1. dans theater beeldend literatuur film fotografie nieuwe media muziek videokunst Cultureel Zelfportret acteren regiseren maken begeleiden beleven bekijken voelen actief passief
2. " Ik ben nooit naar een voorstelling, film of conceret met mijn ouders geweest. Nu ze beiden gepensioneerd zijn doen zij dit zelf pas voor het eerst. Mijn eerste , en ook zeer indrukwekkende, kunstbeleving (als publiek) is geweest toen ik als 17 jarige in het kader van een schoolabonnement naar de Schouwburg van Nijmegen ging, samen met een aantal klasgenoten, om naar een voorstelling over de oorlog te kijken. Ik weet niet welke voorstelling, of welke groep. Ik vergeet nooit meer het beeld van twee krijgsgevangen die aan de rand van het podium, vermoedelijk het hek van een kamp sugererend, met ca. twee meter tussenruimte, zichzelf (of elkaar?) ïn tekst" aan het aftrekken waren. De soldaten hielden hen in de gaten en op een prachtig suggestieve manier, met de armen over elkaar, onmerkbaar en onzichtbaar voor de soldaten, kwamen ze al pratend over hun liefdes, in woorden op elkaar reagerend, klaar in een grote climax. Een prachtige gestyleerde suggestie, vol emotie en van een enerverende thematiek. Ik vond het prachtig. Niet dat ik dat toen door had, maar ik heb toen ongetwijfeld een staaltje hoogwaardig theater gezien. Of dat mijn latere interesse voor de podiumkunst gevoed heeft geloof ik echter niet; kort daarop zag ik in dit schoolabonnement, een vreselijke, klassieke, dansvoorstelling, die mogelijk de deur weer sloot. Ik vergat deze eerste voorstelling. De jaren erna bestond vooral uit muziekbeleving, zeer veelvuldig, soms intens, maar zonder hoogtepunt. Het was gewoon onderdeel van de cultuur van de jaren 70 en 80. Mijn cultuurbeleving was minimaal. Ik ging zelden naar de film, nooit naar een dans- of theatervoorstelling, af en toe naar een popconcert, verafschuwde het woord museum en kende alleen "de Nachtwacht" van horen zeggen. En toch ging ik theater maken…………………en raakte ik van het een in het ander zeer geinteresseerd in wat men wil maken, uiten…….” Joost de laat, CKV-co ö rdinator (cultureel zelfportret september 1997) Detail affiche “De bittere tranen van Petra von Kant” (regie: Joost de Laat)
3.
4. Still uit de voorstelling “De vreemdeling” (1989) Regie: Joost de Laat REGISSEREN Ik was gefasineert door het boek DE VREEMDELING van Albert Camus. Ik moest hier een voorstelling over maken. Dat heeft veel moeite en strijd gekost, maar het is een prachtige sobere voorstelling geworden: nauwlijks décor en atributen. Gestileerd, eenvoudig theater. De voorstelling werd vooral gedragen door fysiek en stem. Een stuk met veel tekst (boekbewerking!), verhalend en toch levendig gebracht. Deze voorstelling heeft me de finesses van theatermaken geleerd. Een prachtige vondst is de vloer van zand geweest. Hoeveel suggestie wat betreft locatie en sfeer kun je met zoiets eenvoudigs uitdrukken. De basis is het lichaam en beweging, ook al hoef je hier in de voorstelling weinig van te zien; het is aanwezig en de motor. Met zo weinig mogelijk middelen, zoveel mogelijk suggereren. Toch kan ik ook erg uitpakken in veel décor, kostuums, kleur, maffigheden en typetjes, zeker bij de kindertheatervoorstellingen, maar dat is niet mijn eerste fascinatie. Videofragment
5. HWV - Ionesco –Macbett (1992-1994) HKU - Jacques Prevert- Het ontbijt (1989) Clownsduo straattheater (1985) SPELER Ik ben meer regisseur dan speler. Maar het spelen heeft mij gevormd. Het begon bij de Stoepgroep, kindertheater op scholen en in buurthuizen door het hele land. En in de zomer straattheater. Daarna op de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht in diverse schoolproducties. Met de semi-professionele theatergroep Het Witte Vuur heb ik alle middelgrote theaters van het land gezien met de voorstelling Macbett. We hebben zelfs in Perm (Rusland – Oeral) gespeeld. Deze laatste voorstelling heb ik gespeeld omdat ik als regisseur nog een keer in de schoenen van een speler wil staan. WAAROM SPELEN?? Dat is de drift om te willen zoeken, te experimenteren met gedrag, met situaties, met emoties; het is een vorm van jezelf willen uiten en begrijpen; een behoefte om de wereld te laten zien zoals jij die beleefd in een heel fysieke stijl. En de lol van anders zijn. [>>>> meer lezen] Stoepgroep – Diederik in blik (1985) Klik op de foto voor vergroting
6. swingen – actief – inspanning – emotie – fysiek ritme – discipline – het publiek de voorstelling danst --- staying alive 2003 videofragment Op 4 en 5 april dansten 13 vaders van kinderen op de balletschool voor een uitzinnige menigte in de Nijmeegse schouwburg een discodans: John Travolta in Saturdays Night Fever
7. Met FILM heb ik niet echt veel. Ik ga zelden naar de bioscoop, kijk op TV vrijwel nooit.. Hollywoodfilms interesseren me al helemaal niet. Een filmfragment heeft me wel erg bezig gehouden en dat is een scene uit Sophie’s Choice een film uit 1982 van Alan Pakula: een scene met een extreem onmenselijk dilemma. Ik laat je het niet zien, omdat ik het later in dit jaar nog wil gebruiken bij het thema film. Wel een echte Hollywoodfilm; de scene spreekt me inhoudelijk erg aan. ANIMATIE Ondersteboven was ik – ik heb een keer gehuild weet ik nog. Huilen bij een tekenfilm??? De combinatie van verhaal, kleur, tekenstijl, beeldkeuze en zeker ook de muziek is adembenemend en maakt zeer emotioneel. Niemand kan hier onberoerd bij blijven en het is beslist niet cliché. FATHER AND DAUGHTER van Michael Dudok de Wit.
8. Essentieel is de tragiek. Of het theater, fotografie, beeldend, literatuur of film: het gaat om de tragedie van de eenzame op zichzelf teruggeworpen mens, waarbij de hoop altijd iets pijnlijks heeft. FOTOGRAFIE Sinds CKV ben ik me voor fotografie gaan interesseren. Het komt nadrukkelijk in mijn lessen en projecten terug. Ik ben me wel gaan intesseren in de techniek van het maken van foto’s, maar als het er op aankomt dan gaat het me toch om de inhoud, die wel raak vormgegeven moet worden. En wat is dan raak: compositie, kleur, contrast???? Ik fotografeer meer en bewuster.
9. Kisangani Dairy door Hubert Sauper (1998) Het video of filmfragment wat definitief op mijn netvlies is gebrand en nooit meer weggaat is de sequence uit deze documentaire (shockementery) waarin een hulpverlener in Zaire een Hutu-jongetje wat schijnt te leven opraapt in het voorbijlopen (hij legt zijn papieren niet eens neer) en als het niet blijft staan weer neerlegt en verder loopt. Het jongetje zakt langzaam in tot een onbeweeglijk zielig hoopje. Dit zijn beelden waarbij ik naar adem hap, zo intens schrijnend, het snijdt in mijn ziel: de onverschilligheid van mensen. Zo terloops gefilmd. Daar weegt geen uitgekiende artistieke video tegenop. VIDEO Sinds CKV is video een van mijn hobby’s geworden. Mijn theaterachtergrond maakt het wat makkelijker, maar de techniek en het gevoel om de juiste beelden te maken is moeilijk. Ik ben geinteresseerd geraakt in vooral videokunst. Met simpel materiaal maar met bewegend beeld zo’n suggestieve, bewust soms andere werkelijkheid creeren, die je extra doet kijken. In het “Gemeentemuseum in Helmond zag ik tijdens de tentoonstelling “The Global City” (1998) Carmen 1 (1994) van Kirsten Mosher . Ademloos bekeek ik de gefilmde oversteek van de straatweg door een papieren poppetje. De video trof me recht in m’n maag. Ooit meegeleefd met een papieren poppetje??? Het is me gelukt de video te vinden; ik heb hem besteld en zal hem laten zien. stills uit Kisangani Dairy
10. Foto, film, computerkunst, website, webdesign, video-installatie, techniek, alles kwam in dit project in 2002-2003 samen. De computer heeft ongeklende mogelijkheden, doordat digitaal op afstand, interactief, multimediaal, virtueel, alles – of erg veel – mogelijk is. Ik heb erg genoten van dit project en de resultaten. Het heeft mijn interesse voor bijvoorbeeld: keystroke-toepassing en VJ-en doen toe nemen. De digitale bewerking van foto’s en vooral film en de mogelijkheden van streaming video vind ik uitermate interessant. NIEUWE MEDIA ////// COMPUTERKUNST http://itsmylife.fol.nl
11. Edward Hopper -- Nighthawks (1942) Terwijl ik bezig was met een voorstelling naar de verhalen van Raymond Carver kwam ik op zoek naar inspirend materiaal oog in oog te staan met Nighthawks en andere schilderijen van Edward Hopper. In dit schilderij staat de verveling van de eenzaamheid van de grote stad centraal. Hopper is een meester in het weergeven van twee mensen, die elkaar gezelschap houden zonder enige aanwijsbare vorm van contact. Voor het eerst raakte een schilderij/schilder mij. Dat simpele feit droeg er toe bij dat ik in latere jaren af en toe een expositie bezoek en aangenaam getroffen kan worden door een schilderij. Veelal moet ik door mijn partner over een drempel getrokken worden. Ik moet vaak geforceerd worden. klik voor hele schilderij
12. Literatuur Als lezen iets met receptieve kunstbeleving te maken heeft dan is daar mijn start. Vanaf mijn vroegste herinnering las ik alles wat los en vast zat. De hele bibliotheek heb ik gelezen. Al vroeg moest ik over op de volwassenbieb, want ik had alles uit. Vooral avonturenboeken en andere echte jongensboeken verslond ik. Mijn ouders hielden me zeker niet tegen, maar er ging weinig stimulans van ze uit. Zelf lazen ze niet en een boekenplank vonden ze niet staan in de kamer. Mijn moeder vond het maar stofnesten. Maar ik las geen Literatuur; de (europeese- en wereld)literatuur waar het bij CKV1 om gaat. Literatuur met een grote L is pas in het eindexamen van de middelbare school gekomen. Dat ik er ook echt door geraakt kon worden pas rond mijn dertigste: De Vreemdeling van Albert Camus . Dat is een hoogtepunt geweest in mijn "kunstautobiografie".
13. Literatuur Een ander zeer inspirerend hoogtepunt was Raymond Carver wiens verhalenbundels ik later gelezen heb. Prachtige korte verhalen over mensen, die ongetwijfeld de toekomst hoopvol tegemoet zagen en geloofden in hun relatie, maar die met een gevoel van verbazing en verwondering merken dat het leven blijkbaar onvermijdelijk moet teleurstellen. Ruim voordat Robert Altman Carvers verhalen verfilmde in Short Cuts was ik bezig met een theatervoorstelling rond deze zelfde verhalen met mijn theatergroep Dessous (1990). Boeken die mijn wereldbeeld en mijn kijk op de werkelijkheid rond begin jaren 80 drastisch hebben veranderd en mij sterk beinvloed hebben zijn de boeken van Carlos Cataneda .
14. Muziek De jaren op de middelbare school en de universiteit (jaren zeventig) bestonden vooral uit muziekbeleving, zeer veelvuldig, soms intens, maar zonder hoogtepunt. Het was gewoon onderdeel van de cultuur van de jaren 70 en 80: fools en freaks. Als ik een nummer moet kiezen is het een nummer van Neil Young : “Like a hurricane” (1975) Muziek is nu geheel uit het gezichtsveld verdwenen, of het moet een ondersteunende functie voor iets anders zijn. Hoewel…ik hoorde twee jaar geleden iets hartverscheurends mooi: Mercedes Sosa met "Solo le pido a dios". En dan blijkt wel dat uiteindelijk mij niets zo direct en diep kan raken als zang. Z ang/ de stem is het meest emotionele, raakt met het diepst,ontroert me tot tranen toe het is een groot gemis niet te kunnen zingen; hi erin l aat d e mens zich het meest kwetsbaar zien De muziek in het begin was Alegria (Cirque du Soleil)
15. 11 – 09 Twin Towers, NY Foto AP Een man is uit paniek uit de noordelijke toren gesprongen TERUG
16. Lichaam van een meisje onder het puin van een school in Ahmedabad (Turkye); foto AP TERUG
17. World Press Photo 2002 Erik Refner Het lichaam van een Afghaans vluchtelingetje wordt voorbereid voor de begrafenis (juni 2001) TERUG
23. Uit mijn geschreven kunstautobiografie op 24 september 1997 Ik ging zelden naar de film, nooit naar een dans- of theatervoorstelling, af en toe naar een popconcert, verafschuwde het woord museum en kende alleen "de Nachtwacht" van horen zeggen. En toch ging ik spelen. Als leraar-in-opleiding biologie kwam ik in contact met dramatische werkvormen, raakte geinteresseerd, volgde dramacursussen en rolde perongeluk via cursussen en een straatheaterperformance in een kindertheatergroep die door het hele land reisde, ging acroibatieken en fysieke acteurstrainingen volgen. Mijn actieve "kunstenaarsschap" was er veel eerder dan mijn recetieve kunstbeleving. Erger nog. Terwijl ik speelde in verschillende semi-professionele theatergroepen, mijn hard verloor aan "het spelen" ging ik zelden kijken hoe anderen het deden. Pas laat in mijn opleiding als theater-/dramadocent aan de HKU ben ik het kijken naar anderen gaan waarderen en het ook meer gaan doen. Lange tijd moest ik mij dwingen. Nooit zag ik een voorstelling die mij echt raakte. Het was kunstig, prachtig gemaakt, boordevol interessante thematiek, prachtig vertaald naar de huidige tijdsgeest, met mooi licht en prachtig geluid, ook wel of niet fysiek gespeeld, maar het raakte me niet. Na afloop in het cafe kon je er ook interessant over praten, maar toch… In het leslokaal, werkend en zwetend aan een voorstelling, jezelf of je maatjes zien zoeken naar vorm of inhoud, dan pas was er sprake van spanning, sensatie en emotie. Dan kon ik janken van ontroering, moest ik (die nooit huilt) vechten tegen tranen… Nuchter: het proces lijkt belangrijker dan het product. En toch…toen waren er vlak na elkaar: een boek: "De Vreemdeling" van Camus (1989) , een voorstelling "Tergend Langzaam Wakker Worden" van George Groot en Adelheid Roosen (1990) , die direct op de huid was, zo maak je theater van je diepste zielenroerselen: eerlijk, zonder opsmuk, flauwekul, pretenties, recht uit je hard; nog een voorstelling "Cassanova" gespeeld door De Tijd met Lucas Vandervorst (1990), waarin een speler op ontroerend mooie en warme wijze een (daardoor) ontroerend mooie man neerzet. Een andere bijzondere voorstelling was : "Cafe Lehmitz" (1991) door Carver over het eenzaam verval gecombineerd met wrange humor in een triest cafe. TERUG
