2008 İlaçlama Semineri

2008
ÇAMKESE BÖCEĞİNE KARŞI HAVADAN
BİYOLOJİK MÜCADELE UYGULAMA PROJESİ

Çamkese Böceği : KKTC’nin En Önemli Orman Zararlısı

Özellikle yeniden ağaçlandırılmış
sahalarda yüksek enfestasyon
görülmektedir.

Ağaçların büyümelerini ve sağlıklı
gelişimlerini ciddi bir şekilde engellemektedir.

Zayıf düşen ağaçlar başka zararlıların (kabuk böcekleri)
tahribatına uğramaktadır ve yüksek oranda kurumalara yol
açmaktadır.


KURAKLIK çamkese böceği
populasyonunu etkileyen çok önemli
bir faktördür.

KÜRESEL ISINMA yaşanan kuraklık
sorununu daha da artıracaktır ve
enfestasyon artışı üzerindeki olası
etkileri oldukça endişe vericidir.

Çamkese böceğinin pupa dönemi birkaç aydan 5 yıla kadar sürebilmektetedir.
Bu nedenle, pupaların tamamı aynı senede ergin hale gelmezler, 1, 2 ,3 , 4
hatta bazen 5 yıl sonra topraktan çıkabilecekler

Bir sene boyunca gerçekleştirilen mücadele sonucunda tüm kolonilerin ölümü
sağlansa bile daha önceki senelerde toprak altına giren pupalar yeni
enfestasyon için ciddi bir potansiyel oluşturmaktadır.

Bu nedenle yapılan uygulamanın
tam olarak başarıya ulaşabilmesi
için bu mücadelenin
entegre ve uzun vadeli olması
büyük önem taşımaktadır.

KKTC’de
ÇAMKESE BÖCEĞİNE KARŞI BİYOLOJİK MÜCADELE
2007

KKTC’de ilk defa 2007 yılında Çamkese böceğine karşı havadan
biyolojik mücadele programı gerçekleştirilmiştir.

• Bacillus thuringiensis var. kurstaki ihtiva eden bakteri kökenli Foray
76B ürünü kullanılmıştır.

• Bu uygulama 7000 hektarlık bir alanda yapılmıştır.

KKTC – 2007
Foray ile Havadan Biyolojik Mücadele Programı

UYGULAMA PROGRAMINA AİT ÇALIŞMALAR

Etkin bir uygulama programı garantilemek için bütün aşamalarda ABD
ve AB ülkeleri standartlarında kapsamlı ve teknik destek alınmıştır.

Uygulama öncesi saha
tespitler ve sayımlar Spreyleme ekipmanın Uygulama programın
kalibrasyon çalışmalar koordinasyonu

KKTC’de
ÇAMKESE BÖCEĞİNE KARŞI BİYOLOJİK MÜCADELE
2007
UYGULAMA DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI
SONUÇ :
7000 ha orman uygulama alanlarında %100 ölüm oranı elde edilmiştir.
Hedef-dışı canlılar olumsuz etkilenmediğini tespit edilmiştir.

KKTC- ÇAMKESE BÖCEĞİNE KARŞI BİYOLOJİK
MÜCADELE

• 2007’de elde edilen başarılı sonuçlar neticesinde 2008
yılında biyolojik mücadele programı genişletilerek devam
etmiştir.

UYGULAMA HAKKINDA GENEL BİLGİ

UYGULAMA PROGRAMINDA KULLANILAN BİYOLOJİK ÜRÜN:

• Ürün : Foray 76B : Su Bazlı Biyolojik Larvasit
• Üretici Firma : Valent Biosciences - ABD
• Aktif maddesi : Bacillus thuringiensis var kurstaki
• Potens : 16.700 CLU/mg (min.)
• Uygulama Dozu : 2,5 lt/ha

• Toplam Urün Miktarı : 20.000 lt


UYGULAMA PROGRAMINDA KULLANILAN BİYOLOJİK ÜRÜN

Ürün seçimi ve değerlendirmesinde dikkat edilen hususlar:

•Ürünün etkinlik profili

•Dünyadaki yaygın kullanımı

•Güvenlik profili (insanlar, çevre ve hedef-dışı türler üzerindeki
güvenliği)

•Ormancılık için geliştirilmiş özel formülasyon olması

•Ürün ile birlikte alınacak teknik destekler

Uygulama programında yukarıdaki kriterleri karşılayabildiğinden
Foray 76B isimli ürün kullanılmıştır.


UYGULAMA PROGRAMINDA KULLANILAN BİYOLOJİK ÜRÜN

Uygulamada Kullandığımız Foray 76B Ürününün Özellikleri:

• Dünyada yaygın kullanımıyla ispatlanmış yüksek etkinliğe sahiptir,

• İnsan, çevre ve hedef-dışı canlılar için tamamen güvenilir
olduğunu bilimsel olarak kanıtlanmıştır,

• EPA (ABD Çevre Koruma Kurumu) tarafından onaylı, AB ülkelerinde
ruhsatlı ve havadan uygulamalar için onaylanmış bir üründür.

• İnsanlar için kanserojen madde beta-ekzotoksin ve diğer patojenik
mikroorganizmaları içermediği ispatlıdır.

• Seyreltilmeden kullanılabilen bir üründür,

• Ormancılık için özel formüle edilmiştir: Yapışkan özelliğe sahip (yağmura
karşı koruyan) ve UV ışınlara dayanıklıdır.

UYGULAMA PROGRAMI HAKKINDA GENEL BİLGİ

UYGULAMA PROGRAMINDA KULLANILAN HELİKOPTER VE EKİPMAN

Bu sene KKTC’de, ilk kez havadan uygulama için Avrupa Birliği Uçabilirlik
Sertifikası’na hem de GPS’li bir Harita ve Uygulama Takip Sistemine
sahip bir helikopter tercih edilmiştir.

Fransa’dan gelen Bell 206B Jet Helikopterin
Ranger helikopteri kurulum aşaması


2008/2009 Çamkese böceğine karşı mücadele yapılacak alanlar
belirlendikten sonra, Orman Dairesi olarak, dijital topoğrafik haritaları ve
uygulama yapılacak alanların verilerini dijital formatta hazırladık.

Bu haritalar GPS uzmanı Fransız ekibe gönderildi. Harita ile veriler işlenerek
AIRAGRI sistemine yüklendi.

Ağıllar bölgesinde hedef parsel
AIR AGRI sistemde görüntü



Bu helikopterde;
• Micronair ULV döner başlıkları ve uygulama monitörü sistemi
• AIR AGRI – GPS harita ve uygulama takip sistemi
kullanılmıştır.

Micronair döner başlığı Helikopter içinde Air Agri cihazının
monitörü


UYGULAMA PROGRAMINDA KULLANILAN HELİKOPTER VE EKİPMANIN
AVANTAJLARI

• Uygulamanın kesinliği ve kontrolü garanti altına alınmıştır.

• GPS ve bilgisayar sistemi sayesinde uygulama alanları pilot
tarafından takip edilebilmiştir

• Bilgisayar sisteminin kayıt fonksiyonu sayesinde uygulama yapılan
alanlar gösterilebilmiştir.

• Uygulama esnasında pilota uygulama alanlarını gösterecek bir
orman personeline ihtiyaç duyulmadığından pilotun tek başına
uçabilmesi ve orman personelinin güvenliğinin korunması
sağlanmıştır.


TEKNİK DESTEK - ULUSLARARASI UYGULAMA EKİBİ

Yurtdışı Uzman Ekip:
• Emilie SMITH (Envirotek) : Proje sorumlusu
• Stephen Nicholson (Valent Biosciences) Biyolojik Uygulamalar ve
Havadan Uygulama Uzmanı
• Louis Gaffie : Havacılık koordinatörü ve GPS uzmanı
• Paul HERNANDEZ – Luc CHASSARY: Pilotlar
• Fabrice COUPE – Teknisyen

2008
ÇAMKESE BÖCEĞİNE KARŞI
HAVADAN BİYOLOJİK MÜCADELE UYGULAMA PROJESİ

Havadan Uygulama Projemizin Basamakları:

- Uygulama öncesi saha çalışmaları (zarar seviyesi ve alan tespiti,
popülasyon sayımları, larva evresi tespit çalışmaları)

- Uygulama programı ve uygulama kontrol çalışmaları (haritalar ve
GPS sistemi kontrolü, özel sprey depozit ölçümü kartları, ELISA testi)

- Uygulama sonrası değerlendirme çalışmaları (etkinlik değerlendirme
çalışmaları, gözlem istasyonu kurulumu, defoliasyon ölçümü,hedef dışı
canlılar üzerinde etki değerlendirmesi)

UYGULAMA ÖNCESİ
ÇALIŞMALAR

UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR

ZARAR SEVİYESİ VE ALAN TESPİTLERİ

• Uygulama öncesi, orman sahalarımızda çamkese böceğinden en çok zarar
gören ve öncelikle mücadele edilmesi gereken alanların tespiti, 2003
senesinden beridir gözlem amaçlı kurulmuş olan bilimsel deneme alanları ile
yapılmıştır.

• Çamkese böceği zararlarının önceden tespit edilebilmesi amacıyla, 2002
yılında UNOPS projesi çerçevesinde “Ağaç sayısı/Yumurta koçanı
yoğunluğu” temeline dayalı matematiksel formüllerle ülkemiz şartlarına uygun
bilimsel saptamalar yapılmıştır.


EŞİK DEĞERİ TABLOSU

Yumurta koçanları ve ibrelerde görülen zarar arasındaki ilişki değerlendirilmesi
neticesinde çamkese böceği için belirlenen eşik değeri tablosu


UYGULAMA ÖNCESİ SAHA ÇALIŞMALARI

Popülasyon seviyeleri , larval gelişimi ve zarar seviyesi tespitler için uygulama teknik
ekibi tarafından saha verileri toplanmıştır.


SAHA ÇALIŞMALARININ AMACI

1. POPÜLASYON SAYIMLARIYLA ZARAR SEVİYESİNİN TESPİT EDİLMESİ

2. ÖNCELİKLE MÜCADELE YAPILMASI GEREKEN ALANLARININ TESPİTİ
(UNOPS METODOLOJİSİ KULLANARAK)

3. DOĞRU MÜCADELE ZAMANIN BELİRLENMESİ


DENEME ALANLARINDAKİ SAYIMLAR

1. SAYIMLAR: EKİM
2. SAYIMLAR: KASIM

SAYIM NETİCELERİ YÜKSEK OLAN BÖLGELERDE EKSTRA 2 ARA
SAYIM YAPILMIŞTIR .


ÇAMKESE BÖCEĞİ YUMURTA KOÇANLARI ARAZİ BİLGİ FORMU


SAHA TESPİTLERİ VE POPÜLASYON SAYIMLARI

Kantara Türkeli – Lefkoşa Bölge Şefliği

Saha tespitleri ve popülasyon çalışmaları Müdürlük teknik personeli, Bölge
Şeflikleri ve Fransız uzman Emilie Smith ile birlikte yapılmıştır.


SAHA ÇALIŞMALARI

Yedidalga - Güzelyurt


SAHA ÇALIŞMALARI

Alevkaya


POPÜLASYON İZLEME ÇALIŞMALARI

Deneme alanlarındaki
sayımlarda yumurta
koçanlarının açılışının
tespiti


LARVA EVRESİ TESPİTİ İÇİN KRİTERLER


LARVA EVRESİ TESPİTİ

Çamkese böceği larvalarının evrelerinin tespiti


POPÜLASYON İZLEME ÇALIŞMALARI

Popülasyon izleme
çalışmaları sırasında
larva kolonileri oluşumu
ile ilgili önemli veriler
toplanmıştır.


SAHA TESPİTLERİ VE POPÜLASYON SAYIMLARI

• Deneme alanlarındaki sayımlar neticesinde çamkese böceğine karşı
öncelikle mücadele edilmesi gereken 8000 hektar orman alanı
belirlenmiştir.

UYGULAMA ZAMANI İÇİN:
• Tüm yumurta koçanlarının açılması,
• Larvaların aktif olarak beslenmeleri,
• Uygun hava koşulları beklenmiştir


UYGULAMA YAPILACAK ALANLAR BELİRLENMESİ

İlaçlama alanları haritası

UYGULAMA ÖNCESİ HAZIRLIKLAR

SPREYLEME EKİPMANLARININ AYARLARI VE KALİBRASYON ÇALIŞMALARI

Kalibrasyon çalışmaları yurt dışından gelen havadan uygulama uzmanları
tarafından gerçekleştirilmiştir.
Kalibrasyon çalışmaları büyük önem taşımaktadır.
Hedef alana uygun ve doğru dozun ulaştırılması uygulamanın başarısı için ana
husustur.

Yurt dışından gelen uzman ekip tarafından
yapılan kalibrasyon çalışmalarına ait bazı görüntüler



Helikopterin püskürteceği damlacık boyutu ve yoğunluğunun ayarlanması için uçuş
öncesi yerde kalibrasyon çalışmaları yapılmıştır.



Uygulama oranı; 2,5 Lt/ha olacak şekilde kalibrasyon ayarları yapılmıştır.


GPS harita ve uygulama takip sistemi

Uygulama esnasında belirlenmiş hedef
parseller ile Air Agri sisteminin çalışma
prensibi ve kayıt sistemi Orman Dairesi
yetkilileri ve teknik personeline gösterilmiştir.

HAVADAN UYGULAMA PROGRAMI

UYGULAMA PROGRAMININ BAŞLANGICI

Havadan biyolojik mücadele uygulama programına
6 Aralık 2008 tarihinde başlanmıştır.


UYGULAMA PROGRAMININ LOJİSTİĞİ

Uygulama esnasında, Orman
Dairesi araçlarından 1 kamyon
1 arazöz ve diğer araç gereç
kullanılmıştır.


UYGULAMA ALANLARINA AİT GÖRÜNTÜLER

Taşkent



Yeşilırmak


UYGULAMA PROGRAMINDA KISA BİR ARA

10 Aralık tarihinde helikopter kazası gerçekleşmiştir ve geçici bir süreç için ara
verilmiştir


UYGULAMA PROGRAMINA DEVAM

3 Ocak 2009 tarihinde aynı özelliklere sahip olan Fransa’dan yeni bir helikopter
getirilmiştir.

İkinci helikopter ile 5 Ocak 2009 tarihinde uygulama yeniden başlamıştır.



Birbirine paralel
şeritler halinde
uygulama yapılmıştır.

Karpaz



Karpaz



Kantara



Arıdamı



Çatalköy

UYGULAMA KONTROL
ÇALIŞMALARI

UYGULAMA KONTROL ÇALIŞMALARI

UYGULAMA SIRASINDA HAVA KOŞULLARININ TAKİBİ

Arazide sürekli rüzgar,
sıcaklık ve nispi nem
ölçümleri yapılarak
uygulamanın doğru hava
şartlarında
gerçekleştirildiği garanti
edilmiştir.


ÖZEL SPREY DEPOZİT ÖLÇÜM KARTI

Uygulamadan önce araziye yerleştirilen
özel spreyleme kartları ile hedef alanlara
düşen damlacık yoğunluğu ve boyutları
kontrol edilmiştir


ÖZEL SPREY DEPOZİT ÖLÇÜM KARTI

Güzelyurt Alevkaya

Sprey depozit ölçüm kartlarının toplanması ve incelenmesi


ELISA Testi

ELISA testi uygulama yapılan alanlarındaki çam ibreleri üzerinde yeterli Btk
depoziti bulunup bulunmadığını ve bu ürünün hedeflenen şekilde ulaşıp
ulaşmadığını belirlemek için kullanılan bilimsel bir testtir.

Emilie Smith Akdeniz Orman Envirotek labaraturarında Biyolog Tuğçe
sahasından ELİSA testi için ibre Güleryüz tarafından yapılan ELİSA testine
toplarken ait görüntü

UYGULAMA SONRASI
DEĞERLENDİRME
ÇALIŞMALARI

UYGULAMA SONRASI DEĞERLENDİRME
ÇALIŞMALARI

Uzman Jean-Claude MARTIN (Fransa Akdeniz
Orman Deneysel Birimi) tarafından geliştirilen
Çamkese böceğine karşı Biyolojik Mücadelede
Bacillus Thuringiensis var Kurstaki

Uygulama Etkinliği Değerlendirme
Metodolojisi

kullanılarak uygulama programının etkinliği
değerlendirilmiştir

ÇALIŞMALARI
Gözlem istasyonu kurulması

KKTC’ de 2008-2009 yılında yürütülen havadan biyolojik mücadele
uygulama programını değerlendirmek amacıyla uygulama programının
başlamasından önce 4 farklı pilot bölge seçilmiştir ve Uygulama
Değerlendirme teknik ekibi gözlem istasyonları kurmuştur.

27-28 Kasım 2008 Değerlendirme programı için gözlem istasyonlarında canlı
kolonilerin işaretlenmesine ait bazı fotoğraflar (Güzelyurt)

ÇALIŞMALARI
Gözlem istasyonu kurulması
Ocak ayında uygulamaya tekrar başladıktan sonra yeni gözlem
istasyonları kurulmuştur. O tarihlerde kolonilerin larval gelişimi konusunda
da veriler toplanmıştır.

10 ve 12 Ocak 2009 Değerlendirme programı için gözlem istasyonlarında canlı
kolonilerin işaretlenmesine ait bazı fotoğraflar (Kantara ve Girne)

ÇALIŞMALARI

UYGULAMA SONRASI SAHA İNCELEME ÇALIŞMALARI

Uzmanlar uygulama sonrasında canlı – ölü larva sayımı yaparken

ÇALIŞMALARI


ARIDAMI BÖLGESİ
Btk Uygulama Tarihi:10 Ocak 2009
Fotoğraf tarihi:29 Ocak 2009 (Uygulamanın 19 gün sonrası)
Larva evreleri:, L2, L3, L4, L5

ÇALIŞMALARI


ÇATALKÖY BÖLGESİ
Fotoğraf tarihi:30 Ocak 2009 (Uygulamanın 18 gün sonrası)
Larva evreleri: L3, L4, L5

ÇALIŞMALARI

AKDENİZ BÖLGESİ
Fotoğraf tarihi:4 Şubat 2009 (Uygulamanın 18 gün sonrası)
Larva evreleri:L2, L3, L4

ÇALIŞMALARI


DİPKARPAZ BÖLGESİ
Larva evreleri: L2, L3, L4, L5

ÇALIŞMALARI


YEDİDALGA BÖLGESİ
Btk Uygulama Tarihi:10 Aralık 2008
Larva evreleri: L1, L2, L3,

ÇALIŞMALARI

UYGULAMA SONRASI ETKİNLİK SONUÇLARI

TOPLAM ETKİNLİK SONUCU: ORTALAMA %98 ORANINDA
BAŞARILI OLDUĞU TESPİT EDİLDİ

ÇALIŞMALARI

ÖRNEK:Çatalköy gözlem istasyonun değerlendirmesi

2008-2009 Çamkese Böceğine Karşı Uygulama Programının Değerlendirme
Tablosu

INRA DEĞERLENDİRME SONUÇLARI Bölge Şefliği Girne
:

Minimum Ölüm Oranı % 98.00 Gözlem İstasyonu : Çatalköy
Potansiyel Ölüm Oranı % 100.00 Gözlemcilerin Adı: 1) Emilie SMITH
Etkinlik Oranı % 99.00 2) Güliz KUSET
3) Salih KARALIGİL
Uygulama Tarihi : 12.01.09
İnceleme Tarihi : 23.02.09
Ağaç Türü : Kızılçam
Ortalama Ağaç Yükseklik: 3 m

Sonuçlar

Koloni Ölü veya Dışkı Göstergesi Koloni Büyüklüğü Göstergesi
veya Canlı Az Aktif Ölü Larva
Ağaç Koloniler Olan Koloniler Yeşil Kuru Büyük Orta Küçük Evresi
No Larvalar
1 X X X 4
2 X X X 3
3 X X X 4
4 X X X 3
5 X X X 4
6 X X X 4
7 X X X 4
8 X X X 4
9 X X X 4
10 X X X 4
11 X X X 4
12 X X X 4
13 X X X 4
14 X X X 4
15 X X X 4

ÇALIŞMALARI
Defoliasyon (Yaprak kaybı) ölçümü

Uygulama yapılan alanlarda elde edilen yüksek larval ölüm oranı sayesinde çam
kese böceklerinin ağaçlara vereceği tahribatı durdurulmuştur.

Uygulama alanında kolonilerin ölümünden
dolayı tahribat durdurulmuştur (Arıdamı
24.02.09)

ÇALIŞMALARI

Hedef-dışı Canlılar Üzerinde Etki Değerlendirmesi
Uygulama sonrasında arazide özellikle yapılan gözlemlerde diğer
hedef dışı canlıların etkilenmediği tespit edilmiştir.

Uygulama alanında ölü çamkese böceğin
larvası ve yaşayan hedef dışı canlılardan
örnekler Yedidalga- Güzelyurt 25.02.2009

ÇALIŞMALARI
HEDEF DIŞI CANLILAR

Uygulama alanında canlı uğur böceği Dipkarpaz-
Kantara 24.02.2009

ÇALIŞMALARI

ÇALIŞMALARI


Uygulama alandaki doğal bitki örtüsü ve hedef-dışı canlıdan
örnekler Akdeniz - Güzelyurt 25.02.2009

2008
Havadan Biyolojik Mücadele Programı
GENEL SONUÇ

8000 ha orman uygulama alanlarda %98 ölüm oranı

Hedef-dışı canlıların olumsuz etkilenmediği görülmüştür.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜRLER
SALİH KARALIGİL
ORMAN DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ

2008 İlaçlama Semineri

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Plus de Orman Dairesi

Plus de Orman Dairesi (20)

2008 İlaçlama Semineri

Notes de l'éditeur