SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  20
Télécharger pour lire hors ligne
VOL.2 NO.17 | BI-WEEKLY		 MAY 2013 MONDAY
20

PENSY B. LALTHANGLIANi
c. VANLALMALSAWMA
BETSY LALRINSANGI
PHOTO:thangkhuma
domestic news

2 | TAHANTIMES

20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

PRESIDENT U THEIN SEIN LEH POLITICAL
PARTY 18 TE INKAWM

K

mitthi vui

alaymyo Thlanmual thar kan tih mai, Municipal Kristian thlanmuala invui
tawh tur a ni tih kan han hriat phat khan kan rilru kaptu ber chu lam a hla
dawn a, kea kal mai mai chi a ni tawh dawn si lo, engtin nge kan invui tak
ang? tih a ni. Mawtawra kal a tul ngei dawn si a, a va hautak tawh dawn ve
tih te a ni a. Kan rilru a buai tak meuh kha a ni a.
	 Nimahsela a hun a lo thlen hma daih atangin khawtlangin kan han
inbuatsaih a, thawhlawm te khawnin tan kan han la a, a saseh a lo thlen
meuh chuan mawtawr, ruang phurhna tur pawh kan sual thlu thei ta mai
a. Khawtlang huap bakah pawlho emaw, kohhran emaw te pawhin mawtawr neih theih dan tur an ngaihtuah hlawm leh bawk a. Chutianga kan kal
chhoh laiin sumdawnna lama mi taima hlawhtling ten mawtawr an nei ve ta
sup sup bawk nen. Tunah chuan ruangphurhna turte kan neih tawh bakah
bus te kan hire a, chung bakah mimal, mahni mawtawr-a mitthi vuinaa kal
thei te nen kan phuisui ve ta hle a tih theih a. Chhiat tawk ni thin mah ila, a
thlamuan thlak hle tawh a ni.
	
Hetianga ruang phur mawtawr te, vuitu private mawtawr te leh mipui
chuanna tur bus te nen kan han kawi ve diah diah thin takah chuan tunhmaa kan la tawn ngai loh dinhmunah kan chuangkai ta a, ‘tih dan tur tha’
kan chher thar tur te a lo awm ta zel a.
	
Tuna kan kal danah chuan ruang phur tur mawtawr a rawn inchhawp
a, private mawtawr te pawh an inhung thup a, mitthi chhungte hawh bus
a lo inhung bawk a. Tichuan vui a hun a, kal chhuah a hunah a remchan
dan danin mawtawrah kan lut zung zung a, kan kal chhuak zung zung a.
Hetah tak hian kal chhuah dan tur ruahmanna puan lawk emaw pawh a
awm ngai meuh lo. Amaherawhchu, kan ti ve nawk nawk a, a liam ve mai
a. Hetiang lo deuh hian kohhran lamin emaw, thalai lamin emaw, a nih loh
leh mitthi chhung te lamin emaw mawh la se, a hma atangin mawtawr inzui dan tur leh chhuah indawt dan tur te pawh fel deuh thlapa ruahmanna
siam ni se a tha ngawt ang.
	
Mitthi vuitu, puithiam te chuannain hma hruai se, a dawtah ruang phur
mawtawr. Chumi hnuah private mawtawr te hovin zui se, a hnuhnung berah
bus-in a hnu khar se, tih ang chi khan vui zawha kal chhuah dan tur kha
mawhphurhna neituten lo ruahman sa vek sela. Thlanmual thlenga kal thei
mawtawr rawn inhungte lo chiau-au a, lo hrilh lawktu tur kan mamawh a ni.
Thlanmual sawn hlat a nih hnu rei loah hetiang hian lirthei nei kan awm ta
sup sup hi thil lawmawm tak a ni. Mitthi ina lirthei kenga lo kal kan thahnem
viau ve tawh mai a, an fakawmin a thlamuan thlak tak meuh meuh a ni.
Thlanmual thlenga zui tumte pawhin mimal ta a ni emaw, kohhran ta a ni
emaw sawi lovin a rem remah kan inhnawh tawp tawp a, hmun thenkhatah
phei chuan ‘bus’ hawh ngai lo khawpa intodelhna te kan nei nual ti ila a
sual lovang.
	
Hetia mi tlawmngaiten mahni mawtawr kenga mitthi an vui hian mipui
lamin hriat tur kan nei ve. Kan zingah lirthei tha tak tak nei an awm ve tawh
a. Tlawmngaiin mitthi vuia hunserh hmang turin an lo kal a. Hetia lo kalte
hi hna ngah tak takte an nih avangin thlanmual thleng an kal ve hman lo
pawh a ni mai thei. Thlanmual an thleng dawn a nih pawhin thlanmual
atanga haw leh nal nal emaw, hmun danga kal duh emaw an ni mai thei.
Mitthi ina kir leh kher tur khan an remchang tawh lo a ni thei bawk.
	
Tichuan mitthi vuinaa lirthei an rawn ken avang emaw, thlanmual an
pan ve mai dawn nia hriat avang emawa an seat ruak melha luh ve mai
lo tum ringawt kha a hawihhawm thlak loh theih ve tho tih mipui lamin
kan hriat a tha. An haw lam tur ngaihtuahpui a tulna a awm thei. Veng a
inkarkik chuan hei hian lirthei neitute chungah harsatna a thlen theih thin
avangin hawihhawm tum hlawm ila.
	
Chuvangin thlanmual pana mitthi vui kal dan tur te, lirthei inzui dan tur
te, vuitu inphurh dan turah te lirthei neitu mimal, kohhran, bus neitu te nen
inbiakna fel tak neia ruahman a tul hle tawh a ni. Hei hi kohhran lam emaw,
MTP lam emaw-in hmachhawp-ah neih thuai ila mitthi vui kal chhuah dan
a fel lehzual ngei ang.n

DEMOCRACY LAM TLUANG A ZAWH CHHOHNAAH
LEH ECONOMIC LAMA HMA A SAWN CHHOHNAAH
JAPAN PRIME MINISTER CHUAN TANPUI DAWN
Japan rama Daw Aung San Suu Kyi a zin khan Japan Prime Minister Shinzo Abe
nen Tokyo khawpuiah April 18 khan an inkawm a. Heta an inkawmnaah hian Japan Prime Minister chuan NLD President Daw Aung San Suu Kyi hnenah Myanmar ramin democracy kawng a zawh chhohnaah leh economic lama an thanlen
chhohnaah puih an tum thu a hrilh tih Japan rama Media lam chuan an tar lang
Nakin zela ram inrel bawl chhohna zelah pawh tanpui an tum thu a hrilh bawk.
Ram hmasawnnaah thalaite zirna lama hma an sawn hi thil pawimawh tak a nih
thu an sawi ve ve bawk. Shinzo Abe hi Daw Aung San Suu Kyi nena inkawm
hmasa ber Japan Prime Minister a ni ta bawk.n[Eleven Media]

2

013 May ni 5 khan President U Thein Sein leh political party 18 hruaitute Nay
Pyi Taw-ah an intawk khawm a, ram chhung remna leh muanna chungchang
te an sawi ho a ni.
	 Intawhkhawmnaah hian party lian pahnih National League for Democracy
Party leh Union Solidarity and Development Party te tiam lohin party dang 18 an
tel a. President chuan National thil tumah zalen leh langtlang tak political system
tundin tum a ni a, tu pawh tel theihna economic system thar tea innghat Myanmar ram thar din hi kan tum a ni a, siam that leh tundin thar hna kan thawhnaah
sawrkar chauh rinchhan tawp lova Hluttaw zawng zawng, political party dang
dang leh NGO te, mipui te, sipaite leh remna duhtu taingyintha ralthuam keng
ho zawng zawng tel theuha thawh mek a nih thu a sawi.
	 “Kan party hian Ministry of Religious Affairs budget chu Buddhist sakhaw
tan chauh hmang vek lovin, Christian te leh Muslim te tan pawh hmang ve turin,
chutiang a nih chauh chuan sakhaw inthliarna awm lo, ram chhuanawm a ni kan
ti thei ang a, India ram chhung, Falam bial nena indep state-ah Chin khua hal a
nih chungchang pawh Union sawrkarin mawh la turin ka nawr bawk,” tiin Chin
National Pary aiawha kal Party secretary chuan a sawi.
	 National Democratic Force party chairman U Khin Maung Shwe chuan leilet
register hun pawt sei tura thu a thehluh thu, leilet mite hnena loan pek, a hmangtu tur dik tak hnena a thlen ngei theihna tura hma la turin remna leh muanna
a awm theih nan thuneihna insem thuah state leh region-ah te siam that ngai
apiang siam tha tur tein thu a theh luh thute a sawi a, President chuan remna
leh muanna ramtiam thlen theih nana mipui te, political party te Tatmadaw leh
NGO te thawhho vek a pawimawh thuin a chhang tih a sawi.
	 Democratic Party General Secretary Daw Than Than Nu chuan, “Presidentin remna leh muanna a awm theih nana a hma lak dan hi kan party thil tum nen
thuhmun a ni a. President hian theih tawp chhuahin hma la mah se, a hnuai
lamah engmah thil inthlakthleng danglam hmuh tur a awm loh thu,buai leh harsatna a awm teuh thu te ka hrilh a. Chu chu Pyithu Hluttaw palai U Thein Nyunt
pawhin min lo thlawp a. President chuan chung thil chu administration lam thil a
nih avangin admin lamah nasa taka tan la turin a intiam a, a tlakbalna lai lai kan
hrilh avang chuan a lawm thu President hian a sawi a ni,” a ti ve bawk.
	 Rakhine National Development Party president Dr. Aye Maung thung chuan
Rakhine Freedom Party nen remthu sawi tura a fuih thu leh Butitaung leh
Maungtaw velah municipal license chungchangah inhnialna a awm tlat mai a,
chu chuan buaina a chawh chhuah theih thu President a hrilh tih a sawi bawk.
	 Hemi nia intawh khawmnaah hian President chuan mipui a laia dah a, mipui
ngai pawimawh system hmanga inawp dan pawh thlak danglam mek a ni a,
administration lama an tlakbalna emaw, an tlin lohna te emaw chu chiangkuang
taka thailan a nih chuan report chu ngai pawimawhin theihtawpa chinfel a ni thin
ang tiin palaite hnenah thuchah a sawi a ni.n

KAYAH STATE-ZIRLAITE MAHNI LEHKHA
CHI THUM AN ZIR DAWN
Kayah State-a primary zirlaite chuan kumin 2013-2014 Academic year atangin
Taingyintha tawng subject chi thum an zir tan dawn tawh tih State sawrkar chuan
a puang.
	 Kayah State Government official pakhat chuan Kayan, Kayah leh Kayaw
tawng chi thum hi School zirlai hun pangngai zawhah an zir thin dawn a. Kayah
hnam peng dangte tawng an zir dan tur pawh ruahman mek a ni," tiin a sawi.
	 Hei hi Education Ministry phalnaa buatsaih a ni a, zir tur leh zirlai bu chu
Kayah Literature and Culture committee buatsaih sak a ni. Ziarlaite chuan Subject pathum zingah a pakhat khat duh an thlang thei a ni. 2013 March ni 1 khan
Nay Pyi Taw-ah Taingyinta subject zir dan tur inrawnhona meeting neih a ni a.
Chu meetingah chuan Union Education Minister Dr. Mya Aye chuan Primary
School-ah Taingyintha lehkha zirtir a nih theih nan Taingyintha hnam zirtirtute
duhsak bik taka hna pek an nih tur thu a sawi a.
	 Tunhmain Taingyintha lehkha hi zirtir thin a ni a, 1981-82 kum atang khan
English Subject zirtir tan a nih avangin hun a indaih ta lova, Taingyintha lehkha
zirna hun a awm theih tak loh thu Minister hian a sawi bawk. n[Eleven Media]
20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

Z

LOCAL news

SANGZELA TLAU TAHANAH

ozam Video Executive Producer Pu Sangzela chu Tahan Chapchar kut hmang tur leh
Tahan leh a chheh vel, Kawlphai Zofate tlawh
turin April ni 2 khan Tahan a lo thleng a.
	
Pu Zela hian Tahan a la thleng ngai lo va,
tun hi a lo kal vawi khatna a ni. Media lama
thawk tih takah a hmuh leh hriat apiang record
turin video cameraman nen a rawn thawk a ni.
	
Chapchar Kut hman dante pawh thlirin Tahan leh a chheh vela Zofate khawsak phung
leh zia te man tumin tan a la nasa hle a. Tahana a program zingah Tahan Literary Circle
hminga inkawmna hi thil pawimawh tak a ni.
Tahan Literary Circle chu a hming tumtu a ni
naa a hming mai a ni. Khawtlanga pa chan
chang zinga mi a remchang chang sawm an
ni a. Revd Vankhuma, Revd Lalrinsanga, Pu
Lalhmuaka, Upa Lalmura, Pu F.Lalruata, Pu
Vanmawia, Pu Ngurnghaka, Pu C.L Dinga,
Revd S.Lalsangvunga, Pu Bawlkunga, Pu B.H.
Khuma leh Pu F.Lalbiakmawia te an tel thei a.
	
Pu Zela hian kawlram Zofate awm dan, din
hmun, politics kal phung, history, sipai lam chanchin... chutiang chuan topic hran hranah zawhna dang dang siamin
heng kalkhawmte hi a kawm a, video-in a record zel a ni. Heng video te hi Myanmar ram zin chanchin LPS-a chhuah
tur atana ruahman a ni.
	
April ni 5 niah zing kara inkawmna hun tha tak a neih pui hnu hian TLC Convener Revd Vankhuman Pu Sangzela leh a thian te chu Kalaymyo Chinese Restaurant-ah chawhlui a kilpui a ni.
	
Pu Zela hian chaw eia sawmtu a ngah hle a, Tahan Times Chief Editor Pu Ni Lian Sang pawhin dinner a kilpui
a. Media lama tan ho dan tur te pawh thui tak an sawi dun a ni.
	
Pu Zela Kawlram zin video hi LPS Channel-ah te tihchhuah a ni mek a, internet lamah pawh theh darh a ni
bawk. Pu Zela leh a thian te chuan Kawlphai-ah chawlhkar khat zet hun an hman hnuin Zawl khawpui lam panin a
let leh ta a ni.n

ROBERT ZOLIANA TAHAN-AH
Zozam Times weekly Asst. Editor, Robert Zoliana Tahanah a rawn chuang chhuak a. Pu
Robrt-a hi chanchinbu chhuah lama kum sawm
chuang experience nei tawh, tunah pawh ‘Mass
Communication’ subject-a M.A., degree sual
mek a ni. Amah hi Tuingo khua pawha lo khawsa
tawh thin thlang zu tla a ni a, Kawl tawng pawh
thiam nal tak a ni.
	 Ziak leh chhiar lama tui mi leh inhmang mi
a ni ang bawkin Mizoten kan mamawh em em
journalism lam hawi lehkhabu a buatsaih mek a,
release tura peih tep a ni tawh a. A bu hmingah
pawh ‘Khawvel 	 ukverh’ (Journalism) tih a vuah
T
a. Chanchinbu chhuah mite leh ziak leh chhiar
lama inhmang te tana tangkai taka hman theih
tur lehkhabu rotling a ni dawn a.
	 A bu hnihna atana buatsaih a tum mek chu
‘Daw Aung San Suu Kyi Chanchin’ bu a ni. He
lehkhabu buatsaih tur hian chak a khawn khawm mek a.
	
Tin, Zozam Times-a 2006 atanga a lo ziah tawh ‘Hmeichhe Huang’-a thuziak thlan khawm leh a dang behchhahin
a bu-a chhuah a tum bawk a. A bik takin hmeichhiate tana neih ngei ngei tur chi a ni dawn a ni.
	
Pu Robert-a hian Myanmar ram insawrkarna inthlak danglam tawh, media lam zalen tawh a nihnaah Mizo te tan
‘Nitin Chanchinbu’ chhuah dan tur kawngte awm tawh ngeiin a hria a, thu pawimawh dang tam tak karah he thu pawh
hi a ngaihven hle a ni tih a sawi. Tahan Times office-ah pawh lo lengin Pu Robert-a hian thawktute nen inkawmin
‘Tahan Times’ tha a tihna lai te, a tlakchhamna lai te, chanchinbu kalhmang, thupui heading vuah dan tur, mizo tawng
ziak dan, mipuite tana media pawimawhna lai leh hma lak dan tur te thurawn tha tak tak a rawn pe a, beidawng lova
tan la sauh sauh turin a fuih a ni.
	 Chief Editor Pu Ni Lian Sang nen pawh inkawmna hun tha tak an nei a, Pu Ni Lian Sang chuan chanchinbu
chhuah chungchanga harsatna lian ber, power chungchang leh offset film la chhuak tura khawpui lam rawih a ngaih
ziah dante a lo sawipui a ni.
	 Tahan Literary Circle convener Revd Vankhuma te nen pawh inkawmin Favang lamah Journalism lam hawiin
thalai te nen ‘Seminar’ huaihawt dan tur te an sawi dun bawk.n

CHRISTIAN FELLOWSHIP OF MYNMAR (CFM)-IN OFFICE THAR HAWNG

April 29, 2013 Thawhtanni zing dar 8 khan CFM chuan 15/16 Ngwepadithar Street, Tahan Bazar-ah office thar a
hawng ta a. Hawnna program hi CFM president Rev. Dr. Laithuaman a kaihruai. Hruaituin I korinth 12, Sam 119 leh
Sam 24 te a chhiar zawh hnuin Rev. Lalrumliana a tawngtai. Tahan Ward Administrator Pu Zosanglianan Sign Board
a pawt hawng. Kal khawmte kut beng thawm a tha hle.
	 Office-ah Pu Lawmsangan CFM chungchang a sawi a. CFM hi Myanmar ram chhunga kawng hrang hranga
rawngbawl thin a ni a. Seminar te, course te leh inkhawmhonate pawh a buatsaih thin. Kristian hla bu no.553 'Aw
Lalpa i malsawmna hlu' tih sak a nih zawhin Rev. Biakhnuna malsawmnain program hi khar a ni. Hemi zawh hian
Nazarene Biak in lamah kalin thingpui te inho a ni a. CFM chungchang sawihona buatsaih a ni bawk. n

TAHANTIMES | 3
KUM 2013 CHAPCHAR
KUT INCHAI KHA
Kum 2013 chapchar kut inchai ropui
tak chu kan hriat theuh angin April
1, tlai lam dar 3:30 khan Methodist
kohhran, Mission Veng compound-ah
buatsaih a ni. He inchaiah hian pa lian,
pa laihawl leh pa te tiin category 3-a
thenin an inchai a.
	 Pa lianah hian mi 12 an tel a, pa
laihawlah mi 11 telin pa teah mi 11 an
tel bawk. Inchai tan hmain Pu Thanzingan thuchah tawi a sawi a. A ni
khatnaah hian vawi 10 inchai a ni a. An
hmuhnawm khawp mai. A ni hnihnaah
vawi 13 inchai a ni leh a. A ni thumnaah chuan final khelh niin pa lian, pa
laihawl leh pa te ten final an khel a. Pa
lian final-ah kum 26 mi Lalmuanawma
(apa Pu Lalsangliana) Varpui, pound
189 leh kum 24 mi Lalbiakzara (apa Pu
Rinawma) Tahan B Group, pound 155
te an inkhel a. Lalmuanawman hnehin
pakhatna a la. Lawmman pakhatna hi
Ks. 150000 leh chhunbel khap 12 a ni
a, pahnihna lawmman hi Ks. 120000
leh chhunbel khap 10 a ni.
	 Pa laihawl final hi kum 24 mi Malsawmdawnga (Sena), apa Pu Lalhmingthanga Kanan, pound 134 leh
Pu Biakchhawna fapa Mavuana (kum
30) Varpui, pound 134 ten an khel
a. Malsawmdawngliana'n pakhatna
lawmman Ks. 120000 leh chhunbel
khap 10 a dawng ta a ni. Lawmman
pahnihna chu Ks. 100000 leh chhunbel
khap 9 a ni. Pa te final hi Kanan khuaa
cheng Pu Lalsiama fapa Malsawmdawngliana pound 120 (kum 27) leh
kum 34-a upa Lakawtliana (Pu Khawsiama fapa) Varpui, pound 118 ten an
khel a.
	 Malsawmdawnglianan hnehin pakhatna a ni a. Lawmman pakhatna Ks.
100000 leh chhunbel khap 9, lawmman pahnihna hi Ks. 80000 leh chhunbel khap 8 a ni.n

KALAYMYO BIALA SIPAIIN AN HMUN ATANA AN
HNEH CHHUH LO RAM
THENKHAT CHU A NEITUTE PEK LEH AN NI

Kum 2000 chhoah khan Kalaymyo bial
chhunga lo ram thenkhat chu sipai
hmun atan lak a ni a, thla liam ta atang
khan a neitu thenkhatte hnenah pek kir
leh an ni. "Lo ram hmun hi acre 90 vel
kan nei a. Sik leh sa azirin thlai hrang
hrang kan ching thin. Heng kan thlai
chinte kan seng hmain leilet khawlin
min tihchhiatsak vek a.
	 Thlai chhe tan zangnadawmna
pawh min pe lo. Lo hmun man pawh kan
dawng lo," tiin lo hmun an laksak Myo
Gyi Gong khuaa U Thein Aung chuan
a sawi. Tunah chuan Kalay sipaihotute
thu chhuah siamah lo hmun acre 64.63
chu a neitute hnenah pek let leh a ni
tawh.
	
Htoo Maa bula awm he lo hmun
acre 64.63 hi sipai huan a nih tawh loh
thu hriat a ni. Lo hmun lo chan tawhten an hmuh let leh theih nan party
thenkhat chuan hma an la mek.n
4 | TAHANTIMES

international news

BRITAIN RAM HMEICHHE PRIME MINISTER HMASA BER
Margaret Thatcher (IRON LADY) CHU THI TA

Britain ram hmeichhe Prime Minister hmasa ber, a
zawna vawi 3 thlan tlin, khawvela mi lar Iron Lady
tia an koh thin Margaret Thatcher chu zeng natna
avangin kum 87 mi niin April 8 zinglam dar 11 khan
a thi ta. A thih thu official-a puan a nih hnu hian
Britain Prime Minister David Cameron chuan, "British mi ropui," tiin a sawi lang a, Queen Elizabath
pawhin pawi a tih thu a sawi ve bawk. Margaret
Thatcher hi Conservative party a ni a, Prime Minister hna hi kum 1979 atangin 1990 thleng a chelh a,
Britain rama hmeichhe Prime Minister hmasa ber a
nihna pawh history-ah chawh reh a ni tawh lo vang.
A vuina hi national levela kalpui ni lo mah se, Diana
leh Lalnu nu an thiha an vui ang chiaha vui a ni.
Thatcher a thih lungchhiatna lantir nan Prime Minister chenna in no (10)-a Downing Street-ah ram flag
chu a chanve-a tihhniam a ni. Thatcher hian London
hmarlam MP a nihna chu kum 1959 atangin 1992 a
chelh a. Kum 1975 khan chutih laia Prime Minister
Edward Heath-a party hruaitu a nihna chu a thlak
a, kum 1979, 1983 leh1987 inthlanah a tling chho
ta vek a ni. Khawvelin he hmeichhia hi an hre lar hle
a, hmeichhe ropui tak a nihna hi an lo chhuang hle
thin. Prime Minister a thawh lai hian sawrkar kuta awm Industry tam tak chu mimal kutah a dah
thei a. Kum 1982 khan Argentina ram nen Folk Land chungchangah an indo bawk. Thetcher hi a
thi hma hun rei tawh tak atang khan a hriselna hi a tla hniam hle tawh a. Kum 2002 khan a zeng
thut a, hemi hnu hian a zeng deuh thut thut reng a, kum 2012 December thla khan damdawiina
muin a inenkawl.n

BILL GATES CHUAN CONDOM THA LEHZUAL SIAM THEI APIANG
Sex chungchang hi business lian tak a ni ngei e. Khawvela computer software corporation lian ber
phena mi ropui Bill Gates chuan tun aia fei zawk,
mi hip zawk condom siam thei apiang chu tangka
thehnem tham tak pek a intiam ta mauh mai.
	 Hei hi ‘The Bill & Melinda Gates Foundation’
hmalakna hrang hrang, sex him zawka hman theih
dan tur leh chhungkaw planning tana contraceptives (condom) tha zawk siam dan tura beihpui a
thlakna a ni.
	 The Bill and Melinda Gates Foundation chuan
tun aia ‘nawmna sang zawk’ thlen theitu leh regular
taka hman theih condom siam thei hnenah US $
100,000 tanpui a tiam a ni. Hman a nawm viau chuan mipui tam zawkin an la hmang mai dawn a
ni tih hi Foundation-in a ngaih dan a ni.
	
Thil thar ngaihtuah chhuak thiamte chu condom hmelhmang pawh tidanglam tura ngaihtuah
turin leh a sim nan hmanraw dang dang hmang thlak chin turin leh mipuiten an hman chak lehzualna tura vehthlem dan chi hrang hrang chher turin kawng a kawhhmuh a. Mipa hman tur mai ni
lovin hmeichhe hman tur te pawh siam chhuak tura tan lak tur a ni bawk ang a, tun aia a packing
dan pawh mawlmang, kheh awlsam a ni tur a ni.
	 Foundation te blog pakhata entirna an tarlanah chuan condom siamtu Origami Condoms
company chu hmahruaitu anga tarlan a ni a. He company hian silicon condom chi thum a siam
thar a. Pakhat phei chu pangngai lo deuh, mawng lam tana hman tur a ni nghe nghe.
	 Hetih lai hian University of Washington-a researcher te chuan ‘electro spinning’ an tih technique hmangin condom dangdai tak siam chhuah an tum ve mek bawk a ni. WebMD-in a tarlan
danin kumtin khawvel hian condoms billion 15 a siam chhuak ziah a, mi mtd 750-in an hmang
reng ang a ni.n

20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

MARGARET THATCHER CHU BRITAIN
RAMIN A TAWP BERNA TAN CHIBAI
AN BUK

Britain Prime Minister hlui Margaret Thatcher vuina chu April
17 khan London khawpuia St. Paul biak inah buatsaih a ni a,
Queen Elizabeth pawh telin khawvel hmun hrang hranga an
sawm mi 2000 chuang lo kalin Thatcher hi chibai an buk a ni.
Britain ram tidanglamtu Britain hmeichhe Prime Minister hmasa ber Margaret Thatcher ruang hi sipai band lamin hmahruaiin St. Paul biakin hi an rawn panpui a, heng kalkhawm
mipuite hi mi tam takin kawng sir atangin lo thlir thupin pangparte an lo vawrh chuai chuai a. London laili lamah police
4000 chuangin security hna an lo thawk a, Thatcher-i policy
duh lo pawlin buaina an siam chhuah chiam an hlauh ruk viau
laiin mi tlem te chauhvin Thatcher policy duh lohna an lantir.
Thatcher-i duhtute chuan Thatcher-i hian England economic
a siam thain hma a sawntir a ni an ti a, a duh lotute ve thung
chuan Thatcher-i hian mi tam tak hna nei lovin a siam a, miten
duhamna rilru an neih phah an ti. Biak inah hian Queen Elizabeth leh Phillipa-te kaihhruainain mi 2300 te chuan Thatcheri uina leh an chawimawina an lantir a. Queen Elizabeth hi
kum 1965-a Prime Minister Churchill vuinaa a tel hnuah tun
hi Prime Minister vuinaa a tel leh masak berna a ni. Vuina-ah
hian Thatcher-i party, 'conservative' hruaitu, tuna Prime Minister ni lai David Cameron pawh a tel. Prime Minister hlui, Sir
John Major, Tony Blair leh Gordon Brown-te pawh vuinaah
hian an tel.n

JAKARTA-A MYANMAR EMBASSY
BOMB-A BEIH TUMTE LEH POLICE-TE
AN INKAP
Indonesia ram Jakarta khawpuia Myanmar Embassy bomb-a
beih tumtu nia ngaih mi 4 leh Indonesia-a firfiak pawl bei thin
police-te chu May 8 khan an inkah thu Singapore-a awm CNN
chuan a tarlang. He inkahna hi Java thliarkar thlang lama Ban
Dong-ah a thleng a, a ram sana zing dar 11 leh a chanveah
an inkap tan a, hun rei tak chhung an inkah thu police lam thu
puangtu Boy Raffi Amar chuan a sawi. Hman deuh lawk khan
Myanmar Embassy beih tumtute police-in an lo man tawh a,
tihian inkahna hi a lo awm leh ta a ni. May 2 khan Indonesia
ram Jakarta-a Myanmar Embassy chu mi pahnih-in bomb-a
tihchhiat tumin bike an khalh a, police-ten an lo man tawh. He
ruahmannaa tel nia a ngaih mi 5 chu police-ten May 6 khan
an man a, mahse thuhretu ang chauha an ngaih avangin police-te hian an chhuah leh ta a ni.n

]]urÇmhopfarT;taumif;qkH; xdkif;EdkifiHrS wdkuf½dkufrsKd;,laom SUBINTEGRA ppfppf? aq;oGif;&mwGif tqDcJ tjzpfxGef;qkH; ysKd;yifrsm;udkom a&mif;csay;aeygonf/}}

ã pdkufysKd;ajr Munhf&Ia&G;cs,fay;jcif;/ 	
ã pdkufysKd;enf;rsm;udk oifay;jcif;/
ã tyifjyKpkenf;rsm;udk oifay;jcif;/ 	
ã ysKd;yifrsm;(3)ywftwGif; aoqkH;ygu tpm;xdk;jyefay;jcif;/

tcrJh0efaqmifrI

Salai Vum Za Piang @ Salai PP
Phone: 	09 401604025
	
09 400478092

zGHUNzdK;rIynmr[mbGJU

(MDevS)

jrefrmEdkifiHopfarT;vkyfief;&Sifrsm;toif; A[dkaumfrwD0if

tdrftrSwf 71^3? txu(2) abmvkH;uGif;teD;? awmifzDvm&yfuGuf? uav;NrdKU
20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

international news

AMERICA RAM, BOSTON KHUAA BUATSAIH KHAWVEL RAM
HRANG HRANG INFIAM MITE TELNA MARATHON INTIHSIAKNAA BOMB PUAKAH MI 3 AN THI

America ram Massachusetts State, Boston khuaah
April 15 khan khawvel ram hrang hranga mite telna
Marathon chu buatsaih a ni a, hetah hian bomb a
puak a, mi 3 thiin mi 180 chuangin hliam an tuar. Intlansiakte tlan tawpna tur hmunah bomb hi a puak a ni.
Thi zingah hian kum 8 mi mipa naupang pakhat a tel
a, hliamte zingah ke bul tate pawh an awm. Heti anga
bomb tihpuah awn awn hi mi firfiakte tih ngei a ni tiin
hming inthup White House-a officer pakhat chuan a
sawi. Boston Marathon hi kum tin buatsaih thin a ni a,
a tel duh ram hrang hranga infiam mite pawh an quality finfiah phawt a ni thin. Heti ang hian Marathon intlansiaknaah bomb puak mahse April 20-a
London Marathon chu Security uluk tak daha buatsaih tho a ni.n [BBC]

BOSTON BOMB PUAK CHUNGCHANGA RINHLELH MI PAHNIH
ZINGA PAKHAT CHU POLICE-TEN KAPIN AN MAN, DAMDAWI
INAH A THI
Boston Marathon intlansiaknaa bomb puak thua an
rinhlelh mi pahnih zinga pakhat chu man tumin police-ten an kap a, a hliam tuar lovin damdawi inah
a thi tih April 19 khan an ram TV lamah tar lan a ni.
Massachussetts Institude of Technology Compounda police pakhat kah hlum a nih hnuah thil sual titu hi
an zawng a, Boston bomb puaka rinhlelh pakhat chu
hmuin police-ten an kap ta a ni . He an kaha hi MIT
hmar lam Watertown daifem-ah an man a, a hliam
avangin a thi tih America Media lam chuan an tar
lang. MIT Compound-a thil thleng leh Boston bomb
puak hi inzawmna an neih leh neih loh thuah policeten engmah an sawi lo. An rinhlelh mi pakhat an zawn
chhung hian Boston bul Watertown district-a chengte
chu mahni ina tawm thap turin police-ten thu chhuah
an siam. Boston bomb puaka rinhlelh mi pahnihte thlalak hi FBI chuan April 18 khan an tichhuak
a, he mite phnih hian bag lian tak an paw ve ve a, man an nih theih nan police-ten mipui tanpuina
an dil bawk. Bomb a puah hma lawk hian a puahna hmunah he mite pahnih kea an kal thuak
thuak thlalak chu FBI lam hian an tilang a ni. Rinhlelh zinga pakhat hian nghawng nei lo T-Shirt
a ha a, a chungah kawr lum dum a ha, baseball lukhum var a khum. Pakhat zawk chuan bomb a
puahna hmuna a bag a dah lai thlalak pawh hmuh a nih thu Boston-a FBI hotu Rick Deslauriers
chuan a sawi. He pa hian kawr lum dum a ha a, base ball lukhum dum a khum bawk.
	 Boston kawnglaia an kal vel lai thla lak pawh Security Cameraah a lo lang a, a lan chhung
hi second 30 vel a nih thu FBI lam chuan thu chhuah an siam bawk. April 19-a an kah hlum hi
lukhum dum khum zawk kha a ni nghe nghe. Bomb puahna Forum restaurant bula dingte hnenah,
rinhlelh mi pahnihte chhungkaw hnai, thian leh an thenawmte hria in awm chuan min hrilh rawh
u, hei hi thil harsa tak pawh a ni mai thei. Chanchin min hrilh tur hian kan rinchhan hle che u a
nia," tiin Deslauriers chuan a sawi bawk. Chanchin hria an awm chuan FBI Website https://bostonmarathontips.fbi.gov-ah emaw ph (800-255-5324)-ah emaw hriattir turin an inngen. Rinhlelh
te hian ralthuam an neih ngei an ring bawk. "Bomb a puah lai hian mi tam zawk chu an tlan chhia
a, hliam tuarte chu an tlu a, hetih lai hian rinhlelh mi pahnihte erawh chu kal pangngaiin an lo kal
a. An chet dan, an phi ve loh dan hi mi dang nen chuan chhim leh hmar ang a ni," tiin Deslauriers chuan a sawi. Bomb hi pressure cooker chhungah ball bearing leh perek an beng khat tlata
an tipuak niin an ring. FBI lam erawh chuan bomb chungchangah engmah chipchiara an la hriat
loh thu an sawi ve bawk. An thlalakte tarlan a nih hnu rei lo teah he mite pahnih hming hi an hriat
thuai an rin thu officer pakhat chuan a sawi. He bomb puakah hian mi 3 thiin mi 180 laiin hliam an
tuar. Thi mi pathumte hi Martin Richard (kum 8), Krystle Campbell (kum 29) leh Boston University
zirlai, China hmeichhia Lu Lingzi te an ni.n Ref: AFP/CNN

TAHANTIMES | 5

IRAQ RAM INTHLAN HMA LAWKA BOMB
PUAKAH MI 50 THI

Iraq rama America sipaite an chhuah hnua Iraq ram inthlan
an buatsaih hmasak ber tur hma deuh (April 15) khan Iraq
ram hmun hrang hrangah bomb a puak a, mi 50 vel an thi. He
inbeihna rapthlak tak hi mi an tam vanglai zing lama thleng a
ni a, hliam pawh mi 300 dawn lai an awm. He thil thleng hian
inthlan boruak vel pawh a timuanawm lo hle. Inthlannaa tel tur
candidate pawh mi 14 an thi tawh. He inthlannaah hian State
18 atangin mi 12 an tel ang. Sawrkar lam chuan hmun 12-ah
bomb a puak a, mi 46 an thi tiin thu chhuah an siam. He tualthahna rapthlak tak hi March 19-a inbeihna (mi 271 an thi) a
thlen hnua rapthlak ber a ni. April 15 bomb puak hi tu nge a
titute tih hriat a la ni lo. Al Qaeda te nena inzawmna nei Suni
Islamist firfiakte an nih an ring a. He pawl hian sawrkar beih
an tum thu an lo puang fo tawh.n

KOREA PENINSULA BORUAK A TAN
HLE LAIIN JAPANIN PATRIOT MISSILE
A LEK KAWH
2013 April ni 8
Press TV chanchina
a lan danin Korea
Peninsula-ah boruak a tang zel reng a.
Hetih lai tak hian Korea-in a rawn beih
thut a hlauh avangin
a patriot missile-te
chu a lek chhuak a, hmun remchang apiangah a bun thar
ta fur a ni.
	 Khawmual atanga van lam kahna missile thun khah sa
launcher te chu Japan sawrkar chuan (ASDF) Air Defence
Base hmun pathumah April ni 8 khan a bun hlawm a ni. He
thu hi Japan broadcasting NHK-in a puang chhuak a.
	 ASDF base pathum zinga pakhat hi Tokyo khaw daifema awm a ni a, a dang pakhat chu Takafigahara khuaah an
bun a ni.
	 Korea Peninsula-a nuclear ralthuam hmanga indona lo
awm thut thei hi 1986-a chernobyl Nuclear reactor chhiat
thut vanga buaina ai khan a nasa zawk fe ang tiin Russia
President Vladimir Putin chuan April ni 8 vek khan khawvel
hriatah a sawi chhuak.n [Press TV]

THAWKTU KAN MAMAWH

ZAWLAIDI

MAGAZINE!

Office staff full time-a thawk tur mi 5 leh agent thawk duhte tan Tahan
Times office-ah ngaihven theih a ni. Hlawh chu inbiakrem tur a ni ang.
Agentte chu an sem tam dan azirin agent hlawh an neih bakah bonus pek
belh an ni ang.
		
Office Staff 	 – 	 (2) post (mipa-1/hmeichhia-1)
		Local News Collector 	 –	 (2) post (mipa/hmeichhia)
		
Peon	 –	 (1) post (mipa)
Tahan Times office
Ph. 09 47072961

Mizoram Aizawla chhuah 'Zawlaidi' thlatin chhuak magazine
chu 'Tahan Times' office-ah
man tlawm takin a lei theih a,
a lak theih ta e. Regular takin a
lo thleng thin. Rawn ngaihven
thuai rawh le.n
6 | TAHANTIMES

world crime

BOSTON BOMB TIPUAKTU NU TERRORISM DATABASE-AH

Boston Marathon bomb tipuaktu nia rinhlelh te nu Zubeidat Tsarnaeva chu 'terrorism database'-ah a hming hi thla 18 kal ta
khan ziah luh a ni tiin US government official te chuan an sawi.
	 2011 khan Russia in CIA te an rawn
be ru a, Zubeidat Tsarnaeva leh a fapa upa
zawk Tamerlan Tsarnaeva chu an hming
ziah luh a ni ta a, hetih lai hian anni chu
sakhaw larun pawl, he rama luh tum mek
anga chhinchhiah an ni. An nufa hian TIDE
an tih Terrorist Identities Datamart Environment database-ah ziah luh an nih thu
official ten an sawi bawk. He database-ah hian hming lang sa leh rinhlelh kaite hming a chuang
teuh naa heta hming chuang nazawng hi terrorist tia rinhlelh an kai kher lo.
	 Tamerlan (26) kha Zirtawp zana police nen inkawmnaah kah hlum a ni a, a nau zawk
Dzhokhar (19) chu hliam a ni. Hliam chungin hospital atangin tan inah dah nghal a ni.
	
Mrs Tsarnaeva chu Russian Republic, Dagestan-ah a kir leh a, a fate chu bomb tihpuah mi
pathum an thih a, mi 200 chuang an inhliamnaah khan an inhnamhnawih a rin theih loh thu hi
vawi tam a sawi chamchi a ni.
	 Press confrence an neihnaah tihian a ti: "America hian ka fate min laksak a ni. Americaa
awm kha lo tih loh tur. Engvang nge ka lo va kal ni?" "America hian min hum dawn emaw ka ti a.
Mahse America hian ka fate min chhuhsak a ni. Ka fate khan eng thil mah an ti lovang." Tamerlan thih chungchang an sawinnah tihian a ti bawk.
	
"A la thi hlei nem. Engah nge thah a tulna kher. Engah nge Guantanamo-ah emaw a dang
dangah emaw an thawn mai loh? Nung damin a lawm an man. An kuta mi a nia..."n

KUM 13 MI HRENG TLATA PAWNGSUAL RAWNTUTE
Tleirawl kum 13 mi hreng luia nawm chen
nana sex hmanpuitu mi pathumte chu lung
ina khung an ni ta.
	 Mohamed Sheikh chu kum riat tang
tura tih a ni a, Hamza Ali chu kum nga,
Suran Uddin chu kum 15 tang tur an ni. He
tleirawl hi London khawpui kawtlaiah an
man a, Ipswich-ah an zinpui a, ni li chhung
duh tawkin an mutpui hlawm a ni.
	
Heng pawi khawihtute hi East Londona cheng vek an ni a, he tleirawl naupanna
hi remchanga hmangin drug leh zu tein an
hrai hmasa a, an duh tawkin an khawih ta
a ni. A tawpah he tleirawl hi chei hlei thei lovin an tlansan ta a ni.
	 Judge Nicholas Coleman chuan, "He tleirawl hi chhan chhuak mai lovin a khawlo zawngin
sex an hmanpui a, an tawpna tur an hril a ni," a ti a.
	
Tihian a ti bawk. "A la thlen ngai miah lohna khuaah zinpui a ni a, a la chen ngai miah lohna
inah hruai a ni. A hmel hriat miah lohten an hruai bawk. Tichuan sahrang ang lekin in en a, duh
tawkin in bawl kual ta a ni," Police ten chhanchhuah hna an thawh thleng ni li chhung he tleirawl
hian hreawm a tuar ta a ni" a ti bawk.
	
Uddin 26, Sheikh 32 leh kum 39 mi Ali te chu Bratain traffic dan bawhchhe veka puh an ni
a. Uddin chu pawngsual thubuai pahnih, class B drug supply thu-ah te thiam loh chantir a ni.
Sheikh chu naupag sex lam thila hman chungchang leh class B drug supply thu-ah pawikhawih
a ni tih a chiang a. Ali chu sex thila mi pawngnek thubuaiah thiam loh chantir a ni bawk. Sheik
leh Ali chu an ram Somalia-a thawn kir an ni mai thei a, an za hian sex lama pawikhawih tute
list-ah tarlan an ni ang.n

20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

JUSTIN BIEBER NEN INANG TAK, KUM 12
MI A NIHA JAIL-A TANG TURA TIH
Inchei mawi tak angel
hmai ang nei naupang
pakhat chu a zirtirtuin eng
vang nge Justin Bieber-a
nau nen an inang hle a tih.
Naupang tam berte chuan
an naupan lai chuan an
thiante nen hlim takin
hun an hmang thin a,
homework lam pawh an
ngaihsak teh chiam ngai
lo. Naupang Paul Henry
Gingerich erawh chuti ang chu a ni ve hauh lo. Kum 2010 khan
kum 12 mi kan tar lan tak Paul chuan a thianpa pahrawn chu
a kah hlum avangin kum 25 lung in tang tura a chungthu rel a
lo ni a. A thubuai neih hi rapthlak tak mai a ni a, chu aia miten
mak an tih chu hetiang naupang kum 12 miin sualna rapthlak a
khawih ngam hi a ni. Paul hian puitling anga awm a tum hle thin,
kum 37 mi a nih hma chu lung in ata a chhuak dawn lo. Paul hi
Enchanted Hills, Indiana-a khawsa a ni. Indiana-ah hian sual
rapthlak tak an khawih chuan kum 10 mi pawh puitling court-ah
an chungthu rel theih a ni. Mahse heti ang hi a thleng ngai meuh
lo va, Paul hi heti ang thil sual ti, court-in a chungthu an relsak
zinga naupang ber a la ni. Paul-a nun hi April, 2010-a vanduaina
an tawn hma kha chuan naupang dang ang bawkin lehkha a zir
a, homework lam pawh ngaihsak lovin hlim takin hun a hmang.
Paul leh a thian, amah aia upa Colt Lundy leh kum 12 mi Chase
Williams-te chuan tlan bo daih an lo tum a. mahse Laudy hi a
thian dang pakhat an thil tum chu a pahrawnin a phal hauh loh
tur thu a hrilh a. Pahrawn hi Phil Danner a ni. Amah an thah
phawt a tul ta. Laudy chuan Paul chu silai mu awm inlawt sa
chu a pe a, Danner-a tukverh an lo nghak a. Chase Williams
erawh chuan an thil tih chu duh lovin pawnah a lo awm a. Policeho hnena Paul a inpuan hmasak ber tumin, "Danner chu in kil
lamah a kal a, Colt chuan a kap a. Kei pawhin ka kap tawp a,
ka mit ka chhing ta daih a," tiin. Hei hi Sunday Mirror-in a tar lan
dan a ni. Paula chuan court hmaah ka thianpa ka zui ve mai a,
ka thianpa hian a pahrawn thah hi heti em hian a tum ka ring lo
a ti bawk. Engpawh nise Paul chu kum 2010 khan kum 25 lung
in tang turin a chungthu an rel a, a chhan chu kum 49 i Danner
a kah vang a ni. Ni kum December thla khan Indiana-a Court fo
Appeals-ah Paula thubuai hi appeal tum a ni a. Puitling tawhte
court-a Paul-a chungthu hi rel a nih chuan kum 65 lai lung inah a
tang dawn a ni. Chuti ang a nih chuan kum 77-ah chauh lung in
ata a chhuak ang. Kum 3 chhung chu Juvenile lung in-ah a tang
phawt ang. Chumi hnuah chuan puitling tanna lunginah sawn a
ni ang. Paul hi lunginah chuan entawn tlakin a khawsa a. Juvenite lung in chhung School-ah lehkha a zir a. kar khat-ah ni nga
chhung lehkha a zir thin. Grade tha tak a hmuh theih nan a tang
nasain a thawkrim em em a ni. A zirtirtuten Paula chu entawn
tlak a nihzia an sawi fo va. Naupang tha berte zinga pakhat a
ni an ti. Paula pa Paul Senior chuan, "Paula hi him fihlim turin
ka duh lo. Thil sual a ti a, a tuar tur a ni. Miten thil sual titu anga
an hmuh hi ka duh lo," a ti. Paul chuan, "Naupang dang aia ka
puitlin hmat ka beisei. Tun hmaa ka tih thin dan angin ka ti thut
thut tawh lo. Heti anga ka awm hi ka lawm a ni" a ti bawk.n

NURSE KAN MAMAWH
Agape Hospital, Tahan-a thawk tur Nurse kan mamawh a, dil duh chuan a hnuaia Address-ah ngaihven
leh dil theih a ni.
arwåmaq;½Hk (Agape Hospital) wGif olejyKuRrf;usifolESifhtawGYtBuHK&Sdol olemjyK0efxrf;tvdk&Sdonf/
Hlawh (လစာ) (Pay): K.112000/-pm+ Service charge 2%- I.v, I.m, Dressing charge 3%
Ngaihven theihna:စံ
	
Rev Thla Iap
	Moderator
	
Presbyterian Church of Myanmar
	
General Assembly Office
	
Ward No. 3, Tahan - Kalaymyo
	
Tel: 073-22675, 09-47213286

Pu Lalpuithanga
Manager
Agape Hospital
Ward No.3
Tahan- Kalaymyo
Tel: 073-21464, 09-31005093
20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

general knowledge

TAHANTIMES | 7

'SAMSEI SUAT BEIHPUI' AN THLAK

GUANTANMO CAMP SENSO HAUTAK BER

Hamas te awp lam Gaza strip-ah chuan sam sei, Jelly-a sam
tikhawng, tikawh thalaite chu police te chuan an hmuh hmuh an
man a, an puar bet a, nuihsawhin an lu an mehsak tih a tuartu
tlangval pahnih leh human right group ten an sawi.
	
Sam zuah sei leh kekawr ngum lang deuh thawa hate chu
an bitum deuh ber a, a vuak te an vaw thin ni awm a ni. AP
chanchin mite hnena tlangval pahnihin an zualko dan chuan
Gaza khawpui chhungah beihpui thlain an bei a, thalai dozen
hnih zet an man khawm a ni. Kum 19 rual, in rawng hnawih hna
thawk thin Amen Al-bayet chu April ni 4 khan a lu ziahsak a ni
a. An ziah hma chuan a sam chu a koki thlenga sei a ni.
	
Kum 9 an nih atangin hmeiche naupang leh mipa naupang
chu school-ah pindan hran ve ve-a lehkha zirtir tur, dah hran tur
tih 'education dan' chu Hamas-ho telna Parliament-in a nemngheh hnu-ah hetiang hian 'sam sei suat beihpui thlak' hian a
chhunzawm ta a ni.n

Khawvel taninah senso a hautak ber
nia sawi Guantanamo camp an tih mai,
tan in a ni a. A senso hautak emvangin
May thla tir lam khan President Obama
chuan hei hi Guantanamo Bay-a he
tan in hi khar a duh chhan a ni pakhat.
He center hian tang pakhat kalw tura
a senso hi kum khat tan USD 900,000
zel a ni.
	 Pentagon-in a chawh chhuah danin he tan in leh Cubaa VS naval Base
military court system, tan hian kum tin
USD mtd 150 khawral a ni. He hmun hi foreign firfiak te bik hrenna tura a ruahman a ni a, kum 11
kal taa din a ni. Tunah hian mi 166 hren an ni a, mi pakhat tan kum khata senso chu USD 903,
614 a ni hial.
	
United States-ah venhimna tha ber bera ngaihte hian tang mi pakhat tan USD 60,000 atanga
USD 70,000 vel hi an seng tlangpui a. Chawhrualin sawrkar tan in zawng zawng hian mi pakhat
khung beh nan USD 30,000 an seng niin an hria. Heng senso atanga te hian Guantanamo Bay
tan in hautak zia a lang a. May thlatira Obama lo kir lehin he tanin khar tura beih a tum nawn leh
tur thu a sawi chhan pawh senso hautak hi a chhuanlam pakhat a ni.
	
He tan-in, center hi Republican President George W Bush hun laia din a ni a, 'United States
hming tihliautu' tiin opposition groups lam chuan an ti thin a ni.n

FRANCE-AH 'NEIH' INANG INNEIH PHAL
French Parliament chuan an ram chhunga neih inagte dan ang
taka inkutsuih an phal ta. Vote 320-ah 225 hmu-in he thu hi a
tlang ta a ni. Tichuan French chu neih inang inneih phal ram
(14)-na a lo ni ta a ni.
	
Neih in-ang inneih phal leh phal loh chungchang hi French
ramah hun rei tak chhung sawiho a ni a, duh leh duh lo inhnialna te a sosang thei ve hle a. Hetia phal a han ni ta hi neih inang
lo inngaizawng tlat si te tan chuan 'lawmna ni' a lo thleng a ni
ber. He thu pass a ni tih an hriat ve leh a duh lo ho mi za tam
tak chu National Convention Building tualah an pung khawm
chiam a, duh loh an lantir a. A duhlo zinga hruaitu actress ve
bawk Freddie Bar-George chuan beih zel an tum thu a sawi
lang a. "Thu hi a la tawp lo a ni tih hriattir an ngai. President
pawh he thu hi ngaihtuah tha leh turin ka hriattir ang," tiin amah
thlawptute hnenah a intiam a. National Convention an neih lai
pawhin pa pahnih chuan an duh loh entirna lehkha te sem an
tum avangin tihluihnaa kaihchhuah an ngai hial a ni.
	 He thuah bawk tunhmain buaina a lo chhuah thin tawh
avangin French police sang tel chuan tui kahchikna chak tak
tak nen parliament building bulah an in-ralring ran mai a ni.
	
Hmuh dan ngaihdan sawi tlan thu-ah chuan French mipuite
hi neih inang inneih an thlawp emaw tih turin an lang naa a tak
taka thlawptu hi chu Survey han neih tak tak chuan a tlem zawk
an la ni tho niin zir chiang tute chuan an sawi.n [BBC]

HMEICHHE SERH TAN CHUNGCHANG
Africa leh Middle East rama hmeichhe thenkhat chuan tun
thleng hian an serh an la tan thu UN lama thil zirchaingte chuan
an sawi. Chung hmuna awm ram 29-a hmeichhe kum 15-19
inkarte zinga 36% chuan an serh an tan a, kum 45-49 inkarah
hian 53% chu serh tan an ni. Hmeichhiaten serh an tan hian an
mawn chu an tan deuh ber a. Hei hian thisen a tichhuak tam
lutuk fo va. Natna hrik a lut palh thin bawk a. Nau an neihnaah
harsatna eng emaw a thlen bawk thin. Ni kum lam khan Africa khawmualpuia pawl 1775 chuan hmeichhe serh tan hi an
bansan tawh thu an puang a. Zirchianna an neihnaah hmeichhe
serh tan hi an tlem tual tual avangin an bansan vek theih an rin
thu UNICEF lam hotute chuan an beisei thu an sawi. Hmeichhe
serh tan hi thil tih loh tawp tur zinga mi a ni, hmeichhe tam tak
hriselna a khawih pawi tawh a ni.n

MAY 12-A INTERNATIONAL NURSES DAY
"Geneva Convention bul tantu leh Red Cross dintu angin min hre hlawm nana heti anga a lo awm thei hi English hmeichhe pakhat thawh rah vek a ni. Kum 1859 idonaa Italy rama kal tura nawrtu chu Cremia-a awm mek
Miss Florence-i a ni" tiin Henry Dunant chuan a sanwi.
	
Florence Nightingale chawimawi nan May 12 hi kum
tin International Nurses Day a tan 1933 thleng khan an
lo hmang thin a. He mi hnu kum 1934 atangin International Nurses Day chu May 8-ah an hmang chho leh ta
zawk a. May 6-12 inkar hi Nurses Week atan an hmang
thin bawk. May 8 chu Nurses zirlaite ni atan an hmang
thin a, May 6 chu Nurses Day atan an hmang thin.
Nurse Week chhunga Nilaini apiang hi zirna School-a
awm Nurses Day atan an hmang bawk thin. Ti chuan
May 12 chu International Nurses Day atan an hmang
thin a ni. May 14 chu Nurse-ho Operation room-a an
luh ni atan an hmang bawk. Heng ni leh hapta (week)
an hman thin hi mite hriselna atana rim taka thawk thin
Nurse-ho chawimawi nana hman a ni.
	
International Nurses Day background hi kan en duh
a nih chuan kum 1954 kha kan thlir let tur a ni ang. Kha tih hun laia America rama hriselna, zirna
lama an hotu Dorothy Sutherland chuan America President Eisenhower hnenah Nurses Day
hman ni tur tichianga nemnghet turin a lo ngen a. Official-a phalna hmu lo mah se, America ram
pumin May 12-a hman tan an duh hlawm a. A chhan chu May 12 hi Florence Nightingale pian
cham a nih vang a ni. School-a zir Nurse Day chu kum 2003 atang khan January Nilaini vawi lina
chu thlakin Nurses Week-ah Nilaini chu an lo hmang ta bawk a.
	
Florence Nightingale hi kum 1820, May 12 khan Italy ram Florence khuaah a lo piang a. British nupa laka lo piang a ni. Nightingale hi mi hausa chhungkua atana lo piang, hmel tha em em
bawk si a ni a, heti anga thisen chhuah puat puatna hmun indonaa huaisen taka sipai hliamte a
lo enkawl hi khawvel history-ah chawh reh theih a ni tawh lo. Nurses dang an mut tawh hnu zanlaiah te pawh khawnvar pakhat chauh chhiin dam lote a enkawl a. Chu vangin amah hi "The Lady
of the Lamp" tiin an ko thin. England rama mordern nursing tichhuak tuah pawh an dah bawk.n

E

X

P

R

Kalay-Yangon khual zin mite tana rawngbawltu
Direct-a Yangon thlen theihna Aircon (Express) motor changkang hmangin
kan tlan ta e. Kalay - Yangon (Discount) 25,000/		
		

Kalay atanga chhuah hun	 : Chawhnu dar 1:00
Yangon atanga chhuah hun	 : Tlai dar 5:00

Contact-na tur
Kalay					Yangon
Tel. 	 9-47043026, 			
0
Tel. 09-47605700
	
09-47078085, 09-400512035	
09-400442020	

E

S

S
8 | TAHANTIMES
KRISTEN STEWART;
KHAWVELA INTHUAM
NALH BER

celebrity

michelle rodriguez hmeichhia tak

ni 4
chuan
Maynalh berachanchinah hmeichheKristen
Stewart chu khawvel
inthuam
thlan a nih thu tarlan a ni.

	
Kristen Stewart hi kum 23 mi lek a ni
a, Emma Watson leh Duchess of Cambridge te a khum a. Kum hnih a zawnin
thlan a ni ta. He 'inthuam nalh ber' thlan
hi Britain-a 'Glamour' magazine-in a buatsaih a ni.
	 'The Twilight' star hi a mimal inchei
dan pumpui ena thlan a ni a. A hmun a
zira a inthuam thiam dan leh a hawiher
chena en a ni. Tunhma chuan a inuluk em
em lo a ni mai thei. 'Kawlaiah ka chhuak
a, T-Shirt dangdai deuh tak ka ha a, ka lu
lah a bal si, miin, 'He nu hi eng a ti nge?'
te min ti hial," a ti a ni.
	 Harry Potter actres Emma 23 chu
Pahnihna a ni leh a. Duchess of Cambridge chuan pathumna a hauh. Nikum
aiin a kaisang hret. Out-fit lam a thlang
fuh thin a, hei hi fak-a hlawhna thin a ni.
Spider-man star Emma Stone leh country
singer Taylor Swift te'n palina leh pangana an hauh.
	 Keira Knightly, Kate Moss leh Duchess Catherine nau Pippa Middleton te
chu top 50-ah chauh an lang pha a ni.
	 Kristen 'style' lama hetia a han invawrh leh hlauh hi chu atan rilru chhawk
zangkhaitu a ni ngei ang. A chhan chu
thla kal taa Star magazine-in Celebrity
zinga huat hlawh ber kumtin a thlan thinah Kristen hi pahnihna a lo ni a. Celebrity
huat hlawh ber chu Gwyneth Paltrow a ni
a, Kristen-i chhete-a khumin 'huat hlawh
ber lukhum' a khum a ni.n

'G

irlfright', 'S.W.A.T', 'Resident
Evil 3' leh 'The Fast And The
Furious' film tea hmeiche ro thap
em em anga lang thin kha a ni
a, mahse Michelle Rogriguez hi
hmeichhia tak a lo ni ngei mai.
April thla nawi lam khan tuipui
kamah a hahchawl a, he nu rothap hmel tak hian a 'nu'-na lai
zawng zawng a pho lang vek a
ni. Kum 34 a ni tawh a, a pian
han enin a pawng lai tur, a
khuar lai tur, a nih tur angin
a la ni thlap vek mai. Florida,
Miami, tuipui kam South
Beach-ah April 26 zirtawp
ni khan tiaupho-ah bikini
thehlep nalh tak, a duma
tlangkawm ha-in nilum a
ai a, beer a inpah bawk
a ni.

	 Actress Michelle chu han enin a harhvangin a thar sur mai a, tiau-a a han kal kual thauh thauh chu tuipuia a
inchiah tawh avangin a sam a huh hniang bawk nen a itawmna leh a mi hip chu na tak a ni.
	 Michelle chuan a mawng bawr chu a pho lang naa, a kawng chin hnuai lam chu beach towel var leh pawl tialin
a khuh tho a ni. A bikini inbel chu Michelle te ang hmeiche rothap, thil hlauhawm pawisa lo tana siam ni awm tak a
hnung lamah hrui dum thil kawkalh a ni bawk a, duh tawka insawizawi theihna tur niin a lang.
	 Michelle hian Corona can beer kengin plastic no-a a thli chhuak lai a lang a. A hnuah a kekawr tlawn leh a kawr
te thlep tha-in, a towel hlai tak chungah awmin ni lum a ai vel a ni. Michelle hian kan hnung lawkah zial a nghei a,
hetiang hian chawhnu lamah tuipui kam tiauphoa nilum aiin hun a hmang vel a ni.
	 Michelle hian mahni inrin tawkna a tlachham hauh lo. "Sexy lutuk takin ka awm thei vek. Leather jacket ka'n ha
ang a? A hnuaiah engmah ha si lovin?" A mimal rilru sakhat leh nghehzia sawi nan, "Kei chu mipa pa tak a ni ka
duh. Kei aia kut-ke tin ngaihsak, tuai ang maia silhfen leh inchei uar lutuk chu ka 'ter' thei lo," a ti hmak mai.n

christina milian-in a

A

20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

pian-kimtlang a pho

silhfen hak tur lamah a ni hi a zam ngai lo. Swimsuit lam a nih pawhin Christina Milian hian a eng chi pawh hak a tim lo. Kum 31 lanu hi
Cosmopolitan (Latinas) Summer 2013 issue tan thla la turin a han intheh kual vel a ni. One piece suit ha-in a pian nalh itawm fahran chu
a pho lang nasa mai le. Christina chu thlalak pakhatah chuan len-a invet hnawk lungpui chungah tlu zalin a zah thlakna lai tur khuh tawk
tawk lace dum suit ha-in a inpost a. A hnute sir lam leh a khela tattoo pholang zawngin hrenhrui bah kual style kawr thehlep tak hain thla a
la nual bawk. 'So Amazing' starin nikuma swimsuit collection a pholan chiam hnu khan hetiang hian thlalak lamah a tuan leh ta a ni. Hei hi
2012-a Lil Wayne label, YMCMB a sign hnuah a ni.
	 "Ka experience hian (Min hruai kir leh a) hmangaihnaa bual atin ka awm, ka tuar, talchhuaha zalen leh ka duh a, chawr chhuah
leh ka duh a ni. Chung chu ka hla ah te hian ka sawi chhuak ve thin a. Ka suangtuahna leh ka rilru te hi mimal takin music lamah ka
auchhuahpui thin," 'Us Against The World' singer hi October 2012 khan 'The Voice' tana social media correspondent atan thlan a ni a.
'Reality TV Contest' puipa zinga tel ve a nawmna em em chu a hming than hmaa chance peka a lo awm ve tawh ang ngeia contestant
ten chance nei tura an han bei lai lo thlir kha a ni,' a ti a. "Khawvel hmuhah contestant ten chance neih beiseiin an han bei a, 'Chumi
lo thlir chu a hmuhnawm asin. Coach te lah chu zahawm tak tak. Blake lah ka nuta ang. Shakira lah ka duh tak. Usher lah chu ti bawk.
Kei chu an fan ka ni a, chutiang chuan thil kan han tiho thin a nia...." a ti a. Star hmeltha, tul thei tak mai hian hun awl a neih chuan
wine tep chek chek emaw, thiante nena zin khawthawn emaw hi a nuam tih zawng a ni.n

•	 Bike chhe chi hrang hrang siam theih reng a ni ta. Hmanraw changkang lh tha hmangin kan siam
thei reng e. Kan tana hmanraw tangkai tak Bike hi kan duata kan uluk a tul. Kan dawr hi Bike Hospital tak tak a ni a, a siamtu pawh ram danga zir chhuak Bike Doctor a ni e. Bike Clinic hrang hrang
siamtir ai chuan Bike Hospital-a siamtir hi a finthlak zawk.
•	 Car ke pawh kan pump thei reng e. Kaihhruai tur mipa naupang (nurse) fel tak kan mamawh bawk.
Address
Vengpui Methodist Biak In kawt thlang
Pu Liandawla tual zawl
Tahan 'A' Group
entertainment

20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

TAHANTIMES | 9

JUSTIN BIEBER NEN HMANGAIHNA HRUALHRUI
ZAWM LEH TURIN SELENA GOMEZ

TOP 10 BOXOFFICE

Gomez leh a bialpa hlui
Bieber te inkarah
Selenathil11la)chinfel TheaDisneya niJustinang. Nilaithawhtan
hian
loh awm
ngei
(April ni
khan
star chu Norway lam pa-

nin a thlawk thla tih hmutu an lo awm tlat. Local airport
pakhata Selena thlawhna a tum chiah lai chuan Justin-a
chu Oslo-ah ‘Believe’ tour hun a hmang mek a ni.
	 TMZ te hnenah thu intihriate chuan kum 20 lanu actress hi thil pawimawh leh eng emaw bik tak vanga hetia
hlate khuaa zin niin an sawi. An inhmuhna tur hmun tiam
chu Spring Breakers star Los Angeles atanga Oslo pana
a thlawk hmutu Norwegian pop star pakhatin website-ah
a tarlang a ni. Thu intihre deuh pakhat chuan hetianga
Selena hla taka a zin hi tihpalh thil a ni lo va, pop star,
tal buai mek hmu tura kal niin a sawi. Tlangvala hi eng
emaw ti takin a talbuai a ni tih chu a thenawm te a tih dan
leh photographer pakhat chunga a thil tih danah khan a
lang a ni. Hetih lai hian kan hnung lawk khan Selena chu
a inpuang a, hmangaihnaah hian a la innghat tlat a, Bieber nena an inkar chhe taah pawh hian a la beidawng
tak tak lo tih a inpuang a ni. Harper’s Bazar magazineah tihian a ti: “Hmangaihnaah hian ka innghat a ni. Ni e.
Kei hi chutiang hmeichhia chu ka ni,” “Ka thian tam zawk
chuan hmangaihnaah hian rinna an nghat,” Justin chunga
a hmangihna hi a nghet viau pawh a ni mai thei, mahse
an hmingthanna hian an inkar boruak chu a tichhe thei a
ni tih hi Selena hian a ring thei lo a ni.
	 An pahnihah chuan mite mit a fu double niin a hriat
leh hriat loh an zawhna chu Selena chuan, “Teh reng mai,
mahse chu chu ka tan chuan ngaihtuah tel tur thil a ni
hran lo, a chhan chu ka thununna piah lam thil a ni tlat,” tiin a chhang a ni.
	 “Ka tan chuan hmangaihna chu thil pangngai ve mai a ni. Jay leh Beyonce te i hmu a, ‘E he, an va inhmeh em!
I ti a. Mahse khua a lo ngui a, mi dangte hmangaihna ang bawkah an chhuak leh tho.” “Mahse he star hian mahtea
awm hi nuam a ti zawmah niin a lang. A hmel a that ngaihtuahin leng chhuak tura sawmtu a ngah viau lo ni awm
tak a ni. "Chhuah ka duh tak tak chuan ka chhuahna chu awards show-ah te a ni mai," a ti bawk. Leng tura tu emaw
han sawm vel nen chuan a inang lo khawp mai. Chu lamah chuan ka mi sa lo a ni ber mai.”n

PSY-A GENTLEMAN HLA THAR CHU YOUTUBE-AH ENTU AN TAM HLE
Gangnam style hmanga khawvel puma lar chhuak South Korea
zai thiam Psy-a hla awm Video thar Gentleman chu Youtube-a
en theih a nih atanga ni 4 chhungin entu mi maktaduai 80.2 an
awm a, entu tam record a siam hial. Youtube lama an tar lan danin
Gentleman hla video file chu April 13 khan youtube-ah en theihin
a awm tan, ni khat chhunga entu ngawt pawh mi maktaduai 18.2
an awm a, hla thar upload nia entu tam ber record a siam bawk.
Upload a nih atanga dar kar 24 a tlin hmain entu hi mi maktaduai
18.2 an tling hman nghe nghe. He record hian VEVO hla video
website-a Justin Bieber-a hla video, darkar 24 chhunga entu mi
maktaduai 10.6 leh entu chu mi zat vel tho lo ni tawh Nicholas
hla sak Beauty and the Beast music video record chu maktaduai
8.3-in a khum a ni. PSY-a music video thar Gentleman-ah hian
hmeichhiate chhaih kual vel chu a hla thupui ber a ni a, he Gentleman hla hi sak hun chhung minute 3 leh second 54 a ni. Gangnam style video file kha khawvel pumah entu mi 1
billion chuang an awm a, hei hi tuna Gentleman hian a khum thei ang em tih chu zawhna lar tak lo chhuak mek a
ni. Gangnam style kha a lar em avangin a hnua music video siam pawh a huphurh hle thu kum 35-a upa PSY (a
hming tak Park Jae-sang) chuan a sawi. "Pressure awm lo anga inngaihtuah hi thil har tak a ni. Tuna ka hla thar hi
uluk leh a tha thei ang bera ka siam a ni a. Miten an ngaihven em avangin hlawhtling lo mahse pawi ka ti lo," a ti.
Gentleman hla hian khawvel hmun hrang hranga iTunes list-ah ni.1 a hauh nghal bawk. n

The

1	 Iron Man 3	
2	 The Great Gatsby	
3	 Pain & Gain	
4	Peeples	
5	42	
6	Oblivion	
7	 The Croods	
8	 The Big Wedding	
9	Mud	
10	 Oz the Great and Powerful	

$285M
$51M
$42M
$5M
$85M
$82M
$173M
$18M
$8M
$230M

Top 10 Music albums

1	
2	
3	
4	
5	
6	
7	
8	
9	
10	

Life on a Rock	
To be Loved	
The 20/20 Experience	
Side Effects of You	
The Heist	
Based on a True Story	
The Truth About Love	
Unorthodox Jukebox	
Trouble	
Night Visions	

Kenny Chesney
Michael Buble
Justin Timberlake
Fantasia
Macklemore & RL
Blake Shelton
P!nk
Bruno Mars
Randy Rogers Band
Imagine Dragons

Website: www.tahantimes.com
E-mail: tahantime@gmail.com
Tel: 09 47072961

TOEFL & IELTS Specialist

international english language proficiency
ကၽြန္ေတာ့္အနာဂါတ္ေအာင္ျမင္မႈအတြက္
ဒီသင္တန္းဟာ အေကာင္းဆံုးေရြးခ်ယ္မႈတစ္ခုပါ
Zam Ngaih Lian
IELTS-6.5 [July, 2012]

	ETS TOEFL [PBT]
	 Cambridge IELTS

test preparation course
•	 Foundation Cours/Test-prep Course ျဖင့္
	 တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး သင္ၾကားေပးေနပါသည္။

လစဥ္ တန္းခြဲသစ္
လက္ခံသည္။

Saya Michael Khuppi
PCM Venglai (သံုးထပ္ဘုရားေက်ာင္း) အေရွ႕ဘက္
တာဟန္းေစ်း အေနာက္ဘက္

xl;jcm;csuf
Past paper + Audio CD မ်ား၊ အမွတ္ေပး

စည္းမ်ဥ္းမ်ားျဖင့္ သင္ၾကားေပးေသာေၾကာင့္
အမွတ္ေကာင္းရဖို႔စိတ္ခ်ရသည္။
ဆရာကိုယ္တိုင္ TOEFL-610, TWE-5.5 of 6 / IELTS-8.0
ရခဲ့သျဖင့္ 2012 တြင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး Top 10 စာရင္း၀င္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္
သင္တန္းသားမ်ားအတြက္ စိတ္ခ်ရသည္။

•  trSwfaumif;&csif&if trSwfjrifhjrifh&xm;wJh q&mxH oif,lyg •
10 | TAHANTIMES

Article
ZIRNA SCHOOL

20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

lalengmawia [Sanmyo]

K

hawtlang leh hnam hmasawnna
atan mitinte kan pawimawh em em
laiin mi thiamte hi an mamawh lehzual
a. Chuvangin mi thiam tam tak chher
chhuah kan pawimawh a ni. Mithiam
chherchhuahna hmun pawimawh
tak chu zirna sikul hi a ni. Tunlai hian
khawvelin a ngaihpawimawhte zinga
pakhat chu, "Human Resource" hi a ni
a. Chu chuan a tum ber chu rinchhan
tlak leh inghahna tlak mihring chher
chhuah hi a ni.
	 Kum (50) vel liam ta-ah khan kan
ram leh South Korea hi intluk tlang
vela ngaih an ni a. Korea ram hi a
chhengchhiain phai zawl an nei tlem
a. Ram vawt a nih avangin thing leh
mau tha an nei lo bawk. Lei hnuai laihchhuah lung leh thil dang an hausa
lova, luipui tha pawh kan ram angin
an nei meuh lo. Kan ram dinhmun
atanga teh chuan leilung hausakna
lama in-nghahna tlak an nei chau hle
a ni. Chuti ni se, eng vang nge kan
ram aia heti taka hma an sawna an
changkan bik le? A chhan chu "Zirna"
(education) a ni. 1960 vel
khan South Korea sawrkar chuan cheng tam
tak (mtd. 200 vel lai)
pukin a ram chhunga
mithiamte thiamna
zir belh turin ram
dang-ah a tir chhuak
a. Chung mithiamte
lo hawng leh chuan an
ram tan rinawm takin hna
an han thawk tak tak a, an
ram leiba an rulh zawh vek bakah
khawvel mak tih khawpin hma an
sawn chak ta a nih hi. Khai le, keini
pawh inenfiah ila, kan khawtlang leh
hnam hmasawnna atan chhungkaw
tinte hian chhungkaw innghahna tlak
mihring kan chherchhuah hi a va'n
pawimawh tak em! Khawtlang leh
hnam tan mi tangkai tak nge kan pek,
mi hnawksak buaipui ngai tak? Engtin
nge kan chhan dawn? Kan mamawh
mithiam chherchhuak tur hian khawtlang huapa tih tur chin chu awm teh
mahse a pawimawh zawk chu chhungkua hi a ni. Chhungkaw tinte kan
pawimawh, kan pha fihlim thei lo vang.
Kan fate zirna atan kan chhungkaw

budget eng zat nge kan hman tawh?
	 Engineer leh Doctor zir chhuak tur
chuan mahni sumpai neih bak mi ta puk
chawp pawhin thenkhat chuan an lo bei
a ni. Thil hlu leh tha nei tur chuan phak
bak bak pawh kan seng huam ngei tur
a ni ang. Khawvelah ngaihpawimawh
tur tam tak a awm ngei ang a, chu tiang
kan ngaihpawimawh tluk hian kan
fanaute zirna hi kan ngaipawimawh
em? Missionary Pu Zosaphluia khan
zirna hi a ngaipawimawh a ni. 1897
August ni (31) ah Aizawl a lo lut a. A
rawngbawlnain hma a sawn theihna
turin zirna sikul a din a nih kha. A pian
cham vawi (28)na denchhena sikul
hawn a duh a. Phungbawm sawmin
a ban thingtuai, a bang dap, a chung
di, mi 40 atanga 50 inkar vel zir theihna tur sikul a sa ta a. Ti chuan, hmun
hrang hrang atangin lehkha an rawn
zir a, mizo ram pum tan hmasawnna
roupui tak a thlen ta a ni.
	
Nu leh pa ten kan
fate engvangin
n g e

sikulah kan dah? Lehkha zir turin
mawle! Mahse, chuti ngawt chu a ni
lo. Sikul hi lehkha ngawr ngawr zirtirna hmun a ni lo va, lehkha zirtir mai
bakah mihring nitin nungchang awm
dan mawi leh tha, ram leh hnam tana
mi tangkai leh hman tlak ni tura trainingna hmun pawh a ni. Lehkha thiam
bawk si, chu mi ruala hnam puitlingte
rilru putzia pu ve tura inzirtir a, infah
reng a ni.
	 Kan fanau te, an pianpui mihring
hlutna kha hmang chhuak a, hmang
tangkai thei tur chuan zirtirna, kawhhmuhna, sawizawina, trainingna neih
a tul. Chu tak chu sikul chuan lehkha
zir thulh si lovin a lo tih tir thin a ni.
Lung pawh a hlutna leh mawina lang
chhuak tur chuan a chin hria leh a tat
thiam ten an han tat phawt a ni lawm
ni! Kan fanaute pawh a enkawl leh a
zirtirna hmun Sikulah lunghlu mawi leh
man tam

tak ni thei turin englai pawhin zirtirtu
ten an lo tatin an lo zirtir tlat a ni. Tuition kan tih hi chu an zirlai an hneh loh
leh a hriat tawh sa an bel leh zual nan
pawisa senga dahna, zirtirna hmu a
ni. Nitin nungchang leh awm dan mawi
lam zirtirna hun a awm ve hman lo.
Lehkha ngau ngau inzirtirna hmun a
ni. A ti thei tan chuan Sikul bak Tuition
dah chu a tha tho e. Zir tam a, zir nawn
fo chuan a zirlai a thiam chiang nge
nge ang chu.
	 Ram pakhat Education (zirna) a
hniam viau chuan chu ram chu a tlahniam a ni ang a, zirna sang nei tha
ho ram chuan a chhuk en dawn a ni.
Mifing pakhat Makeranko-a chuan,
"Khawvela hmasawn ber leh sang ber
nih duh tan chuan Education ngaihpawimawh bak tih tur dang a awm lo,"
a ti hial a ni. Education hlawhtling tura
practice-na khel mual chu Sikul hi a
nih avangin, kan theihna zawn theuh
atangin Sikul hi kan puihbawm fo a
pawimawh em em a ni.
	
J.F.Newton-a chuan,
Mihring hi engtikah nge
mithiam a nih kan tih
chuan nun dan a thiam a, hmangaihna
a hriat a, beiseina
a neih a, tawngtai
dan leh thih hlauh
loh nachang a hriat hunah mithiam
a ni ang a lo ti a.
Keini hian engtin
nge kan hrilh fiah ve
dawn le? Kan hnamin
harsatna a tawhte sut
kianna tur leh khawvel harsatna sut kianna tur zawng
zawng chu thumal pakhatah a
lo inbawk khawm vek a, chu thu
chu zirna (Education) hi a ni.
	 Khawvela hnam pui rilru put zia
pu pha ve thei turin leh mihring hlutna paw chhuak ve thei turin i tangrual
ang u. Huan enkawltu thawh rah chu
mawi tak leh rimtui taka a lo parchhuah hun thlirin beiseina leh thil tihin
i thawk ang u. Khawvel buaipui leh
ngaih pawimawh rinchhan leh innghahna tlak mihring chher chhuah hi
kan chhungkua, kan hnam leh khawtlangah lo vulin lo zichhuak hram teh
se. Mahni zawn theuhah theih tawp i
chhuah ang u hmiang.n
20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

Local News

KOHHRANHOTEN NUTE NI AN HMANG

BOGYOKE KAWNGPUI ZAUH HNA KAL ZEL

2013 May ni 12 khan Tahan khaw chhunga kohhran
hrang hrangten ‘Nute Ni’
program hmangin inkhawm
hun an hmang. Presbyterian Church of Myanmar
Kohhran pawh ‘Nute Ni’
hun hmangin an inkhawm
hlawm a. Kumin hi Presbyterian Kohhranin ‘Nute
Ni’ an hman vawi khatna a
ni. Tun hma chuan “Nu leh
Pate Ni’ tiin hman thin a ni a,
kumin 2013 atang chauhin
‘Nute Ni’ tia hman tan a ni.
	 ‘Nute Ni’ inkhawm program-ah hian Presbyterian kohhran Tahan Venglai kohhran bikah chuan NSS Department lamin
‘Nu’ rawn inkhawm zawng zawng chu thilpek an hlan theuh a, ‘Nu’ 153 hnenah thilpek an hlan
a ni. An thilpek chu ‘No Pui’ chhin nei a ni. Kohhran hrang hrangte hun hman dan pawh a tlangpuiin a thuhmun a. Nute present erawh a inang lo. Kohhran thenkhat chuan thleng, a thenin
inhruk puan…chutiang zel chuan mahni remchan dan danin Nu rawn inkhawm zawng zawng te
mikhual pawh nise an pe vek hlawm a ni. n

MODEL NURSERY SCHOOL GRADUATION EXERCISE
Presbyterian Church of
Myanmar Tahan Venglai
Kohhran hawn ‘Model Nursery School’ chuan Graduation Exercise vawi (6)-na
chu 2013 May ni 10 zing dar
8:00 khan Venglai Hall-ah a
buatsaih a, tluang taka hun
hman a ni. Naupang 25-in
graduation exercise an nei
a, naupang nu leh pa te,
kohhran hruaitute leh Nursery zirtirtuten he hun hi an
hmanpui hlawm a ni. Model
Nursery School hi May ni 11
atangin an chawl rih ang a,
June ni 3-ah an hawng leh
dawn niin thu kan dawng.n

President U Thein Sein Kalaymyo-a a lo kal atanga rei vak lova
kawngpui zauh hna tan nghal chu zawiawiin a la kal tluang zel a.
2013 May ni 2 khan hetiang hian Tahan Haimual gate chhakah
thawh a ni. He kawng hi mel lungphun 8/3 Chin State ramri
thleng zauh tur a ni a.
	 Kawng area chin chu JCB hmanga lei tha chin hai a ni a,
lung hraw rem khah nghal a ni. Hemi hnua road roller hmanga
rah bel hna hi bawh zui mek a ni. Amaherawhchu hna a kal chak
lutuk loh avangin hmun thenkhatah chuan lung hraw chhun
khah sa, la rah bel lohte chu an rut khawm leh a, kawng kamah
an chhung vum zawk a ni.
	
Road roller hian a rah bel thuai leh si loh avangin kawngpui
atanga mahni in inkar lung khawkrawk chu kal hrehawm tak a
nih avangin hetiang hian mi thenkhat chuan lungte chu an rut
khawm leh hlawm a ni.
	
Kawng sir ve ve a ruala an laih chhiat nghal mai avang hian
mipui tan harsatna a tling. A lehlam siam zawh chauha a lehlam
hma lak nise a ziaawm ngei ang. Bogyoke kawngpui hi 20122013 fiscal year hian sawrkar sum Kyats mtd 140 senga zawh
tum a ni. Feet 24-a zau a ni sa a, zauh zawh hnuah chuan feet
48-a zau a ni tawh ang.n

Tar, Upa Chawimawi Kalaymyo-ah

REVD DR ZOKIMA (85) SUNNA TLC-IN HUN AN HMANG
2013 April ni 4-a kal liam ta Revd Dr Zokima (85) sunna hun Tahan Literary Circle-in a hmang a.
Tahan E Group-a Pi Tlangmawii inah hun hman a ni. Pi Tlangmawii hi Revd Dr Zokima farnu a ni.
	
Sunna hun hmanah hian TLC puipate mi 8 an kal khawm thei a, Pu Zokima farnu te chhung
leh a fa te ho nen hun hmanho a ni. Hun hmannaah hian Pu F. Lalbiakmawia chairman a ni a, a
hmasa-in hun hman dan turte a puan hnu-ah Bishop Bawlliana'n hun hlan nan a tawngtai a.
Chairman chuan TLC-in Literature lama a mi ngaih deuh te an boral emaw, chawimawina eng
emaw bik an dawn changa hun bik ruata sunna emaw lawmpuina emaw an neih thin thu te a
sawi a. Hemi hnu hian Aizawla boral ta, Revd Dr Zokima sun nan an zaa dingin ngawi rengin an
lu an kun a. Sunna hun bik hman hnu hian Revd Ngurnghaka'n hun a hmang zui nghal.
	
Hun zalen hman zawh hian Upa Pahlira'n tawngtai hun hmangin hun a khar a, zan dar 9:30
velah hun hman zawh a ni.n

LUAN DIM
LCCI TRAINING CENTRE
		
		

April ni 17 Myanmar kum thar ni khan pKalaymyo-ah tar, kum
upate chawimawhna sawrkar hminga buatsaih a ni. Township
Administration Office Hall-ah buatsaih a ni a, kum 80 chuang
upa chawimawi tur mi 95 lai an kal khawm thei a ni.
	
Tahan atangin kum upa chawimawi tur mi 11 lai an zuk kal
ve thei a, Tahan ward administrator Pu Zosangliana'n a hruai
thla hlawm a ni. Township Administrator te, Sagain Region 'Sipin Minister' ten chawimawina hi an hlan. Mi pakhatah tangkafai
Ks. 10,000/ theuh hlan an ni.
	
Tar, kum upa chawimawi hi Kawlrama kumtin an tih thin a ni
a. Khaw tinah sawrkar emaw, pawlho emaw, sakhaw puithiamhoin emaw an buatsaih thin a. Hmun tam takah tar, upa te chu
an bual fai a, an kut an ke tin te an hlehsak a, ei tur in tur leh silh
leh fen te hlanin an chawimawi thin.
	 Kalaymyo-ah pawh hian kum upate chawimawi hi kumtin
buatsaih thin a ni a, khawtlang huapin intin lut chhuakin sum
pawh khawn thin a ni.n

MAGAZINE!

CHRISTIAN FELLOWSHIP OF
MYNMAR (CFM)-IN OFFICE
THAR HAWNG

Mizoram Aizawla chhuah
'Zawlaidi' thlatin chhuak magazine chu 'Tahan Times' office-ah man tlawm takin a lei
theih a, a lak theih ta e. Regular takin a lo thleng thin. Rawn
ngaihven thuai rawh le.n

May 29, 2013 Thawhtanni zing dar 8 khan
CFM chuan 15/16 Ngwepadithar Street,
Tahan Bazar-ah office thar a hawng ta a.
Hawnna program hi CFM president Rev. Dr.
Laithuaman a kaihruai. Hruaituin I korinth 12,
Sam 119 leh Sam 24 te a chhiar zawh hnuin
Rev. Lalrumliana a tawngtai. Tahan Ward Administrator Pu Zosanglianan Sign Board a
pawt hawng. Kal khawmte kut beng thawm
a tha hle. Office-ah Pu Lawmsangan CFM
chungchang a sawi a. CFM hi Myanmar ram
chhunga kawng hrang hranga rawng bawl
thin a ni a. Seminar te, course te leh inkhawmhonate pawh a buatsaih thin. Kristian hla bu
no.553 'Aw Lalpa i malsawmna hlu' tih sak
a nih zawhin Rev. Biakhnuna malsawmnain
program hi khar a ni. He mi zawh hian Nazarene Biak in lamah kalin thingpui te inho a ni
a. CFM chungchang sawihona buatsaih a ni
bawk.n

ZAWLAIDI

Tel: 09 47073065, Web: luandimlcci.jimdo.com
E-mail: luandimlcci.kalay.mm@gmail.com
တပ္ဦး ၈/၈ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း (ဘူတာလမ္းခြဲအနီး) ကေလးျမိဳ႕

LCCI Level 1+2

(tajccH pm&if;udkifoifwef;)

ႏိုင္ငံတကာအသိအမွတ္ျပဳျဖစ္ကာ၊လြန္စြာအသံုး၀င္သည္။
(ေႏြရာသီ-အထူးေလွ်ာ့ေစ်း-၃၀%) တန္းခြဲမ်ား
		
		
		

TAHANTIMES | 11

(A)	 28 Mar 2013 (2-4 pm) (Mon to Fri)
(B)	 22 Apr 2013 (5-7 pm) (Mon to Fri)
(C)	 29 Apr 2013 (9-11 am) (Mon to Fri)

•	 ၁၀ တန္းေျဖဆို၊ေအာင္ျမင္ျပီးသူတိုင္းတက္ေရာက္ႏုိင္သည္။
•	 လူဦးေရကန္႔သတ္ထားသျဖင့္ ၾကိဳတင္စာရင္းသြင္းထားရမည္။
•	 သင္တန္းေၾကးသြင္းသည္ႏွင့္ မိမိႏွစ္သက္ရာခံုေနရာကိုေရြးခ်ယ္ရမည္။
12 | TAHANTIMES

local news

20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

T.MELODY SINGER LALNUNSANGAN NUPUI NEI TA

M

izo khawvela zaithiam em em leh mite hriat hlawh tak Lalnunsanga chuan April 18, 2013 Ningani khan Kohhran dan thianghlimin Methodist Biak In, Vengpui-ah
nupui atan Lalbiakliani chu a nei ta. Zing dar 9:00-ah inkutsuih program hi tan a ni a, Rev. Lalrinsangan a kutsuih a. Mipui tam takin an hlutpuiin an pungkhawm
nasa hle a ni. Zing dar 10 chho velah Vengpui Chapel sir tual zawlah mo lawm program hi ropui taka buatsaih a ni. Mo lawm program-ah hian Mizoram atanga lo kal
zaithiam Ananda, Feli Fanai leh Yangon zaithiam Pantei, Daisy te bakah hrang hlui zaithiam Pu Pachhunga leh Pu Thangluaia (Zodi) te an zai a. Ropui taka ruai theh
mup mup a ni bawk. Inkutsuih program leh mo lawmnaa lo kal hi an thahnem hle. Lalnunsanga hi Pu Vanmawia leh Pi Zikpuii (fam) te fapa a ni a. Lalbiakliani hi Sayagyi Parlawma leh Pi Zohmangaihi fanu a ni. Heti anga kan zaithiam neih (Val Senior tak)-in nupui tha tak a nei hi Tahan Times lam pawhin kan lawmpui tak zet a ni.n

B

LAWNGTLAI BAPTIST KOHHRAN MITE LEH
BAPTIST CHOIR OF MIZORAM TE TAHANAH

aptist Church of Mizoram Bus, 'Baptist Choir Mizoram' Banner intar bus chu April ni 9 khan Tahanah
a lo lut a. Hei hi Mizoram Civil mawtawr Tahanah dan
ang taka lo lut hmasa ber a ni.
	
Hakhaah April ni 5-7 chhung khan CACC Silver
Jubilee hman a ni a. Hakha Baptist Church-ah ropui
taka hman a ni. CACC hi Chin Association for Christian Communication tihna a ni a, Kohhran hrang
hrang inzawm, 1988-a din a ni a, Silver Jubilee a
lo tlin tak avangin ropui taka lawm a ni a, Lawngtlai Baptist Church leh Baptist Choir Mizoram ten an
rawn hmanpui a ni. He Jubilee-ah hian zai turin Zaithiam C. Vanlalmalsawma, Pensy B.Lalthangliani leh
Betsy Lalrinsangi te pawh an sawm bawk. Jubilee
kalte hi sawrkar phalna ngeiin Mizoram mawtawrin
Hakhaah an kal a. A remchan em bawk avangin Tahan Kalaymyo rawn tlang nghal an duh hle a. An duh ang ngeiin
Chin State Chief Minister Pu Hong Ngai tanpuinain President Office hriatpuiin Mizoram mawtawr an rawn ken nen
ngeia Kalaymyo tlang phal a ni ta a, an lo thleng thla ta a ni.
	 Tahan an lo thleng dawn tihah Pu Ni Lian Sang, Pu Mangura leh Pu Saptea ten car-in 'View Point' (ShuhKhin-Tha)-ah an han hmuak a, mikhualten an thla a muan phahin an lawmzia an sawi bang lo. Kalaymyo lamah
Pu Enoch leh Saya Bawi Hu ten an lo buaipui a, a then Salem Baptist compound-ah, a then Pi Mahlimite [Thit Sar
Oo] hostel 'December'-ah leh a then mahni chhungkhat laina hnaite inah an thleng hlawm ta a ni.
	
Hetia mahni ram mawtawr (bus) nen ngeia Tahan Kalaymyo leilung han rah hi a lo kala te pawh hian manhla
an ti hle. Khampat Bung te pawh a huhovin an va tlawh a, eng harsatna mah a awm lo a ni.
	 Lawngtlai Baptist Kohhran te leh Baptist Choir Mizoram te hi Sanmyo Salem Baptist Churchah inkhawmna
hun neihpui an ni a. Lawngtlai lamin action song te nen, zaipawlin hlamawi remin hun an hmang a. Zaithiamho tih
takah mimal leh a 'choir'-a zaite reng rengin theih tawp 'aw pui' chhuaha an zai avangin mipuite beng a fah hle a
ni. Zaiin thu a hril nasa a ni.
	 Zaipawl ruala lo kal Pensy B. Lalthangliani leh Betsy Lalrinsangi te hian an hun neih chep tak karah Tahan
Times Office te an rawn tlawh a, thlalakna hun leh inkawmna hun tha te an rawn neihpui bawk.
	
Baptist Choir leh Lawngtlai Baptist Kohhranho te hi Tahan-Kalaymyo-ah ni hnih chauh an cham hman a, a ni
thumnaah Mizoram lam panin an chhuk leh ta a ni.n

WATER FESTIVAL TRAINING
2013 April ni 15, Thingyan Akyat Ney’ khan
Tahan Kohhran Tangrualten Trinity Nazarene
Church Hall, Tahan E Group-ah Training an
buatsaih a, kohhran hrang hrang atangin
sawm bik mi 62 lai an kal khawm a ni.
	
Revd Biakhnunan kaihhhruai hna a thawk
a. ICM Kohhran General Secretary Revd
Lal Piang Thang chuan hunserh hmangin
thuchah tawi a sawi a ni. Pastor Lalhmingthangan hun hlan tawngtai a hmang a. Chawhma programah chuan Revd Lalchunglura Tahan Vengthlang PCM pastor-in chairman hna
a thawk a, mipui a hruai.
	 Hun hlan zawh hian paper buatsaihtu,
Tahan Institute of Theology-a Lecturer Saya
Lalthuamlianan a paper, uluk taka a rawn
buatsaih chu a chhiar nghal par par a ni. Thupui chu: “Tunlai kan ram dinhmun inlumlet
meka Kohhranhote hmalakna tur” tih a ni.
	 Pu Lalthuamliana chuan a paperah
chuan Myanmar ram dinhmun thlirna tawi a
ziak hmasa a. Democracy hi eng nge?, Kan
ramah Dedmocracy, Myanmar Democracy leh
Pathian HKohhran te hmalakna tur, Kohhran
Kalphung Thlirletna kan mamawh, Kohhran
hruaitu chher hna, Rawngbawlna rilru dik,
Rawngbawlna nun, inpumkhatna lamah,
rinnaa dinnghehna, tih thupui hran hrante
hmangin Myanmar Democracy-a inlet meka
kohhranhote tel vena tur, hmabak leh tih tur te
zau takin a tarlang a ni.
	 Secretary Bishop Bawlliana report danin
TKT-ah hian kohhran 26 insuihkhawm a ni a,
hemi ni trainingah hian kohhran 19 atangin mi
60 chuang an kal khawm a ni.n
20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

domestic digest

BURMA-SIAM DEATH RAILWAY REL KAWNG
SIAM THAR LEH A NI DAWN

INTERNATIONAL CRISIS GROUP-IN PRESIDENT U
THEIN SEIN HNENAH CHAWIMAWINA HLAN
America ram President hlui
George H.W.Bush leh Bill
Clinton te an hlan tawh ang
chawimawina 'In Persuit of
Peace Award' chu President
U Thein Sein hlan a ni. International Crisis Group chuan
President U Thein Sein leh
Brazil President hlui Luiz Inccio Lula da Silva te pahnih hnenah chawimawina
chu a hlan a.
	 He chawimawina hi khawvela mipuite intihbuaina (Crisis) thleng lo tura
dang thei tu leh, buaina hmet dai theitu ram hruaitute hnena hlan thin a ni
a. Chawimawina hlanna inkhawm hi New York khawpuia 'The Pierre Hotel'-ah
buatsaih a ni a, President U Thein Sein chu amah a kal thei lo naa video clip
thawnin lawmthu a sawi a. President aiawhin President office a thawk Union
Minister U Aung Minn chuan chawimawina chu a va dawng a ni.
	
ICG chuan chawimawina a hlan chhan hetiang hian a puang a. 'President
U Thein Sein hi 2011 March thlaa President hna a chelh hnu khan ram inlum
leh dan tur ruahmanna fel tak a siam a, ram history siamin thil a thlak danglam
a. President hruaina boruakah eptu pawl dangte nena inlaichinna pawhin a tha
zawngin hma a sawn a. Tun hmaa mipuite rap bet tlattu dan tha lo te pawh a
sawi thiat vek a. Kum tam tak awh tawh tualchhung buaina tireh tura hma a laknaah pawh kawng tam takah a hlawhtling a, ralthuam keng taingyintha ho khat
te tiam lovin ho dang zawng zawng nen inkah a titawp thei bawk a. Myanmarin tun hma atanga a lo hlauh tawh thin 'chona' tam tak a rochun, ama chinfel
ngai a la awm. chung chona te chu: khawi ram bial pawha remna leh muanna
kumhlun awm tura beih, taingyintha hnam hrang hrangte inthlauhthlakna tih bo,
kum tam tak mahniaa sapa tala a tal hnua international khawvela lo chuang
chhuak leh myanmar-in hlawkna a hmuh thar apiang te ram mipui, mi mal tinin
a zar an zo theuh theih a pawimawh tihte a ni tiin a tarlang.
	 Chawimawina hlanna hotel kawtah chuan USA-a khawsa Myanmar te leh
Myanmar ram chungchang ngaihventuten Myanmar ramah tualchhung buaina
a la awm reng thu an lo au a.
	 He chawimawina chungchangah chanchinbu mi senior U Win Tin chuan
Kachin leh Shan ram lamah indona a la awm reng avangin 'Peace Award' inhlan a la hun lo ve a ti thung a ni.n

KANBAWZA BANK GROUP, CHHIAH PE THA
Sawrkar nen inkungkaihna nei company group te hi an sum lak luh, an neih
zat, an hausak dan inthlau chiam hlawm lo mah se sawrkara chhiah chhun luh
zatah erawh chuan a let enge maw zatin an inthlau thung hlawm a.
	 Company group zingah Kanbawza Bank group te hian chhiah an chhung
hnem ber niin Texation Department lam atanga thu dawn a ni. 2012-2013 Fiscal-ah Kanbawza Bank Limited hian Kyat 10.827 billion chuang an thun a. A
dawttu chu Max Myanmar company Limited leh ACE Construction Company
Limited te an ni.
	 Kanbawza Bank atang ringawtin kum 5 chhungin sawrkar hian chhiah
Kyat 48 billion (kyat mtd 48000 chuang) a hmu a ni. Kanbawza Bank chuan
2013-2014 Fiscal tan pawh Kyat billion 17 chuang advance-in a thun tawh nghe
nghe bawk. Kanbawza Bank ringawt hian kum 10 chhungin Kyat billion 100 lai
chhiah a thun dawn tihna a ni a. Max Myanmar company, ACE, CB Bank Shwe
Thanlwin, Htoo, Asia World tih ang company group, sawrkar zarzo bikte zawng
zawng zingah Kanbawza hian a let tam fe-in chhiah an thun lut a, chuvangin
Kanbawza Bank hi a dang zawng aiin chhiah a chawi tha hle tiin a chhut theih
a ni.n

TAHANTIMES | 13

I

ndopui II-na lai khan he Death Railway rel kawng hi Monn State Thanphyuzayat township, Phayatonesu leh Thailand ram Kanchanburi District-te inkal
pawhna atan an lo hmang tawh thin a. Kum 70 chhung hman lova an lo dah
tawh chu hmang leh turin tunah hian an buatsaih leh tan ta. A thui zawng te
pawh an teh mek a ni. Heti anga an tih leh chhan hi khual zin mite hip nan a
ni nghe nghe. "Death Railway rel kawnga kal tur hian advertisement pawh pek
chhuah tawh a ni.
	 Kan titlai mah mah zawk. He rel kawnga lo thi tawhte chhungte pawhin
rawn en an chak hle," tiin U Phyo Wae Yarzar chuan a sawi. Thailand ram
chuan he rel kawng hmang hian sum tam tak an lo la lut tawh a. He rel kawng
hi Thailand ram khawpui Bangkok atanga kilometer 128-a hlaah a awm a,
khawvela khual zin mi hrang hrangin he kawng hi an hmang nasa hle. He rel
kawng hi kan hmang dawn a nih chuan Thailand ram atanga hman a nuam
zawk. Khual zin lam buaipuitu Company-ten Bangkok atanga zan khat riak,
ni hnih kalin an ruahman thin. Kawng pawh a tha a. Hriat rengna tur thil leh
Museum pawh Thailand lam miten an buatsaih thin. Lawng chuan tur pawh a
awm. Rel pawh a chuan theih tiin," Daw Tin San chuan a saiw.
	
He zin kawng hi nuam tawlna hmun ni lovin indo laia thite hriat rengna lam
pang chu an kalpui dan ber a ni a. Kum 1942 khan Japan-hote chuan Thailand ram atangin an sipaite mamawh pek nan Malekkayiletgya leh Mohtamah
tuipui chu an lo hmang a. Mahse tang rual sipaiten chu kawng an beih takah
chuan Japan-te chuan kawng thar an zawn a lo tul ta a. Chu chuan he rel
kawng, mel 258-a thui hi an lo siam phah ta a. He rel kawng siam nan hian
Myanmar mi South East Asia ram mite leh tangrual sipaite zinga an man mi
nuai khat leh sing riat-ten hmanhmawh taka an siam a ni. Kum 1943 khan
siam zawh a ni ta a. Siam a nih lai hian Japan sipaite tihduhdahna, natna leh
ei in harsatna avangin Asia mi sing kua leh tangrual sipai mi 16000 chuang
an thi.
	 Chu vangin Death Railway rel kawng hming a put phah a ni. Kum 1957
khan director David Lan chuan he kawng behchhan hian 'The Bridge on the
River Kwai' tih film a lo siam ta nghe nghe a. He film hian Oscar Award pahnih
meuh a dawng bawk. He kawng hi hman a nih lohna a rei tawh avangin rel
kawng pawh leiin a chhilh bo deuh vek tawh. Tunah hian he kawng rapthlak
tak hi siam thar leh an tum ta a, tun hmaa an lo tihdik lohte siam thaa a hmuna
chengte hamthatna a lo awm beiseiin ti hian siam that an tum leh ta a ni.n

HONGKONG TAILORING
	
	
	
	
	
	

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Hongkong tailoring-ah kan thui theih teCoat (Hnam kawrchhung leh kekawrtlawn)
Waistcoat
Kamis design chi hrang hrang
Hmeichhe kekawrtlawn
Jeans kekawrtlawn chi hrang hrang thui leh fit
Longpants chi hrang hrang kan thui thei reng e.
Dawrah hian puanthan zawrh nghal a ni bawk.

A thlawna puanthui zirtirna kan nei dawn a, a zir duh apiang Hongkong Tailoring-ah hming list pek theih a ni e. Test-na a awm
anga, a paltlang apiang zir tura lak an ni ang. May 27, 2013 (Thawhtan) ni dar 11:00-ah interviewna neih tur a ni ang. Zirchhuakte hi chhawr nghal an ni anga, hlawh an nei nghal ang. Zirtu chu kum 16-25 mi a ni tur a ni.
		Ngaihven duhte tan: 	 Hongkong Tailoring (ေက်ာ္ထူး), TZR thlang
					
HOREB Building, Room No.1
				
	
Tahan Bazar thlang ('A' Group)
14 | TAHANTIMES

Domestic News

KUM 10 LIAM TA CHHUNGA KHAWVELA MI
HNEH THEI BER ATAN TIMES MAGAZINE CHUAN
DAW AUNG SAN SUU KYI CHU A THLANG
Times Magazine chuan
khawvela mi hneh thei
ber 100 an thlan thin
champha vawi 10-na
denchhenin khawvela mi
hneh thei ber an thlang
a, Myanmar democracy
hruaitu Daw Aung San
Suu Kyi chu a tling nawlh
mai. Times Magazine
chuan The Time 100 FaceOff chu online atangin
vote mipuite hmangin a
thlantir a, entertainment
lam atangin Lady Gaga leh Daw Aung San Suu Kyi chu final-ah an intawng.
He Time 100 thlannaah hian politics lam atang te, entertainment lam atang te,
techonology lam atang leh mi entawn tlak lam atang-tea mi larte chu he thlannaah an tel ber a. Politics lam leh mi entawn tlak lama telte hi an inhneh tawk
kher mai. Daw Aung San Suu Kyi leh Oprah Winfrey chuan inchuh a, Suu Kyi
hian a hneh a. April 15 khan Suu Kyi leh Google hotu Larry Page-te an inel leh
a, Suu Kyi hi a chak leh. Lady Gaga leh US President Obama te chu April 11
khan an inel a, Lady Gaga a chak. Ti chuan April 16 khan final round chu Daw
Aung San Suu Kyi leh Lady Gaga-ten an hmachhawn leh ta a. Lady Gaga hian
kum 10 chhungin dollar maktaduai 52 a la lut a, Grammy pawh vawi 5 a dawng
tawh. April 16, zan dar 10-ah chuan Daw Aung San Suu Kyi hian 77%-in vote
a hmu tam a, a hnuah Lady Gaga-in vote a hmu tam chho ve leh ta a. April 17
zing dar 8 velah chuan Dawng Aung San Suu Kyi hian vote 50% chuangin hma
a la hruai a. Myanmar rama vote petute pawhin tan an la nasa hle a, pawl hrang
hrang pawh Suu Kyi vote turin an fuih a. Chawhnu dar 1:30-ah Suu Kyi chuan
vote 58% hmuin vote pek hun a tawp tawh tih Times Magazine Website-ah tar
lan a ni a. Mahse vote hi a la pek reng theih a, tlai lam dar 3-ah chuan Suu Kyi
hian vote 60% a hmu a, a tawpah chuan Suu Kyi chuan vote 61% hmuin Lady
Gaga hian 39% a hmu a, vote pek theih hun a tawp ta a.
	 Kum 2009 khan Times Magazine chuan a vawi khatna atan kum zabi 20
chhunga khawvela mi hneh thei ber 100 hi an thlang tan a. Kum 2004-ah chuan
kumtin 'Time 100' person thlan hi huaihawt ziah a rel thlu ta a ni. Khawvela mi
hneh thei ber top 100-ah hian Daw Aung San Suu Kyi hi kum 2004, 2008 leh
2011-ah thlan a ni a. Leaders & Entertainers, Scientists & Thinkers, Heros &
Icons tia Cetagory 5-a thenin pakhat zel atangin mi 20 an thlang thin.
	 March 28 khan Time 100 (kum 2013)-a tel tur candidate mi 153-te hming
chu Times Magazine chuan a tar lang daih tawh a ni.n

SIM CARD 1500 MAN HMANGTUTEN
HARSATNA TAWK
April 24 atang khan khaw hrang hrang
Ward Administration office-ah Lucky
draw hmangin Sim Card 1500 man chu
zawrh chhuah a ni a, mahse Sim Card
hmasa nena khaikhin chuan a hman
thuah leh a lei thuah harsatna an tawk
nasa hle nia thu dawn a ni. 1500 man
Sim Card lei duhte chuan mahni Ward
Administration Office-ah chhungkaw
hming ziahna leh Hmatpontin copy
kengin an dil a. Ward-a cheng mihring
zat chhutin Sim Card hi zawrh chhuah a ni. 1500 man Sim Card lei duhte tan
an mamawh zat zawrh tur a awm loh thuah te, a hman theih bial chhung a zim
thuah te, hand set chi a tam thuah te leh a hmangtute tih tur a tam thuahte
harsatna an tawk deuh ber.
	 April 24-a an zawrh chhuah cheng 1500 man CDMA 800 MHz Sim Card
chu a hman theih bial chhung a zim a, Card lei hnua hman loh chuan connection an khar bawk a. Chu bakah thla hnih chhunga Ks. 5000 man hman a tul
bawk. CD MA 800 MHz an lo zawrh chhuah tawhin CDMA 450 chhungah hman
a theih loh lehnghal. Hengte avang hian a hmangtuten an ngaina lo. "1500 Sim
Card lei tumin dilna ka theh lut ve a. Mahse number ka pawt fuh lo va, ka lei thei
ta lo. Ka han zawt kual vel a, cheng 1500 man CDMA 800 MHz Sim Card chu
pawn lamah singsarih velin an lo zuar a. GSM Sim Card lei mai ka rilruk ta. Man
tlawm GSM an zawrh hun tur ka nghak thei tawh lo," tiin Kamayut myo-a pa pakhat chuan a sawi. "Tuna cheng 1500 CDMA an zawrh hnuah 09730-a bul intan
CDMA 800 MHz an lo zawrh chhuah theih tawh chuan pakhatah cheng nuai
hnih leh a chanve vel a rawn ni leh a. Lei tura rawn zawt awm mahse a number
a common tawh avang-in kan zuar ta lo," tiin 09730-a bul tan CDMA Sim Card
hmang pakhat chuan a sawi. Takitah township-a cheng pa pakhat chuan, "Tun
hma chuan nuai hnih man phone ka hmang a. Cheng 1500 man Sim Card an
zawrh chhuah hma khan a man a to avangin ka zuar leh daih a. Cheng 1500
man Sim Card an zuar dawn an tih avangin ka lawm. Mahse an han zuar ta
a, harsatna neuh neuh a awm. Lucky draw system-in an zuar a. Chhungkaw
hming chuanna a tul a, keini chhung hian chhungkaw hming ziakna hi temporary chauhvin kan la siamtir a. Chu vangin ka lei thei ta lo. Thla hnih chhungin
card hi hman zawh tur an ti. Mahni mimal phone a ni a, duh leh kan hmang ang
a, duh leh kan hmang lo thei bawk. Hman loh chuan an titawp dawn bawk si.
Chu vangin nuai hnih man phone chu ka lei leh ta zawk," tiin a sawi ve bawk.
Sim Card man tlawm hi mipui tam zawk lei theih a lo ni lo. Lei duh thenkhat
pawhin a lei dan system avangin harsatna an tawk mek a ni. Tunah hian kan
ramah cheng 1500 man CDMA 800 Sim Card hman atan Radio Station 282 a
awm a, an siam belh mek bawk.n[Eleven Media]

MYANMAR-AH KHAWVELA CAR
KHAWVELA NI THA HMANG
COMPANY HMINGTHANG 8 CHU ELECTRIC KHAWL LIAN BER 3-NA
OFFICIAL-A CAR ZAWRH PHALSAK CHU MINBU–AH GREEN EARTH
POWER COMPANY-IN DIN DAWN
Kumin chhungin Europe leh Asia rama car company lar 8 chu official-a zawrh chhuah an phalsak
tak thu Myanmar Installment Commision lam atanga hriat a ni. Chung company-te chu German rama
BMW, America rama Ford, Korea rama KIA, India
rama TATA, Japan rama Toyota, Nissan, Honda tih
ang chite an ni. Company thenkhat pawhin Car show
room, Service Center leh car siamna hmunte pawh
buatsaih an tum.
	 Foreign atanga car lak luh hi kum 2010 atang
khan phal tan a ni a. Japan ram atangin a rawn lut
tam ber. Heti anga Europe leh Asia rama Car company lar an rawn luh tak hnuah hi chuan Japan Car
lilama an zawrh thin pawh a man a tlawm leh zual an
rin thu Min Ye Kyaw Sua hming pu motor lei leh hralhna hmuna thawktu pakhat chuan a sawi. Germany
rama Car company lar leh tha Mercedes Benz pawh
kumin chhung hian an rawn zuar ve bawk ang.
	
"Car man hi nasa tak chuan a tla chiam lo vang.
Mahse an inelna boruak leh a quality inthlauh dan
chu a dang lam viau thei. Car show room an hawn
tirh pawh khan Car tha tam tak chu sum tam tak hlohin an zuar chhuak," tiin an sawi bawk. A man thuah
inelna a awm chho ang a, thil an tihsak theih leh Car
company Seal-te hmangin mi an hip hle ang tiin Ford
Company lo buaipuitu DIAMOND STAR company-a
director U Ko Ko Gyi chuan a sawi. "A rate thuah Japan company nen an inel thei viau ang," a ti bawk.
Tuna Car rawn zuar turte hnena tax an lak chu sawrkarin tihdanglam chauhin inelna thianghlim leh dik a
lo awm thei ang an ti bawk.n[The Voice]

20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

Khawvela ni tha hmang electric khawl lian ber
3-na chu Magwe Division-a Minbu khuaah thla 21
chhungin Thailand-a Green Earth Power Company
chuan a din dawn ta. He khawl hian Megawatt (MW)
210 a pe chhuak ang. An sen ral zat tur chu USD
maktaduai 275 a nih tur thu Thailand media lamin a
tar lang. Green Earth Power Co. Ltd (GEP) leh kan
rama Ministry of Electrical Energy leh Directory of
Electrical Energyte chuan inlungrualna hming pawh
an ziak ve ve tawh.
	
Tunah hian kan rama electric tha an pek chhuah
theih zat chu MW 2500 a ni a. Kum 2030-ah chuan
MW 3000 pek chhuah theih an tum a. Chumi atan
chuan tuna an din tur pawh hi tangkai tak tur a ni.
Tuna Myanmar-in Electric tha a pek chhuah zat hi
industrial lam thawhnaah a la daih lo hle. Tuna Electric tha an siam chhuah zinga 70% chu tui tha ring a
ni a. 20% chu Gas Turbine hmanga siam a ni bawk
a, 10% chu lungalhthei hmanga siam a ni. Tunah
hian ni tha hmang electric khawl chu an siam ve
dawn ta a ni.
	
Tuna mi hi Myanmar rama ni tha hmang electric
khawl hmasa ber a ni ang a. Magwe Division, Minbuah din tur niin hmun ram hectare 300 a luah dawn
a ni. Myanmar rama electric hmang thei hi 26% vel
chauh an awm a, khaw te lamah phei chuan 41%
chauhvin an hmang. GEP President leh kan ram
hotute pawh hian MW 200 chuang pe chhuak thei
electric khawl din dan tur pawh an la sawi ho mek.
Sen ral tur sum 70% chu bank-a puk tura ruahman
a ni bawk.n

RALTHUAM LEI TIH LOH MYANMAR AN HREKNA DANG ZAWNG
CHU EU-IN HLIP DAWN
Myanmar ram insiamthat chhohna hriatpuina atan
EU chuan ralthuam lei tih loh an hrekna dang zawng
chu an hlip dawn tih EU thu chhuah thenkhat rinchhanin Reuters chuan a tar lang. Kum khat liam ta
vel atang khan EU hian Myanmar ram a hreknate
hlih hi a lo remti tawh a, tunah hian ralthuam lei tih
loh hrekna dang zawng chu hlih vek a remti fel ta a
ni. EU palai hrang hrangten an remti tawh a, April 22
atang khan EU-a minister hrang hrangten an remti
ve leh ta. EU hian Myanmar ram nena hun rei tak
inzawm tawnna tha neih an beisei hle bawk. EU hian
Myanmar ram Company leh pawl hrang 1000 vel leh
mi 500 velte chu EU ramtea zin a khap tlat thin a. Chu
bakah ral beih dan lama thiamna pek leh Mining lam
leh thing lama installment neih pawh a lo khap a ni.
Kum 2011-a Myanmar ram insiamthat hi thil tha tak
nia ngaiin America leh khawthlang ram thenkhatte
chuan an hrekna tam zawk chu an lo hlip tawh a.
President U Thein Sein kaihhruai sawrkar chuan
kum 17 chhung meuh house arrest-a awm Daw
Aung San Suu Kyi chu zalentirin politics huangah
a ko lut a, ram hrang hrangah pawh a zin kual ta.
February thla khan khawvela lar em em Carlsberg
beer pawh Myanmar ramah hralh chhuah tan ni
lehin hei hi EU-in a hrekna a hlip lantirna hmasa a ni
nghe nghe. EU hian Myanmar rama politics avanga
lung in tang zawng zawng pawh chhuah vek turin
a ngen nghal bawk. Rakhine rama buaina avanga
mahni chenna chhuahsana hmun danga awmte
zinga human rights chungchanga buaina awm mek
pawh ching fel turin Myanmar sawrkar chu a ngen
bawk.n[Reuters]
20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17

Interview

TAHANTIMES | 15

zai thiam ANANDA leh FELI
L

BIANGBIAKNA

alnunsanga leh Lalbiakliani te inneihnaa hun hmang turin Ananda Hmingthansangi leh Feli Fanai (Lalnunfeli) te an lo kal a, inkawmna hun remchang a awm
hlauh mai a. Tahan Times-ah te lo lengin titina hun a awm remchang a.

Feli Fanai
TT: 	 Nikum 2012 Lelte Award hlannaah khan
kan thiante nen in inhmu hlawm tawh a.
AND: 	 i e. Kan inhmelhriat hlawm a. Award ka
N
dawn ve te kha (Pu) Ni-a khan min hlan a sin.
TT: 	 Khami tuma thlalak te kha kan Tahan
Times-ah hian kan tar chuai asin. A copy pawh
kan rawn thawn che a.
AND: 	Ka lo hmu hauh lo mai.
TT: 	 A va pawi ve. Kan rawn thawn vat che u
asin. Pu Samuela hmingin.
AND: 	A nih tak chu...
TT: 	 I chanchin te pawh kan lo ziak ve a, a copy
ka pe leh dawn che nia. Kha ta i hla la release loh
'ka hmangaih che' kha engtin nge a nih tak zel?
engmah kan hre zui ta lo va.
AND: 	 i e. Nikum Lelte Award hlan dawn tum
N
khan a hla phuahtu pa khan Pu C.Dina kha a lo
hmuh a. Pu Dina khan Lelte-ah khan a lo tarlang
a. Mahse kan la release chiah lo.
TT: 	 In va up rei tawh ve.
AND: 	 i e. Nikum bawk December khan release
N
tur an ti a. an thulh a. February-ah an sawn leh
a. Khami hnu khan hla pahnih kan release hman
tawh zawk a.
TT: 	 Engte nge le?
AND: 	 irsangzela hla 'Ka hmangaih leh thin' tih
Z
leh F.Lalhriati hla 'Lungrun ka dawn thin' tih te kha
a nia.
TT: 	 2012 kumah hla hnih i lo tichhuak a nih hi.
A lawmawm. A nih thu dang. Lalnunsangate nen
hian in inhriatna a rei tawh em?
AND: 	 ... amah tak nen chuan kan inhre lo va,
A
mahse Pu Tluanga (drummer) te atang hian kan
inpawh a ni.
TT: 	 Aw... a nih tak chu. Thu dang leh. Hei Tahan
in lo thleng hlawl mai a. In la hmu ngai awm si lo
va. I rin a ang nge. i rin a ang lo?
AND: 	Ka hmuh tum dan ai daihin a nuam ka ti.
TT: 	 I polite vanga ti mai i ni lo maw?
AND: 	 ih, ni lo. Ka ti tak tak. Entir nan Burma mi
A
tak tak, kawl kan tih, Mizo tawng hmang lo ho nen
khan in awmho anga, vai rama kan kala kan awm
dan ang deuhin kan ti deuh duk dawn emaw
kan lo inti a. Mahse hei, Mizo nunphung
pangngai tak, keimahni ang thoa khawsa khan in lo awm a, nuam kan ti lutuk.
Kan mizia pawh a inang vek a. Mizote

hi hnam dang karah in lo awm pheuh pheuh dawn
emaw kan lo ti a. a lo ni hauh si lo.
TT: 	 Vanlalsailova pawh khan a ti a. Peng thuamah te sipai silai keng an lo ding fur dawn emaw
ka ti," a ti a.
AND: 	Aw...aw... chutiang deuh chiah chu a ni.
Feli: 	 Tiau-ah khan 'In tangka te thleng vek rawh
u," min ti a. An hmuh chuan an man dawn che u,
min ti a. Ka thleng vek a, mahse 'in-check' reng
reng pawh a awm lo. Pangngai tak a ni ringawt
mai.
TT: 	 Kawl loh chu a tha ber alawm.
Feli: 	 Motor tha chi hlirin min lo hmuak a. Pu Ni-a,
Pu Pana leh Pu Mangura te ho-in min lo hmuak
a, kan tlang par par mai. Annin min rawn hruai lo
se, Jeep-ah bawr deuhin kan chuang ang a...(ha..
ha..)
TT: 	 Pu Vanneitluanga teho lo kal ang deuh khan
ke nghahna pawh awm lo bus-ah in chuang mai
tur asin. A sawmtu zingah khan ka tel lehnghal a.
Nangni chu in nihlawh fe a nih chu.
	
Feli, hei i hla te pawh hian Kawlphai a rawn
fan chhuak ve vek a, amaherawhchu nangmah tak
hi i hmel kan hmu ngai lo che a. I chanchin pawh
tlem azawng min hrilh thei la. Birthday te?
Feli: 	 1991, September ni 8.

TT: 	 I ti lawmawm. Zirna lam?
Feli: 2007 khan Government Champhai High School
ah ka lut tan ve a. 2008 khan ka graduate a. Open-ah
ka kai a, class 12th zawm leh tur ka nia.
TT: 	 Aw a nih tak chu. Pianpui u leh nau te i nei em?
Nu leh pa te?
Feli: 	 Pianpui unau pathum lai ka la nei. Ka nu hian min
la dampui a, kapa F. Lalbiakmawia hian 2012 khan min
boralsan tawh a?
TT: 	 Aw, a nih tak chu a va pawi ve. I nu hovin in
khawsa ta a ni maw?
Feli: 	 Ni e, Champhai Venglaiah kan khawsa mek a.
TT: 	 Nichin khan titi kan pawt chat ta daih a. Tahan la
thleng ngai miah lo i ni bawk a. I rin lawk dan nen chuan
a inpersan deuh a ni maw.
Feli: 	 Ka rin ang a lo ni lo. A vaiin. A kawng, a kawtthler
te ka rin loh ang daih a lo ni a. Kawl karah inthlahrung
deuha awm turah ka lo inngai a. Tawng thiam si lovin,
kan awm ang a, sipai te pawh an lo ding thup ang a,
TT: 	 Lo mikhualtute lahin an lo be tha ngam mang lo
che u ang a....
Feli: (Nui bawk bawk chungin) Chutiang deuh chu a
ni ber mai. Mahse hei chutiang chu a lo ni der si lo va.
Mikhual lakah lah hian in fel em em a, in hawihhawm.
Mi inngaihsak. Kan zai te pawh min respond tha lutuk.
AND: 	 in ngaihsak lutuk hi a hrehawm lek lek zawk
M
a ni. Chaw ei lai pawhin min vilveng reng a, a inthlahrunawm thei ang reng.
TT: 	 Mikhual VVIP in ni a, duat leh ngaihsak in phu
alawm le.. A nih thu dang. Hei zaithiam lar in ni a, a
thuphungah nun hi a chep deuh riau lo maw?
Feli: 	 Chep deuh e. Fimkhur reng a ngai a. Mi pangngai angin a awm mai mai theih loh a.
TT: 	 A nih a thuphungah eng hian nge i rilru tihrehawm thei thin?
Feli: 	 Hrehawm ka tih thin chu kan nihna lo puia miin
min puh hi a nia. Kan famkim bik lo va, tih dik loh, thiam
loh te chu kan nei ngei a. Mahse kan thil tih bak baka
inpuh hi chu in-adjust a har thei khawp mai. Kei phei
chu ,mi inthlahrung thei chi ka ni leh nghal a.
TT: 	 A ni ngawt ang. Mi lar, mi enthlak in ni a, miin an
chang reng dawn che u a, fimkhur reng a ngai ang a, a
hahthlakna lai a tam ve ngawt ang.
TT: 	 Feli, kha a khua zawnga sawi chuan Champhai
leh Tahan chu kan inhlat loh chu. Remchang dangah te
pawh in pahnihin in lo zin leh ang chu.
Feli & Ananda: Teh reng mai.
TT: 	 Inkawmna hun tha min siamsak a, kan lawm tak
tak a ni. Saw, in thianten an rawn sawm tawh che u.
Run khawm lamah nge, Kalay University lamah nge an
lenpui dawn che u? Nuam takin hun in va hmang dawn
nia.n

Ananda
Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 17, May 20, 2013
Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 17, May 20, 2013
Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 17, May 20, 2013
Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 17, May 20, 2013
Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 17, May 20, 2013

Contenu connexe

Tendances

Connection EBCC Bangalore Monthly Newsletter | April 2014
Connection EBCC Bangalore Monthly Newsletter | April 2014Connection EBCC Bangalore Monthly Newsletter | April 2014
Connection EBCC Bangalore Monthly Newsletter | April 2014
ConnectionEBCC
 
Yma wnl 29 05-11
Yma wnl 29 05-11Yma wnl 29 05-11
Yma wnl 29 05-11
YMA Lamka
 
Yma wnl 11 12-11
Yma wnl 11 12-11Yma wnl 11 12-11
Yma wnl 11 12-11
YMA Lamka
 
Yma wnl 23 10-11
Yma wnl 23 10-11Yma wnl 23 10-11
Yma wnl 23 10-11
YMA Lamka
 
Yma wnl 4 09-11
Yma wnl 4 09-11Yma wnl 4 09-11
Yma wnl 4 09-11
YMA Lamka
 

Tendances (19)

Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 18, June 29, 2013
Tahan Times Journal-  Vol. 2- No. 18, June 29, 2013Tahan Times Journal-  Vol. 2- No. 18, June 29, 2013
Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 18, June 29, 2013
 
Bma 7th o ct
Bma 7th o ctBma 7th o ct
Bma 7th o ct
 
Bengvarna 24 october 2010
Bengvarna 24 october 2010Bengvarna 24 october 2010
Bengvarna 24 october 2010
 
Bengvarna 14 november 2010
Bengvarna 14 november 2010Bengvarna 14 november 2010
Bengvarna 14 november 2010
 
Bengvarna 2 January 2011
Bengvarna 2 January 2011Bengvarna 2 January 2011
Bengvarna 2 January 2011
 
Hruaitu 1.1.2017
Hruaitu 1.1.2017Hruaitu 1.1.2017
Hruaitu 1.1.2017
 
YMA NEWS 09 jan 11
YMA NEWS 09 jan 11YMA NEWS 09 jan 11
YMA NEWS 09 jan 11
 
110514
110514110514
110514
 
Hruaitu 8.1.2017
Hruaitu 8.1.2017Hruaitu 8.1.2017
Hruaitu 8.1.2017
 
Connection EBCC Bangalore Monthly Newsletter | April 2014
Connection EBCC Bangalore Monthly Newsletter | April 2014Connection EBCC Bangalore Monthly Newsletter | April 2014
Connection EBCC Bangalore Monthly Newsletter | April 2014
 
14 nov
14 nov14 nov
14 nov
 
Yma wnl 29 05-11
Yma wnl 29 05-11Yma wnl 29 05-11
Yma wnl 29 05-11
 
Bengvarna 31 october 2010
Bengvarna 31 october 2010Bengvarna 31 october 2010
Bengvarna 31 october 2010
 
Yma wnl 20 02-11
Yma wnl 20 02-11Yma wnl 20 02-11
Yma wnl 20 02-11
 
Yma wnl 11 12-11
Yma wnl 11 12-11Yma wnl 11 12-11
Yma wnl 11 12-11
 
Bengvarna 5 september 2010
Bengvarna 5 september 2010Bengvarna 5 september 2010
Bengvarna 5 september 2010
 
Bengvarna 21 november 2010
Bengvarna 21 november 2010Bengvarna 21 november 2010
Bengvarna 21 november 2010
 
Yma wnl 23 10-11
Yma wnl 23 10-11Yma wnl 23 10-11
Yma wnl 23 10-11
 
Yma wnl 4 09-11
Yma wnl 4 09-11Yma wnl 4 09-11
Yma wnl 4 09-11
 

En vedette

RESUME CURRICULUM VITAE NJANG SIMON ENOW NEW
RESUME   CURRICULUM VITAE NJANG SIMON ENOW  NEWRESUME   CURRICULUM VITAE NJANG SIMON ENOW  NEW
RESUME CURRICULUM VITAE NJANG SIMON ENOW NEW
Njang Simon
 
Catalogo Nazarenos en la Madrugada del Viernes Santo
Catalogo Nazarenos en la Madrugada del Viernes SantoCatalogo Nazarenos en la Madrugada del Viernes Santo
Catalogo Nazarenos en la Madrugada del Viernes Santo
Pedro J. Miranda Bello
 
Pro minent vista-general-de-productos-2012
Pro minent vista-general-de-productos-2012Pro minent vista-general-de-productos-2012
Pro minent vista-general-de-productos-2012
ProAgua
 
Flipbook: The Impact of Modern Digital Technology on Children
Flipbook: The Impact of Modern Digital Technology on ChildrenFlipbook: The Impact of Modern Digital Technology on Children
Flipbook: The Impact of Modern Digital Technology on Children
dan728
 

En vedette (20)

Horizon Partners Q4 2013 Newsletter
Horizon Partners Q4 2013 NewsletterHorizon Partners Q4 2013 Newsletter
Horizon Partners Q4 2013 Newsletter
 
RESUME CURRICULUM VITAE NJANG SIMON ENOW NEW
RESUME   CURRICULUM VITAE NJANG SIMON ENOW  NEWRESUME   CURRICULUM VITAE NJANG SIMON ENOW  NEW
RESUME CURRICULUM VITAE NJANG SIMON ENOW NEW
 
Exploring SoC Peripherals with Eclipse C/C++ IDE
Exploring SoC Peripherals with Eclipse C/C++ IDEExploring SoC Peripherals with Eclipse C/C++ IDE
Exploring SoC Peripherals with Eclipse C/C++ IDE
 
Catalogo Nazarenos en la Madrugada del Viernes Santo
Catalogo Nazarenos en la Madrugada del Viernes SantoCatalogo Nazarenos en la Madrugada del Viernes Santo
Catalogo Nazarenos en la Madrugada del Viernes Santo
 
BACALAR MARATÓN AGUAS ABIERTAS
BACALAR MARATÓN AGUAS ABIERTASBACALAR MARATÓN AGUAS ABIERTAS
BACALAR MARATÓN AGUAS ABIERTAS
 
Pro minent vista-general-de-productos-2012
Pro minent vista-general-de-productos-2012Pro minent vista-general-de-productos-2012
Pro minent vista-general-de-productos-2012
 
Analitico inf 312 bases de datos i
Analitico inf 312 bases de datos iAnalitico inf 312 bases de datos i
Analitico inf 312 bases de datos i
 
Project Grow: Sowing Seeds, Skills and Hope
Project Grow: Sowing Seeds, Skills and HopeProject Grow: Sowing Seeds, Skills and Hope
Project Grow: Sowing Seeds, Skills and Hope
 
Saeed rasool cv
Saeed rasool cvSaeed rasool cv
Saeed rasool cv
 
Big (fiets) data: maak het duidelijk met TripZoom
Big (fiets) data: maak het duidelijk met TripZoomBig (fiets) data: maak het duidelijk met TripZoom
Big (fiets) data: maak het duidelijk met TripZoom
 
the-key-of-david
the-key-of-davidthe-key-of-david
the-key-of-david
 
State of Spanish Language Media
State of Spanish Language MediaState of Spanish Language Media
State of Spanish Language Media
 
kybun ETH Studie
kybun ETH Studiekybun ETH Studie
kybun ETH Studie
 
1-Line AB Tests in Django by Greg Detre
1-Line AB Tests in Django by Greg Detre1-Line AB Tests in Django by Greg Detre
1-Line AB Tests in Django by Greg Detre
 
Flipbook: The Impact of Modern Digital Technology on Children
Flipbook: The Impact of Modern Digital Technology on ChildrenFlipbook: The Impact of Modern Digital Technology on Children
Flipbook: The Impact of Modern Digital Technology on Children
 
Manual de apicultura2
Manual de apicultura2Manual de apicultura2
Manual de apicultura2
 
NFC and Shopping
NFC and ShoppingNFC and Shopping
NFC and Shopping
 
El teatro en la españa del s. XVII
El teatro en la españa del s. XVIIEl teatro en la españa del s. XVII
El teatro en la españa del s. XVII
 
Funcionamiento de la psicologia
Funcionamiento de la psicologiaFuncionamiento de la psicologia
Funcionamiento de la psicologia
 
Social Networks On Cell Phones Mobile Devices
Social Networks On Cell Phones Mobile DevicesSocial Networks On Cell Phones Mobile Devices
Social Networks On Cell Phones Mobile Devices
 

Similaire à Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 17, May 20, 2013

EBCC Bangalore | Connection July 2014
EBCC Bangalore | Connection July 2014EBCC Bangalore | Connection July 2014
EBCC Bangalore | Connection July 2014
ConnectionEBCC
 

Similaire à Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 17, May 20, 2013 (17)

Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 22, November 2012
Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 22, November 2012Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 22, November 2012
Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 22, November 2012
 
EBCC Bangalore | Connection July 2014
EBCC Bangalore | Connection July 2014EBCC Bangalore | Connection July 2014
EBCC Bangalore | Connection July 2014
 
Bma 7th o ct
Bma 7th o ctBma 7th o ct
Bma 7th o ct
 
Bengvarna 24 october 2010
Bengvarna 24 october 2010Bengvarna 24 october 2010
Bengvarna 24 october 2010
 
Bengvarna 28 november 2010
Bengvarna 28 november 2010Bengvarna 28 november 2010
Bengvarna 28 november 2010
 
Kulikawn january 16 31
Kulikawn january 16 31Kulikawn january 16 31
Kulikawn january 16 31
 
Bengvarna 3 october 2010
Bengvarna 3 october 2010Bengvarna 3 october 2010
Bengvarna 3 october 2010
 
Bengvarna 7 november 2010
Bengvarna 7 november 2010Bengvarna 7 november 2010
Bengvarna 7 november 2010
 
Bengvarna 7 november 2010
Bengvarna 7 november 2010Bengvarna 7 november 2010
Bengvarna 7 november 2010
 
12.02.2023 Siloam.pdf
12.02.2023 Siloam.pdf12.02.2023 Siloam.pdf
12.02.2023 Siloam.pdf
 
BENGVARNA 6 MARCH 2011
BENGVARNA 6 MARCH 2011BENGVARNA 6 MARCH 2011
BENGVARNA 6 MARCH 2011
 
BENGVARNA 6 MARCH 2011
BENGVARNA 6 MARCH 2011BENGVARNA 6 MARCH 2011
BENGVARNA 6 MARCH 2011
 
Bengvarna 2 January 2011
Bengvarna 2 January 2011Bengvarna 2 January 2011
Bengvarna 2 January 2011
 
Yangon Matu Awlthang (volume 1, issue 1)
Yangon Matu Awlthang (volume 1, issue 1)Yangon Matu Awlthang (volume 1, issue 1)
Yangon Matu Awlthang (volume 1, issue 1)
 
Bengvarna 22 august 2010
Bengvarna 22 august 2010Bengvarna 22 august 2010
Bengvarna 22 august 2010
 
Bengvarna 29 august 2010
Bengvarna 29 august 2010Bengvarna 29 august 2010
Bengvarna 29 august 2010
 
Rilru Hrisêl by Dr. Lalhrekima
Rilru Hrisêl  by Dr. LalhrekimaRilru Hrisêl  by Dr. Lalhrekima
Rilru Hrisêl by Dr. Lalhrekima
 

Dernier

💊💊 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN SEMARANG 087776-558899 ABORSI KLINIK SEMARANG
💊💊 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN SEMARANG 087776-558899 ABORSI KLINIK SEMARANG💊💊 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN SEMARANG 087776-558899 ABORSI KLINIK SEMARANG
💊💊 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN SEMARANG 087776-558899 ABORSI KLINIK SEMARANG
Cara Menggugurkan Kandungan 087776558899
 
Jual Obat Aborsi Kudus ( Asli No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan Cy...
Jual Obat Aborsi Kudus ( Asli No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan Cy...Jual Obat Aborsi Kudus ( Asli No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan Cy...
Jual Obat Aborsi Kudus ( Asli No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan Cy...
ZurliaSoop
 
Capstone slidedeck for my capstone project part 2.pdf
Capstone slidedeck for my capstone project part 2.pdfCapstone slidedeck for my capstone project part 2.pdf
Capstone slidedeck for my capstone project part 2.pdf
eliklein8
 
Meet Incall & Out Escort Service in D -9634446618 | #escort Service in GTB Na...
Meet Incall & Out Escort Service in D -9634446618 | #escort Service in GTB Na...Meet Incall & Out Escort Service in D -9634446618 | #escort Service in GTB Na...
Meet Incall & Out Escort Service in D -9634446618 | #escort Service in GTB Na...
Heena Escort Service
 
Sociocosmos empowers you to go trendy on social media with a few clicks..pdf
Sociocosmos empowers you to go trendy on social media with a few clicks..pdfSociocosmos empowers you to go trendy on social media with a few clicks..pdf
Sociocosmos empowers you to go trendy on social media with a few clicks..pdf
SocioCosmos
 
Jual Obat Aborsi Palu ( Taiwan No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan C...
Jual Obat Aborsi Palu ( Taiwan No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan C...Jual Obat Aborsi Palu ( Taiwan No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan C...
Jual Obat Aborsi Palu ( Taiwan No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan C...
ZurliaSoop
 
JUAL PILL CYTOTEC PALOPO SULAWESI 087776558899 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN PALOP...
JUAL PILL CYTOTEC PALOPO SULAWESI 087776558899 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN PALOP...JUAL PILL CYTOTEC PALOPO SULAWESI 087776558899 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN PALOP...
JUAL PILL CYTOTEC PALOPO SULAWESI 087776558899 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN PALOP...
Cara Menggugurkan Kandungan 087776558899
 
Capstone slidedeck for my capstone final edition.pdf
Capstone slidedeck for my capstone final edition.pdfCapstone slidedeck for my capstone final edition.pdf
Capstone slidedeck for my capstone final edition.pdf
eliklein8
 
+971565801893>> ORIGINAL CYTOTEC ABORTION PILLS FOR SALE IN DUBAI AND ABUDHABI<<
+971565801893>> ORIGINAL CYTOTEC ABORTION PILLS FOR SALE IN DUBAI AND ABUDHABI<<+971565801893>> ORIGINAL CYTOTEC ABORTION PILLS FOR SALE IN DUBAI AND ABUDHABI<<
+971565801893>> ORIGINAL CYTOTEC ABORTION PILLS FOR SALE IN DUBAI AND ABUDHABI<<
Health
 

Dernier (17)

💊💊 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN SEMARANG 087776-558899 ABORSI KLINIK SEMARANG
💊💊 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN SEMARANG 087776-558899 ABORSI KLINIK SEMARANG💊💊 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN SEMARANG 087776-558899 ABORSI KLINIK SEMARANG
💊💊 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN SEMARANG 087776-558899 ABORSI KLINIK SEMARANG
 
Capstone slide deck on the TikTok revolution
Capstone slide deck on the TikTok revolutionCapstone slide deck on the TikTok revolution
Capstone slide deck on the TikTok revolution
 
SEO Expert in USA - 5 Ways to Improve Your Local Ranking - Macaw Digital.pdf
SEO Expert in USA - 5 Ways to Improve Your Local Ranking - Macaw Digital.pdfSEO Expert in USA - 5 Ways to Improve Your Local Ranking - Macaw Digital.pdf
SEO Expert in USA - 5 Ways to Improve Your Local Ranking - Macaw Digital.pdf
 
Jual Obat Aborsi Kudus ( Asli No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan Cy...
Jual Obat Aborsi Kudus ( Asli No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan Cy...Jual Obat Aborsi Kudus ( Asli No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan Cy...
Jual Obat Aborsi Kudus ( Asli No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan Cy...
 
The Butterfly Effect
The Butterfly EffectThe Butterfly Effect
The Butterfly Effect
 
Ignite Your Online Influence: Sociocosmos - Where Social Media Magic Happens
Ignite Your Online Influence: Sociocosmos - Where Social Media Magic HappensIgnite Your Online Influence: Sociocosmos - Where Social Media Magic Happens
Ignite Your Online Influence: Sociocosmos - Where Social Media Magic Happens
 
Marketing Plan - Social Media. The Sparks Foundation
Marketing Plan -  Social Media. The Sparks FoundationMarketing Plan -  Social Media. The Sparks Foundation
Marketing Plan - Social Media. The Sparks Foundation
 
Capstone slidedeck for my capstone project part 2.pdf
Capstone slidedeck for my capstone project part 2.pdfCapstone slidedeck for my capstone project part 2.pdf
Capstone slidedeck for my capstone project part 2.pdf
 
Meet Incall & Out Escort Service in D -9634446618 | #escort Service in GTB Na...
Meet Incall & Out Escort Service in D -9634446618 | #escort Service in GTB Na...Meet Incall & Out Escort Service in D -9634446618 | #escort Service in GTB Na...
Meet Incall & Out Escort Service in D -9634446618 | #escort Service in GTB Na...
 
BVG BEACH CLEANING PROJECTS- ORISSA , ANDAMAN, PORT BLAIR
BVG BEACH CLEANING PROJECTS- ORISSA , ANDAMAN, PORT BLAIRBVG BEACH CLEANING PROJECTS- ORISSA , ANDAMAN, PORT BLAIR
BVG BEACH CLEANING PROJECTS- ORISSA , ANDAMAN, PORT BLAIR
 
Enhancing Consumer Trust Through Strategic Content Marketing
Enhancing Consumer Trust Through Strategic Content MarketingEnhancing Consumer Trust Through Strategic Content Marketing
Enhancing Consumer Trust Through Strategic Content Marketing
 
Sociocosmos empowers you to go trendy on social media with a few clicks..pdf
Sociocosmos empowers you to go trendy on social media with a few clicks..pdfSociocosmos empowers you to go trendy on social media with a few clicks..pdf
Sociocosmos empowers you to go trendy on social media with a few clicks..pdf
 
Jual Obat Aborsi Palu ( Taiwan No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan C...
Jual Obat Aborsi Palu ( Taiwan No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan C...Jual Obat Aborsi Palu ( Taiwan No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan C...
Jual Obat Aborsi Palu ( Taiwan No.1 ) 085657271886 Obat Penggugur Kandungan C...
 
Content strategy : Content empire and cash in
Content strategy : Content empire and cash inContent strategy : Content empire and cash in
Content strategy : Content empire and cash in
 
JUAL PILL CYTOTEC PALOPO SULAWESI 087776558899 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN PALOP...
JUAL PILL CYTOTEC PALOPO SULAWESI 087776558899 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN PALOP...JUAL PILL CYTOTEC PALOPO SULAWESI 087776558899 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN PALOP...
JUAL PILL CYTOTEC PALOPO SULAWESI 087776558899 OBAT PENGGUGUR KANDUNGAN PALOP...
 
Capstone slidedeck for my capstone final edition.pdf
Capstone slidedeck for my capstone final edition.pdfCapstone slidedeck for my capstone final edition.pdf
Capstone slidedeck for my capstone final edition.pdf
 
+971565801893>> ORIGINAL CYTOTEC ABORTION PILLS FOR SALE IN DUBAI AND ABUDHABI<<
+971565801893>> ORIGINAL CYTOTEC ABORTION PILLS FOR SALE IN DUBAI AND ABUDHABI<<+971565801893>> ORIGINAL CYTOTEC ABORTION PILLS FOR SALE IN DUBAI AND ABUDHABI<<
+971565801893>> ORIGINAL CYTOTEC ABORTION PILLS FOR SALE IN DUBAI AND ABUDHABI<<
 

Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 17, May 20, 2013

  • 1. VOL.2 NO.17 | BI-WEEKLY MAY 2013 MONDAY 20 PENSY B. LALTHANGLIANi c. VANLALMALSAWMA BETSY LALRINSANGI PHOTO:thangkhuma
  • 2. domestic news 2 | TAHANTIMES 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 PRESIDENT U THEIN SEIN LEH POLITICAL PARTY 18 TE INKAWM K mitthi vui alaymyo Thlanmual thar kan tih mai, Municipal Kristian thlanmuala invui tawh tur a ni tih kan han hriat phat khan kan rilru kaptu ber chu lam a hla dawn a, kea kal mai mai chi a ni tawh dawn si lo, engtin nge kan invui tak ang? tih a ni. Mawtawra kal a tul ngei dawn si a, a va hautak tawh dawn ve tih te a ni a. Kan rilru a buai tak meuh kha a ni a. Nimahsela a hun a lo thlen hma daih atangin khawtlangin kan han inbuatsaih a, thawhlawm te khawnin tan kan han la a, a saseh a lo thlen meuh chuan mawtawr, ruang phurhna tur pawh kan sual thlu thei ta mai a. Khawtlang huap bakah pawlho emaw, kohhran emaw te pawhin mawtawr neih theih dan tur an ngaihtuah hlawm leh bawk a. Chutianga kan kal chhoh laiin sumdawnna lama mi taima hlawhtling ten mawtawr an nei ve ta sup sup bawk nen. Tunah chuan ruangphurhna turte kan neih tawh bakah bus te kan hire a, chung bakah mimal, mahni mawtawr-a mitthi vuinaa kal thei te nen kan phuisui ve ta hle a tih theih a. Chhiat tawk ni thin mah ila, a thlamuan thlak hle tawh a ni. Hetianga ruang phur mawtawr te, vuitu private mawtawr te leh mipui chuanna tur bus te nen kan han kawi ve diah diah thin takah chuan tunhmaa kan la tawn ngai loh dinhmunah kan chuangkai ta a, ‘tih dan tur tha’ kan chher thar tur te a lo awm ta zel a. Tuna kan kal danah chuan ruang phur tur mawtawr a rawn inchhawp a, private mawtawr te pawh an inhung thup a, mitthi chhungte hawh bus a lo inhung bawk a. Tichuan vui a hun a, kal chhuah a hunah a remchan dan danin mawtawrah kan lut zung zung a, kan kal chhuak zung zung a. Hetah tak hian kal chhuah dan tur ruahmanna puan lawk emaw pawh a awm ngai meuh lo. Amaherawhchu, kan ti ve nawk nawk a, a liam ve mai a. Hetiang lo deuh hian kohhran lamin emaw, thalai lamin emaw, a nih loh leh mitthi chhung te lamin emaw mawh la se, a hma atangin mawtawr inzui dan tur leh chhuah indawt dan tur te pawh fel deuh thlapa ruahmanna siam ni se a tha ngawt ang. Mitthi vuitu, puithiam te chuannain hma hruai se, a dawtah ruang phur mawtawr. Chumi hnuah private mawtawr te hovin zui se, a hnuhnung berah bus-in a hnu khar se, tih ang chi khan vui zawha kal chhuah dan tur kha mawhphurhna neituten lo ruahman sa vek sela. Thlanmual thlenga kal thei mawtawr rawn inhungte lo chiau-au a, lo hrilh lawktu tur kan mamawh a ni. Thlanmual sawn hlat a nih hnu rei loah hetiang hian lirthei nei kan awm ta sup sup hi thil lawmawm tak a ni. Mitthi ina lirthei kenga lo kal kan thahnem viau ve tawh mai a, an fakawmin a thlamuan thlak tak meuh meuh a ni. Thlanmual thlenga zui tumte pawhin mimal ta a ni emaw, kohhran ta a ni emaw sawi lovin a rem remah kan inhnawh tawp tawp a, hmun thenkhatah phei chuan ‘bus’ hawh ngai lo khawpa intodelhna te kan nei nual ti ila a sual lovang. Hetia mi tlawmngaiten mahni mawtawr kenga mitthi an vui hian mipui lamin hriat tur kan nei ve. Kan zingah lirthei tha tak tak nei an awm ve tawh a. Tlawmngaiin mitthi vuia hunserh hmang turin an lo kal a. Hetia lo kalte hi hna ngah tak takte an nih avangin thlanmual thleng an kal ve hman lo pawh a ni mai thei. Thlanmual an thleng dawn a nih pawhin thlanmual atanga haw leh nal nal emaw, hmun danga kal duh emaw an ni mai thei. Mitthi ina kir leh kher tur khan an remchang tawh lo a ni thei bawk. Tichuan mitthi vuinaa lirthei an rawn ken avang emaw, thlanmual an pan ve mai dawn nia hriat avang emawa an seat ruak melha luh ve mai lo tum ringawt kha a hawihhawm thlak loh theih ve tho tih mipui lamin kan hriat a tha. An haw lam tur ngaihtuahpui a tulna a awm thei. Veng a inkarkik chuan hei hian lirthei neitute chungah harsatna a thlen theih thin avangin hawihhawm tum hlawm ila. Chuvangin thlanmual pana mitthi vui kal dan tur te, lirthei inzui dan tur te, vuitu inphurh dan turah te lirthei neitu mimal, kohhran, bus neitu te nen inbiakna fel tak neia ruahman a tul hle tawh a ni. Hei hi kohhran lam emaw, MTP lam emaw-in hmachhawp-ah neih thuai ila mitthi vui kal chhuah dan a fel lehzual ngei ang.n DEMOCRACY LAM TLUANG A ZAWH CHHOHNAAH LEH ECONOMIC LAMA HMA A SAWN CHHOHNAAH JAPAN PRIME MINISTER CHUAN TANPUI DAWN Japan rama Daw Aung San Suu Kyi a zin khan Japan Prime Minister Shinzo Abe nen Tokyo khawpuiah April 18 khan an inkawm a. Heta an inkawmnaah hian Japan Prime Minister chuan NLD President Daw Aung San Suu Kyi hnenah Myanmar ramin democracy kawng a zawh chhohnaah leh economic lama an thanlen chhohnaah puih an tum thu a hrilh tih Japan rama Media lam chuan an tar lang Nakin zela ram inrel bawl chhohna zelah pawh tanpui an tum thu a hrilh bawk. Ram hmasawnnaah thalaite zirna lama hma an sawn hi thil pawimawh tak a nih thu an sawi ve ve bawk. Shinzo Abe hi Daw Aung San Suu Kyi nena inkawm hmasa ber Japan Prime Minister a ni ta bawk.n[Eleven Media] 2 013 May ni 5 khan President U Thein Sein leh political party 18 hruaitute Nay Pyi Taw-ah an intawk khawm a, ram chhung remna leh muanna chungchang te an sawi ho a ni. Intawhkhawmnaah hian party lian pahnih National League for Democracy Party leh Union Solidarity and Development Party te tiam lohin party dang 18 an tel a. President chuan National thil tumah zalen leh langtlang tak political system tundin tum a ni a, tu pawh tel theihna economic system thar tea innghat Myanmar ram thar din hi kan tum a ni a, siam that leh tundin thar hna kan thawhnaah sawrkar chauh rinchhan tawp lova Hluttaw zawng zawng, political party dang dang leh NGO te, mipui te, sipaite leh remna duhtu taingyintha ralthuam keng ho zawng zawng tel theuha thawh mek a nih thu a sawi. “Kan party hian Ministry of Religious Affairs budget chu Buddhist sakhaw tan chauh hmang vek lovin, Christian te leh Muslim te tan pawh hmang ve turin, chutiang a nih chauh chuan sakhaw inthliarna awm lo, ram chhuanawm a ni kan ti thei ang a, India ram chhung, Falam bial nena indep state-ah Chin khua hal a nih chungchang pawh Union sawrkarin mawh la turin ka nawr bawk,” tiin Chin National Pary aiawha kal Party secretary chuan a sawi. National Democratic Force party chairman U Khin Maung Shwe chuan leilet register hun pawt sei tura thu a thehluh thu, leilet mite hnena loan pek, a hmangtu tur dik tak hnena a thlen ngei theihna tura hma la turin remna leh muanna a awm theih nan thuneihna insem thuah state leh region-ah te siam that ngai apiang siam tha tur tein thu a theh luh thute a sawi a, President chuan remna leh muanna ramtiam thlen theih nana mipui te, political party te Tatmadaw leh NGO te thawhho vek a pawimawh thuin a chhang tih a sawi. Democratic Party General Secretary Daw Than Than Nu chuan, “Presidentin remna leh muanna a awm theih nana a hma lak dan hi kan party thil tum nen thuhmun a ni a. President hian theih tawp chhuahin hma la mah se, a hnuai lamah engmah thil inthlakthleng danglam hmuh tur a awm loh thu,buai leh harsatna a awm teuh thu te ka hrilh a. Chu chu Pyithu Hluttaw palai U Thein Nyunt pawhin min lo thlawp a. President chuan chung thil chu administration lam thil a nih avangin admin lamah nasa taka tan la turin a intiam a, a tlakbalna lai lai kan hrilh avang chuan a lawm thu President hian a sawi a ni,” a ti ve bawk. Rakhine National Development Party president Dr. Aye Maung thung chuan Rakhine Freedom Party nen remthu sawi tura a fuih thu leh Butitaung leh Maungtaw velah municipal license chungchangah inhnialna a awm tlat mai a, chu chuan buaina a chawh chhuah theih thu President a hrilh tih a sawi bawk. Hemi nia intawh khawmnaah hian President chuan mipui a laia dah a, mipui ngai pawimawh system hmanga inawp dan pawh thlak danglam mek a ni a, administration lama an tlakbalna emaw, an tlin lohna te emaw chu chiangkuang taka thailan a nih chuan report chu ngai pawimawhin theihtawpa chinfel a ni thin ang tiin palaite hnenah thuchah a sawi a ni.n KAYAH STATE-ZIRLAITE MAHNI LEHKHA CHI THUM AN ZIR DAWN Kayah State-a primary zirlaite chuan kumin 2013-2014 Academic year atangin Taingyintha tawng subject chi thum an zir tan dawn tawh tih State sawrkar chuan a puang. Kayah State Government official pakhat chuan Kayan, Kayah leh Kayaw tawng chi thum hi School zirlai hun pangngai zawhah an zir thin dawn a. Kayah hnam peng dangte tawng an zir dan tur pawh ruahman mek a ni," tiin a sawi. Hei hi Education Ministry phalnaa buatsaih a ni a, zir tur leh zirlai bu chu Kayah Literature and Culture committee buatsaih sak a ni. Ziarlaite chuan Subject pathum zingah a pakhat khat duh an thlang thei a ni. 2013 March ni 1 khan Nay Pyi Taw-ah Taingyinta subject zir dan tur inrawnhona meeting neih a ni a. Chu meetingah chuan Union Education Minister Dr. Mya Aye chuan Primary School-ah Taingyintha lehkha zirtir a nih theih nan Taingyintha hnam zirtirtute duhsak bik taka hna pek an nih tur thu a sawi a. Tunhmain Taingyintha lehkha hi zirtir thin a ni a, 1981-82 kum atang khan English Subject zirtir tan a nih avangin hun a indaih ta lova, Taingyintha lehkha zirna hun a awm theih tak loh thu Minister hian a sawi bawk. n[Eleven Media]
  • 3. 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 Z LOCAL news SANGZELA TLAU TAHANAH ozam Video Executive Producer Pu Sangzela chu Tahan Chapchar kut hmang tur leh Tahan leh a chheh vel, Kawlphai Zofate tlawh turin April ni 2 khan Tahan a lo thleng a. Pu Zela hian Tahan a la thleng ngai lo va, tun hi a lo kal vawi khatna a ni. Media lama thawk tih takah a hmuh leh hriat apiang record turin video cameraman nen a rawn thawk a ni. Chapchar Kut hman dante pawh thlirin Tahan leh a chheh vela Zofate khawsak phung leh zia te man tumin tan a la nasa hle a. Tahana a program zingah Tahan Literary Circle hminga inkawmna hi thil pawimawh tak a ni. Tahan Literary Circle chu a hming tumtu a ni naa a hming mai a ni. Khawtlanga pa chan chang zinga mi a remchang chang sawm an ni a. Revd Vankhuma, Revd Lalrinsanga, Pu Lalhmuaka, Upa Lalmura, Pu F.Lalruata, Pu Vanmawia, Pu Ngurnghaka, Pu C.L Dinga, Revd S.Lalsangvunga, Pu Bawlkunga, Pu B.H. Khuma leh Pu F.Lalbiakmawia te an tel thei a. Pu Zela hian kawlram Zofate awm dan, din hmun, politics kal phung, history, sipai lam chanchin... chutiang chuan topic hran hranah zawhna dang dang siamin heng kalkhawmte hi a kawm a, video-in a record zel a ni. Heng video te hi Myanmar ram zin chanchin LPS-a chhuah tur atana ruahman a ni. April ni 5 niah zing kara inkawmna hun tha tak a neih pui hnu hian TLC Convener Revd Vankhuman Pu Sangzela leh a thian te chu Kalaymyo Chinese Restaurant-ah chawhlui a kilpui a ni. Pu Zela hian chaw eia sawmtu a ngah hle a, Tahan Times Chief Editor Pu Ni Lian Sang pawhin dinner a kilpui a. Media lama tan ho dan tur te pawh thui tak an sawi dun a ni. Pu Zela Kawlram zin video hi LPS Channel-ah te tihchhuah a ni mek a, internet lamah pawh theh darh a ni bawk. Pu Zela leh a thian te chuan Kawlphai-ah chawlhkar khat zet hun an hman hnuin Zawl khawpui lam panin a let leh ta a ni.n ROBERT ZOLIANA TAHAN-AH Zozam Times weekly Asst. Editor, Robert Zoliana Tahanah a rawn chuang chhuak a. Pu Robrt-a hi chanchinbu chhuah lama kum sawm chuang experience nei tawh, tunah pawh ‘Mass Communication’ subject-a M.A., degree sual mek a ni. Amah hi Tuingo khua pawha lo khawsa tawh thin thlang zu tla a ni a, Kawl tawng pawh thiam nal tak a ni. Ziak leh chhiar lama tui mi leh inhmang mi a ni ang bawkin Mizoten kan mamawh em em journalism lam hawi lehkhabu a buatsaih mek a, release tura peih tep a ni tawh a. A bu hmingah pawh ‘Khawvel ukverh’ (Journalism) tih a vuah T a. Chanchinbu chhuah mite leh ziak leh chhiar lama inhmang te tana tangkai taka hman theih tur lehkhabu rotling a ni dawn a. A bu hnihna atana buatsaih a tum mek chu ‘Daw Aung San Suu Kyi Chanchin’ bu a ni. He lehkhabu buatsaih tur hian chak a khawn khawm mek a. Tin, Zozam Times-a 2006 atanga a lo ziah tawh ‘Hmeichhe Huang’-a thuziak thlan khawm leh a dang behchhahin a bu-a chhuah a tum bawk a. A bik takin hmeichhiate tana neih ngei ngei tur chi a ni dawn a ni. Pu Robert-a hian Myanmar ram insawrkarna inthlak danglam tawh, media lam zalen tawh a nihnaah Mizo te tan ‘Nitin Chanchinbu’ chhuah dan tur kawngte awm tawh ngeiin a hria a, thu pawimawh dang tam tak karah he thu pawh hi a ngaihven hle a ni tih a sawi. Tahan Times office-ah pawh lo lengin Pu Robert-a hian thawktute nen inkawmin ‘Tahan Times’ tha a tihna lai te, a tlakchhamna lai te, chanchinbu kalhmang, thupui heading vuah dan tur, mizo tawng ziak dan, mipuite tana media pawimawhna lai leh hma lak dan tur te thurawn tha tak tak a rawn pe a, beidawng lova tan la sauh sauh turin a fuih a ni. Chief Editor Pu Ni Lian Sang nen pawh inkawmna hun tha tak an nei a, Pu Ni Lian Sang chuan chanchinbu chhuah chungchanga harsatna lian ber, power chungchang leh offset film la chhuak tura khawpui lam rawih a ngaih ziah dante a lo sawipui a ni. Tahan Literary Circle convener Revd Vankhuma te nen pawh inkawmin Favang lamah Journalism lam hawiin thalai te nen ‘Seminar’ huaihawt dan tur te an sawi dun bawk.n CHRISTIAN FELLOWSHIP OF MYNMAR (CFM)-IN OFFICE THAR HAWNG April 29, 2013 Thawhtanni zing dar 8 khan CFM chuan 15/16 Ngwepadithar Street, Tahan Bazar-ah office thar a hawng ta a. Hawnna program hi CFM president Rev. Dr. Laithuaman a kaihruai. Hruaituin I korinth 12, Sam 119 leh Sam 24 te a chhiar zawh hnuin Rev. Lalrumliana a tawngtai. Tahan Ward Administrator Pu Zosanglianan Sign Board a pawt hawng. Kal khawmte kut beng thawm a tha hle. Office-ah Pu Lawmsangan CFM chungchang a sawi a. CFM hi Myanmar ram chhunga kawng hrang hranga rawngbawl thin a ni a. Seminar te, course te leh inkhawmhonate pawh a buatsaih thin. Kristian hla bu no.553 'Aw Lalpa i malsawmna hlu' tih sak a nih zawhin Rev. Biakhnuna malsawmnain program hi khar a ni. Hemi zawh hian Nazarene Biak in lamah kalin thingpui te inho a ni a. CFM chungchang sawihona buatsaih a ni bawk. n TAHANTIMES | 3 KUM 2013 CHAPCHAR KUT INCHAI KHA Kum 2013 chapchar kut inchai ropui tak chu kan hriat theuh angin April 1, tlai lam dar 3:30 khan Methodist kohhran, Mission Veng compound-ah buatsaih a ni. He inchaiah hian pa lian, pa laihawl leh pa te tiin category 3-a thenin an inchai a. Pa lianah hian mi 12 an tel a, pa laihawlah mi 11 telin pa teah mi 11 an tel bawk. Inchai tan hmain Pu Thanzingan thuchah tawi a sawi a. A ni khatnaah hian vawi 10 inchai a ni a. An hmuhnawm khawp mai. A ni hnihnaah vawi 13 inchai a ni leh a. A ni thumnaah chuan final khelh niin pa lian, pa laihawl leh pa te ten final an khel a. Pa lian final-ah kum 26 mi Lalmuanawma (apa Pu Lalsangliana) Varpui, pound 189 leh kum 24 mi Lalbiakzara (apa Pu Rinawma) Tahan B Group, pound 155 te an inkhel a. Lalmuanawman hnehin pakhatna a la. Lawmman pakhatna hi Ks. 150000 leh chhunbel khap 12 a ni a, pahnihna lawmman hi Ks. 120000 leh chhunbel khap 10 a ni. Pa laihawl final hi kum 24 mi Malsawmdawnga (Sena), apa Pu Lalhmingthanga Kanan, pound 134 leh Pu Biakchhawna fapa Mavuana (kum 30) Varpui, pound 134 ten an khel a. Malsawmdawngliana'n pakhatna lawmman Ks. 120000 leh chhunbel khap 10 a dawng ta a ni. Lawmman pahnihna chu Ks. 100000 leh chhunbel khap 9 a ni. Pa te final hi Kanan khuaa cheng Pu Lalsiama fapa Malsawmdawngliana pound 120 (kum 27) leh kum 34-a upa Lakawtliana (Pu Khawsiama fapa) Varpui, pound 118 ten an khel a. Malsawmdawnglianan hnehin pakhatna a ni a. Lawmman pakhatna Ks. 100000 leh chhunbel khap 9, lawmman pahnihna hi Ks. 80000 leh chhunbel khap 8 a ni.n KALAYMYO BIALA SIPAIIN AN HMUN ATANA AN HNEH CHHUH LO RAM THENKHAT CHU A NEITUTE PEK LEH AN NI Kum 2000 chhoah khan Kalaymyo bial chhunga lo ram thenkhat chu sipai hmun atan lak a ni a, thla liam ta atang khan a neitu thenkhatte hnenah pek kir leh an ni. "Lo ram hmun hi acre 90 vel kan nei a. Sik leh sa azirin thlai hrang hrang kan ching thin. Heng kan thlai chinte kan seng hmain leilet khawlin min tihchhiatsak vek a. Thlai chhe tan zangnadawmna pawh min pe lo. Lo hmun man pawh kan dawng lo," tiin lo hmun an laksak Myo Gyi Gong khuaa U Thein Aung chuan a sawi. Tunah chuan Kalay sipaihotute thu chhuah siamah lo hmun acre 64.63 chu a neitute hnenah pek let leh a ni tawh. Htoo Maa bula awm he lo hmun acre 64.63 hi sipai huan a nih tawh loh thu hriat a ni. Lo hmun lo chan tawhten an hmuh let leh theih nan party thenkhat chuan hma an la mek.n
  • 4. 4 | TAHANTIMES international news BRITAIN RAM HMEICHHE PRIME MINISTER HMASA BER Margaret Thatcher (IRON LADY) CHU THI TA Britain ram hmeichhe Prime Minister hmasa ber, a zawna vawi 3 thlan tlin, khawvela mi lar Iron Lady tia an koh thin Margaret Thatcher chu zeng natna avangin kum 87 mi niin April 8 zinglam dar 11 khan a thi ta. A thih thu official-a puan a nih hnu hian Britain Prime Minister David Cameron chuan, "British mi ropui," tiin a sawi lang a, Queen Elizabath pawhin pawi a tih thu a sawi ve bawk. Margaret Thatcher hi Conservative party a ni a, Prime Minister hna hi kum 1979 atangin 1990 thleng a chelh a, Britain rama hmeichhe Prime Minister hmasa ber a nihna pawh history-ah chawh reh a ni tawh lo vang. A vuina hi national levela kalpui ni lo mah se, Diana leh Lalnu nu an thiha an vui ang chiaha vui a ni. Thatcher a thih lungchhiatna lantir nan Prime Minister chenna in no (10)-a Downing Street-ah ram flag chu a chanve-a tihhniam a ni. Thatcher hian London hmarlam MP a nihna chu kum 1959 atangin 1992 a chelh a. Kum 1975 khan chutih laia Prime Minister Edward Heath-a party hruaitu a nihna chu a thlak a, kum 1979, 1983 leh1987 inthlanah a tling chho ta vek a ni. Khawvelin he hmeichhia hi an hre lar hle a, hmeichhe ropui tak a nihna hi an lo chhuang hle thin. Prime Minister a thawh lai hian sawrkar kuta awm Industry tam tak chu mimal kutah a dah thei a. Kum 1982 khan Argentina ram nen Folk Land chungchangah an indo bawk. Thetcher hi a thi hma hun rei tawh tak atang khan a hriselna hi a tla hniam hle tawh a. Kum 2002 khan a zeng thut a, hemi hnu hian a zeng deuh thut thut reng a, kum 2012 December thla khan damdawiina muin a inenkawl.n BILL GATES CHUAN CONDOM THA LEHZUAL SIAM THEI APIANG Sex chungchang hi business lian tak a ni ngei e. Khawvela computer software corporation lian ber phena mi ropui Bill Gates chuan tun aia fei zawk, mi hip zawk condom siam thei apiang chu tangka thehnem tham tak pek a intiam ta mauh mai. Hei hi ‘The Bill & Melinda Gates Foundation’ hmalakna hrang hrang, sex him zawka hman theih dan tur leh chhungkaw planning tana contraceptives (condom) tha zawk siam dan tura beihpui a thlakna a ni. The Bill and Melinda Gates Foundation chuan tun aia ‘nawmna sang zawk’ thlen theitu leh regular taka hman theih condom siam thei hnenah US $ 100,000 tanpui a tiam a ni. Hman a nawm viau chuan mipui tam zawkin an la hmang mai dawn a ni tih hi Foundation-in a ngaih dan a ni. Thil thar ngaihtuah chhuak thiamte chu condom hmelhmang pawh tidanglam tura ngaihtuah turin leh a sim nan hmanraw dang dang hmang thlak chin turin leh mipuiten an hman chak lehzualna tura vehthlem dan chi hrang hrang chher turin kawng a kawhhmuh a. Mipa hman tur mai ni lovin hmeichhe hman tur te pawh siam chhuak tura tan lak tur a ni bawk ang a, tun aia a packing dan pawh mawlmang, kheh awlsam a ni tur a ni. Foundation te blog pakhata entirna an tarlanah chuan condom siamtu Origami Condoms company chu hmahruaitu anga tarlan a ni a. He company hian silicon condom chi thum a siam thar a. Pakhat phei chu pangngai lo deuh, mawng lam tana hman tur a ni nghe nghe. Hetih lai hian University of Washington-a researcher te chuan ‘electro spinning’ an tih technique hmangin condom dangdai tak siam chhuah an tum ve mek bawk a ni. WebMD-in a tarlan danin kumtin khawvel hian condoms billion 15 a siam chhuak ziah a, mi mtd 750-in an hmang reng ang a ni.n 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 MARGARET THATCHER CHU BRITAIN RAMIN A TAWP BERNA TAN CHIBAI AN BUK Britain Prime Minister hlui Margaret Thatcher vuina chu April 17 khan London khawpuia St. Paul biak inah buatsaih a ni a, Queen Elizabeth pawh telin khawvel hmun hrang hranga an sawm mi 2000 chuang lo kalin Thatcher hi chibai an buk a ni. Britain ram tidanglamtu Britain hmeichhe Prime Minister hmasa ber Margaret Thatcher ruang hi sipai band lamin hmahruaiin St. Paul biakin hi an rawn panpui a, heng kalkhawm mipuite hi mi tam takin kawng sir atangin lo thlir thupin pangparte an lo vawrh chuai chuai a. London laili lamah police 4000 chuangin security hna an lo thawk a, Thatcher-i policy duh lo pawlin buaina an siam chhuah chiam an hlauh ruk viau laiin mi tlem te chauhvin Thatcher policy duh lohna an lantir. Thatcher-i duhtute chuan Thatcher-i hian England economic a siam thain hma a sawntir a ni an ti a, a duh lotute ve thung chuan Thatcher-i hian mi tam tak hna nei lovin a siam a, miten duhamna rilru an neih phah an ti. Biak inah hian Queen Elizabeth leh Phillipa-te kaihhruainain mi 2300 te chuan Thatcheri uina leh an chawimawina an lantir a. Queen Elizabeth hi kum 1965-a Prime Minister Churchill vuinaa a tel hnuah tun hi Prime Minister vuinaa a tel leh masak berna a ni. Vuina-ah hian Thatcher-i party, 'conservative' hruaitu, tuna Prime Minister ni lai David Cameron pawh a tel. Prime Minister hlui, Sir John Major, Tony Blair leh Gordon Brown-te pawh vuinaah hian an tel.n JAKARTA-A MYANMAR EMBASSY BOMB-A BEIH TUMTE LEH POLICE-TE AN INKAP Indonesia ram Jakarta khawpuia Myanmar Embassy bomb-a beih tumtu nia ngaih mi 4 leh Indonesia-a firfiak pawl bei thin police-te chu May 8 khan an inkah thu Singapore-a awm CNN chuan a tarlang. He inkahna hi Java thliarkar thlang lama Ban Dong-ah a thleng a, a ram sana zing dar 11 leh a chanveah an inkap tan a, hun rei tak chhung an inkah thu police lam thu puangtu Boy Raffi Amar chuan a sawi. Hman deuh lawk khan Myanmar Embassy beih tumtute police-in an lo man tawh a, tihian inkahna hi a lo awm leh ta a ni. May 2 khan Indonesia ram Jakarta-a Myanmar Embassy chu mi pahnih-in bomb-a tihchhiat tumin bike an khalh a, police-ten an lo man tawh. He ruahmannaa tel nia a ngaih mi 5 chu police-ten May 6 khan an man a, mahse thuhretu ang chauha an ngaih avangin police-te hian an chhuah leh ta a ni.n ]]urÇmhopfarT;taumif;qkH; xdkif;EdkifiHrS wdkuf½dkufrsKd;,laom SUBINTEGRA ppfppf? aq;oGif;&mwGif tqDcJ tjzpfxGef;qkH; ysKd;yifrsm;udkom a&mif;csay;aeygonf/}} ã pdkufysKd;ajr Munhf&Ia&G;cs,fay;jcif;/ ã pdkufysKd;enf;rsm;udk oifay;jcif;/ ã tyifjyKpkenf;rsm;udk oifay;jcif;/ ã ysKd;yifrsm;(3)ywftwGif; aoqkH;ygu tpm;xdk;jyefay;jcif;/ tcrJh0efaqmifrI Salai Vum Za Piang @ Salai PP Phone: 09 401604025 09 400478092 zGHUNzdK;rIynmr[mbGJU (MDevS) jrefrmEdkifiHopfarT;vkyfief;&Sifrsm;toif; A[dkaumfrwD0if tdrftrSwf 71^3? txu(2) abmvkH;uGif;teD;? awmifzDvm&yfuGuf? uav;NrdKU
  • 5. 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 international news AMERICA RAM, BOSTON KHUAA BUATSAIH KHAWVEL RAM HRANG HRANG INFIAM MITE TELNA MARATHON INTIHSIAKNAA BOMB PUAKAH MI 3 AN THI America ram Massachusetts State, Boston khuaah April 15 khan khawvel ram hrang hranga mite telna Marathon chu buatsaih a ni a, hetah hian bomb a puak a, mi 3 thiin mi 180 chuangin hliam an tuar. Intlansiakte tlan tawpna tur hmunah bomb hi a puak a ni. Thi zingah hian kum 8 mi mipa naupang pakhat a tel a, hliamte zingah ke bul tate pawh an awm. Heti anga bomb tihpuah awn awn hi mi firfiakte tih ngei a ni tiin hming inthup White House-a officer pakhat chuan a sawi. Boston Marathon hi kum tin buatsaih thin a ni a, a tel duh ram hrang hranga infiam mite pawh an quality finfiah phawt a ni thin. Heti ang hian Marathon intlansiaknaah bomb puak mahse April 20-a London Marathon chu Security uluk tak daha buatsaih tho a ni.n [BBC] BOSTON BOMB PUAK CHUNGCHANGA RINHLELH MI PAHNIH ZINGA PAKHAT CHU POLICE-TEN KAPIN AN MAN, DAMDAWI INAH A THI Boston Marathon intlansiaknaa bomb puak thua an rinhlelh mi pahnih zinga pakhat chu man tumin police-ten an kap a, a hliam tuar lovin damdawi inah a thi tih April 19 khan an ram TV lamah tar lan a ni. Massachussetts Institude of Technology Compounda police pakhat kah hlum a nih hnuah thil sual titu hi an zawng a, Boston bomb puaka rinhlelh pakhat chu hmuin police-ten an kap ta a ni . He an kaha hi MIT hmar lam Watertown daifem-ah an man a, a hliam avangin a thi tih America Media lam chuan an tar lang. MIT Compound-a thil thleng leh Boston bomb puak hi inzawmna an neih leh neih loh thuah policeten engmah an sawi lo. An rinhlelh mi pakhat an zawn chhung hian Boston bul Watertown district-a chengte chu mahni ina tawm thap turin police-ten thu chhuah an siam. Boston bomb puaka rinhlelh mi pahnihte thlalak hi FBI chuan April 18 khan an tichhuak a, he mite phnih hian bag lian tak an paw ve ve a, man an nih theih nan police-ten mipui tanpuina an dil bawk. Bomb a puah hma lawk hian a puahna hmunah he mite pahnih kea an kal thuak thuak thlalak chu FBI lam hian an tilang a ni. Rinhlelh zinga pakhat hian nghawng nei lo T-Shirt a ha a, a chungah kawr lum dum a ha, baseball lukhum var a khum. Pakhat zawk chuan bomb a puahna hmuna a bag a dah lai thlalak pawh hmuh a nih thu Boston-a FBI hotu Rick Deslauriers chuan a sawi. He pa hian kawr lum dum a ha a, base ball lukhum dum a khum bawk. Boston kawnglaia an kal vel lai thla lak pawh Security Cameraah a lo lang a, a lan chhung hi second 30 vel a nih thu FBI lam chuan thu chhuah an siam bawk. April 19-a an kah hlum hi lukhum dum khum zawk kha a ni nghe nghe. Bomb puahna Forum restaurant bula dingte hnenah, rinhlelh mi pahnihte chhungkaw hnai, thian leh an thenawmte hria in awm chuan min hrilh rawh u, hei hi thil harsa tak pawh a ni mai thei. Chanchin min hrilh tur hian kan rinchhan hle che u a nia," tiin Deslauriers chuan a sawi bawk. Chanchin hria an awm chuan FBI Website https://bostonmarathontips.fbi.gov-ah emaw ph (800-255-5324)-ah emaw hriattir turin an inngen. Rinhlelh te hian ralthuam an neih ngei an ring bawk. "Bomb a puah lai hian mi tam zawk chu an tlan chhia a, hliam tuarte chu an tlu a, hetih lai hian rinhlelh mi pahnihte erawh chu kal pangngaiin an lo kal a. An chet dan, an phi ve loh dan hi mi dang nen chuan chhim leh hmar ang a ni," tiin Deslauriers chuan a sawi. Bomb hi pressure cooker chhungah ball bearing leh perek an beng khat tlata an tipuak niin an ring. FBI lam erawh chuan bomb chungchangah engmah chipchiara an la hriat loh thu an sawi ve bawk. An thlalakte tarlan a nih hnu rei lo teah he mite pahnih hming hi an hriat thuai an rin thu officer pakhat chuan a sawi. He bomb puakah hian mi 3 thiin mi 180 laiin hliam an tuar. Thi mi pathumte hi Martin Richard (kum 8), Krystle Campbell (kum 29) leh Boston University zirlai, China hmeichhia Lu Lingzi te an ni.n Ref: AFP/CNN TAHANTIMES | 5 IRAQ RAM INTHLAN HMA LAWKA BOMB PUAKAH MI 50 THI Iraq rama America sipaite an chhuah hnua Iraq ram inthlan an buatsaih hmasak ber tur hma deuh (April 15) khan Iraq ram hmun hrang hrangah bomb a puak a, mi 50 vel an thi. He inbeihna rapthlak tak hi mi an tam vanglai zing lama thleng a ni a, hliam pawh mi 300 dawn lai an awm. He thil thleng hian inthlan boruak vel pawh a timuanawm lo hle. Inthlannaa tel tur candidate pawh mi 14 an thi tawh. He inthlannaah hian State 18 atangin mi 12 an tel ang. Sawrkar lam chuan hmun 12-ah bomb a puak a, mi 46 an thi tiin thu chhuah an siam. He tualthahna rapthlak tak hi March 19-a inbeihna (mi 271 an thi) a thlen hnua rapthlak ber a ni. April 15 bomb puak hi tu nge a titute tih hriat a la ni lo. Al Qaeda te nena inzawmna nei Suni Islamist firfiakte an nih an ring a. He pawl hian sawrkar beih an tum thu an lo puang fo tawh.n KOREA PENINSULA BORUAK A TAN HLE LAIIN JAPANIN PATRIOT MISSILE A LEK KAWH 2013 April ni 8 Press TV chanchina a lan danin Korea Peninsula-ah boruak a tang zel reng a. Hetih lai tak hian Korea-in a rawn beih thut a hlauh avangin a patriot missile-te chu a lek chhuak a, hmun remchang apiangah a bun thar ta fur a ni. Khawmual atanga van lam kahna missile thun khah sa launcher te chu Japan sawrkar chuan (ASDF) Air Defence Base hmun pathumah April ni 8 khan a bun hlawm a ni. He thu hi Japan broadcasting NHK-in a puang chhuak a. ASDF base pathum zinga pakhat hi Tokyo khaw daifema awm a ni a, a dang pakhat chu Takafigahara khuaah an bun a ni. Korea Peninsula-a nuclear ralthuam hmanga indona lo awm thut thei hi 1986-a chernobyl Nuclear reactor chhiat thut vanga buaina ai khan a nasa zawk fe ang tiin Russia President Vladimir Putin chuan April ni 8 vek khan khawvel hriatah a sawi chhuak.n [Press TV] THAWKTU KAN MAMAWH ZAWLAIDI MAGAZINE! Office staff full time-a thawk tur mi 5 leh agent thawk duhte tan Tahan Times office-ah ngaihven theih a ni. Hlawh chu inbiakrem tur a ni ang. Agentte chu an sem tam dan azirin agent hlawh an neih bakah bonus pek belh an ni ang. Office Staff – (2) post (mipa-1/hmeichhia-1) Local News Collector – (2) post (mipa/hmeichhia) Peon – (1) post (mipa) Tahan Times office Ph. 09 47072961 Mizoram Aizawla chhuah 'Zawlaidi' thlatin chhuak magazine chu 'Tahan Times' office-ah man tlawm takin a lei theih a, a lak theih ta e. Regular takin a lo thleng thin. Rawn ngaihven thuai rawh le.n
  • 6. 6 | TAHANTIMES world crime BOSTON BOMB TIPUAKTU NU TERRORISM DATABASE-AH Boston Marathon bomb tipuaktu nia rinhlelh te nu Zubeidat Tsarnaeva chu 'terrorism database'-ah a hming hi thla 18 kal ta khan ziah luh a ni tiin US government official te chuan an sawi. 2011 khan Russia in CIA te an rawn be ru a, Zubeidat Tsarnaeva leh a fapa upa zawk Tamerlan Tsarnaeva chu an hming ziah luh a ni ta a, hetih lai hian anni chu sakhaw larun pawl, he rama luh tum mek anga chhinchhiah an ni. An nufa hian TIDE an tih Terrorist Identities Datamart Environment database-ah ziah luh an nih thu official ten an sawi bawk. He database-ah hian hming lang sa leh rinhlelh kaite hming a chuang teuh naa heta hming chuang nazawng hi terrorist tia rinhlelh an kai kher lo. Tamerlan (26) kha Zirtawp zana police nen inkawmnaah kah hlum a ni a, a nau zawk Dzhokhar (19) chu hliam a ni. Hliam chungin hospital atangin tan inah dah nghal a ni. Mrs Tsarnaeva chu Russian Republic, Dagestan-ah a kir leh a, a fate chu bomb tihpuah mi pathum an thih a, mi 200 chuang an inhliamnaah khan an inhnamhnawih a rin theih loh thu hi vawi tam a sawi chamchi a ni. Press confrence an neihnaah tihian a ti: "America hian ka fate min laksak a ni. Americaa awm kha lo tih loh tur. Engvang nge ka lo va kal ni?" "America hian min hum dawn emaw ka ti a. Mahse America hian ka fate min chhuhsak a ni. Ka fate khan eng thil mah an ti lovang." Tamerlan thih chungchang an sawinnah tihian a ti bawk. "A la thi hlei nem. Engah nge thah a tulna kher. Engah nge Guantanamo-ah emaw a dang dangah emaw an thawn mai loh? Nung damin a lawm an man. An kuta mi a nia..."n KUM 13 MI HRENG TLATA PAWNGSUAL RAWNTUTE Tleirawl kum 13 mi hreng luia nawm chen nana sex hmanpuitu mi pathumte chu lung ina khung an ni ta. Mohamed Sheikh chu kum riat tang tura tih a ni a, Hamza Ali chu kum nga, Suran Uddin chu kum 15 tang tur an ni. He tleirawl hi London khawpui kawtlaiah an man a, Ipswich-ah an zinpui a, ni li chhung duh tawkin an mutpui hlawm a ni. Heng pawi khawihtute hi East Londona cheng vek an ni a, he tleirawl naupanna hi remchanga hmangin drug leh zu tein an hrai hmasa a, an duh tawkin an khawih ta a ni. A tawpah he tleirawl hi chei hlei thei lovin an tlansan ta a ni. Judge Nicholas Coleman chuan, "He tleirawl hi chhan chhuak mai lovin a khawlo zawngin sex an hmanpui a, an tawpna tur an hril a ni," a ti a. Tihian a ti bawk. "A la thlen ngai miah lohna khuaah zinpui a ni a, a la chen ngai miah lohna inah hruai a ni. A hmel hriat miah lohten an hruai bawk. Tichuan sahrang ang lekin in en a, duh tawkin in bawl kual ta a ni," Police ten chhanchhuah hna an thawh thleng ni li chhung he tleirawl hian hreawm a tuar ta a ni" a ti bawk. Uddin 26, Sheikh 32 leh kum 39 mi Ali te chu Bratain traffic dan bawhchhe veka puh an ni a. Uddin chu pawngsual thubuai pahnih, class B drug supply thu-ah te thiam loh chantir a ni. Sheikh chu naupag sex lam thila hman chungchang leh class B drug supply thu-ah pawikhawih a ni tih a chiang a. Ali chu sex thila mi pawngnek thubuaiah thiam loh chantir a ni bawk. Sheik leh Ali chu an ram Somalia-a thawn kir an ni mai thei a, an za hian sex lama pawikhawih tute list-ah tarlan an ni ang.n 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 JUSTIN BIEBER NEN INANG TAK, KUM 12 MI A NIHA JAIL-A TANG TURA TIH Inchei mawi tak angel hmai ang nei naupang pakhat chu a zirtirtuin eng vang nge Justin Bieber-a nau nen an inang hle a tih. Naupang tam berte chuan an naupan lai chuan an thiante nen hlim takin hun an hmang thin a, homework lam pawh an ngaihsak teh chiam ngai lo. Naupang Paul Henry Gingerich erawh chuti ang chu a ni ve hauh lo. Kum 2010 khan kum 12 mi kan tar lan tak Paul chuan a thianpa pahrawn chu a kah hlum avangin kum 25 lung in tang tura a chungthu rel a lo ni a. A thubuai neih hi rapthlak tak mai a ni a, chu aia miten mak an tih chu hetiang naupang kum 12 miin sualna rapthlak a khawih ngam hi a ni. Paul hian puitling anga awm a tum hle thin, kum 37 mi a nih hma chu lung in ata a chhuak dawn lo. Paul hi Enchanted Hills, Indiana-a khawsa a ni. Indiana-ah hian sual rapthlak tak an khawih chuan kum 10 mi pawh puitling court-ah an chungthu rel theih a ni. Mahse heti ang hi a thleng ngai meuh lo va, Paul hi heti ang thil sual ti, court-in a chungthu an relsak zinga naupang ber a la ni. Paul-a nun hi April, 2010-a vanduaina an tawn hma kha chuan naupang dang ang bawkin lehkha a zir a, homework lam pawh ngaihsak lovin hlim takin hun a hmang. Paul leh a thian, amah aia upa Colt Lundy leh kum 12 mi Chase Williams-te chuan tlan bo daih an lo tum a. mahse Laudy hi a thian dang pakhat an thil tum chu a pahrawnin a phal hauh loh tur thu a hrilh a. Pahrawn hi Phil Danner a ni. Amah an thah phawt a tul ta. Laudy chuan Paul chu silai mu awm inlawt sa chu a pe a, Danner-a tukverh an lo nghak a. Chase Williams erawh chuan an thil tih chu duh lovin pawnah a lo awm a. Policeho hnena Paul a inpuan hmasak ber tumin, "Danner chu in kil lamah a kal a, Colt chuan a kap a. Kei pawhin ka kap tawp a, ka mit ka chhing ta daih a," tiin. Hei hi Sunday Mirror-in a tar lan dan a ni. Paula chuan court hmaah ka thianpa ka zui ve mai a, ka thianpa hian a pahrawn thah hi heti em hian a tum ka ring lo a ti bawk. Engpawh nise Paul chu kum 2010 khan kum 25 lung in tang turin a chungthu an rel a, a chhan chu kum 49 i Danner a kah vang a ni. Ni kum December thla khan Indiana-a Court fo Appeals-ah Paula thubuai hi appeal tum a ni a. Puitling tawhte court-a Paul-a chungthu hi rel a nih chuan kum 65 lai lung inah a tang dawn a ni. Chuti ang a nih chuan kum 77-ah chauh lung in ata a chhuak ang. Kum 3 chhung chu Juvenile lung in-ah a tang phawt ang. Chumi hnuah chuan puitling tanna lunginah sawn a ni ang. Paul hi lunginah chuan entawn tlakin a khawsa a. Juvenite lung in chhung School-ah lehkha a zir a. kar khat-ah ni nga chhung lehkha a zir thin. Grade tha tak a hmuh theih nan a tang nasain a thawkrim em em a ni. A zirtirtuten Paula chu entawn tlak a nihzia an sawi fo va. Naupang tha berte zinga pakhat a ni an ti. Paula pa Paul Senior chuan, "Paula hi him fihlim turin ka duh lo. Thil sual a ti a, a tuar tur a ni. Miten thil sual titu anga an hmuh hi ka duh lo," a ti. Paul chuan, "Naupang dang aia ka puitlin hmat ka beisei. Tun hmaa ka tih thin dan angin ka ti thut thut tawh lo. Heti anga ka awm hi ka lawm a ni" a ti bawk.n NURSE KAN MAMAWH Agape Hospital, Tahan-a thawk tur Nurse kan mamawh a, dil duh chuan a hnuaia Address-ah ngaihven leh dil theih a ni. arwåmaq;½Hk (Agape Hospital) wGif olejyKuRrf;usifolESifhtawGYtBuHK&Sdol olemjyK0efxrf;tvdk&Sdonf/ Hlawh (လစာ) (Pay): K.112000/-pm+ Service charge 2%- I.v, I.m, Dressing charge 3% Ngaihven theihna:စံ Rev Thla Iap Moderator Presbyterian Church of Myanmar General Assembly Office Ward No. 3, Tahan - Kalaymyo Tel: 073-22675, 09-47213286 Pu Lalpuithanga Manager Agape Hospital Ward No.3 Tahan- Kalaymyo Tel: 073-21464, 09-31005093
  • 7. 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 general knowledge TAHANTIMES | 7 'SAMSEI SUAT BEIHPUI' AN THLAK GUANTANMO CAMP SENSO HAUTAK BER Hamas te awp lam Gaza strip-ah chuan sam sei, Jelly-a sam tikhawng, tikawh thalaite chu police te chuan an hmuh hmuh an man a, an puar bet a, nuihsawhin an lu an mehsak tih a tuartu tlangval pahnih leh human right group ten an sawi. Sam zuah sei leh kekawr ngum lang deuh thawa hate chu an bitum deuh ber a, a vuak te an vaw thin ni awm a ni. AP chanchin mite hnena tlangval pahnihin an zualko dan chuan Gaza khawpui chhungah beihpui thlain an bei a, thalai dozen hnih zet an man khawm a ni. Kum 19 rual, in rawng hnawih hna thawk thin Amen Al-bayet chu April ni 4 khan a lu ziahsak a ni a. An ziah hma chuan a sam chu a koki thlenga sei a ni. Kum 9 an nih atangin hmeiche naupang leh mipa naupang chu school-ah pindan hran ve ve-a lehkha zirtir tur, dah hran tur tih 'education dan' chu Hamas-ho telna Parliament-in a nemngheh hnu-ah hetiang hian 'sam sei suat beihpui thlak' hian a chhunzawm ta a ni.n Khawvel taninah senso a hautak ber nia sawi Guantanamo camp an tih mai, tan in a ni a. A senso hautak emvangin May thla tir lam khan President Obama chuan hei hi Guantanamo Bay-a he tan in hi khar a duh chhan a ni pakhat. He center hian tang pakhat kalw tura a senso hi kum khat tan USD 900,000 zel a ni. Pentagon-in a chawh chhuah danin he tan in leh Cubaa VS naval Base military court system, tan hian kum tin USD mtd 150 khawral a ni. He hmun hi foreign firfiak te bik hrenna tura a ruahman a ni a, kum 11 kal taa din a ni. Tunah hian mi 166 hren an ni a, mi pakhat tan kum khata senso chu USD 903, 614 a ni hial. United States-ah venhimna tha ber bera ngaihte hian tang mi pakhat tan USD 60,000 atanga USD 70,000 vel hi an seng tlangpui a. Chawhrualin sawrkar tan in zawng zawng hian mi pakhat khung beh nan USD 30,000 an seng niin an hria. Heng senso atanga te hian Guantanamo Bay tan in hautak zia a lang a. May thlatira Obama lo kir lehin he tanin khar tura beih a tum nawn leh tur thu a sawi chhan pawh senso hautak hi a chhuanlam pakhat a ni. He tan-in, center hi Republican President George W Bush hun laia din a ni a, 'United States hming tihliautu' tiin opposition groups lam chuan an ti thin a ni.n FRANCE-AH 'NEIH' INANG INNEIH PHAL French Parliament chuan an ram chhunga neih inagte dan ang taka inkutsuih an phal ta. Vote 320-ah 225 hmu-in he thu hi a tlang ta a ni. Tichuan French chu neih inang inneih phal ram (14)-na a lo ni ta a ni. Neih in-ang inneih phal leh phal loh chungchang hi French ramah hun rei tak chhung sawiho a ni a, duh leh duh lo inhnialna te a sosang thei ve hle a. Hetia phal a han ni ta hi neih inang lo inngaizawng tlat si te tan chuan 'lawmna ni' a lo thleng a ni ber. He thu pass a ni tih an hriat ve leh a duh lo ho mi za tam tak chu National Convention Building tualah an pung khawm chiam a, duh loh an lantir a. A duhlo zinga hruaitu actress ve bawk Freddie Bar-George chuan beih zel an tum thu a sawi lang a. "Thu hi a la tawp lo a ni tih hriattir an ngai. President pawh he thu hi ngaihtuah tha leh turin ka hriattir ang," tiin amah thlawptute hnenah a intiam a. National Convention an neih lai pawhin pa pahnih chuan an duh loh entirna lehkha te sem an tum avangin tihluihnaa kaihchhuah an ngai hial a ni. He thuah bawk tunhmain buaina a lo chhuah thin tawh avangin French police sang tel chuan tui kahchikna chak tak tak nen parliament building bulah an in-ralring ran mai a ni. Hmuh dan ngaihdan sawi tlan thu-ah chuan French mipuite hi neih inang inneih an thlawp emaw tih turin an lang naa a tak taka thlawptu hi chu Survey han neih tak tak chuan a tlem zawk an la ni tho niin zir chiang tute chuan an sawi.n [BBC] HMEICHHE SERH TAN CHUNGCHANG Africa leh Middle East rama hmeichhe thenkhat chuan tun thleng hian an serh an la tan thu UN lama thil zirchaingte chuan an sawi. Chung hmuna awm ram 29-a hmeichhe kum 15-19 inkarte zinga 36% chuan an serh an tan a, kum 45-49 inkarah hian 53% chu serh tan an ni. Hmeichhiaten serh an tan hian an mawn chu an tan deuh ber a. Hei hian thisen a tichhuak tam lutuk fo va. Natna hrik a lut palh thin bawk a. Nau an neihnaah harsatna eng emaw a thlen bawk thin. Ni kum lam khan Africa khawmualpuia pawl 1775 chuan hmeichhe serh tan hi an bansan tawh thu an puang a. Zirchianna an neihnaah hmeichhe serh tan hi an tlem tual tual avangin an bansan vek theih an rin thu UNICEF lam hotute chuan an beisei thu an sawi. Hmeichhe serh tan hi thil tih loh tawp tur zinga mi a ni, hmeichhe tam tak hriselna a khawih pawi tawh a ni.n MAY 12-A INTERNATIONAL NURSES DAY "Geneva Convention bul tantu leh Red Cross dintu angin min hre hlawm nana heti anga a lo awm thei hi English hmeichhe pakhat thawh rah vek a ni. Kum 1859 idonaa Italy rama kal tura nawrtu chu Cremia-a awm mek Miss Florence-i a ni" tiin Henry Dunant chuan a sanwi. Florence Nightingale chawimawi nan May 12 hi kum tin International Nurses Day a tan 1933 thleng khan an lo hmang thin a. He mi hnu kum 1934 atangin International Nurses Day chu May 8-ah an hmang chho leh ta zawk a. May 6-12 inkar hi Nurses Week atan an hmang thin bawk. May 8 chu Nurses zirlaite ni atan an hmang thin a, May 6 chu Nurses Day atan an hmang thin. Nurse Week chhunga Nilaini apiang hi zirna School-a awm Nurses Day atan an hmang bawk thin. Ti chuan May 12 chu International Nurses Day atan an hmang thin a ni. May 14 chu Nurse-ho Operation room-a an luh ni atan an hmang bawk. Heng ni leh hapta (week) an hman thin hi mite hriselna atana rim taka thawk thin Nurse-ho chawimawi nana hman a ni. International Nurses Day background hi kan en duh a nih chuan kum 1954 kha kan thlir let tur a ni ang. Kha tih hun laia America rama hriselna, zirna lama an hotu Dorothy Sutherland chuan America President Eisenhower hnenah Nurses Day hman ni tur tichianga nemnghet turin a lo ngen a. Official-a phalna hmu lo mah se, America ram pumin May 12-a hman tan an duh hlawm a. A chhan chu May 12 hi Florence Nightingale pian cham a nih vang a ni. School-a zir Nurse Day chu kum 2003 atang khan January Nilaini vawi lina chu thlakin Nurses Week-ah Nilaini chu an lo hmang ta bawk a. Florence Nightingale hi kum 1820, May 12 khan Italy ram Florence khuaah a lo piang a. British nupa laka lo piang a ni. Nightingale hi mi hausa chhungkua atana lo piang, hmel tha em em bawk si a ni a, heti anga thisen chhuah puat puatna hmun indonaa huaisen taka sipai hliamte a lo enkawl hi khawvel history-ah chawh reh theih a ni tawh lo. Nurses dang an mut tawh hnu zanlaiah te pawh khawnvar pakhat chauh chhiin dam lote a enkawl a. Chu vangin amah hi "The Lady of the Lamp" tiin an ko thin. England rama mordern nursing tichhuak tuah pawh an dah bawk.n E X P R Kalay-Yangon khual zin mite tana rawngbawltu Direct-a Yangon thlen theihna Aircon (Express) motor changkang hmangin kan tlan ta e. Kalay - Yangon (Discount) 25,000/ Kalay atanga chhuah hun : Chawhnu dar 1:00 Yangon atanga chhuah hun : Tlai dar 5:00 Contact-na tur Kalay Yangon Tel. 9-47043026, 0 Tel. 09-47605700 09-47078085, 09-400512035 09-400442020 E S S
  • 8. 8 | TAHANTIMES KRISTEN STEWART; KHAWVELA INTHUAM NALH BER celebrity michelle rodriguez hmeichhia tak ni 4 chuan Maynalh berachanchinah hmeichheKristen Stewart chu khawvel inthuam thlan a nih thu tarlan a ni. Kristen Stewart hi kum 23 mi lek a ni a, Emma Watson leh Duchess of Cambridge te a khum a. Kum hnih a zawnin thlan a ni ta. He 'inthuam nalh ber' thlan hi Britain-a 'Glamour' magazine-in a buatsaih a ni. 'The Twilight' star hi a mimal inchei dan pumpui ena thlan a ni a. A hmun a zira a inthuam thiam dan leh a hawiher chena en a ni. Tunhma chuan a inuluk em em lo a ni mai thei. 'Kawlaiah ka chhuak a, T-Shirt dangdai deuh tak ka ha a, ka lu lah a bal si, miin, 'He nu hi eng a ti nge?' te min ti hial," a ti a ni. Harry Potter actres Emma 23 chu Pahnihna a ni leh a. Duchess of Cambridge chuan pathumna a hauh. Nikum aiin a kaisang hret. Out-fit lam a thlang fuh thin a, hei hi fak-a hlawhna thin a ni. Spider-man star Emma Stone leh country singer Taylor Swift te'n palina leh pangana an hauh. Keira Knightly, Kate Moss leh Duchess Catherine nau Pippa Middleton te chu top 50-ah chauh an lang pha a ni. Kristen 'style' lama hetia a han invawrh leh hlauh hi chu atan rilru chhawk zangkhaitu a ni ngei ang. A chhan chu thla kal taa Star magazine-in Celebrity zinga huat hlawh ber kumtin a thlan thinah Kristen hi pahnihna a lo ni a. Celebrity huat hlawh ber chu Gwyneth Paltrow a ni a, Kristen-i chhete-a khumin 'huat hlawh ber lukhum' a khum a ni.n 'G irlfright', 'S.W.A.T', 'Resident Evil 3' leh 'The Fast And The Furious' film tea hmeiche ro thap em em anga lang thin kha a ni a, mahse Michelle Rogriguez hi hmeichhia tak a lo ni ngei mai. April thla nawi lam khan tuipui kamah a hahchawl a, he nu rothap hmel tak hian a 'nu'-na lai zawng zawng a pho lang vek a ni. Kum 34 a ni tawh a, a pian han enin a pawng lai tur, a khuar lai tur, a nih tur angin a la ni thlap vek mai. Florida, Miami, tuipui kam South Beach-ah April 26 zirtawp ni khan tiaupho-ah bikini thehlep nalh tak, a duma tlangkawm ha-in nilum a ai a, beer a inpah bawk a ni. Actress Michelle chu han enin a harhvangin a thar sur mai a, tiau-a a han kal kual thauh thauh chu tuipuia a inchiah tawh avangin a sam a huh hniang bawk nen a itawmna leh a mi hip chu na tak a ni. Michelle chuan a mawng bawr chu a pho lang naa, a kawng chin hnuai lam chu beach towel var leh pawl tialin a khuh tho a ni. A bikini inbel chu Michelle te ang hmeiche rothap, thil hlauhawm pawisa lo tana siam ni awm tak a hnung lamah hrui dum thil kawkalh a ni bawk a, duh tawka insawizawi theihna tur niin a lang. Michelle hian Corona can beer kengin plastic no-a a thli chhuak lai a lang a. A hnuah a kekawr tlawn leh a kawr te thlep tha-in, a towel hlai tak chungah awmin ni lum a ai vel a ni. Michelle hian kan hnung lawkah zial a nghei a, hetiang hian chawhnu lamah tuipui kam tiauphoa nilum aiin hun a hmang vel a ni. Michelle hian mahni inrin tawkna a tlachham hauh lo. "Sexy lutuk takin ka awm thei vek. Leather jacket ka'n ha ang a? A hnuaiah engmah ha si lovin?" A mimal rilru sakhat leh nghehzia sawi nan, "Kei chu mipa pa tak a ni ka duh. Kei aia kut-ke tin ngaihsak, tuai ang maia silhfen leh inchei uar lutuk chu ka 'ter' thei lo," a ti hmak mai.n christina milian-in a A 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 pian-kimtlang a pho silhfen hak tur lamah a ni hi a zam ngai lo. Swimsuit lam a nih pawhin Christina Milian hian a eng chi pawh hak a tim lo. Kum 31 lanu hi Cosmopolitan (Latinas) Summer 2013 issue tan thla la turin a han intheh kual vel a ni. One piece suit ha-in a pian nalh itawm fahran chu a pho lang nasa mai le. Christina chu thlalak pakhatah chuan len-a invet hnawk lungpui chungah tlu zalin a zah thlakna lai tur khuh tawk tawk lace dum suit ha-in a inpost a. A hnute sir lam leh a khela tattoo pholang zawngin hrenhrui bah kual style kawr thehlep tak hain thla a la nual bawk. 'So Amazing' starin nikuma swimsuit collection a pholan chiam hnu khan hetiang hian thlalak lamah a tuan leh ta a ni. Hei hi 2012-a Lil Wayne label, YMCMB a sign hnuah a ni. "Ka experience hian (Min hruai kir leh a) hmangaihnaa bual atin ka awm, ka tuar, talchhuaha zalen leh ka duh a, chawr chhuah leh ka duh a ni. Chung chu ka hla ah te hian ka sawi chhuak ve thin a. Ka suangtuahna leh ka rilru te hi mimal takin music lamah ka auchhuahpui thin," 'Us Against The World' singer hi October 2012 khan 'The Voice' tana social media correspondent atan thlan a ni a. 'Reality TV Contest' puipa zinga tel ve a nawmna em em chu a hming than hmaa chance peka a lo awm ve tawh ang ngeia contestant ten chance nei tura an han bei lai lo thlir kha a ni,' a ti a. "Khawvel hmuhah contestant ten chance neih beiseiin an han bei a, 'Chumi lo thlir chu a hmuhnawm asin. Coach te lah chu zahawm tak tak. Blake lah ka nuta ang. Shakira lah ka duh tak. Usher lah chu ti bawk. Kei chu an fan ka ni a, chutiang chuan thil kan han tiho thin a nia...." a ti a. Star hmeltha, tul thei tak mai hian hun awl a neih chuan wine tep chek chek emaw, thiante nena zin khawthawn emaw hi a nuam tih zawng a ni.n • Bike chhe chi hrang hrang siam theih reng a ni ta. Hmanraw changkang lh tha hmangin kan siam thei reng e. Kan tana hmanraw tangkai tak Bike hi kan duata kan uluk a tul. Kan dawr hi Bike Hospital tak tak a ni a, a siamtu pawh ram danga zir chhuak Bike Doctor a ni e. Bike Clinic hrang hrang siamtir ai chuan Bike Hospital-a siamtir hi a finthlak zawk. • Car ke pawh kan pump thei reng e. Kaihhruai tur mipa naupang (nurse) fel tak kan mamawh bawk. Address Vengpui Methodist Biak In kawt thlang Pu Liandawla tual zawl Tahan 'A' Group
  • 9. entertainment 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 TAHANTIMES | 9 JUSTIN BIEBER NEN HMANGAIHNA HRUALHRUI ZAWM LEH TURIN SELENA GOMEZ TOP 10 BOXOFFICE Gomez leh a bialpa hlui Bieber te inkarah Selenathil11la)chinfel TheaDisneya niJustinang. Nilaithawhtan hian loh awm ngei (April ni khan star chu Norway lam pa- nin a thlawk thla tih hmutu an lo awm tlat. Local airport pakhata Selena thlawhna a tum chiah lai chuan Justin-a chu Oslo-ah ‘Believe’ tour hun a hmang mek a ni. TMZ te hnenah thu intihriate chuan kum 20 lanu actress hi thil pawimawh leh eng emaw bik tak vanga hetia hlate khuaa zin niin an sawi. An inhmuhna tur hmun tiam chu Spring Breakers star Los Angeles atanga Oslo pana a thlawk hmutu Norwegian pop star pakhatin website-ah a tarlang a ni. Thu intihre deuh pakhat chuan hetianga Selena hla taka a zin hi tihpalh thil a ni lo va, pop star, tal buai mek hmu tura kal niin a sawi. Tlangvala hi eng emaw ti takin a talbuai a ni tih chu a thenawm te a tih dan leh photographer pakhat chunga a thil tih danah khan a lang a ni. Hetih lai hian kan hnung lawk khan Selena chu a inpuang a, hmangaihnaah hian a la innghat tlat a, Bieber nena an inkar chhe taah pawh hian a la beidawng tak tak lo tih a inpuang a ni. Harper’s Bazar magazineah tihian a ti: “Hmangaihnaah hian ka innghat a ni. Ni e. Kei hi chutiang hmeichhia chu ka ni,” “Ka thian tam zawk chuan hmangaihnaah hian rinna an nghat,” Justin chunga a hmangihna hi a nghet viau pawh a ni mai thei, mahse an hmingthanna hian an inkar boruak chu a tichhe thei a ni tih hi Selena hian a ring thei lo a ni. An pahnihah chuan mite mit a fu double niin a hriat leh hriat loh an zawhna chu Selena chuan, “Teh reng mai, mahse chu chu ka tan chuan ngaihtuah tel tur thil a ni hran lo, a chhan chu ka thununna piah lam thil a ni tlat,” tiin a chhang a ni. “Ka tan chuan hmangaihna chu thil pangngai ve mai a ni. Jay leh Beyonce te i hmu a, ‘E he, an va inhmeh em! I ti a. Mahse khua a lo ngui a, mi dangte hmangaihna ang bawkah an chhuak leh tho.” “Mahse he star hian mahtea awm hi nuam a ti zawmah niin a lang. A hmel a that ngaihtuahin leng chhuak tura sawmtu a ngah viau lo ni awm tak a ni. "Chhuah ka duh tak tak chuan ka chhuahna chu awards show-ah te a ni mai," a ti bawk. Leng tura tu emaw han sawm vel nen chuan a inang lo khawp mai. Chu lamah chuan ka mi sa lo a ni ber mai.”n PSY-A GENTLEMAN HLA THAR CHU YOUTUBE-AH ENTU AN TAM HLE Gangnam style hmanga khawvel puma lar chhuak South Korea zai thiam Psy-a hla awm Video thar Gentleman chu Youtube-a en theih a nih atanga ni 4 chhungin entu mi maktaduai 80.2 an awm a, entu tam record a siam hial. Youtube lama an tar lan danin Gentleman hla video file chu April 13 khan youtube-ah en theihin a awm tan, ni khat chhunga entu ngawt pawh mi maktaduai 18.2 an awm a, hla thar upload nia entu tam ber record a siam bawk. Upload a nih atanga dar kar 24 a tlin hmain entu hi mi maktaduai 18.2 an tling hman nghe nghe. He record hian VEVO hla video website-a Justin Bieber-a hla video, darkar 24 chhunga entu mi maktaduai 10.6 leh entu chu mi zat vel tho lo ni tawh Nicholas hla sak Beauty and the Beast music video record chu maktaduai 8.3-in a khum a ni. PSY-a music video thar Gentleman-ah hian hmeichhiate chhaih kual vel chu a hla thupui ber a ni a, he Gentleman hla hi sak hun chhung minute 3 leh second 54 a ni. Gangnam style video file kha khawvel pumah entu mi 1 billion chuang an awm a, hei hi tuna Gentleman hian a khum thei ang em tih chu zawhna lar tak lo chhuak mek a ni. Gangnam style kha a lar em avangin a hnua music video siam pawh a huphurh hle thu kum 35-a upa PSY (a hming tak Park Jae-sang) chuan a sawi. "Pressure awm lo anga inngaihtuah hi thil har tak a ni. Tuna ka hla thar hi uluk leh a tha thei ang bera ka siam a ni a. Miten an ngaihven em avangin hlawhtling lo mahse pawi ka ti lo," a ti. Gentleman hla hian khawvel hmun hrang hranga iTunes list-ah ni.1 a hauh nghal bawk. n The 1 Iron Man 3 2 The Great Gatsby 3 Pain & Gain 4 Peeples 5 42 6 Oblivion 7 The Croods 8 The Big Wedding 9 Mud 10 Oz the Great and Powerful $285M $51M $42M $5M $85M $82M $173M $18M $8M $230M Top 10 Music albums 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Life on a Rock To be Loved The 20/20 Experience Side Effects of You The Heist Based on a True Story The Truth About Love Unorthodox Jukebox Trouble Night Visions Kenny Chesney Michael Buble Justin Timberlake Fantasia Macklemore & RL Blake Shelton P!nk Bruno Mars Randy Rogers Band Imagine Dragons Website: www.tahantimes.com E-mail: tahantime@gmail.com Tel: 09 47072961 TOEFL & IELTS Specialist international english language proficiency ကၽြန္ေတာ့္အနာဂါတ္ေအာင္ျမင္မႈအတြက္ ဒီသင္တန္းဟာ အေကာင္းဆံုးေရြးခ်ယ္မႈတစ္ခုပါ Zam Ngaih Lian IELTS-6.5 [July, 2012] ETS TOEFL [PBT] Cambridge IELTS test preparation course • Foundation Cours/Test-prep Course ျဖင့္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး သင္ၾကားေပးေနပါသည္။ လစဥ္ တန္းခြဲသစ္ လက္ခံသည္။ Saya Michael Khuppi PCM Venglai (သံုးထပ္ဘုရားေက်ာင္း) အေရွ႕ဘက္ တာဟန္းေစ်း အေနာက္ဘက္ xl;jcm;csuf Past paper + Audio CD မ်ား၊ အမွတ္ေပး စည္းမ်ဥ္းမ်ားျဖင့္ သင္ၾကားေပးေသာေၾကာင့္ အမွတ္ေကာင္းရဖို႔စိတ္ခ်ရသည္။ ဆရာကိုယ္တိုင္ TOEFL-610, TWE-5.5 of 6 / IELTS-8.0 ရခဲ့သျဖင့္ 2012 တြင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး Top 10 စာရင္း၀င္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သင္တန္းသားမ်ားအတြက္ စိတ္ခ်ရသည္။ • trSwfaumif;&csif&if trSwfjrifhjrifh&xm;wJh q&mxH oif,lyg •
  • 10. 10 | TAHANTIMES Article ZIRNA SCHOOL 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 lalengmawia [Sanmyo] K hawtlang leh hnam hmasawnna atan mitinte kan pawimawh em em laiin mi thiamte hi an mamawh lehzual a. Chuvangin mi thiam tam tak chher chhuah kan pawimawh a ni. Mithiam chherchhuahna hmun pawimawh tak chu zirna sikul hi a ni. Tunlai hian khawvelin a ngaihpawimawhte zinga pakhat chu, "Human Resource" hi a ni a. Chu chuan a tum ber chu rinchhan tlak leh inghahna tlak mihring chher chhuah hi a ni. Kum (50) vel liam ta-ah khan kan ram leh South Korea hi intluk tlang vela ngaih an ni a. Korea ram hi a chhengchhiain phai zawl an nei tlem a. Ram vawt a nih avangin thing leh mau tha an nei lo bawk. Lei hnuai laihchhuah lung leh thil dang an hausa lova, luipui tha pawh kan ram angin an nei meuh lo. Kan ram dinhmun atanga teh chuan leilung hausakna lama in-nghahna tlak an nei chau hle a ni. Chuti ni se, eng vang nge kan ram aia heti taka hma an sawna an changkan bik le? A chhan chu "Zirna" (education) a ni. 1960 vel khan South Korea sawrkar chuan cheng tam tak (mtd. 200 vel lai) pukin a ram chhunga mithiamte thiamna zir belh turin ram dang-ah a tir chhuak a. Chung mithiamte lo hawng leh chuan an ram tan rinawm takin hna an han thawk tak tak a, an ram leiba an rulh zawh vek bakah khawvel mak tih khawpin hma an sawn chak ta a nih hi. Khai le, keini pawh inenfiah ila, kan khawtlang leh hnam hmasawnna atan chhungkaw tinte hian chhungkaw innghahna tlak mihring kan chherchhuah hi a va'n pawimawh tak em! Khawtlang leh hnam tan mi tangkai tak nge kan pek, mi hnawksak buaipui ngai tak? Engtin nge kan chhan dawn? Kan mamawh mithiam chherchhuak tur hian khawtlang huapa tih tur chin chu awm teh mahse a pawimawh zawk chu chhungkua hi a ni. Chhungkaw tinte kan pawimawh, kan pha fihlim thei lo vang. Kan fate zirna atan kan chhungkaw budget eng zat nge kan hman tawh? Engineer leh Doctor zir chhuak tur chuan mahni sumpai neih bak mi ta puk chawp pawhin thenkhat chuan an lo bei a ni. Thil hlu leh tha nei tur chuan phak bak bak pawh kan seng huam ngei tur a ni ang. Khawvelah ngaihpawimawh tur tam tak a awm ngei ang a, chu tiang kan ngaihpawimawh tluk hian kan fanaute zirna hi kan ngaipawimawh em? Missionary Pu Zosaphluia khan zirna hi a ngaipawimawh a ni. 1897 August ni (31) ah Aizawl a lo lut a. A rawngbawlnain hma a sawn theihna turin zirna sikul a din a nih kha. A pian cham vawi (28)na denchhena sikul hawn a duh a. Phungbawm sawmin a ban thingtuai, a bang dap, a chung di, mi 40 atanga 50 inkar vel zir theihna tur sikul a sa ta a. Ti chuan, hmun hrang hrang atangin lehkha an rawn zir a, mizo ram pum tan hmasawnna roupui tak a thlen ta a ni. Nu leh pa ten kan fate engvangin n g e sikulah kan dah? Lehkha zir turin mawle! Mahse, chuti ngawt chu a ni lo. Sikul hi lehkha ngawr ngawr zirtirna hmun a ni lo va, lehkha zirtir mai bakah mihring nitin nungchang awm dan mawi leh tha, ram leh hnam tana mi tangkai leh hman tlak ni tura trainingna hmun pawh a ni. Lehkha thiam bawk si, chu mi ruala hnam puitlingte rilru putzia pu ve tura inzirtir a, infah reng a ni. Kan fanau te, an pianpui mihring hlutna kha hmang chhuak a, hmang tangkai thei tur chuan zirtirna, kawhhmuhna, sawizawina, trainingna neih a tul. Chu tak chu sikul chuan lehkha zir thulh si lovin a lo tih tir thin a ni. Lung pawh a hlutna leh mawina lang chhuak tur chuan a chin hria leh a tat thiam ten an han tat phawt a ni lawm ni! Kan fanaute pawh a enkawl leh a zirtirna hmun Sikulah lunghlu mawi leh man tam tak ni thei turin englai pawhin zirtirtu ten an lo tatin an lo zirtir tlat a ni. Tuition kan tih hi chu an zirlai an hneh loh leh a hriat tawh sa an bel leh zual nan pawisa senga dahna, zirtirna hmu a ni. Nitin nungchang leh awm dan mawi lam zirtirna hun a awm ve hman lo. Lehkha ngau ngau inzirtirna hmun a ni. A ti thei tan chuan Sikul bak Tuition dah chu a tha tho e. Zir tam a, zir nawn fo chuan a zirlai a thiam chiang nge nge ang chu. Ram pakhat Education (zirna) a hniam viau chuan chu ram chu a tlahniam a ni ang a, zirna sang nei tha ho ram chuan a chhuk en dawn a ni. Mifing pakhat Makeranko-a chuan, "Khawvela hmasawn ber leh sang ber nih duh tan chuan Education ngaihpawimawh bak tih tur dang a awm lo," a ti hial a ni. Education hlawhtling tura practice-na khel mual chu Sikul hi a nih avangin, kan theihna zawn theuh atangin Sikul hi kan puihbawm fo a pawimawh em em a ni. J.F.Newton-a chuan, Mihring hi engtikah nge mithiam a nih kan tih chuan nun dan a thiam a, hmangaihna a hriat a, beiseina a neih a, tawngtai dan leh thih hlauh loh nachang a hriat hunah mithiam a ni ang a lo ti a. Keini hian engtin nge kan hrilh fiah ve dawn le? Kan hnamin harsatna a tawhte sut kianna tur leh khawvel harsatna sut kianna tur zawng zawng chu thumal pakhatah a lo inbawk khawm vek a, chu thu chu zirna (Education) hi a ni. Khawvela hnam pui rilru put zia pu pha ve thei turin leh mihring hlutna paw chhuak ve thei turin i tangrual ang u. Huan enkawltu thawh rah chu mawi tak leh rimtui taka a lo parchhuah hun thlirin beiseina leh thil tihin i thawk ang u. Khawvel buaipui leh ngaih pawimawh rinchhan leh innghahna tlak mihring chher chhuah hi kan chhungkua, kan hnam leh khawtlangah lo vulin lo zichhuak hram teh se. Mahni zawn theuhah theih tawp i chhuah ang u hmiang.n
  • 11. 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 Local News KOHHRANHOTEN NUTE NI AN HMANG BOGYOKE KAWNGPUI ZAUH HNA KAL ZEL 2013 May ni 12 khan Tahan khaw chhunga kohhran hrang hrangten ‘Nute Ni’ program hmangin inkhawm hun an hmang. Presbyterian Church of Myanmar Kohhran pawh ‘Nute Ni’ hun hmangin an inkhawm hlawm a. Kumin hi Presbyterian Kohhranin ‘Nute Ni’ an hman vawi khatna a ni. Tun hma chuan “Nu leh Pate Ni’ tiin hman thin a ni a, kumin 2013 atang chauhin ‘Nute Ni’ tia hman tan a ni. ‘Nute Ni’ inkhawm program-ah hian Presbyterian kohhran Tahan Venglai kohhran bikah chuan NSS Department lamin ‘Nu’ rawn inkhawm zawng zawng chu thilpek an hlan theuh a, ‘Nu’ 153 hnenah thilpek an hlan a ni. An thilpek chu ‘No Pui’ chhin nei a ni. Kohhran hrang hrangte hun hman dan pawh a tlangpuiin a thuhmun a. Nute present erawh a inang lo. Kohhran thenkhat chuan thleng, a thenin inhruk puan…chutiang zel chuan mahni remchan dan danin Nu rawn inkhawm zawng zawng te mikhual pawh nise an pe vek hlawm a ni. n MODEL NURSERY SCHOOL GRADUATION EXERCISE Presbyterian Church of Myanmar Tahan Venglai Kohhran hawn ‘Model Nursery School’ chuan Graduation Exercise vawi (6)-na chu 2013 May ni 10 zing dar 8:00 khan Venglai Hall-ah a buatsaih a, tluang taka hun hman a ni. Naupang 25-in graduation exercise an nei a, naupang nu leh pa te, kohhran hruaitute leh Nursery zirtirtuten he hun hi an hmanpui hlawm a ni. Model Nursery School hi May ni 11 atangin an chawl rih ang a, June ni 3-ah an hawng leh dawn niin thu kan dawng.n President U Thein Sein Kalaymyo-a a lo kal atanga rei vak lova kawngpui zauh hna tan nghal chu zawiawiin a la kal tluang zel a. 2013 May ni 2 khan hetiang hian Tahan Haimual gate chhakah thawh a ni. He kawng hi mel lungphun 8/3 Chin State ramri thleng zauh tur a ni a. Kawng area chin chu JCB hmanga lei tha chin hai a ni a, lung hraw rem khah nghal a ni. Hemi hnua road roller hmanga rah bel hna hi bawh zui mek a ni. Amaherawhchu hna a kal chak lutuk loh avangin hmun thenkhatah chuan lung hraw chhun khah sa, la rah bel lohte chu an rut khawm leh a, kawng kamah an chhung vum zawk a ni. Road roller hian a rah bel thuai leh si loh avangin kawngpui atanga mahni in inkar lung khawkrawk chu kal hrehawm tak a nih avangin hetiang hian mi thenkhat chuan lungte chu an rut khawm leh hlawm a ni. Kawng sir ve ve a ruala an laih chhiat nghal mai avang hian mipui tan harsatna a tling. A lehlam siam zawh chauha a lehlam hma lak nise a ziaawm ngei ang. Bogyoke kawngpui hi 20122013 fiscal year hian sawrkar sum Kyats mtd 140 senga zawh tum a ni. Feet 24-a zau a ni sa a, zauh zawh hnuah chuan feet 48-a zau a ni tawh ang.n Tar, Upa Chawimawi Kalaymyo-ah REVD DR ZOKIMA (85) SUNNA TLC-IN HUN AN HMANG 2013 April ni 4-a kal liam ta Revd Dr Zokima (85) sunna hun Tahan Literary Circle-in a hmang a. Tahan E Group-a Pi Tlangmawii inah hun hman a ni. Pi Tlangmawii hi Revd Dr Zokima farnu a ni. Sunna hun hmanah hian TLC puipate mi 8 an kal khawm thei a, Pu Zokima farnu te chhung leh a fa te ho nen hun hmanho a ni. Hun hmannaah hian Pu F. Lalbiakmawia chairman a ni a, a hmasa-in hun hman dan turte a puan hnu-ah Bishop Bawlliana'n hun hlan nan a tawngtai a. Chairman chuan TLC-in Literature lama a mi ngaih deuh te an boral emaw, chawimawina eng emaw bik an dawn changa hun bik ruata sunna emaw lawmpuina emaw an neih thin thu te a sawi a. Hemi hnu hian Aizawla boral ta, Revd Dr Zokima sun nan an zaa dingin ngawi rengin an lu an kun a. Sunna hun bik hman hnu hian Revd Ngurnghaka'n hun a hmang zui nghal. Hun zalen hman zawh hian Upa Pahlira'n tawngtai hun hmangin hun a khar a, zan dar 9:30 velah hun hman zawh a ni.n LUAN DIM LCCI TRAINING CENTRE April ni 17 Myanmar kum thar ni khan pKalaymyo-ah tar, kum upate chawimawhna sawrkar hminga buatsaih a ni. Township Administration Office Hall-ah buatsaih a ni a, kum 80 chuang upa chawimawi tur mi 95 lai an kal khawm thei a ni. Tahan atangin kum upa chawimawi tur mi 11 lai an zuk kal ve thei a, Tahan ward administrator Pu Zosangliana'n a hruai thla hlawm a ni. Township Administrator te, Sagain Region 'Sipin Minister' ten chawimawina hi an hlan. Mi pakhatah tangkafai Ks. 10,000/ theuh hlan an ni. Tar, kum upa chawimawi hi Kawlrama kumtin an tih thin a ni a. Khaw tinah sawrkar emaw, pawlho emaw, sakhaw puithiamhoin emaw an buatsaih thin a. Hmun tam takah tar, upa te chu an bual fai a, an kut an ke tin te an hlehsak a, ei tur in tur leh silh leh fen te hlanin an chawimawi thin. Kalaymyo-ah pawh hian kum upate chawimawi hi kumtin buatsaih thin a ni a, khawtlang huapin intin lut chhuakin sum pawh khawn thin a ni.n MAGAZINE! CHRISTIAN FELLOWSHIP OF MYNMAR (CFM)-IN OFFICE THAR HAWNG Mizoram Aizawla chhuah 'Zawlaidi' thlatin chhuak magazine chu 'Tahan Times' office-ah man tlawm takin a lei theih a, a lak theih ta e. Regular takin a lo thleng thin. Rawn ngaihven thuai rawh le.n May 29, 2013 Thawhtanni zing dar 8 khan CFM chuan 15/16 Ngwepadithar Street, Tahan Bazar-ah office thar a hawng ta a. Hawnna program hi CFM president Rev. Dr. Laithuaman a kaihruai. Hruaituin I korinth 12, Sam 119 leh Sam 24 te a chhiar zawh hnuin Rev. Lalrumliana a tawngtai. Tahan Ward Administrator Pu Zosanglianan Sign Board a pawt hawng. Kal khawmte kut beng thawm a tha hle. Office-ah Pu Lawmsangan CFM chungchang a sawi a. CFM hi Myanmar ram chhunga kawng hrang hranga rawng bawl thin a ni a. Seminar te, course te leh inkhawmhonate pawh a buatsaih thin. Kristian hla bu no.553 'Aw Lalpa i malsawmna hlu' tih sak a nih zawhin Rev. Biakhnuna malsawmnain program hi khar a ni. He mi zawh hian Nazarene Biak in lamah kalin thingpui te inho a ni a. CFM chungchang sawihona buatsaih a ni bawk.n ZAWLAIDI Tel: 09 47073065, Web: luandimlcci.jimdo.com E-mail: luandimlcci.kalay.mm@gmail.com တပ္ဦး ၈/၈ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း (ဘူတာလမ္းခြဲအနီး) ကေလးျမိဳ႕ LCCI Level 1+2 (tajccH pm&if;udkifoifwef;) ႏိုင္ငံတကာအသိအမွတ္ျပဳျဖစ္ကာ၊လြန္စြာအသံုး၀င္သည္။ (ေႏြရာသီ-အထူးေလွ်ာ့ေစ်း-၃၀%) တန္းခြဲမ်ား TAHANTIMES | 11 (A) 28 Mar 2013 (2-4 pm) (Mon to Fri) (B) 22 Apr 2013 (5-7 pm) (Mon to Fri) (C) 29 Apr 2013 (9-11 am) (Mon to Fri) • ၁၀ တန္းေျဖဆို၊ေအာင္ျမင္ျပီးသူတိုင္းတက္ေရာက္ႏုိင္သည္။ • လူဦးေရကန္႔သတ္ထားသျဖင့္ ၾကိဳတင္စာရင္းသြင္းထားရမည္။ • သင္တန္းေၾကးသြင္းသည္ႏွင့္ မိမိႏွစ္သက္ရာခံုေနရာကိုေရြးခ်ယ္ရမည္။
  • 12. 12 | TAHANTIMES local news 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 T.MELODY SINGER LALNUNSANGAN NUPUI NEI TA M izo khawvela zaithiam em em leh mite hriat hlawh tak Lalnunsanga chuan April 18, 2013 Ningani khan Kohhran dan thianghlimin Methodist Biak In, Vengpui-ah nupui atan Lalbiakliani chu a nei ta. Zing dar 9:00-ah inkutsuih program hi tan a ni a, Rev. Lalrinsangan a kutsuih a. Mipui tam takin an hlutpuiin an pungkhawm nasa hle a ni. Zing dar 10 chho velah Vengpui Chapel sir tual zawlah mo lawm program hi ropui taka buatsaih a ni. Mo lawm program-ah hian Mizoram atanga lo kal zaithiam Ananda, Feli Fanai leh Yangon zaithiam Pantei, Daisy te bakah hrang hlui zaithiam Pu Pachhunga leh Pu Thangluaia (Zodi) te an zai a. Ropui taka ruai theh mup mup a ni bawk. Inkutsuih program leh mo lawmnaa lo kal hi an thahnem hle. Lalnunsanga hi Pu Vanmawia leh Pi Zikpuii (fam) te fapa a ni a. Lalbiakliani hi Sayagyi Parlawma leh Pi Zohmangaihi fanu a ni. Heti anga kan zaithiam neih (Val Senior tak)-in nupui tha tak a nei hi Tahan Times lam pawhin kan lawmpui tak zet a ni.n B LAWNGTLAI BAPTIST KOHHRAN MITE LEH BAPTIST CHOIR OF MIZORAM TE TAHANAH aptist Church of Mizoram Bus, 'Baptist Choir Mizoram' Banner intar bus chu April ni 9 khan Tahanah a lo lut a. Hei hi Mizoram Civil mawtawr Tahanah dan ang taka lo lut hmasa ber a ni. Hakhaah April ni 5-7 chhung khan CACC Silver Jubilee hman a ni a. Hakha Baptist Church-ah ropui taka hman a ni. CACC hi Chin Association for Christian Communication tihna a ni a, Kohhran hrang hrang inzawm, 1988-a din a ni a, Silver Jubilee a lo tlin tak avangin ropui taka lawm a ni a, Lawngtlai Baptist Church leh Baptist Choir Mizoram ten an rawn hmanpui a ni. He Jubilee-ah hian zai turin Zaithiam C. Vanlalmalsawma, Pensy B.Lalthangliani leh Betsy Lalrinsangi te pawh an sawm bawk. Jubilee kalte hi sawrkar phalna ngeiin Mizoram mawtawrin Hakhaah an kal a. A remchan em bawk avangin Tahan Kalaymyo rawn tlang nghal an duh hle a. An duh ang ngeiin Chin State Chief Minister Pu Hong Ngai tanpuinain President Office hriatpuiin Mizoram mawtawr an rawn ken nen ngeia Kalaymyo tlang phal a ni ta a, an lo thleng thla ta a ni. Tahan an lo thleng dawn tihah Pu Ni Lian Sang, Pu Mangura leh Pu Saptea ten car-in 'View Point' (ShuhKhin-Tha)-ah an han hmuak a, mikhualten an thla a muan phahin an lawmzia an sawi bang lo. Kalaymyo lamah Pu Enoch leh Saya Bawi Hu ten an lo buaipui a, a then Salem Baptist compound-ah, a then Pi Mahlimite [Thit Sar Oo] hostel 'December'-ah leh a then mahni chhungkhat laina hnaite inah an thleng hlawm ta a ni. Hetia mahni ram mawtawr (bus) nen ngeia Tahan Kalaymyo leilung han rah hi a lo kala te pawh hian manhla an ti hle. Khampat Bung te pawh a huhovin an va tlawh a, eng harsatna mah a awm lo a ni. Lawngtlai Baptist Kohhran te leh Baptist Choir Mizoram te hi Sanmyo Salem Baptist Churchah inkhawmna hun neihpui an ni a. Lawngtlai lamin action song te nen, zaipawlin hlamawi remin hun an hmang a. Zaithiamho tih takah mimal leh a 'choir'-a zaite reng rengin theih tawp 'aw pui' chhuaha an zai avangin mipuite beng a fah hle a ni. Zaiin thu a hril nasa a ni. Zaipawl ruala lo kal Pensy B. Lalthangliani leh Betsy Lalrinsangi te hian an hun neih chep tak karah Tahan Times Office te an rawn tlawh a, thlalakna hun leh inkawmna hun tha te an rawn neihpui bawk. Baptist Choir leh Lawngtlai Baptist Kohhranho te hi Tahan-Kalaymyo-ah ni hnih chauh an cham hman a, a ni thumnaah Mizoram lam panin an chhuk leh ta a ni.n WATER FESTIVAL TRAINING 2013 April ni 15, Thingyan Akyat Ney’ khan Tahan Kohhran Tangrualten Trinity Nazarene Church Hall, Tahan E Group-ah Training an buatsaih a, kohhran hrang hrang atangin sawm bik mi 62 lai an kal khawm a ni. Revd Biakhnunan kaihhhruai hna a thawk a. ICM Kohhran General Secretary Revd Lal Piang Thang chuan hunserh hmangin thuchah tawi a sawi a ni. Pastor Lalhmingthangan hun hlan tawngtai a hmang a. Chawhma programah chuan Revd Lalchunglura Tahan Vengthlang PCM pastor-in chairman hna a thawk a, mipui a hruai. Hun hlan zawh hian paper buatsaihtu, Tahan Institute of Theology-a Lecturer Saya Lalthuamlianan a paper, uluk taka a rawn buatsaih chu a chhiar nghal par par a ni. Thupui chu: “Tunlai kan ram dinhmun inlumlet meka Kohhranhote hmalakna tur” tih a ni. Pu Lalthuamliana chuan a paperah chuan Myanmar ram dinhmun thlirna tawi a ziak hmasa a. Democracy hi eng nge?, Kan ramah Dedmocracy, Myanmar Democracy leh Pathian HKohhran te hmalakna tur, Kohhran Kalphung Thlirletna kan mamawh, Kohhran hruaitu chher hna, Rawngbawlna rilru dik, Rawngbawlna nun, inpumkhatna lamah, rinnaa dinnghehna, tih thupui hran hrante hmangin Myanmar Democracy-a inlet meka kohhranhote tel vena tur, hmabak leh tih tur te zau takin a tarlang a ni. Secretary Bishop Bawlliana report danin TKT-ah hian kohhran 26 insuihkhawm a ni a, hemi ni trainingah hian kohhran 19 atangin mi 60 chuang an kal khawm a ni.n
  • 13. 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 domestic digest BURMA-SIAM DEATH RAILWAY REL KAWNG SIAM THAR LEH A NI DAWN INTERNATIONAL CRISIS GROUP-IN PRESIDENT U THEIN SEIN HNENAH CHAWIMAWINA HLAN America ram President hlui George H.W.Bush leh Bill Clinton te an hlan tawh ang chawimawina 'In Persuit of Peace Award' chu President U Thein Sein hlan a ni. International Crisis Group chuan President U Thein Sein leh Brazil President hlui Luiz Inccio Lula da Silva te pahnih hnenah chawimawina chu a hlan a. He chawimawina hi khawvela mipuite intihbuaina (Crisis) thleng lo tura dang thei tu leh, buaina hmet dai theitu ram hruaitute hnena hlan thin a ni a. Chawimawina hlanna inkhawm hi New York khawpuia 'The Pierre Hotel'-ah buatsaih a ni a, President U Thein Sein chu amah a kal thei lo naa video clip thawnin lawmthu a sawi a. President aiawhin President office a thawk Union Minister U Aung Minn chuan chawimawina chu a va dawng a ni. ICG chuan chawimawina a hlan chhan hetiang hian a puang a. 'President U Thein Sein hi 2011 March thlaa President hna a chelh hnu khan ram inlum leh dan tur ruahmanna fel tak a siam a, ram history siamin thil a thlak danglam a. President hruaina boruakah eptu pawl dangte nena inlaichinna pawhin a tha zawngin hma a sawn a. Tun hmaa mipuite rap bet tlattu dan tha lo te pawh a sawi thiat vek a. Kum tam tak awh tawh tualchhung buaina tireh tura hma a laknaah pawh kawng tam takah a hlawhtling a, ralthuam keng taingyintha ho khat te tiam lovin ho dang zawng zawng nen inkah a titawp thei bawk a. Myanmarin tun hma atanga a lo hlauh tawh thin 'chona' tam tak a rochun, ama chinfel ngai a la awm. chung chona te chu: khawi ram bial pawha remna leh muanna kumhlun awm tura beih, taingyintha hnam hrang hrangte inthlauhthlakna tih bo, kum tam tak mahniaa sapa tala a tal hnua international khawvela lo chuang chhuak leh myanmar-in hlawkna a hmuh thar apiang te ram mipui, mi mal tinin a zar an zo theuh theih a pawimawh tihte a ni tiin a tarlang. Chawimawina hlanna hotel kawtah chuan USA-a khawsa Myanmar te leh Myanmar ram chungchang ngaihventuten Myanmar ramah tualchhung buaina a la awm reng thu an lo au a. He chawimawina chungchangah chanchinbu mi senior U Win Tin chuan Kachin leh Shan ram lamah indona a la awm reng avangin 'Peace Award' inhlan a la hun lo ve a ti thung a ni.n KANBAWZA BANK GROUP, CHHIAH PE THA Sawrkar nen inkungkaihna nei company group te hi an sum lak luh, an neih zat, an hausak dan inthlau chiam hlawm lo mah se sawrkara chhiah chhun luh zatah erawh chuan a let enge maw zatin an inthlau thung hlawm a. Company group zingah Kanbawza Bank group te hian chhiah an chhung hnem ber niin Texation Department lam atanga thu dawn a ni. 2012-2013 Fiscal-ah Kanbawza Bank Limited hian Kyat 10.827 billion chuang an thun a. A dawttu chu Max Myanmar company Limited leh ACE Construction Company Limited te an ni. Kanbawza Bank atang ringawtin kum 5 chhungin sawrkar hian chhiah Kyat 48 billion (kyat mtd 48000 chuang) a hmu a ni. Kanbawza Bank chuan 2013-2014 Fiscal tan pawh Kyat billion 17 chuang advance-in a thun tawh nghe nghe bawk. Kanbawza Bank ringawt hian kum 10 chhungin Kyat billion 100 lai chhiah a thun dawn tihna a ni a. Max Myanmar company, ACE, CB Bank Shwe Thanlwin, Htoo, Asia World tih ang company group, sawrkar zarzo bikte zawng zawng zingah Kanbawza hian a let tam fe-in chhiah an thun lut a, chuvangin Kanbawza Bank hi a dang zawng aiin chhiah a chawi tha hle tiin a chhut theih a ni.n TAHANTIMES | 13 I ndopui II-na lai khan he Death Railway rel kawng hi Monn State Thanphyuzayat township, Phayatonesu leh Thailand ram Kanchanburi District-te inkal pawhna atan an lo hmang tawh thin a. Kum 70 chhung hman lova an lo dah tawh chu hmang leh turin tunah hian an buatsaih leh tan ta. A thui zawng te pawh an teh mek a ni. Heti anga an tih leh chhan hi khual zin mite hip nan a ni nghe nghe. "Death Railway rel kawnga kal tur hian advertisement pawh pek chhuah tawh a ni. Kan titlai mah mah zawk. He rel kawnga lo thi tawhte chhungte pawhin rawn en an chak hle," tiin U Phyo Wae Yarzar chuan a sawi. Thailand ram chuan he rel kawng hmang hian sum tam tak an lo la lut tawh a. He rel kawng hi Thailand ram khawpui Bangkok atanga kilometer 128-a hlaah a awm a, khawvela khual zin mi hrang hrangin he kawng hi an hmang nasa hle. He rel kawng hi kan hmang dawn a nih chuan Thailand ram atanga hman a nuam zawk. Khual zin lam buaipuitu Company-ten Bangkok atanga zan khat riak, ni hnih kalin an ruahman thin. Kawng pawh a tha a. Hriat rengna tur thil leh Museum pawh Thailand lam miten an buatsaih thin. Lawng chuan tur pawh a awm. Rel pawh a chuan theih tiin," Daw Tin San chuan a saiw. He zin kawng hi nuam tawlna hmun ni lovin indo laia thite hriat rengna lam pang chu an kalpui dan ber a ni a. Kum 1942 khan Japan-hote chuan Thailand ram atangin an sipaite mamawh pek nan Malekkayiletgya leh Mohtamah tuipui chu an lo hmang a. Mahse tang rual sipaiten chu kawng an beih takah chuan Japan-te chuan kawng thar an zawn a lo tul ta a. Chu chuan he rel kawng, mel 258-a thui hi an lo siam phah ta a. He rel kawng siam nan hian Myanmar mi South East Asia ram mite leh tangrual sipaite zinga an man mi nuai khat leh sing riat-ten hmanhmawh taka an siam a ni. Kum 1943 khan siam zawh a ni ta a. Siam a nih lai hian Japan sipaite tihduhdahna, natna leh ei in harsatna avangin Asia mi sing kua leh tangrual sipai mi 16000 chuang an thi. Chu vangin Death Railway rel kawng hming a put phah a ni. Kum 1957 khan director David Lan chuan he kawng behchhan hian 'The Bridge on the River Kwai' tih film a lo siam ta nghe nghe a. He film hian Oscar Award pahnih meuh a dawng bawk. He kawng hi hman a nih lohna a rei tawh avangin rel kawng pawh leiin a chhilh bo deuh vek tawh. Tunah hian he kawng rapthlak tak hi siam thar leh an tum ta a, tun hmaa an lo tihdik lohte siam thaa a hmuna chengte hamthatna a lo awm beiseiin ti hian siam that an tum leh ta a ni.n HONGKONG TAILORING 1. 2. 3. 4. 5. 6. Hongkong tailoring-ah kan thui theih teCoat (Hnam kawrchhung leh kekawrtlawn) Waistcoat Kamis design chi hrang hrang Hmeichhe kekawrtlawn Jeans kekawrtlawn chi hrang hrang thui leh fit Longpants chi hrang hrang kan thui thei reng e. Dawrah hian puanthan zawrh nghal a ni bawk. A thlawna puanthui zirtirna kan nei dawn a, a zir duh apiang Hongkong Tailoring-ah hming list pek theih a ni e. Test-na a awm anga, a paltlang apiang zir tura lak an ni ang. May 27, 2013 (Thawhtan) ni dar 11:00-ah interviewna neih tur a ni ang. Zirchhuakte hi chhawr nghal an ni anga, hlawh an nei nghal ang. Zirtu chu kum 16-25 mi a ni tur a ni. Ngaihven duhte tan: Hongkong Tailoring (ေက်ာ္ထူး), TZR thlang HOREB Building, Room No.1 Tahan Bazar thlang ('A' Group)
  • 14. 14 | TAHANTIMES Domestic News KUM 10 LIAM TA CHHUNGA KHAWVELA MI HNEH THEI BER ATAN TIMES MAGAZINE CHUAN DAW AUNG SAN SUU KYI CHU A THLANG Times Magazine chuan khawvela mi hneh thei ber 100 an thlan thin champha vawi 10-na denchhenin khawvela mi hneh thei ber an thlang a, Myanmar democracy hruaitu Daw Aung San Suu Kyi chu a tling nawlh mai. Times Magazine chuan The Time 100 FaceOff chu online atangin vote mipuite hmangin a thlantir a, entertainment lam atangin Lady Gaga leh Daw Aung San Suu Kyi chu final-ah an intawng. He Time 100 thlannaah hian politics lam atang te, entertainment lam atang te, techonology lam atang leh mi entawn tlak lam atang-tea mi larte chu he thlannaah an tel ber a. Politics lam leh mi entawn tlak lama telte hi an inhneh tawk kher mai. Daw Aung San Suu Kyi leh Oprah Winfrey chuan inchuh a, Suu Kyi hian a hneh a. April 15 khan Suu Kyi leh Google hotu Larry Page-te an inel leh a, Suu Kyi hi a chak leh. Lady Gaga leh US President Obama te chu April 11 khan an inel a, Lady Gaga a chak. Ti chuan April 16 khan final round chu Daw Aung San Suu Kyi leh Lady Gaga-ten an hmachhawn leh ta a. Lady Gaga hian kum 10 chhungin dollar maktaduai 52 a la lut a, Grammy pawh vawi 5 a dawng tawh. April 16, zan dar 10-ah chuan Daw Aung San Suu Kyi hian 77%-in vote a hmu tam a, a hnuah Lady Gaga-in vote a hmu tam chho ve leh ta a. April 17 zing dar 8 velah chuan Dawng Aung San Suu Kyi hian vote 50% chuangin hma a la hruai a. Myanmar rama vote petute pawhin tan an la nasa hle a, pawl hrang hrang pawh Suu Kyi vote turin an fuih a. Chawhnu dar 1:30-ah Suu Kyi chuan vote 58% hmuin vote pek hun a tawp tawh tih Times Magazine Website-ah tar lan a ni a. Mahse vote hi a la pek reng theih a, tlai lam dar 3-ah chuan Suu Kyi hian vote 60% a hmu a, a tawpah chuan Suu Kyi chuan vote 61% hmuin Lady Gaga hian 39% a hmu a, vote pek theih hun a tawp ta a. Kum 2009 khan Times Magazine chuan a vawi khatna atan kum zabi 20 chhunga khawvela mi hneh thei ber 100 hi an thlang tan a. Kum 2004-ah chuan kumtin 'Time 100' person thlan hi huaihawt ziah a rel thlu ta a ni. Khawvela mi hneh thei ber top 100-ah hian Daw Aung San Suu Kyi hi kum 2004, 2008 leh 2011-ah thlan a ni a. Leaders & Entertainers, Scientists & Thinkers, Heros & Icons tia Cetagory 5-a thenin pakhat zel atangin mi 20 an thlang thin. March 28 khan Time 100 (kum 2013)-a tel tur candidate mi 153-te hming chu Times Magazine chuan a tar lang daih tawh a ni.n SIM CARD 1500 MAN HMANGTUTEN HARSATNA TAWK April 24 atang khan khaw hrang hrang Ward Administration office-ah Lucky draw hmangin Sim Card 1500 man chu zawrh chhuah a ni a, mahse Sim Card hmasa nena khaikhin chuan a hman thuah leh a lei thuah harsatna an tawk nasa hle nia thu dawn a ni. 1500 man Sim Card lei duhte chuan mahni Ward Administration Office-ah chhungkaw hming ziahna leh Hmatpontin copy kengin an dil a. Ward-a cheng mihring zat chhutin Sim Card hi zawrh chhuah a ni. 1500 man Sim Card lei duhte tan an mamawh zat zawrh tur a awm loh thuah te, a hman theih bial chhung a zim thuah te, hand set chi a tam thuah te leh a hmangtute tih tur a tam thuahte harsatna an tawk deuh ber. April 24-a an zawrh chhuah cheng 1500 man CDMA 800 MHz Sim Card chu a hman theih bial chhung a zim a, Card lei hnua hman loh chuan connection an khar bawk a. Chu bakah thla hnih chhunga Ks. 5000 man hman a tul bawk. CD MA 800 MHz an lo zawrh chhuah tawhin CDMA 450 chhungah hman a theih loh lehnghal. Hengte avang hian a hmangtuten an ngaina lo. "1500 Sim Card lei tumin dilna ka theh lut ve a. Mahse number ka pawt fuh lo va, ka lei thei ta lo. Ka han zawt kual vel a, cheng 1500 man CDMA 800 MHz Sim Card chu pawn lamah singsarih velin an lo zuar a. GSM Sim Card lei mai ka rilruk ta. Man tlawm GSM an zawrh hun tur ka nghak thei tawh lo," tiin Kamayut myo-a pa pakhat chuan a sawi. "Tuna cheng 1500 CDMA an zawrh hnuah 09730-a bul intan CDMA 800 MHz an lo zawrh chhuah theih tawh chuan pakhatah cheng nuai hnih leh a chanve vel a rawn ni leh a. Lei tura rawn zawt awm mahse a number a common tawh avang-in kan zuar ta lo," tiin 09730-a bul tan CDMA Sim Card hmang pakhat chuan a sawi. Takitah township-a cheng pa pakhat chuan, "Tun hma chuan nuai hnih man phone ka hmang a. Cheng 1500 man Sim Card an zawrh chhuah hma khan a man a to avangin ka zuar leh daih a. Cheng 1500 man Sim Card an zuar dawn an tih avangin ka lawm. Mahse an han zuar ta a, harsatna neuh neuh a awm. Lucky draw system-in an zuar a. Chhungkaw hming chuanna a tul a, keini chhung hian chhungkaw hming ziakna hi temporary chauhvin kan la siamtir a. Chu vangin ka lei thei ta lo. Thla hnih chhungin card hi hman zawh tur an ti. Mahni mimal phone a ni a, duh leh kan hmang ang a, duh leh kan hmang lo thei bawk. Hman loh chuan an titawp dawn bawk si. Chu vangin nuai hnih man phone chu ka lei leh ta zawk," tiin a sawi ve bawk. Sim Card man tlawm hi mipui tam zawk lei theih a lo ni lo. Lei duh thenkhat pawhin a lei dan system avangin harsatna an tawk mek a ni. Tunah hian kan ramah cheng 1500 man CDMA 800 Sim Card hman atan Radio Station 282 a awm a, an siam belh mek bawk.n[Eleven Media] MYANMAR-AH KHAWVELA CAR KHAWVELA NI THA HMANG COMPANY HMINGTHANG 8 CHU ELECTRIC KHAWL LIAN BER 3-NA OFFICIAL-A CAR ZAWRH PHALSAK CHU MINBU–AH GREEN EARTH POWER COMPANY-IN DIN DAWN Kumin chhungin Europe leh Asia rama car company lar 8 chu official-a zawrh chhuah an phalsak tak thu Myanmar Installment Commision lam atanga hriat a ni. Chung company-te chu German rama BMW, America rama Ford, Korea rama KIA, India rama TATA, Japan rama Toyota, Nissan, Honda tih ang chite an ni. Company thenkhat pawhin Car show room, Service Center leh car siamna hmunte pawh buatsaih an tum. Foreign atanga car lak luh hi kum 2010 atang khan phal tan a ni a. Japan ram atangin a rawn lut tam ber. Heti anga Europe leh Asia rama Car company lar an rawn luh tak hnuah hi chuan Japan Car lilama an zawrh thin pawh a man a tlawm leh zual an rin thu Min Ye Kyaw Sua hming pu motor lei leh hralhna hmuna thawktu pakhat chuan a sawi. Germany rama Car company lar leh tha Mercedes Benz pawh kumin chhung hian an rawn zuar ve bawk ang. "Car man hi nasa tak chuan a tla chiam lo vang. Mahse an inelna boruak leh a quality inthlauh dan chu a dang lam viau thei. Car show room an hawn tirh pawh khan Car tha tam tak chu sum tam tak hlohin an zuar chhuak," tiin an sawi bawk. A man thuah inelna a awm chho ang a, thil an tihsak theih leh Car company Seal-te hmangin mi an hip hle ang tiin Ford Company lo buaipuitu DIAMOND STAR company-a director U Ko Ko Gyi chuan a sawi. "A rate thuah Japan company nen an inel thei viau ang," a ti bawk. Tuna Car rawn zuar turte hnena tax an lak chu sawrkarin tihdanglam chauhin inelna thianghlim leh dik a lo awm thei ang an ti bawk.n[The Voice] 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 Khawvela ni tha hmang electric khawl lian ber 3-na chu Magwe Division-a Minbu khuaah thla 21 chhungin Thailand-a Green Earth Power Company chuan a din dawn ta. He khawl hian Megawatt (MW) 210 a pe chhuak ang. An sen ral zat tur chu USD maktaduai 275 a nih tur thu Thailand media lamin a tar lang. Green Earth Power Co. Ltd (GEP) leh kan rama Ministry of Electrical Energy leh Directory of Electrical Energyte chuan inlungrualna hming pawh an ziak ve ve tawh. Tunah hian kan rama electric tha an pek chhuah theih zat chu MW 2500 a ni a. Kum 2030-ah chuan MW 3000 pek chhuah theih an tum a. Chumi atan chuan tuna an din tur pawh hi tangkai tak tur a ni. Tuna Myanmar-in Electric tha a pek chhuah zat hi industrial lam thawhnaah a la daih lo hle. Tuna Electric tha an siam chhuah zinga 70% chu tui tha ring a ni a. 20% chu Gas Turbine hmanga siam a ni bawk a, 10% chu lungalhthei hmanga siam a ni. Tunah hian ni tha hmang electric khawl chu an siam ve dawn ta a ni. Tuna mi hi Myanmar rama ni tha hmang electric khawl hmasa ber a ni ang a. Magwe Division, Minbuah din tur niin hmun ram hectare 300 a luah dawn a ni. Myanmar rama electric hmang thei hi 26% vel chauh an awm a, khaw te lamah phei chuan 41% chauhvin an hmang. GEP President leh kan ram hotute pawh hian MW 200 chuang pe chhuak thei electric khawl din dan tur pawh an la sawi ho mek. Sen ral tur sum 70% chu bank-a puk tura ruahman a ni bawk.n RALTHUAM LEI TIH LOH MYANMAR AN HREKNA DANG ZAWNG CHU EU-IN HLIP DAWN Myanmar ram insiamthat chhohna hriatpuina atan EU chuan ralthuam lei tih loh an hrekna dang zawng chu an hlip dawn tih EU thu chhuah thenkhat rinchhanin Reuters chuan a tar lang. Kum khat liam ta vel atang khan EU hian Myanmar ram a hreknate hlih hi a lo remti tawh a, tunah hian ralthuam lei tih loh hrekna dang zawng chu hlih vek a remti fel ta a ni. EU palai hrang hrangten an remti tawh a, April 22 atang khan EU-a minister hrang hrangten an remti ve leh ta. EU hian Myanmar ram nena hun rei tak inzawm tawnna tha neih an beisei hle bawk. EU hian Myanmar ram Company leh pawl hrang 1000 vel leh mi 500 velte chu EU ramtea zin a khap tlat thin a. Chu bakah ral beih dan lama thiamna pek leh Mining lam leh thing lama installment neih pawh a lo khap a ni. Kum 2011-a Myanmar ram insiamthat hi thil tha tak nia ngaiin America leh khawthlang ram thenkhatte chuan an hrekna tam zawk chu an lo hlip tawh a. President U Thein Sein kaihhruai sawrkar chuan kum 17 chhung meuh house arrest-a awm Daw Aung San Suu Kyi chu zalentirin politics huangah a ko lut a, ram hrang hrangah pawh a zin kual ta. February thla khan khawvela lar em em Carlsberg beer pawh Myanmar ramah hralh chhuah tan ni lehin hei hi EU-in a hrekna a hlip lantirna hmasa a ni nghe nghe. EU hian Myanmar rama politics avanga lung in tang zawng zawng pawh chhuah vek turin a ngen nghal bawk. Rakhine rama buaina avanga mahni chenna chhuahsana hmun danga awmte zinga human rights chungchanga buaina awm mek pawh ching fel turin Myanmar sawrkar chu a ngen bawk.n[Reuters]
  • 15. 20 May 2013 Monday | Vol.2 No.17 Interview TAHANTIMES | 15 zai thiam ANANDA leh FELI L BIANGBIAKNA alnunsanga leh Lalbiakliani te inneihnaa hun hmang turin Ananda Hmingthansangi leh Feli Fanai (Lalnunfeli) te an lo kal a, inkawmna hun remchang a awm hlauh mai a. Tahan Times-ah te lo lengin titina hun a awm remchang a. Feli Fanai TT: Nikum 2012 Lelte Award hlannaah khan kan thiante nen in inhmu hlawm tawh a. AND: i e. Kan inhmelhriat hlawm a. Award ka N dawn ve te kha (Pu) Ni-a khan min hlan a sin. TT: Khami tuma thlalak te kha kan Tahan Times-ah hian kan tar chuai asin. A copy pawh kan rawn thawn che a. AND: Ka lo hmu hauh lo mai. TT: A va pawi ve. Kan rawn thawn vat che u asin. Pu Samuela hmingin. AND: A nih tak chu... TT: I chanchin te pawh kan lo ziak ve a, a copy ka pe leh dawn che nia. Kha ta i hla la release loh 'ka hmangaih che' kha engtin nge a nih tak zel? engmah kan hre zui ta lo va. AND: i e. Nikum Lelte Award hlan dawn tum N khan a hla phuahtu pa khan Pu C.Dina kha a lo hmuh a. Pu Dina khan Lelte-ah khan a lo tarlang a. Mahse kan la release chiah lo. TT: In va up rei tawh ve. AND: i e. Nikum bawk December khan release N tur an ti a. an thulh a. February-ah an sawn leh a. Khami hnu khan hla pahnih kan release hman tawh zawk a. TT: Engte nge le? AND: irsangzela hla 'Ka hmangaih leh thin' tih Z leh F.Lalhriati hla 'Lungrun ka dawn thin' tih te kha a nia. TT: 2012 kumah hla hnih i lo tichhuak a nih hi. A lawmawm. A nih thu dang. Lalnunsangate nen hian in inhriatna a rei tawh em? AND: ... amah tak nen chuan kan inhre lo va, A mahse Pu Tluanga (drummer) te atang hian kan inpawh a ni. TT: Aw... a nih tak chu. Thu dang leh. Hei Tahan in lo thleng hlawl mai a. In la hmu ngai awm si lo va. I rin a ang nge. i rin a ang lo? AND: Ka hmuh tum dan ai daihin a nuam ka ti. TT: I polite vanga ti mai i ni lo maw? AND: ih, ni lo. Ka ti tak tak. Entir nan Burma mi A tak tak, kawl kan tih, Mizo tawng hmang lo ho nen khan in awmho anga, vai rama kan kala kan awm dan ang deuhin kan ti deuh duk dawn emaw kan lo inti a. Mahse hei, Mizo nunphung pangngai tak, keimahni ang thoa khawsa khan in lo awm a, nuam kan ti lutuk. Kan mizia pawh a inang vek a. Mizote hi hnam dang karah in lo awm pheuh pheuh dawn emaw kan lo ti a. a lo ni hauh si lo. TT: Vanlalsailova pawh khan a ti a. Peng thuamah te sipai silai keng an lo ding fur dawn emaw ka ti," a ti a. AND: Aw...aw... chutiang deuh chiah chu a ni. Feli: Tiau-ah khan 'In tangka te thleng vek rawh u," min ti a. An hmuh chuan an man dawn che u, min ti a. Ka thleng vek a, mahse 'in-check' reng reng pawh a awm lo. Pangngai tak a ni ringawt mai. TT: Kawl loh chu a tha ber alawm. Feli: Motor tha chi hlirin min lo hmuak a. Pu Ni-a, Pu Pana leh Pu Mangura te ho-in min lo hmuak a, kan tlang par par mai. Annin min rawn hruai lo se, Jeep-ah bawr deuhin kan chuang ang a...(ha.. ha..) TT: Pu Vanneitluanga teho lo kal ang deuh khan ke nghahna pawh awm lo bus-ah in chuang mai tur asin. A sawmtu zingah khan ka tel lehnghal a. Nangni chu in nihlawh fe a nih chu. Feli, hei i hla te pawh hian Kawlphai a rawn fan chhuak ve vek a, amaherawhchu nangmah tak hi i hmel kan hmu ngai lo che a. I chanchin pawh tlem azawng min hrilh thei la. Birthday te? Feli: 1991, September ni 8. TT: I ti lawmawm. Zirna lam? Feli: 2007 khan Government Champhai High School ah ka lut tan ve a. 2008 khan ka graduate a. Open-ah ka kai a, class 12th zawm leh tur ka nia. TT: Aw a nih tak chu. Pianpui u leh nau te i nei em? Nu leh pa te? Feli: Pianpui unau pathum lai ka la nei. Ka nu hian min la dampui a, kapa F. Lalbiakmawia hian 2012 khan min boralsan tawh a? TT: Aw, a nih tak chu a va pawi ve. I nu hovin in khawsa ta a ni maw? Feli: Ni e, Champhai Venglaiah kan khawsa mek a. TT: Nichin khan titi kan pawt chat ta daih a. Tahan la thleng ngai miah lo i ni bawk a. I rin lawk dan nen chuan a inpersan deuh a ni maw. Feli: Ka rin ang a lo ni lo. A vaiin. A kawng, a kawtthler te ka rin loh ang daih a lo ni a. Kawl karah inthlahrung deuha awm turah ka lo inngai a. Tawng thiam si lovin, kan awm ang a, sipai te pawh an lo ding thup ang a, TT: Lo mikhualtute lahin an lo be tha ngam mang lo che u ang a.... Feli: (Nui bawk bawk chungin) Chutiang deuh chu a ni ber mai. Mahse hei chutiang chu a lo ni der si lo va. Mikhual lakah lah hian in fel em em a, in hawihhawm. Mi inngaihsak. Kan zai te pawh min respond tha lutuk. AND: in ngaihsak lutuk hi a hrehawm lek lek zawk M a ni. Chaw ei lai pawhin min vilveng reng a, a inthlahrunawm thei ang reng. TT: Mikhual VVIP in ni a, duat leh ngaihsak in phu alawm le.. A nih thu dang. Hei zaithiam lar in ni a, a thuphungah nun hi a chep deuh riau lo maw? Feli: Chep deuh e. Fimkhur reng a ngai a. Mi pangngai angin a awm mai mai theih loh a. TT: A nih a thuphungah eng hian nge i rilru tihrehawm thei thin? Feli: Hrehawm ka tih thin chu kan nihna lo puia miin min puh hi a nia. Kan famkim bik lo va, tih dik loh, thiam loh te chu kan nei ngei a. Mahse kan thil tih bak baka inpuh hi chu in-adjust a har thei khawp mai. Kei phei chu ,mi inthlahrung thei chi ka ni leh nghal a. TT: A ni ngawt ang. Mi lar, mi enthlak in ni a, miin an chang reng dawn che u a, fimkhur reng a ngai ang a, a hahthlakna lai a tam ve ngawt ang. TT: Feli, kha a khua zawnga sawi chuan Champhai leh Tahan chu kan inhlat loh chu. Remchang dangah te pawh in pahnihin in lo zin leh ang chu. Feli & Ananda: Teh reng mai. TT: Inkawmna hun tha min siamsak a, kan lawm tak tak a ni. Saw, in thianten an rawn sawm tawh che u. Run khawm lamah nge, Kalay University lamah nge an lenpui dawn che u? Nuam takin hun in va hmang dawn nia.n Ananda