Contenu connexe
Similaire à บทที่ 10 ธาตุและสารประกอบในอุตสาหกรรม
Similaire à บทที่ 10 ธาตุและสารประกอบในอุตสาหกรรม (8)
Plus de Jariya Jaiyot (20)
บทที่ 10 ธาตุและสารประกอบในอุตสาหกรรม
- 2. อุตสาหกรรมแร่ อุตสาหกรรมเซรามิกส์
ธาตุและ
สารประกอบในอุตสาหกรรม
อุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้อง
อุตสาหกรรมปุ๋ย
กับโซเดียมคลอไรด์
- 3. แร่ทองแดง
แร่รัตนชาติ แร่สังกะสีแคดเมียม
แร่พลวง อุตสาหกรรมแร่ แร่ดีบุก
แร่เซอร์คอน แร่ทังสเตน
แร่โคลัมไบต์-แทนทาไลต์
- 4. วิธีการถลุงแร่ มีขั้นตอน ดังนี้
1. เลือกแร่ที่เหมาะสม คือ แร่ที่มีปริมาณโลหะที่ต้องการมากพอและต้องถลุงง่าย
ด้วย ได้แก่
- เหล็ก Fe ใช้ แร่ฮีโมไทต์ (FeO3)
- ทองแดง Cu ใช้ แร่คาลโคไพไรท์ (CuFeS2)
- ดีบุก Sn ใช้แร่แคสซิเทอไรต์ (SnO2)
- พลวง Sb ใช้แร่ 2 ชนิด คือ
1. แร่สติปไนต์ Sb2S3 เรียกว่าพลวงเงิน
2. แร่สติบิโคไนต์ Sb2O.nH2O เรียกว่าพลวงทอง
- Zn – Cd ใช้แร่ สฟาเลอไรต์ มีสาร ZnS
- Ta – Nb ใช้แร่โคลัมไบต์-แทนทาไลต์ ประเทศไทยส่วนใหญ่ใช้ตะกรันดีบุก
- Zr ใช้แร่เซอร์คอน ZrSiO4
- 5. วิธีการถลุงแร่
2. การล้างและการย่างแร่
ล้างแร่เพื่อขจัดสิ่งเจือปนเช่นดิน หิน โดยใช้น้าฉีด ล้างใน
ภาชนะ อาจเติมน้้ายาล้างให้สะอาดโดยวิธีการปั่นเพื่อให้สาร
ปนเปื้อนที่ติดอยู่หลุดออกไป แร่ส่วนมากจะ
มีลักษณะเบาลอยตัวขึ้นมาได้
การย่างแร่ เพื่อเปลี่ยนสารประกอบโลหะในแร่ให้เป็น
สารประกอบออกไซด์ เช่น Sb2O3 ซึ่งจะใช้ C (cokeถ่านหิน หรือ
CO ไปรีดิวซ์ Sb2O3 ให้ Sb )
- 6. วิธีการถลุงแร่
3. การถลุงแร่ (Smelting) ใช้เตาเฉพาะเช่น ถลุงเหล็ก ใช้เตา
หลอมขนาดใหญ่ที่ใช้ลมเป่า (blast fumace) และเตานอน
ส้าหรับถลุงแร่ดีบุก
4. การทาให้บริสุทธิ์ (refining) มี 2 วิธีได้แก่
1. แยกด้วยกระแสไฟฟ้า Electrolysis
2. หลอมเฉพาะส่วน ด้วยไฟฟ้า เพื่อท้าให้โลหะบริสุทธิ์
zone refining
- 8. สมบัติของแร่รัตนชาติ
1. ความสวยงาม
2. ความคงทน
3. ความหายาก
4. ความนิยม
5. ความสามารถในการพกพา
ส่วนสารประกอบที่เกิดจากสิ่งมีชีวิตและจัดเป็นรัตนชาติ
ได้แก่ ไข่มุก ปะการัง และอาพัน
- 10. ทับทิมสยามและไพลิน
-เป็นพลอยในตระกูลแร่ คอรันดัม
-มีส่วนประกอบหลักเป็น อะลูมิเนียมออกไซด์ โดย มี Al ร้อยละ52.9 และ O ร้อย
ละ 47.1 โดยมวล
-การที่พลอยตระกูลคอรันดัมมีสีแตกต่างกันเนื่องจากมีธาตุอื่นเป็นมลทิน เช่น
ถ้ามี Cr จะท้าให้เนื้อพลอยมีสีชมพูจนถึงสีแดงเข้ม ซึ่งเรียกว่า “ทับทิม”
ถ้ามี Fe จะท้าให้พลอยมีสีเขียวอ่อน สีเหลือง หรือสีน้าตาล
ถ้ามีทั้ง Fe และ Ti ปนด้วยกัน จะท้าให้พลอยมีสีน้าเงินอ่อนถึงสีน้าเงินเข้ม
เรียก “ไพลิน”
ถ้ามีแร่รูไทล์ ปนอยู่ จะท้าให้พลอยมีลายเส้นเหลือบๆ หรือ รูปดาว เรียกว่า
“พลอยสาแหรกหรือพลอยสตาร์”
- 11. การตรวจสอบเพชรพลอยแท้หรือเทียม
จะใช้เครื่องมือและวิธีการเฉพาะ เพื่อตรวจสอบสมบัติที่
ปรากฏ เช่น ความแข็ง ความถ่วงจาเพาะ รูปลักษณะของผลึก
ที่เกิดตามธรรมชาติ เป็นต้น ซึ่งเป็นสมบัติเฉพาะของรัตนชาติแต่
ละชนิด
นักธรณีวิทยาชาวเยอรมัน ชื่อ เฟดริก โมส์ ได้จัดระดับ
ความแข็งของแร่ตั้งแต่อ่อนที่สุดจนถึงแข็งที่สุดไว้ 10 ระดับ โดย
เพชร เป็นแร่ที่มีความแข็งที่สุดและ โดยทั่วไปแร่รัตนชาติจะมี
ความแข็งสูงกว่า 6
- 12. การเพิ่มคุณภาพของแร่รัตนชาติ
1.การเจียระไน เป็นเทคนิคที่ท้าให้อัญมณีมีความแวววาวเป็น
ประกายและมีสีสันเด่นชัดขึ้น
2.การเผาพลอยหรือการหุงพลอย เป็นเทคนิคที่ช่วยให้พลอยมี
สีสันสวยงาม เนื้อพลอยจัดเรียงตัวใหม่ ท้าให้พลอยใสขึ้นและมี
สีเปลี่ยนไปอย่างถาวร
3.การย้อมเคลือบสี คือการเผาพลอยรวมกับสารเคมีบางชนิด
ท้าให้พลอยมีสีสันสวยงามขึ้น สีเปลี่ยนชั่วคราว
4.การอาบรังสี คือการน้าพลอยไปอาบรังสีแกมมาจากโคบอลต์-
60 ท้าให้สีเปลี่ยนแปลง
- 13. เพชรเทียม
เพชรเทียมที่ได้รับความนิยาสูงสุดคือ เพชรรัสเซีย หรือ
คิวบิกเซอร์โคเนีย
ลักษณะ
เพชรเทียมมีการกระจายแสงสูงกว่าเพชรธรรมชาติจึงท้าให้
เป็นประกายแวววาว และมีความถ่วงจ้าเพาะสูงกว่าเพชร
ธรรมชาติมาก