1. საფრანგეთისაფრანგეთი
 ტიციან ტაბიძისტიციან ტაბიძის
სახელობისსახელობის
. 43-ქ თბილისის ე. 43-ქ თბილისის ე
საჯარო სკოლასაჯარო სკოლა
XX კლასისკლასის
მოსწავლე ქეთევანმოსწავლე ქეთევან
სადრაძესადრაძე
 ისტორიის პედაგოგიისტორიის პედაგოგი
ნინო აბულაძენინო აბულაძე

2. გეოგრაფიულიგეოგრაფიული
მდებარეობამდებარეობა
 საფრანგეთისაფრანგეთი ,საფრანგეთი რომლის,საფრანგეთი რომლის
ტერიტორიასაც ტერიტორიასაც ექვსკუთხედისექვსკუთხედის მსგავსი მსგავსი
,კონფიგურაცია აქვს ფართობით,კონფიგურაცია აქვს ფართობით
ევროკავშირისევროკავშირის უდიდესი ქვეყანაა ქვეყანა უდიდესი ქვეყანაა ქვეყანა
დასავლეთ დასავლეთ ევროპაშიევროპაში .მდებარეობს .მდებარეობს
:მოსაზღვრე ქვეყნებია:მოსაზღვრე ქვეყნებია ბელგიაბელგია, ,
ლუქსემბურგილუქსემბურგი, , გერმანიაგერმანია, , შვეიცარიაშვეიცარია, ,
იტალიაიტალია, , მონაკომონაკო, , ანდორაანდორა და და ესპანეთიესპანეთი,,
3რომელთაგანაც ევროკავშირის წევრი არ3რომელთაგანაც ევროკავშირის წევრი არ
.არის მის შემადგენლობაშია კუნძული.არის მის შემადგენლობაშია კუნძული
.კორსიკა ხმელთაშუა ზღვაში.კორსიკა ხმელთაშუა ზღვაში
26 .საფრანგეთი შედგება რეგიონისგან26 .საფრანგეთი შედგება რეგიონისგან
22მათ შორის თავად საფრანგეთის22მათ შორის თავად საფრანგეთის
, 4ტერიტორიაზე ასევე ზღვის გადაღმა, 4ტერიტორიაზე ასევე ზღვის გადაღმა
: დეპარტამენტები: დეპარტამენტები გვადელუპაგვადელუპა, ,
მარტინიკამარტინიკა, , გვიანაგვიანა და და რეიუნიონირეიუნიონი. ზღვის. ზღვის
- გადაღმა ტერიტორიები ახალი- გადაღმა ტერიტორიები ახალი
, ,კალედონია საფრანგეთის პოლინეზია, ,კალედონია საფრანგეთის პოლინეზია
საფრანგეთის ანტარქტიკულისაფრანგეთის ანტარქტიკული
ტერიტორია და ორი ტერიტორიულიტერიტორია და ორი ტერიტორიული
ერთეული განსაკუთრებული სტატუსისერთეული განსაკუთრებული სტატუსის
- , .მაიოტა სენპერი და მიკელონი- , .მაიოტა სენპერი და მიკელონი

3. ისტორიაისტორია
დასავლეთ რომის იმპერიის ნანგრევებზე აღმოცენებულ ბარბაროსულ სამეფოებს შორისდასავლეთ რომის იმპერიის ნანგრევებზე აღმოცენებულ ბარბაროსულ სამეფოებს შორის
.განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო ფრანკთა სამეფო.განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო ფრანკთა სამეფო
ფრანკთა ბარბაროსული სამეფოფრანკთა ბარბაროსული სამეფო..
,მას შემდეგ რაც,მას შემდეგ რაც 476 წელს რომის იმპერია მოისპო476 წელს რომის იმპერია მოისპო გალიაშიგალიაში რომის იმპერატორისრომის იმპერატორის
,მიერ დანიშნულმა მეფისნაცვალმა თავი დამოუკიდებელ მართველად გამოაცხადა თუმცა,მიერ დანიშნულმა მეფისნაცვალმა თავი დამოუკიდებელ მართველად გამოაცხადა თუმცა
.მისი ხელისუფლება ათ წელზე მეტხანს არ გაგრძელებულა მას ფრანკები.მისი ხელისუფლება ათ წელზე მეტხანს არ გაგრძელებულა მას ფრანკები
.დაუპირისპირდნენ.დაუპირისპირდნენ
. -ფრანკთა გერმანული ტომები ცხოვრობდნენ მდინარე რაინის ქვემო წელზე ფრანკთა ერთ. -ფრანკთა გერმანული ტომები ცხოვრობდნენ მდინარე რაინის ქვემო წელზე ფრანკთა ერთ
, , ,ერთი ტომის ბელადი იყო ხლოდვიგი ნიჭიერი წინდახედული შორსმჭვრეტელი, , ,ერთი ტომის ბელადი იყო ხლოდვიგი ნიჭიერი წინდახედული შორსმჭვრეტელი
. .პოლიტიკოსი თავის მოწინააღმდეგეთა მიმართ იგი სასტიკი და დაუნდობელი იყო. .პოლიტიკოსი თავის მოწინააღმდეგეთა მიმართ იგი სასტიკი და დაუნდობელი იყო
.სწორედ ამ თვისებების ურთიერთშერწყმით შეძლო მან თავისი მიზნების განხორციელება.სწორედ ამ თვისებების ურთიერთშერწყმით შეძლო მან თავისი მიზნების განხორციელება
486იგი დაუკავშირდა მეზობელი ტომების ბელადებს და წელს დაიძრა გალიის486იგი დაუკავშირდა მეზობელი ტომების ბელადებს და წელს დაიძრა გალიის
.დასაპყრობად ხლოდვიგმა ეტაპობრივად დაიპყრო მთელი გალია და შემდეგ მისი.დასაპყრობად ხლოდვიგმა ეტაპობრივად დაიპყრო მთელი გალია და შემდეგ მისი
. .მოკავშირე ტომის ბელადებიც გაანადგურა მან შექმნა ძლიერი სახელმწიფო მეფის. .მოკავშირე ტომის ბელადებიც გაანადგურა მან შექმნა ძლიერი სახელმწიფო მეფის
.საწინააგმდეგო მოქმედება ღალატად ითვლებოდა და სიკვდილით ისჯებოდა.საწინააგმდეგო მოქმედება ღალატად ითვლებოდა და სიკვდილით ისჯებოდა
ხლოდვიგის მიერ დაარსებულ სამეფოს მისი ბაბუის სახელის მიხედვით მეროვინგებისხლოდვიგის მიერ დაარსებულ სამეფოს მისი ბაბუის სახელის მიხედვით მეროვინგების
.ფრანკთა ბარბაროსული სამეფო ეწოდა გამეფებამდე რამდენიმე წლით ადრე ხლოდვიგი.ფრანკთა ბარბაროსული სამეფო ეწოდა გამეფებამდე რამდენიმე წლით ადრე ხლოდვიგი
.ქრისტიანად მოინათლა ასევე მოინათლა მისი რაზმიც და თანდათანობით ქრისტიანობა.ქრისტიანად მოინათლა ასევე მოინათლა მისი რაზმიც და თანდათანობით ქრისტიანობა
.გავრცელდა წარმართ ფრანკებში.გავრცელდა წარმართ ფრანკებში
ხლოდვიგმახლოდვიგმა .სემეფო საგრაფოებად დაყო ხოლო მათ სათავეში გრაფები ჩააყენა.სემეფო საგრაფოებად დაყო ხოლო მათ სათავეში გრაფები ჩააყენა
-მომდევნო ფრანკთა მეფეების სამეფო კარზე დაწინაურდნენ მაიორდომები-მომდევნო ფრანკთა მეფეების სამეფო კარზე დაწინაურდნენ მაიორდომები
. .მსახურთუხუცესები მათ ხელში გადავიდა რეალური ძალაუფლება. .მსახურთუხუცესები მათ ხელში გადავიდა რეალური ძალაუფლება მეროვინგიმეროვინგი მეფეებიმეფეები
,ფაქტობრივად ჩამშორდნენ სახელმწიფო მართველობას რადგან ისინი პოლიტიკურ,ფაქტობრივად ჩამშორდნენ სახელმწიფო მართველობას რადგან ისინი პოლიტიკურ
. “ ” .ცხოვრებაში ვეღარ ერეოდნენ ამიტომ მათ ზარმაცი მეფეები უწოდეს. “ ” .ცხოვრებაში ვეღარ ერეოდნენ ამიტომ მათ ზარმაცი მეფეები უწოდეს
, ( ) .მაიორდომ კარლოსს ვაჟკაცობისთვის მეტსახელად მარტელი ურო უწოდეს ის, ( ) .მაიორდომ კარლოსს ვაჟკაცობისთვის მეტსახელად მარტელი ურო უწოდეს ის
. ,შესანიშნავი სარდალი და პოლიტიკური მოღვაწე იყო მან ჩაატარა სამხედრო რეფორმა. ,შესანიშნავი სარდალი და პოლიტიკური მოღვაწე იყო მან ჩაატარა სამხედრო რეფორმა
,გააძლიერა კავალერია რომელსაც მოგვიანებით რაინდთა ლაშქარი ეწოდა,გააძლიერა კავალერია რომელსაც მოგვიანებით რაინდთა ლაშქარი ეწოდა..
გაანადგურა პირენეის ნახევარკუნძულზე შემოჭრილი არაბთა მრავალრიცხვოვანიგაანადგურა პირენეის ნახევარკუნძულზე შემოჭრილი არაბთა მრავალრიცხვოვანი
. .ლაშქარი არაბების წინსვლა ევროპაში შეჩერდა კარლოს მარტელმა უამრავი სამხედრო. .ლაშქარი არაბების წინსვლა ევროპაში შეჩერდა კარლოს მარტელმა უამრავი სამხედრო
,ლაშქრობა მოაწყო და არცერთ ბრძოლაში იგი არ დამარცხებულა ამიტომ მას ჯადოქარსაც,ლაშქრობა მოაწყო და არცერთ ბრძოლაში იგი არ დამარცხებულა ამიტომ მას ჯადოქარსაც
.უწოდებდნენ.უწოდებდნენ
, , ,კარლოს მარტელის ვაჟს პიპინს მოკლე უწოდეს მისი დაბალი ტანის გამო თუმცა, , ,კარლოს მარტელის ვაჟს პიპინს მოკლე უწოდეს მისი დაბალი ტანის გამო თუმცა
.არაჩვეულებრივი ძალღონით იყო დაჯილდოვებული პიპინ მოკლემ ბოლო მეროვინგი.არაჩვეულებრივი ძალღონით იყო დაჯილდოვებული პიპინ მოკლემ ბოლო მეროვინგი
.მეფე მონასტერში ბერად აღკვეცა და თავი ფრანკთა მეფედ გამოაცხადა.მეფე მონასტერში ბერად აღკვეცა და თავი ფრანკთა მეფედ გამოაცხადა ფრანკთაფრანკთა

4. ...ფრანკთა მონარქია ...ფრანკთა მონარქია
768-814 წლებსი ფრანკთა სამეფოს განაგებდა768-814 წლებსი ფრანკთა სამეფოს განაგებდა
პიპინ მოკლეს შვილი კარლოსი დიდადპიპინ მოკლეს შვილი კარლოსი დიდად
. ,წოდებული იგი იყო ამტანი ნიჭიერი სარდალი. ,წოდებული იგი იყო ამტანი ნიჭიერი სარდალი
.და ენერგიული სახელმწიფო მართველი მან.და ენერგიული სახელმწიფო მართველი მან
.დიდად გააფართოვა სახელმწიფო საზღვრები.დიდად გააფართოვა სახელმწიფო საზღვრები
კარლოსმა თავისი ჯარით გადალახა ალპები დაკარლოსმა თავისი ჯარით გადალახა ალპები და
.დაიპყრო ჩრდილოეთ იტალია მან გადალახა.დაიპყრო ჩრდილოეთ იტალია მან გადალახა
,პირენეის ქედიც და შეებრძოლა არაბებს თუმცა,პირენეის ქედიც და შეებრძოლა არაბებს თუმცა
.ეს ლაშქრობა წარუმატებელი აღმოჩნდა.ეს ლაშქრობა წარუმატებელი აღმოჩნდა
,ფრანკებს სამშობლოში დაბრუნება მოუხდათ,ფრანკებს სამშობლოში დაბრუნება მოუხდათ
,მათ უკანდახევას იფარავდა მცირე რაზმი,მათ უკანდახევას იფარავდა მცირე რაზმი
კარლოსის დისწულის როლანდისკარლოსის დისწულის როლანდის
.მეთაურობით როდესაც როლანდის რაზმი.მეთაურობით როდესაც როლანდის რაზმი
ბასკებით დასახლებულ პირენეის მთებშიბასკებით დასახლებულ პირენეის მთებში
,გადიოდა იგი ალყაში მოაქციეს შეუპოვარი,გადიოდა იგი ალყაში მოაქციეს შეუპოვარი
,ბრძოლის მიუხედავად ეს რაზმი განადგურდა,ბრძოლის მიუხედავად ეს რაზმი განადგურდა
.ხოლო როლანდი ბრძოლის ველზე დაეცა.ხოლო როლანდი ბრძოლის ველზე დაეცა
მოგვიანებით ამ ბრძოლაზე და როლანდზემოგვიანებით ამ ბრძოლაზე და როლანდზე
“შეიქმნა ფრანგული პოემა სიმღერა“შეიქმნა ფრანგული პოემა სიმღერა
”.როლანდზე”.როლანდზე
განსაკუთრებით მძიმე და შეუპოვარ ხასიათსგანსაკუთრებით მძიმე და შეუპოვარ ხასიათს
ატარებდა კარლოს დიდის ბრძოლა გერმანულატარებდა კარლოს დიდის ბრძოლა გერმანულ
- .ტომებთან საქსებთან მხოლოდ საქსების- .ტომებთან საქსებთან მხოლოდ საქსების
ზოგიერთი დიდებულის გადმობირების შემდეგზოგიერთი დიდებულის გადმობირების შემდეგ
შეძლო კარლოსმა რაინისა და ელბას შორისშეძლო კარლოსმა რაინისა და ელბას შორის
მდებარე ტერიტორიაზე დასახლებულიმდებარე ტერიტორიაზე დასახლებული
.საქსების დამორჩილება.საქსების დამორჩილება
,კარლოს დიდმა დაიპყრო ბავარია თანამედროვე,კარლოს დიდმა დაიპყრო ბავარია თანამედროვე
უნგრეთის ტერიტორიაზე მდებარე ავართაუნგრეთის ტერიტორიაზე მდებარე ავართა
,სამეფო ამასთანავე თავის გავლენას,სამეფო ამასთანავე თავის გავლენას
დაუქვემდებარა ელბის აღმოსავლეთითდაუქვემდებარა ელბის აღმოსავლეთით
.მცხოვრები დასავლეთ სლავების ნაწილი.მცხოვრები დასავლეთ სლავების ნაწილი
კარლოს დიდსის სამეფოს ტერიტორიამ მოიცვაკარლოს დიდსის სამეფოს ტერიტორიამ მოიცვა
იმდროს უკვე არარსებული დასავლეთ რომისიმდროს უკვე არარსებული დასავლეთ რომის
.იმპერიის მნიშვნელოვანი ნაწილი.იმპერიის მნიშვნელოვანი ნაწილი
კარლოს დიდს აღარ აკმაყოფილებდა მხოლოდკარლოს დიდს აღარ აკმაყოფილებდა მხოლოდ

5. 843 წელს კარლოს დიდის სამმა843 წელს კარლოს დიდის სამმა
შვილიშვილმა ქალაქ ვერდეშიშვილიშვილმა ქალაქ ვერდეში
.ხელშეკრულება დადო ამ.ხელშეკრულება დადო ამ
ხელშეკრულებით კარლოს დიდისხელშეკრულებით კარლოს დიდის
უმცროსმა შვილიშვილმაუმცროსმა შვილიშვილმა
დასავლეთ ფრანკთა სამეფოდასავლეთ ფრანკთა სამეფო
( ),საფრანგეთი( ),საფრანგეთი შუათანაშუათანა
შვილიშვილმა აღმოსავლეთშვილიშვილმა აღმოსავლეთ
( ),ფრანკთა სამეფო გერმანია ხოლო( ),ფრანკთა სამეფო გერმანია ხოლო
უფროსმა შვილიშვილმა ლოთერმაუფროსმა შვილიშვილმა ლოთერმა
იტალია და დასავლეთ დაიტალია და დასავლეთ და
აღმოსავლეთ ფრანკთა სამეფოებსაღმოსავლეთ ფრანკთა სამეფოებს
შორის მდებარე ფართო ზოლიშორის მდებარე ფართო ზოლი
.დაიკავა ალპებიდან ჩრდილოეთის.დაიკავა ალპებიდან ჩრდილოეთის
ზღვამდე გადაჭიმულ ამ ფართოზღვამდე გადაჭიმულ ამ ფართო
ზოლს თავისი პირველიზოლს თავისი პირველი
მფლობელის სახელის მიხედვითმფლობელის სახელის მიხედვით
.ლოთარინგია ეწოდა.ლოთარინგია ეწოდა
ამ ხელშეკრულებით ოფიციალურადამ ხელშეკრულებით ოფიციალურად
(ფრანკთა იმპერიამ კარლოსის(ფრანკთა იმპერიამ კარლოსის
)რომის იმპერიამ არსებობა)რომის იმპერიამ არსებობა
.შეწყვიტა.შეწყვიტა

6. 
პირველი მეფეები კაპეტინგებისპირველი მეფეები კაპეტინგების
,სამეფო დინასტიისა არ ფლობდნენ დიდ,სამეფო დინასტიისა არ ფლობდნენ დიდ
.ძალაუფლებას მათი ძალაუფლება.ძალაუფლებას მათი ძალაუფლება
- -ისაზღვრებოდა ილ დე ფრანსის- -ისაზღვრებოდა ილ დე ფრანსის
( ) 100პარიზის ირგვლივ კილომეტრის( ) 100პარიზის ირგვლივ კილომეტრის
.რადიუსით ეს მაშინ როდესაც ვასალებსა.რადიუსით ეს მაშინ როდესაც ვასალებსა
და დიდგვაროვნებს ბევრად დიდიდა დიდგვაროვნებს ბევრად დიდი
ტერიტორიები ჰქონდათტერიტორიები ჰქონდათ
.გამგებლობაში ამ მიზეზთა გამო მათი.გამგებლობაში ამ მიზეზთა გამო მათი
სამეფო დინასტია დასაწყისითვისსამეფო დინასტია დასაწყისითვის
ერთგვარად სიმბოლურ ხასიათსერთგვარად სიმბოლურ ხასიათს
.ატარებდა ამის დამადასტურებლად.ატარებდა ამის დამადასტურებლად
ალბათ ეს ცნობილი ისტორიული ფაქტიცალბათ ეს ცნობილი ისტორიული ფაქტიც
,საკმარისი იქნება როდესაც,საკმარისი იქნება როდესაც
დამაარსებელი საფრანგეთის სამეფოდამაარსებელი საფრანგეთის სამეფო
ტახტზეტახტზე კაპეტინგებისკაპეტინგების
დინასტიისა დინასტიისა ჰუგო კაპეტიჰუგო კაპეტი(940-(940-
996 ),წლები996 ),წლები -პოლემიკაში შევიდა ერთ-პოლემიკაში შევიდა ერთ
,ერთ ფრანგ გრაფ პერიგორასთან გრაფი,ერთ ფრანგ გრაფ პერიგორასთან გრაფი
არაფერს მოერიდა და მეფე აუგადარაფერს მოერიდა და მეფე აუგად
.მოიხსენია განრისხებულმა ჰუგო.მოიხსენია განრისხებულმა ჰუგო
კაპეტმა სამეფო ტახტზე ავარდა დაკაპეტმა სამეფო ტახტზე ავარდა და
: "პერიგორას დაუყვირა როგორ მიბედავ: "პერიგორას დაუყვირა როგორ მიბედავ
?"ასე მელაპარაკო მეფეს რაზეც პასუხად?"ასე მელაპარაკო მეფეს რაზეც პასუხად
" " : "საკმაოდ ღირსეული პასუხი მიიღო და" " : "საკმაოდ ღირსეული პასუხი მიიღო და
?ვინ შეგქმნა მეფედ?ვინ შეგქმნა მეფედ
მიუხედავად დასაწყისში ასეთიმიუხედავად დასაწყისში ასეთი
უპატივცემულობისა და არად ჩაგდებისაუპატივცემულობისა და არად ჩაგდებისა
,კაპეტინგების დინასტიისა სულ მალე ეს,კაპეტინგების დინასტიისა სულ მალე ეს
-დინასტია ისტორიაში ერთ ერთ უდიდეს-დინასტია ისტორიაში ერთ ერთ უდიდეს
და ძლევამოსილ სამეფო დინასტიადდა ძლევამოსილ სამეფო დინასტიად
,მოგვევლინება რომელთა შ,მოგვევლინება რომელთა შთთამომავლებიამომავლები
დღესაც ევროპის სამეფო ხელისუფლებასდღესაც ევროპის სამეფო ხელისუფლებას
უდგანან სათავეშიუდგანან სათავეში

7. 1337-1453ასწლიანი ომი 1337-1453ასწლიანი ომი
 ასწლიანი ომის მთავარი მიზეზი იყოასწლიანი ომის მთავარი მიზეზი იყო
,ბრძოლა საფრანგეთის მიწებისათვის,ბრძოლა საფრანგეთის მიწებისათვის
რომლებიც ინგლისის მეფეებს ეპყრათრომლებიც ინგლისის მეფეებს ეპყრათ
II .ჰენრი პლანტაგენეტების დროიდან ამII .ჰენრი პლანტაგენეტების დროიდან ამ
მიწებისათვის რამდენჯერმემიწებისათვის რამდენჯერმე
XII–XIIIწამოწყებული ომი საუკუნეებიXII–XIIIწამოწყებული ომი საუკუნეები
( . . “ ”)ე წ პირველი ასწლიანი ომი( . . “ ”)ე წ პირველი ასწლიანი ომი
(1259),დასრულდა პარიზის ზავით (1259),დასრულდა პარიზის ზავით
რომლის ძალით ინგლისმა შეინარჩუნარომლის ძალით ინგლისმა შეინარჩუნა
( ).მხოლოდ აკვიტანია გიენი დავა ამ( ).მხოლოდ აკვიტანია გიენი დავა ამ
სამფლობელოებისათვის დროდადროსამფლობელოებისათვის დროდადრო
(1294–1296, 1324) .იწვევდა კონფლიქტებს(1294–1296, 1324) .იწვევდა კონფლიქტებს
-ამას ემატებოდა ინგლის საფრანგეთის-ამას ემატებოდა ინგლის საფრანგეთის
(უთანხმოება შოტლანდიის რომელსაც(უთანხმოება შოტლანდიის რომელსაც
საფრანგეთი ეხმარებოდა ინგლისისსაფრანგეთი ეხმარებოდა ინგლისის
), ,წინააღმდეგ ბრეტანის და), ,წინააღმდეგ ბრეტანის და
, ,განსაკუთრებით მდიდარი შალის, ,განსაკუთრებით მდიდარი შალის
,მრეწველობით განთქმული ფლანდრიის,მრეწველობით განთქმული ფლანდრიის
,გამო რომელიც პოლიტიკურად,გამო რომელიც პოლიტიკურად
,დაკავშირებული იყო საფრანგეთთან,დაკავშირებული იყო საფრანგეთთან
ხოლო ეკონომიურად დამოკიდებულიხოლო ეკონომიურად დამოკიდებული
.იყო ინგლისის მატყლის იმპორტზე.იყო ინგლისის მატყლის იმპორტზე
ინგლისის მეფემ ისარგებლაინგლისის მეფემ ისარგებლა
( .ფლანდრიელი ხელოსნების ბრძოლით ი( .ფლანდრიელი ხელოსნების ბრძოლით ი
)არტეველდეს მეთაურობით და)არტეველდეს მეთაურობით და
ფლანდრია ინგლისის ძლიერფლანდრია ინგლისის ძლიერ
.მოკავშირედ აქცია ასწლიანი ომის.მოკავშირედ აქცია ასწლიანი ომის
უშუალო მიზეზად იქცა საფრანგეთისუშუალო მიზეზად იქცა საფრანგეთის
.ტახტის მემკვიდრეობის საკითხი ფილიპ.ტახტის მემკვიდრეობის საკითხი ფილიპ
IV IV-ლამაზის უმცროსი შვილის შარლ ისIV IV-ლამაზის უმცროსი შვილის შარლ ის

8. ....ორლეანელი ქალწული....ორლეანელი ქალწული
ფრანგი ჟანა დფრანგი ჟანა დ’’ (1412-1431)არკი იმ(1412-1431)არკი იმ
,დროს ცხოვრობდა როდესაც,დროს ცხოვრობდა როდესაც
საფრანგეთის უდიდეს ნაწილსსაფრანგეთის უდიდეს ნაწილს
.ინგლისაკონტროლებდა გადმოცემი.ინგლისაკონტროლებდა გადმოცემი
13თ წლის ჟანას მთავარანგელოზი13თ წლის ჟანას მთავარანგელოზი
მიქაელი და საფრანგეთისმიქაელი და საფრანგეთის
წმინდანები მოევლინენ და კაცადწმინდანები მოევლინენ და კაცად
გადაცმა და საფრანგეთიდანგადაცმა და საფრანგეთიდან
ინგლისელების გასაძევებელიინგლისელების გასაძევებელი
.ბრძოლის წინამძღოლობა უბრძანეს.ბრძოლის წინამძღოლობა უბრძანეს
ჟანამ დოფინის ნდობა მოიპოვაჟანამ დოფინის ნდობა მოიპოვა
და ქალაქ ორლეანისდა ქალაქ ორლეანის
გასათავისუფლებლად ჯარიგასათავისუფლებლად ჯარი
.ჩააბარეს ალყაშემორტყმულ ქალაქს.ჩააბარეს ალყაშემორტყმულ ქალაქს
1429ფრანგების ჯარი წელს1429ფრანგების ჯარი წელს
.მიადგა ჟანას რაინდის სამოსი ეცვა.მიადგა ჟანას რაინდის სამოსი ეცვა
.და ხელში დროშა ეჭირა ერთ.და ხელში დროშა ეჭირა ერთ
კვირაში ინგლისელებმა უკანკვირაში ინგლისელებმა უკან
.დაიხიეს მას შემდეგ ჟანა დ.დაიხიეს მას შემდეგ ჟანა დ’’არკსარკს
" " .ორლეანელი ქალწული ეწოდა" " .ორლეანელი ქალწული ეწოდა

9. 12 თვე ჟანა ფრანგების ჯარს12 თვე ჟანა ფრანგების ჯარს
სარდლობდა ინგლისელებთანსარდლობდა ინგლისელებთან
.ბრძოლაში მან არაერთი.ბრძოლაში მან არაერთი
ფრანგული ტერიტორიაფრანგული ტერიტორია
.1430დაუბრუნდა საფრანგეთს.1430დაუბრუნდა საფრანგეთს
წლის მაისში ჟანა ბურგუნდიისწლის მაისში ჟანა ბურგუნდიის
( ,ჰერცოგმა ფრანგი დიდებული( ,ჰერცოგმა ფრანგი დიდებული
რომელიც ინგლისელებისრომელიც ინგლისელების
)მხარეს იყო ჩაიგდო)მხარეს იყო ჩაიგდო
.ხელში ტყვე ჟანა ინგლისელებს.ხელში ტყვე ჟანა ინგლისელებს
.გადასცეს.გადასცეს
ინგლისელებმა ჟანაინგლისელებმა ჟანა
.გაასამართლეს მას ბრალად.გაასამართლეს მას ბრალად
დასდეს ჯადოქრობა დადასდეს ჯადოქრობა და
( ,ერეტიკოსობა ადამიანი( ,ერეტიკოსობა ადამიანი
რომელიც ქრისტიანულირომელიც ქრისტიანული
ეკლესიის სწავლებასეკლესიის სწავლებას
),ეწინააღმდეგება დამნაშავედ),ეწინააღმდეგება დამნაშავედ
ცნეს და სიკვდილიცნეს და სიკვდილი
.1431მიუსაჯეს წლის მაისში.1431მიუსაჯეს წლის მაისში
ჟანა კოცონზე დაწვესჟანა კოცონზე დაწვეს
საფრანგეთისსაფრანგეთის ქალაქქალაქ
. 25რუანში სიკვდილიდან. 25რუანში სიკვდილიდან
წლის შემდეგ ორლეანელიწლის შემდეგ ორლეანელი
ქალწული უდანაშაულოდქალწული უდანაშაულოდ
, 1920ცნეს წელს კი რომის, 1920ცნეს წელს კი რომის
.პაპმა წმინდანად აღიარა.პაპმა წმინდანად აღიარა
p.s ჟანა დp.s ჟანა დ’’არკის ცნობაარკის ცნობა
,ბრძოლის ველზე იოლი იყო,ბრძოლის ველზე იოლი იყო
.რადგან თეთრი აბჯარი ეცვა.რადგან თეთრი აბჯარი ეცვა

10. კაპეტინგების დინსტია შეცვალა ვალუასკაპეტინგების დინსტია შეცვალა ვალუას
დინასტიამდინასტიამ
VIშარლ დე ვალუაVIშარლ დე ვალუა (1368-1422 (1368-1422
), 1380-1422წლები გახლდათ საფრანგეთის მეფე), 1380-1422წლები გახლდათ საფრანგეთის მეფე
წლებში და ისტორიაში შევიდაწლებში და ისტორიაში შევიდა
ზედსახელით ზედსახელით " "შლეგი" "შლეგი .მისი ბავშვობის წლების.მისი ბავშვობის წლების
,შესახებ ცნობილი თითქმის არაფერია თუმცა,შესახებ ცნობილი თითქმის არაფერია თუმცა
ისტორიუალად იგი გახლდათ პირველიისტორიუალად იგი გახლდათ პირველი
,პიროვნება რომელსაც დაბადებისთანავე,პიროვნება რომელსაც დაბადებისთანავე
" " (დოფინის ტიტული მიენიჭა საფრანგეთის" " (დოფინის ტიტული მიენიჭა საფრანგეთის
,სამეფო ტახტისა რომელიც მხოლოდ სამეფო,სამეფო ტახტისა რომელიც მხოლოდ სამეფო
XIVოჯახის წევრებს ენიჭებოდათ XIVოჯახის წევრებს ენიჭებოდათ
.საუკუნიდან აღნიშნული ტიტული ძალაში იყო.საუკუნიდან აღნიშნული ტიტული ძალაში იყო
,საფრანგეთის დიდი რევოლუციამდე კერძოდ,საფრანგეთის დიდი რევოლუციამდე კერძოდ
1830 ).წლამდე მისი გამაოგნებელი ისტორიიდან1830 ).წლამდე მისი გამაოგნებელი ისტორიიდან
, ,აღსანიშნავია ის ფაქტი რომ ისტორიამ მას, ,აღსანიშნავია ის ფაქტი რომ ისტორიამ მას
" "მართლაც ღირსეული სახელი შლეგი" "მართლაც ღირსეული სახელი შლეგი
, 12შემთხვევით არ დაარქვა რადგან წლის, 12შემთხვევით არ დაარქვა რადგან წლის
,ასაკიდან მაშინ როდესაც იგი სამეფო ტახტზე,ასაკიდან მაშინ როდესაც იგი სამეფო ტახტზე
,კორონიზილებულ იქნა დაეწყო სერიოზული,კორონიზილებულ იქნა დაეწყო სერიოზული
" "ფსიქოლოგიური აშლილობები და შესაბამისად" "ფსიქოლოგიური აშლილობები და შესაბამისად
გამოირჩეოდა უცნაურიგამოირჩეოდა უცნაური
.თვისებებითაც აღნიშნული აშლილობები კიდევ.თვისებებითაც აღნიშნული აშლილობები კიდევ
" "უფრო აქტიურ ფაზაში მაშინ" "უფრო აქტიურ ფაზაში მაშინ
, 1392გადავიდა როდესაც წელს დაემართა, 1392გადავიდა როდესაც წელს დაემართა
" ",ცხელება რომელსაც თან ახლდა ხანგრძლივი" ",ცხელება რომელსაც თან ახლდა ხანგრძლივი
.სიცხეები მისი აშლილობის შესახებ.სიცხეები მისი აშლილობის შესახებ
, : ,ცნობილია რომ იყო შემთხვევები როდესაც იგი, : ,ცნობილია რომ იყო შემთხვევები როდესაც იგი
საკუთარ სახელს ვერ იმახსოვრებდა და არც ისსაკუთარ სახელს ვერ იმახსოვრებდა და არც ის
, .ახსოვდა რომ საფრანგეთის მეფე იყო ასევე, .ახსოვდა რომ საფრანგეთის მეფე იყო ასევე
,ცნობილია რომ მას საკუთარი მეუღლისა და,ცნობილია რომ მას საკუთარი მეუღლისა და
.ბავშვების ცნობაც კი უჭირდა ხუთი თვის.ბავშვების ცნობაც კი უჭირდა ხუთი თვის
მანძილზე ვერაფრით შეძლო საფრანგეთისმანძილზე ვერაფრით შეძლო საფრანგეთის
,სამეფო კარმა მისი აბაზანაში შეყვანა და,სამეფო კარმა მისი აბაზანაში შეყვანა და
.ტანისამოსის გამოცვლაც კი რომის პაპის პიუს.ტანისამოსის გამოცვლაც კი რომის პაპის პიუს
II- ,ის წერილობითი გადმოცემისII- ,ის წერილობითი გადმოცემის
,თანახმად შარლს თავი მინისაგან,თანახმად შარლს თავი მინისაგან
დამზადებული ეგონა და რომ არდამზადებული ეგონა და რომ არ
,დამსხვრეულიყო ტანისამოსში სპეციალურად,დამსხვრეულიყო ტანისამოსში სპეციალურად
აკერინებდა მათში რკინისაკერინებდა მათში რკინის
.მავთულებს აუკრძალა აბსოლუტურად.მავთულებს აუკრძალა აბსოლუტურად
, , ,ყველას შეხება მასზე იმის შიშით რომ, , ,ყველას შეხება მასზე იმის შიშით რომ
" ".დაიმსხვრეოდა ამ დაავადებას თანამედროვე" ".დაიმსხვრეოდა ამ დაავადებას თანამედროვე
" "მედიცინიში მინის ცდომილებას" "მედიცინიში მინის ცდომილებას უწოდებენუწოდებენ

11. ბურბონების დინასტიაბურბონების დინასტია
ბურბონი ფრანგულიბურბონი ფრანგული
წარმოშობის არისტოკრატულიწარმოშობის არისტოკრატული
,საგვარეულოს სახელია,საგვარეულოს სახელია
რომელიც მათ მიიღესრომელიც მათ მიიღეს
„ "ბურბონის სასახლის„ "ბურბონის სასახლის
('მიხედვით დღევანდელი('მიხედვით დღევანდელი
- ' )'ბურბონ ლ არშამბო- ' )'ბურბონ ლ არშამბო
ბურბონები მონარქებიბურბონები მონარქები
/იყვნენ არიან ევროპის შემდგომ/იყვნენ არიან ევროპის შემდგომ
: ,სუვერენულ ქვეყნებში ნავარა: ,სუვერენულ ქვეყნებში ნავარა
, ,საფრანგეთი ესპანეთი, ,საფრანგეთი ესპანეთი
, ,ლუქსემბურგი ანდორა ორივე, ,ლუქსემბურგი ანდორა ორივე
,სიცილიის სამეფო ლუკას,სიცილიის სამეფო ლუკას
, .საჰერცოგო პარმის საჰერცოგო, .საჰერცოგო პარმის საჰერცოგო
გარდა ამისა ბურბონებიგარდა ამისა ბურბონები
მრავალი ფრანგულიმრავალი ფრანგული
საჰერცოგოს მფლობელებისაჰერცოგოს მფლობელები
.იყვნენ.იყვნენ

12. ლუილუი XIVXIV
 საფრანგეთისა და ნავარისსაფრანგეთისა და ნავარის
-ერთ ერთი ყველაზე ცნობილი-ერთ ერთი ყველაზე ცნობილი
- XIVმეფე ლუი დე- XIVმეფე ლუი დე
(1638-1715ბურბონი (1638-1715ბურბონი წლებიწლები), "იგივე მეფე), "იგივე მეფე
",მზე სახელმწიფო მართვის ცენტრს წარმოადგენდა და",მზე სახელმწიფო მართვის ცენტრს წარმოადგენდა და
( )როგორც თავად ამბობდა მის მზის გარშემო უნდა( )როგორც თავად ამბობდა მის მზის გარშემო უნდა
ეტრიალათ სახელმწიფო უწყებებს და მათეტრიალათ სახელმწიფო უწყებებს და მათ
. 1661მესვეურებს მანვე წელს სახელმწიფო მინისტრის. 1661მესვეურებს მანვე წელს სახელმწიფო მინისტრის
" - "თანამდებობა გააუქმა და როგორც მეფე მზემ" - "თანამდებობა გააუქმა და როგორც მეფე მზემ
,იოხუნჯა თვითონვე გახდა საკუთარი თავის პირველი,იოხუნჯა თვითონვე გახდა საკუთარი თავის პირველი
. , XIV-მინისტრი როგორც ჩანს ლუი ეს ის გარემოება. , XIV-მინისტრი როგორც ჩანს ლუი ეს ის გარემოება
, XIII- (1601-1643 )აწუხებდა რომ ლუი ის წლები დროს მეფის, XIII- (1601-1643 )აწუხებდა რომ ლუი ის წლები დროს მეფის
-სახელი დაჩრდილა ერთ ერთმა უდიდესმა კარდინალმა-სახელი დაჩრდილა ერთ ერთმა უდიდესმა კარდინალმა
" ".საფრანგეთის ისტორიაში კარდინალ რიშელიემ ლუი" ".საფრანგეთის ისტორიაში კარდინალ რიშელიემ ლუი
XIII- ,ის პირველმა მინისტრმა ჭკვიანმა და ენერგიულმაXIII- ,ის პირველმა მინისტრმა ჭკვიანმა და ენერგიულმა
კარდინალმა იმ პერიოდისათვის ფაქტობრივად ხელთკარდინალმა იმ პერიოდისათვის ფაქტობრივად ხელთ
,იგდო სახელმწიფოს მართვა რაც ესოდენ აღიზიანებდა,იგდო სახელმწიფოს მართვა რაც ესოდენ აღიზიანებდა
- ". , XIV-მეფე მზეს სიმპტომატიურია ის გარემოება რომ ლუი- ". , XIV-მეფე მზეს სიმპტომატიურია ის გარემოება რომ ლუი
ის ეპოქაში საფრანგეთში იწერება პოლიტიკურიის ეპოქაში საფრანგეთში იწერება პოლიტიკური
- - "მოაზროვნის ბოსსიუეს ტრაქტატი საღვთო- - "მოაზროვნის ბოსსიუეს ტრაქტატი საღვთო
წერილიდან ამოკრეფილი პოლიტიკურიწერილიდან ამოკრეფილი პოლიტიკური
", ,მოძღვრება რომელშიც ის ამტკიცებდა რომ მეფის", ,მოძღვრება რომელშიც ის ამტკიცებდა რომ მეფის
.ხელისუფლება ღვთაებრივი წარმოშობისაა მეფე ღვთის.ხელისუფლება ღვთაებრივი წარმოშობისაა მეფე ღვთის
მოადგილეა დედამიწაზე და მისი ხელისუფლებამოადგილეა დედამიწაზე და მისი ხელისუფლება
.შეუზღუდავია თავისი ბუნებით ამიტომ მეფის ერთგული.შეუზღუდავია თავისი ბუნებით ამიტომ მეფის ერთგული
ქვეშევრდომობა ყოველი ადამიანისქვეშევრდომობა ყოველი ადამიანის
. , ,მოვალეობაა აღსანიშნავია ის გარემოებაც რომ ამის შესახებ. , ,მოვალეობაა აღსანიშნავია ის გარემოებაც რომ ამის შესახებ
XIV :ტავად ლუი წერდაXIV :ტავად ლუი წერდა
"საფრანგეთი მონარქიაა და მეფე"საფრანგეთი მონარქიაა და მეფე
( )მონარქი მასში მთელ ერს( )მონარქი მასში მთელ ერს
განასახიერებს და მეფის წინაშეგანასახიერებს და მეფის წინაშე
თითოეული მხოლოდ ცალკეთითოეული მხოლოდ ცალკე
.პიროვნებაა ამიტომაც მთელი.პიროვნებაა ამიტომაც მთელი
,ძალაუფლება მთელი ძალა,ძალაუფლება მთელი ძალა
თავმოყრილია მეფის ხელში დათავმოყრილია მეფის ხელში და
სამეფოში არ შეიძლება არსებობდესსამეფოში არ შეიძლება არსებობდეს
.სხვა ძალაუფლება გარდა.სხვა ძალაუფლება გარდა
,იმისა რომელიც მეფის მიერ არის,იმისა რომელიც მეფის მიერ არის
დადგენილიდადგენილი".".
"საფრანგეთში ბიუროკრატიული"საფრანგეთში ბიუროკრატიული
",ცენტრალიზმი აღნიშნული მონარქიისათვის",ცენტრალიზმი აღნიშნული მონარქიისათვის

13. ვერსალის სასახლევერსალის სასახლე ( . Château de Versailles)ან უბრალოდ ვერსალი ფრანგ( . Château de Versailles)ან უბრალოდ ვერსალი ფრანგ
— .საფრანგეთის მეფეების სადღესასწაულო სასახლე ვერსალში ვერსალი— .საფრანგეთის მეფეების სადღესასწაულო სასახლე ვერსალში ვერსალი
- , .პარიზის სამხრეთ დასავლეთით გარეუბანში მდებარეობს სასახლის აგების- , .პარიზის სამხრეთ დასავლეთით გარეუბანში მდებარეობს სასახლის აგების
. 1624 XIII- ,პერიოდში ვერსალი პატარა სოფელი იყო წელს ლუდოვიკო მ ბრძანა. 1624 XIII- ,პერიოდში ვერსალი პატარა სოფელი იყო წელს ლუდოვიკო მ ბრძანა
რომ იქ პატარა სამონადირეო სასახლე აეშენებინათ რომელიც შემდგომრომ იქ პატარა სამონადირეო სასახლე აეშენებინათ რომელიც შემდგომ
XIV- . ,ლუდოვიკო მ გააფართოვა დიდი და მაშტაბური სამუშაოების შემდეგXIV- . ,ლუდოვიკო მ გააფართოვა დიდი და მაშტაბური სამუშაოების შემდეგ
:რომელთაც ხელმძღვანელობდნენ ისეთი არქიტექტობები როგორებიც იყვნენ :რომელთაც ხელმძღვანელობდნენ ისეთი არქიტექტობები როგორებიც იყვნენ
, - - 1690ლევო არდუენ მანსარი და ლემოტრი სასახლემ დასრულებული სახე წელს, - - 1690ლევო არდუენ მანსარი და ლემოტრი სასახლემ დასრულებული სახე წელს
. 1682- .მიიღო წელს სამეფო რეზიდენცია ვერსალში გადავიდა. 1682- .მიიღო წელს სამეფო რეზიდენცია ვერსალში გადავიდა
1682-1789 – .წლები ვერსალისათვის გაბრწყინებისა და აღმასვლის პერიოდი იყო1682-1789 – .წლები ვერსალისათვის გაბრწყინებისა და აღმასვლის პერიოდი იყო
.ისევ ფრანგების გახდა.ისევ ფრანგების გახდა

14. ეს საინტერესოაეს საინტერესოა 
 XIVმეფე ლუის ეს იყო ყველაზე უცნაური მეფე მთელXIVმეფე ლუის ეს იყო ყველაზე უცნაური მეფე მთელ
. მსოფლიოში გაგიკვირდებათ და მხოლოდ სამჯერ უბანავია თავის. მსოფლიოში გაგიკვირდებათ და მხოლოდ სამჯერ უბანავია თავის
.სიცოცხლეში ამის გამო მისი სასახლის ოთხასივე ფანჯარა ყოველთვის ღია.სიცოცხლეში ამის გამო მისი სასახლის ოთხასივე ფანჯარა ყოველთვის ღია
.იყო მეფე ყოველ დილით ადგებოდა და ცხვირის წვერს იბანდა ბრძანება გასცა.იყო მეფე ყოველ დილით ადგებოდა და ცხვირის წვერს იბანდა ბრძანება გასცა
რომ ვინც კი სასახლეში ცხოვრობდა ყველა ასე უნდა მოქცეულიყორომ ვინც კი სასახლეში ცხოვრობდა ყველა ასე უნდა მოქცეულიყო ............ ის იყოის იყო
- , .ერთ ერთი უმდიდრესი მეფე საფრანგეთის ისტორიაში მაგრამ ძალიან ძუნწი- , .ერთ ერთი უმდიდრესი მეფე საფრანგეთის ისტორიაში მაგრამ ძალიან ძუნწი
610მისი შადრევანი რომელიც სასახლის ეზოს ამშვენებდა მხოლოდ ნახევარი610მისი შადრევანი რომელიც სასახლის ეზოს ამშვენებდა მხოლოდ ნახევარი
. ,საათი მუშაობდა დღეში ასევე მას ჰქონდა პრობლემა ძილთან დაკავშირებით. ,საათი მუშაობდა დღეში ასევე მას ჰქონდა პრობლემა ძილთან დაკავშირებით
400 .ამის გამო ის ჩამოივლიდა საწოლს და ისე იძინებდა400 .ამის გამო ის ჩამოივლიდა საწოლს და ისე იძინებდა