SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  12
Télécharger pour lire hors ligne
F I N A N C I A L S E RV I C E S



                                   Gezocht, met spoed:
                                   betrouwbare data
                                   Actualia Zorg(verzekeraars) over marktwerking in de zorg

23 september 2009                  AU D I T




Het is nu ruim drie jaar geleden dat de nieuwe Zorgverzekeringswet, die
onder meer moest zorgen voor een level playing field in de markt, zijn intrede
deed. Eén conclusie is evident: marktwerking hapert wanneer werkelijke
bestedingen pas jaren na datum bekend zijn. Om precies te zijn: pas 24 uur
voor aanvang van de Actualia Zorg(verzekeraars) 2009, kwamen de cijfers
over 20061 binnen. Partijen in de zorg, zoals zorgverzekeraars, beleidsmakers,
toezichthouders en zorgverleners, missen dus cruciale gegevens, sturing
gebeurt feitelijk op basis van schattingen.



Inhoudsopgave                      Hoe die financiële keten beter zou          in kosten, zodat marktwerking écht
                                   kunnen werken, daar ging het deze           kan bijdragen aan de kwaliteit van zorg.
2  Eerlijk zullen we alles delen   Actualia Zorg(verzekeraars) over. Plus:     Wim Bijl, directeur van zorginkoper
4  Sturen op wérkelijke data       hoe bewaak je tegelijk de kwaliteit van     Multizorg VRZ, ziet de rol van inkoop –
6  Meten is weten                  zorg? Voor de vijfde keer op een rij        met tools als benchmarks – als een
8  Risicoverevening leunt op       verzamelden geïnteresseerden zich op        ideaal instrument bij die kwaliteits-
   héle keten                      de vierde woensdag van september.           bewaking. Erik Poortman, tenslotte,
10 Debat                           Voor het eerst waren er niet alleen         kijkt naar de positie van risicovereve-
                                   zorgverzekeraars en inkopers, maar          ning. Dat ligt tenslotte aan de basis
                                   ook aanbieders en uitvoerders. Hoe          van een systeem dat solidariteit én
                                   zien die diverse partijen marktwerking      marktwerking in zich verenigt.
                                   in de zorg? En wat zou er verbeterd
                                   moeten en kunnen worden?

                                   Herman Bol, lid van de Raad van
                                   Bestuur van het UMC Utrecht, wil een
                                   eerlijker verdeling van de budgetten en
                                   ziet daarbij zorgverzekeraars niet als
                                   een vervelende big brother, maar als
                                   een grote broer waar je echt wat aan
                                   hebt. Ruben Wenselaar, van de Raad
                                   van Bestuur van Menzis, waardeert
                                   deze kijk. Hij pleit voor tijdig inzicht
                                                                                                      Gineke Bossema



                                   1 Tweede voorlopige vaststelling Zvw 2006
2 Gezocht, met spoed: betrouwbare data




                                          Eerlijk zullen we alles delen
                                          Marktwerking bekeken vanuit het UMC Utrecht

                                          Een level playing field is een vereiste voor markt-
                                          werking, vindt Herman Bol, lid van de Raad van
                                          Bestuur van het UMC Utrecht. Compensatie voor
                                          zorgzwaarte, bijvoorbeeld, is onmisbaar wanneer je
                                          een stelsel met én innovatie én marktwerking wil.
                                          In de huidige financieringsstructuur is daar nog te
                                          weinig aandacht voor.




                            Herman Bol
            lid van de Raad van Bestuur
                   van het UMC Utrecht

                                          De eerste ervaring met marktwerking         regelgeving activiteiten te ontplooien
                                          in de zorg staat hem nog helder voor        waarmee patiënten betere zorg krijgen
                                          ogen. In 2002 was Bol nog maar net          én ziekenhuizen doelmatiger te werken.
                                          bij het UMC Utrecht binnen, toen het        Dat laatste betekent overigens niet
                                          ziekenhuis besloot een aandeel in           meteen dat er bezuinigd wordt. Sterker
                                          een privékliniek te nemen. Om – als         nog: uitgaven liggen de eerste jaren na
                                          omvangrijke semi-publieke organisatie       invoering van marktwerking hoger, zo
                                          – ervaring op te doen met dynamische        heeft het CPB aangetoond.
                                          bedrijfsvoering, niet om rijk van te wor-
                                          den. Desondanks was het land te klein.      Door specialisten in loondienst te heb-
                                          Media betichtten het UMC Utrecht van        ben, zoals de UMC’s al hebben, kan
                                          tweedeling van de zorg. Bol, vers uit       eerlijker én effectiever met budgetten
                                          de bankierswereld in de zorgsector          worden omgegaan. Deze constructie
                                          terechtgekomen, zag dus al snel hoe         doet niets af aan de ondernemings-
                                          gevoelig zorg ligt. ‘De maatschappij        drang, wat wel eens beweerd wordt.
                                          heeft liever niet dat er geld aan zorg      Zelfs minister Klink bleek met Prinsjes-
                                          verdiend wordt,’ concludeert hij.           dag geïnteresseerd in deze structuur.

                                          Initieel hogere kosten                      Financiering in de cure
                                          Bol gelooft desondanks in markt-            Bol onderscheidt vier soorten zieken-
                                          werking. Hij ziet het als een verant-       huiszorg, die elk een eigen vorm van
                                          woordelijkheid om onder bestaande           financiering zouden moeten hebben:




© 2010 KPMG Accountants N.V.
Gezocht, met spoed: betrouwbare data 3




                                                   • Hoogcomplexe, slecht planbare zorg,        behouden: die beleving van klein-
                                                     waar in algemene ziekenhuizen geen         schaligheid stimuleert de bevlogenheid.
                                                     tijd, instrumenten of capaciteit voor      En daarmee de kwaliteit van de zorg,
                                                     is. Dit is nauwelijks te plannen en        onderwijs en onderzoek. Over de
                                                     lastig in variabele kosten te vangen       nieuwe DOT-structuur is Bol dubbel.
                                                     – daarom gebeurt financiering via          Ja, het maakt administratieve proces-
                                                     prestatiebekostiging met een acade-        sen eenvoudiger en beter hanteerbaar.
                                                     mische component, een apart potje.         Maar: bij onmiddellijke invoering, zo
                                                   • Hoogcomplexe, planbare zorg.               is berekend, zou het UMC 50 tot
                                                     Dit gebeurt in academische en in           60 miljoen euro missen. Voor die
                                                      de grotere algemene ziekenhuizen.         transitie zouden ze dus graag een
                                                     Financiering gaat via vergunningen         financieel vangnet hebben.
                                                     en vaste prijzen.
                                                   • Laagcomplexe, slecht planbare zorg.        Macrobudget
                                                     Basiszorg, verleend in de algemene         Bol mist vooral een level playing field.
                                                     ziekenhuizen, gefinancierd uit het         De UMC’s hebben in zekere zin een
                                                     basispakket met abonnement en              nadelige positie ten opzichte van
                                                     prestatiegerichte bekostiging.             algemene ziekenhuizen. Alle finan-
                                                   • Electieve laagcomplexe, goed plan-         ciering komt uit één macrobudget, via
                                                     bare zorg. Veel zelfde soort opera-        een verdeelsleutel waarin zorgzwaarte
                                                     ties in specialistische (poli)klinieken,   onvoldoende is meegenomen. UMC’s
                                                     vaak tot de minuut te plannen.             doen over het algemeen veel langer
                                                     Hierover is in een vrije markt goed        over behandelingen, omdat patiënten
                                                     te onderhandelen over prijzen.             complexer zijn, er veel tijd naar onder-
                                                                                                zoek gaat én door de onderwijsfuncties
                                                   In alle vier de soorten ziekenhuiszorg       lopen er altijd wel een paar assistenten
                                                   is marktwerking mogelijk, maar wel in        mee die veel tijd kosten. Hoe in die
                                                   verschillende mate. Bij de UMC’s             verdeling wél rekening kan worden
                                                   bijvoorbeeld, waar veel werk aan de          gehouden met zorgzwaarte, laat Bol
                                                   bovenkant van de matrix zit, valt maar       met zijn matrix zien.
                                                   10% in het B-segment. Dat betekent
                                                   dat er maar 10% vrij onderhandelbaar         Zorgverzekeraars zijn in de strijd om
                                                   is voor zorgverzekeraars met de UMC’s.       een eerlijke verdeling van het macro-
                                                                                                budget meer een grote broer om
                                                   Hanteerbare financiering                     prettig mee op te trekken dan een
                                                   Financiering in het UMC Utrecht              lastige big brother, stelt Bol. Ze zijn
                                                   gebeurt zo veel mogelijk decentraal, zo      een steeds professioneler partij die
                                                   dicht mogelijk op de werkvloer. Divisies     weet waar ze het over hebben. Ze
                                                   moeten werken met de middelen die            praten niet meer alleen over geld en
                                                   ze hebben. Ze kunnen ruimte in hun           tarieven, maar ook over wat er nodig
                                                   budget creëren door doelmatiger te           is. Over benchmarks en kwaliteit. Voor
                                         Figuur:   werken. Bol betoogt dat dit de manier        Bol een onmisbaar gegeven in een
                     Financiering curatieve zorg   is om de ondernemingsdrang te                stelsel gebaseerd op marktwerking.



      Universiteit


                                      Topreferente Zorg                            Electieve hoogcomplexe Zorg
                                            UMC                                    UMC/groot algemeen ziekenhuis
                                       Ziekte-oriëntatie                                  Procesoriëntatie
                      Prestatiebekostiging met academische component                         Vergunning
      Complexiteit




                            Basisspecialistische generieke Zorg                      Electieve laagcomplexe Zorg
                                  Streek-/stadsziekenhuis                                     Focuskliniek
                                     Klachtenoriëntatie                                     Procesoriëntatie
                                   Prestatiebekostiging                                  DBC met vrije prijzen


          Eerste lijn                                                                                                    Eigen zorg
                                                                  Planbaarheid




© 2010 KPMG Accountants N.V.
4 Gezocht, met spoed: betrouwbare data




                                           Sturen op wérkelijke data
                                           Marktwerking bekeken vanuit Menzis

                                           Een zorgverzekeraar stuurt op prijs, kwaliteit en
                                           volume. Dat is zijn taak. Maar het is wel verdraaid
                                           lastig om zonder harde gegevens te sturen.
                                           Ruben Wenselaar, vice-voorzitter van de Raad van
                                           Bestuur van Menzis, breekt daarom een lans voor
                                           het sturen van een factuur bínnen twee maanden
                                           na afsluiting van het boekjaar. En niet – zoals nu
                                           gebeurt – na drie jaar.




                      Ruben Wenselaar
             vice-voorzitter van de Raad
                van Bestuur van Menzis




© 2010 KPMG Accountants N.V.
Gezocht, met spoed: betrouwbare data 5




                               Beheersing van de zorgkosten is één         ners weliswaar doelmatiger werken,
                               van de kerntaken van een zorgverzeke-       maar lopen de kosten ook verder op,
                               raar. Voor Wenselaar een lastig punt,       omdat mensen langer in leven blijven.
                               want hoe beheers je kosten wanneer          Uiteindelijk zal dit ertoe leiden dat de
                               je feitelijk geen inzicht hebt in gemaak-   solidariteit, zeker die tussen genera-
                               te kosten? Hij heeft – letterlijk – pas     ties, onder druk zal komen te staan.
                               24 uur geleden* de definitieve cijfers      Zorgverzekeraars werken daarom aan
                               over 2006 binnen gekregen van het           preventie en gezondheid. Aan een
                               CVZ. Dat heeft hem heel wat hoofd-          goed geïntegreerde eerste lijn en
                               brekens bezorgd. Niet in het minst          technologische vernieuwing die bij-
                               omdat 2006 het jaar was waarin voor         draagt aan doelmatiger zorg. Waarbij
                               het eerst de acceptatieplicht van toe-      de vernieuwing ‘m meestal niet zit in
                               passing was en het risicoverevenings-       grote ingewikkelde zaken, zo stelt
                               model in werking trad. Hun relatieve        Wenselaar, maar in het slim toepassen
                               positie in dat jaar is voor Menzis dus      van technieken die elders allang
                               heel belangrijk om onder meer de            gemeengoed zijn – denk maar aan
                               premiestelling voor 2010 op te baseren.     de elektronische patiëntdossiers.

                               Zicht op effecten verevening                Imago
                               Ook de prestaties in 2007 en 2008,          Zorgverzekeraars willen sturen op
                               zoals die in de jaarverslagen staan, zijn   kwalitatief goede zorg. Daarbij zijn ze
                               dus gemaakt op basis van aannames.          afhankelijk van de beroepsbeoefenaars.
                               Premiestellen is lastig, zo zonder          En daar zit een merkwaardig dilemma.
                               definitieve gegevens – zolang je niet       Want de loyaliteit van een verzekerde
                               weet of je het beter of slechter doet       met bijvoorbeeld de eigen arts, ligt
                               dan je concurrenten neem je minder          meestal vele malen hoger dan de
                               risico, en ga je op een gemiddelde          loyaliteit met de zorgverzekeraar.
                               premie zitten. Daarom, stelt Wenselaar,     Zou Menzis een slecht presterende
                               lijken al die premies zo op elkaar, wat     arts uit zijn pakket weren, dan is het
                               niet bepaald een stimulans voor markt-      maar de vraag wie bij wie wegloopt.
                               werking is binnen de zorgverzekeraars-      Ondanks de focus op kwalitatief
                               branche. Hij pleit daarom voor een          goede zorg, hebben verzekeraars nog
                               ander uitgangspunt. Binnen twee             een positie te verwerven als nieuwe
                               maanden na afsluiting van het boekjaar      autoriteit.
                               wil hij de facturen van ziekenhuizen
                               binnen hebben, en binnen vier maan-         Marktpositie
                               den zicht op de effecten van vereve-        Wenselaar ervaart concurrentie vooral
                               ning. Wenselaar wil nú een discussie        op de collectieve contracten. Van de
                               over nú voeren, niet over een paar jaar.    consumenten switcht jaarlijks maar
                               En zodra de effecten van de verevening      zo’n 3 a 4%, terwijl grote collectieve
                               zichtbaar zijn, nemen de onzekerheden       contracten soms jaarlijks opengebroken
                               in de jaarrekening van de zorgverzeke-      kunnen worden. En die bepalen
                               raar af. Op de kritiek dat er nu eenmaal    soms wel tot een achtste van de
                               is afgesproken dat een DBC-behande-         jaaromzet van een zorgverzekeraar.
                               ling pas na afloop gedeclareerd wordt,
                               heeft Wenselaar een helder antwoord:        Verzekeraars worden wel eens
                               aanpassen die afspraak. Hoe exact,          regisseurs genoemd – dat zijn ze niet,
                               dat laat hij open maar de sleutel ligt      stelt Wenselaar. Zelfs al zouden ze
                               volgens hem in het waarderen van het        willen, ze kunnen dat niet zijn. In een
                               onderhanden werk aan het einde van          open markt moet je namelijk continu
                               het boekjaar.                               je toegevoegde waarde bewijzen.
                                                                           Hoe verenig je dat met een regie-
                               Solidariteit onder druk                     functie? Opereren in de markt betekent
                               Een wezenlijk probleem is de kosten-        voor Menzis het innemen van één hel-
                               beheersing in de toekomst. Steeds           dere positie: “Het moet aantrekkelijk
                               meer mensen hebben zorg nodig,              zijn voor een zorgaanbieder om met
                               steeds minder mensen kunnen zorg            ons afspraken te maken én voor een
                               verlenen. Door oprukkende technologie       verzekerde om naar ons toe te gaan
                               is daarnaast – gelukkig – steeds meer       voor goede zorg. ”
                               mogelijk. Daardoor kunnen zorgverle-




                               * Om precies te zijn: 22 september 2009.
© 2010 KPMG Accountants N.V.
6 Gezocht, met spoed: betrouwbare data




                                           Meten is weten
                                           Marktwerking bekeken vanuit inkoper Multizorg VRZ

                                           Multizorg VRZ spreekt niet alleen over markt-
                                           werking, ze zíjn een product van marktwerking.
                                           Het bedrijf is in 2005 ontstaan op initiatief van een
                                           aantal verzekeraars, die hun landelijke inkoop van
                                           zorg centraal wilden organiseren. Nu zijn zeven
                                           kleine en middelgrote verzekeraars bij Multizorg
                                           VRZ aangesloten. Directeur Wim Bijl is trots op het
                                           feit dat ze nu al een positie hebben verworven om
                                           in het hele land én voor eerste en tweede lijn
                                           in te kunnen kopen.




                                Wim Bijl
                 directeur Multizorg VRZ




© 2010 KPMG Accountants N.V.
Gezocht, met spoed: betrouwbare data 7




                               Natuurlijk, inkoop is hun core business,    vorig jaar moeten zijn, vindt Bijl. Nu
                               vertelt Bijl, maar daaromheen moet          kunnen dit jaar wellicht declaraties niet
                               wel beleid gecreëerd worden. Hun            betaald worden. Door die ingewikkelde
                               inkoopvisie ontwikkelen ze samen            regelgeving ben je per saldo meer aan
                               met de aangesloten verzekeraars.            het achteruit- dan vooruitkijken, en dat
                               Beslissingen nemen ze op basis van          vindt Bijl een zeer reële dreiging voor
                               inkooptools, zoals benchmarks, zodat        marktwerking.
                               ze keuzes kunnen maken vanuit prijs-
                               én kwaliteitsoverwegingen. Bijl hecht       Minder prijsstijging
                               veel waarde aan benchmarks – echte          Kan zorginkoop wezenlijk bijdragen aan
                               keuzevrijheid vraagt in zijn ogen om        marktwerking? In de zin van een bijdra-
                               goed zicht op de geleverde kwaliteit        ge aan de beheersing van zorgkosten:
                               van de zorgaanbieders. Multizorg VRZ        wellicht. In het B-segment is in 2007
                               ontwikkelt daarom een eigen systeem         en 2008 2,5% minder prijsstijging
                               voor het meten van kwaliteit. Het           geweest dan in het A-segment. De
                               meten blijft, ook wanneer het nieuwe        splitsing tussen A- en B-segment zou
                               systeem er is, een complexe opgave,         dus succesvol kunnen zijn doordat in
                               met tal van onderlinge afhankelijk-         het B-segment kritischer is ingekocht.
                               heden. Denk maar eens aan hoge              Maar dat is een aanname, die bij
                               sterftecijfers. Die kunnen betekenen        gebrek aan harde feiten niet te verifië-
                               dat er kwalitatief slechte zorg gemeten     ren is. Op vlakken als ketenintegratie
                               wordt, maar ook dat een ziekenhuis          en innovatie moet de meerwaarde
                               niet bang is om complexe patiënten op       van zorginkoop nog blijken. Op toegan-
                               te nemen. Daarnaast speelt de vraag:        kelijkheid van de zorg heeft Bijl wel
                               waar begin je? Welke van die duizen-        successen geboekt – de klanten van
                               den DBC’s moet je aanpakken?                zijn klanten hebben geen omkijken
                               Door te focussen op de DBC’s waar           meer naar betalingen.
                               de onderlinge kwaliteitsverschillen het
                               grootst zijn, beantwoordt Bijl zijn eigen   Grote budgetten
                               vraag. En dat verschil vind je weer         Knelpunten bij de inkoop zijn er nog
                               terug in goede benchmarks.                  genoeg:

                               AD top-100                                  • Verzekerden zijn lastig te sturen: ze
                               Ook de minder wetenschappelijke               vermoeden al snel dat verzekeraars
                               kwaliteitsonderzoeken, zoals de               sturen uit besparingsoverwegingen.
                               top-100 van het AD, juicht Bijl toe. Het      Op het vlak van imago is dus nog
                               heeft geen enkele wetenschappelijke           een wereld te winnen.
                               pretentie, stelt hij, maar doordat ze       • In de samenwerking met de zieken-
                               jaarlijks met andere indicatoren meten,       huizen valt eveneens nog veel te
                               zie je wel dat ziekenhuizen er al reke-       winnen. Onderhandelingsteams bij
                               ning mee gaan houden. “Het triggert           ziekenhuizen hebben soms nauwe-
                               Raden van Bestuur van ziekenhuizen.           lijks mandaat. Raden van Bestuur
                               Op onderdelen hebben ze daardoor al           houden zich niet met de onderhan-
                               meer voor elkaar gekregen dan menig           delingen bezig, terwijl het bij zieken-
                               zorgverzekeraar. ”                            huizen inmiddels wel om grote
                                                                             budgetten gaat. Bijl adviseert daar-
                               Ingewikkelde regelgeving                      om meer kwaliteit en capaciteit in te
                               Net als de andere sprekers, pleit ook         zetten. Ervan uit gaande dat een
                               Bijl voor betere afspraken tussen de          derde van het budget vrij onderhan-
                               verschillende partijen in de keten: zo        delbaar is, loont die inzet zeker.
                               heeft Multizorg VRZ op dit moment           • Zolang partijen niet in staat zijn
                               met een aantal ziekenhuizen nog               kwaliteit of verbetering van kwaliteit
                               steeds geen prijsafspraken kunnen             inzichtelijk te maken, dan is markt-
                               maken voor 2009, omdat de NZA pas             werking onmogelijk. Transparantie
                               in april met de spelregels voor dit jaar      is essentieel.
                               kwam. Die hadden er al in oktober




© 2010 KPMG Accountants N.V.
8 Gezocht, met spoed: betrouwbare data




                                         Risicoverevening leunt
                                         op héle keten
                                         Marktwerking vanuit beleidsuitvoerder CVZ

                                         Zonder risicoverevening geen eerlijke marktwerking,
                                         daar is iedereen het over eens. Maar dan de uit-
                                         voering. Trots is het College voor Zorgverzekeringen
                                         (CVZ) op de bereikte resultaten. Het model staat er,
                                         het werkt goed en de voorspellingen zijn betrouw-
                                         baar. Maar laten we wel voorop stellen dat het
                                         risicovereveningsmodel een model is, nuanceert
                                         Erik Poortman, manager Verzekeringsuitvoering van
                                         het CVZ. Het is níet de werkelijkheid.




                        Erik Poortman
        manager Verzekeringsuitvoering




© 2010 KPMG Accountants N.V.
Gezocht, met spoed: betrouwbare data 9




                               Om een vooroordeel weg te nemen:             tieproces van het CVZ is een strak
                               het CVZ is géén toezichthouder.              geregisseerd proces met veel afhanke-
                               Ze zijn uitvoerder van het beleid van        lijkheden van derden en alle activiteiten
                               het ministerie van VWS. Binnen het           liggen op het kritieke pad. Daarom is
                               zorgstelsel adviseren zij over pakket-       het niet mogelijk om halverwege dit
                               beheer en voert het fonds beheer uit.        proces te laten verstoren met nieuwe
                               Het CVZ voert de regelingen uit voor         informatie. Ter illustratie laat Poortman
                               de wanbetalers, gemoedsbezwaarden,           een stroomschema van het productie-
                               voert de regeling uit waarbij Neder-         proces zien: dat heeft wel wat weg van
                               landers verblijvend in het buitenland of     een elektronisch circuit op een harde
                               buitenlanders verblijfachtig in Nederland    schijf. Om eventuele
                               een bijdrage voor zorgverzekeringswet        miscalculaties te voorkomen hanteert
                               moeten afdragen. Tevens treedt het           het CVZ daarom strikt het adagium:
                               CVZ op als buitenlands verbindings-          afspraak is afspraak, zowel voor zichzelf
                               kantoor. In deze verschillende uit-          als voor de leveranciers van de cijfers.
                               voeringstaken heeft het CVZ contact
                               met circa 600.000 burgers.                   Gebrek aan controle en regie
                                                                            Risicoverevening is van invloed op
                               Het systeem overhoop                         de hele keten. Wanneer je aan de
                               Ook Poortman heeft, net als                  ene kant druk uitoefent, dan komt
                               Wenselaar, nog maar net de cijfers           dat elders in de keten naar boven.
                               over 2006: de totale schadelast              En dat effect zie je terug in de praktijk.
                               bedraagt meer dan 31 miljard euro.           Verzekeraars hebben te maken met
                               Net als Wenselaar laat hij zien wat de       onzekerheden over te verwachten
                               doorlooptijd is van de cijfers – drie jaar   schade, verschillende waarderings-
                               voordat de DBC-gegevens binnen zijn,         grondslagen – grotendeels gebaseerd
                               en nog eens twee jaar voordat de             op het ziekenfondstijdperk – en de
                               definitieve vaststelling duidelijk is.       plicht enorme hoeveelheden informatie
                               Uit onderzoek is echter gebleken dat         te leveren. Met als resultaat: vertraging,
                               bínnen het huidige systeem slechts           een wezenlijk probleem voor verzeke-
                               een versnelling mogelijk is van drie         raars. Planning en control – in de hele
                               maanden. Wil je sneller? Dan moet            keten – moeten véél beter op elkaar
                               het hele systeem overhoop. Niet vanuit       aansluiten. Feitelijk is er geen keten-
                               de kokers, maar vanuit de hele keten,        controle.
                               waarschuwt Poortman. Maar goed,
                               relativeert hij meteen, je gaat niet ex-     In de zorgketen mist de regie, conclu-
                               perimenteren met ca. 31 miljard euro.        deert Poortman. Dat zou een logische
                                                                            rol voor VWS zijn, niet voor zorgverze-
                               Seizoensarbeid                               keraars, maar VWS voelt zich ‘alleen’
                               De drukste periode bij het CVZ loopt         systeemverantwoordelijke. Over zorg-
                               van april tot en met oktober. In die         verzekeraars heeft Poortman overigens
                               tijd verdelen ze 31 miljard euro, het        niets dan lof, de kwaliteit van hun
                               macrobudget. In die periode wil je           aangeleverde data is beduidend toe-
                               geen geruzie over de verdeling, legt         genomen. Er is nog veel verbeterpo-
                               Poortman uit. De uitvoering moet door,       tentieel te realiseren in de gegevens-
                               hoe dan ook. Het productieproces is          uitwisseling tussen de ketenpartners.
                               ongelooflijk complex. Wanneer toege-         De verbeteringen liggen zowel aan de
                               laten wordt dat er halverwege nieuwe         kant van verzekeraars maar zeker ook
                               cijfers worden aangeleverd, dienen alle      aan de kant van het CVZ. Poortman
                               berekeningen voor alle zorgverzeke-          spreekt de hoop uit dat er, zeker straks
                               raars opnieuw te worden uitgevoerd.          met de invoering van de DOT, niet van-
                               Immers er is sprake van een verdeel-         uit de eigen koker wordt gewerkt, maar
                               model. De cijfers van de ene verzeke-        dat alle keten-partners de handen
                               raar heeft invloed op de verdeling over      ineenslaan en inzien dat ze met elkaar
                               alle andere verzekeraars. Het produc-        verbonden zijn, of ze het willen of niet.




© 2010 KPMG Accountants N.V.
10 Gezocht, met spoed: betrouwbare data




                                          Debat
                                          Stelling:

                                          Het huidige systeem van risicoverevening leidt tot
                                          marktwerking en levert een bijdrage aan duurzame
                                          betaalbare zorg.

                                          Ruben Wenselaar, Raad van Bestuur        daarom altijd discussie opleveren.
                                          Menzis: “Andere landen zijn jaloers op   Dat moet je maar voor lief nemen.
                                          ons systeem: marktwerking en toch        Onze zorg is dat risicoverevening
                                          solidair, dankzij de risicoverevening.   de kosten per verzekeraar enorm
                                          Maar het blijft een model – gaat het     nivelleert. Dat zorgt voor spanning.
                                                                                                                      ”
                                          over grote bedragen, dan zal het         Wim Bijl, directeur Multizorg VRZ:




© 2010 KPMG Accountants N.V.
Gezocht, met spoed: betrouwbare data 11




                               “Feitelijk gaat het hier ook om de vraag     de zorg. Niet de consument, die wil
                               wat voor speelveld je wil hebben –           de laagste premie, en niet de patiënt,
                               grote verzekeraars hebben het niet           die wil gewoon de beste zorg.
                               nodig, kleine verzekeraars wel. Die          Verzekeraars en aanbieders moeten
                               kunnen niet zonder het risicovereve-         hier zelf aan werken, anders loopt het
                               ningsmodel. De regionale verschillen         systeem vast. Het leeuwendeel van de
                               zijn groot, dus ook bij marktconcentra-      kosten – denk aan 40 tot 60% – zit in
                               tie is verevening nodig. ”                   het laatste levensjaar van mensen.
                                                                            Dat wordt bij de groeiende vergrijzing
                               Wie doet de prijssturing?                    een steeds groter aandeel. ”
                               Wenselaar: “Het DBC-systeem moet
                               aangepast, want anders is marktwer-          Gebrek aan visie
                               king niet mogelijk. Aan de individuele       Wenselaar: “Wat willen we, daar moet
                               patiënt kun je prijssturing niet overlaten   het over gaan. Het gaat nog steeds te
                               (de zaal vindt van wel). Hij of zij mag      vaak over incidenten. Natuurlijk, achter
                               dan wel als belastingbetaler enigszins       de schermen wordt er wel gepraat
                               de touwtjes in handen hebben, feitelijk      over wezenlijke vragen over capaciteit
                               zorgen patiënten voor enorme inefficiën-     en solidariteit, maar nog lang niet
                               tie: 90% van de tijd gaat het namelijk       genoeg. Met het huidige model kun-
                               over – gelukkig – wat ze níet hebben.  ”     nen we er in elk geval niet adequaat
                               Erik Poortman, van het CVZ: “Als             op inspelen. Ja, de acceptatieplicht
                               patiënt heb ik meegemaakt dat het je         moet blijven. Figuurlijk gesproken
                               echt niet uitmaakt hoeveel het kost,         verzekeren wij daarom een brandend
                               als je die zorg maar krijgt. Ik heb toen     huis, maar dat is de basisvoorwaarde
                               trouwens ook met eigen ogen gezien           van ons systeem. Waar we wel vanaf
                               dat het met de betrokkenheid – gelukkig      moeten is het hele ex post. DBC’s,
                               – echt heel goed gesteld is, maar dat er     DOT’s: het zijn allemaal compenseren-
                               weinig kostenefficiënt wordt gewerkt.        de vaten. Je moet gewoon snel weten
                               Dat zou veel doelmatiger kunnen.    ”        waar je aan toe bent. En wil je echte
                               Wenselaar: “Als je eenmaal patiënt           marktwerking, dan zul je moeten
                               bent, dan heb je recht op de beste           accepteren dat er af en toe, wellicht
                               zorg. Maar daaraan voorafgaand is een        zelfs midden in een grote stad, een
                               wereld te winnen. Door aan eigen             ziekenhuis failliet gaat.
                                                                                                    ”
                               verantwoordelijkheid of preventie te
                               werken. Verandert er niets, dan stijgen      Ter overdenking
                               de kosten aanzienlijk en dat geld moet       Hebben we eigenlijk wel een bekosti-
                               ergens vandaan komen. Of de premie           gingsprobleem? Misschien willen we
                               gaat omhoog, of de belasting gaat            als maatschappij wel gewoon meer
                               omhoog.   ”                                  dan nu betalen voor zorg. Wat wordt
                               Bijl: “Er moet gewoon iemand anders          het – 6% van het BNP? Misschien
                               zijn die bezig is met doelmatigheid van      zelfs 8% van het BNP?




© 2010 KPMG Accountants N.V.
kpmg.nl




                                                                                                                   Contact us

                                                           Over KPMG                                               Interesse? Bel of mail dan naar een
Binnen KPMG is de kennis van de
                                                           KPMG biedt dienstverlening op het                       van de onderstaande contactpersonen.
zorgverzekeringsmarkt gebundeld in de
                                                           gebied van audit, tax en advisory.
branchegroep Healthcare Insurance.
                                                           We werken voor een brede groep                          KPMG
Vanuit deze branchegroep worden in
                                                           opdrachtgevers: grote (inter)nationale                  Burgemeester Rijnderslaan 10-20
multidisciplinaire teams controle- en
                                                           ondernemingen, middelgrote bedrijven,                   1185 MC Amstelveen
adviesopdrachten uitgevoerd bij een
                                                           non-profitorganisaties en overheden.                    Postbus 74500
breed scala aan opdrachtgevers (zowel
                                                           De ingewikkelde problematiek van                        1070 DB Amsterdam
bij profit als not-for profit organisaties)
                                                           onze klanten vraagt om een multi-
in de zorgverzekeringsbranche.
                                                           disciplinaire aanpak. Onze professionals                Contactpersonen
                                                           blinken uit in hun eigen specialisme,                   Gineke Bossema
                                                           maar werken tegelijkertijd nauw samen                   Tel: (020) 656 7596
                                                           om zo de toegevoegde waarde te                          bossema.gineke@kpmg.nl
                                                           bieden die het onze klanten mogelijk
                                                           maakt te excelleren in hun eigen                        Arvid de Bruin
                                                           omgeving. Daarbij putten we uit een                     Tel: (030) 658 2300
                                                           rijke bron van kennis en ervaring,                      debruin.arvid@kpmg.nl
                                                           wereldwijd opgedaan in de meest uit-
                                                           eenlopende organisaties en markten.                     Martijn Kool
                                                           We geven echte antwoorden, waardoor                     Tel: (030) 658 2300
                                                           onze klanten betere beslissingen                        kool.martijn@kpmg.nl
                                                           kunnen nemen.




 De in dit document vervatte informatie is van algemene aard en is niet toegespitst op de specifieke omstandig-     © 2010 KPMG Accountants N.V., ingeschreven bij
 heden van een bepaalde persoon of entiteit. Wij streven ernaar juiste en tijdige informatie te verstrekken. Wij    het handelsregister in Nederland onder nummer
 kunnen echter geen garantie geven dat dergelijke informatie op de datum waarop zij wordt ontvangen nog juist       33263683, is een dochtermaatschappij van KPMG
 is of in de toekomst blijft. Daarom adviseren wij u op grond van deze informatie geen beslissingen te nemen        Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van zelf-
 behoudens op grond van advies van deskundigen na een grondig onderzoek van de desbetreffende situatie.             standige ondernemingen die verbonden zijn aan
                                                                                                                    KPMG International Cooperative (‘KPMG Interna-
                                                                                                                    tional’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voor-
                                                                                                                    behouden. Gedrukt in Nederland. KPMG en het
                                                                                                                    KPMG-logo zijn geregistreerde merken van KPMG
                                                                                                                    International Cooperative (‘KPMG International’),
                                                                                                                    een Zwitserse entiteit.Publicatienummer: 199_1001

Contenu connexe

Similaire à Gezocht Betrouwbare Data[1]

Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3
Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3
Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3Pieter Rahusen
 
Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...
Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...
Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...Martijn van Rossum
 
Projectbrief uitbestedingskansen in de zorg
Projectbrief uitbestedingskansen in de zorgProjectbrief uitbestedingskansen in de zorg
Projectbrief uitbestedingskansen in de zorgRichard Lennartz
 
Projectbrief significant strukton
Projectbrief significant struktonProjectbrief significant strukton
Projectbrief significant struktonRuud Plu
 
Hebben service abonnementen nut en waarde voor de klant?
Hebben service abonnementen nut en waarde voor de klant?Hebben service abonnementen nut en waarde voor de klant?
Hebben service abonnementen nut en waarde voor de klant?Silvia Janssen
 
Whitepaper zorgverbetering beloond
Whitepaper zorgverbetering beloondWhitepaper zorgverbetering beloond
Whitepaper zorgverbetering beloondIvo Cerfontaine
 
Internet of things rapport sogeti - vi nt - rick bouter
Internet of things rapport   sogeti - vi nt - rick bouterInternet of things rapport   sogeti - vi nt - rick bouter
Internet of things rapport sogeti - vi nt - rick bouterRick Bouter
 
Wetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieen
Wetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieenWetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieen
Wetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieenRoselienherderschee
 
Waarom office 365 in zorg?
Waarom office 365 in zorg?  Waarom office 365 in zorg?
Waarom office 365 in zorg? Wilco Turnhout
 
Triple Aim in Nederland
Triple Aim in NederlandTriple Aim in Nederland
Triple Aim in NederlandVilans
 
De papieren tijger: Hoe de systeemtherapie zich laat ontmannen door bureaucratie
De papieren tijger: Hoe de systeemtherapie zich laat ontmannen door bureaucratieDe papieren tijger: Hoe de systeemtherapie zich laat ontmannen door bureaucratie
De papieren tijger: Hoe de systeemtherapie zich laat ontmannen door bureaucratieAlbert Neeleman
 
Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...
Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...
Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...Studelta Studelta
 
Cnvalg 0516-ab notitie pensioen
Cnvalg 0516-ab notitie pensioenCnvalg 0516-ab notitie pensioen
Cnvalg 0516-ab notitie pensioenHans Hemmes
 
De bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement Model
De bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement ModelDe bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement Model
De bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement ModelEvelien Verkade
 
De bekostiging van de zorg v3 oktober2014
De bekostiging van de zorg v3 oktober2014De bekostiging van de zorg v3 oktober2014
De bekostiging van de zorg v3 oktober2014Evelien Verkade
 

Similaire à Gezocht Betrouwbare Data[1] (20)

Zijn de Nederlandse ziekenhuizen klaar voor liberalisering?
Zijn de Nederlandse ziekenhuizen klaar voor liberalisering? Zijn de Nederlandse ziekenhuizen klaar voor liberalisering?
Zijn de Nederlandse ziekenhuizen klaar voor liberalisering?
 
Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3
Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3
Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3
 
Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...
Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...
Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...
 
Projectbrief uitbestedingskansen in de zorg
Projectbrief uitbestedingskansen in de zorgProjectbrief uitbestedingskansen in de zorg
Projectbrief uitbestedingskansen in de zorg
 
Projectbrief significant strukton
Projectbrief significant struktonProjectbrief significant strukton
Projectbrief significant strukton
 
Weg naar vertrouwen
Weg naar vertrouwenWeg naar vertrouwen
Weg naar vertrouwen
 
Whitepaper Care Sector
Whitepaper Care SectorWhitepaper Care Sector
Whitepaper Care Sector
 
Hebben service abonnementen nut en waarde voor de klant?
Hebben service abonnementen nut en waarde voor de klant?Hebben service abonnementen nut en waarde voor de klant?
Hebben service abonnementen nut en waarde voor de klant?
 
Whitepaper zorgverbetering beloond
Whitepaper zorgverbetering beloondWhitepaper zorgverbetering beloond
Whitepaper zorgverbetering beloond
 
Internet of things rapport sogeti - vi nt - rick bouter
Internet of things rapport   sogeti - vi nt - rick bouterInternet of things rapport   sogeti - vi nt - rick bouter
Internet of things rapport sogeti - vi nt - rick bouter
 
Wetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieen
Wetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieenWetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieen
Wetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieen
 
Waarom office 365 in zorg?
Waarom office 365 in zorg?  Waarom office 365 in zorg?
Waarom office 365 in zorg?
 
Triple Aim in Nederland
Triple Aim in NederlandTriple Aim in Nederland
Triple Aim in Nederland
 
De papieren tijger: Hoe de systeemtherapie zich laat ontmannen door bureaucratie
De papieren tijger: Hoe de systeemtherapie zich laat ontmannen door bureaucratieDe papieren tijger: Hoe de systeemtherapie zich laat ontmannen door bureaucratie
De papieren tijger: Hoe de systeemtherapie zich laat ontmannen door bureaucratie
 
IM-prove nummer 6
IM-prove nummer 6IM-prove nummer 6
IM-prove nummer 6
 
Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...
Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...
Your Talent – Zorg: DOT, DBC's, Innovatie, Keuzevrijheid, Bedrijfsmatigheid e...
 
Cnvalg 0516-ab notitie pensioen
Cnvalg 0516-ab notitie pensioenCnvalg 0516-ab notitie pensioen
Cnvalg 0516-ab notitie pensioen
 
Deal! 7 2018
Deal! 7 2018Deal! 7 2018
Deal! 7 2018
 
De bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement Model
De bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement ModelDe bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement Model
De bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement Model
 
De bekostiging van de zorg v3 oktober2014
De bekostiging van de zorg v3 oktober2014De bekostiging van de zorg v3 oktober2014
De bekostiging van de zorg v3 oktober2014
 

Gezocht Betrouwbare Data[1]

  • 1. F I N A N C I A L S E RV I C E S Gezocht, met spoed: betrouwbare data Actualia Zorg(verzekeraars) over marktwerking in de zorg 23 september 2009 AU D I T Het is nu ruim drie jaar geleden dat de nieuwe Zorgverzekeringswet, die onder meer moest zorgen voor een level playing field in de markt, zijn intrede deed. Eén conclusie is evident: marktwerking hapert wanneer werkelijke bestedingen pas jaren na datum bekend zijn. Om precies te zijn: pas 24 uur voor aanvang van de Actualia Zorg(verzekeraars) 2009, kwamen de cijfers over 20061 binnen. Partijen in de zorg, zoals zorgverzekeraars, beleidsmakers, toezichthouders en zorgverleners, missen dus cruciale gegevens, sturing gebeurt feitelijk op basis van schattingen. Inhoudsopgave Hoe die financiële keten beter zou in kosten, zodat marktwerking écht kunnen werken, daar ging het deze kan bijdragen aan de kwaliteit van zorg. 2 Eerlijk zullen we alles delen Actualia Zorg(verzekeraars) over. Plus: Wim Bijl, directeur van zorginkoper 4 Sturen op wérkelijke data hoe bewaak je tegelijk de kwaliteit van Multizorg VRZ, ziet de rol van inkoop – 6 Meten is weten zorg? Voor de vijfde keer op een rij met tools als benchmarks – als een 8 Risicoverevening leunt op verzamelden geïnteresseerden zich op ideaal instrument bij die kwaliteits- héle keten de vierde woensdag van september. bewaking. Erik Poortman, tenslotte, 10 Debat Voor het eerst waren er niet alleen kijkt naar de positie van risicovereve- zorgverzekeraars en inkopers, maar ning. Dat ligt tenslotte aan de basis ook aanbieders en uitvoerders. Hoe van een systeem dat solidariteit én zien die diverse partijen marktwerking marktwerking in zich verenigt. in de zorg? En wat zou er verbeterd moeten en kunnen worden? Herman Bol, lid van de Raad van Bestuur van het UMC Utrecht, wil een eerlijker verdeling van de budgetten en ziet daarbij zorgverzekeraars niet als een vervelende big brother, maar als een grote broer waar je echt wat aan hebt. Ruben Wenselaar, van de Raad van Bestuur van Menzis, waardeert deze kijk. Hij pleit voor tijdig inzicht Gineke Bossema 1 Tweede voorlopige vaststelling Zvw 2006
  • 2. 2 Gezocht, met spoed: betrouwbare data Eerlijk zullen we alles delen Marktwerking bekeken vanuit het UMC Utrecht Een level playing field is een vereiste voor markt- werking, vindt Herman Bol, lid van de Raad van Bestuur van het UMC Utrecht. Compensatie voor zorgzwaarte, bijvoorbeeld, is onmisbaar wanneer je een stelsel met én innovatie én marktwerking wil. In de huidige financieringsstructuur is daar nog te weinig aandacht voor. Herman Bol lid van de Raad van Bestuur van het UMC Utrecht De eerste ervaring met marktwerking regelgeving activiteiten te ontplooien in de zorg staat hem nog helder voor waarmee patiënten betere zorg krijgen ogen. In 2002 was Bol nog maar net én ziekenhuizen doelmatiger te werken. bij het UMC Utrecht binnen, toen het Dat laatste betekent overigens niet ziekenhuis besloot een aandeel in meteen dat er bezuinigd wordt. Sterker een privékliniek te nemen. Om – als nog: uitgaven liggen de eerste jaren na omvangrijke semi-publieke organisatie invoering van marktwerking hoger, zo – ervaring op te doen met dynamische heeft het CPB aangetoond. bedrijfsvoering, niet om rijk van te wor- den. Desondanks was het land te klein. Door specialisten in loondienst te heb- Media betichtten het UMC Utrecht van ben, zoals de UMC’s al hebben, kan tweedeling van de zorg. Bol, vers uit eerlijker én effectiever met budgetten de bankierswereld in de zorgsector worden omgegaan. Deze constructie terechtgekomen, zag dus al snel hoe doet niets af aan de ondernemings- gevoelig zorg ligt. ‘De maatschappij drang, wat wel eens beweerd wordt. heeft liever niet dat er geld aan zorg Zelfs minister Klink bleek met Prinsjes- verdiend wordt,’ concludeert hij. dag geïnteresseerd in deze structuur. Initieel hogere kosten Financiering in de cure Bol gelooft desondanks in markt- Bol onderscheidt vier soorten zieken- werking. Hij ziet het als een verant- huiszorg, die elk een eigen vorm van woordelijkheid om onder bestaande financiering zouden moeten hebben: © 2010 KPMG Accountants N.V.
  • 3. Gezocht, met spoed: betrouwbare data 3 • Hoogcomplexe, slecht planbare zorg, behouden: die beleving van klein- waar in algemene ziekenhuizen geen schaligheid stimuleert de bevlogenheid. tijd, instrumenten of capaciteit voor En daarmee de kwaliteit van de zorg, is. Dit is nauwelijks te plannen en onderwijs en onderzoek. Over de lastig in variabele kosten te vangen nieuwe DOT-structuur is Bol dubbel. – daarom gebeurt financiering via Ja, het maakt administratieve proces- prestatiebekostiging met een acade- sen eenvoudiger en beter hanteerbaar. mische component, een apart potje. Maar: bij onmiddellijke invoering, zo • Hoogcomplexe, planbare zorg. is berekend, zou het UMC 50 tot Dit gebeurt in academische en in 60 miljoen euro missen. Voor die de grotere algemene ziekenhuizen. transitie zouden ze dus graag een Financiering gaat via vergunningen financieel vangnet hebben. en vaste prijzen. • Laagcomplexe, slecht planbare zorg. Macrobudget Basiszorg, verleend in de algemene Bol mist vooral een level playing field. ziekenhuizen, gefinancierd uit het De UMC’s hebben in zekere zin een basispakket met abonnement en nadelige positie ten opzichte van prestatiegerichte bekostiging. algemene ziekenhuizen. Alle finan- • Electieve laagcomplexe, goed plan- ciering komt uit één macrobudget, via bare zorg. Veel zelfde soort opera- een verdeelsleutel waarin zorgzwaarte ties in specialistische (poli)klinieken, onvoldoende is meegenomen. UMC’s vaak tot de minuut te plannen. doen over het algemeen veel langer Hierover is in een vrije markt goed over behandelingen, omdat patiënten te onderhandelen over prijzen. complexer zijn, er veel tijd naar onder- zoek gaat én door de onderwijsfuncties In alle vier de soorten ziekenhuiszorg lopen er altijd wel een paar assistenten is marktwerking mogelijk, maar wel in mee die veel tijd kosten. Hoe in die verschillende mate. Bij de UMC’s verdeling wél rekening kan worden bijvoorbeeld, waar veel werk aan de gehouden met zorgzwaarte, laat Bol bovenkant van de matrix zit, valt maar met zijn matrix zien. 10% in het B-segment. Dat betekent dat er maar 10% vrij onderhandelbaar Zorgverzekeraars zijn in de strijd om is voor zorgverzekeraars met de UMC’s. een eerlijke verdeling van het macro- budget meer een grote broer om Hanteerbare financiering prettig mee op te trekken dan een Financiering in het UMC Utrecht lastige big brother, stelt Bol. Ze zijn gebeurt zo veel mogelijk decentraal, zo een steeds professioneler partij die dicht mogelijk op de werkvloer. Divisies weet waar ze het over hebben. Ze moeten werken met de middelen die praten niet meer alleen over geld en ze hebben. Ze kunnen ruimte in hun tarieven, maar ook over wat er nodig budget creëren door doelmatiger te is. Over benchmarks en kwaliteit. Voor Figuur: werken. Bol betoogt dat dit de manier Bol een onmisbaar gegeven in een Financiering curatieve zorg is om de ondernemingsdrang te stelsel gebaseerd op marktwerking. Universiteit Topreferente Zorg Electieve hoogcomplexe Zorg UMC UMC/groot algemeen ziekenhuis Ziekte-oriëntatie Procesoriëntatie Prestatiebekostiging met academische component Vergunning Complexiteit Basisspecialistische generieke Zorg Electieve laagcomplexe Zorg Streek-/stadsziekenhuis Focuskliniek Klachtenoriëntatie Procesoriëntatie Prestatiebekostiging DBC met vrije prijzen Eerste lijn Eigen zorg Planbaarheid © 2010 KPMG Accountants N.V.
  • 4. 4 Gezocht, met spoed: betrouwbare data Sturen op wérkelijke data Marktwerking bekeken vanuit Menzis Een zorgverzekeraar stuurt op prijs, kwaliteit en volume. Dat is zijn taak. Maar het is wel verdraaid lastig om zonder harde gegevens te sturen. Ruben Wenselaar, vice-voorzitter van de Raad van Bestuur van Menzis, breekt daarom een lans voor het sturen van een factuur bínnen twee maanden na afsluiting van het boekjaar. En niet – zoals nu gebeurt – na drie jaar. Ruben Wenselaar vice-voorzitter van de Raad van Bestuur van Menzis © 2010 KPMG Accountants N.V.
  • 5. Gezocht, met spoed: betrouwbare data 5 Beheersing van de zorgkosten is één ners weliswaar doelmatiger werken, van de kerntaken van een zorgverzeke- maar lopen de kosten ook verder op, raar. Voor Wenselaar een lastig punt, omdat mensen langer in leven blijven. want hoe beheers je kosten wanneer Uiteindelijk zal dit ertoe leiden dat de je feitelijk geen inzicht hebt in gemaak- solidariteit, zeker die tussen genera- te kosten? Hij heeft – letterlijk – pas ties, onder druk zal komen te staan. 24 uur geleden* de definitieve cijfers Zorgverzekeraars werken daarom aan over 2006 binnen gekregen van het preventie en gezondheid. Aan een CVZ. Dat heeft hem heel wat hoofd- goed geïntegreerde eerste lijn en brekens bezorgd. Niet in het minst technologische vernieuwing die bij- omdat 2006 het jaar was waarin voor draagt aan doelmatiger zorg. Waarbij het eerst de acceptatieplicht van toe- de vernieuwing ‘m meestal niet zit in passing was en het risicoverevenings- grote ingewikkelde zaken, zo stelt model in werking trad. Hun relatieve Wenselaar, maar in het slim toepassen positie in dat jaar is voor Menzis dus van technieken die elders allang heel belangrijk om onder meer de gemeengoed zijn – denk maar aan premiestelling voor 2010 op te baseren. de elektronische patiëntdossiers. Zicht op effecten verevening Imago Ook de prestaties in 2007 en 2008, Zorgverzekeraars willen sturen op zoals die in de jaarverslagen staan, zijn kwalitatief goede zorg. Daarbij zijn ze dus gemaakt op basis van aannames. afhankelijk van de beroepsbeoefenaars. Premiestellen is lastig, zo zonder En daar zit een merkwaardig dilemma. definitieve gegevens – zolang je niet Want de loyaliteit van een verzekerde weet of je het beter of slechter doet met bijvoorbeeld de eigen arts, ligt dan je concurrenten neem je minder meestal vele malen hoger dan de risico, en ga je op een gemiddelde loyaliteit met de zorgverzekeraar. premie zitten. Daarom, stelt Wenselaar, Zou Menzis een slecht presterende lijken al die premies zo op elkaar, wat arts uit zijn pakket weren, dan is het niet bepaald een stimulans voor markt- maar de vraag wie bij wie wegloopt. werking is binnen de zorgverzekeraars- Ondanks de focus op kwalitatief branche. Hij pleit daarom voor een goede zorg, hebben verzekeraars nog ander uitgangspunt. Binnen twee een positie te verwerven als nieuwe maanden na afsluiting van het boekjaar autoriteit. wil hij de facturen van ziekenhuizen binnen hebben, en binnen vier maan- Marktpositie den zicht op de effecten van vereve- Wenselaar ervaart concurrentie vooral ning. Wenselaar wil nú een discussie op de collectieve contracten. Van de over nú voeren, niet over een paar jaar. consumenten switcht jaarlijks maar En zodra de effecten van de verevening zo’n 3 a 4%, terwijl grote collectieve zichtbaar zijn, nemen de onzekerheden contracten soms jaarlijks opengebroken in de jaarrekening van de zorgverzeke- kunnen worden. En die bepalen raar af. Op de kritiek dat er nu eenmaal soms wel tot een achtste van de is afgesproken dat een DBC-behande- jaaromzet van een zorgverzekeraar. ling pas na afloop gedeclareerd wordt, heeft Wenselaar een helder antwoord: Verzekeraars worden wel eens aanpassen die afspraak. Hoe exact, regisseurs genoemd – dat zijn ze niet, dat laat hij open maar de sleutel ligt stelt Wenselaar. Zelfs al zouden ze volgens hem in het waarderen van het willen, ze kunnen dat niet zijn. In een onderhanden werk aan het einde van open markt moet je namelijk continu het boekjaar. je toegevoegde waarde bewijzen. Hoe verenig je dat met een regie- Solidariteit onder druk functie? Opereren in de markt betekent Een wezenlijk probleem is de kosten- voor Menzis het innemen van één hel- beheersing in de toekomst. Steeds dere positie: “Het moet aantrekkelijk meer mensen hebben zorg nodig, zijn voor een zorgaanbieder om met steeds minder mensen kunnen zorg ons afspraken te maken én voor een verlenen. Door oprukkende technologie verzekerde om naar ons toe te gaan is daarnaast – gelukkig – steeds meer voor goede zorg. ” mogelijk. Daardoor kunnen zorgverle- * Om precies te zijn: 22 september 2009. © 2010 KPMG Accountants N.V.
  • 6. 6 Gezocht, met spoed: betrouwbare data Meten is weten Marktwerking bekeken vanuit inkoper Multizorg VRZ Multizorg VRZ spreekt niet alleen over markt- werking, ze zíjn een product van marktwerking. Het bedrijf is in 2005 ontstaan op initiatief van een aantal verzekeraars, die hun landelijke inkoop van zorg centraal wilden organiseren. Nu zijn zeven kleine en middelgrote verzekeraars bij Multizorg VRZ aangesloten. Directeur Wim Bijl is trots op het feit dat ze nu al een positie hebben verworven om in het hele land én voor eerste en tweede lijn in te kunnen kopen. Wim Bijl directeur Multizorg VRZ © 2010 KPMG Accountants N.V.
  • 7. Gezocht, met spoed: betrouwbare data 7 Natuurlijk, inkoop is hun core business, vorig jaar moeten zijn, vindt Bijl. Nu vertelt Bijl, maar daaromheen moet kunnen dit jaar wellicht declaraties niet wel beleid gecreëerd worden. Hun betaald worden. Door die ingewikkelde inkoopvisie ontwikkelen ze samen regelgeving ben je per saldo meer aan met de aangesloten verzekeraars. het achteruit- dan vooruitkijken, en dat Beslissingen nemen ze op basis van vindt Bijl een zeer reële dreiging voor inkooptools, zoals benchmarks, zodat marktwerking. ze keuzes kunnen maken vanuit prijs- én kwaliteitsoverwegingen. Bijl hecht Minder prijsstijging veel waarde aan benchmarks – echte Kan zorginkoop wezenlijk bijdragen aan keuzevrijheid vraagt in zijn ogen om marktwerking? In de zin van een bijdra- goed zicht op de geleverde kwaliteit ge aan de beheersing van zorgkosten: van de zorgaanbieders. Multizorg VRZ wellicht. In het B-segment is in 2007 ontwikkelt daarom een eigen systeem en 2008 2,5% minder prijsstijging voor het meten van kwaliteit. Het geweest dan in het A-segment. De meten blijft, ook wanneer het nieuwe splitsing tussen A- en B-segment zou systeem er is, een complexe opgave, dus succesvol kunnen zijn doordat in met tal van onderlinge afhankelijk- het B-segment kritischer is ingekocht. heden. Denk maar eens aan hoge Maar dat is een aanname, die bij sterftecijfers. Die kunnen betekenen gebrek aan harde feiten niet te verifië- dat er kwalitatief slechte zorg gemeten ren is. Op vlakken als ketenintegratie wordt, maar ook dat een ziekenhuis en innovatie moet de meerwaarde niet bang is om complexe patiënten op van zorginkoop nog blijken. Op toegan- te nemen. Daarnaast speelt de vraag: kelijkheid van de zorg heeft Bijl wel waar begin je? Welke van die duizen- successen geboekt – de klanten van den DBC’s moet je aanpakken? zijn klanten hebben geen omkijken Door te focussen op de DBC’s waar meer naar betalingen. de onderlinge kwaliteitsverschillen het grootst zijn, beantwoordt Bijl zijn eigen Grote budgetten vraag. En dat verschil vind je weer Knelpunten bij de inkoop zijn er nog terug in goede benchmarks. genoeg: AD top-100 • Verzekerden zijn lastig te sturen: ze Ook de minder wetenschappelijke vermoeden al snel dat verzekeraars kwaliteitsonderzoeken, zoals de sturen uit besparingsoverwegingen. top-100 van het AD, juicht Bijl toe. Het Op het vlak van imago is dus nog heeft geen enkele wetenschappelijke een wereld te winnen. pretentie, stelt hij, maar doordat ze • In de samenwerking met de zieken- jaarlijks met andere indicatoren meten, huizen valt eveneens nog veel te zie je wel dat ziekenhuizen er al reke- winnen. Onderhandelingsteams bij ning mee gaan houden. “Het triggert ziekenhuizen hebben soms nauwe- Raden van Bestuur van ziekenhuizen. lijks mandaat. Raden van Bestuur Op onderdelen hebben ze daardoor al houden zich niet met de onderhan- meer voor elkaar gekregen dan menig delingen bezig, terwijl het bij zieken- zorgverzekeraar. ” huizen inmiddels wel om grote budgetten gaat. Bijl adviseert daar- Ingewikkelde regelgeving om meer kwaliteit en capaciteit in te Net als de andere sprekers, pleit ook zetten. Ervan uit gaande dat een Bijl voor betere afspraken tussen de derde van het budget vrij onderhan- verschillende partijen in de keten: zo delbaar is, loont die inzet zeker. heeft Multizorg VRZ op dit moment • Zolang partijen niet in staat zijn met een aantal ziekenhuizen nog kwaliteit of verbetering van kwaliteit steeds geen prijsafspraken kunnen inzichtelijk te maken, dan is markt- maken voor 2009, omdat de NZA pas werking onmogelijk. Transparantie in april met de spelregels voor dit jaar is essentieel. kwam. Die hadden er al in oktober © 2010 KPMG Accountants N.V.
  • 8. 8 Gezocht, met spoed: betrouwbare data Risicoverevening leunt op héle keten Marktwerking vanuit beleidsuitvoerder CVZ Zonder risicoverevening geen eerlijke marktwerking, daar is iedereen het over eens. Maar dan de uit- voering. Trots is het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) op de bereikte resultaten. Het model staat er, het werkt goed en de voorspellingen zijn betrouw- baar. Maar laten we wel voorop stellen dat het risicovereveningsmodel een model is, nuanceert Erik Poortman, manager Verzekeringsuitvoering van het CVZ. Het is níet de werkelijkheid. Erik Poortman manager Verzekeringsuitvoering © 2010 KPMG Accountants N.V.
  • 9. Gezocht, met spoed: betrouwbare data 9 Om een vooroordeel weg te nemen: tieproces van het CVZ is een strak het CVZ is géén toezichthouder. geregisseerd proces met veel afhanke- Ze zijn uitvoerder van het beleid van lijkheden van derden en alle activiteiten het ministerie van VWS. Binnen het liggen op het kritieke pad. Daarom is zorgstelsel adviseren zij over pakket- het niet mogelijk om halverwege dit beheer en voert het fonds beheer uit. proces te laten verstoren met nieuwe Het CVZ voert de regelingen uit voor informatie. Ter illustratie laat Poortman de wanbetalers, gemoedsbezwaarden, een stroomschema van het productie- voert de regeling uit waarbij Neder- proces zien: dat heeft wel wat weg van landers verblijvend in het buitenland of een elektronisch circuit op een harde buitenlanders verblijfachtig in Nederland schijf. Om eventuele een bijdrage voor zorgverzekeringswet miscalculaties te voorkomen hanteert moeten afdragen. Tevens treedt het het CVZ daarom strikt het adagium: CVZ op als buitenlands verbindings- afspraak is afspraak, zowel voor zichzelf kantoor. In deze verschillende uit- als voor de leveranciers van de cijfers. voeringstaken heeft het CVZ contact met circa 600.000 burgers. Gebrek aan controle en regie Risicoverevening is van invloed op Het systeem overhoop de hele keten. Wanneer je aan de Ook Poortman heeft, net als ene kant druk uitoefent, dan komt Wenselaar, nog maar net de cijfers dat elders in de keten naar boven. over 2006: de totale schadelast En dat effect zie je terug in de praktijk. bedraagt meer dan 31 miljard euro. Verzekeraars hebben te maken met Net als Wenselaar laat hij zien wat de onzekerheden over te verwachten doorlooptijd is van de cijfers – drie jaar schade, verschillende waarderings- voordat de DBC-gegevens binnen zijn, grondslagen – grotendeels gebaseerd en nog eens twee jaar voordat de op het ziekenfondstijdperk – en de definitieve vaststelling duidelijk is. plicht enorme hoeveelheden informatie Uit onderzoek is echter gebleken dat te leveren. Met als resultaat: vertraging, bínnen het huidige systeem slechts een wezenlijk probleem voor verzeke- een versnelling mogelijk is van drie raars. Planning en control – in de hele maanden. Wil je sneller? Dan moet keten – moeten véél beter op elkaar het hele systeem overhoop. Niet vanuit aansluiten. Feitelijk is er geen keten- de kokers, maar vanuit de hele keten, controle. waarschuwt Poortman. Maar goed, relativeert hij meteen, je gaat niet ex- In de zorgketen mist de regie, conclu- perimenteren met ca. 31 miljard euro. deert Poortman. Dat zou een logische rol voor VWS zijn, niet voor zorgverze- Seizoensarbeid keraars, maar VWS voelt zich ‘alleen’ De drukste periode bij het CVZ loopt systeemverantwoordelijke. Over zorg- van april tot en met oktober. In die verzekeraars heeft Poortman overigens tijd verdelen ze 31 miljard euro, het niets dan lof, de kwaliteit van hun macrobudget. In die periode wil je aangeleverde data is beduidend toe- geen geruzie over de verdeling, legt genomen. Er is nog veel verbeterpo- Poortman uit. De uitvoering moet door, tentieel te realiseren in de gegevens- hoe dan ook. Het productieproces is uitwisseling tussen de ketenpartners. ongelooflijk complex. Wanneer toege- De verbeteringen liggen zowel aan de laten wordt dat er halverwege nieuwe kant van verzekeraars maar zeker ook cijfers worden aangeleverd, dienen alle aan de kant van het CVZ. Poortman berekeningen voor alle zorgverzeke- spreekt de hoop uit dat er, zeker straks raars opnieuw te worden uitgevoerd. met de invoering van de DOT, niet van- Immers er is sprake van een verdeel- uit de eigen koker wordt gewerkt, maar model. De cijfers van de ene verzeke- dat alle keten-partners de handen raar heeft invloed op de verdeling over ineenslaan en inzien dat ze met elkaar alle andere verzekeraars. Het produc- verbonden zijn, of ze het willen of niet. © 2010 KPMG Accountants N.V.
  • 10. 10 Gezocht, met spoed: betrouwbare data Debat Stelling: Het huidige systeem van risicoverevening leidt tot marktwerking en levert een bijdrage aan duurzame betaalbare zorg. Ruben Wenselaar, Raad van Bestuur daarom altijd discussie opleveren. Menzis: “Andere landen zijn jaloers op Dat moet je maar voor lief nemen. ons systeem: marktwerking en toch Onze zorg is dat risicoverevening solidair, dankzij de risicoverevening. de kosten per verzekeraar enorm Maar het blijft een model – gaat het nivelleert. Dat zorgt voor spanning. ” over grote bedragen, dan zal het Wim Bijl, directeur Multizorg VRZ: © 2010 KPMG Accountants N.V.
  • 11. Gezocht, met spoed: betrouwbare data 11 “Feitelijk gaat het hier ook om de vraag de zorg. Niet de consument, die wil wat voor speelveld je wil hebben – de laagste premie, en niet de patiënt, grote verzekeraars hebben het niet die wil gewoon de beste zorg. nodig, kleine verzekeraars wel. Die Verzekeraars en aanbieders moeten kunnen niet zonder het risicovereve- hier zelf aan werken, anders loopt het ningsmodel. De regionale verschillen systeem vast. Het leeuwendeel van de zijn groot, dus ook bij marktconcentra- kosten – denk aan 40 tot 60% – zit in tie is verevening nodig. ” het laatste levensjaar van mensen. Dat wordt bij de groeiende vergrijzing Wie doet de prijssturing? een steeds groter aandeel. ” Wenselaar: “Het DBC-systeem moet aangepast, want anders is marktwer- Gebrek aan visie king niet mogelijk. Aan de individuele Wenselaar: “Wat willen we, daar moet patiënt kun je prijssturing niet overlaten het over gaan. Het gaat nog steeds te (de zaal vindt van wel). Hij of zij mag vaak over incidenten. Natuurlijk, achter dan wel als belastingbetaler enigszins de schermen wordt er wel gepraat de touwtjes in handen hebben, feitelijk over wezenlijke vragen over capaciteit zorgen patiënten voor enorme inefficiën- en solidariteit, maar nog lang niet tie: 90% van de tijd gaat het namelijk genoeg. Met het huidige model kun- over – gelukkig – wat ze níet hebben. ” nen we er in elk geval niet adequaat Erik Poortman, van het CVZ: “Als op inspelen. Ja, de acceptatieplicht patiënt heb ik meegemaakt dat het je moet blijven. Figuurlijk gesproken echt niet uitmaakt hoeveel het kost, verzekeren wij daarom een brandend als je die zorg maar krijgt. Ik heb toen huis, maar dat is de basisvoorwaarde trouwens ook met eigen ogen gezien van ons systeem. Waar we wel vanaf dat het met de betrokkenheid – gelukkig moeten is het hele ex post. DBC’s, – echt heel goed gesteld is, maar dat er DOT’s: het zijn allemaal compenseren- weinig kostenefficiënt wordt gewerkt. de vaten. Je moet gewoon snel weten Dat zou veel doelmatiger kunnen. ” waar je aan toe bent. En wil je echte Wenselaar: “Als je eenmaal patiënt marktwerking, dan zul je moeten bent, dan heb je recht op de beste accepteren dat er af en toe, wellicht zorg. Maar daaraan voorafgaand is een zelfs midden in een grote stad, een wereld te winnen. Door aan eigen ziekenhuis failliet gaat. ” verantwoordelijkheid of preventie te werken. Verandert er niets, dan stijgen Ter overdenking de kosten aanzienlijk en dat geld moet Hebben we eigenlijk wel een bekosti- ergens vandaan komen. Of de premie gingsprobleem? Misschien willen we gaat omhoog, of de belasting gaat als maatschappij wel gewoon meer omhoog. ” dan nu betalen voor zorg. Wat wordt Bijl: “Er moet gewoon iemand anders het – 6% van het BNP? Misschien zijn die bezig is met doelmatigheid van zelfs 8% van het BNP? © 2010 KPMG Accountants N.V.
  • 12. kpmg.nl Contact us Over KPMG Interesse? Bel of mail dan naar een Binnen KPMG is de kennis van de KPMG biedt dienstverlening op het van de onderstaande contactpersonen. zorgverzekeringsmarkt gebundeld in de gebied van audit, tax en advisory. branchegroep Healthcare Insurance. We werken voor een brede groep KPMG Vanuit deze branchegroep worden in opdrachtgevers: grote (inter)nationale Burgemeester Rijnderslaan 10-20 multidisciplinaire teams controle- en ondernemingen, middelgrote bedrijven, 1185 MC Amstelveen adviesopdrachten uitgevoerd bij een non-profitorganisaties en overheden. Postbus 74500 breed scala aan opdrachtgevers (zowel De ingewikkelde problematiek van 1070 DB Amsterdam bij profit als not-for profit organisaties) onze klanten vraagt om een multi- in de zorgverzekeringsbranche. disciplinaire aanpak. Onze professionals Contactpersonen blinken uit in hun eigen specialisme, Gineke Bossema maar werken tegelijkertijd nauw samen Tel: (020) 656 7596 om zo de toegevoegde waarde te bossema.gineke@kpmg.nl bieden die het onze klanten mogelijk maakt te excelleren in hun eigen Arvid de Bruin omgeving. Daarbij putten we uit een Tel: (030) 658 2300 rijke bron van kennis en ervaring, debruin.arvid@kpmg.nl wereldwijd opgedaan in de meest uit- eenlopende organisaties en markten. Martijn Kool We geven echte antwoorden, waardoor Tel: (030) 658 2300 onze klanten betere beslissingen kool.martijn@kpmg.nl kunnen nemen. De in dit document vervatte informatie is van algemene aard en is niet toegespitst op de specifieke omstandig- © 2010 KPMG Accountants N.V., ingeschreven bij heden van een bepaalde persoon of entiteit. Wij streven ernaar juiste en tijdige informatie te verstrekken. Wij het handelsregister in Nederland onder nummer kunnen echter geen garantie geven dat dergelijke informatie op de datum waarop zij wordt ontvangen nog juist 33263683, is een dochtermaatschappij van KPMG is of in de toekomst blijft. Daarom adviseren wij u op grond van deze informatie geen beslissingen te nemen Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van zelf- behoudens op grond van advies van deskundigen na een grondig onderzoek van de desbetreffende situatie. standige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (‘KPMG Interna- tional’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voor- behouden. Gedrukt in Nederland. KPMG en het KPMG-logo zijn geregistreerde merken van KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), een Zwitserse entiteit.Publicatienummer: 199_1001