3. ANUARIO ECONÓMICO DE ESPAÑA 2009
PRESENTACIÓN
Un año más, me complace presentar una nueva edición del Anuario Económico de España, una publicación del Servicio
de Estudios de ”la Caixa” que tiene por objetivo contribuir a la producción y divulgación de indicadores económicos,
comerciales y demográficos, de ámbito municipal, con el fin de facilitar la tarea a investigadores y a un amplio público de
empresas, profesionales y particulares interesados en este tipo de información estadística.
En este sentido, el Anuario Económico de España 2009 compila y presenta de manera ordenada datos estadísticos sobre
cada uno de los 3.253 municipios españoles de más de 1.000 habitantes, cuya población agregada representa el 96,7%
del total nacional. Asimismo, aporta estimaciones propias de una serie de indicadores tan significativos como la capaci-
dad de consumo de cada municipio (la cuota de mercado) o la determinación de sus áreas de influencia comercial (las
áreas comerciales). Los indicadores también se proporcionan referidos a los ámbitos provincial y autonómico.
Como consecuencia del gran número de indicadores aportados y del vasto ámbito territorial que cubren, la edición com-
pleta del Anuario Económico de España 2009 se ofrece exclusivamente en formato electrónico, consultable en la web del
Servicio de Estudios de ”la Caixa” (www.laCaixa.es/estudios). No obstante, se edita esta “Selección de indicadores”, que
recoge ejemplos de información relevante que puede extraerse del Anuario. Este documento también contiene un resu-
men de los principales indicadores del Anuario desglosados por provincias y autonomías, y una tabla con la totalidad de
variables que el lector interesado puede encontrar en la versión completa electrónica.
Cabe destacar que el Anuario Económico de España se ha venido publicando de forma ininterrumpida desde el año 1997
y que, en el transcurso de los años, su contenido ha ido creciendo con la introducción de nuevos indicadores y de series
históricas que se amplían anualmente, siempre con el afán de facilitar información lo más actualizada posible.
El Centro Gauss del Instituto Lawrence R. Klein, de la Universidad Autónoma de Madrid, ha preparado tanto la base de
datos como las estimaciones de los correspondientes indicadores. Los directores técnicos del Anuario han sido los profe-
sores José Vicéns, Pedro Chasco y Coro Chasco, responsables de un equipo constituido por profesores universitarios e
investigadores asociados de dicho Instituto.
Es mi deseo que con esta nueva edición del Anuario Económico de España sigamos contribuyendo a la difusión de infor-
mación económica desagregada a amplios sectores de público interesado, gracias al notable esfuerzo de recogida, siste-
matización y actualización de datos dispersos procedentes de múltiples fuentes que implica la realización de esta obra.
Isidro Fainé
Presidente de ”la Caixa”
4.
5. ÍNDICE
1. Equipamiento medio de los municipios 5
2. Variación de la población 6
2.1. Variación de la población total 6
2.2. Aportación de la inmigración a la variación de la población total: 2003-2008 8
3. Paro registrado en % de la población total 12
4. Evolución del número de oficinas de bancos y cajas de ahorros: 1 de enero de 2004 - 1 de enero de 2009 14
5. Número de teléfonos (telefonía fija) y líneas de banda ancha por 1.000 habitantes: 1 de enero de 2008 17
5.1. Número de teléfonos (telefonía fija) por 1.000 habitantes 17
5.2. Número de líneas de banda ancha por 1.000 habitantes 19
6. Evolución del parque de automóviles y de camiones: 1 de enero de 2003 - 1 de enero de 2008 21
7. Áreas comerciales 24
8. Indicadores económicos: gráficos por comunidades autónomas 26
Índice de población 26
Índice de actividad económica 26
Índice industrial 27
Índice comercial 27
Índice de restauración y bares 28
Índice turístico 28
Cuota de mercado 29
9. Resumen de indicadores por comunidades autónomas y provincias 30
10. Cuadro sinóptico de indicadores 38
Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores 3
6.
7. 1. EQUIPAMIENTO MEDIO DE LOS MUNICIPIOS
En España existen 8.112 municipios, de los cuales 4.859 (59,9%) tienen menos de 1.000 habitantes, representando sola-
mente el 3,3% de la población. Es decir, los 3.253 municipios de más de 1.000 habitantes existentes en España (40,1%
del total de municipios) comprenden el 96,7% de la población.
Población media municipal:
• Población media de los municipios de menos de 1.000 habitantes: 311 habitantes.
• Población media de los municipios de más de 1.000 habitantes: 13.725 habitantes.
• Población media del total de municipios: 5.690 habitantes.
Perfil del municipio tipo (mediana):
• 585 habitantes.
• 281 automóviles.
• 238 teléfonos fijos.
• 34 líneas de banda ancha.
• 1 oficina bancaria.
• 15 actividades industriales.
• 9 actividades comerciales minoristas.
• 3 actividades de restauración (restaurantes, cafeterías, bares, quioscos, etc.).
Como referencia, en España existen por cada 1.000 habitantes:
• 471 automóviles.
• 440 teléfonos fijos.
• 175 líneas de banda ancha.
• 1 oficina bancaria.
• 17 actividades industriales.
• 21 actividades comerciales minoristas.
• 7 actividades de restauración (restaurantes, cafeterías, bares, quioscos, etc.).
Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores 5
8. 2. VARIACIÓN DE LA POBLACIÓN
Este apartado expone, ordenadas, las principales variaciones de la población a nivel de comunidad autónoma, de provincia
y de grandes municipios (capitales de provincia y otros municipios de más de 50.000 habitantes). Este método se repite para
el resto de apartados de esta selección de indicadores.
2.1. VARIACIÓN DE LA POBLACIÓN TOTAL
Aporta las mayores y menores tasas de variación en los tres quinquenios siguientes: 1991-1996, 1996-2001, 2003-2008.
VARIACIÓN POBLACIÓN: TOTAL ESPAÑA
En %
POBLACIÓN TOTAL 2008 1991-96 1996-01 2003-08
46.157.822 habitantes 2,1 3,0 8,1
COMUNIDADES AUTÓNOMAS CON MAYORES Y MENORES TASAS DE VARIACIÓN
En %
MAYORES TASAS DE VARIACIÓN 1991-96 1996-01 2003-08 MENORES TASAS DE VARIACIÓN 1991-96 1996-01 2003-08
Balears (Illes) 7,2 10,7 13,2 Asturias –0,6 –2,3 0,4
Castilla-La Mancha 3,3 2,8 12,5 Galicia 0,4 –1,7 1,2
Comunitat Valenciana 3,9 3,8 12,5 País Vasco –0,3 –0,7 2,1
Murcia 4,9 9,1 12,4 Extremadura 0,8 –1,1 2,2
Rioja (La) 0,6 4,4 10,5 Castilla y León –1,5 –2,1 2,8
Cataluña 0,5 4,2 9,8
Madrid 1,5 8,0 9,7
PROVINCIAS CON MAYORES Y MENORES TASAS DE VARIACIÓN
En %
MAYORES TASAS DE VARIACIÓN 1991-96 1996-01 2003-08 MENORES TASAS DE VARIACIÓN 1991-96 1996-01 2003-08
Guadalajara 8,0 11,3 28,2 Ourense –1,9 –2,4 –1,8
Tarragona 6,0 6,1 20,6 Lugo –3,7 –3,4 –1,4
Toledo 5,4 4,9 19,0 Zamora –2,9 –4,0 –1,2
Almería 10,2 7,0 18,1 Palencia –2,6 –3,6 –0,9
Girona 4,1 6,5 18,1 Cáceres 0,5 –2,4 0,4
Alicante/Alacant 6,7 6,0 15,9 Asturias –0,6 –0,3 0,4
Castellón/Castelló 2,3 6,1 14,8 León –1,7 –5,5 0,8
Málaga 7,6 3,0 13,7 Vizcaya –1,3 –1,5 1,1
Balears (Illes) 7,2 10,7 13,2 Salamanca –1,3 –2,1 1,5
Lleida 0,8 1,6 13,0 Coruña (A) 1,2 –1,3 1,6
Murcia 4,9 9,1 12,4 Guipúzcoa 0,0 –0,4 2,4
Rioja (La) 0,6 4,4 10,5 Jaén 1,7 –0,7 2,4
Santa Cruz de Tenerife 6,4 4,4 9,9 Pontevedra 2,0 –1,2 2,8
Madrid 1,5 8,0 9,7 Córdoba 0,9 0,0 2,9
6 Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores
9. CAPITALES DE PROVINCIA Y OTROS MUNICIPIOS DE MÁS DE 50.000 HABITANTES
CON MAYORES Y MENORES TASAS DE VARIACIÓN
En %
MAYORES TASAS DE VARIACIÓN 1991-96 1996-01 2003-08 MENORES TASAS DE VARIACIÓN 1991-96 1996-01 2003-08
Rivas-Vaciamadrid 52,2 58,0 63,5 Cádiz –5,7 –8,4 –5,8
Valdemoro 19,3 56,2 56,3 Ferrol 0,0 –6,1 –5,2
Roquetas de Mar 38,7 34,5 43,9 Getxo 2,8 0,1 –2,8
Benalmádena 23,4 27,3 39,7 Ourense 4,2 0,4 –2,2
Arganda del Rey 11,9 14,4 38,8 Sevilla 2,1 –1,8 –1,4
Mijas 11,8 30,5 35,0 Salamanca –2,2 –1,8 –1,4
Ejido (El) 15,1 21,6 32,2 Torrelavega –3,0 –4,7 –1,3
Arona 24,1 44,7 32,1 Santander –3,0 –2,5 –1,3
Estepona 7,4 14,8 31,8 Valladolid –3,3 –1,0 –0,8
Parla –1,1 14,5 30,5 Avilés 0,4 –2,9 –0,8
Torrevieja 43,9 41,5 30,1 Prat de Llobregat (El) –1,7 –2,3 –0,7
Gandia 9,2 5,8 26,5 León 0,8 –9,9 –0,4
Orihuela 2,5 7,2 24,9 Granada –3,8 –2,0 –0,3
Rozas de Madrid (Las) 28,9 40,0 24,9 Bilbao –3,0 –2,5 –0,1
Paterna 13,5 4,3 24,7 Badalona –3,5 –2,4 0,4
Aranjuez 7,6 4,9 24,6 Coruña (A) –1,3 –3,0 0,5
Torremolinos 28,6 26,4 24,5 Jaén 1,5 7,5 0,7
Molina de Segura 8,7 14,1 23,5 Sant Boi de Llobregat 0,1 0,9 0,7
Vélez-Málaga 4,1 7,7 21,0 Santa Cruz de Tenerife 1,8 –7,5 0,9
San Vicente del Raspeig/ Palmas de Gran Canaria (Las) 0,2 –0,2 0,9
19,7 13,4 20,8
Sant Vicent del Raspeig Vigo 3,9 –2,3 1,1
Sant Cugat del Vallès 21,2 27,7 20,8 Santa Coloma de Gramenet –7,5 –8,3 1,1
Fuengirola 10,5 19,1 20,2 Donostia-San Sebastián 3,2 0,8 1,3
Majadahonda 19,6 26,6 18,6 Palencia 1,2 1,2 1,5
Calvià 37,0 25,1 18,1 Zamora –1,1 1,7 1,6
San Sebastián de los Reyes 7,3 7,4 17,6 Gijón 2,1 0,8 1,8
Santa Lucía de Tirajana 21,4 18,8 16,4 Elda –2,9 –2,2 2,0
Girona 2,8 6,1 16,3 Córdoba 1,4 0,6 2,1
Arrecife 12,3 18,1 16,3 Barcelona –8,2 –0,3 2,1
Chiclana de la Frontera 13,1 15,1 15,9
Cuenca 2,1 6,0 15,7
Castelldefels 16,6 20,6 15,6
Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores 7
10. 2.2. APORTACIÓN DE LA INMIGRACIÓN A LA VARIACIÓN DE LA POBLACIÓN TOTAL:
2003-2008
Toda vez que el periodo 2003-2008 refleja en general mayores tasas de variación que en quinquenios anteriores, este
apartado pretende medir el efecto de la población extranjera en la variación total de la población. Para ello se descompone la
tasa de variación de la población total en la aportación de los extranjeros y de los españoles a dicha variación, aportaciones
medidas en puntos porcentuales. Asimismo, se proporcionan las cifras de población española y extranjera en 2003 y
2008, así como las variaciones absolutas. Se entiende por población extranjera la que está empadronada y no tiene la
nacionalidad española.
En España, los extranjeros han contribuido a la variación de la población total (3.435.611 habitantes) con 2.604.185
habitantes, y los españoles con 831.426 habitantes. Por lo que, teniendo en cuenta los pesos de las indicadas variaciones
en cifras absolutas de la población extranjera y de la española respecto a la variación de la población total, resulta una
aportación de los extranjeros a la variación de la población en España (8,1%) de 6,1 puntos porcentuales y una aportación
de los españoles de 2,0 puntos porcentuales.
VARIACIÓN POBLACIÓN: TOTAL ESPAÑA
TOTAL Variación Aportación a la variación
POBLACIÓN 2003-2008 (puntos porcentuales)
Absoluta % Extranjeros Españoles
46.157.822 3.435.611 8,1 6,1 2,0
EXTRANJEROS ESPAÑOLES
2003 2008 Variación absoluta 2003 2008 Variación absoluta
2.664.168 5.268.762 2.604.185 40.052.896 40.889.060 831.426
COMUNIDADES AUTÓNOMAS CON MAYORES TASAS DE VARIACIÓN
TOTAL Variación Aportación a la variación
POBLACIÓN 2003-2008 (puntos porcentuales)
Absoluta % Extranjeros Españoles
Balears (Illes) 1.072.844 125.483 13,2 10,2 3,0
Castilla-La Mancha 2.043.100 227.319 12,5 7,4 5,1
Comunitat Valenciana 5.029.601 558.716 12,5 9,7 2,8
Murcia 1.426.109 156.879 12,4 8,8 3,6
Rioja (La) 317.501 30.111 10,5 8,1 2,4
Cataluña 7.364.078 659.932 9,8 8,3 1,5
Madrid 6.271.638 552.696 9,7 7,3 2,4
EXTRANJEROS ESPAÑOLES
2003 2008 Variación absoluta 2003 2008 Variación absoluta
Balears (Illes) 126.505 223.036 96.531 820.856 849.808 28.952
Castilla-La Mancha 70.899 206.008 135.109 1.744.882 1.837.092 92.210
Comunitat Valenciana 413.760 847.339 433.579 4.057.125 4.182.262 125.137
Murcia 113.912 225.625 111.713 1.155.318 1.200.484 45.166
Rioja (La) 20.570 43.856 23.286 266.820 273.645 6.825
Cataluña 543.008 1.103.790 560.782 6.161.138 6.260.288 99.150
Madrid 589.215 1.005.381 416.166 5.129.727 5.266.257 136.530
8 Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores
14. 3. PARO REGISTRADO EN % DE LA POBLACIÓN TOTAL
Se expone a continuación la tasa de paro registrado, obtenida como resultado de relativizar el número de parados registrados
en el Servicio Público de Empleo Estatal (antiguo INEM), a 1 de julio de 2008, por la población total (1 de enero de 2008). No
es posible elaborar una tasa de paro municipal referida a la población activa porque la Encuesta de Población Activa (EPA),
al ser una encuesta muestral, no se extiende a nivel municipal. Este indicador de paro registrado, referido a la población
total, puede ser, sin embargo, un útil indicador comparativo por municipios. Debe advertirse también que el paro registrado
en porcentaje de la población total, correspondiente a 1 de julio de 2008, no es homogéneo con el estimado en años
anteriores a 2005, debido a que desde mayo de 2005 el INEM llevó a cabo un importante cambio metodológico para la
determinación del paro registrado (por ejemplo, anteriormente no se computaban como parados los demandantes de primer
empleo), acercándose ahora más a los criterios de la EPA.
ESPAÑA: 5,2%
COMUNIDADES AUTÓNOMAS CON MAYOR Y MENOR PARO REGISTRADO
EN % DE LA POBLACIÓN TOTAL
MAYOR PARO REGISTRADO % MENOR PARO REGISTRADO %
Canarias 8,5 Aragón 3,1
Extremadura 7,5 Balears (Illes) 3,4
Andalucía 7,0 País Vasco 3,7
Navarra 3,7
Rioja (La) 3,7
Cantabria 3,9
PROVINCIAS CON MAYOR Y MENOR PARO REGISTRADO EN % DE LA POBLACIÓN TOTAL
MAYOR PARO REGISTRADO % MENOR PARO REGISTRADO %
Cádiz 9,6 Soria 2,5
Palmas (Las) 9,2 Huesca 2,8
Badajoz 8,2 Teruel 2,9
Santa Cruz de Tenerife 7,7 Segovia 3,1
Sevilla 7,0 Lleida 3,1
Córdoba 6,8 Zaragoza 3,3
Málaga 6,6 Guipúzcoa 3,4
Huelva 6,4 Balears (Illes) 3,4
Cáceres 6,3 Álava 3,5
12 Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores
15. CAPITALES DE PROVINCIA Y OTROS MUNICIPIOS DE MÁS DE 50.000 HABITANTES
CON MAYOR Y MENOR PARO REGISTRADO EN % DE LA POBLACIÓN TOTAL
MAYOR PARO REGISTRADO % MENOR PARO REGISTRADO %
Melilla 11,9 Pozuelo de Alarcón 2,4
Sanlúcar de Barrameda 11,5 Calvià 2,4
Santa Lucía de Tirajana 10,9 Sant Cugat del Vallès 2,5
Línea de la Concepción (La) 10,8 Rozas de Madrid (Las) 2,7
Telde 10,6 Soria 2,9
Ceuta 10,6 Majadahonda 3,0
Palmas de Gran Canaria (Las) 9,8 Getxo 3,3
Jerez de la Frontera 9,7 Toledo 3,3
Arrecife 9,7 Donostia-San Sebastián 3,3
Elda 9,6 Zaragoza 3,4
Elche/Elx 9,5 Rivas-Vaciamadrid 3,4
Utrera 9,2 Segovia 3,5
Cádiz 9,1 Alcobendas 3,5
San Fernando 9,1 Castelldefels 3,5
Linares 8,9 Teruel 3,6
San Bartolomé de Tirajana 8,8 Barcelona 3,7
Alcalá de Guadaíra 8,8 Vitoria-Gasteiz 3,7
Mérida 8,7 Siero 3,8
Puerto de Santa María (El) 8,7 Lleida 3,8
Algeciras 8,6 Guadalajara 3,8
Córdoba 8,6 Burgos 3,8
Chiclana de la Frontera 8,5 Cartagena 3,9
Dos Hermanas 8,3 Madrid 3,9
San Cristóbal de La Laguna 8,2 Girona 3,9
Talavera de la Reina 8,2 Orihuela 3,9
Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores 13
16. 4. EVOLUCIÓN DEL NÚMERO DE OFICINAS DE BANCOS Y DE CAJAS
DE AHORROS: 1 DE ENERO DE 2004 - 1 DE ENERO DE 2009
VARIACIONES DE OFICINAS BANCARIAS EN ESPAÑA
2009 2004 2004-09
Absoluta %
Bancos 15.584 13.730 1.854 13,5
Cajas de ahorros 24.985 20.860 4.125 19,8
BANCOS: COMUNIDADES AUTÓNOMAS CON MAYORES AUMENTOS Y MENORES
AUMENTOS DE OFICINAS
MAYORES AUMENTOS DE OFICINAS 2004-09 MENORES AUMENTOS DE OFICINAS 2004-09
Absoluta % Absoluta %
Madrid 510 24,1 Asturias –4 –0,9
Canarias 113 23,7 Extremadura –3 –0,7
Murcia 66 21,6 Galicia –6 –0,5
Andalucía 339 20,7 Castilla y León 24 2,5
Castilla-La Mancha 84 20,6 Cantabria 8 3,7
Comunitat Valenciana 272 18,6 Navarra 10 4,5
CAJAS DE AHORROS: COMUNIDADES AUTÓNOMAS CON MAYORES Y MENORES
AUMENTOS DE OFICINAS
MAYORES AUMENTOS DE OFICINAS 2004-09 MENORES AUMENTOS DE OFICINAS 2004-09
Absoluta % Absoluta %
Canarias 207 40,0 Extremadura 29 4,9
Madrid 705 27,4 Navarra 14 4,9
Murcia 153 27,3 Cataluña 621 12,5
Comunitat Valenciana 523 27,1 Aragón 105 12,9
Asturias 76 25,0 Cantabria 32 13,9
Andalucía 771 24,8 Galicia 156 14,5
14 Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores
17. BANCOS: PROVINCIAS CON MAYORES AUMENTOS Y MAYORES
DISMINUCIONES DE OFICINAS
MAYORES AUMENTOS DE OFICINAS 2004-09 MAYORES DISMINUCIONES DE OFICINAS 2004-09
Absoluta % Absoluta %
Guadalajara 15 33,3 Ourense –17 –10,2
Almería 36 29,0 Lugo –16 –8,6
Palmas (Las) 70 28,8 Zamora –6 –8,6
Málaga 105 27,7 Segovia –3 –4,8
Toledo 39 26,4 Salamanca –3 –2,2
Madrid 510 24,1 Cáceres –2 –1,4
Huelva 20 23,3 Palencia –1 –1,4
Cádiz 45 21,8 Asturias –4 –0,9
Murcia 66 21,6 Badajoz –1 –0,4
Alicante/Alacant 115 21,6 Ávila 0 0,0
Zaragoza 50 21,0 Coruña (A) 7 1,4
CAJAS DE AHORROS: PROVINCIAS CON MAYORES Y MENORES
AUMENTOS DE OFICINAS
MAYORES AUMENTOS DE OFICINAS 2004-09 MENORES AUMENTOS DE OFICINAS 2004-09
Absoluta % Absoluta %
Almería 116 47,3 Cáceres –24 –7,6
Palmas (Las) 122 46,2 Ourense 8 3,8
Málaga 214 43,8 Navarra 14 4,9
Guadalajara 50 35,2 Burgos 20 6,0
Santa Cruz de Tenerife 85 33,5 Teruel 7 6,1
Castellón/Castelló 72 31,6 Huesca 10 6,5
Valladolid 69 30,8 Soria 5 7,5
León 67 29,8 Palencia 9 7,5
Toledo 73 28,9 Cuenca 9 9,2
Alicante/Alacant 196 28,8 Jaén 32 9,4
Cádiz 106 28,4
Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores 15
18. S: CAPITALES DE PROVINCIA Y OTROS MUNICIPIOS DE MÁS DE 50.000 HABITAN
BANCOS: CAPITALES DE PROVINCIA Y OTROS MUNICIPIOS DE MÁS DE 50.000
HABITANTES CON MAYORES AUMENTOS Y MENORES AUMENTOS DE OFICINAS
MAYORES AUMENTOS DE OFICINAS 2004-09 MENORES AUMENTOS DE OFICINAS 2004-09
Absoluta % Absoluta %
Valdemoro 10 90,9 Puertollano –1 –14,3
Aranjuez 6 85,7 Santiago de Compostela –3 –5,5
Rivas-Vaciamadrid 9 81,8 Alcoy/Alcoi –1 –5,0
Arrecife 8 80,0 Avilés –1 –3,0
San Sebastián de los Reyes 16 80,0 Cádiz –1 –2,8
Utrera 4 80,0 Gijón –2 –1,8
Roquetas de Mar 7 77,8 Siero 0 0,0
Chiclana de la Frontera 8 66,7 Oviedo 0 0,0
Collado Villalba 8 66,7 Jaén 0 0,0
Mijas 9 64,3 Zamora 0 0,0
Arganda del Rey 9 64,3 Mollet del Vallès 0 0,0
Telde 7 63,6 Elda 0 0,0
San Vicente del Raspeig/Sant Vicent Barcelona 8 1,2
7 63,6
del Raspeig Ourense 1 1,8
Orihuela 12 60,0 Badajoz 2 3,7
Vilanova i la Geltrú 6 54,5 Bilbao 6 3,8
Paterna 9 52,9 Segovia 1 4,2
Alcobendas 23 52,3 Calvià 2 4,8
Molina de Segura 5 50,0 Ávila 1 5,3
Coslada 10 47,6 Lugo 2 5,4
Estepona 7 46,7 Torrelavega 1 5,9
CAJAS DE AHORROS: CAPITALES DE PROVINCIA Y OTROS MUNICIPIOS DE MÁS
DE 50.000 HABITANTES CON MAYORES Y MENORES AUMENTOS DE OFICINAS
MAYORES AUMENTOS DE OFICINAS 2004-09 MENORES AUMENTOS DE OFICINAS 2004-09
Absoluta % Absoluta %
Rivas-Vaciamadrid 20 142,9 Elda –1 –4,5
Mijas 13 118,2 Pamplona/Iruña 1 1,0
Estepona 17 113,3 Barcelona 35 2,7
Torremolinos 14 100,0 Sant Boi de Llobregat 2 3,8
Valdemoro 20 100,0 Cáceres 3 5,9
Ejido (El) 22 95,7 Pontevedra 3 7,3
Paterna 15 93,8 Tarragona 9 7,4
Telde 15 93,8 Cádiz 4 7,7
Parla 25 92,6 Mérida 2 8,7
Arrecife 9 90,0 Hospitalet de Llobregat (L') 14 9,0
Arganda del Rey 14 82,4 Palencia 4 9,8
Ponferrada 16 80,0 Mollet del Vallès 4 10,0
San Sebastián de los Reyes 22 75,9 Alcoy/Alcoi 3 11,1
Benalmádena 11 73,3 Benidorm 4 11,4
Vélez-Málaga 13 72,2 Sant Cugat del Vallès 4 11,8
Alcalá de Guadaíra 13 72,2 Ourense 7 12,3
Roquetas de Mar 18 69,2 Córdoba 21 12,5
16 Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores
19. 5. NÚMERO DE TELÉFONOS (TELEFONÍA FIJA) Y LÍNEAS DE BANDA
ANCHA POR 1.000 HABITANTES: 1 DE ENERO DE 2008
5.1. NÚMERO DE TELÉFONOS (TELEFONÍA FIJA) POR 1.000 HABITANTES
ESPAÑA: 440 por 1.000 hab.
COMUNIDADES AUTÓNOMAS CON MAYORES Y MENORES TASAS POR 1.000 HABITANTES
MAYORES TASAS Por 1.000 hab. MENORES TASAS Por 1.000 hab.
Balears (Illes) 507 Extremadura 356
País Vasco 503 Murcia 362
Madrid 493 Andalucía 375
Cataluña 487 Castilla-La Mancha 385
Aragón 479 Galicia 422
Asturias 473 Comunitat Valenciana 425
PROVINCIAS CON MAYORES Y MENORES TASAS POR 1.000 HABITANTES
MAYORES TASAS Por 1.000 hab. MENORES TASAS Por 1.000 hab.
Guipúzcoa 515 Huelva 333
Balears (Illes) 507 Badajoz 341
Vizcaya 502 Almería 343
Barcelona 496 Jaén 345
Madrid 493 Ciudad Real 355
Girona 490 Córdoba 358
Soria 490 Murcia 362
Zaragoza 483 Cádiz 365
Huesca 483 Albacete 365
Álava 477 Sevilla 378
Segovia 474 Cáceres 381
Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores 17
20. CAPITALES DE PROVINCIA Y OTROS MUNICIPIOS DE MÁS DE 50.000 HABITANTES
CON MAYORES Y MENORES TASAS POR 1.000 HABITANTES
MAYORES TASAS Por 1.000 hab. MENORES TASAS Por 1.000 hab.
Calvià 742 Ejido (El) 272
Marbella 683 Utrera 280
San Bartolomé de Tirajana 615 Parla 301
Barcelona 590 Melilla 317
Coruña (A) 588 San Fernando 324
Donostia-San Sebastián 582 Ceuta 324
Santiago de Compostela 571 Sanlúcar de Barrameda 340
Rozas de Madrid (Las) 569 Móstoles 344
Madrid 558 Fuenlabrada 356
Bilbao 555 Lorca 357
Pamplona/Iruña 554 Línea de la Concepción (La) 358
Huesca 550 Vélez-Málaga 363
Girona 546 Elda 364
Soria 542 Dos Hermanas 368
Pozuelo de Alarcón 537 Algeciras 374
Salamanca 528 Molina de Segura 377
Segovia 526 Santa Coloma de Gramenet 377
Sant Cugat del Vallès 522 Vila-real 377
Prat de Llobregat (El) 519 Linares 377
León 518 Alcalá de Henares 378
Alcobendas 516 Aranjuez 379
Irun 514 Roquetas de Mar 379
Oviedo 513 Cádiz 379
Lugo 511 Elche/Elx 381
Cornellà de Llobregat 508 San Vicente del Raspeig/Sant Vicent del Raspeig 383
Toledo 506 Talavera de la Reina 384
Granada 504 Coslada 386
Ávila 502 Murcia 387
Ourense 502 Torrejón de Ardoz 388
Lleida 501 Cartagena 389
Zaragoza 501 Puertollano 394
Tarragona 498 Jerez de la Frontera 394
Gijón 496 Torrent 396
Teruel 496 Jaén 398
Vigo 496 Torrevieja 398
Granollers 495
Manresa 495
18 Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores
21. 5.2. NÚMERO DE LÍNEAS DE BANDA ANCHA POR 1.000 HABITANTES
ESPAÑA: 175 por 1.000 hab.
COMUNIDADES AUTÓNOMAS CON MAYORES Y MENORES TASAS POR 1.000 HABITANTES
MAYORES TASAS Por 1.000 hab. MENORES TASAS Por 1.000 hab.
Baleares 239 Extremadura 109
Canarias 227 Galicia 133
Madrid 199 Murcia 141
Cataluña 198 Castilla-La Mancha 141
Cantabria 192 Castilla y León 149
PROVINCIAS CON MAYORES Y MENORES TASAS POR 1.000 HABITANTES
MAYORES TASAS Por 1.000 hab. MENORES TASAS Por 1.000 hab.
Baleares (Illes) 239 Ourense 94
Palmas (Las) 234 Badajoz 104
Santa Cruz de Tenerife 219 Zamora 107
Girona 201 Lugo 107
Barcelona 200 Cuenca 110
Madrid 199 Cáceres 117
Guipúzcoa 194 Jaén 125
Cantabria 192 Ávila 126
Vizcaya 188 Ciudad Real 128
Tarragona 187 Córdoba 130
Málaga 187 Teruel 133
Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores 19
22. CAPITALES DE PROVINCIA Y OTROS MUNICIPIOS DE MÁS DE 50.000 HABITANTES
CON MAYORES Y MENORES TASAS POR 1.000 HABITANTES
MAYORES TASAS Por 1.000 hab. MENORES TASAS Por 1.000 hab.
Calvià 359 Ejido (El) 106
Marbella 342 Utrera 108
San Bartolomé de Tirajana 307 Lorca 117
Rozas de Madrid (Las) 297 Parla 120
San Cristóbal de La Laguna 265 Mérida 124
Pozuelo de Alarcón 262 Elda 129
Majadahonda 261 Talavera de la Reina 134
Palmas de Gran Canaria (Las) 260 Santa Coloma de Gramenet 134
Rivas-Vaciamadrid 260 Vélez-Málaga 135
Santa Lucía de Tirajana 259 Móstoles 136
Sant Cugat del Vallès 253 Torrevieja 137
Santa Cruz de Tenerife 252 Hospitalet de Llobregat (L') 144
Benalmádena 248 Coslada 145
Huesca 247 Badajoz 145
Estepona 235 Benidorm 145
Girona 230 Sanlúcar de Barrameda 147
Coruña (A) 230 Torrejón de Ardoz 147
Paterna 228 Leganés 147
Getxo 227 Aranjuez 149
Arona 224 Fuenlabrada 151
Telde 222 Getafe 151
Barcelona 221 Elche/Elx 152
Castelldefels 221 Murcia 152
Palma de Mallorca 215 Alcoy/Alcoi 153
Oviedo 215 Puertollano 154
Puerto de Santa María (El) 213 Arganda del Rey 154
Salamanca 213 Badalona 154
Tarragona 213 Alcalá de Henares 155
Arrecife 212 Linares 156
Mijas 211 Cáceres 157
Gijón 210 Ourense 159
San Sebastián de los Reyes 209 Jaén 161
Cerdanyola del Vallès 209 Cartagena 161
Avilés 209 San Fernando 161
Donostia-San Sebastián 208 Vila-real 161
Irun 208 Motril 163
Chiclana de la Frontera 206
Madrid 206
20 Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores
23. 6. EVOLUCIÓN DEL PARQUE DE AUTOMÓVILES Y DE CAMIONES:
1 DE ENERO DE 2003 - 1 DE ENERO DE 2008
ESPAÑA: Automóviles: 16,4%
Camiones: 25,7%
AUTOMÓVILES: COMUNIDADES AUTÓNOMAS CON MAYORES Y MENORES AUMENTOS
MAYORES AUMENTOS DE AUTOMÓVILES 2003-08 % MENORES AUMENTOS DE AUTOMÓVILES 2003-08 %
Castilla-La Mancha 30,7 País Vasco 7,8
Murcia 25,6 Madrid 10,8
Andalucía 24,5 Cataluña 11,2
Extremadura 23,1 Navarra 12,0
Cantabria 20,1 Canarias 12,5
Rioja (La) 18,9 Balears (Illes) 12,8
Comunitat Valenciana 18,2
CAMIONES (*): COMUNIDADES AUTÓNOMAS CON MAYORES Y MENORES AUMENTOS
MAYORES AUMENTOS DE CAMIONES 2003-08 % MENORES AUMENTOS DE CAMIONES 2003-08 %
Aragón 36,6 Galicia 18,5
Madrid 35,8 Asturias 19,8
Cantabria 30,6 Castilla y León 20,7
Canarias 30,1 Cataluña 20,7
Murcia 29,9 País Vasco 20,9
Castilla-La Mancha 28,6 Navarra 21,0
Comunitat Valenciana 22,1
(*) Camiones y furgonetas.
Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores 21
24. AUTOMÓVILES: PROVINCIAS CON MAYORES Y MENORES AUMENTOS
MAYORES AUMENTOS DE AUTOMÓVILES 2003-08 % MENORES AUMENTOS DE AUTOMÓVILES 2003-08 %
Guadalajara 42,6 Álava 4,2
Toledo 38,5 Guipúzcoa 7,9
Teruel 36,6 Barcelona 8,1
Almería 32,5 Vizcaya 8,8
Huelva 31,3 Madrid 10,8
Murcia 25,6 Palmas (Las) 11,9
Sevilla 25,3 Navarra 12,0
Ciudad Real 25,3 Balears (Illes) 12,8
Jaén 25,0 Santa Cruz de Tenerife 13,1
Córdoba 24,9 Zaragoza 13,7
CAMIONES (*): PROVINCIAS CON MAYORES Y MENORES AUMENTOS
MAYORES AUMENTOS DE CAMIONES 2003-08 % MENORES AUMENTOS DE CAMIONES 2003-08 %
Teruel 103,5 Ourense 14,1
Guadalajara 43,4 Coruña (A) 17,1
Madrid 35,8 León 17,4
Toledo 35,0 Palencia 17,5
Málaga 32,3 Zamora 17,7
Palmas (Las) 31,1 Álava 17,9
Cantabria 30,6 Barcelona 18,2
Almería 30,2 Salamanca 18,6
Murcia 29,9 Valencia/València 18,7
Santa Cruz de Tenerife 29,2 Asturias 19,8
(*) Camiones y furgonetas.
22 Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores
25. AUTOMÓVILES: CAPITALES DE PROVINCIA Y OTROS MUNICIPIOS DE MÁS
DE 50.000 HABITANTES CON MAYORES Y MENORES AUMENTOS
MAYORES AUMENTOS DE AUTOMÓVILES 2003-08 % MENORES AUMENTOS DE AUTOMÓVILES 2003-08 %
Valdemoro 64,1 Prat de Llobregat (El) –21,9
Rivas-Vaciamadrid 63,5 Alcobendas –17,6
Chiclana de la Frontera 41,9 San Bartolomé de Tirajana –9,8
Roquetas de Mar 41,1 Madrid –5,4
Ejido (El) 38,1 Benidorm –4,9
Arganda del Rey 38,0 Barcelona –3,6
Torrevieja 37,3 Torremolinos –3,0
Dos Hermanas 35,2 Hospitalet de Llobregat (L') –2,9
Santa Lucía de Tirajana 33,9 Santa Coloma de Gramenet –0,9
Orihuela 32,7 Fuengirola –0,5
Vélez-Málaga 32,6 Ceuta 0,0
Molina de Segura 31,8 Vitoria-Gasteiz 0,1
Sanlúcar de Barrameda 31,6 Cornellà de Llobregat 1,6
Estepona 31,3 Sabadell 2,3
Utrera 31,0 Badalona 2,5
Motril 30,1 Bilbao 3,0
Alcalá de Guadaíra 29,3 Mataró 3,9
San Fernando 28,0 Donostia-San Sebastián 3,9
CAMIONES (*): CAPITALES DE PROVINCIA Y OTROS MUNICIPIOS DE MÁS
DE 50.000 HABITANTES CON MAYORES Y MENORES AUMENTOS
MAYORES AUMENTOS DE CAMIONES 2003-08 % MENORES AUMENTOS DE CAMIONES 2003-08 %
Majadahonda 137,7 Alcobendas –48,1
Rivas-Vaciamadrid 82,6 Prat de Llobregat (El) –9,2
Valdemoro 69,3 Ourense 1,6
Torrevieja 48,4 Badalona 2,8
Rozas de Madrid (Las) 47,5 Santa Coloma de Gramenet 3,6
Benalmádena 45,5 Coruña (A) 3,8
Melilla 44,8 Cornellà de Llobregat 5,0
Mijas 44,6 Hospitalet de Llobregat (L') 5,1
Arrecife 43,0 Ferrol 6,2
Arona 41,5 Sabadell 6,4
Orihuela 40,1 Barcelona 6,5
Estepona 39,6 Cádiz 8,2
Molina de Segura 38,2 Cerdanyola del Vallès 8,6
Ceuta 37,7 Manresa 8,8
Roquetas de Mar 37,4 Mataró 8,9
Collado Villalba 36,0 Bilbao 9,5
Chiclana de la Frontera 35,9 Madrid 9,9
Vélez-Málaga 35,7 Vigo 10,0
Santa Lucía de Tirajana 34,0 Santiago de Compostela 10,5
(*) Camiones y furgonetas.
Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores 23
26. 7. ÁREAS COMERCIALES
Se define el Área Comercial como el espacio geográfico formado por el conjunto de municipios cuya población se siente
atraída comercialmente por el municipio de mayor equipamiento comercial de la zona, que constituye su núcleo central o
cabecera. Las áreas comerciales se refieren a 1 de enero de 2009, fecha en la que se han identificado en el territorio español
77 áreas comerciales.
ÁREAS COMERCIALES MÁS IMPORTANTES DE ESPAÑA
(Más de 500.000 habitantes)
POBLACIÓN POBLACIÓN POBLACIÓN
MUNICIPIO RESTO DE ÁREA TOTAL ÁREA
CABECERA
ÁREA
Madrid 3.213.271 4.030.167 7.243.438
Barcelona 1.615.908 3.805.861 5.421.769
Valencia/València 807.200 2.050.416 2.857.616
Sevilla 699.759 1.611.126 2.310.885
Alicante/Alacant 331.750 1.679.230 2.010.980
Málaga 566.447 1.090.119 1.656.566
Murcia 430.571 1.164.365 1.594.936
Bilbao 353.340 962.102 1.315.442
Zaragoza 666.129 569.550 1.235.679
Granada 236.988 886.551 1.123.539
Santa Cruz de Tenerife-San Cristóbal de La Laguna 370.331 633.731 1.004.062
Palmas de Gran Canaria (Las) 381.123 608.443 989.566
Coruña (A) 245.164 686.542 931.706
Córdoba 325.453 569.244 894.697
Palma de Mallorca 396.570 449.640 846.210
Valladolid 318.461 520.989 839.450
Donostia-San Sebastián 184.248 565.795 750.043
Tarragona 137.536 604.534 742.070
Vigo (Pontevedra) 295.703 434.333 730.036
Oviedo 220.644 500.643 721.287
Almería 187.521 477.468 664.989
Jerez de la Frontera (Cádiz) 205.364 452.446 657.810
Girona 94.484 523.164 617.648
Castellón de la Plana/Castelló de la Plana 177.924 415.840 593.764
Badajoz 146.832 436.412 583.244
Ciudad Real 72.208 510.167 582.375
Gijón 275.699 298.196 573.895
Pamplona/Iruña 197.275 361.793 559.068
Santander 182.302 376.638 558.940
Albacete 166.909 383.501 550.410
Cádiz-San Fernando 223.355 316.510 539.865
Jaén 116.417 401.910 518.327
24 Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores
27. ÁREAS COMERCIALES CON MAYOR ATRACCIÓN RELATIVA DEL MUNICIPIO CABECERA
DE ÁREA: TASA POBLACIÓN RESTO ÁREA / POBLACIÓN CABECERA ÁREA
(Municipios cabecera de más de 50.000 habitantes y tasa igual o superior a 3)
POBLACIÓN POBLACIÓN POBLACIÓN TASA
MUNICIPIO RESTO DE ÁREA TOTAL ÁREA POBLACIÓN
CABECERA RESTO ÁREA /
ÁREA CABECERA
Ciudad Real 72.208 510.167 582.375 7,1
Girona 94.484 523.164 617.648 5,5
Alicante/Alacant 331.750 1.679.230 2.010.980 5,1
Úbeda (Jaén) 34.462 154.339 188.801 4,5
Tarragona 137.536 604.534 742.070 4,4
Toledo 80.810 334.535 415.345 4,1
Santiago de Compostela (Coruña (A)) 94.339 388.040 482.379 4,1
Pontevedra 80.749 325.488 406.237 4,0
Granada 236.988 886.551 1.123.539 3,7
Jaén 116.417 401.910 518.327 3,5
Lugo 95.416 296.748 392.164 3,1
Donostia-San Sebastián 184.248 565.795 750.043 3,1
ÁREAS COMERCIALES CON MENOR ATRACCIÓN RELATIVA DEL MUNICIPIO CABECERA
DE ÁREA: TASA POBLACIÓN RESTO ÁREA / POBLACIÓN CABECERA ÁREA
(Municipios cabecera de más de 50.000 habitantes y tasa igual o inferior a 1,5)
POBLACIÓN POBLACIÓN POBLACIÓN TASA
MUNICIPIO RESTO DE ÁREA TOTAL ÁREA POBLACIÓN
CABECERA RESTO ÁREA /
ÁREA CABECERA
Cartagena 210.376 142.558 352.934 0,7
Vitoria-Gasteiz 232.477 190.297 422.774 0,8
Zaragoza 666.129 569.550 1.235.679 0,9
Algeciras-Línea de la Concepción (La) (Cádiz) 179.573 174.547 354.120 1,0
Avilés 83.517 85.112 168.629 1,0
Gijón 275.699 298.196 573.895 1,1
Palencia 82.626 91.531 174.157 1,1
Palma de Mallorca 396.570 449.640 846.210 1,1
Burgos 177.879 211.146 389.025 1,2
Madrid 3.213.271 4.030.167 7.243.438 1,3
Arrecife (Palmas (Las)) 59.040 80.466 139.506 1,4
Lorca 90.924 124.576 215.500 1,4
Cádiz-San Fernando 223.355 316.510 539.865 1,4
Vigo (Pontevedra) 295.703 434.333 730.036 1,5
Ávila 56.144 83.263 139.407 1,5
Cuenca 54.600 81.991 136.591 1,5
Logroño 150.071 228.965 379.036 1,5
Ponferrada (León) 67.969 104.699 172.668 1,5
Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores 25
28. 8. INDICADORES ECONÓMICOS: GRÁFICOS POR COMUNIDADES AUTÓNOMAS
ÍNDICE DE POBLACIÓN
Distribución de la población que a 1 de enero de 2008 residía en España. En porcentaje de la población total
ANDALUCÍA 17,8
CATALUÑA 16,0
MADRID 13,6
COMUNITAT VALENCIANA 10,9
GALICIA 6,0
CASTILLA Y LEÓN 5,5
PAÍS VASCO 4,7
CANARIAS 4,5
CASTILLA-LA MANCHA 4,4
MURCIA 3,1
ARAGÓN 2,9
EXTREMADURA 2,4
ASTURIAS 2,3
BALEARS (ILLES) 2,3
NAVARRA 1,3
CANTABRIA 1,3
RIOJA (LA) 0,7
CEUTA Y MELILLA 0,3
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18
ÍNDICE DE ACTIVIDAD ECONÓMICA
En porcentaje sobre el total nacional. Año 2007
CATALUÑA 19,6
MADRID 17,0
ANDALUCÍA 13,6
COMUNITAT VALENCIANA 10,0
PAÍS VASCO 6,1
CASTILLA Y LEÓN 5,5
GALICIA 5,4
CASTILLA-LA MANCHA 3,4
CANARIAS 3,4
ARAGÓN 3,2
MURCIA 2,5
NAVARRA 2,3
BALEARS (ILLES) 2,3
ASTURIAS 2,0
EXTREMADURA 1,7
CANTABRIA 1,1
RIOJA (LA) 0,7
CEUTA Y MELILLA 0,2
0 5 10 15 20
26 Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores
29. ÍNDICE INDUSTRIAL
En porcentaje sobre el total nacional. Año 2007
CATALUÑA 19,9
ANDALUCÍA 11,4
COMUNITAT VALENCIANA 11,1
MADRID 10,8
PAÍS VASCO 8,9
CASTILLA Y LEÓN 7,1
GALICIA 5,9
CASTILLA-LA MANCHA 4,6
ARAGÓN 3,9
MURCIA 2,8
NAVARRA 2,8
ASTURIAS 2,7
CANARIAS 2,2
EXTREMADURA 2,1
BALEARS (ILLES) 1,5
CANTABRIA 1,1
RIOJA (LA) 1,1
CEUTA Y MELILLA 0,1
0 5 10 15 20
ÍNDICE COMERCIAL
En porcentaje sobre el total nacional. Año 2007
CATALUÑA 17,3
ANDALUCÍA 16,5
MADRID 14,5
COMUNITAT VALENCIANA 11,3
GALICIA 5,9
CANARIAS 4,9
PAÍS VASCO 4,9
CASTILLA Y LEÓN 4,7
CASTILLA-LA MANCHA 3,5
MURCIA 3,0
ARAGÓN 2,9
ASTURIAS 2,4
EXTREMADURA 2,1
BALEARS (ILLES) 2,1
NAVARRA 1,6
CANTABRIA 1,1
RIOJA (LA) 0,8
CEUTA Y MELILLA 0,5
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18
Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores 27
30. ÍNDICE DE RESTAURACIÓN Y BARES
En porcentaje sobre el total nacional. Año 2007
CATALUÑA 15,9
ANDALUCÍA 15,8
MADRID 15,3
COMUNITAT VALENCIANA 11,3
GALICIA 6,3
CASTILLA Y LEÓN 5,9
PAÍS VASCO 4,0
CANARIAS 4,0
ARAGÓN 3,5
CASTILLA-LA MANCHA 3,3
ASTURIAS 3,1
MURCIA 3,0
BALEARS (ILLES) 2,9
EXTREMADURA 2,1
NAVARRA 1,3
CANTABRIA 1,3
RIOJA (LA) 0,8
CEUTA Y MELILLA 0,2
0 2 4 6 8 10 12 14 16
ÍNDICE TURÍSTICO
En porcentaje sobre el total nacional. Año 2007
ANDALUCÍA 18,5
CANARIAS 16,9
CATALUÑA 15,8
BALEARS (ILLES) 12,8
MADRID 10,4
COMUNITAT VALENCIANA 9,0
CASTILLA Y LEÓN 3,1
GALICIA 2,9
PAÍS VASCO 1,9
ARAGÓN 1,6
MURCIA 1,5
ASTURIAS 1,4
CASTILLA-LA MANCHA 1,2
CANTABRIA 1,1
NAVARRA 0,8
EXTREMADURA 0,7
RIOJA (LA) 0,3
CEUTA Y MELILLA 0,1
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
28 Anuario Económico de España 2009: Selección de Indicadores