Traballo realizado pola alumna de 3º da ESO dentro da materia de Xeografía, sobre a aldea de Magán.

1. Laura Caeiro (3ºA)
MAGÁN

2. MAGÁN
Magán é unha pequena aldea
pertencente á parroquia de Estacas,
situada na ladeira do Monte
Xesteiras.
Esta aldea pertence ó concello de
Cuntis.
Forman o conxunto unhas cincuenta
vivendas, das cales tres están
abandoadas dende hai xa uns anos.
A poboación é duns 100 habitantes, a
maioría maiores.

3. AS FONTES E LAVADOIROS
Antigamente os lavadoiros e fontes eran
moi importantes porque a xente collía de
alí auga para levar para os seus fogares,
ademais de lavar a roupa. Os lavadoiros
tiñan unha pedra que estaba deseñada
para facilitar o lavado da roupa.
No de arriba hai un pía onde bebían os
animais.
Os lavadoiros eran tamén un lugar de
reunión das mulleres, pois elas eran as
encargadas de todas as tarefas do fogar.

4. OS MUÍÑOS
En Magán podemos atopar varios
muíños de pedra. Recentemente
foron restaurados debido a que, co
paso do tempo, foron deteriorándose.
Aínda que poderían funcionar, son
máis unha atracción turística e un
importante patrimonio que paga a
pena conservar.
A parte máis importante dos muíños é
o rodicio formado por nunha roda
que leva a seu redor unha serie de
pequenas pas cóncavas (penlas) que,
ó caer o chorro de auga sobre elas,
fan virar o eixo (unha barra que
atravesa o rodicio e que serve de
sostén no seu movemento) e moven a
moa (a pedra de moer).

5. A CAPELA
En Magán hai unha capela pequena,
pero moi bonita, na que a xente devota
asiste á misa. Nela celébranse dúas
festas:
- Santa Lucía: protexa a vista da xente
- A Virxe do Amparo: protexe ós máis
desamparados.
Estas festas celébranse o 13 de
decembro e o segundo domingo de
outubro, respectivamente.
Pola noite a xente reúnese no campo
de fútbol (que está abandonado e
límpase antes do día da festa) e que só
se utiliza para as verbenas.

6. O CRUCEIRO
Preto da capela atopamos un
cruceiro de pedra. Hai anos,
cando morría alguén, a xente
poñíase ó pé do cruceiro e
rezaba polo morto. Iso na
actualidade xa non se fai.

7. OS HÓRREOS
Os hórreo son uns elementos da
arquitectura popular moi importantes e
abundantes nesta aldea.
Actualmente só os utilizan a xente que
cultiva nas suas leiras, para almacenar
o millo e outros cereais.
Algunha xente en vez de ter o famoso
hórreo, ten cabanas ou graneiras que
serven perfectamente para gardar os
cereais.

8. OS CASETOS DO LEITE
Hai algúns anos (cando as
familias de Magán aínda tiñan
vacas), as mulleres levaban o
leite a estes casetos onde había
unha máquina especial para
refrixerar o leite. Un camión
encargábase de recollelo. Así
sacábanlle algún beneficio.

9. OS LUGARES DE ENCONTRO
Na carballeira é onde se encontran
moitas persoas maiores, gozando
dunha natureza e tranquilidade
singular. Colocáronse alí mesas e
asentos de pedra, e unha fonte.
Tamén se restaurou hai pouco outro
edificio onde se reúnen os veciños e
fanse actividades.

10. A ESCOLA DE MAGÁN
A antiga escola de Magán está
parcilalmente abandonada,
pero aínda se usa a parte de
abaixo. Alí, unha vez por
semana, as mulleres realizan
m a n u a l i d a d e s . Ta m é n s e
celebraban aquí as reunións
da comunidade de veciños.

11. AS CASAS
Na aldea quedan algunhas casas
tradicionais e outras restauradas
nas que se usa pedra e tella do
país. Son casas que están, en xeral,
integradas no medio.
Iso si, agora teñen calefacción e
non teñen as cortes dos animais na
planta baixa.

12. AS CASAS
Para o meu gusto, estas casas
non se integran no medio e
mesmo o alteran moito, xa que as
cores non se corresponden coa
arquitectura tradicional e as
cores das outras casas.

13. ACTIVIDADES ECONÓMICAS
Antigamente case toda a xente de
Magán dedicábase á agricultura pero,
co paso do tempo, fóronse cambiando
os costumes e a xente decidiuse por
buscar un traballo asalariado.
De todas formas aínda hai algunhas
familias que sementan millo, patacas,
trigo... e diversas hortalizas para o seu
consumo, ou para alimentar algún dos
animais que quedan aínda na aldea.
Moitas terras están abandonadas, como
se ve na foto de abaixo.

14. AS ÁRBORES
Ademais das árbores frutais, as
árbores máis características, ou
máis comúns, son os castiñeiros,
os piñeiros e os carballos.

15. PARA FINALIZAR…
Á xente que lle guste o
s e n d e i r i s m o
recoméndolle visitar a
ladeira e o cumio do
monte Xesteiras, a
través do cal temos
unhas magníficas
vistas, que non
abarcan só a Magán ,
senón a todo o
Concello de Cuntis, a
ría de Arousa e a Terra
de Santiago.