Unit 7 Modul 1 Pendekatan Masteri V2

Pendekatan Masteri / 107

UNIT 7
PENDEKATAN MASTERI

HASIL PEMBELAJARAN

Di akhir unit ini, anda diharap dapat:

1. Menjelaskan sejarah dan latar belakang Pendekatan Masteri
2. Menjelaskan ciri-ciri Pembelajaran Masteri
3. Menganalisis Model Pembelajaran Masteri
4. Menghuraikan Prosedur Pembelajaran Masteri
5. Mengaplikasi Penentuan Hasil Pembelajaran
6. Menulis sebuah rancangan pengajaran harian berasaskan Pendekatan
Masteri
7. Mengaplikasi Pembelajaran Masteri semasa pengajaran dan pembelajaran

PENGENALAN

Adakah anda seorang guru yang komited terhadap kejayaan murid anda dalam
pembelajaran mereka? Adakah anda berusaha sehabis mungkin untuk menggunakan pelbagai
kaedah dan begitu bertoleransi terhadap murid yang lambat kerana anda percaya semua
murid mampu mencapai kejayaan jikalau dibantu dengan cara yang sesuai dengan murid
tersebut? Adakah kejayaan murid merupakan motivasi anda pergi ke sekolah setiap hari?

Jika anda menjawab ’Ya’ kepada semua soalan di atas anda sebenar mengamalkan apa yang
dipanggil Pendekatan Masteri dalam pengajaran dan pembelajaran anda. Mari kita bincangkan
lebih lanjut apa yang dimaksudkan dengan Pendekatan Masteri dan bagaimana cara
melaksanakan pembelajaran berasaskan pendekatan ini.

ISI KANDUNGAN

Apakah yang dimaksudkan dengan Pendekatan Masteri?

P
endekatan Masteri ialah satu pendekatan pengajaran dan pembelajaran di mana guru
merancang kaedah pengajaran secara sistematik bagi memastikan semua murid
menguasai hasil pembelajaran yang telah ditetapkan dalam satu unit pembelajaran
sebelum berpindah ke satu unit pembelajaran yang seterusnya. Pendekatan Masteri ini

108 / Modul 1 KPD3016 & KPD3026 : Pengajaran, Teknologi dan Penaksiran 1 & 2

memerlukan peruntukan masa yang secukupnya dan poses pengajaran dan pembelajaran
yang dirancang mestilah sesuai, berkualiti dan dilaksanakan secara sistematik oleh guru
supaya setiap murid dapat menguasai sekurang-kurangnya 80% dalam ujian summatif
mengikut kritera atau ‘standard’ yang telah ditetapkan pada awal pembelajaran itu. Elemen
asas dalam pendekatan Masteri ialah murid, unit pembelajaran, masa mencukupi dan kaedah
pengajaran yang berkesan.

Menurut Bloom (1968) pembelajaran yang menggunakan Pendekatan Masteri merupakan satu
kaedah pembelajaran yang berfokus kepada penguasaan murid dalam sesuatu perkara yang
diajar berasaskan falsafah bahawa semua murid atau hampir semua murid boleh menguasai
sesuatu pengetahuan atau kemahiran dengan baik dan penuh keyakinan sekiranya keadaan
yang sesuai dan masa yang mencukupi disediakan untuk murid itu menguasai
pembelajarannya.

Pembelajaran Masteri wajar dilaksanakan sekiranya guru menyedari bahawa murid
mempunyai kebolehan dan keperluan yang berbeza; dan jika murid tersebut memerlukan
kaedah pembelajaran yang lebih sesuai dan berkesan dan akhirnya guru perlu mempastikan
muridnya harus menguasai pengetahuan, kemahiran dan sikap atau pelakuan yang
dikehendaki.

Ringkasnya, prinsip asas Pembelajaran Masteri adalah:

• Murid normal boleh mempelajari perkara yang di ajar oleh guru
• Pembelajaran dipecahkan kepada unit-unit kecil supaya mudah dikuasai oleh murid
• Murid perlu diberi masa yang mencukupi untuk penguasaan sesuatu topik pembelajaran
• Arahan daripada guru mestilah jelas dan benar-benar difahami oleh murid
• Kaedah pengajaran yang digunakan guru haruslah berkesan kepada murid

Penggunaan pembelajaran Masteri dalam bilik darjah memerlukan penguasaan
guru terhadap beberapa perkara penting. Apakah perkara-perkara tersebut?

Ciri Pembelajaran Masteri

S
etelah kita memahami konsep pembelajaran Masteri, marilah kita sama-sama meninjau
ciri-ciri pembelajaran Masteri. Mengikut Kementerian Pendidikan (2001) Pembelajaran
Masteri mempunyai ciri-ciri tertentu, iaitu:

• Hasil pembelajaran perlu ditentukan
• Hasil pembelajaran disusun mengikut hierarki atau unit pembelajaran
• Aktiviti pembelajaran hendaklah bermakna, berkesan, menarik dan menggembirakan
murid
• Penilaian berasaskan Ujian Rujukan Kriteria (URK) perlu dijalankan
• Bahan pembelajaran haruslah sesuai dan relevan dengan kebolehan murid


• Tahap masteri mestilah melebihi 80% pada setiap topik sebelum berpindah ke topik
seterusnya
• Aktiviti pengayaan hanya dilaksanakan untuk murid yang mencapai tahap Masteri
sahaja. Murid yang gagal mencapai tahap Masteri perlu disediakan aktiviti pemulihan
dengan dibimbing oleh guru sehingga mencapai tahap Masteri.

Kaedah pembelajaran Masteri melibatkan beberapa langkah yang perlu dikuasai guru. Rajah
7.1 menunjukkan model pembelajaran Masteri yang merupakan langkah-langkah yang dapat
melancarkan pembelajaran Masteri.

Penentuan hasil
pembelajaran

Pengajaran dan
pembelajaran

Penilaian

Ya  Tidak
Tindakan susulan
Tindakan susulan Aktiviti Pemulihan
Aktiviti pengayaan

Ya  Teruskan  

Unit pembelajaran 2

Rajah 7.1 Model Pembelajaran Masteri

Apakah prosedur melaksanakan pembelajaran Masteri?

S
eperti yang ditunjukkan dalam Rajah 7.1, prosedur Pembelajaran Masteri bermula dari
penentuan hasil pembelajaran, diikuti pengajaran dan pembelajaran, penilaian dan
tindakan susulan sebelum murid beralih ke unit pembelajaran seterusnya. Hasil
pembelajaran merupakan objektif yang perlu dikuasai murid pada akhir sesuatu unit.

Cuba fikirkan mengapa hasil pembelajaran perlu ditentukan terlebih dahulu?


Penentuan Hasil Pembelajaran
Setiap pembelajaran yang berlaku menuntut kepada hasil yang positif. Oleh itu, hasil
pembelajaran merupakan matlamat utama proses pengajaran dan pembelajaran berlangsung.
Hasil pembelajaran merupakan perkara yang perlu dikuasai oleh murid di akhir sesuatu unit
pembelajaran bertujuan:

• Mengenal pasti perkara yang perlu dikuasai oleh murid
• Memberi tumpuan dalam penguasaan hasil pembelajaran
• Merancang pelbagai kaedah dan bahan bantu mengajar
• Membantu membina Ujian Formatif dan Ujian Sumatif

Lihat semula huraian bagaimana menulis hasil pembelajaran yang baik di Unit 2.

Pengajaran dan Pembelajaran
Apakah kaedah terbaik untuk pembelajaran Masteri? Sebenarnya tidak ada satu kaedah atau
aktiviti yang terbaik untuk pembelajaran Masteri kerana murid mempunyai kebolehan berbeza
dan gaya pembelajaran yang berlainan. Biasanya kaedah atau aktiviti pengajaran dan
pembelajaran yang dicadangkan untuk pembelajaran Masteri ialah kaedah atau aktiviti yang
menarik dan menyeronokkan iaitu yang berkesan kepada murid. Dalam pembelajaran Masteri,
guru harus merancang dan menggunakan pelbagai kaedah atau aktiviti pengajaran dan
pembelajaran yang mengambil kira kebolehan dan gaya pembelajaran murid. Jadual 7.1
menyenaraikan kaedah atau aktiviti pengajaran dan pembelajaran yang boleh digunakan.
Bagaimanapun guru harus ingat, setiap kaedah atau aktiviti itu mempunyai kelebihan dan
kekurangan.

Jadual 7.1 Aktiviti Pengajaran dan Pembelajaran

Kaedah atau aktiviti Kaedah atau aktiviti berpusatkan kepada murid
berpusatkan guru
Syarahan Soal jawab Projek Simulasi
Penerangan Latih tubi Kuiz Membuat nota
Penjelasan Bercerita Penyelesaian sendiri
Huraian Membuat latihan masalah Lawatan
Demonstrasi Penerangan, Reka cipta Pengajaran
Bercerita penjelasan, huraian Pembelajaran berprogram
Pembacaan Perbincangan koperatif atau Pembelajarean
Memberi nota Inkuiri kerja kumpulan berbantu
Penemuan Main peranan komputer
Bacaan Lakonan Pembelajaran
Sumbang saran Demostrasi oleh Akses Kendiri
Kerja amali murid
Eksperimen


Penilaian
Penilaian adalah suatu proses untuk mengesan perkembangan, kebolehan, keupayaan dan
pencapaian murid. Penilaian juga adalah sebahagian daripada proses pengajaran dan
pembelajaran yang dijalankan secara berterusan. Penialaian dalam pembelajaran Masteri
bertujuan untuk:

• Mengesan pencapaian murid
• Mengenal pasti murid yang cerdas, sederhana dan lemah
• Mengenal pasti sama ada Hasil Pembelajaran sudah atau belum tercapai
• Mengenal pasti sebab kelemahan murid dalam sesuatu unit pembelajaran
• Menentukan aktiviti pemulihan dan pengayaan yang perlu dijalankan
• Menentukan keberkesanan kaedah, bahan atau aktiviti, bahan atau aktiviti pengajaran
dan pembelajaran

Penilaian dalam Pembelajaran Masteri perlu dirancang, dibina, dikendali dan ditadbir oleh
guru. Penilaian ini berbentuk formatif dan sumatif yang berasaskan Ujian Rujukan Kriteria.
Kedua-dua penilaian ini bersifat diagnostik. Penilaian mestilah berdasarkan kepada hasil
pembelajaran yang telah ditetapkan. Penilaian Pembelajaran Masteri boleh dijalankan
mengikut masa yang difikirkan sesuai dan bertujuan;

• mempastikan kelemahan murid tidak terhimpun sehingga menjejaskan pembelajaran
seterusnya
• memperkukuhkan dan mempertingkatkan pengetahuan, kemahiran dan nilai yang telah
dikuasai

Setelah melaksanakan penilaian guru telah mengenal pasti kelemahan dan kekuatan murid
dan dengan itu beliau akan menentukan tindakan susulan yang sesuai kepada murid.

Tindakan Susulan
Terdapat dua jenis tindakan susulan yang boleh dijalankan dalam pembelajaran Masteri iaitu:

• Aktiviti Pemulihan
• Aktiviti Pengayaan (pengukuhan atau pengembangan)

Aktiviti pemulihan dirancang untuk membantu murid yang belum melepasi aras Masteri.
Pemulihan dijalankan untuk memperbaiki kelemahan pembelajaran yang telah dikenal pasti.
Pengajaran dan pembelajaran diubahsuai dan dipelbagaikan mengikut tahap kebolehan dan
keupayaan murid. Contoh aktiviti pemulihan yang boleh dijalankan:

• Mengajar semula menggunakan kaedah dan bahan lain
• Membetulkan perlakuan yang salah
• Mengajar cara yang memudahkan untuk mengingat semula


• Menggunakan bahan visual
• Mempermudahkan dan mempelbagaikan latihan
• Menjalankan latih tubi
• Menggalakkan pembelajaran melalui rakan sebaya
• Memotivasikan murid untuk belajar lebih bersungguh-sungguh
• Membimbing murid menyusun maklumat dalam bentuk ringkas seperti rajah, carta atau
peta minda
• Melatih murid mengenal pasti idea utama

Bagi murid yang telah menguasai aras Masteri guru boleh menjalankan aktiviti pengayaan,
pengukuhan dan pengembangan. Aktiviti pengayaan dirancang untuk:

• Memberi peluang kepada murid menjalani aktiviti pembelajaran yang lebih mencabar
dan menarik
• Memperluas pengalaman dan memperkukuhkan kefahaman murid
• Menambahkan sifat ingin tahu dan meningkatkan kemahiran berfikir
• Meningkatkan semangat berdikari dalam pembelajaran

Manakala, aktiviti pengukuhan pula bertujuan untuk memantapkan pengetahuan dan
kemahiran yang telah dikuasai oleh murid dalam unit pembelajaran yang sama. Contoh aktiviti
pengukuhan seperti berikut:

• Memberi latihan yang lebih mencabar
• Memberi banyak latihan dalam pelbagai bentuk
• Melatih murid menyampaikan maklumat dalam pelbagai bentuk grafik seperti peta
minda, carta organisasi dan rajah
• Melatih murid membuat nota
• Menjalankan latih tubi
• Melatih murid mengenal pasti idea utama
• Mengakses maklumat dari laman web

Aktiviti pengembangan pula dijalankan untuk mempertingkatkan lagi pengetahuan dan
kemahiran murid dalam unit pembelajaran yang sama. Aktiviti pengembangan ini lebih
mencabar dan boleh dijalankan oleh murid secara terarah kendiri. Contoh aktiviti:

• Membuat projek
• Membuat tugasan
• Membuat kajian

Semasa menjalankan aktiviti pengembangan kemahiran dalam Jadual 7.2 perlu
dipertingkatkan:


Jadual 7.2 Kemahiran aktiviti pengembangan

Kemahiran Aktiviti Pengembangan
Membuat pemerhatian Mentafsir
Mengumpul data Membuat keputusan
Mengakses maklumat Membuat andaian
Membanding Menganalisis
Mengklasifikasi Melapor
Meringkaskan Menyelesaikan masalah
Merekod
Sumber: Modul Pembelajaran Masteri Pusat Perkembangan Kurikulum Kementerian Pendidikan (2001)

Terangkan konsep aktivtiti pengukuhan dan pengembangan? Apakah tujuan aktiviti
pengembangan dijalankan ?

Contoh langkah pengajaran menggunakan Model Pembelajaran Masteri

U
ntuk membantu anda lebih memahami bagaimana menjalankan Pembelajaran Masteri,
mari kita teliti contoh-contoh langkah pengajaran untuk menguasai sesuatu hasil
pembelajaran dalam beberapa mata pelajaran menggunakan model Masteri seperti
yang digambarkan dalam Rajah 7.1.

Bahasa Melayu Tahun 1

1. Penentuan Hasil Pembelajaran
Murid dapat mengenal pasti huruf "a-j".

2. Pengajaran dan Pembelajaran
a. Set Induksi
Murid menyanyikan lagu "ABC"
b. Penyampaian
Tunjukkan kad imbasan sesuatu huruf.
Sebut sesuatu huruf dan minta murid menyebutkannya.
Ulangkan.
c. Latihan
Berikan satu set kad imbasan huruf "a-j" kepada setiap kumpulan.
Murid-murid dalam sesuatu kukmpulan menguji di antara satu sama lain kebolehan
mereka untuk mengenal pasti huruf "a-j".

3. Penilaian
Menaksir dan menilai semasa latihan di atas.


4. Tindakan susulan (pemulihan)
Lembaran kerja tambahan dan guru melatih dalam kumpulan kecil.

5. Tindakan susulan (pengayaan)
Setiap murid membuat kad imbasan huruf "a-j" dengan kertas berukuran 5 cm x 5 cm
dan mewarnakan sesuatu huruf.

Sains Tahun 4

Murid dapat mengenal sifat-sifat fizikal yang boleh dilihat pada haiwan.

a. Set Induksi
Tanya atau suruh murid namakan haiwan yang mereka tahu. Kemukakan soalan
seperti, “Apakah haiwan yang dipelihara oleh manusia?” dan “Namakan haiwan yang
liar”.
b. Penyampaian
Dengan bantuan gambar atau spesimen beberapa haiwan seperti arnab, burung,
ikan, dan lipas, adakan perbincangan dengan murid. Kemukakan soalan seperti,
“Apakah nama haiwan itu?, “Apakah sifat-sifat fizikal yang boleh dilihat pada haiwan
itu?”, dan “Apakah kegunaan sesuatu sifat fizikal itu?”
c. Latihan
Murid melabel sifat-sifat fizikal pada gambar rajah sesuatu haiwan.

3. Penilaian
Lembaran kerja dan soalan lisan

Penerangan secara terus dalam kumpulan kecil

Lembaran kerja dengan beberapa haiwan lain. Murid membuat carta alir atau membina
mobile sifat fizikal haiwan tersebut dan menggantungkannya di bilik darjah untuk
dipersembahkan kepada murid lain.

Kajian Tempatan Tahun 4

Murid dapat menerangkan kedudukan rumah dan ciri-ciri fizikal sekelilingnya.

a. Set Induksi


Tanya murid: Di manakah anda tinggal? Di manakah manusia tinggal pada zaman
sekarang?
b. Penyampaian
Adakan perbincangan dengan murid dengan menggunakan satu gambar atau
lukisan yang menunjukkan sebuah rumah dengan ciri-ciri fizikal di sekelilingnya.
Tanya murid: Apakah jenis rumah dalam gambar ini? Apakah kegunaan rumah?
Apakah yang terdapat di sekeliling rumah itu? Adakah kawasan di rumah itu cantik/
Bersih?
c. Latihan
Murid melukis peta lakar yang menunjukkan kedudukan rumah sendiri dengan
menggunakan lambang dan arah. Murid menerangkan kedudukan rumahnya dan
ciri-ciri fizikal di sekelilingnya dalam 50 perkataan.

3. Penilaian
Lembaran kerja

Murid dibimbing dalam kumpulan kecil menentukan kedudukan bilik darjah dalam
kawasan sekolah berdasarkan peta lakar kawasan sekolah.

Beri satu gambar yang menunjukkan sebuah rumah dan sekelilingnya kepada setiap
kumpulan. Murid dalam setiap kumpulan berbincang bagaimana ciri fizikal di sekeliling
rumah itu dapat diperbaiki. Hasil kumpulan ditulis di kertas besar dan dipamerkan.
(Sumber: Dipetik dan diubahsuai daripada: Web Konsep & Cara Melaksanakan Pembelajaran
Masteri)

RUMUSAN

1. Penggunaan kaedah atau aktiviti pembelajaran yang berkesan dan alat bantu mengajar
yang sesuai adalah penting dalam pembelajaran Masteri.

2. Untuk menjayakan pembelajaran Masteri, guru harus menyayangi murid, mencintai
mata pelajaran yang diajar, merasa yakin tentang kebolehan murid, selalu merangsang
mereka, mempunyai sikap proaktif dan menyelesaikan masalah.

3. Murid berbeza dalam gaya pembelajaran seperti murid visual, lisan atau kinestetik dan
guru harus menggunakan kaedah yang melibatkan visual, lisan dan kinestetik.

4. Terdapat banyak kaedah atau aktiviti pembelajaran yang berpusatkan kepada guru dan
berpusatkan kepada murid dan setiap kaedah atau aktiviti itu mempunyai kelebihan dan
kekurangan.


5. Tiada satu kaedah atau aktiviti pembelajaran yang berbaik tetapi yang dicadangkan
untuk pembelajaran Masteri ialah yang menarik serta menyeronokkan dan yang
berpusatkan kepada murid.

6. Guru harus menggunakan kaedah pembelajaran koperatif dengan memberi tugasan,
projek atau masalah untuk murid belajar secara pasangan, kumpulan atau kelas.

7. Guru harus menggunakan bahan pembelajaran yang sesuai supaya pembelajaran lebih
berkesan.

8. Dalam pengajaran dan pembelajaran guru harus menyerapkan nilai-nilai murni
walaupun penguasaanya mengambil masa yang panjang.

9. Dalam pembelajaran Masteri guru digalakkan mencuba pelbagai kaedah mengajar,
langkah-langkah pengajaran dan bahan pembelajaran yang akan membantu murid
menguasai apa yang mereka belajar.

KATA KUNCI
1. Pendekatan Masteri 6. Pemulihan
2. Penilaian
3. Pengayaan
4. Pengukuhan
5. Pengembangan

PENILAIAN KENDIRI
1. Berdasarkan Model Pembelajaran Masteri, huraikan secara ringkas proses
pembelajaran Masteri dalam pembelajaran?

2. Hasil pembelajaran merupakan objektif yang perlu dikuasai oleh murid pada akhir
sesuatu unit pembelajaran. Bagaimana hasil pembelajaran ditentukan sebelum
memulakan sesuatu sesi pengajaran-pembelajaran?

3. Cadangkan satu kaedah untuk pembelajaran Masteri yang berkesan dan
menyeronokkan.

4. Pembelajaran Masteri perlu diakhiri dengan penilaian dan tindakan susulan. Huraikan
penyataan berikut dengan memberi contoh aktiviti tindakan susulan sehingga tercapai
objektif pembelajaran yang telah ditetapkan oleh guru.


RUJUKAN
Block, J. H. (ed) (1971). Mastery learning: theory and practice. New York: Holt.

Bloom, B.S., Engelhart, M.D., Furst, E.J., Hill, W.H., & Krathwohl, D.R. (1956). Taxanomy of
educational objectives. Handbook I: Cognitive Domain. New York: McGraw-Hill.

Bloom, Benjamin (1976). Human characteristics and schooling learning. New York: McGraw-
Hill.

Carroll, John B. (1963). A model of school learning. Teachers College Record, 64, 723-733.
San Francisco: Jossey-Bass.

Guskey, T. R. (1997). Implementing mastery learning (2nd Ed.). California: Wadeswoth
Publishing.

Levine, D. (1985). Improving student achievement through mastery learning programs. San
Francisco: Jossey Bass.

Pusat Perkembangan Kurikulum (2000), Pelaksanaan Pembelajaran Masteri Dalam
Pengajaran dan Pembelajaran Sains. Pusat Perkembangan Kurikulum, Kementerian
Pendidikan Malaysia.

Unit 7 Modul 1 Pendekatan Masteri V2

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

En vedette

En vedette (20)

Similaire à Unit 7 Modul 1 Pendekatan Masteri V2

Similaire à Unit 7 Modul 1 Pendekatan Masteri V2 (20)

Unit 7 Modul 1 Pendekatan Masteri V2