Grensschap Albertkanaal Drielandenpark

1. Internationaal symposium 10 jaar Drielandenpark Duurzame ontwikkeling in het groen hart van de Euregio Maas-Rijn Aachen, Vrijdag 23 september 2011

2. Als vertegenwoordiger van het Euregionale project Grensschap Albertkanaal verheug ik me op deze uitnodiging hier in Aachen. Vooral omdat we hier al voor de tweede maal te gast zijn. Bij het prille begin van het Grensschap ontvingen we van de Aachener Stiftung Kathy Beys een aanmoedigingsprijs van 800 euro. Die prijs kwamen we ophalen met een Junglebus, een Nederlands kunstproject. Maar omdat in Nederland een kunstwerk niet als autobus op de weg mag komen, reden we met een Duitse nummerplaat. Het thema van grensoverschrijdende regelgeving kan niet mooier geïllustreerd worden

3. Herkent u deze kaartjes uit het Ontwikkelingsperspectief Drielandenpark? De grote rode vlek rechts in het midden is Maastricht, die wurgt de natte corridorverbinding = de Maas. Maar gelukkig voor de natuur loopt er nog een blauw lijntje als een halve cirkel westelijk rond Maastricht: het Albertkanaal. Dat is de ruggengraat van het Grensschap Albertkanaal. Het woord Grensschap is een neologisme, ook Nederlandstaligen vinden het niet in hun woordenboek. In de Middeleeuwen lag aan de westkant van Maastricht een graafschap, het graafschap van de Vroenhof. De graaf is er al eeuwen niet meer, maar er is wel een grens, een landsgrens, aan Belgische zijde nog geaccentueerd door een kanaal, het Albertkanaal. Vandaar dat we in de naam de graaf vervangen hebben door de grens: Grensschap Albertkanaal, Grenzschaft Albertkanaal, Fronté Canal Albert , combination de ‘Frontière’ et ‘Comté’, ça fait Fronté, un néologisme, aussi en Néerlandais.

4. Daarmee heb ik ook ons werkingsgebied al aangegeven: de westzijde van Maastricht en de Vlaamse gemeenten Lanaken en Riemst, het grensgebied van beide Limburgen. Het Grensschap gaat echter om meer dan om een ecologische zone. Ik citeer uit onze eerste brochure: “Dit landelijk gebied herbergt waardevolle landschappelijke, natuurlijke en cultuurhistorische elementen. Deze waardevolle elementen zijn echter niet altijd meer zichtbaar in het landschap. Waar ze wel zichtbaar zijn hebben ze voor veel bezoekers van het landschap hun betekenis verloren. Het Grensschap streeft ernaar de verschillende lagen in het landschap opnieuw beleefbaar te maken. Daarbij gaat het om drie dimensies, die ieder een eigen betekenis en waarde aan het landschap geven: ° geologie, archeologie, cultuurhistorie; ° natuur, landschap en water; ° de ontmoeting van stad en land. Waar deze dimensies samenkomen, ontstaat een vierde dimensie: ° waarin afstemming en samenwerking centraal staan => in grensoverschrijdende samenwerking.

5. Het Grensschap is ook een groep mensen, bewoners van het gebied, in dubbele zin grensoverschrijdend: Belgen en Nederlanders, burgers en ambtenaren van de drie gemeenten. Zij zetten hun schouders onder het project, bottom up, en leverden de inhoudelijke content

6. Presentatie van het project Landmarks in het gemeentehuis van Lanaken aan bestuurders.

7. De officiële start: ondertekening door de burgemeesters en wethouder

8. Landmark - kijk-kei - info-kubus op grenspaal - steeliep Een Landmark in het Grensschap wordt gevormd door een drie-eenheid:

9. 1. een reuzenzwerfkei, zo bewerkt dat je er in kan plaatsnemen en het landschap kan overzien;

10. 2. een informatie-kubus op een gestileerde grenspaal

11. 3. steeliep, die symboolstaat voor een meer vergankelijke tijdsdimensie.

12. Overzicht 14 landmarks

13. Eigenlijk moest ik jullie mee op sleeptouw nemen naar het Grensschap, want dat was net de bedoeling: het landschap beleefbaar te maken. Hier doe ik het aan de hand van de beelden van de officiële opening in mei 2008.

14. Landmark 12: de Slag van Lafelt van 1747

15. Geologisch talud (Landmark 10)

16. Uitkijkpunt Kesseltse Kip, centraal in het Grensschap (Landmark 11)

17. Animatie bij Landmark 3

18. Landmark 5 Neanderthalersite met silexbewerker

19. Drukte op de publieksopening

20. Regelmatige rondleidingen voor bezoekersgroepen

21. De toekomst? Het Grensschap en bij uitbreiding de Euregio al twee millennia conflictzone Zo bijvoorbeeld op OpenMonumentendag 2011, thema in Vlaanderen ‘conflict’: openluchttentoonstelling bij de brug van Briegden

22. OpenMonumentendag 2011: L. P. Boon opo 10 mei 1940 gemobiliseerd bij de brug van Briegden

23. www.grensschap.eu Met dank aan de subsidiërende instanties Brochure (Nederlandstalig) bij de infostand) Grensschapswand in de inkom