From Web 2.0 to Library 2.0 (in Thai Language). Presented at University of the Thai Chamber of Commerce, 20 February, 2009.

1. จาก Web 2.0 ส Library 2.0
เพอชมชนนกสารสนเทศและผ%ใช%บร(การ
(From Web 2.0 to Library 2.0 for Community of
Information Providers and Clients)
ทว:ศกด(< กออนนตกล
ส นกง นพฒน วทย ศ สตรและเทคโนโลยแหงช ต
เทคโนโลยเวบ 2.0 : สคว มเปquot;นเลศของห%องสม&ดดจทล
ส นกหอสม&ดกล ง มห วทย ลยหอก รค% ไทย

2. หวข%อการนFาเสนอ
Web 2.0 ค1ออะไร
โลกเปล2ยนไปแล%วจรงๆ
ห%องสม&ดในฝ6น
ห%องสม&ดไทยในป6จจ&บน – คว มเปquot;นจรง
ห%องสม&ด ๒.x ค1ออะไร?
จะก% วส ห%องสม&ด ๒.x ได%อย งไร?
ตวอย งจ ก ศวท.
The British Library
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 2

3. ความหมายของ Web 2.0
Web 2.0 is the next incarnation of the World Wide Web, where
digital tools allows users to create, change, and publish
dynamic content of all kinds
Other Web 2.0 tools syndicate and aggregate this content. In
this ecology, users will be publishers and creators of their own
information and entertainment channels
The applications allow people to make connections, carry on
conversations and collaborate, also known as Read/Write Web,
social software, and social computing
Ref. Tim O,Reilly
Ref. Michael Stephens & Maria Collins Serials Review (Online October 2007)

4. หลกการแหง Web 2.0
Conversation: User participation, discussion and feedback are
encouraged
Community: Open conversations can lead to a sense of
community and belonging with social sites
Participation: New information is created via collaboration
between users. Everyone can create content; ideas and
knowledge flow freely and are remixed and reused
Experience: Engagement with other users and the community
as a whole is rewarding and provides some types of fulfillment
Sharing: Users can post about as much or as little of their
lives as possible
Ref. Michael Stephens & Maria Collins Serials Review (Online October 2007)

5. โลกเปล:ยนไปแล%วจร(งๆ
โปรดดสไลดจรงจ ก www.apolloideas.com

7. Google in Thailand
ข%อมล ณ วนท2 24 มกร คม 2552

9. Baker Library, Harvard Business School
ห%องสมดในฝWน
เปaดบรก รตลอดเวล บรรย ก ศด
สะอ ด เปquot;นระเบยบเรยบร%อย เดนท งไปได%ง ย...
ห หนงส1อได%ง ย เพร ะมระบบ ส ม รถใช%ได%จ กท2บ% น หร1อโตdะ
ค%นห ท2ด ทงน
เงยบ อ นหนงส1อ เขยนหนงส1อ Google + Website = ห%อง
ได%อย งมสม ธ... สมดแหงโลก?
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 9

10. หอสมดแหงชาต( สหราชอาณาจกร
The British Library
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 10

11. หอสมดแหงชาต( ประเทศฝรงเศส
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 11

12. หอสมดแหงวฒ(สภา สหรฐอเมร(กา
Library of Congress USA
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 12

13. ห%องสมดมหาว(ทยาลย
Widener Library reading room
Harvard University
A College Library reading room
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 13

14. ห%องสมดสาธารณะ ค.ศ. ๑๙๑๖
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 14

15. Baker Library reading room
Baker Library, Harvard Business School
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 15

16. San Francisco Public Library
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 16

17. New York Public Library reading room
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 17

18. ห%องสมดไทยในปWจจบน – ความเปgนจร(ง
ห%องสม&ด: [ประช ชน | โรงเรยน | มห วทย ลย]
หนงส1อม ก? ผ%ใช%ม ก? ลงท&นม ก?
พนกง นห%องสม&ดน%อย – ใช%ระบบอตโนมตเข% ชวย?
คว มเปquot;นจรง
ระบบห%องสม&ดอตโนมต ร ค แพง?
ปรบแตงได%ไหม? หร1อต%องจ ยเพ2มต%องก รก รปรบแตง?
พฒน เวบไซตห%องสม&ดด%วยงบประม ณสงไหม?
เปquot;นเวบต มเทคโนโลย Web 1.0?
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 18

19. ห%องสมดไทยในปWจจบน – ความเปgนจร(ง
ระบบบรห รจดก รท2เหม ะสม
คอมพวเตอร
(ระบบเทคโนโลยส รสนเทศและก รส1อส ร – ICT)
2
ซอฟตแวรก รจดก รห%องสม&ดด%วยคอมพวเตอร
งบประม ณก รด เนนก ร
บ&คล กร
ป6ญห ใช%ซอฟตแวรผดกฎหม ย (เร1oอรง)
ไมมเวบไซตห%องสม&ด
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 19

20. ห%องสมดไทยในปWจจบน – ความเปgนจร(ง
ซ1oอระบบม แล%ว บ&คล กรของห%องสม&ดกยงจดก รกบ
ระบบไมได%
ข%อมลไมทนสมย | ข%อจ กด | ต%องให%บรษทท ให%
ก รมสวนรวมระหว งผ%เก2ยวข%อง
ผ%บรห ร | ผ%ปฏบตก ร
ทมง น | ทมง น
ทมง น | ผ%ใช%
ผ%ใช% | ผ%ใช%
เคร1อข ย | เคร1อข ย
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 20

21. ห%องสม&ด ๒.x ค1ออะไร?
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 21

22. ห%องสม&ด ๒.๐ = (บรรด หนงส1อส2งพมพ + คน + คว มไว%ว งใจ ) x ก รมสวนรวม
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 22

23. e-Library
เปquot;นชองท งก รพฒน ระบบบรก รห%องสม&ด โดยใช%
ระบบ ICT ท2เหม ะสม เพ12อก ร
บรก ร ย1ม ค1น
ดแลสม ชก บตร
จดซ1oอ และท ปu ยท2หนงส1อ
ท บตรร ยก รอเลกทรอนกสเพ1อชวยในก ร
2
ค%นห
บรก รข วส รแกสม ชกท งเวบ
บรก รอ12นๆท งเวบ
อ จม RFID หร1อรหสแทงเข% ชวย
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 23

24. การประยกตiใช%เวjบสองจดศนยi กบ ห%องสมด
Web 2.0 Library 2.0
Tim O'Reilly Librarycrunch.com
• Web as platform • User participation
• Read/write • User-centered services
• Perpetual beta • Radical trust
ห%องสม&ด ๒.x ค1อสภ พท2จะเกดขyoนหลงจ กม
ห%องสม&ด ๒.๐ แล%ว
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 24

25. ก%าวไปส ห%องสมด ๒.x ได%อยางไร?
♥ ท2จะเรยนร%
เร2มจ กใจขององคกร ม
♥ ท2จะแบงป6น
ม
♥ รวมกนสร%
ม งสรรค
♥ ท2จะพฒน
ม
♥ ท2จะบรก
ม ร
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 25

26. ♥ ท:จะเร:ยนร% จากเพอนๆ
ระบบซอฟตแวรห%องสม&ด
อตโนมตควรจะท อะไร ห%องสม&ดโรงเรยน แตลงท&นซ1oอ
ระบบห%องสม&ดอตโนมตมลค
ได%บ% ง? 500,000 บ ท
ร ค น จะประม ณ ห%องสม&ดหนวยง นจดเกบร ยก ร
หนงส1อ และบรก รย1มค1น แตลงท&น
เท ใด? ซ1oอระบบห%องสม&ดอตโนมตเตมระบบ
มของฟรท2พอจะเรยน ตดตoงซอฟตแวร Microsoft Office,
Adobe PhotoShop, Acrobat
เองได%ไหม? Professional, ACDSee,
Winzip/WinRAR ในคอมพวเตอรท2
แบบไหนค&มกว กน?
% ให%บรก รท&กเคร12อง
จ% งท เวบไซตมลค 80,000 บ ท
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 26

27. ทางเลอกท:เปgนโอเพนซอรiสซอฟตiแวรi
Open Source Software ค1อ
ซอฟตแวรท2พฒน โดยผ%เช2ยวช ญ
จ กท2วโลก ท2มคว มตoงใจรวมกนใน
ก รสร% งระบบง นค&ณภ พสง เปaด
เผยรหส ต%นฉบบ
ให%ด วนโหลดใช%ได%ฟร ทoง
โปรแกรมใช%ง น และรหสต%นฉบบ
เรยนร% ผ ตด ปรบแตง เขยนเพ2ม
เตม ได%ต มคว มต%องก ร
ผ%ใช% ต%องเอ ใจใสในก รเรยนร% ต%อง
มงบประม ณในก รปรบแตง และ
ไมต%องจ ยค ใบอน&ญ ตใช%ง น
ดแลรกษ
ถกกฎหม ย
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 27

28. คอมพ(วเตอรiบร(การผ%ใช%ในห%องสมด
ตดตoงโปรแกรมชoนด
(แตฟร) แทนโปรแกรมท2
มลขสทธ€ กอนท2จะถก
ฟuองร%อง
Open Office.org Microsoft Office
The GIMP PhotoShop
XNView ACDSee
7-zip WinZip หร1อ
WinRar
Firefox Internet Explorer
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 28

29. เร:ยนร%การใช%งาน ได%ท: www.stks.or.th
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 29

30. ผลของการใช% OSS ในระบบบร(การ
Koha, PHPMyLibrary, ใช%ซอฟตแวรเหล นo
OpenBiblio แทนก รจดซ1oอ “ใบ
ท งเล1อกส หรบก รบรก ร อน&ญ ต” มลค
ห%องสม&ดแทนระบบห%องสม&ด
เปquot;นล% นบ ท
ร ค แพง
DSpace, Greenstone,
Joomla ทoงหมด ส ม รถท ง น
คลงเกบเอกส รดจทล กบ Linux, Apache,
Joomla, Drupal MySQL และ PHP
พฒน เวบไซตห%องสม&ด
พร%อมบรก รเปquot;น Web 2.0
ไมใชเร12องย ก
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 30

31. ใช%บร(การของห%องสมดอน
books.google.com
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 31

32. ประสบการณiของ ศวท. สวทช.
www.stks.or.th ใช% เวบประช สมพนธ
Joomla เปquot;นระบบดแล เวบคว มร%แบบรวมม1อกนสร% ง
ข%อมล (Content ด วนโหลดใช%ได%ฟร
Management System) ปรบปร&งตอยอดได%ต มต%องก ร
รองรบก รประย&กตใช% โปรแกรมเสรมท2หล กหล ย
พร%อมใช%ง น
พฒน เวบไซตได%หล ก
หล ย
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 32

33. www.stks.or.th
ส1บค%นได%ท&กอย ง
ข% มระบบกท ได%
ปu ยประช สมพนธ
แบบส&มง ยๆ
ปฏทนกจกรรม
ท2รวมกนเตมเตม
ท&กคนรวมสร% ง
เน1oอห เผยแพร
ส รวจคว มคดเหน
ผ%ใช%ได%เรวด%วย
e-Poll
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 33

34. www.joomlacorner.com
โปรแกรม
Joomla เตรยม
ให%เร เก1อบท&ก
อย ง จะเพ2ม
เตมอะไรก
ส ม รถเรยน
เองได%ไมย ก
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 34

35. ♥ ท:จะแบงปWน ♥ รวมกนสร%างสรรคi
Wiki เปquot;นภ ษ ช วฮ ไว แปลว
Wiki
“เรวๆ”
เปquot;นเคร12องม1อชวยในก ร
หม ยถyงคว มส ม รถในก ร
แบงป6นคว มร%
เขยนข%อคว ม และส ม รถท ให%
ประสบก รณระหว งผ%
ปร กฏผลออกในเวบ ดได%ภ ยใน
บรห ร ผ%ปฏบต ผ%ใช% เวล ไมก2วน ท
บรก ร
Ward Cunnigham เปquot;นผ%สร% ง
มให%ลองใช%ฟรม กม ย วกเปquot;นครoงแรกในปŠ 1995
ห กจะลองน ซอฟตแวร Wiki
th.wikipedia.org ม ตดตoงใช%เองในองคกร
wikidot.com ท นจะเล1อกใช%ตวไหนด ?
ทoงของซ1oอ และ ของฟร
pbwiki.com
สอบถ มท2
wikimatrix.org
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 35

36. ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 36

37. ประสบการณiของ ศวท. กบ DokuWiki
DokuWiki เปquot;นผลง นของ Andreas Gohr ซy2งเผย
แพรครoงแรกเม12อ มถ&น ยน 2004
STKS เล1อกใช% Dokuwiki.org ในก รพฒน เวบไซต wiki
โดยปรบ Wiki ให%เปquot;น
เวบไซตสร% งสรรคคว มร%ออนไลน
http://stks.or.th/wiki
เวบไซตคว มรวมม1อกบโครงก รอน&รกษพนธ&กรรมพ1ช
ต มพระร ชด ร สมเดจพระเทพรตนฯ
http://stks.or.th/botany/wiki
เวบไซตจดก รส นกง นไร%กระด ษ ศวท.
http://stks.or.th/intranet
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 37

38. http://stks.or.th/wiki/
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 38

39. โครงการอนรกษiพนธกรรมพช
ตามพระราชดFาร( สมเดjจพระเทพรตนฯ
http://stks.or.th/botany/wiki
ห%องสมด เข:ยนโดยนกเร:ยน
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 39

40. quot;บลอกquot; ห%องสมด เพอคน ♥ แบงปWนความร%
Blog == Web Log เคร12องม1อเช12อมคว ม
สมพนธระหว งบ&คคลท2ด
Blog = เวบคว มรวมม1อ
ส12อส รได%ง ย ทนใจ
ท2ง ย ไมซบซ%อน
เขยนอน&ทนชวต/ก รง น
Blog = บลอก
เล เร12องของตวเอง คว ม
Block = บลdอค คดของตวเองฉบบ
ออนไลน
จ&ดเดนเร12องหมวดเน1อห
o
และ Tag ค%นห ได%ง ย
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 40

41. ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 41

42. http://stks.or.th/blog/
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 42

43. การแบงปWน ผานหนงสอ
ร% นหนงส1อในเวบ amazon.com →
Readers' Review
Download e-Book ม อ นในอ&ปกรณพกพ
ม&มอ นหนงส1อในร% นหนงส1อ และร% นก แฟ ดเสม1อน
ห%องสม&ด
ก รจดก รบรรย ยของนกเขยนในร% นหนงส1อ
ห%องสม&ดอเลกทรอนกสของพพธภณฑ
ร% นข ยแผนเสยง = ห%องสม&ดดนตรท2มชวต?
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 43

44. ห%องสมดใน
ศนยiการค%า
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 44

45. ♥ พฒนา ♥ บร(การ โดยระบบรวมขาว RSS
RSS = Really Simple Syndication
ระบบก รรวมข วจ กแหลงต งๆ
โดยอตโนมต
CMS เชน Joomla และ Blog, Wiki เตรยมเคร12องม1อ
แปลงเน1oอห เปquot;น RSS เพ12อให%ผ%สนใจดyงไปใช%ได%ทนท
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 45

46. ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 46

47. บทสงท%าย ของการก%าวส ห%องสมด ๒.x
เร2มจ กใจ♥ เปaดใจ♥ ผส นใจ♥ในองคกร
ลกค% ห%องสม&ดจะเข% ม ท งเวบ ลกค% ท2พyงพอใจ
อ จจะไมม ปร กฏตวท2ห%องสม&ด
ลกค% ท2ม แวะห%องสม&ด ได%รบคว มสะดวก ห กท นม
ข%อมลให%บรก รท งจอภ พ!
เปaด Wiki หร1อ Blog ให%ลกค% ตดตอกบห%องสม&ด และ
บอกให%เร ทร บว เข ต%องก รอะไร พอใจอะไร
ลกค% ค1อ ผ%เขยนหนงส1อให%ห%องสม&ดในอน คต
ท นจะลงท&นซ1oอ หร1อลงท&นเรยนก รใช%ซอฟตแวร?
เรยน
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 47

48. ขอบคณ
แหลงข%อมล
http://stks.or.th/
http://stks.or.th/blog/
http://stks.or.th/wiki/
http://stks.or.th/elearning/
ห%องสมด ๒.x | ทว:ศกด(< กออนนตกล | ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๑ 48