1. Trư ng ð i h c ðà L t
K YU
NGÀY CÔNG TÁC XÃ H I
TH GI I — 12/11/2007
Ph n 1
Các bài tham lu n
Đà Lạt, 11/2007

2. 2/68
CHƯƠNG TRÌNH
L K NI M NGÀY CÔNG TÁC XÃ H I TH GI I
Th i gian: 10/11/2007 – 11/11/2007
ð a ñi m: Trư ng ð i h c ðà L t
Th B y, ngày 10/11/2007 – Mít tinh Chào m ng Ngày Công tác xã h i th gi i
ð a ñi m: Phòng H i th o, Trung tâm Thông tin – Thư vi n
Bu i sáng
08:30 – 09:00 Chương trình văn ngh chào m ng.
09:00 – 09:15 Khai m c, gi i thi u ñ i bi u và chương trình làm vi c.
09:15 – 10:15 • Phát bi u c a Lãnh ñ o B Lao ñ ng Thương binh và Xã h i: Bà
Huỳnh Th Nhân, y viên Trung ương ð ng, Th trư ng B Lao
ñ ng Thương binh và Xã h i.
• Phát bi u c a Lãnh ñ o y ban Nhân dân T nh Lâm ð ng: Ông
Hoàng Văn Sơn, Phó Ch t ch T nh Lâm ð ng.
• Phát bi u c a Lãnh ñ o trư ng ð i h c ðà L t: PGS. TS. Lê Bá
Dũng, Q. Hi u trư ng trư ng ð i h c ðà L t.
• Phát bi u c a ð i di n nhân viên công tác xã h i: Bà Nguy n Th
Oanh, Chuyên gia Công tác xã h i.
• Phát bi u c a ð i di n các t ch c qu c t : T ch c C u tr tr
em Th y ði n.
10:15 – 11:00 G p g giao lưu và tham quan tri n lãm.
Bu i chi u
13:30 – 13:45 Kh i ñ ng.
13:45 – 15:30 Các ñơn v tham gia trình bày các k t qu ho t ñ ng trong năm qua và
nh ng ñ nh hư ng phát tri n trong tương lai c a ñơn v mình.
Th i gian trình bày cho m i ñơn v là không quá 15 phút.
15:30 – 15:45 Gi i lao.
15:45 – 17:00 Các ñơn v tham gia cu c thi “Ý tư ng v công tác xã h i v i tr em”
trình bày ph n d thi.
Bu i t i
19:30 – 21:30 Chương trình giao lưu văn ngh gi a các ñơn v .

3. 3/68
Ch nh t, ngày 11/11/2007 – H i th o “Phát tri n Công tác xã h i t i Vi t Nam”
ð a ñi m: Phòng H i th o, Trung tâm Thông tin – Thư vi n
Bu i sáng
08:15 – 08:30 Kh i ñ ng và gi i thi u chương trình làm vi c.
08:30 – 09:30 Trình bày các báo cáo ñ d n.
Báo cáo 1: ð nh hư ng phát tri n công tác xã h i như m t ngh
chuyên nghi p t i Vi t Nam. Ông Nguy n H i H u, V trư ng V
B o tr xã h i, B LðTBXH.
Báo cáo 2: Công tác xã h i khu v c Châu Á-Thái Bình Dương. Bà
Justina King và Ông John Ang, Ban lãnh ñ o Hi p h i nhân viên
CTXH khu v c Châu Á-Thái Bình Dương.
Báo cáo 3: Chương trình ñào t o ngành Công tác xã h i. PGS. TS.
Nguy n An L ch, Ch t ch H i ñ ng ngành CTXH, B GDðT.
09:30 – 09:45 Gi i lao.
09:45 – 10:45 Báo cáo 4: Công tác b i dư ng cán b xã h i ñang làm vi c Vi t
Nam. TS. Nguy n Th Lan, Trung tâm ðào t o, UBDSGð&TE (cũ).
Báo cáo 5: Công tác xã h i: Tác nhân c a phát tri n. ThS. Lê Chí An,
ð i h c M Tp. HCM.
Báo cáo 6: ðào t o C nhân Công tác xã h i t i trư ng ð i h c ðà
L t: K t qu và thách th c. Ông Nguy n Tu n Tài, ð i h c ðà L t.
10:45 – 11:00 ðăng ký th o lu n nhóm theo ch ñ :
Nhóm 1: ð án phát tri n Công tác xã h i Vi t Nam: M c tiêu,
ph m vi, ñ nh hư ng và các ho t ñ ng.
Nhóm 2: ðào t o Công tác xã h i t i Vi t Nam: Thu n l i, thách th c
và kh năng ñáp ng nhu c u xã h i.
Nhóm 3: Môi trư ng làm vi c cho nhân viên công tác xã h i và tác
viên phát tri n c ng ñ ng t i Vi t Nam.
Nhóm 4: Vai trò các t ch c NGO và cơ s xã h i ñ i v i ho t ñ ng
ngh công tác xã h i Vi t Nam.
Bu i chi u
13:30 – 15:00 Các nhóm th o lu n theo ch ñ .
15:00 – 15:15 Gi i lao.
15:15 – 16:15 Các nhóm trình bày k t qu th o lu n nhóm.
16:15 – 17:00 ð xu t ý tư ng và chương trình hành ñ ng phát tri n CTXH t i VN.
17:00 – 17:15 Trao gi i cu c thi “Ý tư ng v công tác xã h i v i tr em”.
17:15 – 17:30 T ng k t và bàn giao t ch c ngày CTXH th gi i năm k ti p.

4. 4/68
PHÁT BI U C A LÃNH ð O
B LAO ð NG - THUƠNG BINH VÀ XÃ H I
(T i Mít tinh L k ni m Ngày Công tác xã h i th gi i năm 2007 ñư c
t ch c t i Trư ng ð i h c ðà L t, tháng 11 năm 2007)
Thưa các v khách quý!
Thưa toàn th ñ i bi u!
Trư c h t, thay m t Lãnh ñ o B Lao ñ ng-Thương binh và Xã h i xin nhi t
li t chào m ng các v khách quý, các ñ i bi u t m i mi n trong c nư c, ñ i bi u t
nư c b n Lào anh em và các v khách ñ i di n cho các t ch c qu c t , t các nư c
trong khu v c có m t tham gia các ho t ñ ng k ni m ngày Công tác xã h i th gi i
ñư c t ch c t i ðà L t năm 2007. Chúc các v ñ i bi u s c kh e và có nh ng ngày
th t vui v trong d p g p m t này.
Thưa các v ñ i bi u!
Công tác xã h i là m t ngh chuyên môn s d ng nh ng hi u bi t v con
ngư i và hành vi, nh ng k năng chuyên nghi p và quy ñ nh ñ o ñ c ngh nghi p
riêng. Nh ng ngư i làm công tác xã h i chuyên nghi p nh n th c r ng các ñ i tư ng
y u th như nh ng ngư i nghèo, ngư i cao tu i, ngư i b b nh t t, tr lang thang,
ngư i nghi n hút, ngư i b nhi m HIV/AIDS… là nh ng ñ i tư ng c n ñư c tr
giúp. Vì v y, m c tiêu ñ t ra c a công tác xã h i là tr giúp nh ng ñ i tư ng g p khó
khăn trong xã h i t vươn lên, vư t qua hoàn c nh, t o ra nh ng thay ñ i tích c c
trong cu c s ng c a mình ñ th c hi n ñư c các ch c năng m t cách bình thư ng.
Công tác xã h i không ch tr giúp nh ng cá nhân, nhóm mà còn tham gia gi i quy t
nh ng v n ñ l n trong xã h i như nghèo ñói, b o l c, chăm sóc s c kh e ... góp
ph n t o ra s công b ng xã h i.
Công tác xã h i ñã ñư c phát tri n trên th gi i t nh ng năm cu i th k 18
và ñ n nay ñã tr thành ph bi n nhi u nư c, ñóng vai trò quan tr ng trong quá
trình phát tri n c a nhi u qu c gia. ðư c hình thành t nh ng năm cu i c a th k
18, ñ n nay các lĩnh v c can thi p c a công tác xã h i ngày càng ñư c m r ng và
hoàn thi n; V i nh ng ưu th c a mình, công tác xã h i không ch ñư c áp d ng
các nư c phát tri n mà ñã ñư c nhi u nư c, nh t là các nư c ñang phát tri n quan
tâm áp d ng.
Là m t nư c ñang phát tri n, Vi t Nam có nhi u thách th c trong lĩnh v c xã
h i nên cũng ñã s m nh n th y vai trò c a công tác xã h i trong phát tri n. T ñ u
nh ng năm 90 c a th k 20, m t s lĩnh v c ñã ti p c n v i công tác xã h i chuyên
nghi p, trong ñó làm vi c v i các ñ i tư ng xã h i như ngư i khuy t t t, tr em lang
thang, tr em làm trái pháp lu t, tr b xâm h i … ð n nay, công tác xã h i ñã ñư c
phát tri n: có 27 trư ng ð i h c, cao ñ ng trong c nư c tuy n sinh ngành công tác
xã h i; nhi u lĩnh v c áp d ng công tác xã h i. Th tư ng Chính ph ñã ch ñ o xây
d ng ñ án phát tri n công tác xã h i Vi t Nam giao B Lao ñ ng-Thương binh và
Xã h i ch trì th c hi n. B ñang ph i h p cùng các b , ngành liên quan nghiên c u
3 lĩnh v c: các lĩnh v c s d ng cán b xã h i; tiêu chu n nghi p v ch c danh ngh
công tác xã h i và ñào t o cán b xã h i chuyên nghi p. ð ng th i, các ho t ñ ng b i

5. 5/68
dư ng ki n th c k năng công tác xã h i cho ñ i ngũ nh ng ngư i ñang làm vi c
trong các lĩnh v c xã h i và v n d ng các ki n th c k năng ñó vào công vi c ñang
ñư c th c hi n r ng rãi trong làm vi c v i các cá nhân, nhóm, gia ñình, c ng ñ ng có
v n ñ xã h i.
Có th nói, g n 10 năm tr l i ñây, nhi u t ch c, cá nhân, cơ quan, ñoàn th
ñã tham gia tích c c vào phát tri n công tác xã h i Vi t Nam, t ng d ng các ki n
th c-k năng vào làm vi c trong th c t , giúp ñ các ñ i tư ng khó khăn ñ n phát
tri n c ng ñ ng, tham gia v n ñ ng, xây d ng chính sách xã h i, làm cho công tác xã
h i tr thành m t lĩnh v c ho t ñ ng có ý nghĩa Vi t Nam.
L c lư ng cán b xã h i chuyên nghi p tuy còn m ng nhưng ñã có nh ng
ñóng góp tích c c vào vi c gi i quy t các v n ñ xã h i ñ t ra. Nhân d p này, tôi xin
bi u dương s ñóng góp, nhi t tình c a nh ng ngư i làm công tác xã h i trong c
nư c. Chúc các anh/ch ti p t c có nh ng ñóng góp vào s nghi p phát tri n ngh
Công tác xã h i nư c ta.
Cũng c n nh n m nh r ng, s giúp ñ c a các t ch c qu c t , cá nhân các
chuyên gia t các nư c phát tri n có ý nghĩa l n lao. T nhi u năm nay, Qu Nhi
ñ ng Liên hi p qu c UNICEF, T ch c c u tr tr em Th y ði n, Plan, các trư ng
ð i h c Canada, Úc, Hoa Kỳ, Pháp, Philipin, các t ch c và nhi u cá nhân t các
nư c ñã nhi t tình tr giúp Vi t Nam trong phát tri n công tác xã h i. Nhân d p này,
xin bày t s c m ơn v i các t ch c, cá nhân và mong r ng, s ti p t c nh n ñư c s
quan tâm h tr c a các v ñ ti p t c phát tri n công tác xã h i Vi t Nam.
Thưa các v ñ i bi u!
Cũng th c hi n tr giúp xã h i nhưng công tác xã h i chuyên nghi p l y s
khích l m i ngư i t giúp mình vươn lên là phương pháp cơ b n ñ t o ra s b n
v ng trong thay ñ i. ðó cũng là nguyên nhân chúng ta quan tâm phát tri n công tác
xã h i Vi t Nam. Th tư ng chính ph ñã có công văn giao B Lao ñ ng-Thương
binh và Xã h i ch trì ph i h p v i B N i v , B Giáo d c và ðào t o và các b ,
ngành liên quan khác nghiên c u xây d ng ñ án phát tri n công tác xã h i Vi t
Nam. ð án này có m c tiêu xây d ng khuôn kh pháp lý, t o môi trư ng phát tri n
công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p.
ð án này cũng t p trung vào m t s ho t ñ ng ch y u như nâng cao nh n
th c v công tác xã h i; xây d ng và ban hành tiêu chu n nghi p v ch c danh nhân
viên công tác xã h i; ñ nh hư ng ñào t o b i dư ng phát tri n ngu n nhân l c v
công tác xã h i; phát tri n m ng lư i nhân viên công tác xã h i; phát tri n Hi p h i
qu c gia v công tác xã h i và h p tác các trư ng ñào t o nhân viên công tác xã h i.
B d ki n ñ án s trình lên Th tư ng chính ph vào năm 2008.
Vi c xây d ng các ñ án phát tri n ngh Công tác xã h i s t o s yên tâm
ngh nghi p cho hàng ngàn sinh viên ñang theo h c v công tác xã h i trong các
trư ng hi n nay, ñ ng th i cũng t o cơ ch s d ng có hi u qu ñ i ngũ này trong xã
h i.

6. 6/68
ð ng th i, các ho t ñ ng ñưa Công tác xã h i vào th c t s ti p t c ñư c
quan tâm phát tri n. B Lao ñ ng-Thương binh và Xã h i ñư c giao là cơ quan ñ u
m i xây d ng và ñi u ph i các ho t ñ ng c a ñ án cũng s ph i h p ch t ch v i các
B ngành liên quan ñ y m nh ñào t o, s d ng cán b xã h i trong lĩnh v c ho t
ñ ng c a ngành và các lĩnh v c xã h i khác.
Thưa các v khách quý và các v ñ i bi u!
ð phát tri n Công tác xã h i Vi t Nam, c n có s tham gia ñóng góp tích
c c c a các nhà qu n lý, các chuyên gia trong nư c và s h tr c a các t ch c qu c
t . Mong r ng trong nh ng năm t i, chúng ta s h p tác ch t ch hơn ñ cùng nhau
phát tri n Công tác xã h i Vi t Nam.
M t l n n a, xin chúc các ñ i bi u s c kho , h nh phúc. Xin c m ơn./.

7. 7/68
ð NH HƯ NG PHÁT TRI N CÔNG TÁC XÃ H I
NHƯ M T NGH CHUYÊN NGHI P T I VI T NAM
TS. Nguy n H i H u
V trư ng V B o tr xã h i
Trư ng khoa Khoa Công tác xã h i, ðHLðXH
1. S c n thiét c a ñ án
Quan ñi m nh t quán c a ð ng và Nhà nư c ta là tăng trư ng kinh t ph i ti n
hành ñ ng th i v i ti n b và công b ng xã h i. Song song v i tăng trư ng kinh t
ph i t p trung cho gi m nghèo, h tr các ñ i tư ng xã h i như ngư i cao tu i, ngư i
tàn t t, tr em có hoàn c nh ñ c bi t, ngư i nghèo và các ñ i tư ng có v n ñ xã h i.
Sau 20 năm th c hi n công cu c ñ i m i do ð ng ta kh i xư ng và lãnh ñ o ñã ñem
l i cho nư c ta nh ng thay ñ i tích c c và quan tr ng trên nhi u lĩnh v c; kinh t tăng
trư ng cao và tương ñ i n ñ nh, t c ñ tăng GDP bình quân hàng năm giai ño n
1993-2006 ñ t trên 7,5%; lĩnh v c y t , giáo d c, khoa h c công ngh , an sinh xã h i
cũng có bư c phát tri n khá, góp ph n c i thi n ñáng k ñ i s ng c a ñ i ña s ngư i
dân, trong ñó có c nhóm nghèo và các ñ i tư ng xã h i.
Tuy nhiên, theo quy lu t v n ñ ng phát tri n c a xã h i, kinh t -xã h i càng
phát tri n, càng n y sinh nhi u v n ñ xã h i; m t trái kinh t th trư ng và xã h i hi n
ñ i ñã làm gia tăng nhi u v n ñ xã h i ñ i v i các cá nhân, gia ñình, nhóm xã h i và
c ng ñ ng dân cư. ð gi i quy t có hi u qu và b n v ng các v n ñ xã h i c a các cá
nhân, gia ñình, nhóm xã h i và c ng ñ ng dân cư nêu trên ñòi h i ph i phát tri n công
tác xã h i (CTXH) như m t ngh chuyên nghi p.
Theo Hi p h i CTXH th gi i: CTXH là ho t ñ ng chuyên nghi p nh m t o ra
s thay ñ i (phát tri n) c a xã h i. B ng s tham gia vào quá trình gi i quy t các v n
ñ xã h i (v n ñ n y sinh trong m i quan h xã h i), vào quá trình tăng cư ng năng
l c và gi i phóng ti m năng c a m i cá nhân, gia ñình và c ng ñ ng, công tác xã h i
ñã giúp cho con ngư i phát tri n ñ y ñ và hài hòa hơn và ñem l i cu c s ng t t ñ p
hơn cho m i ngư i dân.
Qua vi c tìm hi u m t s mô hình và m t s ñ c trưng c a công tác xã h i c a
các nư c trong khu v c và trên th gi i chúng ta có th ñưa ra m t s nh n ñ nh sau:
• Th nh t, CTXH là m t ngh nghi p ñư c công nh n trên kh p th gi i và
tuỳ ñi u ki n hoàn c nh c a m i nư c mà CTXH s có nh ng s c thái riêng
nhưng v n c n tuân th nh ng nguyên t c và chu n m c qu c t .
• Th hai, CTXH s phát tri n cùng v i s phát tri n c a kinh t xã h i, nó s
ñi song hành v i s phát tri n này ñ kh c ph c nh ng m t trái n y sinh
trong quá trình phát tri n kinh t - xã h i, hư ng t i m t n n an sinh cho toàn
dân và s công b ng, dân ch trong toàn xã h i.
• Th ba, Chú tr ng ñ n phát tri n ngu n nhân l c m nh v CTXH song song
phát tri n b môn khoa h c này và th ch chính sách, th ch t ch c v

8. 8/68
CTXH. Qua ñó ti ng nói c a nhân viên xã h i như là m t kênh thông tin
giúp lãnh ñ o các c p ho ch ñ nh các chính sách xã h i, ñưa ra các d báo
v các v n ñ xã h i m i n y sinh trong ñ i s ng xã h i, góp ph n ch ra
nh ng r n n t trong c ng ñ ng ñ lãnh ñ o các c p k p th i ñi u ch nh các
ho t ñ ng c a mình, ch có như v y m i có ñư c m t n n an sinh tiên ti n
mà ñó m i công dân ñ u có ñ y ñ các cơ h i ñ phát tri n ti m năng và
s c m nh c a mình góp ph n th c hi n m c tiêu xã h i công b ng dân ch ,
văn minh.
Công tác xã h i Vi t Nam
Tính ñ n năm 2007, nư c ta có kho ng 7,5 tri u ngư i cao tu i, trong ñó có
kho ng 200 nghìn ngư i già cô ñơn, 500 nghìn ngư i t 85 tu i tr lên; 5,3 tri u
ngư i tàn t t trong ñó có kho ng 300 nghìn ngư i tàn t t n ng không còn kh năng t
ph c v và kh năng lao ñ ng (tính riêng ngư i tàn t t là ñ i tư ng xã h i); trên 400
nghìn tr em có hoàn c nh ñ c bi t; trong s các ñ i tư ng xã h i nêu trên có kho ng
1,3 tri u ngư i thu c di n khó khăn c n tr c p xã h i (ñ i tư ng b o tr xã h i);
hàng v n xã ñ c bi t khó khăn và có v n ñ xã h i (t n n xã h i, môi trư ng s ng ô
nhi m, nghèo kh …); hàng tri u cá nhân, gia ñình, nhóm xã h i n y sinh các v n ñ
xã h i (ly thân, ly hôn, b o l c trong gia ñình, thi u quan tâm ñ n con cái, căng th ng
vì nghèo kh , xâm h i hình d c, b nhà ñi lang thang, t c b c, nghi n hút, tr m c p,
t i ph m, HIV/AAIDs b c ng ñ ng xa lánh …). Tuy v y, t t c các ñ i tư ng có v n
ñ xã h i nêu trên ch nh n ñư c s tr giúp c a ñ i ngũ cán b (nhân viên) công tác
xã h i bán chuyên nghi p (kho ng 15-20 nghìn ngư i) nh ng ngư i làm vi c theo b n
năng và tr c giác c a h , thi u nh n th c, hi u bi t và nh ng k năng c n thi t v
công tác xã h i, do v y hi u qu gi i quy t các v n ñ xã h i c a cá nhân, gia ñình,
nhóm xã h i và c ng ñ ng dân cư không cao và thi u s phát tri n b n v ng. S cán
b (nhân viên công tác xã h i ñư c ñào t o trong các trư ng ñ i h c, cao ñ ng
(kho ng 2000 ngư i) trong m y năm g n ñây l i chưa ñư c b trí làm vi c ñúng v i
ngành ngh ñào t o, gây ra s lãng phí v ngu n nhân l c này.
Nh n xét m t cách t ng quát: Công tác xã h i Vi t Nam m i có các y u t
thành ph n, ñang trong quá trình hình thành do v y ch ñư c x p vào giai ño n ñ u
c a quá trình phát tri n, m c dù hàng trăm năm trư c ñây ñã có các ho t ñ ng tr giúp
xã h i mang hình dáng c a công tác xã h i. N u ñem so sánh tính chuyên nghi p c a
công tác xã h i nư c ta v i các nư c phát tri n và ngay c nh ng nư c trong khu
v c, chúng ta còn m t kho ng cách khá l n, s thi u h t này th hi n trên các m t:
Th nh t, v m t nh n th c: Hi n nay các ngành, các c p và ngư i dân còn
chưa bi t nhi u ñ n ngành công tác xã h i, ñ n cán b (nhân viên) công tác xã h i, ch-
ưa nh n d ng ñư c h là ai, làm vi c gì và ñâu, vai trò, nhi m v công tác xã h i là
gì? s khác bi t công tác xã h i v i các ngành ngh liên quan khác.
Vi t Nam, t ‘Công tác xã h i’ ñư c nh c ñ n nhi u trong kho ng hơn 10
năm tr l i ñây, nó tr nên khá quen thu c v i m t s nhà qu n lý, nhà giáo d c và
m t s nhà khoa h c ho t ñ ng trong lĩnh v c an sinh xã h i, nhưng ñ i v i toàn xã
h i thì công tác xã h i ñ n nay v n còn r t m i m , h u h t m i ngư i ñ u chưa hi u
công tác xã h i chính xác là gì và m t s ngư i thì nghĩ công tác xã h i là m t cái gì

9. 9/68
ñó tương t như b o tr xã h i ho c là m t ph n c a b o tr xã h i; ph m vi nh
hơn, trong gi i qu n lý và các nhà khoa h c xã h i-nhân văn cũng có r t ít ngư i hi u
công tác xã h i m t cách toàn di n trên c hai phương di n: công tác xã h i là m t
khoa h c liên ngành và là m t ngh chuyên nghi p.
Do công tác xã h i là m t chuyên ngành ñào t o m i xu t hi n Vi t Nam nên
vi c phát tri n Công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p bư c ñ u g p r t nhi u
khó khăn, c v nh n th c, th ch lu t pháp, chính sách và nhân l c. Nhu c u khách
quan là ph i có s th ng nh t nh n th c v các v n ñ :
(i) Th nào là công tác xã h i (Social Work); ñ i tư ng, ph m vi, n i dung và
phương pháp công tác xã h i là gì?
(ii) Th nào là nhân viên xã h i chuyên nghi p (Social Worker)? Th nào là
nhân viên xã h i bán chuyên nghi p? Các nhân viên xã h i làm vi c ñâu?
T ch c nào s d ng các nhân viên xã h i chuyên nghi p và bán chuyên
nghi p?
(iii) Tiêu chu n ch c danh ngh nghi p như th nào? T ch c nào xây d ng và
ban hành tiêu chu n ch c danh ngh nghi p ñó?
(iv) ðào t o các nhân viên xã h i chuyên nghi p và nhân viên xã h i bán
chuyên nghi p như th nào cho phù h p?
(v) H th ng b ng lương c a nhân viên xã h i như th nào, nó gi ng hay khác
b ng lương c a các ngành ngh khác như giáo viên, ñi u dư ng viên, y sĩ,
bác sĩ, ...
(vi) Hi p h i công tác xã h i, Hi p h i các trư ng ñào t o nhân viên công tác
xã h i là gì, vì sao ph i c n các Hi p h i ñó? Vai trò c a nó như th nào
ñ i v i vi c phát tri n công tác xã h i?
Th hai, v m t th ch : Cho ñ n nay nư c ta chưa có m t ñ nh hư ng c th
nào v phát tri n ngh CTXH như m t ngh chuyên nghi p, do v y cơ s pháp lý cho
s phát tri n ngành CTXH và ñào t o cán b (nhân viên) công tác xã h i Vi t Nam
chưa ñư c hình thành m t cách có h th ng, cho ñ n nay m i có duy nh t quy t ñ nh
c a B Giáo d c và ðào t o v Chương trình khung ñào t o c a ngành CTXH và cho
phép m t s trư ng ñ i h c m ngành ñào t o C nhân CTXH (27 trư ng năm 2007).
Vi c xác ñ nh các v trí làm vi c cho nhân viên công tác xã h i trong các cơ
quan qu n lý hành chính nhà nư c và trong các cơ quan t ch c khác cũng chưa ñư c
xác l p, k c các NGO và các t ch c ñoàn th có tham gia ho t ñ ng công tác xã h i.
Chưa có tiêu chu n ch c danh v ngh CTXH và b tiêu chu n ch c danh c th cho
các nhân viên xã h i chuyên nghi p các c p và các công vi c c th ; Chưa có danh
m c b ng lương cho các ch c danh c th v công tác xã h i như các ngh nghi p
khác.

10. 10/68
V th ch tài chính, cũng chưa có cơ ch nhà nư c cung c p tài chính cho các
NGO (H i ch th p ñ , H i b o tr tàn t t và tr em m côi, H i ngư i cao tu i, ...) v
công tác xã h i và các t ch c ñoàn th ho t ñ ng công tác xã h i thông qua các h p
ñ ng (n u có cung c p tài chính cũng ch là ñ chi ho t ñ ng hành chính và m t vài
ho t ñ ng cung c p d ch v c th ), bên c nh ñó v n ñ xã h i hóa vi c huy ñ ng
ngu n l c toàn xã h i ñ tr giúp và cung c p các d ch v xã h i cho ngư i dân có v n
ñ xã h i cũng ñang giai ño n t phát, chưa qu n lý có hi u qu ñư c các ngu n v n
ñ ng và v lâu dài s nh hư ng ñ n s huy ñ ng ngu n l c toàn xã h i và ñ ng th i
s là m t nguy cơ cho s phát tri n CTXH v n ñang manh nha trong xã h i Vi t Nam.
Th ba, v m ng lư i t ch c ho t ñ ng và m ng lư i nhân viên CTXH: H
th ng các t ch c liên quan ñ n cung c p các d ch v công v công tác xã h i thu c
ngành Lao ñ ng Thương binh và Xã h i, U ban Dân s , Gia ñình và Tr em cũng
chưa ñư c hình thành ñ y ñ theo 4 c p theo ñúng nghĩa c a nó, l c lư ng cán b l i
quá m ng và cũng thi u tính chuyên nghi p; các ho t ñ ng hi n t i m ng n ng tính
qu n nhà nư c hơn là ch ñ o, hư ng d n, h tr cung c p d ch v công cho các ñ i
tư ng có v n ñ xã h i, nh m giúp h t gi i quy t các v n ñ xã h i n y sinh và phát
tri n b n v ng.
H i ch th p ñ Vi t Nam và m t s t ch c ñoàn th xã h i khác cũng v y, h
ho t ñ ng công tác xã h i ch mang tính ch t bán chuyên nghi p, và xu t phát t tính
ch t nhân ñ o t thi n “giúp các ñ i tư ng có v n ñ xã h i” mà ch y u là các cá
nhân và gia ñình vư t qua khó khăn trư c m t, h không có ch c năng quan tâm gi i
quy t cơ b n b n v n ñ xã h i phát sinh c a các ñ i tư ng xã h i và b o ñ m cho
phát tri n b n v ng c a c ng ñ ng.
Bên c nh ñó m t y u t vô cùng quan tr ng trong ch nh th c a h th ng
CTXH là Hi p h i công tác xã h i, Hi p h i các trư ng ñào t o nhân viên công tác xã
h i (hi p h i ngh nghi p) cũng chưa ñư c hình thành. M t m t có th vì s phát tri n
chưa ñ m nh nên chưa th có hi p h i ngh nghi p, m t khác, vi c chưa có các hi p
h i ngh nghi p này cũng s c n tr vi c phát tri n m t cách v ng ch c và có hi u qu
v công tác xã h i.
M ng lư i cán b (nhân viên) CTXH c a Vi t Nam chưa ñư c thi t l p cơ b n
và h th ng do h n ch v nh n th c, và thi u v th ch chính sách, thi u v l c
lư ng. M c dù có ñ i ngũ cán b văn hoá-xã h i c p xã, phư ng, th tr n, cán b
trong các trung tâm xã h i, cán b ho t ñ ng trong h th ng h i ch th p ñ và các t
ch c NGO (kho ng 15.000- 20.000 ngư i) cung c p d ch v cho ngư i già, tr em ...
h ch là nh ng nhân viên công tác xã h i bán chuyên nghi p, ho t ñ ng theo b n năng
và tr c giác, chưa ph i là các nhân viên CTXH chuyên nghi p có nh n th c, hi u bi t
và k năng c n thi t.
Th tư, vi c ñào t o cán b (nhân viên) công tác xã h i: hi n nay trong
nư c cũng m i d ng l i giai ño n th nghi m ban ñ u, m c dù hi n nay có 22
trư ng ñ ơc phép ñào t o v công tác xã h i, nhưng kinh nghi m ñào t o cũng ñ u
dư i 10 năm, ñ i ngũ gi ng viên thi u, nhi u trư ng còn chưa có giáo viên ñư c ñào
t o cơ b n. Vi c ñào t o ch có hi u qu và ch t lư ng khi nhà nư c có m t h th ng
ch nh th v công tác xã h i ñó là th ch chính sách, th ch t ch c và ñ i ngũ nhân

11. 11/68
viên CTXH chuyên nghi p. Vì s ñào t o ph i xu t phát t nhu c u c a th trư ng, c a
th c ti n ñ t nư c, vi c thi u cơ s pháp lý là m t rào c n cho s nghi p ñào t o nhân
viên xã h i. ðào t o, t p hu n, nhân viên xã h i bán chuyên nghi p cũng chưa ñư c
th ng nh t v n i dung và phương pháp; ñào t o, t p hu n theo ki u t phát v n là ph
bi n, vì chưa có tiêu chu n ch c danh nhân viên CTXH d n ñ n ch t lư ng ñ i ngũ
nhân viên xã h i bán chuyên nghi p r t h n ch .
Th năm, v chi n lư c phát tri n CTXH: Hi n nay Vi t Nam chưa có m t
chi n lư c t ng th và ñ y ñ t khâu xây d ng cơ s pháp lý, t ch c, ñ n ñào t o và
s d ng nhân viên công tác xã h i. ð công tác xã h i phát tri n như m t ngh chuyên
nghi p c n có s phát tri n m t cách ñ ng b c 3 nhóm y u t trên (pháp lý, t ch c,
và ñào t o) thì các nhân viên xã h i ñư c ñào t o cơ b n có trình ñ c nhân, cao ñ ng
m i có cơ h i tìm vi c làm phù h p v i ngành ngh ñào t o, và s không b lãng phí
ngu n nhân l c ñào t o ñáng quý này. Vì hi n t i các v n ñ xã h i b c xúc thu c
ph m vi CTXH gi i quy t v n do nh ng ngư i chưa ñư c ñào t o cơ b n, chuyên
nghi p th c hi n, nguy cơ không “cân ñ i” gi a phát tri n kinh t và xã h i s di n ra.
Trên 60 năm qua, th gi i ñã ch ng minh ñư c vai trò và hi u qu to l n c a
công tác xã h i, nó không nh ng tr c ti p gi i quy t ñư c nh ng v n ñ xã h i không
mong mu n n y sinh ñ i v i các cá nhân, gia ñình, nhóm xã h i, c ng ñ ng dân cư,
gi m b t s b t bình ñ ng và phân t ng xã h i trong quá trình phát tri n kinh t -xã h i
c a ñ t nư c mà còn góp ph n gi v ng n ñ nh xã h i, t o s ñ ng thu n, công b ng
và phát tri n b n v ng vì h nh phúc c a t t c các thành viên trong xã h i.
Nhu c u c a m t xã h i phát tri n (hi n ñ i) c n ph i có l c lư ng cán b (nhân
viên) công tác xã h i chuyên nghi p, ñó là nh ng ngư i ñư c ñào t o cơ b n có nh n
th c, hi u bi t, k năng th c hành và ph m ch t ñ o ñ c ngh nghi p c n thi t, ph m
ch t ñó chính là s c m thông, chia s , tôn tr ng quy n t quy t và nâng cao năng l c
t quy t c a các ñ i tư ng có v n ñ xã h i.
Kh u hi u hành ñ ng c a nhân viên công tác xã h i là: “khi tham v m chúng
tôi là ngư i s chia, khi tư v n chúng tôi là ngư i b n, khi khó khăn chúng tôi là ngư i
ñ ng hành” và m c tiêu hành ñ ng c a nhân viên công tác xã h i là “ñem l i h nh
phúc cho m i ngư i và vì m t xã h i công b ng và phát tri n b n v ng”.
Nhi u v n ñ xã h i c a các cá nhân, gia ñình, nhóm xã h i, c ng ñ ng dân cư
nư c ta hi n nay ñang ñư c h tr gi i quy t b i nh ng cán b (nhân viên) công tác
xã h i bán chuyên nghi p, hay nói m t cách khác là ñư c th c hi n b i nh ng ngư i
chưa ñư c ñào t o cơ b n v công tác xã h i các c p h c c n thi t. H làm vi c b ng
s t hi u bi t và t m lòng nhi t tình c a cá nhân h , do v y hi u qu và tính b n v ng
không cao, chính vì v y mà nhu c u c a nh ng ngu i ñư c ñào t o công tác xã h i
m t cách chuyên nghi p ngày càng tăng. Th c ti n cũng ñã ch cho h th y m t ngư i
bi t làm công tác xã h i v i m t cán b (nhân viên) công tác xã h i chuyên nghi p
hoàn toàn khác nhau, cũng gi ng như m t ngư i bi t lái xe ô tô v i m t lái xe ô tô
chuyên nghi p, nh n th c, hi u bi t và k năng th c hành, ph m ch t ngh nghi p có
s khác nhau ñáng k .

12. 12/68
M t khác, do vi c nh n th c v v trí, vai trò (t m quan tr ng), ch c năng,
nhi m v , n i dung ho t ñ ng c a công tác xã h i nư c ta còn h n ch (k c cán b
qu n lý và ngư i dân), do v y mà cho ñ n nay công tác xã h i nư c ta v n chưa
ñư c công nh n như m t ngh chuyên nghi p. ðã ñ n lúc Nhà nư c c n ph i công
nh n công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p gi ng như m t s ngh xã h i khác
(ngh lu t sư, ngh y, ngh giáo, …). C n ph i có s th ng nh t v nh n th c và ph i
h p ho t ñ ng gi a các B ngành trong vi c chu n b các ñi u ki n c n thi t ñ phát
tri n công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p, ñ c bi t là xây d ng th ch chính
sách, m ng lư i t ch c và m ng lư i nhân viên công tác xã h i.
ð gi i quy t có hi u qu các v n ñ xã h i và giúp ñ các ñ i tư ng bao g m
các cá nhân, h gia ñình, nhóm xã h i, c ng ñ ng dân cư có v n ñ xã h i c n ph i có
nh ng nhà chuyên môn có ki n th c, k năng chuyên nghi p và ñ o ñ c ngh nghi p;
do ñó c n ph i phát tri n công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p, gi ng như các
nư c trong khu v c và các nư c phát tri n ñã th c hi n trong hơn 60 năm qua. Hi p
h i công tác xã h i th gi i, Hi p h i công tác xã h i khu v c Châu Á, Hi p h i các
trư ng ñào t o nhân viên công tác xã h i th gi i cũng ñã khuy n cáo nư c ta phát
tri n công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p và khuy n khích nư c ta tham gia
các hi p h i nêu trên; ñây cũng là m t xu th t t y u trong quá trình h i nh p và phát
tri n, nư c ta ít có cơ h i l a ch n m t cách ñi khác có hi u qu hơn trong vi c gi i
quy t các v n ñ xã h i hi n t i và tương lai.
Theo ñánh giá c a các chuyên gia UNICEF nhu c u c n ph i chuyên nghi p
hoá CTXH t i Vi t Nam vì:
Quá trình công nghi p hoá, hi n ñ i hoá nư c ta;
(i)
S phát tri n c a xã h i d n ñ n phân hoá giàu nghèo, phân t ng xã h i;
(ii)
Nhu c u c a các gia ñình có v n ñ xã h i và tr em có hoàn c nh ñ c bi t;
(iii)
(iv) Nhu c u c a m t s thành viên trong xã h i c n s b o tr c a nhà nư c
(ñ i tư ng b o tr xã h i);
(v) Nhu c u CTXH xu t phát t vi c n y sinh các t n n xã h i;
(vi) Nhu c u h tr v tâm lý cho các b nh nhân trong các b nh vi n.
Xu t phát t nh ng ñòi h i th c t và ñáp ng v i quy lu t phát tri n t t y u,
khách quan v phát tri n công tác xã h i ñã di n ra nhi u nư c trên th gi i, Công
tác xã h i nư c ta c n ñư c phát tri n như m t ngh chuyên nghi p.
Xu t phát t t m quan tr ng và ý nghĩa c a vi c phát tri n công tác xã h i như
m t ngh chuyên nghi p. Th tư ng chính ph ñã giao cho B LðTB&XH ch trì và
ph i h p v i các B ngành liên quan xây d ng ñ án và ñã ñư c s ng h và tham gia
r t tích c c c a các b , ngành; s tr giúp v k thu t c a UNCEF và c a c ng ñ ng
Châu Âu.

13. 13/68
2. M c tiêu
2.1 M c tiêu t ng th
Nâng cao nh n th c c a toàn xã h i v s c n thi t ph i phát tri n công tác xã
h i như m t ngh chuyên nghi p theo xu hư ng h i nh p v i các nư c trong khu v c
và th gi i. Xây d ng và ban hành th ch pháp lý cho vi c hình thành và phát tri n
công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p, b o ñ m tính n ñ nh, lâu dài và g n k t
v i phát tri n h th ng an sinh xã h i hi n ñ i. Xây d ng và tri n khai ñ ng b các
bi n pháp phát tri n ngu n nhân l c v công tác xã h i, nâng cao năng l c ñ i ngũ
nhân viên xã h i hi n có và nâng cao ch t lư ng ñào t o ngu n nhân l c trong các
trư ng ñ i h c. Xây d ng m ng lư i t ch c và m ng lư i nhân viên công tác xã h i
trên ph m vi toàn qu c nh m ñáp ng nhu c u c a xã h i trong quá trình phát tri n;
gi i quy t hài hòa m i quan h gi a con ngư i và con ngư i, h n ch phát sinh các v n
ñ xã h i. Nâng cao ch t lư ng cu c s ng c a các ñ i tư ng có v n ñ xã h i, hư ng
t i m t xã h i lành m nh, công b ng và h nh phúc cho m i ngư i.
2.2 M c tiêu c th ñ n 2020
- Xây d ng và ban hành các văn b n quy ph m pháp lu t c n thi t, t o hành lang pháp
lý cho vi c phát tri n công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p; trư c m t, xây
d ng và ban hành tiêu chu n ch c danh ngh nghi p công tác xã h i cho cán b (nhân
viên) công tác xã h i và áp d ng b ng lương phù h p và có tính khuy n khích;
- Th c hi n ñ ng b các gi i pháp phát tri n ngu n nhân l c v công tác xã h i ñáp
ng nhu c u ng n h n c a các t ch c, cơ quan liên quan, ñ c bi t là c p xã và huy n,
bao g m c vi c tăng v s lư ng (ñ t t l t i thi u m t nhân viên công tác xã h i
trên ba nghìn dân, ñ nh m c b ng m t ph n ba c a Nh t B n năm 2000 và b ng m t
ph n 10 c a vương qu c Anh) và nâng cao năng l c ñ i ngũ nhân viên công tác xã h i
hi n có và nâng cao ch t lư ng ñào t o nhân viên công tác xã h i trong các trư ng ñ i
h c, cao ñ ng theo hư ng h i nh p khu v c và qu c t .
- Phát tri n chương trình ñào t o ngành CTXH t b c Trung h c ñ n ð i h c và v i
các chuyên ngành khác nhau cho phù h p v i quá trình phát tri n CTXH nư c ta.
ð ng th i hoàn thi n chương trình liên thông các b c h c ñ ñáp ng ña d ng nhu c u
c a ngư i h c và nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ gi ng viên v CTXH các trư ng cao
ñ ng, ñ i h c.
- Phát tri n m ng lư i các t ch c s d ng nhân viên xã h i ñư c ñào t o chuyên
nghi p t trong các cơ quan nhà nư c và các t ch c phi chính ph , ñ s d ng có hi u
qu ngu n nhân l c công tác xã h i; xúc ti n vi c nghiên c u và ti n t i thành l p
Hi p h i công tác xã h i Vi t Nam và Hi p h i các trư ng ñào t o nhân viên công
tác xã h i. Xã h i hoá các ho t ñ ng công tác xã h i, khuy n khích khu v c tư nhân
tham gia cung c p d ch v cho các ñ i tư ng có v n ñ xã h i và các ñ i tư ng y u
th .
- Phát tri n m ng lư i nhân viên công tác xã h i phù h p v i quá trình phát tri n kinh
t -xã h i c a ñ t nư c; t o s g n k t gi a m ng lư i t ch c c a các cơ quan ch c

14. 14/68
năng và m ng lư i nhân viên công tác xã h i chuyên nghi p và bán chuyên nghi p;
ñ c bi t chú tr ng xây d ng m ng lư i nhân viên công tác xã h i c p huy n và c p
xã theo hư ng chuyên nghi p; khuy n khích phát tri n ñ i ngũ nhân viên công tác xã
h i bán chuyên nghi p.
3. Ph m vi c a ñ án
- Ph m vi v không gian: th c hi n trên ph m vi toàn qu c.
- Ph m vi v th i gian: t 2008-2020.
4. ð nh hư ng
- Phát tri n công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p, b o ñ m s hài hoà v i quá
trình phát tri n h th ng an sinh xã h i, ñ c bi t là h th ng chính sách tr giúp xã h i,
tr giúp các ñ i tư ng y u th , tr giúp các xã nghèo, c ng ñ ng dân t c thi u s quy
mô thôn b n và c p xã, phù h p v i quá trình phát tri n, tăng trư ng kinh t , quá trình
ñô th hoá, quá trình công nghi p hoá và hi n ñ i hoá, nh m gi i quy t m t cách có
hi u qu các v n ñ xã h i phát sinh ñ i v i các cá nhân, gia ñình, nhóm xã h i, và các
c ng ñ ng nghèo ho c có t n n xã h i. ðây là nhu c u t t y u khách quan c a m t xã
h i phát tri n trình ñ hi n ñ i và cũng là xu hư ng t t y u c a quá trình h i nh p
khu v c và qu c t . Nh n th c rõ ñi u này s giúp cho ñ t nư c rút ng n ñư c quá
trình phát tri n công tác xã h i m t cách t phát và ñáp ng t t hơn nhu c u c a các cá
nhân, gia ñình, nhóm xã h i và các c ng ñ ng có v n ñ xã h i phát sinh.
- Phát tri n công tác xã h i là nh m ñáp ng nhu c u c a xã h i hi n ñ i, do v y b n
thân nó cũng ph i ñư c phát tri n ñ ng b trên các phương di n th ch chính sách và
th ch t ch c và ñ i ngũ cán b có tính chuyên nghi p. ð i v i nư c ta vi c trư c
m t là t o môi trư ng pháp lý cho vi c hình thành, phát tri n công tác xã h i như m t
ngh chuyên nghi p như các ngh khác trong xã h i ; ph i nh n th c rõ vai trò c a
công tác xã h i, v trí làm vi c c a các nhân viên công tác xã h i, tiêu chu n ch c danh
ngh nghi p c a các nhân viên công tác xã h i, b ng lương c a nhân viên xã h i trong
các cơ quan, t ch c s d ng nhân viên công tác xã h i t trung ương ñ n ñ a phương;
Thi t l p m ng lư i t ch c cung c p d ch v công tác xã h i (LðTB&XH, GD&ðT,
Gð&TE, các NGO) các xã phư ng, th tr n, qu n huy n và kích thích nhu c u c a
m ng lư i t ch c có nhu c u s d ng d ch v công tác xã h i (toà án, b nh vi n,
trư ng h c, cơ s xã h i, trư ng giáo dư ng và ñ c bi t c ng ñ ng dân cư nơi không
ch có trách nhi m kh c ph c h u qu c a các v n ñ xã h i n y sinh mà còn ph i
phòng ng a các v n ñ xã h i phát sinh). Thi t l p h th ng các trư ng ð i h c, Cao
ñ ng ñào t o nhân viên công tác xã h i có tính chuyên nghi p, hình thành Hi p h i
công tác xã h i và Hi p h i các trư ng ñào t o nhân viên CTXH c p qu c gia ñ h
tr quá trình phát tri n công tác xã h i nư c ta.
- Xã h i hoá vi c phát tri n công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p; ñ c bi t coi
tr ng và khuy n khích khu v c tư nhân tham gia ho t ñ ng công tác xã h i, coi ñó
trách nhi m xã h i c a các t ch c và công dân. Nhà nư c c n có cơ ch h tr cho
các t ch c tư nhân tham gia ho t ñ ng công tác xã h i theo cơ ch th trư ng; phát
huy vai trò c a các t ch c ñoàn th , t ch c xã h i tham gia ho t ñ ng công tác xã h i

15. 15/68
vì quy n l i c a các h i viên và vì các ñ i tư ng y u th , góp ph n th c hi n m c tiêu
công b ng xã h i và h nh phúc cho m i ngư i.
- T ng bư c nâng cao ch t lư ng ho t ñ ng công tác xã h i theo hư ng chuyên nghi p
hóa và h i nh p qu c t , vì m c tiêu c a công tác xã h i là hư ng t i xây d ng m t xã
h i lành m nh, và vì h nh phúc c a m i ngư i; ch c năng cơ b n c a công tác xã h i
là gi i quy t hài hòa m i quan h gi a con ngư i và con ngư i, nh m phòng ng a, h n
ch các v n ñ xã h i phát sinh, t o cơ h i ñ các cá nhân, gia ñình, nhóm xã h i, c ng
ñ ng dân cư có v n ñ xã h i t gi i quy t các v n ñ c a h thông qua vi c nâng cao
nh n th c, năng l c và ti p c n ngu n l c c a xã h i m t cách hi u qu nh t. M t khi
có các v n ñ xã h i phát sinh cho dù c a các cá nhân, gia ñình, nhóm xã h i, c ng
ñ ng dân cư ñ u ph i phát hi n s m và can thi p s m; t o cơ h i và năng l c cho các
c ng ñ ng phát tri n m t cách b n v ng và d a trên tinh th n t l c, thông qua s tr
giúp c a các nhân viên công tác xã h i, m ng lư i t ch c ho t ñ ng công tác xã h i
và nhà nư c.
5. Các ho t ñ ng c a ñ án
5.1 Truy n thông nâng cao nh n th c v công tác xã h i
Vì công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p là m t v n ñ m i m ñ i v i
nư c ta, h u h t các c p, các ngành và xã h i chưa có ñư c thông tin ñ y ñ v qúa
trình phát tri n công tác xã h i trên th gi i và s c n thi t c a nó nư c ta trong vi c
gi i quy t các v n ñ xã h i ñ i v i các cá nhân, gia ñình, nhóm xã h i, c ng ñ ng dân
cư có v n ñ xã h i trong quá trình phát tri n. S ñ ng thu n v nh n th c s là ti n ñ
quan tr ng ñ t o hành lang pháp lý và môi trư ng xã h i chuyên nghi p hoá ngh
công tác xã h i.
- N i dung truy n thông: Tuyên truy n nâng cao nh n th c c a các c p, các
ngành và c ng ñ ng xã h i, ñ c bi t là các ngành có liên quan tr c ti p ñ n
vi c phát tri n công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p (B N i V , B
Giáo d c và ðào t o, B Lao ñ ng Thương binh và Xã h i), và các t ch c có
nhu c u s d ng nhân viên công tác xã h i (b nh vi n, toà án, trư ng h c,
trư ng giáo dư ng, các cơ s b o tr xã h i, U ban nhân dân c p xã và c p
huy n). T o s th ng nh t nh n th c v s c n thi t ph i phát tri n công tác xã
h i như m t ngh chuyên nghi p, nh t là trong b i c nh h i nh p và phát tri n.
Nâng cao hi u bi t c a toàn xã h i v vai trò, ñ i tư ng, n i dung, phương pháp
công tác xã h i làm ti n ñ cho vi c hình thành th ch chính sách, th ch t
ch c và phát tri n m ng lư i các t ch c s d ng các nhân viên công tác xã h i
và m ng lư i nhân viên công tác xã h i trên ph m vi toàn qu c.
- Hình th c truy n thông: S d ng ña d ng các hình th c truy n thông (truy n
hình, truy n thanh, báo chí c a các c p, các ngành) ñ tuyên truy n trên di n
r ng cho c ng ñ ng. Tăng cư ng các h i th o khoa h c, h i ngh chuyên ñ ñ
th o lu n v các v n ñ có liên quan ñ n vi c phát tri n công tác xã h i như m t
ngh chuyên nghi p cho các nhà khoa h c, nhà giáo, nhà qu n lý các c p, các
ngành liên quan.

16. 16/68
Thi t l p các kênh thông tin ña chi u ñ chia s thông tin m i và kinh nghi m
v các v n ñ có liên quan phát tri n công tác xã h i (k c trong nư c và qu c
t ), ñ c bi t là chương trình n i dung ñào t o nhân viên công tác xã h i, phát
tri n m ng lư i t ch c s d ng nhân viên công tác xã h i và phát tri n m ng
lư i nhân viên công tác xã h i.
5.2 T o khuôn kh pháp lý ñ chuyên nghi p hoá ngh CTXH
Xây d ng và ban hành tiêu chu n ch c danh nghi p v c a nhân viên CTXH
Năm 2004, B Giáo d c và ðào t o ñã ban hành mã ngành ñào t o v công tác
xã h i, ñi u này ñã t o hành lang pháp lý cho 18 trư ng ñ i h c, cao ñ ng tham gia
vào vi c ñào t o c nhân công tác xã h i; ñ n năm 2007, s trư ng tham gia ñào t o
c nhân công tác xã h i ñã lên 23 trư ng; v i s lư ng m i trư ng có m t ñ n 2 l p và
m i l p có kho ng 40 sinh viên, thì hàng năm s có kho ng trên 1000 sinh viên t t
nghi p b c ñ i h c và cao ñ ng v công tác xã h i ra trư ng.
M t trong nh ng thách th c là ñ u ra cho các sinh viên t t nghi p v công tác
xã h i, h s làm vi c ñâu khi mà chưa có m ng lư i các t ch c s d ng nhân viên
công tác xã h i và chưa có B tiêu chu n ch c danh nghi p v công tác xã h i. Vì v y,
k t h p v i vi c ban hành mã ngành ñào t o, vi c nghiên c u xây d ng và ban hành
tiêu chu n ch c danh nghi p v v công tác xã h i (g i t t là mã ngh ) là cơ s pháp
lý c a nhà nư c th a nh n công tác xã h i xã h i như m t ngh chuyên nghi p; B
tiêu chu n ch c danh nghi p v này g m hai ph n, m t là B tiêu chu n ch c danh
nghi p v chung và B tiêu chu n c th theo m ng lư i t ch c s d ng nhân viên
công tác xã h i.
Tiêu chu n ch c danh nghi p v chung cho nhân viên công tác xã h i theo kinh
nghi m c a qu c t g m:
(i) Tiêu chu n ch c danh nghi p v cho nhân viên công tác xã h i h ng A;
(ii) Tiêu chu n ch c danh nghi p v cho nhân viên công tác xã h i h ng B;
(iii) Tiêu chu n ch c danh nghi p v cho nhân viên công tác xã h i h ng C.
(Tiêu chu n ch c danh nghi p v h ng A, B, C c a các nư c tương ng v i tiêu
chu n ch c danh nghi p v c a chuyên viên cao c p, chuyên viên chính và
chuyên viên c a nư c ta.)
B tiêu chu n ch c danh nghi p v cho c 3 nhóm A, B, C nêu trên g m có 3
ph n chính:
(i) Tiêu chu n v nh n th c;
(ii) Tiêu chu n v hi u bi t;
(iii) Tiêu chu n v k năng ngh nghi p.
Trong b i c nh c th c a nư c ta v quá trình phát tri n công tác xã h i c n
thi t ph i xây d ng và ban hành B tiêu chu n ch c danh nghi p v cho nhân viên
công tác xã h i 4 h ng, (s d ng thu t ng nhân viên công tác xã h i thay th cho

17. 17/68
thu t ng công ch c, viên ch c ho c chuyên viên ho c cán b công tác xã h i là phù
h p nh t, vì ñây là B tiêu chu n ch c danh ngh nghi p chung s d ng cho c các cơ
quan nhà nư c và các t ch c phi chính ph , các t ch c ñoàn th xã h i, và trong
tương lai có c các t ch c qu c t cũng s tham gia cung c p d ch v v công tác xã
h i Vi t Nam), bao g m:
(i) Nhân viên công tác xã h i h ng A (cao c p);
(ii) Nhân viên công tác xã h i h ng B (nhân viên chính);
(iii) Nhân viên công tác xã h i h ng C (nhân viên xã h i);
(iv) Nhân viên công tác xã h i h ng D (nhân viên xã h i bán chuyên nghi p).
Vì r ng trong kho ng th i gian ng n nư c ta s không có ñ nhân viên
công tác xã h i chuyên nghi p ñư c ñào t o cơ b n b c ñ i h c, cao ñ ng
v làm vi c c p xã, mà ch y u là ñào t o, b i dư ng có trình ñ sơ c p,
trung c p v công tác xã h i, m t khác ñ i ngũ tình nguyên viên v công
tác xã h i cũng c n ñư c ñào t o ñ ñ t ñư c các ch ng ch t i thi u v
công tác xã h i (sơ c p).
V tiêu chu n nghi p v cũng c n chia thành 4 nhóm bao g m:
(i) Tiêu chu nv nh n th c;
(ii) Tiêu chu nv hi u bi t;
(iii) Tiêu chu nv k năng ngh nghi p;
ñ o ñ c ngh nghi p.
(iv) Tiêu chu nv
Vi c ban hành tiêu chu n ch c danh nghi p v nhân viên công tác xã h i theo
4 ng ch (4 c p) là cơ s pháp lý quan tr ng nh t, vì v y c n ñư c ban hành s m trong
năm 2008, không nh t thi t ph i ch sau khi Th tư ng chính ph phê duy t ñ án
phát tri n CTXH như m t ngh chuyên nghi p.
- Xây d ng và ban hành B tiêu chu n ch c danh ngh nghi p c th cho nhân viên
công tác xã h i theo m ng lư i t ch c s d ng nhân viên công tác xã h i.
ðây là m t ho t ñ ng ñư c th c hi n trong m t quá trình nhi u năm, cùng v i
quá trình phát tri n m ng lư i các t ch c s d ng nhân viên công tác xã h i và vi c
xác ñ nh v trí làm vi c c th c a các nhân viên công tác xã h i, mà ñi u này ph
thu c vào nhu c u c a xã h i trong quá trình phát tri n. Kinh nghi m c a Sc tlen, vi c
xây d ng B tiêu chu n c th này ph i kéo dài hàng t 5-10 năm; do v y, trư c m t
t p trung xây d ng B tiêu chu n ch c danh nghi p v cho các nhân viên công tác xã
h i làm vi c t i các cơ s b o tr xã h i, chăm sóc các ñ i tư ng b o tr xã h i (ngư i
già cô ñơn, ngư i tàn t t, tr em m côi, ngư i nhi m HIV/AIDs và nh ng ngư i có
nhu c u ñư c chăm sóc (s d ng thu t ng ngư i có nhu c u ñư c chăm sóc phù h p
hơn thu t ng ngư i có hoàn c nh ñ c bi t, trong b i c nh phát tri n công tác xã h i
nư c ta theo xu th h i nh p).
Xây d ng và áp d ng h th ng ng ch lương cho cán b (nhân viên) CTXH
Vi c áp d ng ng ch lương cho ñ i ngũ nhân viên công tác xã h i ñư c các qu c
gia áp d ng cũng r t ña d ng. Theo Hi p h i công tác xã h i c a C ng hoà liên bang

18. 18/68
ð c thì ti n lương c a các nhân viên công tác xã h i do các t ch c s d ng nhân viên
công tác xã h i quy t ñ nh. N u nhân viên CTXH làm vi c trong các cơ quan nhà nư c
thì áp d ng ng ch lương công ch c viên ch c tương ng t chuyên viên ñ n chuyên
viên chính, chuyên viên cao c p; làm vi c c p xã và c ng ñ ng thì tuy theo trình ñ
chuyên môn ñ x p vào các ng ch khác nhau. N u nhân viên CTXH làm vi c cho các
t ch c ngoài nhà nư c thì ti n lương do các t ch c ñó t quy t ñ nh, nhưng h cũng
áp d ng m c ti n lương ngang b ng v i m c ti n lương tr cho nhân viên công tác xã
h i có trình ñ ñào t o và thâm niên công tác tương ng. Theo khuy n cáo c a các
chuyên gia Australia và UNICEF thì Vi t Nam có th áp d ng ng ch lương công ch c,
viên ch c ñ tr cho các nhân viên công tác xã h i có trình ñ t ñ i h c tr lên làm
vi c c p trung ương, t nh, huy n và các cơ s b o tr xã h i, các trung tâm tư v n
CTXH; còn nhân viên công tác xã h i làm vi c tr c ti p c p xã, và c ng ñ ng có
trình ñ ñào t o b c dư i ñ i h c có th áp d ng ng ch lương như là các ñi u dư ng
viên trình ñ trung c p ho c các y sĩ, y tá có trình ñ tương ng.
Cho dù áp d ng b t c ng ch lương nào thì trình ñ ñào t o và tính ch t công
vi c s là thư c ño quan tr ng ñ xác ñ nh; m t s nư c r t quan tâm ñ n công tác xã
h i như Th y ði n thì lương c a nhân viên công tác xã h i ngang b ng v i lương c a
giáo viên có trình ñ ñào tào và thâm niên công tác tương ng. Trong b i c nh c a
nư c ta, các nhân viên công tác xã h i có th ñư c ví như các “k sư tâm h n” thì vi c
xác ñ nh ng ch lương như các nhà giáo cũng có th ch p nh n ñư c ho c áp d ng h
th ng lương công ch c, viên ch c và có thêm ph c p trách nhi m nhân viên CTXH
tr c ti p chăm sóc ñ i tư ng.
5.3 Thi t l p m ng lư i các t ch c s d ng nhân viên công tác xã h i và m ng
lư i nhân viên công tác xã h i
Thi t l p m ng lư i các t ch c s d ng nhân viên công tác xã h i và m ng
lư i nhân viên công tác xã h i là hai m t c a m t v n ñ và là m t trong nh ng nhi m
v tr ng tâm c a vi c chuyên nghi p hoá ngh công tác xã h i nư c ta. Hai v n ñ
này ph i ñư c phát tri n ñ ng th i, song song và ph i ñ ng b v i quá trình phát tri n
h th ng an sinh xã h i.
Thi t l p m ng lư i các t ch c s d ng nhân viên công tác xã h i
Vi c thi t l p m ng lư i các t ch c s d ng nhân viên công tác xã h i trư c
h t ph i ñư c quy ho ch và phát tri n theo m t chi n lư c dài h n g n bó ch t ch v i
phát tri n h th ng an sinh xã h i và h th ng t ch c b máy c a Chính ph .
Trong ñi u ki n nư c ta hi n nay thì t ch c có nhu c u s d ng nhân viên
công tác xã h i trư c h t thu c ngành Lao ñ ng Thương binh và Xã h i; Dân s Gia
ñình và Tr em, và c n ñư c hình thành c 4 c p (trung ương, t nh, huy n và xã);
C p huy n, c p t nh và c p trung ương bên c nh vi c thi t l p các cơ quan qu n lý (cơ
quan gián ti p cung c p d ch v xã h i) còn ph i thi t l p các t ch c ho t ñ ng s
nghi p v công tác xã h i (t ch c tr c ti p cung c p d ch v công tác xã h i như các
cơ s b o tr xã h i, các nhà xã h i, các trung tâm tư v n công tác xã h i, …). V lâu
dài có th m r ng sang các ngành Giáo d c và ðào t o, y t , toà án, tư pháp ho c các
t ch c s d ng nhân viên công tác xã h i s tr c ti p cung c p d ch v công tác xã

19. 19/68
h i cho các ñ i tư ng có v n ñ xã h i trư ng h c, b nh vi n, toà án, các trư ng
giáo dư ng và c ng ñ ng.
Song song v i các t ch c thu c các các cơ quan chính ph , nhà nư c cũng
ph i t o môi trư ng pháp lý và môi trư ng xã h i thu n l i cho vi c phát tri n m ng
lư i t ch c s d ng nhân viên công tác xã h i c a các t ch c ñoàn th (H i Ph n ,
H i Nông dân, ðoàn Thanh niên C ng s n H Chí Minh, …) và các Hi p h i (H i ch
th p ñ , H i b o tr ngư i tàn t t và tr em m côi Vi t Nam). Khuy n khích khu v c
tư nhân tham gia cung c p dich v công tác xã h i theo tinh th n xã h i hóa nh m ñáp
ng nhu c u ña d ng c a c ng ñ ng dân cư và t o ñư c s c nh tranh ñ nâng cao ch t
lư ng cung c p d ch v công tác xã h i.
Thi t l p m ng lư i nhân viên công tác xã h i
M ng lư i nhân viên công tác xã h i ñư c hình thành ñ ng th i v i quá trình
phát tri n m ng lư i t các t ch c s d ng nhân viên công tác xã h i, ñâu có t
ch c cung c p d ch v công tác xã h i (c gián ti p và tr c ti p) ñó có nhân viên
công tác xã h i. Tuy v y, ph m vi ho t ñ ng c a m ng lư i nhân viên công tác xã h i
r ng hơn m ng lư i t ch c nh m ñáp ng nhu c u c a các t ch c, cá nhân s d ng
các d ch v công tác xã h i.
M ng lư i các t ch c s d ng nhân viên CTXH
Các t ch c thu c
Các t ch c thu c cơ Các t ch c thu c các
khu v c tư nhân
quan chính ph ñoàn th , h i
Các t ch c thu c c p trung ương
Các t ch c thu c c p t nh
Các t ch c thu c c p huy n
Nhân viên và c ng tác viên công tác xã h i
C p xã phư ng, th tr n
Mô hình m ng lư i nhân viên công tác xã h i nhi u qu c gia ñã áp d ng là
nhân viên CTXH n m trong h th ng m ng lư i các t ch c s d ng nhân viên công
tác xã h i, nhưng ho t ñ ng không ch trong h th ng m ng lư i t ch c c a nó mà
còn ho t ñ ng trong các t ch c có nhu c u cung c p d ch v công tác xã h i như các

20. 20/68
trư ng h c, b nh vi n, toà án, các trư ng giáo dư ng, gia ñình, c ng ñ ng có v n ñ
xã h i …(nhân viên công tác xã h i thu c Trung tâm công tác xã h i thu c S
LðTB&XH Hà N i có th tr c ti p cung c p d ch v cho các b nh nhân có nhu c u
c a các b nh vi n Hà N i; cung c p d ch v cho các h c sinh có v n ñ xã h i c a
các trư ng h c t i Hà N i; cung c p dich v cho các thân ch các toà án trư c khi
xét x , nh t là tư v n tâm lý k t h p pháp lý).
M ng lư i nhân viên công tác xã h i cũng ñư c hình thành các c p t trung
ương ñ n t nh, huy n và c p xã, th m chí ñ n c ng ñ ng dân cư nh hơn c p xã (t
dân ph , thôn, p, b n, buôn, làng, xóm) và không có s phân bi t nhân viên công tác
xã h i c a nhà nư c hay tư nhân.
Các nhân viên công tác xã h i ngoài yêu c u v b ng c p chuyên môn ñào t o
còn có y u c u v ch ng ch hành ngh gi ng như ngành y, dư c hi n nay nư c ta.
(ði u này s ñi n ra khi ñi u ki n kinh t xã h i phát tri n cao hơn hi n nay).
Vi c phát tri n m ng lư i nhân viên công tác xã h i bao g m c c a nhà nư c
và ngoài nhà nư c là m t quá trình, ñ c bi t là hình thành ñ i ngũ nhân viên công tác
xã h i c p xã và phát tri n các trung tâm tư v n công tác xã h i (TTTVCTXH) c p
huy n, t nh, th m chí các c m xã , phư ng và các trung tâm tư v n công tác xã h i
ho t ñ ng các trư ng h c (t ti u h c, trung h c cơ s , trung h c ph thông, ñ n các
trư ng trung h c, cao ñ ng, ñ i h c và các trư ng d y ngh , khoa h c ñã ch ng minh
r ng s thành ñ t không ch là h c gi i mà y u t tâm lý, tinh th n l i gi v trí quan
tr ng nh t) các b nh vi n l n c a trung uơng, và c p t nh (vì ngư i b nh không ch
ñư c ñi u tr v b nh t t mà c n ñư c tr li u c v tâm lý).
Ư c tính nhu c u và m ng lư i nhân viên CTXH nư c ta ñ n năm 2020
theo t l (1/3000) bao g m c khu v c nhà nư c và ngoài nhà nư c
Nhân viên công tác
xã h i trung
ương: 100
Nhân viên Nhân viên
CTXH c p CTXH các
t nh: 1000 b nh vi n 3000
G m c TTTV
CTXH Nhu c u và m ng
lư i nhân viên công
tác xã h i ñ n năm
2020
Nhân viên Nhân viên
(29.600 + 25.000)
CTXH c p CTXH các
huy n: 3.000 trư ng h c:
G m c TT 3.000
TV.CTXH
Nhân viên CTXH
các cơ s B o tr xã C ng tácviên
h i: 8.000 CTXH c ng
Nhân viên
ñ ng
CTXH c p xã:
25.000
11.500

21. 21/68
5.4 ðào t o cán b (nhân viên) công tác xã h i (bao g m ñào t o chính quy và ñào
t o nâng cao năng l c nhân viên công tác xã h i hi n có)
Nâng cao năng l c ñ i ngũ nhân viên công tác xã h i hi n có
Hi n t i nư c ta có kho ng 5000 cán b , nhân viên công tác xã h i làm vi c
trong các cơ s b o tr xã h i, kho ng 2000 cán b , nhân viên CTXH làm vi c t i các
cơ quan Lao ñ ng Thương binh và Xã h i, Dân s Gia ñình và Tr em t trung ương
ñ n c p huy n và kho ng 3000 nhân viên chuyên trách và 8.000 nhân viên làm vi c
kiêm nhi m c p xã (cán b văn hoá xã h i), và hàng ch c nghìn c ng tác viên, tình
nguyên viên CTXH c p xã; trong s cán b , nhân viên này h u h t chưa ñư c ñào
ñ o cơ b n v công tác xã h i, m c dù ñ n m t n a trong s ñó có trình ñ cao ñ ng,
ñ i h c và sau ñ i h c. S nhân viên CTXH các cơ s b o tr xã h i và nhân viên
CTXH c p xã h u h t chưa ñư c ñào t o cơ b n.
Trong vòng 10 năm t i c n ph i ñánh giá, xác ñ nh nhu c u ñào t o và t ch c
ñào t o nh ng ki n th c, và k năng cơ b n v công tác xã h i cho h ; ph n ñ u ph
c p trình ñ sơ c p v CTXH cho ñ i ngũ nhân viên CTXH c p xã và các cơ s b o
tr xã h i (g i chung là nhân viên CTXH c p cơ s ) vào năm 2015 và ph c p trình ñ
trung c p cho h vào năm 2020; ñ m b o chuyên môn hoá CTXH cùng v i hoàn thành
m c tiêu công nghi p hoá, hi n ñ i hoá c a ñ t nư c.
ð i v i ñ i ngũ nhân viên CTXH c p cơ s có ñi u ki n phát tri n và làm vi c
lâu dài t o cơ h i ñ h theo h c các ch ng ch và lien thông ñ hàn thành chương
trình ñào t o CTXH b c cao ñ ng và ñ i h c
Nâng cao ch t lư ng ñào t o ñ i ngũ nhân viên công tác xã h i trong các trư ng
ñ i h c, cao ñ ng
So v i nhu c u t nay ñ n năm 2020 c n t i 29.100 nhân viên có trình ñ cao
ñ ng và ñ i h c v CTXH, (trong khi ñó hi n nay m i năm ra trư ng kho ng 2000 và
ch kho ng 50% làm vi c ñúng ngành ngh ). Vì v y c n ph i quy ho ch l i h th ng
các trư ng ñào t o nhân viên CTXH b c ñ i h c và cao ñ ng trên ph m vi c nư c
ñ ñáp ng nhu c u v s lư ng nhân l c làm công tác xã h i các c p, các ngành và
các t ch c xã h i dân s .
V ch t lư ng, c n ñ i m i chương trình n i dung ñào t o chuyên ngành CTXH
theo hư ng h i nh p qu c t (trư c m t phân ñ u ngang b ng v i các nư c trong khu
v c); nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ gi ng viên chuyên ngành CTXH các trư ng ñ i
h c, cao ñ ng; Nâng cao c ch t lư ng ñ u vào (sinh viên), và cu i cùng ñ có s n
ph m ñ u ra ñáp ng nhu c u c a th trư ng, mà tr c ti p là các t ch c s d ng nhân
viên công tác xã h i.
Ph n ñ u t nay ñ n năm 2010 có m t s trư ng ñ i h c (trong ñó có trư ng
ð i h c Lao ñ ng – Xã h i), có th ñào t o chuyên ngành công tác xã h i b c sau
ñ i h c (th c s ), ñ cung c p ngu n nhân l c gi ng d y v CTXH cho các trư ng cao
ñ ng và ñ i h c khác trong c nư c.

22. 22/68
5.5 Phát tri n các t ch c hi p h i qu c gia v CTXH
Phát tri n hi p h i qu c gia v công tác xã h i
Hi n nay (2006), trên th gi i có 84 Hi p H i qu c gia nh ng nhà làm công tác
xã h i chuyên nghi p (Hi p H i công tác xã h i) và h cũng là thành viên c a Hi p
i th gi i (IFSW-1926); các t ch c này ra ñ i và t n
H i các nhà làm công tác xã h
t i ñ h tr và thúc ñ y ho t ñ ng c a các thành viên.
ð i v i nư c ta vi c ra ñ i Hi p H i qu c gia các nhà làm công tác xã h i
chuyên nghi p s góp ph n quan tr ng trong vi c thúc ñ y chuyên nghi p hóa ngh
công tác xã h i, vì nó t o nên m t ch nh th c a h th ng và kh ng ñ nh tính pháp lý
v ngh công tác xã h i. M t khác nó cũng thúc ñ y và giám sát các thành viên th c
hi n nghiêm túc các quy ñi u ñ o ñ c v ngh nghi p, h tr b o v các thành viên khi
c n thi t, t o ni m tin và tương lai phát tri n cho các thành viên.
Hi p H i là t ch c ñ i di n c a các nhà làm công tác xã h i chuyên nghi p
trư c các t ch c bên ngoài; Hi p H i có trách nhi m thi t l p và duy trì các tiêu
chu n ñ o ñ c ngh nghi p (quy ñi u ñ o ñ c) và tiêu chu n hành ngh ; góp ph n
cùng các cơ quan Chính ph ñi u ph i các ho t ñ ng công tác xã h i và m ng lư i
nhân viên làm công tác xã h i.
Hi p H i có ch c năng chia s thông tin, cung c p thông tin thông qua các h i
th o, di n ñàn, t ch c các ho t ñ ng nghiên c u, các chương trình ñào t o nâng cao
năng l c ñ i ngũ nhân viên công tác xã h i. Hi p h i s ñ ñ u và h tr cho các t
ch c thành viên trong vi c nghiên c u, ñào t o và th c hành công tác xã h i.
Hi p h i có m ng lư i t ch c các ñ a phương và c p qu c gia, Hi p H i
qu c gia các trư ng ñào t o nhân viên công tác xã h i cũng là m t thành viên quan
tr ng c a Hi p H i qu c gia các nhà làm công tác xã h i.
Xây d ng hi p h i qu c gia các trư ng ñào t o nhân viên CTXH
Hi p H i th gi i các trư ng ñào t o nhân viên công tác xã h i ñư c thành l p
t năm 1927. S ra ñ i c a Hi p h i này ñã góp ph n thúc ñ y vi c nâng cao ch t
lư ng ñào t o ñ i ngũ nhân viên công tác xã h i chuyên nghi p có trình ñ ñ i h c và
sau ñ i h c.
Hi n nay nư c ta cũng ñã có 23 trư ng ñ i h c tham gia ñào t o b c c nhân v
công tác xã h i; tuy v y chương trình, n i dung ñào t o, ch t lư ng ñào t o r t khác
nhau. Vì v y vi c ra ñ i Hi p h i qu c gia các trư ng ñào t o nhân viên công tác xã
h i s là ñi u ki n thu n l i ñ thúc ñ y nâng cao ch t lư ng ñào t o ngu n nhân l c
có trình ñ cao v công tác xã h i.
Hi p h i là t ch c ñ i di n cho các trư ng v ñào t o nhân viên công tác xã
h i v i các t ch c bên ngoài; Hi p h i có ch c năng ph i h p và duy trì m i quan h
chia s thông tin, nghiên c u khoa h c, ñào t o nâng cao năng l c ñ i ngũ gi ng viên
c a các trư ng ñ i h c thành viên thông qua các di n ñàn, h i th o khoa h c và các

23. 23/68
khoá ñào t o ng n h n; Hi p h i có th ñ ñ u cho các nghiên c u ñ i m i phương
pháp công tác xã h i, ñ i m i chương trình, n i dung ñào t o v công tác xã h i h ñ i
h c và sau ñ i h c ho c các chương trình liên thông.
5.6 M r ng h p tác qu c t ñ phát tri n CTXH
Các B ngành tham gia d án bao g m: B Lao ñ ng Thương binh và Xã h i,
B N i v , B Giáo d c và ðào t o, B Y t , Tư pháp, Vi n ki m sát nhân dân t i
cao, Toà án nhân dân t i cao … ch ñ ng m r ng quan h v i các t ch c qu c t có
liên quan bao g m c các t ch c ña phương, song phương và phi chính ph c v k
thu t, kinh nghi m và tài chính; song h p tác v i t ch c UNICEF ñư c ñ t là tr ng
tâm ñ phát tri n ngh công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p Vi t Nam.
Tăng cư ng m r ng h p tác qu c t trong lĩnh v c nghiên c u khoa h c ñ
ng d ng phát tri n công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p bao g m:
(i) Nghiên c u v th ch chính sách.
Nghiên c u các v n ñ liên quan ñ n m ng lư i t ch c và nhân viên.
(ii)
Nghiên c u các v n ñ liên quan ñ n phát tri n ngu n nhân l c v CTXH.
(iii)
(iv) H c h i kinh nghi m v quá trình chuyên nghi p hoá ngh công tác xã h i.
6. Các gi i pháp
6.1 Thành l p Ban ch ñ o xây d ng và th c hi n ñ án c p qu c gia
Trong năm 2007, B Lao ñ ng Thương binh và Xã h i ñã có t trình Th tư ng
chính ph và ñã ñư c Th tư ng cho phép ph i h p v i các B ngành liên quan
nghiên c u xây d ng ñ án “phát tri n công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p”.
Sau ñó BLðTB&XH ñã ph i h p v i các B ngành ti n hành các th t c hành
chính c n thi t ñ thành l p ban ch ñ o xây d ng ñ án v i s tham gia c a các ñ ng
chí lãnh ñ o c a 10 B ngành. Ban ch ñ o có trách nhi m ñi u ph i các ho t ñ ng xây
d ng ñ án ñ trình Th tư ng chính ph phê duy t và sau này ti p t c có trách nhi m
ch ñ o th c hi n ñ án.
6.2 Thành l p nhóm nghiên c u xây d ng ñ án
Cùng v i vi c thành l p Ban ch ñ o, B Lao ñ ng Thương binh và Xã h i cũng
ñã thành l p nhóm nghiên c u ñ án v i s tham gia c a các B ngành (B N i V ,
B Tài Chính, B KH&ðT, B TP, B YT, B GD&ðT, UBDS Gð &TE ...).
Nhóm nghiên c u xây d ng ñ án có trách nhi m giúp ban ch ñ o nghiên c u,
xây d ng ñ án, t ch c các h i th o tham v n và hoàn thi n văn ki n ñ án, t trình
ñ trình Th tư ng chính ph phê duy t.

24. 24/68
6.3 Xây d ng khung theo dõi, giám sát, ñánh giá th c hi n ñ án
ð d án ho t ñ ng có hi u qu c n thi t ph i xây d ng khung theo dõi, giám
sát, ñánh giá th c hi n ñ án trên cơ s xác ñ nh rõ m c tiêu, ch tiêu, k t qu mong
mu n c a ñ án và t ng ho t ñ ng theo ti n ñ th i gian và trách nhi m ch ñ o, t
ch c th c hi n c a các B ngành ch c năng.
6.4 Ngu n tài chính ñ th c hi n d án
Hàng năm Chính ph c n b trí ngân sách ñ th c hi n ñ án, ngoài ra có th
l ng ghép v i các ngu n kinh phí khác và huy ñ ng t các t ch c qu c t .
6.5 Trách nhi m các B ngành
- B Lao ñ ng Thương và Xã h i ch trì và ph i h p v i các B ngành trong vi c xây
d ng ñ án phát tri n công tác xã h i như m t ngh chuyên nghi p trình Th tư ng
chính ph ; sau khi ñ án ñư c Th tư ng chính ph phê duy t, ch u trách nhi m giúp
Th tư ng Chính ph ñi u ph i các ho t ñ ng c a ñ án và tr c ti p ch ñ o ho t ñ ng
truy n thông nâng cao nh n th c; ho t ñ ng xây d ng m ng lư i t ch c và m ng lư i
nhân viên công tác xã h i; xây d ng b tiêu chu n nghi p v c th cho nhân viên
CTXH trong h th ng; ch ñ o và h tr các ho t ñ ng c a Hi p H i Qu c gia v công
tác xã h i; giám sát các ho t ñ ng c a ñ án. ð ng th i ph i h p v i các B ngành
xây d ng và tri n khai các ho t ñ ng c a ñ án.
- B N i v có trách nhi m ch trì và ph i h p v i B LðTB&XH và các B ngành
liên quan nghiên c u ban hành tiêu chu n ch c danh nghi p v nhân viên công tác xã
h i theo 4 mã ng ch; xây d ng và áp d ng ng ch lương cho các nhân viên công tác xã
h i; h tr xúc ti n thành l p và qu n lý các Hi p H i v CTXH theo quy ñ nh c a
chính ph .
- B Giáo d c và ðào t o có trách nhi m ch trì, ph i h p v i B Lao ñ ng Thương
binh và Xã h i và các B ngành liên quan quy ho ch m ng lư i các trư ng ñ i h c,
cao ñ ng tham gia ñào t o nhân viên CTXH b c ñ i h c, cao ñ ng ñ ñáp ng nhu c u
v s lư ng nhân viên CTXH trên toàn qu c. ð ng th i ch ñ o vi c ñ i m i chương
trình, n i dung, phương pháp ñào t o theo hư ng h i nh p, nâng cao ch t lư ng ñ i
ngũ gi ng viên, ch t lư ng ñ u vào c a sinh viên, ñ t ng bư c nâng cao ch t lư ng
ñào t o chuyên ngành CTXH ñáp ng yêu c u chuyên môn hoá ngh CTXH. Xúc ti n
vi c nghiên c u và h tr thành l p Hi p h i qu c gia các trư ng ñ i h c ñào t o nhân
viên công tác xã h i; h tr Hi p h i ho t ñ ng theo ch c năng nhi m v ñ ra phù
h p v i thông l qu c t .
- B văn hoá thông tin có trách nhi m ch ñ o các cơ quan truy n thông ph i h p v i
B Lao ñ ng Thương binh và Xã h i và các B ngành liên quan ch ñ o t ch c các
chi n d ch truy n thông ñ n c p cơ s (xã, phư ng, th tr n).
- Các B ngành có nhu c u v nhân viên CTXH và các B ngành khác có liên quan có
trách nhi m ph i h p v i các B LðTB&XH, B NV, B GD&ðT trong vi c xây
d ng và th c hi n ñ án theo ch c năng nhi m v ñư c giao./.

25. 25/68
Công tác xã h i: Tác nhân cho s phát tri n
(Social Work: A Catalyst for Development)
ThS. Lê Chí An
Trư ng B môn Công tác xã h i, Khoa Xã h i h c
ð i h c M , Thành ph H Chí Minh
Kính thưa ðoàn Ch t ch,
Kính thưa Ban T ch c,
Trư c h t cho phép tôi ñư c g i l i chào m ng ñ n quý ñ i bi u, các v khách
quý, quý Th y Cô, các anh ch nhân viên xã h i ñ ng nghi p và các b n sinh viên công
tác xã h i. ðây là l n th hai trong vòng 3 năm qua chúng ta g p nhau t i ñây trong
ngày Công tác Xã h i Th gi i (CTXHTG) k t l n ñ u Trư ng ð i h c ðà L t t
ch c Ngày CTXHTG năm 2004. Như v y tính ñ n nay ñã 10 l n gi i làm công tác xã
h i chuyên nghi p Vi t Nam cùng nhau t ch c ngày h i cho mình trong khi ch ñ i
h i ngh nghi p nhân viên xã h i chuyên nghi p Vi t Nam ra ñ i. Chúng tôi xin c m
ơn lãnh ñ o Trư ng ð i h c ðà L t, Khoa Công tác xã h i và Phát tri n c ng ñ ng,
Ban T ch c ñã nhi t tình ñăng cai t ch c ngày h i và h i th o khoa h c CTXH này
t o cơ h i cho chúng ta g p g , chia s nh ng vi c ñã làm ñư c trong m t năm qua và
hư ng v tương lai s p t i c a ngh CTXH.
Kính thưa Quý v ,
Nh ng v n ñ c a tham lu n mà chúng tôi chia s hôm nay t i h i th o này là
nh ng v n ñ mà gi i công tác xã h i Châu Á-Thái Bình Dương ñã và ñang ñ c p
trong nh ng năm g n ñây qua hai kỳ h i ngh t i Hàn Qu c 2005 và Malaysia 2007.
Trong khuôn kh th i gian có h n chúng tôi xin nêu lên nh ng ñi m chính mà chúng
tôi ghi nh n ñư c.
Trong nh ng năm qua, các v n ñ kinh t - xã h i vùng Châu Á-Thái Bình
Dương di n bi n ph c t p ñòi h i ngành công tác xã h i ph i nhìn nh n và kh ng ñ nh
l i vai trò c a mình. T i h i ngh Malaysia tháng 9/2007 v a qua ch ñ gây n tư ng
cho ngư i d cũng là ñ tái kh ng ñ nh vai trò c a công tác xã h i là m t tác nhân,
m t y u t c n thi t cho s phát tri n xã h i. Vì th cho phép tôi mư n ch ñ “Công
tác xã h i: Tác nhân cho s phát tri n” ñ làm t a cho bài tham lu n này.
T lâu r i chúng ta ñã ñ c p ñ n vai trò tác nhân, xúc tác (catalyst) c a công
tác xã h i, c a nhân viên xã h i. Trong giáo d c CTXH t i trư ng l p chúng ta cũng
nh n m nh vai trò này v i sinh viên. Th t v y trong th c hành ngh nghi p, nhân viên
xã h i th c hi n vai trò này dư i nhi u hình th c như: tác viên phát tri n c ng ñ ng,
nhà giáo d c, ngư i bi n h , ngư i t o thu n l i … thúc ñ y s phát tri n c a c ng
ñ ng, nhóm và cá nhân … Nhưng ñ tr thành tác nhân phát tri n, ngành công tác xã
h i t ng qu c gia ph i kh ng ñ nh s m ng, v trí, vai trò, ch c năng … c a mình
trong t ng giai ño n phát tri n c a ñ t nư c.
Công tác xã h i các qu c gia trong vùng Châu Á-Thái Bình Dương ñã th c
hi n vai trò tác nhân xúc tác như th nào? T di n ñàn h i ngh Seoul – Hàn Qu c năm

26. 26/68
2005 ñã ñ t ra câu h i v vai trò nhân viên xã h i trư c các th m h a sóng th n và các
ñ i d ch khác. ði u này ch ng t ñây ñó chân dung nhân viên xã h i và ngh công tác
xã h i v n còn chưa rõ nét. h i ngh CTXH vùng Châu Á-Thái Bình Dương
Malaysia 2007, chúng tôi có d p nghe TS. Iruwanto1 (Indonesia) trình bày b c tranh
kinh t xã h i c a nư c mình và vai trò c a công tác xã h i. B c tranh xã h i là khá u
ám, còn tình hình CTXH Indonesia cũng ch ng sáng s a gì. Indonesia v n nh m
l n ho t ñ ng t thi n v i công tác xã h i. Khi trao ñ i thêm ngoài hành lang h i
trư ng v i TS. Irwanto, tôi có h i ông v vai trò c a công tác xã h i và nhân viên xã
h i Indonesia trư c các v n n n nghèo ñói, th m h a thiên nhiên, … Ông có v th t
v ng khi cho r ng nư c ông các gi i ch c chính quy n ph t l công tác xã h i và
gi i CTXH không ñư c l ng nghe.
Nhưng tình hình CTXH các nư c khác thì n tư ng hơn như Autralia, New
Zealand, Hàn Qu c, Nh t B n, H ng Kông-Trung Qu c … Gi i nhân viên xã h i ñã
có nh ng bư c ti n v ng ch c, ñóng góp cho h th ng an sinh xã h i. D u v y ngư i
ta v n chưa an tâm v i nh ng gì ñã th c hi n rút ra t lý thuy t cho ñ n phương pháp,
mô hình nh p kh u t châu Âu, châu M . Gi i làm CTXH v n ti p t c bàn lu n v h
th ng b o ñ m xã h i và an sinh xã h i chưa rõ nét các qu c gia trong vùng. T h i
ngh Seoul 2005 cho ñ n h i ngh Penang 2007 ñã vang lên ti ng c nh báo t nh ng
ngư i có trách nhi m t ch c APASWE (Hi p H i Giáo d c CTXH Châu Á-Thái
Bình Dương) là li u Châu Á có c n m t mô hình m i v CTXH trong th k 21 này
không? Khuy n cáo y cũng ñã tác ñ ng ñ n vi c suy nghĩ tìm l i ra cho các v n ñ
c a t ng qu c gia Châu Á-TBD d a trên b i c nh l ch s , kinh t , văn hóa … c th
c a t ng nư c.
Nh ng v n ñ nêu lên t i h i ngh Malaysia 2007 ñư c GS. Kensaku Ohashi,
Ch t ch Hi p h i các trư ng công tác xã h i Nh t B n, Hi u trư ng trư ng CTXH
Nh t B n (JCSW) ñ d n trong di n văn t i l khai m c:
• S dao ñ ng c a h th ng b o ñ m nhà nư c và an sinh nhà nư c.
• D ch v cho con ngư i và s qu n tr ñ a phương.
• Phát tri n tri t lý “tình huynh ñ ” và thúc ñ y an sinh giáo d c vì m t h
th ng xã h i m i như là m t tác nhân phát tri n.
• Văn hóa và công tác xã h i h tr cu c s ng ñ c l p trong c ng ñ ng.
• Công tác xã h i, tác nhân cho s phát tri n.
Trong tinh th n và ý nghĩa c a ch ñ trên, h i ngh Malaysia 2007 ñã góp ph n
chia s kinh nghi m c a gi i công tác xã h i trong vùng thông qua nh ng ch ñ nh
như sau:
• An sinh phát tri n – nh ng v n ñ c a nhân viên xã h i.
• Chính sách xã h i và bi n h .
• Vi c th c hành công tác xã h i theo ki u truy n th ng trư c nh ng bi n ñ i
xã h i.
• Năng l c công tác xã h i c i ti n trình ñ chuyên môn.
1
Trong h i ngh này TS. Iruwanto ñư c trao gi i thư ng danh d vì nh ng ñóng góp cho ngành CTXH. Ông là ngư i khuy t t t, d h i ngh
ng i trên xe lăn.

27. 27/68
• Nh ng thách th c trong giáo d c và s ñáp ng.
• V n ñ tinh th n trong giáo d c và th c hành công tác xã h i.
• Công tác xã h i nông thôn và ñô th - các d ch v xã h i.
V i m i ch ñ nh này có nhi u tham lu n, nghiên c u, mô hình, kinh nghi m
ñư c trình bày trong các panel h i ngh .
Sau ñây tôi xin t ng h p tóm t t 5 v n ñ ñư c GS. Kensaku Ohashi trình bày
trong di n văn ñ d n và m t s ý ki n c a các h c gi khác liên quan ñ n các v n ñ
xã h i trong vùng Châu Á-Thái Bình Dương.
1. S dao ñ ng c a h th ng b o ñ m nhà nư c và an sinh nhà nư c
Chúng ta th y ñư c các v n ñ như an sinh xã h i và b o ñ m xã h i các
nư c trong vùng v n còn ñan xen nhau, cái mà GS. Kensaku Oahashi g i là “s dao
ñ ng” qua l i gi a b o ñ m xã h i và an sinh nhà nư c, trong ñó mô hình châu Âu khó
áp d ng các nư c phát tri n Châu Á. Vì v y, các xã h i Châu Á c n nhìn l i các
m c tiêu an sinh b ng cách phát tri n mô hình Châu Á có xem xét ñ y ñ ñ n s tham
gia tích c c c a xã h i dân s trong vi c th c thi nh ng m c tiêu c a b o ñ m xã h i.
B ng cách này, xã h i dân s có th ñóng vai trò như m t ch t xúc tác cho s phát
tri n trong xã h i.
2. D ch v cho con ngư i và s qu n tr ñ a phương
V n ñ vai trò chăm sóc c a c ng ñ ng và các d ch v xã h i. Các nư c như
Trung Qu c, Hàn Qu c, Nh t B n ñang già hóa nhanh chóng. Ngư i ta lo s vi c ñô
th hóa tác ñ ng ñ n các khuôn m u, các m i quan h ràng bu c mà xã h i nông
nghi p m t th i phát huy tác d ng. ðó là vi c chăm sóc ngư i cao tu i ñ t ra cho các
nư c này và các nư c khác vì có nơi h th ng ñ m b o xã h i chưa ñáp ng t t.
3. Tri t lý “tình huynh ñ ”
ðây là tri t lý xã h i b o ñ m s t do và bình ñ ng khai sinh t cách m ng
Pháp. C n giáo d c cho công dân tinh th n huynh ñ và s d ng giáo d c như là công
c ñ phát tri n tinh th n này. Giáo d c là tác nhân cho công tác xã h i và cho s phát
tri n.
4. Văn hóa và công tác xã h i h tr cho cu c s ng ñ c l p trong c ng ñ ng
Ngày càng rõ r t là ngư i ta xem xét l i ch c năng c a các cơ s xã h i nuôi
dư ng t p trung. Ngoài nh ng ñóng góp nh t ñ nh thì các cơ s d ng này còn nhi u
nh ng khía c nh b t c p. Trong m i c ng ñ ng ngoài s tr giúp chính th c thì s tr
giúp phi chính th c là c n thi t ñ i v i cá nhân nh ng ngư i th hư ng. Văn hóa ñóng
m t vai trò quan tr ng trong công tác xã h i. Nhân viên xã h i c n am hi u văn hóa và
truy n th ng ñ a phương m t khi chúng ta thúc ñ y cu c s ng ñ c l p như là m t ph n
bình thư ng hóa hay hòa nh p xã h i cho các thành ph n thu c nhóm d b thương
t n. Các nư c Châu Á n m trong vùng gió mùa thì lúa g o là m t ph n c a văn hóa.
Tôn giáo tín ngư ng trong vùng là ña d ng nhưng cái chung nh t là không ñ i l p

28. 28/68
nhau mà bi t v n d ng cái ñ c thù ph c v dân t c. N i b t là tính h tr , ñùm b c
nhau lúc ho n n n các c ng ñ ng dân t c trong vùng. các nư c phương Tây, nhân
viên xã h i làm vi c v i thân ch trên h p ñ ng ký k t gi a ñôi bên. Châu Á chúng
ta thì không rõ nét, th m chí không có. Công tác xã h i nên phát huy giá tr văn hóa t t
ñ p c a qu c gia mình như là m t tác nhân cho s phát tri n.
5. Công tác xã h i, tác nhân cho s phát tri n
Công tác xã h i gi i quy t v n ñ c a thân ch trong m i quan h nhân s
tương tác v i môi trư ng xã h i. Ph i xem m i quan h nhân s như là v n xã h i ñ
thúc ñ y công b ng xã h i. Công tác xã h i ñư c xem như là ñi m n i k t gi a các cá
nhân, v n ñ và d ch v h tr . Công tác xã h i chú tr ng vào s thúc ñ y tri t lý xã
h i m i và h th ng xã h i m i, cũng như c vũ vi c h c t p và giáo d c an sinh xã
h i trong các công dân.
Trong khi thúc ñ y m t tri t lý xã h i m i và các h th ng xã h i, nhân viên xã
h i c n nh n m nh s chăm sóc d a vào c ng ñ ng ch y u nh n m nh ñ n s qu n
tr xã h i và v n xã h i ñ c bi t ñ i v i nh ng ñ i tư ng như ngư i cao tu i và ngư i
khuy t t t. H th ng xã h i m i không nên ñ t ngoài n n kinh t mà nó là m t b ph n
không th thi u c a n n kinh t ch ñ o chú tr ng vào n n an sinh c ng ñ ng. V i
phương cách này, công tác xã h i là tác nhân cho s phát tri n.
………………….
M t mô hình cho CTXH vùng Châu Á-Thái Bình Dương:
Công tác xã h i vùng Châu Á-Thái Bình Dương còn ñ i di n v i nhi u v n ñ
mà theo TS. Jong-sam Park, Ch t ch H i Nhân viên xã h i Hàn Qu c là nh ng thách
th c trong th k 21, h u qu ñ n t nh ng bi n chuy n kinh t xã h i n i lên t
nh ng năm qua. Ông ñưa ra các câu h i sau: Nh ng lo i thách th c m i vùng Châu Á-
Thái Bình Dương ñương ñ u là gì? Ngành an sinh xã h i và giáo d c Công tác xã h i
ñáp ng nh ng thách th c n y như th nào? Chúng ta có c n “nh ng mô hình m i
Châu Á-Thái Bình Dương” ñáp ng nh ng thách th c m i n y? Có ph i an sinh xã h i
và công tác xã h i hi n có mà m i nư c trong vùng ñang tri n khai và áp d ng không
còn thích h p n a và không ñ ñ gi i quy t nh ng thách th c m i n i lên ñ i v i n n
an sinh xã h i trong vùng Châu Á-Thái Bình Dương? N u ñúng v y, thì ph i chăng
nh ng mô hình công tác xã h i hi n h u mà nhi u qu c gia trong vùng (như Hàn
Qu c, Nh t B n, n ð , H ng Kông, Singapore, Phi Lu t Tân, ðài Loan, Malaysia,
Indonesia …) v n mang b n ch t phương Tây l i không ñ s c gi i quy t có hi u qu
nh ng thách th c v an sinh xã h i vào th k 21 c a Châu Á-Thái Bình Dương?
Nh ng v n ñ xã h i c a Châu Á-Thái Bình Dương:
Châu Á-Thái Bình Dương có quy mô dân s chi m 1/3 dân s th gi i. Nhưng
bư c vào th k 21 các nư c ðông B c Á ñang gi m dân s (Hàn Qu c, Nh t B n,
ðài Loan). Kinh t phát tri n kỳ di u v i s n i lên c a Trung Qu c và n ð . Thành
t u kinh t cũng ñ t ra nh ng thách th c tích c c l n tiêu c c. Phân n a tr em trong
s 1,27 t tr em Châu Á s ng trong ñói nghèo. Thiên nhiên gây nhi u th m h a. N n

29. 29/68
ñ ng ñ t và sóng th n năm 2004 là d p ñ h i t ch nghĩa nhân ñ o. Trư c ñó di n ra
hai “sóng th n” khác là “kh ng ho ng tài chính 1997” và “d ch hô h p c p SARS”, và
hi n nay có lo i sóng th n khác t h i hơn ñó là “ñ i d ch HIV/AIDS”.
Hai nư c Nh t B n2 và Hàn Qu c ñang g p nh ng r c r i v v n ñ ngư i cao
tu i. Ngư i Nh t cao tu i ñã tìm ñ n các nư c trong vùng như Hàn Qu c, Malaysia
(ñ o Penang nơi t ch c h i ngh có nhi u ngư i cao tu i Nh t B n ñ nh cư) … ñ an
hư ng tu i già. Tuy nư c Nh t t hào v i h th ng an sinh xã h i tiên ti n và ñ i ngũ
nhân viên xã h i chuyên nghi p3 v i các d ch v chăm sóc ngư i cao tu i t t nh t
nhưng v n không tránh ñư c nh ng v n n n t nh ng l thói quan liêu. Báo Tu i Tr
(TP. HCM) s ra ngày th b y 13/10/2007 có ñăng bài và hình nh ngôi nhà t i tàn
c a m t ngư i Nh t 52 tu i s ng trong nghèo ñói thành ph Kitakyushu và ch t ñói
ngày 10/7/2007 v a qua trong cô ñơn không ai hay bi t ñ l i cu n nh t ký lên án
hành ñ ng quay lưng c t ch ñ ch ñ tr c p xã h i c a cán b ñ a phương.4
M t v n n n khác Nh t B n là xu hư ng t t tăng cao. Ngư i ta l p trang
web ñ hư ng d n ngư i khác t t . T khi có cu c kh ng ho ng kinh t Châu Á giai
ño n 1997-1998, m i năm Nh t x y ra 20.000 – 24.000 v t t ; v sau m i năm có
g n 30 ngàn v . Ch tính riêng năm 2006 ñã có 32.155 v t t hơn m t n a là ngư i
th t nghi p5. ðó là ngư i l n g p kh ng ho ng trong cu c s ng tìm ñ n cái ch t t
nguy n. Nhưng v i h c sinh v n ñ t t ñã thành v n ñ xã h i c a h c ñư ng Nh t
B n xu t phát t n n b t n t, hi p ñáp gi a nh ng h c sinh ñ n t nh ng n n văn hóa
khác nhau.
C n tư duy m i
Công tác xã h i c n thay ñ i tư duy và n n giáo d c CTXH ñ ñ i phó v i
nh ng v n n n xã h i và kinh t m i th i ñ i toàn c u hóa. Nh ng h l y như tình
tr ng thay ñ i nhanh chóng v xã h i, chính tr và kinh t di n ra Châu Á; nh ng giá
tr Nho giáo ngày m t suy y u các nư c ðông Á; và h th ng gia ñình và h hàng
cũng lâm vào tình tr ng thi u v ng ch c. Các thi t ch này không còn th c hi n ñư c
ch c năng c a chúng vì th nhân viên xã h i c n có gi i pháp thi t th c c ng ñ ng
và qu c gia mình. CTXH c n ñóng vai trò tác nhân ñ phát tri n, ñáp ng yêu c u phát
tri n c a qu c gia và vùng. ð th c hi n ñi u này c n xác ñ nh l i t m nhìn, s m ng,
m c ñích và chi n lư c cho an sinh xã h i Châu Á cũng như c a ngh công tác xã h i
trên ti n ñ ti p thu tinh hoa nhân lo i v n d ng vào b i c nh xã h i m i qu c gia.
ð i v i Vi t Nam, ngành CTXH chưa ñư c ñ nh v rõ ràng m c dù m y ch c
năm qua ñã có c g ng t nhi u phía trong ñó có nh ng nhân viên xã h i có m t t i
ñây. Nhi u tranh lu n, bàn th o trôi qua nhưng k t c c v n chưa ngã ngũ. Mã s ñào
t o ñã có nhưng mã ngh nhân viên xã h i thì còn ch . Do v y v trí c a CTXH Vi t
Nam trên b n ñ CTXH vùng Châu Á-TBD và th gi i chưa ñư c v ra. Nh ng ñóng
góp c a cá nhân, t p th … các di n ñàn qu c t và khu v c chưa ph i là ti ng nói
2
Theo s li u công b c a B Y t , Lao ñ ng và An sinh Nh t B n vào tháng 9/2005, Nh t B n có 25.560.000 ngư i 65 tu i tr lên, chi m
20% dân s .
3
Hi n nay Nh t B n có hơn 82.000 nhân viên xã h i ñăng ký hành ngh và 250 cơ s ñào t o An sinh Xã h i và CTXH (theo Rajendran
Muthu, ð i h c Iwate Prefectural, Nh t B n, Japan’s Role in Asian Social Work Education, APASWE E-Newsletter, Volume 2, Issue 1,
September 2007)
4
Ch t ñói gi a nư c giàu, Hi u Trung, Báo Tu i Tr , th B y 13/10/2007, m c Câu chuy n chi u th B y, tr.20
5
B t gi ch nhân m t trang web ñ c h i, Quỳnh Lai, Báo An ninh Th gi i s 699 ngày 20/10/2007, tr.26

30. 30/68
chính th c vì không ñ i di n cho H i nhân viên xã h i hay H i các trư ng CTXH c a
Vi t Nam. Chúng ta chưa là thành viên c a APASWE6 cũng như IFSW7 (Hi p h i
qu c t NVXH) và IASSW (Hi p h i qu c t các trư ng CTXH). Chưa có tư cách
thành viên nên CTXH nư c ta ch u thi t thòi trên nhi u lĩnh v c. Qua d h i ngh
CTXH vùng Châu Á-TBD l n này, chúng tôi ñư c bi t nư c b n láng gi ng
Campuchia ñã ñư c APASWE giúp thành l p Khoa CTXH ð i h c Hoàng Gia
Phnom Penh (RUPP) và ñư c h tr ñào t o ñ i ngũ gi ng viên.
ð h i nh p th gi i v m t ngh nghi p chúng ta c n tham kh o, ñ i chi u v i
nh ng tiêu chu n toàn c u v giáo d c, ñào t o và th c hành CTXH do 2 thi t ch
qu c t l n (IASSW và IFSW) c a ngành ban hành và c p nh t năm 2005 ñ v n d ng
vào b i c nh nư c ta. Nhân d p ngày h i CTXHTG và h i th o khoa h c năm nay,
chúng tôi xin phép công b b n d ch văn b n này t a ñ là : NH NG TIÊU CHU N
TOÀN C U V GIÁO D C VÀ ðÀO T O NGH CÔNG TÁC Xà H I ñ quý v và
các b n tham kh o.
nh ng n i ưu tư v tương lai
Nhân d p này chúng tôi m t l n n a xin chia s
phát tri n ngh CTXH nư c ta ñ s m ti p c n v i th gi i và khu v c. Chúng ta
không mong gì hơn là nhà nư c t o m i ñi u ki n ñ ngành ngh CTXH ñư c phát
n ñ t nư c ph n vinh./.
huy ch c năng c a mình góp ph n xây d ng và phát tri
Xin c m ơn Quý v và các b n ñã l ng nghe.
6
APASWE (Asian & Pacific Association for Social Work Education) hi n có 144 h i viên chính th c và 31 h i viên cá nhân (theo
APASWE E-Newsletter, Volume 2, Issue 1, September 2007)
7
IFSW (International Federation of Social Workers) hi n có các t ch c là h i viên 84 qu c gia v i hơn 500.000 h i viên cá nhân

31. 31/68
NH NG TIÊU CHU N TOÀN C U V GIÁO D C VÀ
ðÀO T O NGH CÔNG TÁC Xà H I
(GLOBAL STANDARDS FOR THE EDUCATION AND TRAINING
OF THE SOCIAL WORK PROFESSION)
(ðã ñư c thông qua t i các cu c h p chung c a Hi p h i qu c t các trư ng
CTXH (IASSW) và Hi p h i qu c t nhân viên xã h i (IFSW) Adelaide,
Autralia năm 2004)
Ngư i d ch: ThS. Lê Chí An
Trư ng B môn Công tác xã h i, Khoa Xã h i h c
ð i h c M , Thành ph H Chí Minh
I- NH NG M C ðÍCH CHÍNH C A NGH CÔNG TÁC Xà H I
Công tác xã h i, nhi u khu v c khác nhau trên th gi i, có m c tiêu can thi p
nh m h tr xã h i và phát tri n, b o v , phòng ng a và/ho c tr li u. Xu t phát t tài
li u ñã có, t ph n h i c a các ñ ng nghi p thông qua các cu c tư v n và góp ý v
ñ nh nghĩa qu c t v công tác xã h i, Hi p h i các trư ng CTXH và Hi p h i qu c t
nhân viên xã h i ñã xác ñ nh nh ng m c ñích chính c a công tác xã h i như sau:
• T o ñi u ki n thu n l i cho s hòa nh p nh ng ngư i b b rơi bên l , b
lo i tr xã h i, ngư i không có quy n s h u, nh ng nhóm ngư i d b
thương t n và nhóm nguy cơ.
• Ch rõ và ñ u tranh v i nh ng rào c n, s b t bình ñ ng và b t công còn t n
t i trong xã h i.
• Hình thành m i quan h làm vi c trong ng n h n và dài h n v i cá nhân, gia
ñình, nhóm, t ch c và c ng ñ ng và huy ñ ng h nâng cao cu c s ng và
tăng cư ng năng l c gi i quy t v n ñ .
• H tr và giúp ngư i dân n m b t ñư c các d ch v và tài nguyên trong
c ng ñ ng.
• Xây d ng và th c thi các chính sách và chương trình nâng cao cu c s ng an
sinh cho ngư i dân, thúc ñ y s phát tri n và quy n con ngư i, thúc ñ y s
hài hòa và n ñ nh c a xã h i, nhưng n ñ nh t i m c không vi ph m quy n
con ngư i.
• Khuy n khích ngư i dân tham gia bi n h thích ñáng nh ng v n ñ liên
quan ñ n ñ a phương, qu c gia, vùng và/ho c qu c t .
• Bi n h cho vi c hình thành và th c thi chính sách phù h p v i nh ng
nguyên t c ñ o ñ c ngh nghi p.
• Bi n h cho nh ng thay ñ i v nh ng ñi u ki n c u trúc khi n cho ngư i
dân b b rơi bên l , b m t quy n s h u và nh ng ñ a v d b thương t n,
và nh ng ñi u làm t n h i ñ n s hài hòa chung c a xã h i và s n ñ nh
c a nh ng nhóm dân t c khác nhau, nhưng n ñ nh t i m c không vi ph m
quy n con ngư i.
• Làm vi c nh m b o v nh ng ngư i không t b o v mình ñư c, ví d , tr
em c n ñư c chăm sóc, nh ng ngư i b b nh tâm th n hay ch m phát tri n
trí tu , trong tinh th n ch p nh n h và ñ y ñ tính ñ o ñ c pháp lu t.

32. 32/68
• Tham gia vào ho t ñ ng chính tr và xã h i ñ tác ñ ng ñ n các chính sách
xã h i và phát tri n kinh t , và nh hư ng ñ n s thay ñ i qua vi c phê phán
và lo i tr nh ng b t công.
• Nâng cao s n ñ nh, hài hòa và tôn tr ng l n nhau c a các xã h i mà không
vi ph m quy n con ngư i.
• Thúc ñ y s tôn tr ng truy n th ng, văn hóa, ý th c h , ni m tin và tôn giáo
gi a các nhóm dân t c và xã h i khác nhau nhưng nh ng ñi u này không
mâu thu n v i các quy n cơ b n c a con ngư i.
• Ho ch ñ nh, t ch c, qu n lý các chương trình và các t ch c g n bó v i b t
kỳ các m c ñích ñã mô t trên ñây.
II- NH NG TIÊU CHU N TOÀN C U V GIÁO D C VÀ ðÀO T O NGH
CÔNG TÁC XÃ H I
1. NH NG TIÊU CHU N LIÊN QUAN ð N M C ðÍCH CH YUC A
TRƯ NG CTXH HAY S M NG C A TRƯ NG CTXH
T t c các trư ng CTXH mong mu n phát tri n m c ñích ch y u hay s m ng c a
mình:
1.1 ðư c trình bày rõ ràng nh ñó nh ng ngư i có l i ích chia s 8 có th hi u
ñư c.
1.2 Ph n ánh nh ng giá tr và nh ng nguyên t c ñ o ñ c ngh nghi p công
tác xã h i.
1.3 Ph n ánh mong mu n ñ t s cân ñ i h p lý v nhân kh u h c c a cơ s
ñào t o. M c ñích hay s m ng c n ñưa vào nh ng v n ñ như dân t c và
gi i trong ñ i ngũ gi ng viên cũng như trong tuy n d ng và nh ng th t c
tuy n sinh.
1.4 Tôn tr ng các quy n và nh ng l i ích c a ngư i s d ng d ch v và s
tham gia c a h vào m i m t c a vi c tri n khai các chương trình.
2. NH NG TIÊU CHU N LIÊN QUAN ð N CÁC M C TIÊU VÀ ð U RA C A
CHƯƠNG TRÌNH
V các m c tiêu c a chương trình và nh ng thành qu mong mu n, trư ng c n ñ t
nh ng tiêu chu n sau:
2.1 ð nh rõ các m c tiêu c a chương trình ñào t o và thành qu ñào t o nâng
cao mong mu n.
2.2 Ph n ánh nh ng giá tr và nh ng nguyên t c ñ o ñ c ngh nghi p trong
xây d ng chương trình và th c hi n chương trình.
2.3 Nh n di n ñư c nh ng phương pháp gi ng d y và cách th c nh ng
phương pháp này g n v i vi c ñ t ñư c s phát tri n nh n th c và tình
c m c a sinh viên công tác xã h i.
8
Nh ng ngư i có l i ích chia s bao g m b n thân cơ s giáo d c; ngành ngh , có t ch c hay phi chính th c, bao g m nh ng ngư i th c
hành ngh nghi p, các nhà qu n lý và th y cô; các cơ s CTXH là nh ng cơ s ti m năng s tuy n d ng và nh n sinh viên th c t p; nh ng
ngư i s d ng d ch v CTXH; sinh viên; chính quy n và c ng ñ ng r ng hơn.

33. 33/68
2.4 Bi u th ñư c cách th c mà chương trình ph n ánh ki n th c c t lõi, các
ti n trình, các giá tr và k năng c a ngh nghi p công tác xã h i khi ñư c
ng d ng vào hoàn c nh c th .
2.5 Bi u th ñư c cách th c mà v i trình ñ ban ñ u sinh viên công tác xã h i
có th ñ t ñư c s t nh n th c và ch u trách nhi m v vi c s d ng ki n
th c và k năng ngh nghi p.
2.6 Bi u th ñư c cách th c làm th nào mà chương trình g n v i nh ng m c
ñích ngh nghi p ñã ñư c xác ñ nh b i c p qu c gia hay vùng, và làm th
nào ñ chương trình ch ra nh ng nhu c u và nh ng ưu tiên phát tri n c p
ñ a phương, qu c gia và c p vùng.
2.7 B i vì công tác xã h i không ho t ñ ng xa r i con ngư i, nên chương
trình c n ph i xem xét ñ n tác ñ ng c a các y u t văn hóa, kinh t , giao
ti p, xã h i, chính tr và tâm lý trong b i c nh toàn c u.
2.8 Có s chu n b v m t ñào t o liên quan ñ n th c hành công tác xã h i
giai ño n ban ñ u v i cá nhân, gia ñình, nhóm và c ng ñ ng trong b t kỳ
b i c nh nào.
2.9 T kh o sát ñ ñánh giá m c ñ ñ t ñư c m c tiêu chương trình và thành
qu mong ñ i.
2.10 Lư ng giá có s tham gia c a nh ng ngư i cùng ngành ngh bên ngoài
khi th y h p lý và tài chính cho phép. Hình th c là nhóm nh ng ngư i
cùng ngành ngh bên ngoài ñi u ti t các bài t p và/ho c bài thi vi t và ti u
lu n và h xem xét và ñánh giá n i dung chương trình ñào t o.
2.11 Vi c trao t ng h c v công tác xã h i như ch ng ch , trung c p, ñ i h c
hay sau ñ i h c là do c p th m quy n qu c gia hay vùng phê duy t.
3. NH NG TIÊU CHU N LIÊN QUAN ð N N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH
ðÀO T O BAO G M C GIÁO D C T I HI N TRƯ NG (TH C T P)
Liên quan ñ n n i dung chương trình ñào t o, trư ng ñào t o công tác xã h i c n ñ t
ñư c nh ng ñi u sau ñây:
3.1 Chương trình ñào t o và phương pháp gi ng d y phù h p v i các m c tiêu
chương trình, nh ng thành qu mong ñ i và s m ng c a nhà trư ng.
3.2 Nh ng k ho ch rõ ràng cho vi c t ch c, th c hi n và lư ng giá vi c
giáo d c lý thuy t và th c hành.
3.3 Có s tham gia c a nh ng ngư i s d ng d ch v trong vi c ho ch ñ nh
và cung ng các chương trình ñào t o.
3.4 Th a nh n và phát tri n vi c giáo d c và th c hành công tác xã h i mang
tính b n ñ a ho c ñ a phương xu t phát t truy n th ng và văn hóa c a các
nhóm thi u s và các xã h i khác nhau, nhưng nh ng truy n th ng và văn
hóa y không vi ph m các quy n con ngư i.
3.5 ð c bi t chú ý thư ng xuyên xem xét l i chương trình ñào t o và phát
tri n chương trình ñào t o.
3.6 ð m b o r ng chương trình ñào t o giúp sinh viên công tác xã h i phát
tri n ñư c nh ng k năng tư duy phê phán và thái ñ tranh lu n mang tính
h c thu t, thái ñ c i m v i nh ng kinh nghi m m i và nh ng mô hình
m i, và xem vi c h c t p là su t ñ i.

34. 34/68
3.7 Giáo d c t i hi n trư ng (th c t p) c n ph i b trí th i gian ñ y ñ và bao
g m nh ng nhi m v và cơ h i h c t p ñ m b o là sinh viên ñư c chu n
b t t ñ th c hành chuyên nghi p.
3.8 S ñi u ph i và ph i h p có k ho ch gi a nhà trư ng và các cơ s ñư c
ch n làm nơi th c t p là c n thi t.
3.9 C n có k ho ch và th c hi n t t vi c ñ nh hư ng công tác th c t p cho
ki m hu n viên và ngư i hư ng d n sinh viên th c t p.
3.10 Vi c b nhi m ki m hu n viên th c t p hay ngư i hư ng d n th c t p, là
nh ng ngư i có năng l c và kinh nghi m, tùy vào trình ñ phát tri n công
tác xã h i t ng qu c gia quy t ñ nh và tùy vào vi c ñ nh hư ng công tác
th c t p cho ki m hu n viên và ngư i hư ng d n sinh viên th c t p.
3.11 Có s tham gia c a ki m hu n viên và ngư i hư ng d n th c t p vào vi c
phát tri n chương trình ñào t o.
3.12 Xây d ng m i quan h ñ i tác gi a cơ s ñào t o và cơ s th c t p trong
vi c ra quy t ñ nh liên quan ñ n vi c ñào t o t i hi n trư ng và lư ng giá
thành tích th c t p c a sinh viên.
3.13 Cung c p cho ngư i hư ng d n hay ki m hu n viên m t cu n s tay
hư ng d n th c t p trong ñó ñ c p chi ti t nh ng tiêu chu n th c t p,
nh ng th t c, nh ng tiêu chí ñánh giá và nh ng k t qu kỳ v ng.
3.14 ð m b o có s n nh ng ngu n l c ñ y ñ và thích h p ñ ñáp ng nhu c u
c a các h c ph n th c t p trong chương trình ñào t o.
4. NH NG TIÊU CHU N LIÊN QUAN T I CHƯƠNG TRÌNH ðÀO T O C T
LÕI
V chương trình ñào t o c t lõi, nhà trư ng mong mu n có ñư c nh ng tiêu chu n sau
ñây ñư c ch p nh n trên toàn th gi i:
4.1 Nh n di n, ch n l c ñ ñưa vào chương trình ñào t o, chương trình gi ng
d y nh ng nhu c u và nh ng ưu tiên ñã ñư c xác ñ nh b i ñ a phương,
qu c gia và/ho c vùng/qu c t .
4.2 Mô t các m c tiêu c a t ng b ph n trong chương trình ñào t o, gi i
thích s s p x p th t và n u khóa h c hay h c ph n không ñư c gi ng
d y trư ng thì ch rõ trách nhi m c a khoa trong vi c gi ng d y môn
h c ñó.
4.3 M c dù kho n 4.1 nói v y nhưng có nh ng chương trình c t lõi ñư c xem
là có th áp d ng r ng rãi. Vì th nhà trư ng c n ñ m b o r ng sinh viên
công tác xã h i vào cu i khóa h c trư c khi ra trư ng ph i ch ng t ñư c
b n lĩnh v c nh n th c trong chương trình c t lõi:
Lĩnh v c ngh công tác xã h i
Hi u bi t v cách th c mà nh ng b t bình ñ ng trong c u trúc xã
h i, s phân bi t ñ i x , s áp b c và nh ng b t công xã h i, chính
tr và kinh t nh hư ng ñ n vi c th c hi n ch c năng và phát tri n
con ngư i m i c p ñ , k c c p ñ toàn c u.
Ki n th c v hành vi và s phát tri n c a con ngư i và môi trư ng
xã h i, nh n m nh ñ n s tương tác con-ngư i-trong-môi trư ng,