2. Sa kabanatang ito tatalakayin ang
kasaysayan ng dalawa sa pinakadakilang
estado ng sinaunang panqahon at ang
iba’t-ibang asopeto ng buhay GRIYEGO-
ROMANO .
. Ang lipunan, pamahalaan, kultura, at
ang kanilang digmaang kinasasangkutan .
Pagsikat at Pagbagsak ng imperyo .
3. Sa kanila nagsimula
ang mga kaisipang
Demokrasya at
karapatang
pampulitika .
Sining
Panitikan
At iba pa ang
naging
pamantayan sa
iba’t-ibang
larangan sa
Europe .
“Mga obra
maestra”
4. Greece – Dulong-Timog ng balkan Peninsula
matatagpuan .
“Tatlong hangganan ng
greece sa kar agatan”
1) Aegean – Silangan
2) Ionian – Kanluran
3) Mediterranean – Timog
5. Halos nahati ang
Greece ng Golpo ng
Corinth sa dalawang
rehiyon .
1) A T T I C A
2) P O L O P O N N E S U S
Walang mahabang ilog
sa peninsula na maaring
pagmulan ng ng isang
matabang lambak para
sa agrikultura .
6. Sa pagsisimula ng panahong Heleniko, umusbong ang
mga lungsod-estado sa Greece. Dalawa sa mga
nangungunang lungsod-estado ang Sparta at Athens.
Nagtatag ng moog ang mga Griyego sa may burol at
tuktok ng bundok bilang pananggalang laban sa mga
kaaway.
Sa paligid ng mga moog na ito nabuo ang
mga lungsod-estado na tinawag na polis ng mga
Griyego.
Acropolis (matas na lungsod) naman ang tawag nila
kung saan nakatayo ang mga moog .
7. Sa greece nalinang ang unang konsepto ng
demokrasya, bagaman nagsimula ito sa
pamahalaang monakiya .
Mula moinarkiya naging ARISTOKRSYA ito
hanggang sa maging purong DEMOKRASYA
.
Kawalan ng karapatan ng kababaihan ang
isa sa kanilang limitasyon .
8. HARI – ang namumuno ng isang
Lungsod-estado .
Isa sa mga kaugalian nito ang nag utos
sa hari na sumaguni sa isang konseho .
Kaugalian narin ng hari na mag pasya
sa isang kapulungan .
Matapos makinig sa mga salita ng hari,
inaatasan ng mga maharlika na
magpahayag.
Ipinapahiwatig ng mga tao ang
pagsang-ayon o pagtanggi sa
pamamagitan ng pagsigaw .
"PANAHON NG
MONARKIYA"
9. Sa paglioas ng poanahon, nalipat sa maharlika ang
kasamihan ng kapangyarihan ng hari hanggang
tuluyang mawala .
Inihalal ang mga opisyal taon-taon mula sa mga
kalalakihang nakaangat sa lipunan ang posisyon ng
hari . At ito ito ang ARISTOKRASYA (pamumuno ng
pinakamahusay)
Sila ang mamamayan ng lipunan na may kagamitang
pandigma ang kabayo at kalasag . Sa katunayan sila ay
tinaguriang KABALYERO , sinasaka ang kanilang
lupain ng mga magsasakang umaasa lamang sa
kanilang bahagi ng ani .
10. Malupit ang naging pamamahala ng maharlika at
naging sanhi ng kawalang kasiyahan ng mga
mamamayan .
Umabot ang kanilang populasyon sa marami at hindi
na kayang itaguyod ng lupang pansaka .
Sinimulan ng lungsod ang pagpapadala ng
mandarayuhan sa iba’t-ibang lupain upang malutas
ang suliranin .
Namuhay a ng malaya sa isa’t-isa ang mga kolonyang
ito sa pinagmulang lungsod-estado .
Nauugnay lamang ang mga ito sa pinagmulang
lungsod-estado (metropolis o mother city )
11. Naitatag ng mga griyego ang mga kolonya sa
panahong ito sapagkat natutuhan na nila
ang mga ruta o daan sa karagatan. isang
masiglangpakikipagpalitan ng produkto ang
nag simulang maganap sa mga bagong
kolonya at ng mga pinag mulang lungsod .
Isa sa naging bunga ng kolonisasyon ang
pagbuo ng damdamin ng pagkakaisa sa
iba’t-ibang pangkat ng lahing griyego .
12. “ Mga kakaibang bansag ng
mga griyego”
Barbaro – ang bansag sa lahat ng hindi griyego .
Hellenes – ang bansag sa lahat ng griyego .
Hellas – ang bansag sa maalamat na mga ninuno ng
mga griyego .
Ibinansag sa kanila ng mga romano ang taguring
greece o griyego mula sa pangalan ng isang maliit na
pangkat ang GRALI .
13. Athens – isa sa maraming lungsod-estado sa
distrito ng attica .
Pinanamumunuan ito ng hari o monarkiya .
Nalipatang kontrol ng pamahalaan sa ARISTOCRATIC
COUNCIL na pinamumunuan ng siyam na opisyal na
may bansag na ARCHON .
ASSEMBLY – isa sa mga sangay ng pamahalaan .
Bukas ito sa lahat ng mamamayang may ari-arian .
Ngunit lubhang limitado ang kapangyarihan nito .
14. DRACO – isa sa mga archon na bumuo ng kodigo ng
mga batas para sa athens upang mabasa ng lahat .
Ito ang pinakaunang kodigo ng greece .
15. SOLON – siya ang napili na mamuno, at siya ay
nabibilang lamang sa mga maharlika .
Talaga ng limitadong sukat lupa para sa mamamayan .
Nabuo ang bagong saligang batas na nagbibigay
kapangyarihan sa assembly na gumawa ng mga batas
at maghalal ng mga pinuno ng pamahalaan sa halip na
koseho ng aristokrsya .
–
16. Sa pagkamatay ni solon
nauwi sa isang digmaang
sibil agn mga tungglian ng
mga partido , pulitikal at ng
sektor na walng lupain sa
mga distitong rural . Isang
malaks na aristokrasya .
17. PISISTRATUS – ang humawak ng kapangyarihan
sa pamahalaan , sa mga griyego ang sino mang
humawak ng katungkulan pamahalaan sa
pamamaraang hindi naaayon sa batas o kaugalian
ay tinatawag na TYRANT .
Sa ngayon kasing kahulugan ng tyrant ang
pinunong malupit o mapaniil .
18. Ipinatapon ni pisistratus ang aristokratang
tumagging tumangkilik sa kanya, at ang
kanyang mga partido lamang ang
nakapangyayari .
Ipanatuloy niya ang pamamalakad ni solon
.
Nagbigay siya ng subsidy o tulong na salapi
mula sa pamahalaan para sa pag unlad ng
sining at marangyana pagdiriwang .
Naupo rin bilang tyrant ang kanyang anak
na hindi naging tanyag at itinaboy sa athens
.
19. CLEISTHENES – (508BC) isa sa mga ipinatapong
aristokrata .
Naging makapangyarihan sanhi ng mga ipinangako
niyang roporma sa saligang batas .
Siya ang nagtatag ng demokrasya sa athens .
Ginawa niyang bukas ang assembly sa lahat ng
kalalakihang malaya. May ari-arian man o wala .
20. Walang karapatang magmungkahi ng batas
ang ang assembly .
Hawak ang pribilehiyong ito ng COUNCIL
OF FIVE HUNDRED na pinili mula sa lahat
ng mamamayan sa pamamagitan ng
palabunutan .
Ang mga nauukol sa depensa at ugnayang-
panlabas ay hawak ng isang tanging JUNTA
.
Ito ay bibubuo ng sampung heneral na pili
sa assembly at tinatawag na STRATEGI .
21. Ang Isparta o Esparta ay isang Lungsod-estado
ng SINAUNANG GRESYA .
Tinatawag na mgaIspartano o Espartano ang mga
mamamayan ng Isparta. Kilala ang mga Ispartano
bilang mga sanay sa mga gawaing militar o pangkawal.
Mayroon silang katangiang nakapapamuhay ng
walang karangyaan .
Gumaganap ang mga Ispartano bilang
mgaaristokrata. Sila ang nagmamay-ari ng mga
lupain.
22. Sa simula ng kanilang kabataan, sinasanay na ng
Istado ng Isparta ang mga batang lalaki sa
larangan ng himnastika. Kinukuha sila mula sa
kanilang mga ina sa gulang na pito .
Sinasanay rin sila sa paggamit ng mga sandata.
Namumuhay sa ilalim ng pamamahala ng mga
Ispartano ang mga perioikoi. Namumuhay sila sa
pamamagitan ng pangangalakal
HELOT - Naglilingkod bilang mga alipin ang mga
helot. Mayroon silang iilang mga karapatan. Sila
ang nagsasaka ng mga lupain para sa mga
Ispartano.
23. Habang nagtayo ng kolonya ang mga griyego at
nagpalago ng kalakal sa mediterranean, nakita
nilang nanganganib sa pananakop ng persia .
Sa ilalim ni CYRUS THE GREAT at ng mga
sumunod sa kanya na mga trono .
Kinalala siyang pinuno ng isang malawak sna
lupain mula sa karagatang INDIAN hanggang
silangang baybaying dagat ng mediterranean .
500B.C.E., sinakop ng impryong persia ang mga
lungsod griyego sa asia minor .
24. • Sa harap ng nakararaming sundalong persiano, buo
ang loob ng mga athenian na magkaisa at bumuo ng
isang matatag na lupon na tinatawag na PHALANX
(lupon ng kawal na masinsin) laban sa mga persiano .
• Marami ang mga nasawi sa mga persiano .
• Namatay si DARIUS habang naghahanda para sa isa
pang paglusob sa greece .
• XERXES – ang kanyang anak na nagpatuloy sa pagbuo
ng higit na malaking pwersa .
25. THEMISTOCLES – Ang humimok sa mga
athenian upang palakasin ang pwersang
pangdagat nang higit pa sa pwersang
panlupa .
Hindi nagtagumpay ang lahat ang
pagsisikap na magsanib ang lahat ng
lungsod-estado ng greece laban sa persia .
Ngunit nagpasya ang sparta at ang ibang
mamamayan na makiisa sa athens .
26. Noong 480 BCE, tinawid ng 200,000 hukbo
ni xerxes ang hellespot (Dardanelles)
Sa pamamagitan ng mga bangkang
nagsilbing tulay .
Hinarangan ni haring LEONIDAS ng 300
sparta ang makitid na daan ng themopayle
na nasa pagitan ng mga matatarik na
bundok at baybay –dagat at tinalo ang mga
persaino sa loob ng tatlong araw .
27. EPHIALTES- isang traydor na griyego na nagturo sa
mga persiano ng isang lihim na lagusan sa
kabundukan na nagbigay ng pagkakataon sa mga ito
na lusubin ang ang mga sparta sa likod nito .
28. TRIREMES – sasakyang pandagat na maliit, magaan,
ngunit nadaling emaneobra .
Ito ang tumungo sa makitid at mababaw na look ng
salamis at naubos ng lahat ng mga griyego ang plota
ng mga persiano .
29. Bagaman naitaboy mula sa greece ang p[wersa ng mga
persiano, nasa kapangyarihan parin ni xerxes ang mga
lungsod ng griyego sa asia minor .
Pinagsanib ng mga athenian ang maraming lungsod-
estado sa punog lupain ng isang alyansa o LIGA na
kilala sa tawag na DELIAN LEAGUE mula sa
distritong DELOS .
Ginawa ng imperyong athenian ang dating liga ng
hukbong pandagat .
Nagsimulang gamitin ng mga athens ang pondo ng
liga upang muling itayo at pagandahin ang lungsod .
30. Ginagamit din ito sa pagtaboy ng
mga pirata sa mediterranean .
Malayang nagparoot pa rito ang
nga sasakyang kalakalan sa dagat
aegean upang maging sentro ng
kalakalan sa ilalim ng pamumuno
ng dakilang estadistang si pericles,
narating ng athens ang kanyang
ginintoang panahon .
31. Naging sentrong pampulitika at
pangkultura ang athens sa silangang
mediterranean .
Kinilala itong pinuno ng mga lungsod-
estado ng mga greece nang magapi ang
persia .
Tulad ng maraming mga imperyo, hindi
maiiwasan na ang pagbagsak ng athens
dahil sa maraming dahilan .
32. Itinatag ng mga sparta ang peloponnesian league mul sa
distritong peloponnsus upang pangalagaan ang layunin
nitong pabagsakin ang imperyong athens .
431BCE – Sumiklab ang digmang peloponnesian .
Tumagal ang digmaan ng 27 taon .
Isang malaking salot ang dumating sa athens at nalipol ang
ikaapat na bahagi ng populasyon .
Isa si PIRICLES sa mga naging biktima. Sa kanyang
pagkamatay naiwan ang athenian na walng pinunong
maaring mapagkakatiwalaan . Sanhi nito hindi nagtagal
ang assembly dahil sa hirap na dulot ng digmaan .
33. Labis na napinsaa ang imperyong athens at
nag-alsa ang maramo sa nasaskopan .
Natumbasan ng mga sparta ang mga
athenian, dahil nawalan ito ng kontrol sa
karagatan, nasakop nil ang mga moog, at
natumbasan din ang mga bagong plotang
inihanda ng mga athenian .
Pinutol ng mga athens ang suplay sa
pagkain upang sumuko ang mga athens .
Nabihag si Philip sa loob ng tatlong taon ng
mga thebes .
THEBES – kilala sa tawag na PHALANX.
34. Hilaga – matatagpuan ang dating
macedonia .
Kalagitnaan ng 359BCE – Nalukluk sa
kapangyarihan si philip sa
macedonia .
35. 338BCE – Natalo ang athens at
thebes at sumuko ang greece sa
macedonia .
Sa pagkamatay ni haring philip,
nagtatag ng malawak na
imperyo ang kanyang anak na si
Alexander The Great , na nooy
20 taong gulang pa lamang .
36. Minana niya ang kaharian at digmaan na
nasimulan ng kanyang ama sa gulang na 20 taon .
Siya ang pinakamagaling na henaral sa kasaysayan
.
Hinahangaan siya ng marami at kinakatakutan
dahil sa parusang dinanas ng mga thebes galing sa
kanya .
Mabilis niyang ginawa ang kampanya laban sa
persia .
334BCE – Tinawi niya ang dagat aegean
papuntang teritoryong persia kasama ang 300,000
sundalo at 5,000 hukbong kabayuhan .
37. 334BCE - Nagtagumpay siya lban kang haring
Darius ng persia sa asia minor , labanan sa Granicus .
330BCE – Naisagawa niya ang pagsakop sa persia .
Inalis niya ang buwis na sinisingil taun-taon ng mga
persiano .
Itinayo niya ang alexandria sa bukana ng ilog NILE na
naging sentro ng kalakalan ng kulturang griyego .
Aristotle – Ang kanyang guro .
324BCE – Nagkasakit siya dahil sa labis na agkalipo
at pagkalasing .
322 BCE – Namatay siya dahil dito, sa gulang na 33
taon .
38. Sa kanyang pagkamatay, nahati ang imperyo
sa tatlong heneral .
ANTIGONUS – Sa bahagi ng Europe .
SELEUCUS – Sa asia .
PTOLOMY – Sa Egypt .
Sa paglipas ng 20 taon, muling nabuo ang
imperyo ni Alexander .
Hellenistic – Ang kultura na nagbigay
ugnayan sa silangan – kanluran .
39. Kulturang Hellenisikong o kulturang
griyego – Ang lumaganap sa itintag na
lngsod ni alexander .
Wikang Griyego – Wiakng unibersal .
HELENISTIC – kultura ng griyego kung saan
pinagsanib ang kultura ng griyego at asyano
.
Satera – Asawa ni alexander na isang
prinsisa .
40. “APAT NA SENTRO NG KULTURNG
HELLENISTIC’
1) Alexandria – Sa Egypt
2) Pergsmum – Malapit sa dating troy
3) Antioch – Sa Syria
4) Rhodes – Sa Mediterranean
Humina ang imperyo sapagkat hindi ganap
ang kakayahan ng mga namumuno . Dito
na sumikat ang ROME at minana ang
kulturang hellenistic .
41. Politis at Metroplis – Mula sa katagang griyego na
POLIS .
“Iba’t-ibang Pamahalaan sa greece”
MONARKIYA – Pamamahala ng Hari o Reyna
ARISTOKRASYA– Pamamahala ng kakaunting
pamumuno
DOMOKRASYA – Demos (taong-bayan) at Kratos
(kapangyarihan) o kapangyrihan mula sa taong-bayan .
42. Tyranny – Ang pamamahala
ng illegal na pamumuno .
Buong Tao – Ang tawag sa
may kakayahang pagyamanin
ang kanyang katawang
pisikal at kaisipan .
Ngagora – Lumang
pamilihan .
43. PIRICLES– Pinakadakilang estadista
ng greece .
Ang kanyang pangalan ay katumbas ng
ginintuang panahon ng greece .
Nagsumikap siya na mabigyang pasahd
ang mga naglilingkod sa pamahalaan .
Ginamit niya ang pondo ng athens sa
pagpapatayo ng mga templo .
Pinlaki niya ang pwersang pandagat ng
athens .
45. PILOS at SOPHIA – Salitang gruyego na ng ibig
sabihin ay KARUNUNGAN at KATALINUHAN .
SOCRATES – Ang unang pilosopo na tumalakay sa
suluranin ng tao .
Tinipon niya ang mga atang kalalakihan dahil walang
gusaling paaralan .
Nagkaroon siya ng kaaway inaristi siya sa salang
paninira sa kaisipan ng mga bata .
Kamatayan ang parusa sa kanya .
50. *Sa pagakamatay ni plato ,
Pumalit sa kanya ang isang
masigasig na mag-aaral
niya na si Aristotle.
51.
52. Matatandaan na nagtayo ang mga
Ephipsyano at Summerian ng mariringal na
piramide at palasyo upang dakilain ang mga
sinasamba nilang Diyos .
Samantalang nagbigay diin ang sining ng
mga Griyego sa kahalagahan ng tao,
nagpapakita rin sila ng pagsisikap upang
purihin at bigyang kasiyahan ang tao at
hindi ang kanilang mga diyos .
54. ARKITEKTURA Parthenon – Pinakamahalagang
templo ng Greece na laan kay
Athena, patron ng Athenian .
Yari ito sa putting marmol na
payak ngunit maranyang istilo na
tinatawag na Doric .
PAGPIPINTA Plorerang may Pinta – Kakaunti
ang kaalaman ng mga griyego sa
pagpipinta .
Makikita ang mga ito sa mga
plorerang nagpapakita ng mga
popular na Libingan .
TEATRO AESCHYLUS - Nagsimula ng
dula bilang isang dulang
binibigkas ng sabay-sabay sa
saliw ng musika bilang
parangal kay Dionysius, diyos
ng alak .
55. TULA SAPPHO -
Pinakadakilang
manunulang babae
ng greece .
TALUMPATI O ORATORIO DEMOSTHENES -Prinsepi ng
mga mananalumppating griyego .
Nag punyagi upang
mapaglabanan ang kanyang
kakulangan ng tiwala sa sarili dahil
sa kanyang depekto sa pananalita .
KASAYSAYAN THUCYDIDES – Sumulat ng
kasaysayan sa paraang maituturing na
makaagham siya ang naggbigay ng
kaalaman ukol sa digmaang
Peloponnism .
56. AGHAM
HIPPOCRATES – Kinilala bilang
“Ama ng Medisina” ayon sa kanya,
dulot ng isang likas na tural na
sanhi ang bawat sakit at hindi
masamang ispirito tulad ng
nainiwala ng mga Ehipsyano at iba
pang naunang tao .
ARISTOTLE – Pinag-aralan ang
iba’t-ibang halaman at hayop na
unang hakbang tungkol sa
makabagong Biology .
57. ROME – Ang naging landas upang
makarating sa silangan ang
kulturang Hellenistic .
Sa panahon ng pananakop
lumaganap ang kulturang
Romano at Griyego at inangkin
ang sangkatauhan .
58. Italus – Isang prninsulang hugis bota na
nakausli sa dagat Mediterranean sa Italy .
Mayroon itong limang ilog .
1) Tiber
2) Amo
3) Po
4) Liri
5) At Volturo
59. Nagsimulang sumibol ang maliit na
bayan ng Rome sa ilog na Tiber .
Latin – Ang kanilang salita .
Latin League – Isana pederasyon
kung saan nagtatag sila ng iba’t-
ibang lungsod-estado .
Sa kanila nagsimula ang labanan
ng GLADIATOR .
60. o Pamilya – Ang sentro ng sinaunang lipunan .
Bawat mag-anak na romano ay may maliit na lupang
sinakahan .
Sa gayung pamahalaan, pantay-pantay ang halos lahat
ng tao .
Gumagawa ang bawat mag-anak sa sariling damit
buhat sa balahibo ng tupa at kagamitan sa bahay na
yari sa pinatigas na putik .
Ama – Siya ang pinakamakapangyarihan sa isang
pamilya .
61. Sumasamba ang mga sinaunang Romano sa kanilang
ninuno .
Ngunit sumasamba rin sila sa mga diyos at diyosang halos
lahat ay hiram .
ZEUS naging JUPITER – Pinakapinuno
ARES naging MARS – Pinakatangi sa lahat ng diyos
Ng Romano
ATHENA naging MINERVA – Diyosa ng karunungan
APHRODITE naging VENUS – Diyosa ng kagandahan
ARTEMIS naging DIANA – Diyosa ng buwan
HERMES naging MERCURY – Tagahatid ng balita
PHOEBUS naging APOLLO – Diyos ng manghuhula,
araw, at musika .
62. Sang-ayon sa tradisyon .
Pinaalis ng mga romano ang punong Etruscan at
nagtayo ng Republika, isang pamahalaang walang hari
.
PUNDASYON NG REPUBLIKA
Ang mga Etruscan ang nagturo sa paggamit ng toga, na paraan ng
pakikidigma, pagtayo ng gusali, lansangan at kanal na yari sa bato .
Etruscan – Unang guro ng mga Romano .
509 BCE – Namuno si LUCIUS JUNIUS BRUTUS at nagtagumpay sa
pagtaboy sa mga Etruscan .
TARQUINIUS SUPERBUS – Ang hari ng mga Etruscan .
Tumagal ang labanan mula 509BCE – 31BCE .
Ang bawat isa ay may kapangyarihang pigilan ang pasya ng isa .
63. Kinakailangang pumili ang panukalang batas,
dapat lamang niyang isigaw ang VETO ! (tutul
ako!)
451 BCE – Nasulat ang mga batas sa 12 kapidang
tanso at inilagay ang ROSTRA ng forum upang
mabasa ng lahat .
Sa pamamagitan nito, nabawasan ang panlilinlang
sa mga PLEBEIAN at napagkalooban sila ng
karapatang makapag asawa ng patrician, mahalal
sa kunsol at maging kasapi sa senado .
Assembly –mBinubuo ng mandirigmang
64. Pagkapatay kay Caesa, ang mananalumpating si
Caesar ang nangasiwa sa pamahalaan . Snahi nito,
naitatag ang ikalawang Triumvirate na bibuo nila
Mark Anthony, pinagkakatiwalaang teneyente at
kalihim na si Ceasar marcus Augustus, apo sa
pamangkin ni Ceasar .at siya ang tagapagmana .
Noong 42BCE – Nagapi nila ang republikano sa
Macedonia .
Noong 31 sa Actium, Greece . Nagapi si Octavius ang
pinagsanib na pwersa nina Mark Anthony at Cleopatra
.
65. Sa 14 taon ng kanyang mahusay at matalinong
pamumuno, umunlad ang sining at panitikan Romano
at napanatili ang katahimikan at kasaganahan ng
Rome .
Ibinigay ng senado kay Octavius ang lahat ng
kapangyarihan at titulo .
Pinaalis niya ang sistema ng pag bubuwis .
Pinalakas niya ang hukbong militar na nagtatag ng
hangganan .
Nagtayo siya ng lansangan at itinaaguyod ang
pagsasaka at kalakalan .
66. Higit sa kahat nagtayo siya ng gusaling yari sa
marmol tulad ng templo, palasyo, paliguagn at
teatro .
Nasabi niyang “Natagpuan o ang Rome na lungsod
ng luwad, ngunit iniwan ko ito na lungsod ng
marmol”
“MGA EMPIRADOR NG DINASTIYANG
JULIA”
TEBERIUS (14-37 CE)
CALIGULA (37-41)
CLAUDIUS ( 41-54)
67. Hindi batayan ng kadakilaan ng Rome ang laki ng
kanyang imperyo, ngunit nasusukat ito sa kanyang
pamana sa ating kapanahunan .
Humiram ng malaki ang ma Romano sa kulturang
griyego ngunit kanya itong inangkop sa praktikal
na pangangailangan ng imperyo kung kaya
nagkaroon ng katangiang Romano .
Marmi sa pamanang ito ang nanatili sa ating sa
ating kapanahunan .
68. Unang naganap ang digmaang Greeks
at Romans noong 280 BCE, nagwagi
ang Greece dahil sa tinulungan
si Haring Pyrrhus ng kanyang kapatid
ng kanyang pinsan na si Alexander the
Great.(Pyrrhic Victory).
69. Ang Unang Digmaang Punic Ito ay
naganap sa Sicily Natalo ng mga
Romano ang mga Carthaginian at
ito'y pinilit na magbayad ng
malaking bayad-pinsala at isuko
ang Sicily sa Rome.
70. Nagbigay-daan ang pagwakas ng
Republika sa pagtatatag ng imperyo at
pagtigil ng digmaang sibil at
pagsisimula ng panahon ng Pax
Romana o Roman Peace.
71. Nagdudulot ng malaking pagbabago sa
pamumuhay ng mga Romano ang
matagumpay na pananakop ng
imperyo.
72. Si Tiberius nagpasa ng reporma para sa
mga mahihirap at pagbibigay ng
lupang pansakahan at si Gaius naman
ang tagapasa ng batas na nagpapababa
ng presyo sa mga butil.
73. Katunggali niya ang senado at noong
87BCE, Ginamit niya ang kanyang
pribadong hukbo upang sakupin
ito,Samsamin ang mga ari-arian ng
mayayamang senador.
74. Dahil ang mga alipin ay hindi na gusto
ang mga batas ng mga Patrician dito na
nagkaroon ng mga digmaan sa mga
taga roma Romano laban sa
Romano.
75. Sa gitna ng Kagutuman sa ROME sa
ilalim ng Republika, Tatlong pinuno
ang kilala pagkamatay ni Sulla noong
78 BCE sina Pompey,Marius Licinius
Crassus Dives at Julius Caesar.Paglawak
ng kapangyarihan ni Julius Caesar ang
kapangyarihang pangmilitar ang
tanging daan sa katanyagan para sa
mga ROMANO.
76. BAHAGING
KULTURA
AMBAG NG KABIHASNAN
INHINYERA AT
KULTURA
PANTHEON – Nagamit ng buong
kaganapan ang prinsipyong napaloob
sa arko sa kilalang Pantheon na
makikita pa ngayon sa Rome .
Sa Colosseum sa Rome makikta ang
impluwensyang griyego.
Isa itong bukas na
teatro(amphitheater) na disenyong
griyego ang mga koluma .
77. KASAYSAYAN
CICERO – Prisepi ng
talumpatian ng Rome ,
May higit na 100
kurso siya nsa larangan
ng plosopiya, oratoryo,
at pulitikal .
PAGBABATAS JUSTINIAN
Roman Law – Nagmula sa
salitang latin, “jus” (batas) ang
salitang hustisya .
Konseptong Romano naman ang
prisipyong batas na walang
kinikilingan .
Ito ang humubog sa tradisyong
legal ng kanluran .
78. WIKA VIRGIL - Sa
wikang latin nag
ugat ang Prances,
Espanyol,
Portuges at
Romano na
tinatawag na
wikang Romance .
79. Byzantine – Ang tinaguriang bagong Rome .
Tumutukoy sa imperyong romano sa dakong silangan at
kabisera nito ang BYZANTIUM .
Nagpabuklod din ng ang kristyanismo sa imperyo .
527-565 – Naging sentro ito ng kulturang sa panahon ni
Justinian .
Theodora – Ang kanyang asawa na tubon gConstantinople.
533 BCE – Mula sa karurukan ng tagumpay sa ilalim ni
Justinian . Lumiit ng lumiit ang tiretoryong sakop ng
imperyo .
80. Ang tatlong mahahalagana pamana ang iniwan ng
imperyong Byzantine sa daigdig .
Nag kapag bigay ng sapat na panahon ang pananatili
ng imperyo sa silangan upang muling umusbong at
mali ng ang kabihasnang kanluranin.
Naging sentro ng kultura ang imperyo .
Ito ang nangungunang lungsod at pawang
pangalawang lamang ang iba.