Verzorgd door: Natasa Grgurina & Lars Tijsma FILIUS is een softwareapplicatie waarmee men computernetwerken kan bouwen en simuleren. Computers worden aan elkaar gekoppeld doormiddel van routers, switches en modems. Vervolgens kunnen de apparaten worden geconfigureerd en kan er software geïnstalleerd worden waaronder: DNS servers, mail servers, web servers, webbrowsers (en veel meer….). Zodra alle machines in het netwerk klaar staan, kan het netwerk “echt” gebruikt worden. Tijdens het runnen van het netwerk is het berichtenverkeer in verschillende lagen van het OSI model is te bekijken. FILIUS is ontwikkeld in Duitsland aan Uni-Siegen http://www.die.informatik.uni-siegen.de/pgfilius om gebruikt te worden in informaticalessen. Terwijl netwerken een onderdeel is van het lesprogramma, blijft het vaak alleen bij een theoretische behandeling omdat het op school zelden mogelijk is om echte netwerken te bouwen. Met FILIUS is het mogelijk om de theorie te illustreren door netwerken zelf te bouwen en in actie te zien. Het is een makkelijk te installeren java applicatie (Sun Java Runtime Environment Version 6 is voldoende) en het is gratis zodat de leerlingen het ook thuis kunnen gebruiken. Tijdens deze workshop wordt een presentatie gegeven van FILIUS. Daarna gaan de deelnemers aan de slag met het bijbehorend lesmateriaal dat ontwikkeld is in docentennetwerk Studiestijgers van de Rijksuniversiteit Groningen.

1. Filius
Netwerksimulatieprogramma
Nataša Grgurina
n.grgurina@rug.nl
Lars Tijsma
l.tijsma@han.nl

2. The cloud

3. The cloud

4. Examenprogramma
Domein C: Systemen en hun structurering
Subdomein C1: Communicatie en netwerken
9. De kandidaat kan de topologische structuur en de
communicatielagen van een netwerk benoemen en de
bijbehorende kenmerken beschrijven. Ook kan hij een eenvoudig
communicatieprotocol beschrijven en de elementen ervan
onderscheiden. Tevens heeft hij zicht op aspecten van
internetbeveiliging.

5. Handreiking informatica
› “Data en andere communicatie door middel van computernetwerken worden geregeld door middel van
communicatieprotocollen. Een protocol richt zich doorgaans op een van de communicatielagen, die in een
referentiemodel beschreven worden. Bekende protocollen zijn onder andere SMTP, POP, TCP, IP en het
Ethernetprotocol. Elk van deze protocollen richt zich op een andere communicatielaag en heeft daarmee een
› andere functie. In het kernprogramma leert de leerling het bestaan van communicatieprotocollen, hun functie
en het concept van de stapeling van protocollen (de gelaagdheid). Het is voldoende dat een leerling de
communicatie volgens protocollen tussen twee direct met elkaar verbonden computers kan beschrijven.
› De leerling kent verder de volgende topologische structuren: ster, bus en ring. Bovendien kent de leerling het
onderscheid tussen lokale en interlokale netwerken (LAN en WAN). De leerling kent de functie van enkele
netwerkcomponenten, waaronder tenminste het modem en de router. Tenslotte kent de leerling manieren om
› netwerkverkeer te beveiligen. Kennis van afzonderlijke encryptiealgoritmen is niet noodzakelijk. Wel kent de
leerling het onderscheid tussen symmetrische en asymmetrische algoritmen en de voor- en nadelen die aan
beide soorten encryptiealgoritmen verbonden zijn.
› In het project van de verdiepingsprogramma’s bevat de invoeringsdocumentatie ten aanzien van dit
subdomein een specificatie van de benodigde netwerk-infrastructuur en netwerkbeveiligingsmaatregelen.
Hierbij is het voldoende aan te geven welke netwerkcomponenten noodzakelijk zijn om de functionaliteit van
het betreffende ICT-systeem via een (inter)lokaal netwerk aan te bieden en hoe deze componenten met elkaar
verbonden zijn. Nadere technische specificaties van deze componenten zijn niet noodzakelijk. De
verdiepingsprogramma’s kennen daarnaast geen aanvulling op deze specificatie. “

6. In de praktijk…
› Leerstof is theoretisch
› Netwerk bouwen op school
• Mag niet van systeembeheer
• Waar vindt men computers
• Tijdrovend
• ….
› Oplossing: FILIUS

7. FILIUS

8. FILIUS
› Bouwmodus: netwerk maken
• Computers, routers, modems, switches, kabels
• IP-adressen
› Simulatiemodus
• Webserver en browser
• Email-server en client
• Echo-server en client
• DNS, DHCP, P2P
• Verkenner, image viewer, text editor, firewal
• Mogelijkheid om zelf applicaties te schrijven

9. FILIUS
› Netwerkverkeer observeren
• 4 lagen: netwerk, internet, transport, applicatie
• Met bijbehorende protocollen

10. FILIUS
› Ontwikkeld door Studentische Projektgruppe der
Universität Siegen (2006-2007) in der Fachgruppe
"Didaktik der Informatik und E-Learning"
› Downloaden:
http://www.die.informatik.uni-
siegen.de/pgfilius/download/download.html
› Systeemvereisten: Sun Java Runtime Environment 6
(JRE 6)

11. FILIUS in Nederland
› Lesmateriaal ontwikkeld door Studiestijgers van
Rijksuniversiteit Groningen
› Wordt binnenkort beschikbaar

12. Handen uit de mouwen
1) Maak een netwerk met 2 client machines en 1
werbserver machine. Verbind de machines met een
switch.
2) Installeer een webbrowser en een webserver en test
het netwerk.
3) Installeer een e-mail client en een e-mail server en
test het netwerk.
4) Plaats een router tussen de clients en de server en
test de verbinding.

13. Vragen?
Bedankt voor Uw aandacht!