Eerst uitgave van magazine Innoveer!

1. Innovatie in de praktijk › nr 01 2010
innoveer!
Eric van Tijn aan de innovatielat › Slimmer digitaal werken › Ondernemen in sprookjesland
Topsport is goud waard › 16 pagina’s INNOVATIE SCOORT › Leven ná de Innovatie Top 100
‹ Vlas en hennep,
maar waar zijn de
witte stippen?

2. Digitaal samenwerken, iets voor u!
Sinds de start van NDiV in 2007 heeft Syntens:
en seminars
nemers
www.ndiv.nl
www.ndiv.nl

3. › p3
Colofon VOORWOORD
innoveer! brengt innovatie
in de praktijk. innoveer!
verschijnt één keer
per kwartaal en wordt
gratis verspreid onder
ondernemers.
Uitgever
Syntens
Concept en realisatie
Scripta Media bv
Redactie
Jan Bakker, René
Bastiaans, Bas van den
Broek, Sonja Jansma,
Ursula van Kooij, Kasper
Marinus, Houk Nolten,
Herman Poos, Sabine
Schlooz-van Wijlick, Jan
Henk Verburg, Peter van
Vuuren, Robin van Wakeren,
Dichtbij BEELD HOLLANDSE HOOGTE
Debby van Wijngaarden ndanks of misschien moet ik wel zeg- te stoppen stormvloed van de meest uiteenlo-
Art direction gen dankzij de recessie, die in mijn pende ideeën van ondernemende mensen ten
Marjolein Rams ogen als de finale wake-up call behoeve van een betere wereld. Gemiddeld gaat
Cover foto dient voor de echte crisis in de het om meer dan honderd mailtjes en telefoon-
Lars van den Brink
wereld, gaat het bij ons bedrijf tjes per dag met vaak mooie voorstellen.
Beeld
Ivo van der Bent, Arjan
eigenlijk best lekker. Natuur-
van der Berg, Lars van
den Brink, Jan Dirk van
der Burg, Martin Dijkstra,
lijk hebben ook wij ook bijna
dagelijks onze tegenslagen en
komen onaangename verrassin-
D e bedenkers willen hun plan graag met
ons bespreken of gezamenlijk ontwikkelen.
Ondernemerschap, netwerk, technische kennis
Maurits Giesen, Shootmedia gen vaak uit onverwachte hoek, en financiën zijn vaak de grootste behoeften.
Traffic maar als je het afzet tegen de Aangezien wij zelf onze handen vol hebben
Jacqueline Konermann
echte ellende in de wereld mogen aan het op koers houden van onze eigen vloot
Met medewerking van
Marleen Bakker, Irma
wij eigenlijk niet klagen. De order- duurzame bedrijven komen we niet toe aan het
Dorenstouter, Bob Kroeze, portefeuille groeit enorm, veel mensen adequaat of zelfs fatsoenlijk inhoudelijk beant-
Jacqueline Kuijpers, Willem willen om de juiste reden bij ons werken, inves- woorden van de vragen. Naast mijn publieke
van Leeuwen, Janneke teerders supporten ons, de overheid steunt ons excuus voor het vaak uitblijven van reacties
Staats interdepartementaal, we winnen veel bijzondere omdat we er gewoonweg niet aan toe komen
internationale prijzen, we forceren met ons heb ik de laatste jaren gemerkt dat Syntens als
Aanmeldingen,
“Madurodam bedrijfje” mondiale industriële toegankelijke innovatiemakelaar een belang-
adreswijzigingen en
opzeggingen
veranderingen die de wereld een beetje beter rijk deel deze vragen van ondernemers in hun
www.innoveermagazine.nl maken. zoektocht naar innovatie kan beantwoorden. Ik
Lithografie denk dat alle in dit magazine geïnterviewde on-
Grafimedia Amsterdam
Drukwerk
Senefelder Misset
H et is duidelijk dat de wereld honger heeft
naar echte duurzame producten, steeds
meer mensen hebben door dat het roer om
dernemers zich in mijn verhaal herkennen. Wat
begint als een ver verlangen blijkt dichterbij te
zijn dan je denkt. Met de juiste mensen en ken-
Advertentieverkoop
moet en dat ondernemingen daarbij een cruci- nispartijen kun je snel vooruit. Ik zou iedereen
Bureau Van Vliet
023-5714745
ale rol spelen. Wij hebben veel media-aandacht willen adviseren: innoveer steeds weer met lef
voor onze initiatieven want we verspreiden ons en in partnership!
“recept” voor succesvol duurzaam ondernemen
graag zo breed mogelijk aan iedereen die het
maar horen wil: “Zorg dat er in de keten waar- Ruud Koornstra is mede-eigenaar van Tendris Holding,
binnen je onderneemt geen verliezers (mens, een initiëringsmaatschappij voor duurzame onderne-
natuur en milieu) zijn”. Het gevolg is een niet mingen waaronder Oxxio en Visa Greencard.

4. Energie Onderzoeksubsidie
Energie Onderzoeksubsidie
Dé snelle route naar energie-innovatie
Dé snelle route naar energie-innovatie
Dé snelle route naar energie-innovatie
Dé snelle route naar energie-innovatie
www.agentschapnl.nl/eos
www.agentschapnl.nl/eos
www.agentschapnl.nl/eos
www.agentschapnl.nl/eos
T T +31 (0) 88 602 92 00
+31 (0) 88 602 92 00
T T +31 (0) 88 602 92 00
+31 (0) 88 602 92 00

5. › innoveer! gebiedende wijs van: innoveren (innoveerde) 1 (overg.; h. geïnnoveerd) als nieuwigheid p5
INHOUD invoeren 2 (onoverg.; is geïnnoveerd) zich vernieuwen • (1512) ‹ Fr. innover
13 24 32
3 VOORWOORD Pieter Winsemius, bedrijfskundige, auteur en voormalig politicus
6 INNOVATIELAT De BN’er als ondernemer. Hoe innovatief is Eric van Tijn?
8 OUTLOOK Waarom het bedrijfsleven en topsport niet zonder elkaar kunnen
13 MIJN TROTS 01 Ondernemen in sprookjesland
14 SCHAKELS Hoe een Nederlandse kinderklok een succes in achttien landen werd
16 STELLING Innovatie? Daar heb ik helemaal geen tijd voor!
Probeer het zelf!
Quick Response- 17 MIJN TROTS 02 Veilig en schoon drinkwater
codes scant u met een
smartphone of webcam, 19 LEERMOMENT Nieuwe media, leuk. Maar wat kan ik ermee?
waarna u terechtkomt
bij aanvullende online 20 AGENDA Slimmer digitaal werken en nog meer handige workshops
toepassingen. Op pagina
18-19 vindt u ook zo’n
QR-code die doorlinkt
naar een online dossier SPECIAL: INNOVATIE SCOORT!
met extra informatie bij
het artikel. Mocht uw
24 MIJN VISIE Carla Koen over het aanstaande innovatieonderwijs in Nederland
computer of mobiel niet
standaard zijn uitgerust
29 UPDATE Nieuws en inspirerende tips
met een QR-reader:
er zijn meerdere gratis
32 DOSSIER Het leven ná de MKB Innovatie Top 100
QR-readers te downloaden 37 MIJN TROTS 03 Revolutionair voedingssysteem
via internet.
38 COLUMN Piet van Staalduinen, algemeen directeur Syntens
Geen smartphone?
Ga naar: syntens.nl/netwerken

6. p6Oogkleppen af ›
ERIC VAN TIJN ademt muziek, schrijft en jureert.
Als ondernemer moet hij soms worden geremd:
zijn vernieuwingsdrang is grenzeloos.
Inspiratie Tic Vernieuwend
‘DE BESTE IDEEËN krijg ik onder ‘IK BEN DE OUDSTE in het pand ‘WE MAKEN VOORTDUREND
de douche of als ik in bad zit. Even waar we werken, maar van novi- NIEUWE SOUNDS, ook Hou me vast
weg van alles. Dan ben ik in mijn teiten ben ik het eerste op de van Ruth Jacott was vernieuwend.
meest ontspannen modus en kan hoogte. Is er in Amerika een Als een van de eersten hadden we
ik sowieso goed nadenken. Nee, ik nieuw apparaat, dan bestel ik het geen galm op de zang. Werden we
heb geen notitieboekje nodig om meteen. Dat is een tic van me. Ik gebeld vanuit de platenfabriek:
mijn ideeën te onthouden. Ik heb heb er altijd een hekel aan gehad “Wat is dit voor belachelijke sound.
een vreemd geheugen: ik vergeet om achter te lopen en juist die Is jullie galm kapot?” werd er
veel – mijn telefoon herinnert me drang helpt me als ondernemer. letterlijk gevraagd. Dan kan ik
aan de verjaardag van mijn beste Want hoe kun je vooruitgang me echt kwaad maken. Jongens
vriend – maar ideeën voor nieuwe nastreven als je je ogen sluit voor zet die oogkleppen af. Uiteindelijk
liedjes blijven helder in mijn hoofd vernieuwingen die op het eerste werd het een gigantisch succes.’
cirkelen, daar onthoud ik elke mil- gezicht je corebusiness niet raken?
liseconde van.’ Misschien komen de beste ver-
nieuwingen altijd wel uit een hoek
waar je het niet verwacht!’
Té innovatief
‘MET MAI TAI, een van de eerste
meisjesgroepen in Nederland,
brachten we een heel nieuwe
Cliché sound die ontzettend aansloeg.
JOCHEM (FLUITSMA) EN IK zijn Voor de volgende single bedach-
allebei heel gedreven vijftigers. ten we meteen weer een nieuwe
Vakidioten. Anders dan leeftijds- sound, die het een stuk minder
genoten die ik nieuwe sounds zie deed. Pete Waterman (Engelse
afkeuren, omdat het anders is dan muziekproducent) zei tegen onze
anders. In het liedje Vrede dat Ruth Nederlandse uitgever: “Zo stom,
Jacott op het Songfestival zong, dat hadden ze nooit moeten doen.”
zat bijvoorbeeld een scratchstukje. Hij had gelijk. We hadden drie
Dat gaf een nieuw ritmisch effect. platen met dezelfde sound moeten
Dat stukje moest eruit, vond een maken. En dan langzaam aan de
oudere collega. Maar daar draait sound schaven om fans de kans te
nu net de hele plaat om! Wij had- geven te kunnen wennen. Daar zijn
den daar bewust over nagedacht we niet handig genoeg in geweest.
en ik merkte dat hij afhaakte. Dat Achteraf hebben we er wel om
begreep ik niet. Het is cliché, maar kunnen lachen.’
waar: stilstaan is het allerslechtste
TEKST MARLEEN BAKKER
FOTOGRAFIE LARS VAN DEN BRINK wat je kunt doen.’

7. › ERIC VAN TIJN › 1985 Begin van samenwerking met Jochem Fluitsma (Fluitsma & Van Tijn), met wie hij p7
INNOVATIELAT meer dan 80 hits scoorde van onder anderen: The Scene, Loïs Lane, Dolly Dots, Ruth Jacott, De Kast, André
Hazes, Guus Meeuwis & Vagant en Hind › 1996 Nummer 1-hit onder eigen naam: 15 miljoen mensen › 1998
Gouden Harp voor lichte muziek › 2002-2010 Jurylid bij televisieprogramma’s Idols en X-Factor
CV ›

8. ›
OUTLOOK
Topsport
TEKST BOB KROEZE
BEELD HOLLANDSE HOOGTE
ALS VOORPORTAAL
VAN GROOT SUCCES
Sneller, hoger, harder, sterker. Topsporters zijn continu op zoek naar
verbetering. Alleen op die manier kunnen zij de concurrentie voorblijven.
De vindingen van innovatieve bedrijven zijn daarbij onmisbaar. Maar
andersom geldt ook: bedrijven hebben de iconen uit de topsport nodig
om een voet tussen de deur te krijgen op de krioelende markt.
d e Nederlandse overheid is
er tegenwoordig veel aan
gelegen het topsportklimaat
in ons land te verbeteren. Dat
was tot in de jaren tachtig
van de vorige eeuw wel
anders. Topsport was bijna
een vies woord, de associatie
met communistische landen
als de DDR lag daarvoor te
veel op de loer. Onder aan-
voering van het ministerie
van VWS (Volksgezondheid,
Welzijn en Sport) en het in 1993
gefuseerde NOC*NSF kwam topsport
in de jaren negentig pas voor het eerst
echt op de politieke agenda terecht.
Het ministerie zag in dat top-
prestaties in de sport bijdragen aan
de promotie van Nederland in de
wereld. Daarnaast versterken ze de
gevoelens van nationale trots. Het zette
bovendien de bevolking aan tot meer
bewegen: topsport werkte aanstekelijk
en betekende een impuls voor de
breedtesport. En niet onbelangrijk tot
slot: de sector sport werd en wordt
steeds belangrijker voor de ontwikkeling
van het bruto nationaal product. Deze
ontwikkelingen vonden ook in de landen
om ons heen plaats, Nederland kon en
wilde niet achterblijven.
Succes bleef niet uit, met de Olym-
pische Spelen van 2000 in Sydney als ›

9. › › PRODUCT 01. SHARP MASTER p9
Uitvinden en uitwerken zit oud-schaat-
ser John Oudt uit Avenhorn in het bloed.
Zo bedacht hij zes jaar geleden de Sharp
Master, een slijpapparaat voor schaat-
sen op zakformaat. ‘Het idee ontstond
tijdens het schaatsen zelf’, vertelt Oudt,
van huis uit carrosseriebouwer.
‘Ik realiseerde me dat schaatsers om
hun ijzers te slijpen altijd veel moeten
meezeulen. Denk alleen al aan dat
onhandige grote slijpblok. Het kost
bovendien veel tijd en niet iedereen is er
even handig in.’ Dat moest eenvoudiger
en sneller kunnen, meende Oudt. Hij
ontwikkelde een apparaat waarmee
iedere schaatser zijn eigen schaatsen
zonder problemen kan slijpen én
afbramen. De Sharp Master heeft de
vorm van een computermuis en ligt
daardoor gemakkelijk in de hand.
Het apparaat verscheen in 2007 op de
markt.
Het apparaatje is inmiddels een
bewezen succes en te koop bij diverse
speciaalzaken en via internet. Alleen
deze winter al verkocht Oudt meer dan
duizend exemplaren.
Bij het vermarkten van zijn uitvinding
klopte Oudt voor enkele specifieke
vraagstukken bij Syntens aan. ‘Met
name in het proces van patenteren en
bij het opzetten van een reclamecam-
pagne heb ik gebruikgemaakt van hun
expertise’, zegt hij. ‘Dat zijn toch geen
trajecten die je zomaar even doet.’
De Sharp Master werd aanvankelijk in
de schaatswereld met de nodige scepsis
ontvangen. ‘Schaatsers zijn nogal
conservatief ingesteld. Dat betekent
dat ik met de Sharp Master m’n gezicht
moet laten zien; om op schaatsbanen
het apparaat te demonstreren. Je moet
de mensen wel ervan overtuigen dat het
goed zit.’
Mark Tuitert op weg naar olympisch goud in Vancouver op
de 1500 meter. De innovatieve klapschaats is sinds 1996
niet meer weg te denken in het internationale schaatscircuit.

10. p10 › PRODUCT 02. KLIMAATKAMER OUTLOOK
b-Cat in Tiel is specialist in klimaat-
beheersing en focust zich daarbij
op vier markten: sport, voeding,
musea en sinds kort brandpreventie.
beste voorbeeld. Nederland behaalde veel bedrijven – grote, maar zeker ook b-Cat High Altitude is de naam
daar het recordaantal van 25 medailles, kleinere – werd de innovatiedrang om van de sporttak van het bedrijf. De
waaronder maar liefst twaalf gouden. producten en diensten te ontwikkelen afdeling bouwt technische installaties
Iconen als Inge de Bruijn, Leontien van voor topsporters, flink aangewakkerd. waarmee hoogtetrainingen kunnen
worden gesimuleerd. ‘Dat soort
Moorsel en Pieter van den Hoogenband Ook hier stegen de investeringen en
trainingen past prima in de agenda
droegen met meerdere gouden plakken kreeg de ontwikkeling van innovatieve van topsporters, zowel als voor-
bij aan onze gevoelens van nationale producten als bijvoorbeeld de klap- bereiding op natuurlijke hoogte-
trots. Nederland stond internationaal op schaats een impuls. Zo is het klap- stages als wedstrijdvoorbereiding
de kaart als topsportland. mechanisme van de Zandstra-schaats en ook als onderdeel van het
Het kabinet schaarde zich achter de ontwikkeld en geproduceerd door het herstelprogramma’, legt Marketing
ambitie om Nederland structureel tot bedrijf Chatter van oud-schaatser John & Sales-manager Ivo Klein Bluemink
uit. ‘Door op hoogte te trainen maakt
de tien beste sportlanden ter wereld te Oudt uit Avenhorn. Oudt ontwikkelde
het lichaam meer rode bloedcellen
laten behoren. Om dat vorm te geven daarnaast de Sharp Master, een aan. Hierdoor kan het lichaam meer
stegen de investeringen van de overheid compacte schaatsenslijper, die door zuurstof opnemen, waardoor het
in topsport fors. Was er in de periode iedere schaatser simpel te gebruiken uithoudingsvermogen toeneemt. Dit
1997-2000 95 miljoen euro beschikbaar, is (zie product 01). Olympisch medaille- resulteert in prestatieverbetering en
van 2005 tot 2008 was dat bedrag al bijna winnaar Bob de Jong is een fervent een verkorting van het herstel.’
verdubbeld tot zo’n 175 miljoen euro. gebruiker van het apparaatje. Bekende sporters als Maarten van
der Weijden, olympisch kampioen
Als klap op de vuurpijl wil NOC*NSF Een ander voorbeeld is de ontwik-
openwater zwemmen en de wielren-
de Olympische Spelen van 2028 naar keling van Hamerhaai, de koosnaam ners Sven Nys, Kenny van Hummel
Nederland halen. De ambitie van het vo- voor de tweemansbob, waarmee de en Robert Gesink maken gebruik van
rig jaar opgestelde Olympisch Plan 2028 bobsleeërs Edwin van Calker en Sybren speciaal ontwikkelde klimaatkamers.
is om ‘met sport in de volle breedte een Jansma afgelopen februari deelnamen Ook staat er een sportklimaatkamer
bijdrage te leveren aan Nederland’. aan de Olympische Winterspelen in in het Nationaal Sport & Innovatie-
Vancouver. Hun innovatieve bob was centrum in Papendal. Inmiddels heb-
ben gerenommeerde wielerploegen
Hamerhaai het zichtbare resultaat van het project
als Garmin en Rabobank verregaande
Het veranderde topsportklimaat liet TopBob, waarin bedrijven als Eurotech/ belangstelling getoond.
ook het bedrijfsleven niet onberoerd. Bij Viking Engineering, Modesi en DSM › Klein Bluemink is verheugd met die
interesse. ‘Wij zien de topsport toch
vooral als een “elitemarkt” met een
krachtige uitstraling. Iconen uit de
topsport die gebruikmaken van onze
technieken helpen onze naams-
bekendheid en betrouwbaarheid
vergroten. Zo creëren we nieuwe
afzetgebieden in de breedtesport,
maar ook in de (sport)medische
wereld.’ Het bedrijf heeft contacten
met ziekenhuizen en zorgverzekeraars
om de mogelijkheden te onderzoeken
om de techniek van hoogtesimulatie
toe te passen op bijvoorbeeld astma-
patiënten. Hierbij maakt b-Cat gebruik
van Syntens als klankbord op diverse
terreinen.
Zwemmer Maarten van der Weijden
leeft maanden in een klimaattent.
In 2008 wint hij goud tijdens de
Olympische Spelen in Peking.

11. Meer dan 400.000 klanten vereenvoudigen hun werkdag met Mamut
MEER TIJD VOOR EEN BETER RESULTAAT
Eenvoudig boekhouden – meer verkopen – professionele website
Eindelijk al uw administratieve
zaken overzichtelijk in één
programma
Gebruiksvriendelijke boekhouding
Prijsbekroonde CRM met facturering
Verkoop meer met geïntegreerde webwinkel
Inkoop, magazijn- en projectbeheer
– Eric Minkhorst, Schoonmaakgilde
BESP
AAR
TOTAALPRIJS € 418,-
tot 30-04-2010
€ 23,- per
maand
voor serviceovereenkomst + eenmalig
licentiebedrag van €579,-
MAMUT OFFICE GRATIS MICROSOFT WINDOWS 7
PROFESSIONAL AAN DE SLAG CD PROFESSIONAL
Complete Bedrijfssoftware t.w.v. €199,- t.w.v. €219,- (upgrade NL)
Bestel voor 30 april:
0800 444 6665 Test online www.mamut.nl/innoveer

12. p12 › OUTLOOK
Topwielrenners Niki
Terpstra (rechts) en
Fabian Wegmann
herstellen in een
mobiel ijsbad.
PRODUCT 03. ICYDIP
Voor steeds meer topsporters is een
ijsbad niet meer weg te denken als
onderdeel van de training. IJsba-
den zorgen ervoor dat het lichaam
sneller herstelt van inspanning en
helpen zo blessures voorkomen. samenwerkten met de Bob en Sleebond Een no-nonsenseaanpak met een
Hicham Shatou en Tarek Ghobar, (BSBN) en enkele technische univer- hoog praktisch karakter is daarbij
twee voormalige studenten aan de TU siteiten. Jarenlang was Nederland kenmerkend voor de samenwerking.
Delft, ontwikkelden met hun bedrijf
een ontwikkelingsland als het gaat om Want voor een topproduct is topsport
IcySolutions de IcyDip: een compact
en verplaatsbaar ijsbad.
bobsleeën. Maar die achterstand bleek vaak weliswaar een perfect podium, het
‘Het innovatieve aan de machine is dat razendsnel ingelopen. De Hamerhaai uiteindelijke doel is toch vooral om die
zij in staat is water af te koelen naar werd in amper een jaar tijd ontwikkeld producten bereikbaar en toepasbaar te
iedere gewenste temperatuur en dat en kan zich meten met de internationale maken voor bredere doelgroepen. Dat
zonder wachttijd’, vertelt Shatou. concurrentie. De teleurstellende resul- is in veel gevallen ook een kwestie van
IcySolutions mag zich verheugen in de taten in Vancouver hadden volgens Van bittere noodzaak om te kunnen zorgen
belangstelling van vele topsporters.
Calker niets met het materiaal te ma- dat de producten economisch rendabel
De TVM-schaatsploeg met Sven
Kramer en Ireen Wüst en voetbal-
ken. Sterker nog: de Nederlandse bob worden.
ploegen als Benfica en Sunder- was een van de snelste in het circuit. Dat aanboren van nieuwe consumen-
land maken gebruik van de IcyDip. tendoelgroepen gaat verder dan alleen
Gesprekken met Bayern München en No-nonsense de logische en snelle vertaling richting
Hannover96 staan gepland. Veel ideeën komen samen bij Inno- de breedtesport. Een goed voorbeeld
Tijdens de Olympische Spelen in SportNL. Dit innovatienetwerk, daarvan is het bedrijf b-Cat, dat een
Vancouver presenteerde IcySolutions
opgericht in 2006 door NOC*NSF en sportklimaatkamer ontwikkelde om
0
het vervolg op de IcyDip: de IcyBath.
Shatou: ‘Het is feitelijk een zak met
onderzoeksinstituut TNO, poogt sport, hoogtetrainingen te simuleren (zie
een stoel en dus nog meer gericht bedrijfsleven en wetenschap samen te product 02). De techniek is naast sport
op gemak. We hebben de IcyBath brengen met als missie sportinnovatie. prima toepasbaar in ziekenhuizen.
ontwikkeld op verzoek van NOC*NSF. InnoSportNL is daartoe meerjarige Veel ondernemers hebben inmiddels
Zij waren op zoek naar een mobiele samenwerkingsverbanden aangegaan onderkend hoe topsportinnovaties
oplossing voor ijsbaden.’ De volgende met bedrijven, overheden en kennis- kunnen werken als kruiwagen naar
stap is de IcyMini, een kleine versie
instellingen. Doel van de samen- interessante, andere afzetgebieden. Met
van de IcyBath, bedoeld om de ama-
teursporter te bereiken. ‘Ons doel is
werking is om mkb-bedrijven die actief topsporters als iconen, maar ook niet
binnen drie jaar marktleider te zijn zijn in de sportmarkt te ondersteunen meer dan dat. De topsportmarkt blijkt
in de markt van instant koeling en bij het ontwikkelen van innovatieve vaak slechts het voorportaal van een
ijsbaden voor topsporters.’ producten. scala aan mogelijkheden.

13. › handel p13
MIJN TROTS
FOTOGRAFIE IVO VAN DER BENT
De wereld
mooier
maken
Kinderen zijn dol op
sprookjes. Dat zie je aan
de Sprookjesboom in
de Efteling, daar is een
musical van en een televi-
siereeks. Het is een ware
hit onder kinderen. Maar
ze willen ook zélf spelen.
En dat is nou net de reden
van het pluchen Sprook-
jesboom Theater, dat wij
samen met de Efteling
ontwierpen. Zo kunnen
kinderen de sprookjes
thuis naspelen en zelf
avonturen bedenken.
Via een klapdeurtje in
de achterkant komen
Roodkapje, Assepoester,
de wolf, draak en heks
op het podium. Daarmee
leren kinderen een
verhaal vertellen en
natuurlijk heel veel
plezier te hebben, want
alleen belerend willen we
niet zijn. Het moet ook
vooral leuk zijn.
Liefde, talent, wijsheid
en vreugde, daar gaat
het om. De sprookjes
lopen allemaal goed af en
bevatten een kinderbood-
01
schap over waarden en
normen, dat past heel erg
bij Dushi. Wij willen de
wereld mooier, vrolijker
en vriendelijker maken en
dit is een manier. Syntens
heeft daar indirect ook
een steentje aan bijge-
LEO PULLENS mede-initiatiefnemer van Dushi (Waalwijk) › product speelgoedtheatertje ›
dragen, namelijk met
innovatie het Sprookjesboom Theater › verkoop het product is regelmatig uitverkocht › succes
Sprookjesboom Theater is in Las Vegas bekroond met de IAAPA Best Toy Award. Ontstaan uit
financiële adviezen die ze
samenwerking met de Efteling ons gaven.

14. Precies
p14
SCHAKELS
op tijd TEKST JANNEKE STAATS
ILLUSTRATIE SHOOT MEDIA
Ondernemer Noortje van der Loo bedacht
een kinderklok. Een ingenieus plan voor een
internationale markt. Maar hoe maak je van
een goed idee, een goed product?
De ondernemer
Noortje van der Loo ‘Ik was al twee jaar bezig met It’s a Clock!. Had
uitgebreid internationaal marktonderzoek gedaan, speelgoedbeurzen
bezocht en het idee voor de klok al behoorlijk ver uitgewerkt. Een free-
lancer die ik had ingehuurd om 3D-tekeningen te maken, adviseerde me
eens te praten met Syntens. Om verder te komen. Dat was een gouden
tip. Innovatieadviseur Marije wist precies wie in een bepaalde fase de
juiste persoon voor mij was om mee te praten.
Zo ontmoette ik personen bij bedrijven die voor mijn product zeer
interessant waren. Onder anderen Boukje Koch, van het Chinese
Ask4me. Zij begreep hoe de slag naar een duurzaam kinderproduct kon
worden gemaakt. Ze voelde meteen aan dat een kinderklok tegen een
stootje (of twee, drie, vier...) moet kunnen en er tegelijkertijd ook nog
aantrekkelijk moet uitzien.
Ook het contact met Wouter Karneworff van het Octrooicentrum
komt via Syntens. En via Marije hoorde ik over de subsidieregeling
Prepare2Start voor bedrijven die willen exporteren. Mede dankzij Pre-
pare2Start stond ik in september 2009 op de Kind & Jugend-beurs in
Keulen. Ik maakte daar een vliegende start met It’s a Clock!, kreeg veel
media-aandacht en werd zelfs genomineerd voor de Innovation Award!’
Het product
Vijf jaar geleden kreeg Noortje van der Loo, Bee on Time werd genomineerd voor Gouden
eigenaar van Bee on Time, het idee voor een Kans 2009 en Noortje van der Loo werd
kinderklok. ‘Kinderen zijn gemiddeld acht verkozen tot ondernemer van het jaar door
als ze leren klokkijken, terwijl ze als peuters de Kamer van Koophandel Gooi-, Eem- en
al vragen hebben over de tijd. It’s a Clock! is Flevoland. Inmiddels wordt haar kinderklok in
speciaal ontwikkeld voor jonge kinderen en 18 landen verkocht en ontwikkelt Bee on Time Meer informatie op
geeft ze gevoel voor tijd.’ nieuwe kinderproducten rond het thema tijd. www.itsaclock.com

15. › › p15
De kennispartner
Boukje Koch (Ask4me) ‘Bijna twee jaar geleden werd ik door Bee
on Time benaderd of ik een prototype voor It’s a Clock! wilde maken.
Ik vond het direct interessant om iets met speelgoed te doen en het
idee achter deze klok sprak me aan. Noortje had een duidelijk idee
over het product. We zijn lang bezig geweest om de juiste materialen
te bepalen. Als je plastic bedrukt, krijgt het al snel iets goedkoops,
daarom hebben we de wijzerplaat van blik gemaakt.
Noortje is zeer betrokken en kritisch. In de periode dat we het
prototype ontwikkelden hadden we dagelijks contact via Skype.
Omdat het product voor kinderen is en dus tegen een stootje moet
kunnen, kon ik bijvoorbeeld onze valtesten demonstreren via de
webcam. Pas kort geleden, in december 2009, heb ik Marije van
Syntens voor het eerst ontmoet tijdens de Syntens Innovatiereis naar
Hongkong, waarbij ze onder andere de Business of Design-beurs
bezocht. Bee on Time schakelt ons nu in bij het maken van nieuwe
kinderproducten. En It’s a Clock! heeft voor ons deuren geopend naar
de ontwikkeling van ander speelgoed. Dat is enorm leuk om te doen.’
De innovatieadviseur
Marije Hovestad (Syntens) ‘Wat me vooral aansprak bij Bee on
Time was niet eens zozeer het product – hoewel dat zeer innovatief
is – maar vooral Noortjes presentatie. Ik zag direct potentie in haar
bedrijf. Wat ik ook heel leuk vond: ze is zelf moeder van vier kinderen
dus wist precies wat ze wilde met haar product.
Ik heb Bee on Time onder andere gekoppeld aan het Octrooicentrum
Nederland voor het aanvragen van een patent en het internationale
modelrecht op dit product en door de exportsubsidie Prepare2Start
ook aan de EVD.
Dat is mijn toegevoegde waarde: vaak weet ik binnen een half uur
wat de vragen en of struikelblokken van een ondernemer zijn en dan
is het een kwestie van snel schakelen en doorverwijzen. Het is niet de
bedoeling dat ik een probleem ga oplossen, maar wel dat ik onder-
nemers zo snel mogelijk verder op weg help en in contact breng met
andere partijen. Ja, dat is gratis. Soms gaat dat heel intuïtief, zo van:
ga eens koffiedrinken met die en die, misschien kunnen jullie iets
voor elkaar betekenen. Ik ben eigenlijk een soort Relatieplanet, maar
dan voor bedrijven.’

16. ‘Innovatie? Daar
heb ik helemaal
p16
STELLING
geen tijd voor!’
LUDOVIC VINKESTEIJN (45) TIM DASSEN (36) DENNIS KALTOFEN (37) INGRID RELOU (34)
algemeen directeur Geomil mede-eigenaar van Code Product oprichter en algemeen directeur Syntens-adviseur Innovatie
Equipment BV (Moordrecht) › Solutions (Sittard-Geleen) › wat Groei XL (Amersfoort) › sinds
wat fabrikant van geotechnische ingenieursbureau voor bedrijven 2004 › mensen in dienst 5
equipment › sinds 1934 › mensen › sinds 2007 › mensen in dienst 5 (inclusief Kaltofen)
in dienst 25 (inclusief twee eigenaren)
‘V oor innovatie moet je
tijd vrijmáken. Het is
de enige weg vooruit. Ik heb
‘W e hebben het ongeloof-
lijk druk met onze
huidige klanten. Dan schiet
‘E lke organisatie – groot
én klein – verliest op
een zeker moment haar
‘H et zou zonde zijn als
ondernemers er zo
over denken. Innoveren is
het liefst dat al mijn mensen innoveren er wel eens bij in. bestaansrecht als ze niet noodzakelijk, alleen zo blijft
de hele dag met innovatie Al heeft het onze prioriteit. innoveert. En dat merk je pas het concurrentievermogen
bezig zijn: van degene die de We hebben één ingenieur als het te laat is. Elke onder- op peil. Soms kan het
0
toiletten schoonmaakt tot de vrijgemaakt om volledig aan nemer zou er dus tijd voor woord innovatie onterecht
financieel directeur. Iedereen innovatiediensten te werken. moeten maken. Jouw huidige overkomen alsof er vele
moet op zijn niveau bezig zijn Ook brainstormen mede- product, dienst of aanbod is nieuwe producten moeten
met innoveren en zich afvra- eigenaar Harold en ik over vandaag nog relevant, maar worden bedacht. Maar
gen: hoe kan ik mijn taken innovatieve strategieën als biedt door externe ontwik- innoveren gaat over meer:
efficiënter doen? we op weg zijn naar klanten. kelingen overmorgen wel- over de kwaliteit van huidige
We kunnen er wollig over Dat werpt zijn vruchten af. licht te weinig toegevoegde producten en van de orga-
zijn, meetings beleggen om Toch zou structureel brain- waarde. nisatie, over markttoegang,
te brainstormen, maar waar- stormen meer kunnen toe- Besteed op zijn minst perio- over het identificeren en
om zou je niet over innovatie voegen, omdat je daarmee diek aandacht aan innovatie. pakken van nieuwe kansen.
nadenken als je koffie haalt? een cultuur creëert waarin Vraag medewerkers bijvoor- Dat kan betekenen dat je
Het is een mentaliteitskwes- vrij denken wordt geprikkeld beeld met nieuwe ideeën tijd en of geld moet inves-
tie, die gedrevenheid moet in wat weer leidt tot innovatie. te komen. Of schakel bij teren. Maar innoveren zal
mensen zitten. Ook als je het Maar op dit moment lukt het onvoldoende tijd of ervaring op de lange termijn juist tijd
druk hebt, moet je je als on- nog niet. Wij zijn een jong een externe in om groei- en geld besparen. Immers,
dernemer bezighouden met bedrijf en bevinden ons nog impulsen te ontwikkelen. Dat het bedrijf zal efficiënter in
wat belangrijk is. En door in de pioniersfase. Ons doel voorkomt de meest basale kunnen springen op kansen
innovatie houd je misschien is meer focus aan te brengen fouten. Dat betekent echter of sneller nieuwe produc-
wel tijd over.’ binnen specifieke markten niet dat ondernemers het ten naar de markt kunnen
en diensten, waardoor inno- hele innovatieproces kunnen brengen. Innovatie gaat dus
veren ook makkelijker gaat.’ uitbesteden. Zij zijn immers over kansen voor snellere
zelf dé expert op hun markt groei. Wij geven hiervoor
en van hun klanten.’ praktische handreikingen die
bij de ondernemer passen.’

17. › duurzaam p17
MIJN TROTS
FOTOGRAFIE IVO VAN DER BENT
Dus wel!
In Noord-Malawi rijden
mensen 2000 kilometer
voor chloortabletten.
Gebrek aan schoon water
is namelijk het grootste
probleem in ontwikke-
lingslanden. Met slechts
elektriciteit, zout en water
maakt ons systeem een
desinfectievloeistofmid-
del en is het overbodig
om zo ver te rijden. Het
mooie is dat er geen
drinkwater voor nodig is,
waardoor alle benodigd-
heden vrijwel overal ter
wereld voorhanden zijn.
Het desinfectiemiddel dat
zo verkregen wordt, werkt
minstens zo goed als
bleekmiddel en chloor en
is niet giftig. Een veilig al-
ternatief om drinkwater te
02
genereren, maar ook voor
desinfectiedoeleinden.
TNO zei vooraf: “Jongens,
wat jullie doen, kan niet.”
Met de basistechniek
misschien niet, maar wij
hebben die techniek an-
derhalf jaar doorontwik-
ALFRED EN ARJAN KOOP directeuren-
grootaandeelhouders Watter (Emmen) ›
keld en zijn pas net klaar.
product het Watter-systeem zet water om Ook in Nederland hebben
naar een duurzame desinfectievloeistof › we een missie. Besmet-
innovatie middelen die overal voor handen zijn tingen worden door het
vormen een desinfectievloeistof zonder giftige desinfectiemiddel bij de
stoffen › verkoop 2010 Wattersysteem voor bron aangepakt, zodat
30 ziekenhuizen in China en 35 ziekenhuizen
geen antibiotica nodig zijn
in India. Verder agrarische sector, veeteelt
en verzorgingssector › succes winnaar
om een grote uitbraak
publieksprijs van de Shell LiveWIRE Young terug te dringen. Om
Business Award ons doel te bereiken gaf
Syntens ons steeds op het
juiste moment een duw
in de rug. Bij het media-
traject bijvoorbeeld. Het
Syntens-netwerk is zó
groot.

18. p18
Nieuwe media, ›
leuk! Maar wat
kan ik ermee?
naar online dossier
Zie pagina 5 voor
informatie over
deze QR-code
LinkedIn, Twitter, Facebook, Ning en
handige iPhone-applicaties: de digitale
revolutie is niet te stuiten. Hoe speel je als
ondernemer in op deze ontwikkelingen?
Tijdens B’oost in Papendal gaf Syntens
workshopdeelnemers handvatten om
nieuwe marketingconcepten in te zetten.

19. › p19
LEERMOMENT
‹ Moderne marketing
Innovatieadviseur Marco Strijks ‘Dat is waar we in
de workshop “Innovatie in het commercieel proces”
op ingaan’, vertelt innovatieadviseur Marco Strijks
‹ Online netwerken
tijdens het B’oost Event op Papendal. ‘Het commer- Deelnemer Matthijs Gaikema ‘Ik ben sinds kort
ciële proces verandert niet. Wel de marketingstra- zelfstandig ondernemer in de mediabranche.
tegie die je daarbij toepast. Potentiële klanten oriën- Vandaar dat ik op zoek ben naar informatie over
teren zich anders op de markt dan vijf jaar geleden. het bereiken van en omgaan met mijn klanten. En
Het is dus belangrijk dat ondernemers daarop in- welke marketingtools ik daarbij kan inzetten. Die
spelen. Want hoe verleid je de moderne en bewuste kennis, en meer, heb ik zeker opgestoken tijdens
klant tot kopen? Welke middelen zet je daarbij in? In de workshop. Het zet je aan het denken over an-
onze workshop maken we ondernemers bewust van dere manieren om je klanten te benaderen. Maar
de nieuwe mogelijkheden die internet biedt. En dat ook over hoe je onderneming het beste gevonden
zij daar, afhankelijk van hun doelgroep, wel of geen kan worden. Je gaat gerichter met de groei van
gebruik van kunnen maken. Daarbij laten we ver- je bedrijf aan de slag. Ik dacht dat ik het allemaal
schillende kanalen zien waarmee “nieuwe klanten” wel wist, want ik ben pas vorig jaar afgestudeerd
bereikt worden. Bijvoorbeeld Twitter of Foursquare. in de communicatie. Maar ik heb toch weer van
Maar ook zaken als Tryvertising, bluecasting, non alles geleerd over nieuwe marketingtechnieken
spot advertising of zoekmachinemarketing passeren en communicatiekanalen. Zo snel gaat de digitale
de revue. En we laten voorbeelden van B2C-marke- revolutie dus. En daar moet je als ondernemer
tingtools zien. We geloven namelijk dat die tools een op inspelen. Wat ik met deze informatie ga doen?
innovatie in de B2B-markt teweeg gaan brengen.’ Meer online netwerken. Daar kan ik zeker meer
uithalen.’
Commercieel proces ›
Deelneemster Anne-Marie Buysse ‘Ook ik ben
net gestart. Als offerte- en subsidiespecialist in
onder meer de ICT-branche. De belangrijkste
vraag voor mij is natuurlijk hoe ik mijn klanten het
beste kan bereiken. Ik ben erg enthousiast over
de nieuwe communicatiemiddelen en heb me toen
ingeschreven voor deze workshop.
Mooi dat er zoveel digitale kanalen zijn waarlangs
potentiële klanten zich kunnen oriënteren. Online
netwerken ken ik al en daar maak ik ook gebruik
van. Daarbij focus ik me op de netwerken die echt
voor mij van belang zijn, zoals LinkedIn. Ik vond
vooral de uitleg over het commerciële proces be-
langrijk. Dat proces werd helder aan de hand van
een stappenplan uitgelegd. Binnenkort wil ik daar-
mee aan de slag, maar in de waan van de dag kom
ik daar niet snel aan toe. Terwijl dat wel belangrijk
is voor de groei van mijn bedrijf.’
TEKST IRMA DORENSTOUTER
FOTOGRAFIE JAN DIRK VAN DER BURG

20. › Waar en wanneer vinden de Syntens-workshops plaats? Op deze pagina’s staan de interessantste op een rijtje.
AGENDA Het totaaloverzicht met de meest up-to-date informatie vindt u op www.innoveermagazine.nl.
Slimmer
digitaal
werken
VEEL ONDERNEMERS zien de voordelen en kansen met andere partijen in de keten te delen, worden er
van interactief zakendoen over het hoofd. Terwijl er minder fouten gemaakt en vergroot u uw efficiency
in de organisatie juist veel voordeel valt te halen door aanzienlijk. De combinatie van minder orderfouten,
slimmer digitaal te werken. In deze workshop komen tijdige levering, rijkere productinformatie en betere
49 voorbeelden voorbij die u laten zien hoe u met aansluiting van het assortiment op de specifieke klant-
ICT-middelen waarde voor uw klant toevoegt en voor behoeften, vergroot daarnaast de klanttevredenheid.
de lange termijn uw concurrentiepositie versterkt. Wees slim, werk digitaal!
Elektronisch informatie uitwisselen via digitale prijs-
lijsten, catalogi, orderbevestigingen, pakbonnen en MAASTRICHT 27-09-2010
facturen staat centraal. Door deze gegevens digitaal ROERMOND 14-12-2010

21. › › p21
Slimmer werken
Lagere kosten en extra omzet. Welke
ondernemer wil dat niet? Aan de hand
van 49 voorbeelden leert u hoe u dit kunt
realiseren.
TILBURG 09-06-2010
ROERMOND 22-06-2010
MAASTRICHT 11-10-2010
Slimmer organiseren
Hoe gaat u als ondernemer om met
de duizend-en-een zaken die dagelijks
op u afkomen? Voer productiever en
slimmer uw ondernemerstaken uit.
ENSCHEDE 12-05-2010
DEVENTER 25-05-2010
Kruip in de huid van ‘digiboef’
U gaat zelf aan de slag om te ervaren
waar en hoe het fout kan gaan in de
beveiliging van uw digitale informatie.
HORST 06-05-2010
ROERMOND 18-05-2010
HORST 01-06-2010
ROERMOND 15-06-2010
Mini-trendtour PUUR Ontdekken
Met een groep ondernemers reist u naar
inspirerende regionale locaties. Een
ontdekkingstocht naar eerlijk en puur
eten.
DRENTHE 20-05-2010
BRABANT 16-06-2010
GELDERLAND 01-07-2010
FLEVOLAND 23-09-2010
ZUID-HOLLAND 14-10-2010
NOORD-HOLLAND 18-11-2010
GRONINGEN 09-12-2010
ILLUSTRATIE SHOOTMEDIA

22. hoogwaardiger
TNO.NL
TNO werkt aan een betere toekomst.
Ook als het gaat om hoogwaardige
technologie.

23. innoveer!
SPECIAL
p26 › Mijn visie / Ongeveer 40% van de
snelgroeiende bedrijven is actief op het
gebied van innovatie / p32 › Update / Van
de bedrijven met technologische innovatie
besteden snelle groeiers 9% van hun
uitgaven aan innovatie, het dubbele van
niet-snelle groeiers / p38 › Dossier / Bij
snelle groeiers bestaat 23% van de omzet
uit innovatieve producten / p39 › Column /
Bij bedrijven die gebruikmaken van proces-
en organisatorische innovaties ligt de
!
RT
productiviteit 9% hoger / p40 › Mijn Trots /
Technologische en productinnovaties zijnOO
SC
effectiever als ze gecombineerd worden met
TIE
VA
proces- en organisatorische innovaties.
NO
IN

24. p24 ›
MIJN VISIE
TEKST RUUD SLIERINGS
FOTOGRAFIE MAURITS GIESEN

25. ›
‘Want
INNOVATIEONDERWIJS
p25
innoveren
is te leren!’
Ook na de val van het kabinet-Balkenende IV blijft Syntens zich
onverstoord inzetten om ondernemers beter, eerder en sneller te laten
innoveren. Een van de initiatieven is daarbij de introductie van het
Kabinet van Vernieuwing. Onder leiding van ‘groene’ premier Ruud
Koornstra gaan de leden van dit kabinet inspiratiecolleges verzorgen.
Te beginnen voor de ruim 350 bedrijven die zijn genomineerd
voor de MKB Innovatie Top 100. innoveer! stelde tien vragen aan
dr. Carla Koen, portefeuillehouder Onderwijs in het aanstaande
innovatiekabinet. ‘Er is zo veel ongerepte potentie in Nederland.’
!
RT
OO
SC
TIE
VA
NO
IN

26. w
p26
at wordt de taak van het innovatie-
kabinet? ‘Enerzijds het innovatieniveau
binnen het mkb naar een hoger niveau
tillen. Ondernemers doen wel aan
innovatie maar vaak nog te kleinschalig.
Soms is er een gebrek aan investerings-
kapitaal, maar veel vaker is er een
gebrek aan visie. Van echt entrepreneur-
ship. Onze taak is duidelijk maken aan
alle doelgroepen wat er voor nodig is om
verantwoord te innoveren. Anderzijds
zijn we er om het “reguliere” kabinet
aan te sporen om nog meer te doen
voor ondernemers. De meeste sub-
sidies gaan namelijk nog altijd naar de
grote bedrijven, de overheid en het mkb
moeten elkaar nog beter zien te vinden.
Ik hoop dat wij hun wensen en eventuele
noden bij de ministeries over het voet-
›
in het bijzonder de hightechbedrijven.
Tijdens deze masteropleiding komen
alle facetten van innovatie aan bod: van
een werkelijk vernieuwend idee tot en
met de commercialisatie van nieuwe
product-marktcombinaties. De start was
een succes, daar hebben we hard voor
gewerkt om dat goed op de rit te krijgen.
De pas afgestudeerde technici meldden
zich vervolgens vrij eenvoudig aan, maar
het grootbedrijf was heel wat moeilijker
te verleiden; door de crisis houden ze
begrijpelijkerwijs de hand op de knip.
Omdat het een nieuwe leergang betrof,
ben ik persoonlijk bij ondernemers
langs geweest om de onderwijsvorm
onder de aandacht te brengen. Ik heb
gepraat als Brugman. En om de cursus
voor de doelgroep aantrekkelijk te
MIJN VISIE
licht kunnen brengen.’ maken zijn de tarieven aangepast, we
hebben speciale betalingsregelingen op
Het Kabinet van Vernieuwing heeft iets basis van no cure no pay. Helaas zonder
ludieks, kijk maar naar de namen van resultaat. Conclusie: er is weinig besef
de departementen. ‘O, maar we nemen bij ondernemers omtrent de noodzaak
dit initiatief zeker serieus! Onze daden van managementkennis voor innovatie.
moeten spreken. Als we met sprekende Dat zou anders moeten!’
voorbeelden komen, cijfers, feiten,
waarom er iets anders moet, waarom Mkb-bedrijven innoveren te weinig,
er moet worden vernieuwd, dan kunnen vindt u. Over welke sectoren hebt u
wij zeker impact hebben. Het Kabinet het dan? ‘Dan heb ik het vooral over de
van Vernieuwing zal werkenderwijs zelf hightechbedrijven die opereren in IT, in
zijn weg moeten zien te vinden, maar ik healthcare, alternatieve energie, of be-
denk dat we vooral een bemiddelende drijven die hoogtechnologische onderde-
functie zullen hebben tussen mkb en len maken. Uitzonderingen daargelaten.
politiek. Daarnaast zijn we een advise- Tal van deze hightechbedrijven hebben
rend lichaam richting ondernemers en waardevolle technologieën of ideeën op
richting de overheid.’ de plank liggen, maar het vertalen van
een idee naar een applicatie, dus een
In ieder geval ligt uw functie als product of dienst, mislukt vaak, of het
minister van Leren dicht bij uw idee blijft liggen waar het ligt.’
dagelijkse werkterrein. Voor de
TiasNimbas Business School hebt u de Kennelijk ziet men de noodzaak tot
leergang Executive Master of Business innovatie niet. ‘Inderdaad, ze vinden het
Innovation ontwikkeld. Is hier vanuit zonde van het geld en de tijd. Misschien
het mkb interesse voor? ‘Het is een dat deze crisis hen aan het denken
leergang speciaal voor afgestudeerde zet. In de vorige crisis, aan het begin
technische academici van de TU’s, voor van dit millennium, is bij een aantal
het grootbedrijf en voor het mkb, en dan ondernemers het kwartje gevallen.

27. › CARLA I. KOEN is professor Technology Management and Entrepreneurship aan TiasNimbas p27
Business School, Tilburg. Ze is tevens academic director van het Institute for Business
Innovation and Entrepreneurship (EIBIE) en de Executive Master of Business Innovation (MBI)
van TiasNimbas. Ze doceert en adviseert bedrijven in de profit- en non-profitsector. In het
Kabinet van Vernieuwing kreeg ze de ‘onderwijsportefeuille’ toebedeeld.
‘Het begint bij een
gebrek aan bewustzijn
bij starters (…) het is zo
frustrerend te zien dat
sommige veelbelovende
bedrijven het niet
redden’
Zij zijn gaan investeren in mensen en
in opleidingen, waarbij ze niet alleen
rekruteerden uit hogescholen en
vakopleidingen, er zijn ook mensen
van universiteiten aangetrokken. Juist
die laatste groep is nodig om nieuwe
technologieën te ontwikkelen. Daardoor
hebben ze hun positie weten te verster-
ken. Dat zou nu weer kunnen gebeuren.
Ik hoop dat deze crisis opnieuw een
vliegwieleffect heeft.’
Wat is een ander struikelblok? ‘Van
nature zijn maar weinig mensen
ondernemer. Voor het omzetten van een
technologie naar een tastbaar product is
marktkennis nodig. Veel in de hightech-
sector missen de voeling met de markt
waarin hun bedrijf opereert. Daardoor
spelen ze in hun werk als “uitvinder”
vaak niet doelgericht in op de vraag.
Verder wordt het in de markt zetten van
een nieuw product of dienst sterk onder-
schat. Hoe ontwikkel je nieuwe product-
!
RT
OO
marktcombinaties, welke kanalen
SC
gebruik je, wat is de juiste prijsstelling? ›
TIE
VA
NO
IN

28. p28 HET KABINET VAN VERNIEUWING › MIJN VISIE
Op dinsdag 25 mei presenteert het
Kabinet van Vernieuwing zich voor het
eerst. Dit gebeurt ter gelegenheid van
de lustrumviering van de bekendmaking
van de MKB Innovatie Top 100, op de of door een foute prijsstelling. Foutieve moeten worden gemaakt en waarbij
slimste km2 van Nederland: de High keuze van het marktsegment, bijvoor- vaak ook een volledig nieuwe markt
Tech Campus in Eindhoven. beeld door te kiezen voor een gecom- moet worden gecreëerd. Deze onder-
Het kabinet staat onder leiding van pliceerd segment, dat tijd kost om te nemers moeten de tools hebben om
Ruud Koornstra (oprichter en CEO Ten-
veroveren. Gevolg: een lage cashflow die te zien of er een markt is, zo niet dan
dris) en telt vertegenwoordigers vanuit
de kenniswereld en het bedrijfsleven, weer voorkomt dat je nog kunt overstap- moeten ze direct kunnen stoppen en
onder wie bijzonder hoogleraar Louise pen naar een ander segment.’ hun applicatie aanpassen in plaats van
Vet, Bernadette Slotboom (netcoördina- doorgaan. Dat laatste gebeurt nog veel
tor Nederland 4), Rob Baan van Koppert U zegt: ondernemen kun je leren. ‘Ja, te vaak. En dat is kostbare verspilde
Cress, die zijn microgroenten levert aan het is allemaal te leren en daarom is het moeite.’
alle vermaarde topkoks. frustrerend te zien dat sommige veel-
belovende bedrijven het niet redden. Zo Wat betreft de toekomst, een van uw
zonde, er is zo veel ongerepte potentie. stokpaardjes is ‘open innovatie’. Waar
Het begint bij een gebrek aan bewust- gaan we heen? ‘Open innovatie betekent
Op die terreinen kan er nog flink ge- zijn bij starters dat ze fouten maken. dat je strategische keuzes maakt over
schaafd worden aan kennis, visie en Daarnaast is er onvoldoende geloof dat welke technologieën en kennis je niet
strategie. Het probleem: bedrijven zijn ondernemerschap te leren is. Hier wordt meer geheim houdt, maar beschikbaar
niet bereid om hierin te investeren. altijd gezegd dat ondernemerschap in maakt voor anderen om samen te ko-
Waarom niet? Omdat men niet weet hoe je bloed moet zitten. Dat is onzin. Het is men tot nieuwe applicaties. In Neder-
het moet, omdat het idee net niet past kennis en durf. Waarom zijn Amerikanen land zijn we op dit vlak al goed bezig. Bij
in wat ze gewend zijn te doen. Omdat ondernemers? Niet alleen omdat ze grootbedrijven zien we een groeiende
investeren risico’s met zich mee brengt. risico durven te nemen, ook omdat ze behoefte om samen te werken met
Ik ken genoeg Nederlandse bedrijven ervoor zijn opgeleid. Natuurlijk bestaat kleinere, specialistische mkb-bedrijven,
die een technologie in huis hebben waar de succesvolle selfmade man, maar het vaak toeleveranciers. Het Amerikaanse
men niets mee doet. Terwijl niksdoen is de uitzondering en niet de regel.’ FEI bijvoorbeeld, heeft in Nederland
toch ook zeer risicovol is, zeker nu.’ samen met toeleveranciers als NTS
Veel ondernemers zeggen toch echt dat Megatronics en Sioux een compacte
Staan we er in Nederland op het ondernemen je in het bloed moet zit- elektronenmicroscoop ontwikkeld. Dit
gebied van innovatie slecht voor? ‘Dat ten. Vraag het Hennie van der Most. Hij gebeurde op basis van risk reward. Daar-
is te algemeen. Het gaat in Nederland zal moeten lachen om een opleiding tot bij wordt het risico, maar ook de winst
minder goed met de commercialisering. ondernemer. ‘Heel veel in ondernemer- gedeeld met de leveranciers die een
Dat is scherper geformuleerd. Er is veel schap is gut feeling, maar vergeet niet toegevoegde waarde bieden bij de ont-
technologie, maar men krijgt die niet dat gut feeling evengoed is gebaseerd wikkeling van de microscoop. Zo’n part-
vermarkt. Het gebeurt dat deze techno- op kennis en ervaring. Het is zeker zo nership is in Amerika nog heel onge-
logieën uiteindelijk worden verkocht aan dat het ondernemen je in het bloed kan bruikelijk. Maar het is ontegenzeggelijk
bedrijven in het buitenland. In Neder- zitten. Ondernemen is kansen zien en de toekomst, zeker gezien de opkomst
land hebben we veel living dead bedrij- daarop inspelen. Sommige mensen zien van nieuwe economische grootmachten.
ven. Dat zijn starters die niet groeien. die kansen eerder dan anderen, maar Willen technologiebedrijven in het mkb
Waaraan ligt dat nu? Dat komt doordat zelf kansen creëren en daarop inspelen, overleven dan dienen ze na te denken
veel starters in de eerste levensfase een kun je echt leren. Ik heb het dan vooral over hoe ze de grootbedrijven van dienst
aantal fouten maken. Bijvoorbeeld door over hoogtechnologisch ondernemer- kunnen zijn. Meedenken kan alleen als
een verkeerd businessmodel te kiezen, schap, waar volledig nieuwe applicaties ze gedegen kennis hebben van de mark-
ten waarin ze opereren en als ze kennis
hebben van modern ondernemerschap.
En ja, die kennis ontbreekt nog vaak. En
daar gaan we wat aan doen!’
‘Voor het omzetten van een
technologie naar een tastbaar Meer informatie over de leergang Executive
Master of Business Innovation via www.eibi.eu.
product is marktkennis nodig’

29. › p29
UPDATE
Innovatienieuws,
9%
-ontwikkelingen en
handige workshops:
de redactie van
innoveer! zet ze voor
u op een rijtje.
extra groei
Welke ondernemer streeft
niet naar een productievere
bedrijfsvoering? Zeker als
daar geen torenhoge inves-
teringen tegenover staan.
Met vernieuwd leiderschap
is al heel wat verbetering
mogelijk, en dat is slechts
een van de methoden uit
het adviesrapport Slimmer
werken werkt! van Syntens.
Gemiddeld behalen
bedrijven een extra groei
Droogzwemmen van 9 procent ten opzichte
van bedrijven die zich niet
bezighouden met sociale
in de bouw innovatie. Voorwaarde is wel
dat de innovatie van onderaf
uit de organisatie komt.
EEN STOPCONTACT DAT OP DE PLEK VAN HET AANRECHT WORDT Syntens verspreidt de ad-
GEPLAATST, IS ONNODIG EN ZORGT DUS VOOR VERSPILDE viezen uit het rapport onder
KOSTEN. TOCH MAKEN FAALKOSTEN 10 PROCENT VAN DE KOSTEN tachtig innovatieadviseurs.
Om de kennis optimaal
IN DE BOUW UIT.
met ondernemers te delen
worden er intern bijeenkom-
GEK GENOEG accepteert de opdrachtgever dat en verdwijnt er in Ne- sten georganiseerd en is er
derland aldus jaarlijks 5 miljard euro door het afvoerputje. Kosten die een online community. De
niet gemaakt hoeven te worden als iets meer tijd besteed wordt aan Syntens-adviseurs zullen in
de voorkant van een project. Zo kan de bouw veel efficiënter werken. 2010 de belangrijkste zaken
BIM (Bouwwerk Informatie Model) is een hulpmiddel om door digitale uit het rapport met 1000
mkb-bedrijven delen. Snel
samenwerking te streven naar een efficiëntere bouwkolom. In een
en goedkoop resultaat, zo
centrale database werken zowel de architect als de installateur en luidt de strekking van het
constructeur samen. Het model constateert problemen nog vóór de verhaal en tja, wie wil dat
werkzaamheden daadwerkelijk zijn uitgevoerd, waardoor op relatief nou niet?
goedkope wijze het probleem verholpen kan worden. Nu komt het
merendeel van de fouten pas tijdens de aanleg aan het licht.
Werken in BIM kost in de beginfase iets meer tijd, maar wordt dubbel
en dwars terugverdiend in het bouwproces, zo bleek uit een pilot van
de Hogeschool Zeeland.
Syntens brengt BIM onder de aandacht van ondernemers in de bouw.
!
RT
OO
Alle middelgrote bedrijven met twintig man of meer in dienst zouden
SC
er voordeel bij hebben. ›
TIE
VA
NO
IN

30. TAKE
UPDATE
OVER
Wat te doen
met emoties
van een
overname?
EEN BEDRIJFSOVERNAME IS
NIET NIKS. Er komt veel bij
kijken en emoties spelen een
Goldlaser
grote rol. Logisch dat er rondom
1960. DE LASER, BETER BEKEND ALS EEN FLINTER-
Gewoon twee wielen, zo’n belangrijke gebeurtenis veel
begeleiding bestaat. De emoties DUNNE RODE STRAAL, WORDT GEBOREN. NOG GEEN
toch helemaal nieuw die bij een overname leven – de
‘zachte’ kant – zijn echter een
VIER JAAR LATER MAAKT GEHEIM AGENT JAMES
BOND AL KENNIS MET DIT KRACHTIGE STAALTJE
ondergeschoven kindje in het TECHNIEK. ZIJN VIJAND GOLDFINGER SPLIJT HEM
DE MEESTE Nederlandse fietsen geheel. Het project Take Over in BIJNA DOORMIDDEN MET EEN LASERSTRAAL.
Limburg tackelt dat gemis.
verlaten sinds 2003 de fabriek met de
Hoe de zachte kant van bedrijfs-
antidiefstalchip. Toch kan deze RFID- VIJFTIG JAAR na de introductie is de laser niet meer
opvolging makkelijker en beter
chip veel meer betekenen voor de fiet- kan verlopen, dat is de essentie weg te denken en blijkt Nederland een behoorlijke
senbranche, zo ontdekte Syntens in een van Take Over. Twaalf onderne- speler te zijn op het gebied van lasertechnieken. In
pilot. De chip levert tijdwinst en kosten- mingen volgen acht bijeenkom- Hengelo is NedClad groots met lasercladden, een
besparing op voor de rijwielhandelaar sten om samen met experts de techniek waarbij een metallische deklaag wordt aan-
en een grotere klantvriendelijkheid. knelpunten die bij een overname gebracht op slijtgevoelige onderdelen van installaties
ontstaan in kaart te brengen.
De chip koppelt fietsgegevens aan het en machines. Met behulp van een hoogvermogen la-
De nieuwe directeuren-eigenaren
bestelsysteem van leveranciers, zodat ser wordt een dunne laag van het werkstukoppervlak
blijken vooral te willen weten:
áltijd het juiste onderdeel wordt besteld. hoe kan ik mijn positie binnen het gesmolten. Ingenieus en internationaal geroemd.
Een enorm voordeel. ‘Foutief bestellen is bedrijf waarborgen? Doe ik dat Laserforum is een andere vooruitstrevende onder-
een probleem dat rijwielhandelaren veel op autoritaire wijze of moet ik me nemer die furore maakt met de jarige laser. Jaarlijks
tijd en geld kost’, legt adviseur André juist schikken? Hoe breng ik mijn genieten duizenden bezoekers op de grote dancefees-
Naberman uit. eigen visie in? ten van de lasershows van Venlose makelij.
Onder de overdragers speelt
De chip levert nog veel meer tijdwinst Chipmachinebouwer ALSI (Advanced Laser Separa-
vooral de vraag: hoe laat ik mijn
op. Klantgegevens zijn uit de chip snel tion International) uit Beuningen ontwikkelt lasersnij-
bedrijf los? Want een bedrijf is
af te lezen, waardoor er geen namen en voor de eigenaar als zijn eigen apparatuur om silicium zo efficiënt mogelijk in chips
adressen genoteerd hoeven te wor- kind. Bovendien ontleent hij er te snijden, zonder dat daarbij kostbaar materiaal
den. Een ander voordeel in de nabije vaak zijn identiteit aan, zo blijkt verloren gaat. De chips worden gebruikt in de halfge-
toekomst voor de klant: door alle aan uit de praktijk. leiderindustrie.
elkaar gekoppelde voorraadsystemen Eind november volgt een evalu- Voor 007 de tip: kom eens een kijkje nemen en doe
atie van de regionale pilot.
weet hij direct wanneer de reparatie is je voordeel met de Hollandse laser!
Daaruit wordt een programma
uitgevoerd en hoe hoog de kosten zijn.
geschreven dat de zachte kant
Naberman is tevreden met de pilot. rondom overnames bij de horens
‘Het is een succesvolle eerste stap. We vat. Het programma zal landelijk
hebben aangetoond dat het technisch worden uitgerold.
werkt, nu moeten we doorpakken.’ In
een nieuwe pilot moet worden bekeken
wat er nodig is om de techniek tot een
succes in de praktijk te maken.

31. › › p31
Opladen!
Geen verre reis, zoals vorig jaar. Dit jaar organiseert
Syntens twaalf keer een eendaagse mini-trendtour
voor ondernemers uit de agrifoodsector om inspira-
tie op te doen. Of zoals adviseur José van Gerven het
verwoordt: ‘Om de innovatieagenda op te laden.’
VOORGAANDE JAREN ging de inspiratiereis naar
buitenlandse bestemmingen. ‘Maar niet iedere
ondernemer kan en wil een week van huis’, weet Van
Gerven. Om zo veel mogelijk ondernemers te berei-
ken, organiseert Syntens de mini-trendtour, waarbij
elke maand een van de Nederlandse provincies wordt
bezocht. ‘We hebben ontdekt dat waar je naartoe gaat
niet zo veel uitmaakt. Het gaat erom dat ondernemers
met gelijkgestemden even helemaal weg zijn uit hun
vertrouwde omgeving. Samen met een interessant
programma legt dat een basis voor innovatie. Dan
gebeuren er bijzondere dingen.’
Gerven heeft gemerkt dat na de mini-trendtour plan-
nen versneld uit de ijskast worden gehaald, soms door
deskundigheid van collega-ondernemers in te scha-
kelen.
!
RT
OO
SC
TIE
VA
NO
IN