1. LOGO
บทที7 บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI)
่
1033101 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศทางการศึกษา
ผู้สอน กำชัย ทบบัณฑิต
1
2. ข้อความ Presentation
ภาพ
กราฟิ ก
Interaction
เสียง
Presentation หมำยถึง กำรนำเสนอ ซึ่งเป็ นกำร
สื่อสำรแบบทำงเดียว (One-way Communication)
Interaction หมำยถึง กำรโต้ ตอบ ซึ่งเป็ นกำรสื่อสำร
แบบสองทำง (Two-way Communication)
CAI
3. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ยุคที่ 1
CAI (Computer Assisted Instruction)
(Computer Aided Instruction)
CBT (Computer Based Teaching)
(Computer Based Training)
CMI (Computer Managed Instruction)
CBE (Computer Based Education)
CAL (Computer Assisted Learning)
CML (Computer Managed Learning)
CAI
8. พัฒนาการของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
1950 IBM Research Center ด้านจิ ตวิทยา
1958 University of Florida และ
University of Standford ด้านฟิ สิกส์
1960 PLATO U of Illinoi ผลิต CAI 150 เรื่อง
1972 Mitre Corp ผลิต TICCIT
1982 IBM ได้ผลิต Microcomputer เข้าสู่ตลาด
ทาให้ CAI เปลียนจาก Platform จากระดับ
่
Mainframe เข้าสู่ Personal Computer
CAI
15. ่
องค์ประกอบทีสาคัญของบทเรียนคอมพิวเตอร์
การเรียนโดยใช้คอมพิวเตอร์
บทเรียนได้ออกแบบไว้ก่อนที่จะมีการเรียนการ
สอนเกิดขึ้ น
ผูเ้ รียนมีปฏิสมพันธ์กบบทเรียนโดยตรงผ่าน
ั ั
คอมพิวเตอร์
บทเรียนสนองความแตกต่างระหว่างบุคคล
16. ่
คุณลักษณะทีสาคัญของบทเรียนคอมพิวเตอร์
Information
Immediate Feedback CAI Individualzation
Interaction
20. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบดังเดิม
้
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบดั้งเดิม (Embeded
CAI) นาเสนอด้วยข้อความ (Text) เป็ นส่วนใหญ่ ซึ่ง
พัฒนาขึ้ นในระยะแรกๆ แม้จะเป็ นข้อความเกือบทั้ง
หมด แต่ก็คงไว้ซึ่งหลักการของบทเรียน CAI ปั จจุบน
ั
ไม่ได้รบความนิยมแล้ว
ั
CAI ประเภทนี้ ส่วนใหญ่สร้างโดยนักโปรแกรม โดย
ใช้ภาษาคอมพิวเตอร์ (Computer Language)
CAI
22. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบมัลติมเดีย
ี
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบมัลติมีเดีย เป็ น
การผสมผสานสือหลายๆ อย่างเป็ นระบบ ในการนา
่
เสนอเนื้ อหาบทเรียน ปั จจุบนบทเรียน CAI จะเป็ น
ั
แบบ Multimedia แทบทั้งสิ้ น เนืองจากสามารถสือ
่ ่
สารได้อย่างเป็ นธรรมชาติ ภายใต้มาตรฐานระบบ
Multimedia จะมีสมาคม MPC ที่กาหนดมาตรฐาน
ของระบบ Multimedia ขึ้ น โดยจัดเป็ นระดับต่างๆ
ได้แก่ MPC Level 1 - MPC Level 4
CAI
24. ส่วนประกอบบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
1. เครื่องคอมพิวเตอร์ (Hardware) และอุปกรณ์
ประกอบ เช่น Sound Card, Speaker, CD ROM
2. โปรแกรมคอมพิวเตอร์ (Software) ได้แก่
ภาษาคอมพิวเตอร์ (Computer Language)
ได้แก่ ภาษา C, Visual Basic, Visual C++
ระบบนิพนธ์บทเรียน (Authoring System)
ได้แก่ Authorware, Multimedia Toolbooks,
Icon Author, Quest และ Pine เป็ นต้น
CAI
26. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Tutorial
เป็ นบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ที่จาลองขั้นตอน
การเรียนการสอนในห้องเรียนมาพัฒนาเป็ นบทเรียน
CAI ขั้นตอนการเรียนรูจึงคล้ายกับการเรียนการ
้
่
สอนในห้องเรียน ซึงอาจประกอบด้วยขั้นตอน MIAP
หรืออื่นๆ โดยมีเปาหมายเพือสอนเสริม หรือสอน
้ ่
แทนผูสอน ปั จจุบน 80% ของบทเรียน CAI ที่ได้
้ ั
พัฒนาขึ้ น จะเป็ นบทเรียนประเภทศึกษาเนื้ อหาใหม่
(Tutorial) เนืองจากสร้างได้ง่ายกว่าประเภทอื่น
่
CAI
28. ตัวอย่าง บทเรียน CAI แบบ Tutorial
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนทัวๆ ไป ที่ใช้
่
สอนเสริม หรือสอนแทนผูสอน ในกรณีต่างๆ
้
เช่น กรณีนกศึกษาเรียนไม่ทน เรียนซ่อม
ั ั
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนที่ใช้ฝึกอบรม
พนักงานในสถานประกอบการ
บทเรียนสาเร็จรูปที่ใช้คอมพิวเตอร์
Tutorial Program ที่ติดตั้งมากับ Software
จากต่างประเทศ
CAI
29. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Drill and Practice
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบฝึ กทบทวน ออก
แบบขึ้ นมาเพือใช้ฝึกและทบทวนความรูของผูเ้ รียน
่ ้
ที่ได้ศึกษาผ่านมาแล้ว หรือเป็ นเนื้ อหาบทเรียนใหม่
ก็ได้ แต่รูปแบบของบทเรียนจะคล้ายกับแบบทดสอบ
เพือเพิมทักษะต่างๆ ในการปฏิบติ เช่น การบวกเลข
่ ่ ั
การนาเสนอคาศัพท์ภาษาต่างประเทศ บทเรียน CAI
ประเภทนี้ สร้างได้ง่ายกว่าแบบ Tutorial
CAI
31. ตัวอย่าง บทเรียน CAI แบบ Drill & Practice
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนสาหรับฝึ กทักษะ
ภาษาต่างประเทศ
บทเรียนสาหรับฝึ กทักษะการพิมพ์ดีด เช่น Type
Writer Program
บทเรียนสาหรับฝึ กทักษะการใช้เครื่องคานวณ
บทเรียนสาหรับฝึ กทักษะการต่อวงจรไฟฟ้ าหรือ
อิเล็กทรอนิกส์
บทเรียนสาหรับฝึ กทักษะงานช่าง
CAI
33. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Simulation
จาแนกเป็ น 4 ประเภท ได้แก่
1. จาลองทางกายภาพ (Physical SIM) โดย
จาลองลักษณะ รูปร่าง ขนาด การทางาน
2. จาลองขั้นตอนการทางาน (Procedure SIM)
จาลองขั้นตอนจาก Input ไปสู่ Output
3. จาลองเหตุการณ์ (Situation SIM) เช่น
จาลองความคิดเห็น พฤติกรรม Role play
4. จาลองกระบวนการ (Process SIM) เช่น
ผูเ้ รียนร่วมในเหตุการณ์และสังเกต CAI
35. ตัวอย่าง บทเรียน CAI แบบ Simulation
ระบบจาลองการบิน (Flight Simulator)
จาลองการทางานของเครื่องจักรกล เช่น
การทางานของเครื่องจักร 4 จังหวะ, การ
ไหลของแก๊ส, การทางานของ Turbine
จาลองการทางานของอุปกรณ์ไฟฟ้ า อิเล็ก-
ทรอนิกส์ หรือคอมพิวเตอร์ เช่น DC Motor,
Transformer, Transistor, Z80 Chip, CD
ROM Drive, Hard Disk, Speaker และอื่นๆ
CAI
36. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ เกมการสอน
เป็ นบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ที่พฒนามาจาก
ั
แนวความคิดของทฤษฎีการเสริมแรง (Reinforce
ment) ที่ว่า การเรียนรูที่เกิดจากแรงจูงใจภายใน
้
จะให้ผลดีต่อการเรียนรูและเกิดความคงทนในการ
้
จดจาดีกว่าการเรียนรูที่เกิดจากแรงจูงใจภายนอก
้
เปาหมายของบทเรียน CAI ประเภทนี้ เพือนาเสนอ
้ ่
บทเรียนทีเน้นความสนุ กสนาน ตื่นเต้น เพือเร่งเร้า
่ ่
ความสนใจให้ผูเ้ รียนติดตาม เหมาะสาหรับเด็กๆ
CAI
38. ตัวอย่าง บทเรียน CAI แบบ Instr. Game
เกมผจญภัย เช่น Mario, เกมหนุ มาน
เกมกระดาน เช่น หมากรุก, ทายตัวเลข
เกมไพ่ เช่น ไพ่ Poker, Blackjack
เกมการต่อสู ้ เช่น Doom
เกมตรรก เช่น เกมยิงเรือ, เกมยิงรถถัง
เกมฝึ กทักษะ เช่น Type Writer ฝึ กพิมพ์ดีด
เกมสวมบทบาท เช่น Sim City
เกมคาถามทางโทรทัศน์ เช่น Hugo
CAI
39. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Test
การทดสอบด้วยคอมพิวเตอร์ จัดว่าเป็ นบทเรียน
คอมพิวเตอร์ช่วยสอนอีกลักษณะหนึงทีใช้ประเมิน
่ ่
ผลการเรียนรูของผูเ้ รียนในลักษณะต่างๆ ทั้งใน
้
ระหว่างการเรียนการสอนและท้ายบทเรียน เพือ ่
ประเมินผลการเรียนรู ้ การใช้คอมพิวเตอร์ในการ
ทดสอบ ทาได้ 2 วิธี คือ การใช้ช่วยสร้างแบบทด
สอบ และการใช้ช่วยดาเนินการสอบ ซึ่งปั จจุบนมี
ั
ประโยชน์อย่างยิงต่อการเรียนการสอน
่
CAI
40. ตัวอย่าง บทเรียน CAI แบบ Test
แบบทดสอบทัวๆ ไปที่ใช้คอมพิวเตอร์ในการ
่
สร้างและดาเนินการสอบ ทั้งแบบเลือกตอบ
(Multiple Choice) แบบถูก-ผิด (True-False)
แบบจับคู่ (Matching) แบบเติมคา (Fill in
Blank) หรือแบบปลายเปิ ด (Open-Ended)
เพือใช้วดและประเมินผล
่ ั
ก่อนบทเรียน (Pre-test)
หลังบทเรียน (Post-test)
CAI
41. สรุปสาระสาคัญ
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน หมายถึง บท
เรียนสาเร็จรูปทีนาเสนอเนื้ อหา สือ กิจกรรม
่ ่
การตรวจปรับ การประเมินผล และ กระบวน
การเรียนรูอื่น ๆ ด้วยคอมพิวเตอร์
้
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน มาจากคาว่า
Computer Assisted Instruction (CAI) ซึ่ง
คล้ายกับคาว่า Computer Based Training
(CBT) คือ การใช้คอมพิวเตอร์ช่วยฝึ กอบรม
CAI
42. สรุปสาระสาคัญ
หลักการของบทเรียน CAI จะใช้หลักการเดียว
กันกับบทเรียนสาเร็จรูป โดยการนาเสนอเนื้ อหา
โดยยึดหลักการเรียนรู ้ นาเสนอเนื้ อหาทีละน้อย
ตามประสบการณ์การเรียนรู ้ และมีการประเมิน
ผลการเรียนรูตามวัตถุประสงค์ที่ต้ งไว้
้ ั
บทเรียน CAI จึ งไม่ใช่หนังสือทีนาเสนอผ่านจอ
่
ภาพของคอมพิวเตอร์ แต่ตองเป็ นการสร้างองค์
้
ความรูขึ้น โดยใช้ Attribute ของคอมพิวเตอร์
้
CAI
43. สรุปสาระสาคัญ
บทเรียน CAI มี 5 ประเภท คือ แบบ Tutorial
แบบ Drill & Practice แบบ Simulation แบบ
Instructional Game และแบบ Test
บทเรียน CAI ที่มีจานวนมากที่สุดและใช้กน
ั
มากที่สุดในการเรียนการสอนคือแบบ Tutorial
ซึ่งเป็ นการเลียนแบบการเรียนการสอนในห้อง
เรียนปกติ จึ งประกอบด้วยขั้นตอนการเรียนรู ้
เหมือนกับการสอนปกติในห้องเรียน
CAI
44. สรุปสาระสาคัญ
ข้อดีของบทเรียน CAI คือ ผลสัมฤทธิ์ทางการ
เรียนของผูเ้ รียนสูงขึ้ น เมือเปรียบเทียบกับการ
่
เรียนการสอนแบบปกติ เนืองจากผูเ้ รียนมีความ
่
ตั้งใจสูงขึ้ น และสร้างความรับผิดชอบได้ดีใน
กระบวนการเรียนรูของผูเ้ รียน ข้อเสียคือ สร้าง
้
บทเรียนที่มีคุณภาพได้ยากมาก ดังนั้น บทเรียน
CAI จึ งไม่สามารถใช้สอนแทนผูสอนได้โดยตรง
้
แต่สามารถใช้สอนเสริม หรือช่วยสอนได้
CAI
45. LOGO
บทที7 บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI)
่
1033101 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศทางการศึกษา
ผูสอน กาชัย ทบบัณฑิต45
้
