1. European Maritime Week
21-24/5 2013
Το Ελληνικό Ναυτιλιακό Πλέγμα
και ο Χρηματοπιστωτικός Κλάδος
Στέλιος Τσέλικας & Θεόδωρος Πελαγίδης

2. 2
Περιεχόμενα
1. Κύριοι τρόποι χρηματοδότησης της Ναυτιλίας
2. Διαφορές και ιδιαιτερότητες της ναυτιλιακής χρηματοδότησης στην Ελλάδα
3. Κύριοι παράγοντες και κριτήρια χρηματοδότησης
4. Κύριοι συμμετέχοντες
 Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (τράπεζες)
 Οι καινούργιοι ‘παίκτες’ στην ελληνική ναυτιλία (Private Equity Funds)
5.Ο χρηματοπιστωτικός κλάδος και το ναυτιλιακό πλέγμα

3. 3
Κύριοι τρόποι χρηματοδότησης της Ναυτιλίας
FINANCE CATEGORY
TYPE OF FINANCE TYPICAL FEATURES
EQUITY
OWNER EQUITY
Finance provided by owner from own funds and retained earnings from operations
LIMITED PARTNERSHIP Funds provided by partner (shipping or non shipping investors)
SHIP FUND Shares in company bought privately by individuals or listed on stock exchange
PUBLIC OFFERING Shares sold by subscription on public stock exchange
MEZZANINE
FINANCE PRIVATE PLACEMENT Debt with high interest rate and possibly equity rights
SENIOR
DEBT
BOND ISSUANCE Security issued in the capital markets (high yield now mainly)
COMMERCIAL BANK LOAN
Loan provided by bank. Large loans may be syndicated between several banks (almost
100% are backed by a first demand mortgage of the vessel which is financed)
SHIPYARD CREDIT
Loan provided by government or agency to assist domestic shipyards (Asia is using a lot
this financing tool) eg. EKSIM
PRIVATE PLACEMENT
Debt finance arranged privately with pension fund, insurance company etc.
LEASE
FINANCIAL LEASE Long term tax effective finance based on sale of ship to company which uses
depreciation benefits. May be leveraged. Many different structures exist.
OPERATING LEASE
 Όπως όλες οι επιχειρήσεις, έτσι και οι ναυτιλιακές εταιρίες, διαθέτουν πολλούς τρόπους χρηματοδότησης που σχετίζονται ο καθένας με
διαφορετικά στοιχεία του παθητικού ενός εταιρικού ισολογισμού.
 Ανάλογα με τις εποχές και την τοποθέτηση στον εκάστοτε ναυτιλιακό κύκλο, αλλά και στους οικονομικούς κύκλους, άλλες μορφές
χρηματοδότησης κυριαρχούν.

4. 4
Διαφορές και ιδιαιτερότητες της ναυτιλιακής χρηματοδότησης
Επιπρόσθετη ασφάλεια (Asset Backed Financing) και Ποσοστό Ανάκτησης
 Είναι σημαντικό να επισημάνουμε πως σε αντίθεση με την χρηματοδότηση εμπορικών εταιριών, τραπεζών ή ακόμα και κρατών, η
χρηματοδότηση της ναυτιλίας προσφέρει μία επιπλέον ασφάλεια, αυτήν της προσημείωσης του πλοίου.
 Όταν ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα χρηματοδοτήσει μια ναυτιλιακή εταιρία, για την αγορά ενός πλοίου, στην σχεδόν απόλυτα πλειοψηφία
των περιπτώσεων, θα λάβει ως ‘εγγύηση’ το ίδιο το πλοίο (το οποίο έχει πάντα μια αξία στην δευτερογενή αγορά ή ακόμα και ως πρώτη
ύλη (scrap).
 Αυτό καθιστά το Recovery Rate (ποσοστό ανάκτησης = ποσοστό επί του δανείου που μπορεί να εισπράξει η τράπεζα , εφόσον ο
αντισυμβαλλόμενος δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις του) να είναι αυξημένο σε χρηματοδοτήσεις πλοίων, και να μειώνει το
συνολικό πιστωτικό κίνδυνο μιας τράπεζας.
Χρηματοδότηση σε Δολάρια Αμερικής
 Ένας δεύτερος παράγοντας, ιδιαίτερα σημαντικός, είναι το νόμισμα στο οποίο γίνεται αυτή η χρηματοδότηση.
 Η ναυτιλία έχει ως πρωταρχικό νόμισμα το δολάριο Αμερικής (τα ναυπηγεία, κυρίως της Ασίας, τα κύρια έξοδα των πλοίων , και τα
περισσότερα ναυλοσύμφωνα τιμολογούνται σε δολάρια).
 Αυτό το γεγονός δημιουργεί ένα επιπρόσθετο εμπόδιο στις ευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες έχουν καταθέσεις σε Ευρώ κυρίως, και τους
δημιουργεί ένα επιπλέον κόστος (το κόστος ανάκτησης δολαρίων) όταν αποφασίσουν να χρηματοδοτήσουν μια πλοιοκτήτρια εταιρία.
 Αυτό το κόστος συνήθως περνάει στον πελάτη (πλοιοκτήτη) αλλά παρόλα αυτά καθιστά την ρευστότητα, δηλαδή τα διαθέσιμα κεφάλαια
προς δανεισμό, πολύ πιο σπάνια.
Η αφθονία δολαρίων βρίσκεται στις αμερικάνικες ή κινέζικες τράπεζες, αλλά η απόσταση, η νομοθετικές διαφορές, η γλώσσα και η διαφορά
νοοτροπίας, υπήρξαν για αρκετά χρόνια ένα φρένο στην περαιτέρω ανάπτυξη τους σε αυτόν τον κλάδο.
1
2

5. 5
Κύριοι παράγοντες και κριτήρια χρηματοδότησης
Μια δανειακή σύμβαση είναι ο συνδετικός κρίκος, μεταξύ ενός χρηματοπιστωτικού ιδρύματος και ενός δανειολήπτη (πλοιοκτήτη). Μερικές
φορές είναι δύσκολο να είναι και οι δύο πλευρές ευχαριστημένες. Οι δυο πλευρές έχουν αντικρουόμενες οπτικές γωνίες και η καθεμία
προσπαθεί να μεγιστοποιήσει το κέρδος της, ελαχιστοποιώντας τους κινδύνους
Από την μία πλευρά ένας πλοιοκτήτης επιζητά να έχει
Ελάχιστη κεφαλαιακή συγκομιδή, έτσι ώστε αν το εγχείρημα πάει καλά, θα αποκομίσει μεγαλύτερη απόδοση στην επένδυση του.
Ελάχιστη προσωπική εγγύηση, πράγμα που εξασφαλίζει την μικρότερη δυνατή απώλεια εφόσον δεν πάει καλά το έργο.
Μέγιστη περίοδο αποπληρωμής του δανείου, που να ισούται μα την ‘ζωή’ του αντίστοιχου πλοίου,
Μειωμένο επιτόκιο
Ταχύτητα στον χρόνο απάντησης σε αιτήματα χρηματοδότησης, συμβουλές και άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα
Ελάχιστες γραφειοκρατικές διαδικασίες (συμβάσεις, συμβόλαια).
Από την άλλη πλευρά, ο δανειστής θέλει
Σημαντική κεφαλαιακή συγκομιδή του πλοιοκτήτη
Μέγιστη προσωπική εγγύηση,
Ελάχιστη περίοδο αποπληρωμής του δανείου,
Αυξημένο επιτόκιο
Μεγάλο χρονικό διάστημα μεταξύ πρότασης και απόφασης,
Αναλυτικότατες συμβάσεις και διαδικασίες που να καλύπτουν το κάθε ενδεχόμενο.
Και όλα αυτά είναι υπό διαπραγμάτευση, υπό την προϋπόθεση και μόνο ότι ο πλοιοκτήτης έχει αποδεδειγμένη χρηματοοικονομική
φερεγγυότητα, δυνατότητες να διαχειριστεί παρόμοιες καταστάσεις, και η πρόταση να είναι λογική.
Κάποτε σε κλασσικά παραδείγματα χρηματοδότησης, τα ιδία κεφάλαια εφοπλιστών μπορούσαν να είναι της τάξης του 20%, αυτό το
ποσοστό σήμερα έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί.

6. Κύριοι συμμετέχοντες
6
 Η κρίση του 2008 έχει επηρεάσει σημαντικά τον ναυτιλιακό κλάδο, με μακροχρόνιες και δομικές αλλαγές να γίνονται πλέον ορατές.
 Εάν στην ναυτιλιακή κρίση (κυκλικός κλάδος), προσθέσουμε την πίεση που αντιμετωπίζουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καταλήγουμε σε μια
συμπιεσμένη κατάσταση την οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουν οι ναυτιλιακές εταιρίες.
 Το παράδειγμα του ‘σύνηθες δανεισμού’ στην ναυτιλία είχε ως αποτέλεσμα
 Χαμηλότερο ποσοστό δανεισμού ως προς την αξία των πλοίων (loan to value)
 Μεγαλύτερη έμφαση στον κίνδυνο αντισυμβαλλομένου
 Μεγαλύτερα κόστη (spreads)
 Μικρότερες διάρκειες (tenor και duration)
 Σημαντικά περιορισμένη διαθεσιμότητα.
 Σήμερα, οι πιέσεις του ναυτιλιακού κλάδου προέρχονται από υπέρογκα βιβλία παραγγελιών, μεγάλη μεταβλητότητα στην βραχυπρόθεσμη ζήτηση,
σημαντική μείωση των ναύλων (ανάλογα με το είδος φορτίου) που επηρεάζει άμεσα τα κέρδη, μείωση των αξιών των πλοίων και σημαντική
δανειακή μόχλευση των ναυτιλιακών εταιριών.
 Από την άλλη ο τραπεζικός κλάδος (κυρίως οι ευρωπαϊκές τράπεζες) εστιάζει στην ‘απομόχλευση’ και την εξισορρόπηση των χαρτοφυλακίων, στις
κρατικές επιδοτήσεις (‘χορηγήσεις’) και έλεγχο, στην ανεπαρκή ρευστότητα (κεφαλαιακή βάση), στην μεγάλες απώλειες προερχόμενες από
λειτουργίες στις αγορές (Trading and Credit Losses), και στην επίσης σημαντική μόχλευση που παρουσιάζουν τα βιβλία τους.
 Αυτό αναγκάζει τις ναυτιλιακές εταιρίες να βρίσκονται με μεγάλη μόχλευση και περιορισμένη πρόσβαση στην ρευστότητα. Οι διοικήσεις
επικεντρώνονται σε βραχυπρόθεσμες λύσεις όπως οι αναδιαπραγματεύσεις συμβάσεων, στον περιορισμό διανομής μερισμάτων, στην αναβολή ή
ακύρωση των νεόκτιστων πλοίων ή ακόμη και στην πώληση πλοίων.
 Από την άλλη, πιο μακροπρόθεσμες λύσεις μπορούν να βρεθούν στις κεφαλαιαγορές (έκδοση ομολόγων υψηλής απόδοσης), στις εξαγωγικές
πιστώσεις (export credit) ή στον συνεταιρισμό με ιδιωτικά επενδυτικά ή, ακόμα και κερδοσκοπικά, ιδιωτικά κεφάλαια.
 Τελικώς οι ναυτιλιακές εταιρίες θα πρέπει να αξιολογήσουν εναλλακτικές λύσεις για να χρηματοδοτήσουν και να στηρίξουν τους στόλους τους.

7. Κύριοι συμμετέχοντες
 Οι τράπεζες ήταν και παραμένουν ο σημαντικότερος χρηματοδότης της ελληνικής ναυτιλίας. Όμως οι αλλαγές που παρατηρούνται στη
χρηματοδότηση της ελληνικής ναυτιλίας, αποτελούν παγκόσμια πραγματικότητα. Στο παγκόσμιο χάρτη της χρηματοδότησης της ναυτιλίας οι
ευρωπαϊκές τράπεζες χάνουν έδαφος, ενώ οι ασιατικές σταδιακά κερδίζουν μερίδια.
Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (τράπεζες)
7
Βασιλεία ΙΙΙ
Ελληνική Κρίση Τράπεζες που αποχωρούν
από την ναυτιλία
Εναλλακτικές μορφές
χρηματοδότησης

8. Κύριοι συμμετέχοντες
8
 Οι τράπεζες ήταν και παραμένουν ο σημαντικότερος χρηματοδότης της ελληνικής ναυτιλίας.
 Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Petrofin για τη χρηματοδότηση της ελληνικής ναυτιλίας, το δανειακό χαρτοφυλάκιο ανερχόταν μέσα στο
2012 στα 65.8 δισ. δολάρια, παρουσιάζοντας μια μείωση της τάξης του 2.83%.
 Είναι ιδιαίτερα σημαντικό και ενδιαφέρον να κατηγοριοποιήσουμε τις τράπεζες και να τις αναλύσουμε ανάλογα με την γεωγραφική τους
διασπορά και την δραστηριότητα τους.
 Το σύνολο το τραπεζών που χρηματοδότησαν την ελληνική ναυτιλία το 2012 ήταν 51, σε σχέση με τις 55 το 2011. Η μείωση βρίσκεται κυρίως
σε 3 ελληνικές τράπεζες. Το 2013 αυτός ο αριθμός αναμένεται να συρρικνωθεί εφόσον ήδη αρκετές τράπεζες έχουν δηλώσει πως σκοπεύουν
να αποχωρήσουν από αυτήν την δραστηριότητα.
Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (τράπεζες)
Πηγή: Petrofin Bank Research, Key Developments and Growth in Greek Ship-Finance, May 2013

9. Οι Ελληνικές και Κυπριακές Τράπεζες
 Είναι σύνηθες, οι τράπεζες, παρόλο τον ιδιωτικό τους χαρακτήρα επί το πλείστων, η πορεία τους να συμβαδίζει συχνά με την
γενικότερη εικόνα της εγχώριας οικονομίας.
 Τα τελευταία χρόνια η ελληνική και κυπριακή οικονομία υπέφεραν πολύ, με αποτέλεσμα οι τράπεζες συχνά να πρέπει να
στηρίξουν το ίδιο το κράτος (βλ. PSI, Bail-in της Κύπρου).
 Όλη αυτή η διαδικασία οδήγησε σε μία σύμπτυξη του εγχώριου τραπεζικού τομέα, και μαζί με αυτόν των ναυτιλιακών
χαρτοφυλακίων. Τα αποτελέσματα είναι ορατά στα νούμερα του 2012 αλλά αναμένονται ακόμα πιο σαφή το 2013.
 Οι Ελληνικές τράπεζες το 2012 κατείχαν το 19.31% της εγχώριας αγοράς. Μια μείωση κατά 2.14% σε σχέση με το 21.45% του
2011 και ακόμα μεγαλύτερη πτώση σε σχέση με το 24.27% του 2010. Αυτό οφείλεται στην κεφαλαιακή ανεπάρκεια των τραπεζών
(έπρεπε να στηρίξουν τα κρατικά ομόλογα, τα επισφαλή δάνεια κλπ.), στην έλλειψη πρόσβασης στις αγορές κεφαλαίου (ακόμα
περισσότερο του δολαρίου), και στην πλήρη πιστοληπτική υποβάθμιση των τραπεζών, ακολουθώντας την πορεία του κράτους
9
Πηγή: Petrofin Bank Research, Key Developments and Growth in Greek Ship-Finance, May 2013

10. Οι Διεθνείς Τράπεζες
 Οι Ευρωπαϊκές τράπεζες ήταν και παραμένουν ο σημαντικότερος χρηματοδότης της ελληνικής ναυτιλίας.
 Συμπεριλαμβανομένων των Ελληνικών τραπεζών (9), σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Petrofin για τη χρηματοδότηση της ελληνικής
ναυτιλίας, συνολικά 51 ευρωπαϊκά πιστωτικά ιδρύματα εμπλέκονταν με την Ελληνική ναυτιλία. Το δανειακό τους χαρτοφυλάκιο ανερχόταν
μέσα στο 2012 στα 60.5 δισ. δολάρια, αντιπροσωπεύοντας το 92% του συνολικού τραπεζικού χαρτοφυλακίου.
 Οι κύριες χώρες σε αυτόν τον κλάδο, είναι η Γερμανία με 25.8% και το Ηνωμένο Βασίλειο με 20.65%.
 Όμως οι ευρωπαϊκές τράπεζες,
 αρχικά λόγο κρατικοποιήσεων, κυβερνητικών πακέτων και αναγκαστικών συγχωνεύσεων (2008, 2009),
 στην συνέχεια λόγο έλλειψης χρηματοδότησης σε δολάρια Αμερικής (2010-11),
 και τελικώς λόγο ζημιών στα χαρτοφυλάκια χρέους, Βασιλείας ΙΙΙ και άλλων κανονιστικών πιέσεων (2012-13),
αναγκάστηκαν να μειώσουν δραστικά την έκθεση τους στην ελληνική ναυτιλία.
 Πιστωτικά ιδρύματα όπως η Commerzbank, η Société Générale και η Lloyds TSB αποχωρούν από την ελληνική ναυτιλία.
 Παρόλα αυτά, μια σημαντική παρατήρηση, είναι πως η αγορά παραμένει θετική όσον αφορά την στήριξη των τραπεζών στις περιπτώσεις που
χρειάζονται για να γίνουν αναδιαρθρώσεις ή επιμηκύνσεις δανείων.
Οι Ευρωπαικές Τράπεζες
Οι Αμερικάνικες Τράπεζες
 Οι Αμερικάνικες τράπεζες βρήκαν ευκαιρία, και εκμεταλεύτηκαν (σε μικρό ποσοστό για την ώρα) την κατάσταση, και με εφόδια
 Τις καταθέσεις σε δολάρια, απο την βάση πελατών τους
 Την έλειψη τόσο αυστηρής κανονιστικής επίβλεψης
 Των χαμηλών επιτοκίων βάσης (το Libor 3 μηνών βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά τα τελευταά χρόνια),
 Και τις ελαφρώς πιο αισιόδοξης μακροοικονομικής κατάστασης
Αυξάνοντας το μερίδιο αγοράς τους, πλησιάζοντας το 3%.

11. Οι Καινούργιοι ‘Παίκτες’ στην Ελληνική Ναυτιλία
 Δυναμική είσοδο στον κλάδο χρηματοδότησης των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων επιχειρούν, ωστόσο, οι κινεζικές τράπεζες δημιουργώντας ένα
ιδιαίτερα ευνοϊκό περιβάλλον, κυρίως, για τους Έλληνες εφοπλιστές με τους οποίους υπάρχουν εμπορικές σχέσεις πολλών ετών.
 Σημειώνεται ότι ήδη ασιατικές τράπεζες βρίσκονται ψηλά στη λίστα της χρηματοδότησης της ελληνικής ναυτιλίας, με ποσοστό μεγαλύτερου του
4.5% της τραπεζικής χρηματοδότησης (το 2011 ήταν 1.9%).
 Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας Petrofin Research, η China Exim έχει χαρτοφυλάκιο 1.2 δισ. δολαρίων, η China Development Bank 800
εκατ. δολαρίων και η China Everbright Bank 200 εκατ. δολαρίων. Οι κινεζικές τράπεζες, σύμφωνα με τον κ. Ξηραδάκη της XRTC, με
πρωτοπόρες την China Development Bank και την China Export Import Bank έχουν ήδη συνάψει σχέσεις με ελληνικές εταιρείες.
 Να σημειωθεί ακόμη ότι η κινεζική πλευρά έχει δημιουργήσει ένα Έλληνο-κινεζικό ταμείο, ύψους 5 δισ. δολαρίων, μέσω του οποίου
χορηγούνται δάνεια από κινεζικές τράπεζες, με ευνοϊκούς όρους, προς Έλληνες εφοπλιστές, οι οποίοι θέλουν να «χτίσουν» πλοία τους σε
κινεζικά ναυπηγεία ή να ολοκληρώσουν παραγγελίες που ξεκίνησαν και εξαιτίας της κρίσης διακόπηκε η χρηματοδότηση της επένδυσής τους.
Πρόκειται για μία από τις πρώτες πρωτοβουλίες που είχε ληφθεί στο πλαίσιο της στήριξης της ελληνικής επιχειρηματικότητας, από τη στιγμή που
ενέσκηψε η οικονομική κρίση στη χώρα μας.
 Επίσης η στήριξη (χρηματοδότηση εξαγωγών) που παρέχουν οι ασιατικές χώρες στα ναυπηγεία τους μέσω των χρηματοπιστωτικών
ιδρυμάτων που χρηματοδοτούν τις εταιρίες εφόσον οι παραγγελίες αναφέρονται σε εθνικά ναυπηγεία. (πχ KEXIM)
Οι Ασιατικές Τράπεζες

12. Οι Καινούργιοι ‘Παίκτες’ στην Ελληνική Ναυτιλία
 Η χρηματοδότηση με Leasing μπορεί να φτάσει μέχρι και το 100% ενός έργου, σε σχέση με το 60-65% που προσφέρεται σήμερα.
 Επίσης αυτός ο τρόπος χρηματοδότησης συνήθως λογιστικά καταγράφεται εκτός του ισολογισμού μίας εταιρίας
 Από την άλλη πλευρά το κόστος είναι αρκετά σημαντικό, και χρειάζεται συνεργασία ορισμένου χρόνου.
 Η διάρκεια μπορεί να είναι από 2-3 χρόνια πριν την παράδοση του κάθε πλοίου, μέχρι και έναν χρόνο μετά.
 Αποτελεί μία καλή εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης.
Χρηματοδότηση μέ Μίσθωση (Leasing)
13
ss to capital without the “burden of
wer
st
sts
Major Banks/Institutions providing leasing
Lease v/s Loan
Loan Lease
Loan to Value 60-75% 100%*
Accounting Treatment On balance sheet Off balance sheet**
Residual Value Risk Residual risk with owner
Residual risk often with
lessor
Market Value testing on
delivery
Yes No
Market Value Risk With Owner With Lessor
Tenor
2 years pre + 5-6 years
post
2 years pre + up to12 years
post
Source : Standard Chartered, Marine Money
SWF’s
PF’s
Τράπεζες που προσφέρουν Χρηματοδότηση μέ Μίσθωση (Leasing)

13. Οι Καινούργιοι ‘Παίκτες’ στην Ελληνική Ναυτιλία
13
Τα Ιδιωτικά Επενδυτικά Κεφάλαια (Private Equity Funds)
Τα επενδυτικά κεφάλαια διαπίστωσαν πρόσφατα πως στην χρηματοδότηση της ελληνικής ναυτιλίας παρουσιάστηκε ένα κενό.
Αυτό το κενό προήρθε από την αποχώρηση τραπεζών, τις δυσκολίες στις αγορές των ναύλων και στην περιορισμένη πρόσβαση των
τελευταίων ετών στις αγορές κεφαλαίου. Ως εκ τούτου, τε επενδυτικά κεφάλαια, κυρίως Αμερικάνικων συμφερόντων, έστρεψαν το
ενδιαφέρον τους προς την Ελλάδα, και ειδικότερα, προς την κάλυψη αυτού του κενού δ

14. Οι Καινούργιοι ‘Παίκτες’ στην Ελληνική Ναυτιλία
Δομή μιας εταιρίας με συμμετοχή Επενδυτικού Κεφαλαίου
JV
Καινούργια
Εταιρία
Ναυτιλιακή
Εταιρία
Επενδυτικό
Κεφάλαιο
Διαχειρίστρια
Εταιρία
 Ενεργητικό (πλοία και ρευστότητα)
 Τεχνογνωσία και σχέσεις
 Δοιηκιτκή Ομάδα
 Εμπορική και Τεχνική Διαχείριση
 Όνομα και ιστορία στην Εταιρία
 Ενεργητικό (πλοία και ρευστότητα)
 Ναυτιλιακή Τεχνογνωσία και σχέσεις
 Διοικιτκή Ομάδα
 Εμπορική και Τεχνική Διαχείριση
 Όνομα και ιστορία στην Εταιρία
 Κεφάλαια
 Χρηματοοικονομική Τεχνογνωσία
 Σχέσεις με τον κλάδο
 Κίνητρα για την Διοικιτική Ομάδα
Τα επενδυτικά κεφάλαια όμως για να συμμετάσχουν σε ναυτιλιακές εταιρίες έχουν ορισμένα σημαντικά κριτήρια
Απόδοσης = Τουλάχιστον 20% - 25% εσωτερική αξία (IRR) στην επένδυση τους
Ελάχιστου ποσού = Τα επενδυτικά κεφάλαια διαχειρίζονται πολύ μεγάλα ποσό, και το ενδιαφέρον τους επικεντρώνεται κυρίως σε
ευκαιρίες συμμετοχής μεγαλύτερες των $ 50 εκτ.
Διοίκηση = Συνήθως απαιτούν να έχουν την εποπτεία, κυρίως στα χρηματοοικονομικά θέματα της νέας εταιρίας.

15. Τα επιτόκια παραμένουν χαμηλά
15
USD LIBOR 3 month (as of 20/05/13 – Bloomberg)
 Το θετικό σημείο που παραμένει τα τελευταία χρόνια είναι τα χαμηλά επιτόκια. Στον ναυτιλιακό κόσμο συχνά ακούγεται πως ο κλάδος
είναι φυσικά προστατευμένος από τον κίνδυνο των επιτοκίων (natural hedge) διότι όταν η παγκόσμια οικονομία δεν αναπτύσσεται, και οι
ναύλοι πέφτουν, παράλληλα τα επιτόκια ακολουθούν, και το συνολικό κόστος εξισορροπείται (έστω το ένα μέρος του).
 Αυτό αν και δεν έχει αποδειχθεί απολύτως συσχετισμός (υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί και να μην υπάρχει), τα τελευταία χρόνια, το
χαμηλότερο επίπεδο των επιτοκίων βοήθησε του πλοιοκτήτες που είχαν πρόσβαση σε χρηματοδότηση.
 Το επίπεδο των επιτοκίων καθορίζεται από την Αμερικάνικη Κεντρική Τράπεζα, η οποία προς το παρών αναμένεται να διατηρήσει
(χαλαρή) επεκτατική νομισματική πολιτική μέχρι τα μακροοικονομικά στοιχεία (κυρίως η ανεργία) να ανακάμψουν.

16. Ο χρηματοπιστωτικός κλάδος και το ναυτιλιακό πλέγμα
16
Ανθρώπινο
Δυναμικό
Πανεπιστήμια,
εκπαίδευση και
κατάρτιση
Έρευνα και
Ανάπτυξη
Μελέτες, τεχνικές
και οικονομικές
Συνεργασία
Κρατών