საქართველოს ეკონომიკის პრობლემები და განვითარების მიმართულებები
Keti konf-qart%203[1]
1. qeTevan lafaCi
22 maisi, 2012
G saqarTvelos ganviTarebis kvleviTi instituti
2. Sinaarsi
nawili I. ekonomikuri regulirebis koncefciis reforma
– deregulirebidan ukeTesi regulirebisaken (2-11)
nawli II: konkurenciis kanoni da politika (12-35)
saerTaSoriso wesebi da princi pebi konkurenciis
sferoSi da saqarTvelos valdebulebebi (12-13)
evrokavSiri da saqarTvelo (14-19)
arsebuli viTareba: moqmedi kanonisa da kanonproeqtis
(zogadi mimoxilva) -20-33
problemebi da gamowvevebi 34-35
konkurenciis kanonisa da institutis ganviTarebis
koncefcia (ZiriTadi mimarTulebebi)
3. მარეგულირებელი სისტემის მუდმივი
სრულყოფისაკენ
ეკონომიკური რეგულირების მიზანია საჯარო ინტერესების დაცვა,
კონკურენციის განვითარების ხელშეწყობის გზით სამეწარმეო
აქტივობის ზრდა და საზოგადოების ეკონომიკური
კეთილდღეობის ამაღლება.
დასახული შედეგის მიღწევა ნაკლები რეგულირების ტვირთითა
და უფრო ეფექტური გზებით, მთავრობებს უბიძგებს
მარეგულირებელი სისტემის მუდმივი სრულყოფისაკენ
არსებული სიტუაციის ობიექტური შეფასება და კონკრეტული
ცვლილების მიზნის სწორი იდენტიფიკაცია პირველი ნაბიჯია
უკეთესი რეგულირებისაკენ.
პრაქტიკა ადასტურებს, რომ ხშირად მარტივი მექანიზმების
გამოყენებით რეგულირებას მეტი სიკეთის მოტანა შეუძლია
ვიდრე საერთოდ უარის თქმას რეგულირებაზე.
4. ekonomikuri regulireba: politika da
institutebi
regulirebis miznebi, formebi, wesebi da institutebi
დარგობრივი რეგულირების ძირითადი მიზანი მონოპოლიური
ფირმების შესაძლო ზემოქმედებისა და თვითნებობისაგან
მომხმარებელთა დაცვა, დარგში კერძო სექტორის ეფექტიანი
ფუნქციობა და კონკურენციის განვითარების ხელშეწყობა
ამ პროცესის ობიექტურად წარმართვა მოითხოვს
რეგულატორის დამოუკიდებლობასა და მიუკერძოებლობას
damoukidebeli dargobrivi maregulireblebi da
konkurenciis organoebi (mizanSewoniloba,
uflebamosilebaTa ganawileba, damoukideblobisa da
angariSvaldebulebis balansi da sxva)
urTierTiobebis koordinacia
5. რეგულირების კონცეფცია
-ევოლუცია
დერეგულაციიდან და მთავრობის როლის შემცირებიდან
ვექტორის გადატანა - რეგულირების ხარისხის მენეჯმენტზე
რეგულირების ხარისხის განმსაზღვრელi ელემენტებi:
ადმინისტრაციული სიმარტივე;
რეგულირების გავლენის ანალიზი;
ტრანსპარენტულობა (ცხადი, მარტივი წესები, მაქსიმალური
საჯაროობა აღსრულების პროცესებისა) და ორმხრივი
კომუნიკაცია;
ალტერნატიული საბაზრო მიდგომების გამოყენება;
სამართლიანობა და ანგარიშვალდებულება;კ
ონკურენციის პრინციპებთან შესაბამისობა;
სამართლებრივი უსაფრთხოება (სამართლიანი და
პროგნოზირებადი აRსრულება);
ლეგიტიმურობა, ეფექტიანობა, სათანადო ცოდნა და
გამოცდილება
6. ოთხი ”მითი” რეგულირების
საფრთხეებთან დაკავშირებით
ჩვენ ვცხოვრობთ დერეგულირების ხანაში
რეგულირება ცუდია ბიზნესისათვის და შესაბამისად
რაც ნაკლებია მით უკეთესია
ქვეყნები ახორციელებენ რეფორმებს მხოლოდ
იმიტომ, რომ მათ ამის გაკეთებას აიძულებს
გლობალიზაცია
რეგულირება საშუალებაა მთავრობისათვის ბიზნესის
გასაკონტროლებლად
7. “მითების” კორექცია
90-იანი წლებიდან რეგულირება უფრო სწრაფად იზრდება ვიდრე
მთავრობის სხვა ფუნქციები;
ყველა ინდიკატორის მიხედვით რეგულირებადი ქვეყანა იზრდება და არა
პირიქით;
ლიბერალიზება ითხოვს მეტ რეგულირებას ბაზრის გაფართოებასთან
ერთად;
რეგულირების მიზანია კონკურენციული ბაზრის წარმოქმნა სოციალური
კეთილდღეობის ფარგლებში;
საკუთრების ფორმის შეცვლა არასაკმარისია, რეგულირებამ უნდა
მოახდინოს არასაბაზრო ღირებულებების, ბაზრის ჩავარდნებისა და
თვით ბაზრების კორექცია;
სუსტი და არაადექვატური მარეგულირებელი სტრუქტურები საშუალებას
აძლევს საბაზრო ძალუფლების მქონეთ მდგომარეობის ბოროტად
გამოყენებისა, ნოყიერ ნიადაგს ქმნის კორუფციისათვის, ანადგურებს
მომხმარებლისა და ინვესტორის ნდობას რეფორმებისა და ბაზრისადმი და
უფრო მეტად არღვევს, ვიდრე ქმნის, ეკონომიკურ ღირებულებებს.
8. araefeqtiani regulirebis ZiriTadi
mizezebi
arc Tu iSviaTad regulireba ver uzrunvelyofs dasaxul
miznebsa da mosalodnel Sedegebs (arCevanis gafarToeba,
ukeTesi xarisxi, xelmisawvdomoba, fasis Semcireba). mizezTa
Soris saxeldeba Semdegi:
ქვეყნები არეგულირებენ, მაგრამ არეგულირებენ ცუდად;
შეზავება ზერეგულირების, ნაკლები რეგულირების,და ცუდად
რეგულირებისა (მარეგულირებელი ინსტიტუტების არაეფექტიანობასთან
ერთად);
დერეგულირება არასაკმარისი პრინციპია ბაზრის რეალური
რეფორმებისათვის, წამყვანი პრინციპია რეგულირების ხარისხი
xarisxiani regulirebisaTvis aucilebelia არა didi, an პატარა ,
არამედ “smart” მთავრობა;
ინსტიტუციურმა რეფორმებმა უნდა გააძლიეროს ბაზარიც და
სახელმწიფოც;
რეგულირების რისკის შემცირება მეტი გაურკვევლობისა და
სამართლებრივი უსაფრთხოების უზრუნველყოფის გზით.”
10. dargobrivi regulireba
saqarTveloSi
ganviTarebis etapebi, kanonebi da institutebi
რამდენად ეფექტურია დარგობრივი რეგულირების ქართული
მოდელი?
არიან თუ არა საქართველოს მარეგულირებელი ინსტიტუტები
რეალურად დამოუკიდებლები?
ითვალისწინებს თუ არა რეგულირების ქართული მოდელი
სახელმწიფო რეგულირების სისტემისა და კონკურენციული
პოლიტიკის მთლიანობას?
ramdenad uzrunvelyofilia regulirebis miznebi
ramdenad efeqturia qarTuli modeli danaxarjebis
TvalsazrisiT?
11. regulirebis reforma da arsebuli
viTareba
ინსტიტუციონალური მოდელიs gaumjobesebam saqarTveloSi
მეწარმის და არც მომხმარებლისათვის ბევრი ვერაფერი შეცვალა
(შესაძლოა ითქვას პირიქითაც, ჯერჯერობით ის პრობლემებიც კი ვერ
გაანეიტრალა, რაც გარდამავალი პერიოდის, ისედაც, დამძიმებულმა
ყოფამ გამოიწვია);
რეგულირების არსებული სისტემა ვერ უზრუნველყოფს რეფორმების
მიზნების და მოსალოდნელი შედეგების (მომხმარებელისათვის
გარანტირებული ხარისხის სასიცოცხლოდ აუცილებელი
მომსახურების ხელმისაწვდომობას, უწყვეტობას და დარგში კერძო
სექტორის ეფექტიან ფუნქციობას) მიღწევას (aRniSnulze miuTiTebs
მოუწესრიგებელი აღრიცხვიანობა, მოულოდნელი გათიშვები,
კოლექტიური მრიცხველები, კოლექტიური ჩაჭრები, დაუსაბუთებლად
მაღალი ტარიფები, მომსახურებa დამატებითი პირობებიT და სხვა
mravali);
დღემდე პრობლემაა მარეგულირებელი ორგანოების რეალური
დამოუკიდებლობა da miukerZoebloba, , interesTa konfliqtebi,
sazogadoebis mimarT angaSvaldebulebisa da სხვა საკითხებიც.
არსებობს ტრანსპარენტულობისა და ღიაობისა და ორმხრივი
კომუნიკაციის პრობლემებიც, რაც ობიექტური გადაწყვეტილების
შემთხვევაშიც კი, იწვევს საზოგადოების ფართო ფენების უნდობლობას.
12. arsebuli viTareba da gamowvevebi
ეკონომიკური რეგულირების სისტემის არაეფექტიანობაზე
მიუთითებს საქართველოს სასაქონლო ბაზრებზე შექმნილი
მდგომარეობა, რაც ბაზრების მონოპოლიზაციის ტენდენციებსა და
მომხმარებელთა უფლებების იგნორირების ფართო მასშტაბებში
გამოიხატება
ლიბერალიზებულ ინფრასტრუქტურულ სფეროებში დღემდე
განსაკუთრებით აქტუალურია საბაზრო ძალაუფლების
ბოროტად გამოყენების პრობლემა
ეს პრობლემა განსაკუთრებით აქტუალურია ,,სოციალურად
მგრძნობიერე სფეროებში”, როგორიცაა ტრანსპორტი,
კომუნიკაციები, წყალმომარაგება, ენერგორესურსების მიწოდება
და სხვა
arsebuli viTareba dRis wesrigSi ayenebs ekonomikuri
reformis Sedefgebis Sefasebisa da maregulirbeli
sistemis reformis aucileblobas
13. reformis ZiriTadi princi pebi
კომპლექსური მიდგომა რეგულირებისადმი ტექნოლოგიური
მიღწევებისა და დარგის განვითარების შუქზე;
რეგულირების საჭიროების მინიმიზაცია;
რეგულატორის ადაპტირება ცვლილებებთან;
კონკურენციული პოლიტიკის მთლიანობისა და
თანმიმდევრულობის უზრუნველყოფა;
ეკონომიკური რეგულირების სისტემის მთლიანობა;
regulirebis riskis reformebis, iseve rogorc
reformebis Tanmdevi riskebis Semcireba da Tavidan
acileba
gamWvirvaloba da regulirebis Sedegebis/gavlenis
analizi efeqturi meqanizmebia
26. Tavisufali vaWrobisa da
konkurenciis Sesaxeb kanonproeqti
upiratesoba - kanonproeqti, struqturuli elementebis
TvalsazrisiT, srul SesabamisobaSia saeTaSoriso
standartebTan
sakamaTo debulebebi:
gavrcelebis areali (muxli 1, pargrafebi4) da sxva
kanonebis upiratesoba (muxli 1, p.,5)
mcire mniSvnelobis garigebebi (muxli 8 – es muxli,
gansxvavebiT saerTaSoriso praqtikisagan awesebs Zalian
maRal zRvrul normebs. garda amisa, sxva qveynebis
kanonmdbelobaSi calsaxadaa miTiTebuli, rom
gamonaklisebi ar vrceldeba kartelur garigebebze,
aRniSnulze Cveni proeqti “dums”)
gamonaklisebi da maTi daSvebis SesaZleblobebi (
muxlebi 9, p.2 da p3; muxli 12, p.2/b,f,g da sxva)
prioritetebis gansazRvra (muxli 19)
saCivris ganxilvaze safasuris daweseba da sxva.
27. უმნიშვნელოდ შემზღუდავი შეთანხმებები (მუხლი
8)
აკრძალვები არ ვრცელდება შეთანხმებებზე, თუ:
- ჰორიზონტალური შეთანხმებების მხარეთა
მაქსიმალური ერთობლივი წილი შესაბამის
ბაზარზე არ აღემატება - 25%;
- ვერტიკალური შეთანხმების, თითოეული
მხარისათვის მაქსიმალური საბაზრო წილი არ
აღმატება - 40%;
- ხელშკრულების ხასიათის დადგენა რთულია -
მხარეთა ერთობლივი წილი - მაქსიმალური 40%.
28. კომენტარი პროექტის მე-8 მუხლზე
არსებული მიდგომა ეწინააღმდეგება საერთაშორისო პრაქტიკას;
კანონპროექტით გათვალისწინებული ზღვრული ნორმები ძალიან
მაღალია და განსხვავებით სხვა ქვეყნებისაგან, ეს გამონაკლისები
ვრცელდება ყველა სახის შეთანხმებებზე და ხელშეკრულებეზე,
მათ შორის კარტელურზეც (ფასების ფიქსაცია, ბაზრების დაყოფა,
სატენდერო შთანხმებული პირობების შეთავაზება;
გამონაკლისებისადმი ასეთი მიდგომა საზიანოა საქართველოს
ბაზრისათვის. ის კიდევ უფრო გაზრდის კარტელური და სხვა
სახის ანტიკონკურენციული შეთანხმებების რაოდენობას;
29. “დე მინიმის” წესები და ზღვრული ნორმები
საერთაშორისო პრაქტიკაში
საერთაშორისო პრაქტიკაში ანალოგიური ნორმები
ძირითადად 5-15 პროცენტის ფარგლებშია.
ამასთან გასათვალისწინებელია, რომ არც ერთი ქვეყანა არ
ავრცელებს ამ გამონაკლისებს კარტელურ შეთანხმებებზე,
როგორიცაა ფასების ფიქსაცია, ბაზრების ან მომხმარებელთა
დანაწილება კონკურენტებს და შეთანხმებული სატენდერო
პირობების შთავაზება.
კანონპროექტი კი საკითხზე ”დუმს”.
30. სააგენტოს საქმიანობის პრიორიტეტული
მიმართულებები (მუხლი 19)
პრიორიტეტულ მიმარTულებებს ამტკიცებს
მთავრობა (სავარაუდოდ თავადვე განსაზღვრავს);
სააგენტო საჩივრებსაც კი მხოლოდ ამ
პრიორიტეტების ფარგლებში იხილავს.
კომენტარი:
- კანონის გავრცელების არეალის შეზღუდვის
კიდევ ერთი საშუალება?
- სააგენტოს დამოუკიდებლობის საკითხი???
31. aRsrulebis perspeqtiva
kanonproeqtiT gaTvaliswinebuli mravali daSveba da
gamonaklisi (m.8, 9, 12, 19) sakmaod bundovans xdis
antikonkurenciuli qmedebebis dauSveblobis, prevenciisa
da aRkveTis mizniT kanonproeqtiT gaTvaliswinebuli
wesebis saTanado aRsrulebis perspeqtivas.
saagento uflebamosilia ama Tu im qmedebebze mxolod
mTavrobis mier dadgenili prioritetebis farglebSi,
(romlebic periodulad icvleba, ix. muxli 19). aRniSnuli
qmnis biznesisaTvis araprognozirebadobis gancdas
kanonis aRsrulebasTan dakavSirebiT da kiTxvis niSnis
qveS ayenebs konkurenciis saagentos deklarirebul
damoukideblobasac da kanonis efeqtiani aRsrulebis
perspeqtivasac.
32. რისთვის ვიღებთ კანონს?
მრავალი დაშვება, გამონაკლისი და მთავრობის აქტიური
როლი კანონის ინტერპრეტაციასა და აღსრულებასთან
დაკავშირებით ეჭვქვეშ აყენებს კანონის აღსრულების
ეფექტიანობას, სააგენტოს დეკლარირებულ თავისუფლებას
და ბადებს გაურკვევლობისა და არაპროგნოზირებადობის
განცდას;
აუცილებელია პროექტის სერიოზული გადამუშავება
წინააღმდეგ შემთხვევაში, ამ ეტაპზე ფორმალურად
დაკმაყოფილდება ევროკავშირის მოთხოვნები (გვექნება
კანონიც და დამოუკიდებლობის სტატუსის მოქნე
ინსტიტუტიც თუმცა დამოუკიდბლობის შესაბამისი
ატრიბუტების გარეშე) და არაფერი არ შეიცვლება
კონკურენციული გარემოს გაჯანსაღების თვალსაზრისით.
33. maregulirebeli gamowvevebi
ekonomikuri regulirebis sistemis reforma moiTxovs
Zlier politikur nebasa da reformatorTa
maRalkvalificiur gunds xelisuflebaSi, romelic
SeZlebs ekonomikurad dasabuTebuli gadawyvetilebebis
miRebas qveynis grZelvadiani ekonomikuri interesebis da
ara moklevadiani efeqtebisa da calkeuli jgufebis
interesebis gaTvaliswinebiT.
reformis ori scenari:
konkurenciis politikis reforma, rac, cxadia, gamoiwvevs
Sesabamis cvlilebebs saxelmwifo marTvis sistemaSi;
konkurenciuli politikis reforma dargobrivi
reformebis axal talRasTan erTad, regulirebis
sferodan rigi konkurenciuli segmentebis gamoyvanisa da
sxva cvlilebebis fonze (Tumca es Zalze sakamaTo
versiaa da mosalodnelia, rom eqneba seriozuli
winaaRmdegobebi maregulirebeli struqturebis, maTi
lobistebisa da bazarze ukve damkvidrebuli kompaniebis
mxridan).
36. reformis aqtualoba
კონკურენციული პოლიტიკის კრიზისი და დარგობრივი
რეგულირების სისტემის არაეფექტიანობა (მათ შორის
დანახარჯების გათვალისწინებით) დღის წესრიგში აყენებს
ეკონომიკური რეგულირების სისტემის სერიოზული რეფორმების
აუცილებლობას. ეს უკანასკნელი კი საჭიროებს ძლიერ
პოლიტიკურ ნებასა და რეფორმატორთა მაღალკვალიფიციურ
გუნდს ქვეყნის ხელისუფლების უმაღლეს ეშელონებში (უშუალოდ
პრეზიდენტის ან პარლამენტის დაქვემდებარებაში), გუნდს,
რომელიც დღევანდელი პრობლემების სიმწვავის მიუხედავად,
შეძლებს ეკონომიკურად დასაბუთებული, რეფორმატორული
გადაწყვეტილებების მიღებას ქვეყნის გრძელვადიანი
ეკონომიკური ინტერესების და არა მოკლევადიანი ეფექტების
გათვალისწინებით. წინააღმდეგ შემთხვევაში რეფორმებზე
გაწეული შრომა და დანახარჯი უმიზნო და უშედეგო
ფორმალობად გადაიქცევა.
37. alternatiuli scenari
არსებული ვითარებისა და ეკონომიკური რეგულირების
საერთაშორისო ტენდენციების გათვალისწინებით, შესაძლოა
განხილულ იქნეს ორი ალტერნატივა:
უახლოეს პერსპექტივაში კონკურენციის კანონისა და სააგენტოს
სრულყოფა. საშუალო ვადაში მეორადი კანონმდებლობის
განვითარება, კონკურენციული პოლიტიკის მათ შორის
აღსრულების პოლიტიკის თანმიმდევრული გაჯანსაღება და
ეფექტურობის ამაღლება.
კონკურენციული პოლიტიკის რეფორმის განხორციელება
ზოგადად ეკონომიკური რეგულირების პოლიტიკის რეფორმის
ფარგლებში, დარგობრივი რეფორმების ახალ ტალღასთან ერთად.
38. kanonis ZirTadi elementebi
კანონმა კონკურენციის შესახებ უნდა უზრუნველყოს
ანტიკონკურენციული ქმედებების პრევენცია და აღკვეთა და ამ მიზნით
შექმნას სათანადო მექანიზმები კონკურენციის წესებისა და პრინციპების
არადისკრიმინაციული და თანმიმდევრული გამოყენებისათვის.
კონკურენციის სააგენტოს დიზაინი
თანამდებობაზე დანიშნვის და გათავისუფლების პროცედურები
იძულებითი აღსრულების მექანიზმები (სანქციები და სხვა)
გადაწყვეტილებების გასაჩივრების პროცედურები და სხვა.
კონკურენციის შესახებ საკანონმდებლო კანონის ძირითადი დებულებები
კონცენტრირებული უნდა იყოს ფირმათაშორის შეთანხმებებზე,
დომინირებული კომპანიების საქმიანობაზე მათი მდგომარეობის
ბოროტად გამოყენების დაუშვებლობისა და აღკევეთის მიზნით, საბაზრო
ძალაუფლების კონცენტრაციაზე (შერწყმები და შეძენები) და სხვა
ორგანიზაციულ სტრუქტურულ ცვლილებებზე.
39. kanonis gavrcelebis sfero
კანონის გავრცელების არეალი არ უნდა იყოს
შეზღუდული სახელმწიფო მფლობელობაში არსებული
კომპანიებით და სამთავრობო სტრუქტურების
ანტიკონკურენციული ქმედებებით (საქართველოს
გარდა კონკურენციის შესახებ ზოგადი კანონის
მოქმედების არეალი არც ერთ ქვეყანაში არ
შემოიფარგლება მხოლოდ სახელმწიფო კომპანიებითა
და აღმასრულებელი ხელისუფლების ქმედებებით)
კანონის გამოყენების საფუძველი უნდა იყოს
კონკრეტული ანტიკონკურენციული ქმედება და არა ის
თუ ვინ ჩაიდინა იგი;
40. konkurenciis saagentos modeli
მოდელი -ვარიაციები
შერცევა განპირობებულია კონკრეტული ქვეყნის სახელმწიფოებრივი
მოდელი, სოციალური, ეკონომიკური, პოლიტიკური და სხვა ფაქტორები
უკანასკნელ წლების ტენდენციები ერთიანი
(ინტეგრირებული/კომბინირებული) მოდელების გამოყენებისა
ფართოვდება კონსენსუნსი კონკურენციის საკითხებზე პასუხისმგებელი
ორგანოების უწყებრივი დამოუკიდებლობის სასარგებლოდ. სამი
თავისუფლების პრინციპი; გადაწყვეტილების მიღების თავისუფლება,
საბიუჯეტო დამოუკიდებლობა და საკადრო დამოუკიდებლობა.
რეკომენდებულია, დამოუკიდებლობის ეს ელემენტები გამყარებული
უნდა იყოს საკანონმდებლო დებულებებით.
41. მოდელი საქართველოსთვიs
კომისიური მოდელი - სამი- ხუთი კომისიონერით გააცნია
როგორი მანდატი ექნება (კონკურენციის კანონი თუ
კონკურენციის კანონი პლუს მომხმარებელთა დაცვის
სახელმწიფო პოლიტიკა, მსგავსად აშშ და პოლონური
მოდელებისა). მიზანშეწონილად მიგვაჩნია, რომ ეს ორგანო
პასუხისმგებელი იყოს მომხმარებელთა დაცვის პოლიტიკის
გატარებაზეც (გარდა სურსათის უვნებლობასა და ხარისხთან
დაკავშირებული საკითხებისა).
რაც შეეხება უფლებამოსილი პირების თანამდებობაზე
დანიშნვას, მიზანშეწონილად გვესახება ეს პროცედურა
განხორციელდეს - პრეზიდენტის (ცხდაია თუ პრეზიდენტი
politikurad ნეიტრალური იქნება) და პარლამენტის
მონაწილეობით
42. konkurenciis saagentos/komisiis
dizainis ZiriTadi elementebi
ეფექტიანი საჯარო მარეგულირებელი უწყება -
დამოუკიდებლობა, ანგარიშვალდებულება, ტრანსპარენტულობა,
მანდატის შესაბამისი დაფინანსება და სათანადო ადამიანური
რესურსები, გასაჩივრების კარგად ორგანიზებული პროცედურები
კანონმა უნდა განსაზღვროს სააგენტოს დიზაინის ისეთი
ძირითადი ელემენტები, როგორიცაა:
ა) სამართლებრივ სტატუსთან დაკავშირებული ელემენტები,
ბ) სტატუსი უფრო ფართო სამთავრობო სტრუქტურაში და
აგრეთვე ბიზნესისა და მომხმარებელთა წარმომადგენლებთან
ურთიერთობებში
გ) შიდა პროცესების ორგანიზაცია.
გარდა ამისა ეფექტიანი პოლიტიკის უზრუნველსაყოფად
აუცილებელია არსებობდეს ცხადი სააპელაციო ნორმები და
პროცესები
43. damoukideblobis uzrunvelyofis
meqanizmebi
კანონი unda ითვალისწინებdeს პოლიტიკური, ორგანიზაციული
და ფინანსური დამოუკიდებლობის ისეთ აღიარებულ
მექანიზმებს (ელემენტებს), როგორიცაა:
ბ) თანამდებობაზე დანიშვნის ნათლად განსაზღვრული
კრიტერიუმები;
გ) ხელისუფლების აღმასულებელი და საკანონმდებლო შტოს
მონაწილეობა თანამდებობაზე დანიშვნის პროცედურებში;
დ) პასუხისმგებელი პირების (მაგ. აღმასრულებელი
დირექტორი, ან კომისიის წევრები მოდელის;
გათვალისწინებით) დანიშნვას განსაზღვრული ფიქსირებული
ვადით, რომელიც არ უნდა ემთხვეოდეს საარჩევნო ციკლს;
ე) პასუხისმგებელ პირთა გათავისუფლების ფორმალური
წესების არსებობას, მათ შორის თანამდებობიდან ვადაზე ადრე
გათავისუფლების პირობებს.
44. efeqtiani aRsrulebisaTvis
aucilebeli elementebi
სათანადო სტატუსი და აღმასრულებელი ძალაუფლება
აღსრულების ეფექტიანი პრაქტიკის უზრუნველსაყოფად
აუცილებელია სათანადო სტატუსი და აღმასრულებელი
ძალაუფლება.
ფინანსური რესურსები - დაფინანსების შესაძლო წყაროები და
Tანმდევი რისკები
ბიუჯეტი
ბიუჯეტი პლუს
თვითდაფინანსება (თურქეთი) ხშირად ქმნის ზედმეტი
ინტერვენციების
მიზნებისა და ამოცანების განსაზღვრა, პრიორიტეტიზაცია,
რესურსების სწორად განაწილება
პრიორიტეტები - პრიორიტეტების განსაზღვრისას
გამოყენებული განსხვავებული მიდგომები.
45. გამოწვევები
ყოველივე ზემოაღნიშნულისა და ქართული რეალობის
გათვალისწინებით, მიგვაჩნია, რომ ქვეყანაში უნდა შეიქმნას და
ფუნქციობდეს სათანადო რესურსებით (ფინანსური და საკადრო)
უზრუნველყოფილი სხვა სამათავრობო სტრუქტურისაგან
რეალურად დამოუკიდებელი (დისტანცირებული, მაგრამ
არაიზოლირებული!) მარეგულირებელი ორგანო (არსებითი
მნიშვნელობა არა აქვს რა ერქმევა მას), რომლის ფუნქციებიც,
საქმიანობის ძირითადი მიმართულებებიც, აღმასრულებელი
უფლებამოსილებაც, დიზაინის ელემენტებიც, პროცედურული
საკითხებიც და გადაწყეტილების გასაჩივრების პროცედურებიც
მკაფიოდ იქნება განსაზღვრული საკანონმდებლო აქტებით.