Ιστορία Β' Γυμνασίου, Κεφάλαιο Δεύτερο

1. Ο κόσμος του Ισλάμ τον
Μεσαίωνα

2. Τι είναι το Ισλάμ
• Μωάμεθ: ιδρυτής Ισλάμ
• Στηρίζεται στις αρχές της Χριστιανικής και
Ιουδαϊκής θρησκείας
• 622: Εγίρα = διώχνεται από τη Μέκκα, καταφεύγει
στη Μεδίνα και αποκτά τους πρώτους πιστούς
• 622 – 632: το Ισλάμ κυριαρχεί στην Αραβία
• Κοράνι = διήγηση, το ιερό βιβλίο της θρησκείας
• Τζιχάντ: το κοράνι απαιτεί από τους πιστούς να
διαδώσουν με ιερό πόλεμο τη θρησκεία τους
• Μουσλίμ = πιστός > μουσουλμάνος
• Ιερός πόλεμος  μεγάλη ορμή στους Άραβες

3. Μέκκα: η ιερή πόλη των Μουσουλμάνων
ιερό Κααμπά

4. Επιτυχίες κατά του Βυζαντίου
• 636: νίκη κατά του Βυζαντινού
στρατού (μάχη του Γιαρμούκ,
Ιορδανία)
• Σε λίγα χρόνια κατακτούν:
Παλαιστίνη, Συρία, Αίγυπτο,
Μεσοποταμία, Περσία
• Συνεπώς: μάταιες οι στρατιωτικές
επιτυχίες του Ηράκλειου επί των
Περσών
Χάρτης: wikipedia

5. Οι αραβικές κατακτήσεις

6. Πηγή: Αβδελά, Ε. 2007. Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία. Αθήνα: ΕΚΠΑ

7. • Ποιοι παράγοντες βοηθούν
στην ανάπτυξη εμπορικής
δραστηριότητας από τους
Άραβες;
• Τι αποτελέσματα μπορεί να
είχε η δραστηριότητα αυτή για
τους Άραβες;
Πηγή: Αβδελά, Ε. 2007. Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία. Αθήνα: ΕΚΠΑ

8. Η ανάπτυξη του εμπορίου
• Μέσα 8ου αι: Άραβες και Εβραίοι  μεταπράτες του
διεθνούς εμπορίου: γιατί;
• Εξαιρετική γεωγραφική θέση χαλιφάτου
• Δυτική Αφρική, Σαχάρα  ορυχεία χρυσού και
αργύρου  τα εκμεταλλεύονται
Mικρογραφία από το Xρονικό του Iωάννη Σκυλίτζη,
τέλη 12ου-αρχές 13ου αιώνα.
Madrid, Biblioteca Nacional, fol. 34vb.
© Biblioteca Nacional, Madrid

9. Εμπόριο 9ος – 10ος αι
• Μέσα 9ου αι: εμπορικές αποικίες σε:
– ακτές Ινδίας
– ΝΑ Ασία
– Κίνα
• Εμπορεύονται: μπαχαρικά και
είδη πολυτελείας 
• Μεγάλη ζήτηση στη Μεσόγειο 
αυτό καθορίζει τις τιμές τους
• Αίγυπτος, 10ος αι: δυναστεία Φατμιδών 
ενθαρρύνει εμπορικές σχέσεις με Ινδία μέσω
Ερυθράς Θάλασσας

10. καινοτομίες
• Συγκροτούν
εμπορικές εταιρείες
• Επινοούν το τσεκ
(εμπορική επιταγή)
• Αναπτύσσουν
πιστωτικό σύστημα
(αργυραμοιβοί και
τράπεζες) =>
• Διευκολύνουν τις
συναλλαγές

11. Γράμματα
• Αναπτύχθηκαν με επίκεντρο μεγάλες πόλεις:
Κόρδοβα, Βαγδάτη
• Ιδρύονται βιβλιοθήκες και πανεπιστήμια
• Αναπτύσσεται η αραβική λογοτεχνία  γίνεται
μόδα και στους χριστιανούς υπηκόους
• Στις πόλεις  βιβλιοπωλεία
• Κάποιοι χαλίφες: μανιώδεις συλλέκτες βιβλίων
• Μεταφράζουν έργα Ινδών, Περσών, Ελλήνων
• Αριστοτέλης + Νεοπλατωνικοί: επιρροή στην
αραβική σκέψη

13. Τι είναι τα αραβουργήματα;
Έμβλημα των Καθολικών μοναρχών, χαραγμένο μετά την επανάκτηση της Αλάμπρα, wikipedia.

14. Ισλαμική τέχνη
• Παρατηρήστε τα έργα ισλαμικής τέχνης που
ακολουθούν.
• Περιγράψτε τα διακοσμητικά τους μοτίβα.

15. Λάμπα από τέμενος.
Πηγή: wikipedia

16. Δείγμα ισλαμικής τέχνης προς πώληση στο διαδίκτυο

17. Xειρόγραφο με φύλλα χρυσού από το διάσημο «Μπλε Κοράνι» του 9ου-10ου αιώνα
Πηγή:http://www.ethnos.gr

18. Ισλαμική τέχνη
• Στις διαφάνειες που ακολουθούν
παρατηρήστε και περιγράψτε τον τρόπο
διακόσμησης των ιερών χώρων του Ισλάμ.
• Εντοπίζετε διαφορές με τη βυζαντινή τέχνη;
• Εντοπίζετε χαρακτηριστικά στοιχεία της
διακοσμητικής των αραβικών ναών και
ανακτόρων;

19. Κόρδοβα

20. Βαγδάτη

21. Είσοδος στο τέμενος Sheykh Lotfollah, Ισπαχάν
Πηγή: wikipedia

22. Το τέμενος των Βράχων, Ιερουσαλήμ

23. Λεπτομέρεια από αραβούργημα, Αλάμπρα, Ισπανία.
Πηγή: wikipedia

24. Εξωτερικό του τεμένους της
Χεράτ, Αφγανιστάν
Πηγή: wikipedia

25. Ισλαμική τέχνη
• Αρχικά δανείζεται τεχνικές, τεχνίτες και υλικά από
το Βυζάντιο
• Ανεικονική τεχνοτροπία (θρησκευτικοί λόγοι)
• Τεμένη =τζαμιά  χαρακτηριστικά
δημιουργήματα
• Έργα μικροτεχνίας Λεπτομέρεια, από τέμενος στο ελεφαντόδοντο, Ισλαμαμπάντ, Πακιστάν
κ.α.
Πυξίδα 9ος αι. Ισπανία, ΜET museum ~1000 ελεφαντοστούν, Σικελία

26. Κόρδοβα,
Ισπανία

27. Τζαμί Ummayad, Δαμασκός

28. Επίδραση αραβικού
πολιτισμού
• Επιστήμη: Σημαντική επιρροή στη Δύση:
1. Μαθηματικά: ινδική αρίθμηση
2. Γεωγραφία: οργάνωσαν μακρινά ταξίδια
3. Αστρονομία: υπολόγισαν τροχιά ήλιου –
πλανητών
4. Χημεία: ανακάλυψαν θειϊκό οξύ – οινόπνευμα
5. Ιατρική: νέα φάρμακα, πολύπλοκες εγχειρήσεις
Χάρτης από παγκόσμιο άτλαντα
του 1154, wikipedia

29. Η εφεύρεση του χαρτιού
http://www.history-of-china.com
• Εισήγαγαν στη Δύση:
1. Χαρτί (κινέζική εφεύρεση)
2. Πολλές καλλιέργειες (βερίκκοκο, αγκινάρα,
βαμβάκι, λεμόνι, ζαχαροκάλαμο, κ.α.)
3. Πολλές λέξεις τους  ευρωπαϊκές γλώσσες
(άλγεβρα, αλχημεία, ρύζι, αλκοόλ, σιρόπι, τσεκ,
ναδίρ, ζενίθ, κ.α.)

30. Materia medica
https://ispub.com/IJH/5/1/4908
ART ARCHIVE / UNIVERSITY LIBRARY, Κων/πολη Ibn Sina