1. 3 Liburutegi bilduma
Colección bibliotecas
Haur
eta gazteentzako
liburuetarako
gai-sarrerak
Alberto Villalón
Lankideak:
Raquel López Royo
Ángela Marcos Sánchez
Vega Villar Gutiérrez de Ceballos
2. L an honek helburu zehatza dauka: hizkuntza kontrolatua sortzeko bide aurrera egitea, behar-
beharrezkoa baita informazioa trukatu ahal izateko eta informazio horren sakabanatzea saihesteko.
Hainbat urtetako jardunaren ondoren, askotariko gaietan adituak diren lau espezialistaz osatutako lan-
taldeak bi mila erregistrotik gorako zerrenda hau aurkeztu du. Zerrenda honek antolamendu-gida bat
izan nahi du, zentroei –liburutegi, eskola eta abarri– lagungarri izango baitzaie gai samurrak, eta
oinarrizkotzat edo interesgarritzat jo daitezenak, aukeratzerakoan; horrela, erabiltzaileei erreferentziako
nahiz fikzioko liburuen eskuragarritasuna errazteko. Germán Sánchez Ruipérez Fundazioaren Haur
eta Gazteentzako Literaturaren Dokumentazio eta Ikerketa Zentroak informazioa prozesatzen eta
berreskuratzen duen esperientzia izan da lan honen oinarri praktikoa.
3.
4.
5. Haur eta gazteentzako
liburuetarako gai-sarrerak
Alberto Villalón
Lankideak:
Raquel López Royo
Ángela Marcos Sánchez
Vega Villar Gutiérrez de Ceballos
7. Betidanik, liburuak, paperezko altxor horiek, oparirik kuttunene-
takoak ditut, bai jasotzeko bai egiteko. Guztiok, ziur naiz, gordetzen
dugu gure txikietako ipuinen bat, gure seme-alabei noizbait emateko
ilusioarekin.
Egungo haur eta gazteen liburuetan, bestalde, etorkizuneko gizar-
tea idazten ari gara, gure ume eta gazteek gaur irakurtzen dutena bihar
gauzatuko dute eta.
Ezjakintasunak sortzen dituen arazoen aurrean, edozein momentu
eta tokitan liburu bat armarik eraginkorrena dugu. Horixe bera lortu
beharko genuke: haur eta gazteek barnera dezatela edozein zailtasunen
aurrean, ez dela ezer hoberik liburu bat eskura edukitzea baino.
Esku tartean duzuen Haur eta gazteentzako liburuetarako gai-
sarrerak lanak mota horretako liburuak antolatzen dituzten profesio-
nalei laguntza eman nahi die umeen eta gazteen nahiei eta beharrei
erantzuteko.
Miren Azkarate Villar
Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailburua
9. Aurkezpena
Gaur egunean, haurrentzako literatura liburutegi pu- edukia ezagutu behar da eta, ondoren, liburua erre-
blikoen barruan nortasun beteko literatura bihurtzen ari gistratzen duen zentroarentzat —liburutegia, eskola
da eta soilik haurrei eta gazteei zuzendutako irakurke- etab.— oinarrizkoak edota interesgarriak diren gaiak
ta-guneak sortzen ari dira; horrek guztiak, eskoletan aukeratu.
benetako baliabide- eta dokumentazio-zentroak eratu Zerrenda hau hainbat urtetako lanaren emaitza da,
beharrarekin batera, haur eta gazteentzako liburuei tra- baina oraindik amaitu gabe dago eta irekia dago termi-
tamendu zehatzagoa eman beharra ekarri du, irakurle no berriak sartzeko. Iradokizunen gida-antzeko bat izan
gazteenen eskakizunak behar bezala bete nahian. nahi du, antolamendurako aukera bat, haur eta gazteen-
Germán Sánchez Ruipérez Fundazioaren Haur eta tzako literaturaren edukiak gero eta hobeto ezagutzen
Gazteentzako Liburuaren Nazioarteko Zentroko li- laguntzea eta erraztea helburu duena.
burutegian ikusi dugunez, batetik, haurrek eta gazteek Termino hauek, inolako loturarik gabeko hainbat
gaikako katalogoetara jotzen dute eskolako lanak egi- zerrendatakoak izanik, ez lukete inolako antolamen-
teko eta gai jakinen inguruko liburu fikziokoak nahiz durik eta zentzurik izango Alberto Villalón doktorea-
informaziokoak eskuratzeko. Bestetik, Dokumentazio ren esku-hartzeagatik izan ez balitz, thesaurusak egiten
eta Ikerketa Zentroak, liburutegien, hezitzaileen eta gu- aditua eta hizkuntza kontrolatuetan oso jakituna baita.
rasoen eskariz, haur-literaturako gai jakin bati buruzko Bere jakinduriak ezarri ditu terminoen arteko erlazioak
interesa edota irakurketa bultzatzeko gaikako bibliogra- eta eman dio benetako moldea liburuari; berorri esker
fiak zabaltzen ditu. eskaini dezakegu haur eta gazteentzako liburuetarako
Hori guztia dela eta, haur-literaturaren inguruan gaien katalogoa eratzeko proposamen xumea dugun
diharduten zenbait erakundek gai samurrak erabiltzea liburu hau.
erabaki dute erreferentziako nahiz fikzioko liburuen HAUR ETA GAZTEENTZAKO
eskuragarritasuna errazteko. Zeregin nekeza eta sub- LIBURUAREN NAZIOARTEKO
jektiboa da. Gai bat ezartzeko, lehendabizi, liburuaren ZENTROA
10. Hitzaurrea
Liburu honen zertarakoa Funtzio bikoitza duten sarrerak
Sarritan, haur eta gazteentzako literaturako liburute- Sarrerak letra larriz idazten dira, erreferentziak ez be-
giek eta dokumentazio-zentroek haur eta gazteentzako zala, erreferentziek hasierako letra bakarrik baitaramate
liburuei gai-sarrerak ezartzeko orientabide bila jotzen letra larriz. Sarrera batzuk, gainera, azpisarrera gisa ere
dute Germán Sánchez Ruipérez Fundazioaren Haur eta erabil daitezke, hau da, funtzio bikoitza dute. Hona hemen
Gazteentzako Literaturaren Dokumentazio eta Ikerketa adibide batzuk:
Zentrora (Salamanca, Espainia). Bestalde, arlo horretan — ATLASAK
diharduten erakundeen arteko harremanak gero eta uga- — ALEGIAK
riagoak direnez, zenbaitetan hitzarmenak adosten dira in- — ANTZERKIA
formazioa trukatzeko, eginkizunak banatzeko, alferreko — ANTZINAROA
bikoizketarik gerta ez dadin, laguntzaileak lagatzeko etab. — ARO MODERNOA
Horrek guztiak bultzatu du Germán Sánchez Ruipérez — AZTERKETAK
Fundazioa liburu hau prestatzera Salamancako zentroaren — BIBLIOGRAFIAK
esperientzia baliotsua erabilita. Lan honen helburuak oso — BIOGRAFIAK
zehatzak dira: informazioa prozesatzeko eta berreskura- — BOKABULARIOAK
tzeko esperientzia hori beste erakunde batzuekin parte- — DRAMAK
katzea eta hizkuntza kontrolatua sortzeko bidean aurrera — ELEBERRIAK
egitea, behar-beharrezkoa baita informazioa trukatu ahal — ELEZAHARRAK
izateko eta informazio horren sakabanatzea saihesteko. — ENTZIKLOPEDIAK
— ERAKUSKETAK
Edukia — ERDI AROA
— ESKULANAK
Bi urteko lanaren ondoren, hainbat gaitan adituak diren — ESPERIMENTUAK
lau espezialistaz osatutako lan-taldeak bi mila termino eta — ESTATUTUAK
gehixeagoko zerrenda hau aurkeztu du. Ordena alfabetiko — GAUR EGUNGO AROA
bakarrean honako hau jasotzen da: — GEOGRAFIA
— GRAMATIKA
a) Gaiak ezartzeko erabili beharrekoak diren sarrerak,
— HISTORIA
bi mila erregistroen gehiengoa osatzen dutenak;
— HIZTEGIAK
b) Gaiak ezartzeko orduan erabiltzen ez diren errefe- — INFORMAZIO-LIBURUAK
rentziak, sarreren sinonimo edo ia sinonimo dire- — IPUINAK
nak, eta — IRAKASKUNTZA
c) Azpisarrerak, sarrerak zehazteko erabiltzeko dire- — IRUDI-LIBURUAK
nak. — KOMIKIAK
— OLERKIAK
— TURISMO-BIDEAK
— TURISMOKO GIDALIBURUAK
— URTEKARIAK
11. Haur eta gazteentzako liburuetarako gai-sarrerak 12
Sarrera orokorrak Azpisarrerak
Sarrera batzuk generoa adierazten dute eta espezie-ko- Zerrendan azpisarrera batzuk ageri dira adibide gisa,
puru ezberdinak onartzen dituzte euren baitan. Genero eta maiuskulaz idatzita. Ezin dira bakarrean erabili, baizik eta
espezieen arteko erlazioa goitik beherakoa edo paradig- sarrera batekin batera. Honako hauek dira:
matikoa izaten da, alegia, thesaurusetako «termino zabala — ANTOLOGIAK
– termino espezifikoak» erakoa, ingelesezko siglen bidez — ARAUAK
oso ezaguna: BT (Broader Trem) eta NT (Narrower Term — AURKIBIDEAK
edo Narrower Terms). Hona hemen sarrera generikoen eta — AZTERLANAK
espezifikoen adibide batzuk: — BILDUMAK
— ELIKAGAIAK eta berorren espezieak AZUKREA, — EGOKITZAPENAK
FRUITUAK, ZEREALAK etab. — ESKULIBURUAK
— KONIFEROAK: ARAUKARIAK, PINUAK, ZE- — GIDALIBURUAK
DROAK etab. — JARDUERAK
— DELITUAK: KRIMENAK, LAPURRETAK, — KATALOGOAK
SEXU-ABUSUAK etab. — OHITURA ETA USADIOAK
— PERTSONAIAK
Toki-mugak direla eta, sarrera orokor bakoitzaren az-
— PROGRAMAK
pian hiru espezie besterik ez dira jaso adibide gisa. No-
lanahi ere, espezie guztiak dagokien sarrera generikoare- — SISTEMAK
kin erlazionatzen dira, nahiz eta hartan jasota egon ez. — TEKNIKAK
Adibidez, HEGAZTIAK sarreran ez da BELATZAK — TESTUAK
ageri, baina BELATZAK terminoa HEGAZTIAK sarre-
rarekin erlazionatuta dago; ITSASONTZIAK sarreran Erreferentziak
ez da GALEOIAK ageri, baina GALEOIAK terminoa
ITSASONTZIAK sarrerarekin erlazionatuta dago; NA- Hizkuntza guztietan ugari dira sinonimoak edo ia
TUR-ZIENTZIAK sarreran ez da ZOOLOGIA ageri, bai- sinonimoak diren hitzak. Informazioaren sakabanaketa
na ZOOLOGIA terminoa NATUR-ZIENTZIAK sarrera- saihestearren, bakarra aukeratu beharra dago sarrera gisa;
rekin erlazionatuta dago. gainerakoak erreferentzia gisa jasotzen dira. Sarreraren
azpiko lehenengo paragrafoan erreferentzia edo erreferen-
tziak ageri dira, aurretik HO (honen ordez) laburtzapena
Sarrera elkartuak dutela. Era berean, erreferentziek aukeratu den sarrerara
bidaltzen dute IK (ikus) laburtzapenaren bitartez. Jakina,
Zerrenda hau Salamancako zentroan nola erabiltzen
bidaltze-oharrak elkarrekikoak dira. Adibideak:
dugun azaltzeko 105 adibide prestatzea baliagarria izan da
ikusteko zein den bidea funtzio bikoitza duten sarrerekin — Abezeak
eta azpisarrerekin (gaia, tokia, kronologia, forma) sarre- IK ALFABETOAK
ra elkartuak eratzeko. Sarrera elkartu horiek ez zaizkio
zerrendari gehitu; halaber, ez zaizkio zerrendari gehitu — ABOKATUAK
lanen izenburuak edo musikarien izenak. Liburutegi edo HO Legelariak
zentro bakoitzak liburuak erregistratzeko orduan zerrenda — AHUNTZAK
erabili ahala sortuko ditu era horretako sarrerak, horreta- HO Antxumeak
rako ezarrita dituen politikei jarraiki. 105 adibideak era- Aumak
tzeko 150 sarrera elkartu sortu ditugu, adibidez: Pitikak
— ADOPZIOA - IPUINAK — ALFABETOAK
— AMAZONIA - ELEBERRIAK HO Abezeak
— MAITASUNA - OLERKIAK
— Antxumeak
etab. IK AHUNTZAK
12. 13 Hitzaurrea
— Aumak — KARIBE ITSASOA
IK AHUNTZAK — KOBRE AROA
— Legelariak — LEHEN MUNDU-GERRA
IK ABOKATUAK — MEDITERRANEO ITSASOA
— MENDEBALDE URRUNA
— Pitikak
— METAL AROA
IK AHUNTZAK
— OLENTZERO
— OZEANIA
Izen bereziak — OZEANO ANTARTIKOA
Liburuari zentzuzko mugak ezartzearren, oro har, ez — OZEANO ARTIKOA
da izen berezirik jaso. Salbuespen gisa 48 sartu ditugu, — OZEANO ATLANTIKOA
honako hauek dira: — OZEANO BAREA
— AFRIKA — PAZKOA
— AITA NOEL — SANTIAGO BIDEA
— ALPEAK — SEZESIO-GERRA
— AMAZONAS IBAIA
Ikusten denez, salbuespenen artean ez da ageri per-
— AMAZONIA tsona-izenik, ezta ezein herrialde edo hiriren izenik ere.
— AMERIKA Jakina, zentroren batek edo liburutegiren batek zerrenda
— AMERIKAREN AURKIKUNTZA honetako salbuespenetan jasota ez dagoen izen bereziko
— ANDEAK gai bat —pertsona, literaturako pertsonaia, pertsonaia
— ANTARTIKA mitologikoa, jauregia, monumentua, basamortua, itsasoa,
— ANTZINAROA ozeanoa etab.— lantzen duen liburu bat erregistratu behar
— ARO MODERNOA duenean, bere gai-sarreren zerrendan liburu horren gaia-
— ASIA ren izena sartu beharko du, ondoren dagokion azpisarrera
— ASTE SANTUA jarrita. Adibidez:
— BIGARREN MUNDU-GERRA — Charles Chaplinen biografia baterako, CHAPLIN,
— BIZKAIKO GOLKOA CHARLES - BIOGRAFIAK
— BRONTZE AROA — Chartresko katedralari buruzko liburu baterako,
— BURDIN AROA CHARTRESKO KATEDRALA - AZTERLANAK
— EGUBERRIAK (hala badagokio)
— ELBA IBAIA — Drakulari buruzko eleberri baterako, DRAKULA
— ERDI AROA - ELEBERRIAK, etab.
— ERRUSIAKO IRAULTZA
— EUROPA Zehaztapen kronologikoak
— FRANTZIAKO IRAULTZA
— GAUR EGUNGO AROA Liburu baten gaiari dagokion garaia, mendea edo
urtea(k) zehaztea beharrezkoa denean, gaiaren ondoren
— GUADALQUIVIR IBAIA
jar daiteke dagokion zehaztapena: HISTORIAURREA,
— GURUTZADAK
V. MENDEA, 1500, 1923, 1930, etab.
— HALLEY KOMETA
— HARRI AROA
— HEGOBURUA
Sexuaren trataera
— HIMALAIA Izenek forma ezberdina dutenean pertsonaiaren sexua-
— INDIAKO OZEANOA ren arabera, hitz-elkarketaren bitartez adieraziko dira sexu
— INGALATERRAKO IRAULTZA bietakoak, euskarak berezkoa duen erabilerari jarraiki.
— IPARBURUA Adibidez, SEME-ALABAK, ENPERADORE-ENPE-
13. Haur eta gazteentzako liburuetarako gai-sarrerak 14
RATRIZAK etab. Izen generikoren bat bada biak hartzen Ez dago eragozpenik zentroak edo liburutegiak azpi-
dituena horixe erabiliko da, adibidez, GURASOAK. Ja- sarrera geografikoa erabili beharrean izenlagunaren edo
kina, sexu bakoitzekoa zein bere aldetik denean sarre- izenondoaren bidea erabil dezan.
ra, dagokiona erabiliko da, adibidez, AITAK, AMAK,
ERREGEAK, ERREGINAK, etab. Argibide-oharrak
Sarrera elkartuak eta azpisarrerak Sarritan erabiltzaileari sarrera erabiltzeko azalpenak
edo kontzeptu jakin bati zerrenda honetan eman zaion
Gai-sarreren zerrenda osatzerakoan egileek sarrera esanahi zehatzaren inguruko azalpenak eman beharra iku-
elkartuak eratu zituzten. Sarrera elkartuak eratzeko bideak si da. Argibide-oharrak (AO) erabiltzea beharrezko edo
hiru dira: izenlaguna gehiturik, hitz-elkarketaren bitartez komenigarria iritzi zaion kasuetan, erregistroaren biga-
edo izenondoaren bidez. Adibideak: rren paragrafoan jarri dira, HO paragrafoaren ondoren.
Adibideak:
— ETORKIZUNEKO BIZITZA
— HERRI-DANTZAK — ISTRIPUAK
— ZALDI HEGODUNAK HO Ezbeharrak
Istripuei aurrea hartzea
Baina liburuzainak edo dokumentalistak gai-sarrerak
AO Ikus, gainera, istripu-motak.
jartzerakoan, sarrera zehaztu beharra dagoela irizten dio-
Adibideak:
nean, gai-sarrerari azpisarrera bat edo funtzio bikoitzeko
ETXEKO ISTRIPUAK
sarrera bat gehi diezaioke. Adibideak:
HEGAZKIN-ISTRIPUAK
— GORILAK - IPUINAK ISTRIPU ATOMIKOAK
— INGURUMENA - HIZTEGIAK etab.
— KONTSUMISMOA - AZTERLANAK
etab. — DANTZAK
AO Erabili sarrera hau soilik dantzei buruzko
liburu orokorretarako. Dantza jakin bati
Zehaztapen geografikoak buruzko liburuak dantza horren izenaren
barruan jasoko dira.
Zerrenda honetan edozein sarrerari izen geografiko
Adibideak:
bat gehitzeko aukera ematen zaio liburuzainari edo doku-
BALSA
mentalistari, erregistratzen den dokumentua kontinente,
BALLETA
eskualde, herrialde, estatu etab. jakin bati buruzkoa den
POLKA
kasuetarako. Adibideak:
etab.
— ANIMALIAK - ESPAINIA
— BANKUAK - NIKARAGUA — ZALDUNAK
— INDIARRAK - ERDIALDEKO AMERIKA AO «Zaldiz ibiltzen dena edo zaldiz doana.»
etab. (DRAE).
Nolanahi ere, zerrendan, hainbat kasutan, hala nola
arte-adierazpenak, herrialde jakin bati dagozkion gertae- Erabateko zehaztasuneko oharrak
rak, literatura-generoak etab. izendatzeko orduan, eremu
AOetan generoaren espezie guztiak jasotzeko aukera
geografikoa zehazteko izenlagunak nahiz izenondoak
izan denean, denak jaso dira, adibidez:
erabili dira. Adibideak:
— ELEMENTU NATURALAK: AIREA, LURRA,
— EGIPTOAR ARKITEKTURA SUA, URA
— ESKULTURA MAIA — GIZA ARRAZAK: ARRAZA BELTZA, ARRAZA
— HAITIKO FOLKLOREA GORRIA, ARRAZA HORIA, ARRAZA ZURIA
— INGALATERRAREN KOLONIZAZIOA — ZENTZUMENAK: DASTAMENA, ENTZUME-
— PERUKO IPUINAK NA, IKUSMENA, UKIMENA, USAIMENA
14. 15 Hitzaurrea
Erlazionatutako sarrerak GSR Fundazioa
Erregistroetan ager daitezkeen hiru paragrafoetatik Komatxoen artean idatzirik dagoen AO askoren amaie-
azkena erlazionatutako sarrerei dagokie. ES horien hel- ran esaldi hori aurkituko dugu. Jakina denez, honako hau
burua da erabiltzailearentzat jakingarria izan daitekeen esan nahi du: Germán Sánchez Ruipérez Fundazioaren
informazioa jasotzen duten beste sarrera batzuen berri Haur eta Gazteentzako Literaturaren Dokumentazio eta
ematea. Adibideak: Ikerketa Zentroa (Salamanca). Esaldi horren bidez adie-
— ALEZKO APAINGARRIAK razi nahi da AO horiek zentro horren zerrendatik hartuak
ES ESKULANAK direla hitzez hitz, edota lan honetan parte hartu duten zen-
troko langileek idatziak direla edo idazten lagundu dutela
— SASKIBALOIA
edota testua onetsi dutela.
ES KIROLAK
— ZALDI HEGODUNAK Osotasun eta erabatekotasun ezinezkoak
ES ANIMALIA MITOLOGIKOAK
Ezein hiztegi kontrolatuk ezin ditu, ezta teorikoki ere,
Jarduera hedatuenetako batek ezartzen duenez, gai-
gai guztiak bildu, halaxe gertatzen baita ezagutzaren arlo
sarrera termino orokor batekin erlazionatuz gero, ez dugu
guztietan. Ezein zigor-kodek ezin ditu gerta daitezkeen
espezifikoekin erlazionatu beharrik. Thesaurusen kasuan
delitu guztiak zehatu, ezein sailkapen botanikok ezin ditu
esan ohi denez, Broader Term delakoarekin erlazionatuz
lore guztiak jaso, ezein atlasek ezin ditu herri guztiak azal-
gero ez ditugu erlazionatuko Narrower Terms direnekin.
du, etab. Hori dela eta, zerrenda honetan, sarrera orokor
Adibideak: bakoitzaren azpian espezieen hiru adibide besterik ez da
— Erlazionatutako sarrera ISTRIPUAK bada, ez dugu adierazi, halabeharrez. Esan beharrik ez dagoela pentsa
hauekin erlazionatzeko beharrik: ETXEKO ISTRI- daitekeen arren, merezi du argitzea zentro edo liburutegi
PUAK, HEGAZKIN-ISTRIPUAK, ISTRIPU ATO- guztiek sarrera berriak sortu ahal –eta behar– dituztela
MIKOAK zerrenda honetan ageri ez diren gaiei buruzko liburuak
— Erlazionatutako sarrera DANTZAK bada, ez dugu erregistratzen dituztenean edota gure iradokizunekin bat
honekin erlazionatzeko beharrik: HERRI-DAN- ez datozenean. Izan ere, adibidez, erlazionatutako sarreren
TZAK kasuan (ES) ez da erraza jakitea zein kontzeptu dagoen
— Erlazionatutako sarrera DELITUGINTZA bada, ez erlazionatuta kontzeptu jakin batekin; pertsona batentzat
dugu hauekin erlazionatzeko beharrik: GAZTEEN lotura nabarmena dena beste batentzat ez etab. Zerren-
DELITUGINTZA, HAURREN DELITUGINTZA daren edizio hobetuak, hainbat bildumaren eta irizpide-
etab. ren aniztasuna jasoko dutenak, argitaratzeko asmotan,
gure lankideei eskatu nahi diegu zerrenda honi sarrera,
erreferentzia edo azpisarrera berriren bat gehitzen dio-
Animaliak eta zuhaitzak
ten bakoitzean, Salamancako Dokumentazio eta Ikerketa
Edozein hizkuntza kontrolaturen osagai berezkotzat Zentroari jakinaraz diezaiotela. Gauza bera eskatzen die-
hartzen dira laginketa eta aukeraketa. Sarrera askok ter- gu zerrendan edo erregistroen edukian akatsen bat edo
mino orokorrak, termino espezifikoak eta erlazionatutako inkongruentziaren bat antzematen dutenei, ezinbestean
terminoak jaso ditzakete, baina kontuan izanik, batetik, gertatuko baitira halakoak. Adierazitako muga horien guz-
toki-mugak eta, bestetik, lehenengo saioa dela, mugak tien jakitun garelarik, zerrenda hau aurkezten dugu, apal-
jarri behar izan dizkiogu lanari. ANIMALIAK sarreraren tasunez, Espainia eta Latinoamerikako lankideen artean
kasuan, baita, gutxiago bada ere, ZUHAITZAK sarreraren burutuko den ibilbide luzeagoko proiektu baten abiaburu
kasuan ere, erlazio-kopuruari dagokionez eskuzabal joka- izango delakoan.
tu nahi izan dugu. Beste sarrera batzuk, ordea, askoz ere
gehiago osa zitezkeen, adibidez, ELIKAGAIAK, DAN-
TZAK, ZEREALAK etab.
15. Haur eta gazteentzako liburuetarako gai-sarrerak 16
Esker onak Eusko Jaurlaritzaren Liburutegi Zerbitzuaren esker
ona:
Last but not least, eskerrak Germán Sánchez Ruipérez Kultura Saileko Liburutegi Zerbitzuaren zereginen
Fundazioari lan honetarako aukeratu nauelako; Zentroko artean dago liburutegien arloan euskararen erabilera nor-
funtzionario Raquel López Royo, Ángela Marcos Sánchez malizatzeko burutu beharreko ekimenak aztertu eta ze-
eta Vega Villar Gutiérrez de Ceballos lizentziadunei, Zen- haztea. Horrela, zeregin horren barruan bibliotekonomiari
troko gaur egungo zuzendari Dolores González López Ca- buruzko euskarazko argitalpenen garrantziaz jabeturik,
sero lizentziadunari eta zuzendari ohi Luis Vázquez lizen- Liburutegi Zerbitzuak Alberto Villalónek zuzendutako
tziadunari. Aurrenekoen esperientzia, gaiaren ezagutza eta Haur eta gazteentzako liburutegietarako gai-sarrerak
borondate ona izan ezean egilea ez zatekeen proiektu hau lana aurkezten du.
hastera ere ausartuko. Bigarrenen lankidetzarako gogoa Kultura Sailak eskerrak eman nahi dizkie bai Alberto
eta beroien langileek nirekin lan egin dezaten emandako Villalóni, bai Germán Sánchez Rúiperez Fundazioaren
baimenik izan ezean, López Royo, Marcos Sánchez eta arduradun eta lankideei ere, lan honen itzulpena baimen-
Villar Gutiérrez de Ceballos lizentziadunek, liburu honen tzeagatik eta eskainitako erraztasun guztiengatik.
benetako egilekideek, ez zuketen beren denbora baliotsua
erabiliko ni eskutik heldu eta ezezaguna nuen arlo honetan
zuzentzeko. Bihotz-bihotzez, eskerrik asko.
ALBERTO VILLALÓN
16. Zerrenda erabiltzeko jarraibideak
Gaiak zehaztea Gaiak eta gai-sarrerak
Informazio-sistema guztietan, ordenagailu bidezkoa Gai nagusia edo nagusiak zehaztutakoan, liburuzaina-
izan ala ez, eta erabilitako hizkuntza edozein delarik, li- ri edo dokumentalistari dagokio gaiok sarrera gisa nahiz
buruzainaren edo dokumentalistaren lehenengo zeregina erreferentzia gisa zerrendan jasota dauden egiaztatzea.
—dokumentua erregistratu eta deskribapen bibliografikoa Hiru egoera gerta daitezke:
egin ondoren— dokumentuan lantzen den gai nagusia edo
nagusiak zehaztea da. a) Gaia edo gaiak sarrera gisa jasota egotea;
b) Erreferentzia gisa jasota egotea, alegia, sarreratzat
Zenbat gai? aukeratu den sinonimo edo ia sinonimora bidaltzen
duen sinonimo edo ia sinonimo gisa jasota egotea,
Liburutegi edo dokumentazio-zentro bakoitzak ze-
edo
haztu behar du, arau orokor gisa, dokumentu bakoitzari
ezarriko zaizkion gaien gehieneko kopurua. Kopuru hori c) Zerrendan jasota ez egotea.
zehazteko, erakundeak hainbat alderdi izan beharko ditu
kontuan: zenbat langile dituen, urtean bataz beste zenbat Gaiak zerrendan jasota daude
dokumentu erregistratu nahi duen, zenbat erabiltzaile di-
tuen, erabiltzaileok zein eratako informazioa eskatzen du- Ez dago arazorik. Erregistratu beharreko liburuan
ten etab. Guk dokumentu bakoitzeko 3 edo 4 gai ezartzea lantzen diren gaiei ondoen egokitzen zaizkien sarrerak
gomendatzen dugu. aukeratu besterik ez da egin behar.
«Gehienez 4 gai» gomendatzen dugu uste dugulako
kopuru horrekin, gehienetan, dokumentuan lantzen di-
ren gai nagusiak jasotzen direla. Halaxe dela erakutsi
Gaiak erreferentzia gisa ageri dira
digu Salamancako Dokumentazio eta Ikerketa Zentroan Erreferentzia bakoitzak sarreratzat aukeratutako sino-
izan dugun zazpi urteko esperientziak. Jakina, batzuetan nimo edo ia sinonimo batera bidaltzen duenez, liburuzai-
nahikoa izango dugu gai bakarrarekin eta oso gutxitan
nak edo dokumentalistak, aurreko kasuan bezala, ez du
erabili beharko ditugu hiru edo lau. Lautik gorako ko-
inolako arazorik sarrerak ezartzeko.
purua gehiegizkoa iruditzen zaigu, ez bada langile asko
eta aurrekontu behar bezain bestekoa duten liburutegi eta
zentroen kasuan. Gaiak ez daude zerrendan jasota
Nolanahi ere, esan beharra dugu kontrakoa iritzirik ere
badela —guztiz errespetagarria, noski—, zeinaren arabera Halakoetan gauza bi gerta daitezke:
zenbat eta txikiagoa izan zentroa edo liburutegia, orduan a) Gaia zerrendan jasota egotea sarrera jakin baten
eta handiagoa izan behar duen dokumentu bakoitzari eza- azpian, baina bai sarrerarako, bai eta erreferentzia-
rritako gaien kopurua. Horren helburua erregistratutako rako edo erreferentzietarako —baldin eta halakorik
dokumentu-bilduma xumeari ahalik eta etekinik handiena bada— erabilitako hitza bilatutako gaiaren izenare-
ateratzea da. kin bat ez etortzea, edo
b) Gaia zerrendan ez agertzea.
17. Haur eta gazteentzako liburuetarako gai-sarrerak 18
Lehenengo kasuan, konponbidea erraza da: nahikoa da Erreferentzia asko
bilatutako gaiaren izena zerrendari gehitzea erreferentzia
gisa eta sarrerarako aukeratutakoaren sinonimora edo ia Hizkuntza kontrolatu guztiek ahalik eta erreferentzia
sinonimora bidaltzea. gehien izan behar dute. Horretarako, baina, zerrendak
Bigarren kasuak konponbide zailagoa du. Liburutegiak erreferentzia ugari izan dezan ezinbestekoa da liburuzai-
edo zentroak honako bi aukera hauek ditu: nen eta dokumentalisten ekarpena.
Ekarpen horien zain geratzen gara.
a) Kontsulta egitea liburutegien arloan eskumena duen
Eusko Jaurlaritzaren zentroari.
b) Proposamen bat egin eta Eusko Jaurlaritzaren zen-
troari jakinaraztea.
18. Liburuak erregistratzean gaiak
ezartzeko iradokizunak
Liburuak erregistratzean gaiak ezartzeko iradokizunak lako, sarrera gisa aukeratzen dugu eta ez azpisarrera gisa.
ematerakoan ez dugu azken hitza esan nahi, aitzitik, gure Adibidez, SALAMANCA-ELEBERRIAK. Espainiako
helburua honako hau da: joera kontzeptu geografiko bakarra erabiltzekoa da; ho-
rrela, NAFARROA erabiltzen dugu, eta ez ESPAINIA
1. Batetik, gure esperientzia ezagutaraztea gazteagoak
- NAFARROA.
diren lankideei edota arlo honetan oraindik denbora gutxi
Jakina, izen bera duten tokien kasuan bereizteko be-
daramatenei, eta
harrezkoa den azalpena jarri beharko da parentesi artean.
2. Bestetik, gaiak ezartzerakoan zerrenda hau erabiltze-
Adibidez:
ko eskaintzen ditugun 105 adibideen zergatia azaltzea.
— ADELAIDA (Australia)
Zerrenda osatzen duten terminoak informazio nahiz
— ADELAIDA (Hegoafrikako Errepublika)
fikzioko liburuen sarreretarako erabiltzen ditugu.
— BADEN (Austria)
— BADEN (Etiopia)
Fikzio-liburuak — BADEN (Suitza)
— KORDOBA (Argentina)
1. Oro har, fikzio-liburuei ez zaie gairik jartzen. Hala
— KORDOBA (Espainia)
ere, gero eta gehiago dira haur eta gazteentzako fikzio-
— KORDOBA (Kolonbia)
liburuei gaiak ezartzen dizkieten liburutegi eta zentroak.
etab.
Halaxe egiten dugu guk ere, eta fikzio-liburu bat erregis-
tratzen dugunean sarrera eta azpisarrera sortzen ditugu. 5. Era berean, kontakizuna historiaren garai jakin ba-
Ez dugu kontzeptu bat baino gehiago nahasten sarrera tean gertatzen denean, GARAIA gaitzat hartuko dugu.
bakoitzean, horregatik, nahiago dugu liburu bakoitzari Garaiok hartzen dituzten denbora-tarteak luzeak edo la-
beharrezkoak diren gaiak ezartzea, betiere ahal dela ge- burrak izan daitezke. Luzeak badira, garaiak eta aroak era-
hienez ere lau, gehiago jartzea ezinbestekoa denean izan biltzen ditugu (adibidez, HISTORIAURREA edo ERDI
ezik. AROA) eta laburrak badira, gertaera historikoekin erla-
2. Liburu-mota hauen azpisarrera batik bat formari zionatu daitezke (hala nola, FRANTZIAKO IRAULTZA
buruzkoa izaten da. Hauek dira gehien erabiltzen ditugu- edo AMERIKAREN AURKIKUNTZA)
nak: IPUINAK, ELEBERRIAK, OLERKIAK ETA AN- 6. Halaber, gerren izenak nabarmenduko genituzke
TZERKIA. Ez dugu adierazten liburua zein hizkuntzatan (SEZESIO-GERRA edo BIGARREN MUNDU-GE-
dagoen idatzita, informazio hori fitxa katalografikoaren RRA).
deskribapenean jasotzen baita eta ez gaietan. Sarreran hiz- 7. Aitzitik, mendeak ez ditugu sarrera gisa jartzen. Se-
kuntza adierazten den kasu bakarra hiztegiak dira. kula ez dugu mende edo urte jakin bat sarrera gisa jartzen,
3. Sarreretarako termino guztiak erabiltzen ditugu non eta sarrera eratzeko erabili beharreko terminoaren
berdin-berdin. Era berean, ahal bada, termino berberak osagai ez diren. Adibidez ez genuke sarrera hau erabiliko:
erabiltzen dira fikzioko liburuetarako nahiz informazio- XX. MENDEA - ELEBERRIAK.
koetarako, era batekoak edo bestekoak izan azpisarrerak 8. Horrela, bada, Erdi aroan eta Ingalaterran gertatzen
aldatuta. den eleberri batean, bikingoek herrialde horretan sartu eta
4. TOKIA garrantzitsua denean kontakizunean fun- erasoaldiak egiten zituzten garaiari buruzkoan, zeinetan
tsezkoa delako edota informazioa berorri buruzkoa de- protagonistak, zenbait abentura bizitzen dituelarik, neska
19. Haur eta gazteentzako liburuetarako gai-sarrerak 20
ingeles batez maitemindu eta salbatu egiten duen, honako Oro har, liburu batek zenbait gai lantzen baditu, ia tra-
sarrera hauek aukeratuko genituzke: 1) ERDI AROA - taera entziklopedikoa emanez (366 y más maravillas del
ELEBERRIAK, 2) INGALATERRA - ELEBERRIAK, mundo Plaza Joven argitaletxearena edo Mi primera enci-
3) BIKINGOAK - ELEBERRIAK, 4) MAITASUNA clopedia Molino argitaletxearena), gaiok sarrera-kopuru
- ELEBERRIAK. Ez genuke erabiliko BIKINGOAK - zentzuzkoan bildu ezin baditugu, INFORMAZIO-LI-
INGALATERRA - ERDI AROA. BURUAK sarrera ezartzen diogu.
9. Azkenik, haurrentzako zenbait olerki gai ezberdi- Liburuan lantzen diren gaiei sarrerarik ezartzerik iza-
nekoak biltzen dituen liburu bat badugu, gaiak zehaztu nez gero, INFORMAZIO-LIBURUAK terminoa azpi-
beharrean, HAURRENTZAKO OLERKIAK sarrera era- sarrera gisa erabiliko da.
biliko dugu. Baina liburuak udaberriari buruzko olerkiak Termino hori sarrera gisa edo azpisarrera gisa erabil-
baditu, UDABERRIA - OLERKIAK izango litzateke
tzearen auzia ebazteko, liburutegi-mota (haurrentzako
sarrera, kasu horretan liburuak gai jakin bat duelako.
liburutegia, eskolakoa...) eta liburutegiak lor dezakeen
zehaztasun-maila izango da erabakigarria.
Informazio-liburuak
Haurrentzako liburugintzan indartsu sartu dira, fikzioa Azterlanak
alde batera utzita, giza jakintzaren alderdi jakin bati
buruzko ezaguerak eskaintzen dituzten liburuak edota Liburu horien ondoan, azterlanak daude, alegia, testu-
haurren eta gazteen zaletasun edo jardueren berri ematen liburuen osagarri gisa lan pertsonalak burutzeko aukera
dutenak. Zaila eta subjektiboa da halako liburuak defini- lantzen dutenak.
tzea, horien ondoan testu-liburuak, kontsulta-liburuak edo Oro har, gaien trataera informazio-liburuetakoa baino
narrazio-liburuak baititugu, gai jakin baten, eremu geo- sakonagoa izaten da.
grafiko baten edo garai historikoren baten inguruko datu Azterlanak, 14 urtetik beherako haurrentzat egokiak
eta informazio zuzena eta zehatza eskaintzen dutelarik. direnean, albait sarrerarik errazenak erabiltzen saiatzen
Liburu horien ezaugarri batzuk zehazten saiatuko gara, liburuan lantzen diren gaiari edo gaiei AZTERLA-
gara: NAK azpisarrera gehitzen diegularik.
Gazteentzako liburuak Espainiako Kultura Minis-
1. Liburu horien helburua zientziaren edo ezagutza
terioaren arauen arabera erregistratzen dira: sarrera eta
orokorraren alderdi jakin batzuei buruzko jakin-mina
beharrezko diren azpisarrerak. Azpisarrerak gehienez ere
asetzea da.
2. Liburu horien alderdi grafikoa oso zaindua izaten 4 izango dira honako hurrenkera honetan: 1.a Gaia, 2.a
da, gaur egungo haur eta nerabeei erakargarriak izan da- Tokia, 3.a Kronologia eta 4.a Forma. Adibideak:
kizkien. — BUENOS AIRES - HIRIGINTZA - ARAUAK
3. Halako liburuek zorrotz irakurtzeko (hasieratik — GAZTELA ETA LEON - HISTORIA -1147-1835
amaierara) nahiz gainetik begiratzeko (orri-pasa) aukera - ESKULIBURUAK
eskaintzen dute. — KATALUNIA - GIZA GEOGRAFIA - XX. M. -
4. Gaiaren edo gaien trataera batzuetan azalekoa iza- ATLASAK
ten da eta fikzioko elementuak izaten dituzte. — MASONERIA - ESPAINIA - XIX. M.
Liburu-mota horretarako, funtzio bikoitzeko sarrera — MUSEOAK - TXILE - GIDALIBURUAk
bat erabiltzen dugu, alegia: INFORMAZIO-LIBURUAK. — PINTURA - PARIS - XX. M. - KATALOGOAK
20. Gaiak izendatzeko zerrendaren
erabileraren 105 adibide
1. Acosta, Vivien; y Olga Marta Pérez. Tricolor. La — HAUR-JOLASAK
Habana: Gente Nueva, 1986. 5 urtetik aurrera.
1
— JOLAS DIDAKTIKOAK.
— HAUR-KANTAK 7. Anderson, Rachel. Unos chicos especiales. Madrid:
— HAURRENTZAKO OLERKIAK. Alfaguara, 1993. 12 urtetik aurrera.
2. Alain, Jean - Claude. Los muchachos de Dublín. — EZINTASUN FISIKOA DUTEN PERTSONAK
Madrid: S.M., 1982. 12 urtetik aurrera. - ELEBERRIAK
— ADISKIDETASUNA - ELEBERRIAK — EZINTASUN PSIKIKOA DUTEN PERTSONAK
— GERRAK - ELEBERRIAK - ELEBERRIAK
— IRLANDA - ELEBERRIAK — GIZARTERATZEA - ELEBERRIAK.
— ASKATASUNAREN ALDEKO BORROKA - 8. Ardley, Neil. El sonido. Barcelona: Emeká, 1991. 8
ELEBERRIAK urtetik aurrera.
— ELEBERRI HISTORIKOAK — SOINUA - INFORMAZIO-LIBURUAK.
— ARAZO SOZIOPOLITIKOAK - ELEBERRIAK. 9. Aretzaga, M. Teresa. Eta dena katu beltz baten
erruz. Bilbao : Giltza, 2005.
3. Alfonseca, Manuel. Bajo un cielo anaranjado. Ma-
drid: S.M., 1993. 12 urtetik aurrera. — ABENTURAK - ELEBERRIAK
— ZIENTZIA-FIKZIOA - ELEBERRIAK — KATUAK - ELEBERRIAK
— BIZIA BESTE PLANETA BATZUETAN - ELE- — FANTASIAZKO MUNDUAK - ELEBERRIAK.
BERRIAK. 10. Armijo, Consuelo. El pamplinoplas. Madrid:
— ETORKIZUNEKO BIZITZA - ELEBERRIAK. S.M., 1987. 8 urtetik aurrera.
4. Aliki. Momias de Egipto. Barcelona: Juventud, — ADISKIDETASUNA - ELEBERRIAK
1992. 8 urtetik aurrera. — ZAHARRAK - ELEBERRIAK
— EGIPTO - INFORMAZIO-LIBURUAK — ABENTURAK - ELEBERRIAK
— MOMIAK - INFORMAZIO-LIBURUAK. — UMOREA - ELEBERRIAK
5. Alonso, Manuel L. Jim. Madrid: Anaya, 1989. 8 — AITONA-BILOBEN ARTEKO HARREMANA
urtetik aurrera. - ELEBERRIAK.
— MAITASUNA NERABEZAROAN - ELEBE- 11. Arrieta de Nogueira, Maria Luz. El final de los
RRIAK. dioses Chibchas. Bogotá: Kelly, 1990. 12 urtetik aurre-
6. Alonso Ibañez, Pilar. Camilaren joan - etorriak. Vi- ra.
toria - Gasteiz: Alegría Activity, 2002. 5 urtetik aurrera — KOLONBIA - ELEBERRIAK
— KOLONIZAZIOA - ELEBERRIAK
1 Adinak ez dira jatorrizko liburuan agertzen zirenak baizik — INDIARRAK - ELEBERRIAK
eta Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionalaren on-line — ASKATASUNAREN ALDEKO BORROKA -
sarean azaltzen diren adin-sailkapen adostuak. Adin-tarteak
honako hauek dira: 0-4 urte, 5-7 urte, 8-12 urte eta 12 urtetik
ELEBERRIAK
aurrera. — ELEBERRI HISTORIKOAK.
21. Haur eta gazteentzako liburuetarako gai-sarrerak 22
12. Asimov, Isaac. ¿Cómo nacen y mueren las es- 22. Beuchat, Cecilia; y Clementina Maldonado.
trellas? Madrid: S.M., 1990. 8 urtetik aurrera. Un ratón de biblioteca. Santiago de Chile: Andrés Bello,
— IZARRAK - AZTERLANAK. 1989. 8 urtetik aurrera.
13. Atlas de geografía universal Vox. Barcelona: — TXILEKO IPUINAK.
Bibliograf, 1986. 12 urtetik aurrera. 23. Bishop, Owen. Aventuras con microorganismos.
Barcelona: Labor, 1998. 12 urtetik aurrera.
— GEOGRAFIA UNIBERTSALA - ATLASAK.
— MIKROORGANISMOAK - ESPERIMEN-
14. Barbey, Dorine, Los cinco sentidos. Madrid:
TUAK.
Altea, 1991. 5 urtetik aurrera.
24. Broutin, Christian. El barco. Madrid: S.M.,
— ZENTZUMENAK - INFORMAZIO-LI- 1992. 5 urtetik aurrera.
BURUAK.
— ITSASONTZIAK - INFORMAZIO-LIBURUAK.
15. Barrios, Manuel. Andalucía. Sevilla: Algaida, 25. Browne, Anthony. Jon eta Beñat. Donostia - San
1990. 12 urtetik aurrera. Sebastián: Hiria, 2005. 4 urtera arte.
— ANDALUZIA - OHITURA ETA USADIOAK. — ADISKIDETASUNA - IPUINAK
16. Barruetabeña, Edorta. Olentzero New Yorken. — ANIMALIA GIZAKARAK - IPUINAK.
Zornotza [Bizkaia]: Bizkaiko Ikastolen Elkartea, 2005. 5 26. Burningham, John. Contrarios. Madrid: Altea,
urtetik aurrera 1986. 5 urtetik aurrera.
— EGUBERRIAK - IPUINAK — INGURUNEAREN EZAGUTZA
— OLENTZERO - IPUINAK. — AURKAKOAK.
17. Beck, Martine. El sueño y los sueños. Madrid: 27. Butterworth, Nick. Mi mamá es fantástica. Ma-
Altea, 1990. 5 urtetik aurrera. drid: Anaya, 1990. 4 urtera arte.
— LOA - INFORMAZIO-LIBURUAK — AMAK - IRUDI-LIBURUAK.
— AMETSAK - INFORMAZIO-LIBURUAK. 28. Cantemos siempre. Asunción: [s.n.], 1987. 12
18. Bellamy, David. La nave tierra. Madrid: Debate, urtetik aurrera.
1992. 8 urtetik aurrera. — HAUR-KANTAK
— EKOLOGIA - INFORMAZIO-LIBURUAK. — LATINOAMERIKAKO HERRI-KANTAK.
19. Bennet, Jack. El viaje del «Lucky Dragon». Ma- 29. Caselli, Giovanni. Las primeras civilizaciones.
drid: S.M., 1985. 12 urtetik aurrera. Madrid: Anaya, 1985. 8 urtetik aurrera.
— LEHEN ZIBILIZAZIOAK - AZTERLANAK.
— PROTAGONISTAK BERE BURUA GARATZEA
- ELEBERRIAK 30. Charrier, Michel. Me voy de viaje. Madrid: Ana-
ya, 1989. 8 urtetik aurrera.
— FAMILIA - ELEBERRIAK
— GARRAIOAK
— GERRAOSTEA - ELEBERRIAK
— BIDAIAK
— ITSAS BIDAIAK - ELEBERRIAK
— HAURREN HIZTEGIAK.
— VIETNAM - ELEBERRIAK.
31. Coffrant, Christophe. Yo, Vivaldi. Madrid: Ana-
20. Berenguer, Carmen. El Rey mocho. Caracas: ya, 1992. 12 urtetik aurrera.
Ekaré, 1981. 5 urtetik aurrera. — MUSIKARIAK - BIOGRAFIAK
— ERREGE-ERREGINAK - IPUINAK. — VIVALDI, ANTONIO - BIOGRAFIAK.
21. Bernal Pinilla, Luis Darío. Carnavalito. Bogotá: 32. Company, Mercé. La historia de Ernesto. Ma-
Tres Culturas, 1990. 8 urtetik aurrera. drid: S.M., 1986. 5 urtetik aurrera.
— IGARKIZUNAK — ADOPZIOA - IPUINAK
— HAURRENTZAKO OLERKIAK — MAITASUNA - IPUINAK
— AHO-KORAPILOAK. — FAMILIA - IPUINAK.
22. 23 Gaiak izendatzeko zerrendaren erabileraren 105 adibide
33. Cuentos cortos de la tierra larga. Santiago de — METEOROLOGIA - INFORMAZIO-LI-
Chile: Andrés Bello, 1989. 8 urtetik aurrera. BURUAK.
— TXILEKO IPUINAK. 44. Fax, André. Los primitivos actuales. Madrid:
34. Curto, Rosa María. ¡Qué hay en el jardín! Bar- S.M., 1986. 12 urtetik aurrera.
celona: La Galera, 1990. 5 urtetik aurrera. — HERRI PRIMITIBOAK - AZTERLANAK.
— NATURAREN EZAGUTZA 45. Gandiol - Coppin, Brigitte. Las catedrales. Ma-
— LORATEGIAK. drid: Altea, 1991. 5 urtetik aurrera.
35. Denou, Violeta. La granja de Teo. Barcelona: — KATEDRALAK - INFORMAZIO-LIBURUAK.
Timun Mas, 1990. 5 urtetik aurrera. 46. Gómez Yebra, Antonio A. Muñeco de nieve. Ma-
drid: Escuela española, 1992. 8 urtetik aurrera.
— BASERRIKO ANIMALIAK
— ELURREZKO PANPINAK - ANTZERKIA
— ANIMALIEN EZAGUTZA
— EGUBERRIAK - ANTZERKIA.
— BASERRIAK.
47. González de Zechrisson, Hena. Chispita y Pa-
36. Dever, Joe. Huida de la oscuridad. Madrid: Al-
quita. Panamá: Imprenta Universitaria, 1998. 5 urtetik
tea, 1991. 12 urtetik aurrera.
aurrera.
— FANTASIA - ELEBERRIAK
— BIKIAK - IPUINAK.
— GERRARIAK - ELEBERRIAK
48. Goscinny, René. El pequeño Nicolás. Madrid:
— LIBURU ELKARRERAGILEAK Alfaguara, 1985. 8 urtetik aurrera.
— ALEGIAZKO MUNDUAK - ELEBERRIAK. — ESKOLAK - ELEBERRIAK
37. Díaz Velázquez, Mariano. Diccionario básico de — UMOREA - ELEBERRIAK
matemáticas. Madrid: Anaya, 1988. 12 urtetik aurrera. — BIHURRIKERIAK - ELEBERRIAK.
— MATEMATIKA - HIZTEGIAK. 49. Guerrero, Andrés. ¡Este pijama está loco! Ma-
38. Díaz Viana, Luis. El Romancero. Madrid: Ana- drid: Anaya, 1991. 5 urtetik aurrera.
ya, 1990. 12 urtetik aurrera. — GAUA - IPUINAK
— ERROMANTZEAK. — EGUNEROKO BIZITZA - IPUINAK.
39. Diccionario manual English - Spanish Español 50. Haar, Jaap ter. El mundo de Ben Lighthart. Ma-
- Inglés. Barcelona: Bibliograf, 1993. 12 urtetik aurrera. drid: S.M., 1983. 12 urtetik aurrera.
— GAZTELANIA - HIZTEGIAK - INGELESA — ADISKIDETASUNA - ELEBERRIAK
— INGELESA - HIZTEGIAK - GAZTELANIA. — ITSUAK - ELEBERRIAK
40. Diccionario visual Altea de las cosas de cada — GURASOEN ETA SEME-ALABEN ARTEKO
día. Madrid: Altea, 1992. 12 urtetik aurrera. HARREMANA - ELEBERRIAK
— EGUNEROKO BIZITZA - INFORMAZIO-LI- — ELKARTASUNA - ELEBERRIAK
BURUAK. — HOBETZEA - ELEBERRIAK.
41. España. Madrid: Anaya: Touring, 1990. 12 ur- 51. Halasi, María. Primer reportaje. Madrid: S.M.,
tetik aurrera. 1990. 12 urtetik aurrera.
— ESPAINIA - TURISMOKO GIDALIBURUAK. — ADISKIDETASUNA - ELEBERRIAK
42. Fahrmann, Willi. El cuarto rey mago. Madrid: — KAZETARITZA - ELEBERRIAK
S.M., 1992. 12 urtetik aurrera. — AMAREN ETA SEME-ALABEN ARTEKO HA-
— EGUBERRIAK - ELEBERRIAK RREMANA - ELEBERRIAK.
— ERREGE MAGOAK - ELEBERRIAK 52. Hall, Derek. El oso polar. Madrid: Anaya, 1986.
— BIDAIAK - ELEBERRIAK. 5 urtetik aurrera.
43. Farndon, John. El tiempo. Madrid: S.M., 1992. — ANIMALIEN EZAGUTZA
8 urtetik aurrera. — HARTZAK.
23. Haur eta gazteentzako liburuetarako gai-sarrerak 24
53. Herra, Rafael Ángel. Viaje al reino de los de- — AUZOAK - IPUINAK
seos. San José (Costa Rica): Universidad, 1992. 12 urtetik — HIRIAK - IPUINAK
aurrera. — ARAZO SOZIOPOLITIKOAK
— ABENTURAK - ELEBERRIAK — ELKARTASUNA - IPUINAK.
— NAHIAK - ELEBERRIAK 63. Lairla Pérez, Sergio. El Botón Antón y la Botona
— FANTASIA - ELEBERRIAK Ramona. Zaragoza: Edelvives, 1991. 5 urtetik aurrera.
— ALEGIAZKO MUNDUAK - ELEBERRIAK. — MAITASUNA - POESÍA
54. Herrera, Juan Ignacio. Lope y su amigo indio. — GIZARTE-KLASEAK - OLERKIAK
Madrid: Anaya, 1988. 8 urtetik aurrera. — GAUZA BIZIDUNAK - OLERKIAK.
— ADISKIDETASUNA - ELEBERRIAK 64. MacNaughton, Colin. Loco por el fútbol. Ma-
— LARRUGORRIAK - ELEBERRIAK drid: Altea, 1988. 5 urtetik aurrera.
— DENBORA - BIDAIAK - ELEBERRIAK. — ANIMALIA GIZAKARAK - IPUINAK
55. Heydenreich, Ludwig H. Arquitectura en Italia — FUTBOLA - IPUINAK
1400 - 1600. Madrid: Cátedra, 1991. 12 urtetik aurrera. — HARTZAK - IPUINAK.
— ARKITEKTURA - ITALIA - XV - XVII. M. 65. Mahy, Margaret. El secuestro de la biblioteca-
56. Imaginario. Madrid: S.M., 1992. 5 urtetik au- ria. Madrid: Altea, 1988. 8 urtetik aurrera.
rrera. — BIDELAPURRAK - IPUINAK
— HAURRENTZAKO HIZTEGIAK. — LIBURUZAINAK - IPUINAK
57. Iturralde, Joxemari. Argitxo inauterietan. Zamu- — NORTASUNAREN ALDAKETAK - IPUINAK
dio: EHIK, [2005]. 5 urtetik aurrera. — BAHIKETAK - IPUINAK.
— IRATXOAK - IPUINAK 66. Mateos, Pilar. Historias de ninguno. Madrid:
— INAUTERIAK - IPUINAK. S.M., 1987. 8 urtetik aurrera.
58. Joly - Berbesson, Fanny. Bautista y el dentista. — ADISKIDETASUNA - ELEBERRIAK
Madrid: Anaya, 1990. 5 urtetik aurrera. — TXIKIAK - ELEBERRIAK
— DENTISTAK - IPUINAK — ESKOLAK - ELEBERRIAK
— HAURREN BELDURRAK - IPUINAK. — FANTASIA - ELEBERRIAK
59. Kaster, Erich. La conferencia de los animales. — IRUDIMENA - ELEBERRIAK.
Madrid: Alfaguara, 1988. 8 urtetik aurrera. 67. Mettler, René. La flor. Madrid: S.M., 1991. 5
— ANIMALIA GIZAKARAK - ELEBERRIAK urtetik aurrera.
— BAKEZALETASUNA - ELEBERRIAK. — LOREAK - INFORMAZIO-LIBURUAK.
60. Kersten, Detlef. El comisario Nikel. Madrid: 68. Mirones Inzunza, Bernardo. Windows 3.1. Ma-
Altea, 1985. 8 urtetik aurrera. drid: Anaya Multimedia, 1993. 12 urtetik aurrera.
— POLIZIA - KASUAK — ORDENAGAILU-PROGRAMAK
— DETEKTIBEAK — SISTEMA ERAGILEAK.
— JOLAS - LIBURUAK. 69. Nava, Marinella. ¡Qué miedo en el castillo! Ma-
61. Klein, Robin. Volví a mostrarte que podía volar. drid: Montena, 1986. 4 urtera arte.
Madrid: Anaya, 1991. 12 urtetik aurrera. — GAZTELUAK - IPUINAK
— ADISKIDETASUNA - ELEBERRIAK — UMOREA - IPUINAK
— FAMILIA-GATAZKAK - ELEBERRIAK — JOLAS-LIBURUAK.
— DROGAZALEAK - ELEBERRIAK. 70. Niño, Hugo. Primitivos relatos contados otra
62. Kurusa. La calle es libre. Caracas: Ekaré, 1983. vez. Bogotá: Carlos Valencia, 1987. 12 urtetik aurrera.
8 urtetik aurrera. — AMAZONIAR MITOLOGIA.
24. 25 Gaiak izendatzeko zerrendaren erabileraren 105 adibide
71. Norton, Mary. Los incursores. Madrid: Altea, — HERRI-IPUINAK
1985. 12 urtetik aurrera. — KATU BOTADUNA.
— FANTASIA - ELEBERRIAK 81. Pimentel Góes, Lucía. Luzul, el muchacho espa-
— PERTSONAIA ÑIMIÑOAK - ELEBERRIAK. cial. Buenos Aires: Plus Ultra, 1980. 12 urtetik aurrera.
72. Nostlinger, Christine. Querida Susi, querido — BASERRITARRAK - ELEBERRIAK
Paul. Madrid: S.M., 1985. 5 urtetik aurrera. — ZIENTZIA-FIKZIOA - ELEBERRIAK
— ADISKIDETASUNA - ELEBERRIAK — ESTRALURTARRAK - ELEBERRIAK.
— ANIMALIENGANAKO MAITASUNA - ELEBE- 82. Piñol, Roser. Crea con plastilina. Barcelona:
RRIAK Parramón, 1993. 5 urtetik aurrera.
— ESKUTITZAK - ELEBERRIAK
— ESKULANAK
— ESKOLAK - ELEBERRIAK.
— PLASTILINA - ESKULANAK.
73. Oxenbury, Helen. La familia. Barcelona: Juven-
83. Posonda Nadal, Jorge. ¡Qué piratas! Madrid:
tud, 1983. 5 urtetik aurrera.
S.M., 1989. 8 urtetik aurrera.
— INGURUNEAREN EZAGUTZA
—PIRATAK - ANTZERKIA.
— FAMILIA.
84. Preussler, Otfried. Agustina la payasa. Madrid:
74. Pájaroflor: selección de poemas iberoameri- S.M., 1989. 5 urtetik aurrera.
canos. Montevideo: Asociación Uruguaya de Literatura
— PROTAGONISTAK BERE BURUA GARATZEA
Infantil - Juvenil, 1990. 8 urtetik aurrera.
- IPUINAK
— HAURRENTZAKO OLERKIAK
— ZIRKUA - IPUINAK
— LATINOAMERIKAKO OLERKIAK.
— PAILAZOAK - IPUINAK
75. Panini, Giorgio P. ¿Cómo es el átomo? Madrid:
Montena, 1982. 12 urtetik aurrera. — SEXISMOA - IPUINAK.
— ATOMOAK - AZTERLANAK 85. ¿Qué será, qué no será? Caracas: Ekaré, 1986.
8 urtetik aurrera.
— ENERGIA ATOMIKOA - AZTERLANAK.
— IGARKIZUNAK
76. Parramón, José María. Mi escuela. Barcelona:
Parramón, 1988. 5 urtetik aurrera. — HAUR-ERRIMAK.
— INGURUNEAREN EZAGUTZA 86. Regas, Qim. Barcelona 92. Barcelona: Plaza
— ESKOLAK. Janés: Círculo de Lectores, 1992. 12 urtetik aurrera.
77. Paz, Marcela. Papelucho. Barcelona: Pomaire, — OLINPIAR JOKOAK - BARCELONA - 1992.
1962. 12 urtetik aurrera. 87. Ribero Oramas, Rafael. El hojarasquerito del
— ANAI-ARREBAK - ELEBERRIAK monte. Caracas: Ekaré, 1985. 5 urtetik aurrera.
— HAUR GOIZTIARRAK - ELEBERRIAK. — ANIMALIAK - IPUINAK
78. Pérez, Joseph. La España del siglo XVI. Madrid: — HERRI - IPUIN KREOLAK.
Anaya, 1991. 12 urtetik aurrera. 88. Rius, María. El campo. Barcelona: Parramón,
— ESPAINIA - HISTORIA - XVI. M. 1986. 5 urtetik aurrera.
79. Peri Fagerstrom, René. Cuentos pascuales. San- — LANDA
tiago de Chile: La Noria, 1987. 12 urtetik aurrera. — NATURAREN EZAGUTZA.
— IPUINAK - ANTOLOGIA. 89. Rubio Tobar, Joaquín. La narrativa medieval.
80. Perrault, Charles. El gato con botas. Madrid: Madrid: Anaya, 1990. 12 urtetik aurrera.
Anaya, 1988. 5 urtetik aurrera. — ELEBERRIA - ERDI AROA.
— ANIMALIA GIZAKARAK - IPUINAK 90. Sánchez, Isidro. Acuarela. Barcelona: Parra-
— AZKARTASUNA - IPUINAK món, 1991. 5 urtetik aurrera.
25. Haur eta gazteentzako liburuetarako gai-sarrerak 26
— PINTURA-TEKNIKAK - INFORMAZIO-LI- — ALFABETOAK
BURUAK. — ANIMALIAK.
91. Sierra i Fabra, Jordi. La balada del Siglo XXI. 99. Vara, Mariano. La Kumari. Madrid: Altea, 1988.
Madrid: S.M., 1989. 12 urtetik aurrera. 8 urtetik aurrera.
— KONTSUMISMOA - ELEBERRIAK — MAITASUNA NERABEZAROAN - ELEBE-
— GAZTAROA - ELEBERRIAK RRIAK
— ROCK MUSIKA - ELEBERRIAK — INDIA - ELEBERRIAK
— GIZARTE-ARAZOAK - ELEBERRIAK. — INDIAKO MITOLOGIA - ELEBERRIAK.
92. Sotwe, Harriet Beecher. La cabaña del tío Tom. 100. Vásquez, Samuel. El sol negro. Bogotá: Colcul-
Madrid: Anaya, 1992. 12 urtetik aurrera. tura, 1992. 12 urtetik aurrera.
— ESKLABOTASUNA - ELEBERRIAK — PIRATAK - ANTZERKIA
— BELTZAK - ELEBERRIAK — ALTXORRAK - ANTZERKIA.
— ARRAZISMOA - ELEBERRIAK. 101. Vries, Anke de. Belledonne, habitación 16. Ma-
93. Tajín y los siete truenos. México: Promesa, drid: S.M., 1981. 12 urtetik aurrera.
1983. 5 urtetik aurrera. — KRIMENAK - ELEBERRIAK
— MEXIKOKO ELEZAHARRAK. — MISTERIOA - ELEBERRIAK
94. Taylor, Bárbara. El río. Madrid: Anaya, 1993. 8 — POLIZIA-ELEBERRIAK
urtetik aurrera. — BIGARREN MUNDU-GERRA - ELEBERRIAK.
— IBAIKO ANIMALIAK - INFORMAZIO-LI- 102. West, Colin. El castillo del rey Sisebuto. Madrid:
BURUAK. Anaya, 1987. 5 urtetik aurrera.
95. Thomson, Ruth. Colores. Madrid: Anaya, 1986. — ERRIMA KATEATUAK.
5 urtetik aurrera. 103. Wilkes, Ángela. Cosas calientes. Madrid: Ana-
— KOLOREAK ya, 1987. 5 urtetik aurrera.
— INGURUNEAREN EZAGUTZA. — SUKALDARITZAKO ERREZETAK.
96. Townsend, John Rowe. El castillo de Noé. Ma- 104. Wustmann, Erich. Hrenki. Madrid: S.M., 1985.
drid: S.M., 1980. 12 urtetik aurrera. 12 urtetik aurrera.
— GIZARTE - KRITIKA - ELEBERRIAK — AMAZONIA - ELEBERRIAK
— GOSEA - ELEBERRIAK — KOLONIZAZIOA - ELEBERRIAK
— FAMILIA - HARREMANAK - ELEBERRIAK. — EKOLOGIA - ELEBERRIAK
97. Van Leeuwen, Jean. Cuentos del cerdito Oliver. — INDIARRAK - ELEBERRIAK.
Madrid: Alfaguara, 1986. 5 urtetik aurrera. 105. Yarza Luaces, Joaquín. El arte bizantino. Ma-
— ANIMALIA GIZAKARAK - IPUINAK drid: Anaya, 1991. 12 urtetik aurrera.
— TXERRIAK - IPUINAK — BIZANTZIAR ARTEA - AZTERLANAK.
— FAMILIA-HARREMANAK - IPUINAK
— EGUNEROKO BIZITZA - IPUINAK.
98. Vanden Broeck, Fabricio. ABC animales. Méxi-
co: Patria: Fundación E. Gutman, 1987. 5 urtetik aurrera.
26. Zerrenda prestatzeko erabilitako
iturri nagusiak
1. Agostini = Diccionario Geográfico de Agostini. 13. España. Ministerio de Cultura. Dirección ge-
Barcelona: Planeta-Agostini, 1988. 4 libk. neral del Libro y Bibliotecas. Bibliografía básica para
2. Banco del Libro = Alberto Villalón. Tesauro de bibliotecas infantiles y juveniles. Madrid, 1986. 341 or.
literatura infantil... Caracas: Banco del Libro, 1991. 587 14. Fundación GSR = Fundación Germán Sánchez
or. Ruipérez. Centro de Documentación de Literatura Infantil
3. Bermejo Gordon, Amalia. Apéndice a la Biblio- y Juvenil, Salamanca, España.
grafía básica para bibliotecas infantiles y juveniles 1985- 15. García Pelayo y Gross, Ramón. Pequeño La-
88. Madrid: Dirección General del Libro y Bibliotecas, rousse Ilustrado. Barcelona: Larousse, 1986. 1.633 or.
1989. 193 or. 16. Gran Enciclopedia Larousse. Barcelona: Plane-
4. Britannica = The New Encyclopaedia Britanni- ta, 1990. 12 libk. 11.808 or.
ca, 15th edition. Chicago, 1990. 32 libk. 17. Iguíniz = Juan B. Iguíniz. Léxico bibliográfi-
5. DEA = Diccionario Enciclopédico Abreviado. co. México: Universidad nacional Autónoma de México,
7. argit. Madrid: Espasa-Calpe, 1975. 7 libk. eta 2 gehi- 1959. 307 or. (Biblioteca Nacional de México – Instituto
garriak. Bibliográfico mexicano, 2).
6. DEI = Diccionario Enciclopédico Ilustrado de 18. Lima, Carolyn W. A to zoo. New York: R. R.
la Lengua Española. Barcelona: Editorial Ramón Sopena, Bowker, 1989. XXIV, 939 or.
1976. 4 libk. 19. Lista de encabezamientos de materia para bi-
7. Diccionario Metodológico = Pierre Vigier et al. bliotecas. 2. argit. Bogotá: Procultura, 1985. 2 libk. 408,
Inédito. 840 or.
8. Diccionario Real de la Lengua Española. Ma- 21. Lista de encabezamientos de materia para bi-
drid. Editorial Portada, S.A. 18 libk. bliotecas públicas, 2. argit. berrikusia. Madrid: Dirección
9. DRAE = España. Real Academia española. Dic- General del Libro y Bibliotecas, 1987. 333 or.
cionario de la Lengua Española. Madrid, 1984, 2 libk. 22. Moliner = María Moliner. Diccionario de uso del
10. Encabezamientos de materia: Normativa para español, berrinprimatzea. Madrid: Editorial Gredos, 1986.
su redacción. Madrid: ministerio de Cultura: Biblioteca 2 libk.
Nacional, 1991. 94 or. 23. Pardo Belgrano, María Ruth. Lexicón de litera-
11. Encabezamientos de materia para bibliotecas tura infantil y juvenil. Buenos Aires: Plus Ultra, 1979. 348
de la Comunidad de Madrid. Madrid: Consejería de Cul- or.
tura, 1990. 969 or. 24. Webster’s = Webster’s New World Dictionary
12. Enfants, autorité matière. París: Bibliothèque of the American Language, second college edition. New
publique d’information: Centre Georges Pompidou, 1989. York and Cleveland: The World Publishing Co., 1972.
81 or. 1.692 or.
Itzultzailearen oharra:
Argibide-oharretan agertzen diren definizioak eta azalpenak gaztelaniazkoen itzulpenak dira. Iturriak bere horretan utzi
dira, nahiz eta zenbaitetan egokitzapen txikiren bat behar izan duen euskarazkoaren esanahira ekartzeko.
27.
28. Aa
Abadeak IK PINAZEOAK
IK ERLIJIOSOAK
Abioiak
ABEGIKORTASUNA IK HEGAZKINAK
ABENTURAK ABOKATUAK
ES ABENTURAZALEAK HO Legelariak
BIDAIAK ES EPAILEAK
JUSTIZIA
ABENTURAZALEAK LANBIDEAK
ES ABENTURAK ZUZENBIDEA
ABERASTASUNA Aborigenak
ES ALTXORRAK IK JATORRIZKO HERRIAK
URREA
ABORTUA
Abereak HO Haurra galtzea
IK ANIMALIAK Ume-galaraztea
ABERTZALETASUNA ABRIKOTAK
ES IDEOLOGIAK ES ABRIKOTONDOAK
NAZIONALISMOA FRUITUAK
Abeslariak ABRIKOTONDOAK
IK KANTARIAK ES ABRIKOTAK
ERROSAZEOAK
Abestiak FRUITU-ARBOLAK
IK KANTAK
ABSOLUTISMOA
Abezeak IK Erregimen absolutista
IK ALFABETOAK AO «Gobernu absolutistaren sistema.
Absolutismoaren kontzeptua batik
Abiazio espaziala bat legearen gainetik zeuden erre-
IK ASTRONAUTIKA ge-monarkiei lotzen zaie, horietan
erregea baitzen legearen iturri …»
Abiazioa (Ossorio. Itzulpena).
IK HEGAZKINTZA ES ERREGIMEN POLITIKOAK
Abietazeoak
29. ABSURDOA 30
ABSURDOA AEROMODELISMOA
HO Nonsense ES AERONAUTIKA
HEGAZKINAK
Abusu sexualak MODELISMOA
IK SEXU-ABUSUAK
AERONAUTIKA
ADARBAKARRAK HO Aire-nabigazioa
HO Adarbakoitzak AO «Erabili sarrera hau soilik ikasteko
ES ANIMALIA MITOLOGIKOAK liburuetarako.» (GSR Fundazioa.
Itzulpena).
Adarbakoitzak ES ASTRONAUTIKA
IK ADARBAKARRAK BALOI GIDATUAK
BALOIAK
ADIERAZPEN-JOLASAK AEROMODELISMOA
ES ANTZERKIA HEGAZKINTZA
NABIGAZIOA
Adimen gutxikoak
IK EZINTASUN PSIKIKOA DUTEN AFEKTIBITATE-GABEZIAK
PERTSONAK HO Gabezia afektiboak
ES BAKARDADEA
Adimen urrikoak
IK EZINTASUN PSIKIKOA DUTEN
AFORISMOAK
PERTSONAK
ES ATSOTITZAK
ADIMENA
AFRIKA
HO Burua
ES KONTINENTEAK
ES PSIKOLOGIA
AHALMEN MAGIKOAK
Adinekoak
IK ZAHARRAK ES MAGIA
Adiskideak Ahariak
IK ADISKIDETASUNA IK ARDIAK
ADISKIDETASUNA AHATEAK
HO Adiskideak ES HEGAZTIAK
Lagunak OBIPAROAK
ES BAKARDADEA ORNODUNAK
ELKARTASUNA PALMIPEDOAK
LAGUNTASUNA
LAGUN-TALDEAK Ahizpak
IK ANAI-ARREBAK
Administrazio publikoa
IK HERRI-ADMINISTRAZIOA Aho-artatzaileak
IK DENTISTAK
ADOPZIOA
HO Seme-alabatzat hartzea AHO-KORAPILOAK
ES FAMILIA AO Sarrera honi eremu geografikoa zehaz-
UMEZURTZAK teko izenlaguna gehi dakioke.
30. 31 AITAK
Adibideak: ELEMENTU NATURALAK
FRANTSESEZKO AHO-KORAPI- HAIZEA
LOAK
GAZTELANIAZKO AHO-KORAPI- Airekoak
LOAK IK HEGAZKINAK
INGELESEZKO AHO-KORAPI-
LOAK Aire-nabigazioa
etab. IK AERONAUTIKA
ES FOLKLOREA
AIREPORTUAK
Aho-soinuak ES HEGAZKINAK
IK HARMONIKAK
Aisialdia
AHOTS-MUSIKA IK ASTIALDIA
HO Musika harmonikoa
AITA NOEL
AHOZKO KOMUNIKAZIOA ES EGUBERRIAK
ES IDATZIZKO KOMUNIKAZIOA LITERATURAKO PERTSONAIA
JAKINAK
AHUNTZAK
HO Antxumeak
AITA SANTUAK
Aumak
AO Erabili sarrera hau soilik aita santuei
Pitikak
buruzko liburu orokorretarako. Aita
ES BELARJALEAK
santu jakin bati buruzko liburuak
HAUSNARKARIAK
aita santu horren izenaren barruan
ORNODUNAK
jasoko dira.
UGAZTUNAK
Adibideak:
AINGERUAK JOAN XXIII.A
ES LITERATURAKO PERTSONAIAK PAULO VI.A
ORO HAR PIO XII.A
etab.
AINGIRAK ES KATOLIZISMOA
ES ARRAINAK
OBIPAROAK Aita-amak
ORNODUNAK IK GURASOAK
AINTZIRAK Aitaitak
HO Lakuak IK AITONAK
ES AINTZIRAKO ANIMALIAK
Aitaizunak
AINTZIRAKO ANIMALIAK IK AITAORDEAK
ES AINTZIRAK
Aitajaunak
Aire zabaleko jolasak IK AITONAK
IK KANPOKO JOLASAK
AITAK
AIREA ES AITAREN ETA SEME-ALABEN AR-
ES ATMOSFERA TEKO HARREMANA
31. AITAORDEAK 32
AMAK FAMILIA-HARREMANAK
EZKONTZA HAURREN ETA HELDUEN ARTE-
FAMILIA KO HARREMANA
FAMILIA-HARREMANAK HAURREN ETA ZAHARREN AR-
GURASOAK TEKO HARREMANA
GURASOEN ETA SEME-ALABEN
ARTEKO HARREMANA AITONAK
LITERATURAKO PERTSONAIAK HO Aitaitak
ORO HAR Aitajaunak
SEME-ALABAK Aitatxiak
SEME-ALABEN MAITASUNA Aititak
ES AITONA-AMONAK
AITAORDEAK AITONA-BILOBEN ARTEKO HA-
HO Aitaizunak RREMANA
Ugazaitak FAMILIA
ES LITERATURAKO PERTSONAIAK LITERATURAKO PERTSONAIAK
ORO HAR ORO HAR
AITAREN ETA SEME-ALABEN ARTEKO HARRE- Aitoren seme-alabak
MANA
IK NOBLEZIA
ES AITAK
FAMILIA-HARREMANAK
Aizkolariak
GURASOAK
IK EGURGILEAK
GURASOEN ETA SEME-ALABEN
ARTEKO HARREMANA
Akainak
SEME-ALABAK
IK AKAROAK
Aitatxiak
AKAROAK
IK AITONAK
HO Akainak
Aititak Zigarrak
IK AITONAK ES ARAKNIDOAK
ARTROPODOAK
AITONA-AMONAK ORNOGABEAK
ES AMONAK
AITONAK AKIFOLIAZEOAK
AMONA-BILOBEN ARTEKO HA- HO Gorostiaren familia
RREMANA ES GOROSTIAK
AITONA-BILOBEN ARTEKO HA- MATEAK
RREMANA ZUHAITZAK
FAMILIA
LITERATURAKO PERTSONAIAK AKORDEOIAK
ORO HAR HO Eskusoinuak
ES INSTRUMENTUAK
AITONA-BILOBEN ARTEKO HARREMANA
ES AITONAK AKTOREAK
AITONA-AMONAK HO Antzezlariak
BILOBAK Antzezleak
32. 33 ALEGIAK
AO Erabili sarrera hau soilik aktoreei ALDERDI ERRADIKALA
buruzko liburu orokorretarako. ES ALDERDI POLITIKOAK
Aktore jakin bati buruzko liburuak
aktore horren izenaren barruan ja- ALDERDI KOMUNISTA
soko dira. ES ALDERDI POLITIKOAK
Adibideak:
BERGMAN, INGRID ALDERDI KONTSERBADOREA
CHAPLIN, CHARLES ES ALDERDI POLITIKOAK
GARBO, GRETA
etab. ALDERDI LABORISTA
ES ANTZERKIA ES ALDERDI POLITIKOAK
ARTISTAK
ZINEMA ALDERDI LIBERALA
ES ALDERDI POLITIKOAK
Akuarela
IK PINTURA-TEKNIKAK ALDERDI POLITIKOAK
AO Erabili sarrera hau soilik alderdi po-
AKUARIOAK litikoei buruzko liburu orokorre-
HO Arrain-ontziak tarako. Alderdi politiko jakin bati
ES ARRAINAK buruzko liburuak alderdi politiko
TERRARIOAK horren izenaren barruan jasoko
dira.
AKUIKULTURA Adibideak:
AO «Uretako landare- eta animalia-es- ALDERDI ERRADIKALA
pezieen hazkuntzako teknika.» ALDERDI KONTSERBADOREA
(DRAE. Itzulpena). ALDERDI LIBERALA
etab.
AKURIAK ES POLITIKA
HO Kuiak
ES KARRASKARIAK ALDERDI SOZIALISTA
ORNODUNAK ES ALDERDI POLITIKOAK
UGAZTUNAK
Alegia-bildumak
Alaba bakarrak IK BESTIARIOAK
IK SEME-ALABA BAKARRAK
ALEGIAK
Alaitasuna HO Fabulak
IK POZA AO Sarrera hau, gainera, azpisarrera gisa
ere erabil daiteke. Ikus hitzaurrean
ALBAITARIAK funtzio bikoitza duten sarrerei
ES LANBIDEAK buruzko paragrafoa.
ES ANIMALIA GIZAKARAK
Albistariak AZKARTASUNA
IK KAZETARIAK BESTIARIOAK
FOLKLOREA
Albistaritza LITERATURA-GENEROAK
IK KAZETARITZA ZEKENKERIA
33. ALEGIAZKO ANIMALIAK 34
ALEGIAZKO ANIMALIAK ALJEBRA
HO Animalia fantastikoak ES MATEMATIKA
ES BESTIARIOAK
FANTASIA ALKATEAK
HO Auzapezak
ALEGIAZKO BIDAIAK ES UDALERRIAK
ES FANTASIA
Alkatxofak
ALEGIAZKO JEINUAK IK ORBURUAK
ALEGIAZKO MUNDUAK ALKIMIA
AO «Erabili sarrera hau errealitatean exis- AO «Materiaren transmutazioaren ingu-
titzen ez diren herri, hiri, herrialde ruko espekulazio eta saiakuntza
eta abarrei buruzko lanetarako.» esoterikoen multzoa, zientzia ki-
(GSR Fundazioa. Itzulpena). mikoaren sorreran eragin zuena.
Berorren helburua filosofoen ha-
ALEGIAZKO PERTSONAIAK rria eta panazea unibertsala lortzea
AO Erabili sarrera hau soilik alegiazko zen.» (DRAE. Itzulpena).
pertsonaiei buruzko liburu oroko- ES MAGIA
rretarako. Alegiazko pertsonaia ja- KIMIKA
OKULTISMOA
kin bati edo alegiazko pertsonaia-
mota jakin bati buruzko liburuak
ALKOHOLISMOA
alegiazko pertsonaia horren edo
ES DROGAK
pertsonaia-mota horren izenaren
GIZARTE-ARAZOAK
barruan jasoko dira.
GIZARTE-BAZTERKETA
Adibideak:
GNOMOAK
Almendrondoak
IRATXOAK
IK ARBENDOLONDOAK
MAITAGARRIAK
etab. ALMEZAK
ES FANTASIA HO Basakak
ES ULMAZEOAK
Alertzeak
IK LARITZAK ALPEAK
ES MENDIAK
ALEZKO APAINGARRIAK
HO Beira-aleak ALPINISMOA
ES ESKULANAK ES ANDINISMOA
ESKALADA
ALFABETOAK KIROLAK
HO Abezeak MENDIZALETASUNA
RAPPELA
Alferkeria
IK NAGIKERIA Altisteak
IK PERLAK
ALGAK
HO Ur-landareak Altuak
ES ITSAS LANDAREAK IK LUZEAK
34. 35 AMETSAK
ALTXORRAK AMAREN ETA SEME-ALABEN ARTEKO HARRE-
ES ABERASTASUNA MANA
ES AITAK
ALTZARIAK AMAK
ES MANUFAKTURAK EMAKUMEAK
FAMILIA-HARREMANAK
Altzifreak GURASOAK
IK NEKOSTAK GURASOEN ETA SEME-ALABEN
ARTEKO HARREMANA
AMA EZKONGABEAK SEME-ALABAK
Amaizunak Amatxiak
IK AMAORDEAK IK AMONAK
AMAK AMAZONAK
ES AITAK AO «Antzinakoen ustetan garai heroikoe-
AMAORDEAK tan existitu omen ziren arraza ge-
AMAREN ETA SEME-ALABEN AR- rrarietakoren bateko emakumea.»
TEKO HARREMANA (DRAE. Itzulpena).
EMAKUMEAK
FAMILIA AMAZONAS IBAIA
FAMILIA-HARREMANAK ES AMAZONAK
GURASOAK
GURASOEN ETA SEME-ALABEN AMAZONIA
ARTEKO HARREMANA ES AMAZONAS IBAIA
LITERATURAKO PERTSONAIAK
ORO HAR AMAZONIAR MITOLOGIA
SEME-ALABAK
SEME-ALABEN MAITASUNA AMERIKA
ES KONTINENTEAK
Amamak
IK AMONAK AMERIKAREN AURKIKUNTZA
Amandreak Amesgaitzak
IK AMONAK IK AMESGAIZTOAK
AMAÑI-LILIAK AMESGAIZTOAK
HO Lilak HO Amesgaitzak
ES OLEAZEOAK Amets txarrak
ES AMETSAK
AMAORDEAK
HO Amaizunak Amets txarrak
Ugazamak IK AMESGAIZTOAK
ES AMAK
FAMILIA AMETSAK
GURASOAK AO Lo egin bitartean irudimenean sortzen
LITERATURAKO PERTSONAIAK diren gertaera edo irudiak.
ORO HAR ES AMESGAIZTOAK
35. AMONA-BILOBEN ARTEKO HARREMANA 36
LOA ANAI-ARREBEN ARTEKO MAITASUNA
PSIKOANALISIA ES ANAI-ARREBAK
SONANBULISMOA
ANANAK
Amona mantangorriak ES FRUITUAK
IK MARIGORRINGOAK
ANATOMIA
ES FISIOLOGIA
AMONA-BILOBEN ARTEKO HARREMANA
MEDIKUNTZA
ES AITONA-AMONAK
AMONAK Anbizioa
BILOBAK IK HANDINAHIA
FAMILIA-HARREMANAK
HAURREN ETA HELDUEN ARTE- ANDEAK
KO HARREMANA ES MENDIAK
HAURREN ETA ZAHARREN AR-
TEKO HARREMANA Andereak
IK EMAKUMEAK
AMONAK
HO Amamak ANDINISMOA
Amandreak ES ALPINISMOA
Amatxiak ESKALADA
ES AITONA-AMONAK KIROLAK
MENDIZALETASUNA
AMONA-BILOBEN ARTEKO HA-
RAPPELA
RREMANA
FAMILIA
Andrakilak
LITERATURAKO PERTSONAIAK IK PANPINAK
ORO HAR
Andreak
Anaiak IK EMAKUMEAK
IK ANAI-ARREBAK
ANDROIDEAK
ANAI-ARREBA BATEN JAIOTZA ES ROBOTAK
ES ANAI-ARREBAK
JELOSKORTASUNA ANELIDOAK
ES HARRAK
ANAI-ARREBAK ORNOGABEAK
HO Ahizpak ZIZAREAK
Anaiak
Anfibioak
Haurrideak
IK URLEHORTARRAK
Neba-arrebak
Senideak ANGURRIAK
ES ANAI-ARREBA BATEN JAIOTZA HO Sandiak
ANAI-ARREBEN ARTEKO MAITA- ES FRUITUAK
SUNA
FAMILIA ANIMALIA BASATIAK
LITERATURAKO PERTSONAIAK HO Basabereak
ORO HAR Basapiztiak
