3. Waar denk je aan bij het
woord longziekte/aandoening?
Schrijf dit in één zin op een post-it
4. Anatomie van de longen
Filmpje longen: http://www.youtube.com/watch?v=toLhfkRJKWM&feature=related
De luchtwegen bestaan uit de trachea (luchtpijp), de linker en
de rechter …………… en de kleinere ……………… .
Deze luchtwegen zorgen voor transport van de ………… in de
longen. Uiteindelijk komt de ingeademde lucht in de
………………… . Hier vind de uitwisseling van ……………… en
…………………… plaats.
In de luchtwegen zitten bronchusspiertjes, als deze spiertjes
………………… zijn wordt het inademen vergemakkelijkt. Als
deze spiertjes worden ………………… worden de luchtwegen
nauwer, wat het uitademen vergemakkelijkt.
In te vullen woorden :
ontspannen, aangespannen, zuurstof, hoofdbronchus, koolzuur, bronchiën, longblaasjes, lucht
5. Aandoeningen van longen en
luchtwegen
Zorgvragers met longziekten klagen vaak over
kortademigheid dyspneu
Bij dyspneu is de gaswisseling verstoord
Bij dyspneu kan er sprake zijn van een bloed, hart of
longziekte, oorzaak is dus niet altijd gelijk vast te
stellen!
Symptomen kunnen zijn:
Blauwe verkleuring van de huid/slijmvliezen (lippen, nagels
en soms de tong)
Bij ernstige benauwdheid: houding, gebruik
hulpademhalingsspieren.
7. Chronische Bronchitis
Chronische ontsteking van de kleine takken
van de luchtwegen (bronchiën)
Oorzaak:
Irritatie van de luchtwegen door allergieën of
prikkelende stoffen (sigarettenrook)
Mensen met chronische bronchitis hebben
vaker een longontsteking, waardoor??
Door de ontsteking kunnen ook de
bronchustakjes vernauwd raken
9. Longemfyseem
‘De rek gaat uit de longen’(de elasticiteit van de
longen neemt af).
Hierdoor wordt het uitademen bemoeilijkt, en blijft de lucht te
lang in de longen achter
Het opnemen van zuurstof, maar ook het afgeven van
koolzuur verloopt heel traag… gevolg???
Zorgvrager hebben vaak angst voor een
benauwdheids aanval en gaan inspanningen
vermijden.
Op den duur vaak klachten van het hart, doordat de
rechter kamer extra werk moet verzetten om
voldoende bloed rond te pompen
11. Astma bronchiale
Astma treedt op in aanvallen
Aanval van benauwdheid die optreedt bij
allergie voor een bepaalde stof
Aanval: plotselinge contractie van de
bronchusspiertjes en en toename van
slijmproductie in de luchtwegen
Gevolg: acute benauwdheid en een piepende
ademhaling
Tussen de aanvallen door heeft de
zorgvrager meestal geen
benauwdheidsklachten
14. Longontsteking (pneumonie)
Ontstoken longweefsel
Risicogroep, mensen met veel bedrust, de longen
worden dan niet voldoende geventileerd, en men
heeft vaak niet genoeg kracht om slijm dat diep zit
weg te hoesten
Symptomen:
Hoge koorts, koortsuitslag, pijn, moeite met
ademhalen, opgeven van taai/vies/groen sputum
Therapie:
Antibiotica, wisselligging, stimuleren tot ophoesten,
fysiotherapie inschakelen
15. Behandeling longziekten
Filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=YUerTbOrnqY
Bronchusverwijdende middelen (zorgen voor ontspanning van
de bronchusspiertjes)
Snel werkende middelen zoals…………
Langzaam werkende middelen zoals………
Ontstekingsremmende middelen
Vooral corticosteroïden voorbeeld…………
Slijmverdunnende middelen
Maken het slijm dunner vloeibaar zodat het makkelijker is op
te hoesten, voorbeeld…………
Middelen om allergische reacties tegen te gaan
Voorbeeld: …………
In te vullen woorden; Lomudal, Bisolvon, Atrovent, Ventolin, Becotide
16. Cystic fibrosis
Erfelijke ziekte, waarbij door meerdere
klieren te dik, taai slijm wordt geproduceerd
Wordt ook wel taaislijmziekte genoemd
Abnormaal zweet: te geconcentreerd en
bevat te veel zout
Eerste problemen ontstaan soms al na de
geboorte
Geen hoge levensverwachting
18. Longproblemen
Slijmophopingen in de kleine luchtwegen, die hierdoor
verstopt raken
Grote kans op infecties door het achtergebleven slijm
Door de infecties nog meer beschadigingen aan de
luchtwegen waardoor het slijm nog moeilijker
getransporteerd kan worden…
Als er geen longtransplantatie uitgevoerd kan worden
overlijden de zorgvragers vaak aan hun longproblemen
(vaak al tussen het 15e en 30e levensjaar)
19. Verstoorde spijsvertering
Het slijm in de pancreas is te taai, de afvoergangetjes voor
het pancreassap raken verstopt
Gevolg: onvoldoende sap in de dunne darm, en dus een slechte
vertering.
Door onverteerd voedsel in de ontlasting ziet deze er vettig
en glanzend uit en het ruikt zurig (vetdiarree)
Door de slechte vertering krijgt de zorgvrager onvoldoende
bouwstoffen binnen
Afname insulineproductie, door de beschadiging van de
alvleesklier, waardoor diabetes mellitus kan ontstaan
21. Diagnose
Zweettest; hoog zoutgehalte in het
zweet
Vaststellen van de hoeveelheid
onverteerd vet in de ontlasting
DNA onderzoek, er zijn bepaalde
afwijkingen op de chromosomen te
zien.
22. Behandeling
NIET TE GENEZEN
Doel van de behandeling: kwaliteit van leven zo
hoog mogelijk houden en het leven te verlengen
Behandeling bestaat uit 3 belangrijke
onderdelen
Medicijnen
Dieet
Fysiotherapie
Longtransplantatie (als laatste optie)
Filmpje cystic fibrosis: http://www.youtube.com/watch?
v=Ey5LTsI2koc
http://www.youtube.com/watch?v=7UaLxWMzm-U
23. Goede ‘longzorg’
Bron: www.astmafonds.nl
Snelle en juiste diagnose
Duidelijke informatie
Gelijkwaardige informatie
Één aanspreekpunt
Samen een zorgplan opstellen
Medicijnen en instructie
Leefstijl
Zorg afstemmen op patiënt als geheel
Zorg op maat
Begeleiding
24. Doe de test (leeftijd > 40 jaar)
http://www.hebikcopd.nl/doe-de-copd-test/
25. Stelling
Er bestaan wachtlijsten voor bepaalde
ingrepen en voor opname in instellingen
zoals het verpleeghuis.
Vind je dat bepaalde groepen met voorrang
recht hebben op zorg?
Speelt bijvoorbeeld de leeftijd of de zorg voor
kleine kinderen een rol?
26. Stelling II
Een zorgverzekeraar opperde het plan
om wachtlijsten voor operaties aan het
hart openbaar te maken op internet.
Wat vind je daarvan?
Wat zijn voor- en nadelen?
Hoe zou je dat als wachtende
vinden?
De normale ademhaling is verstoord bij ziekten van de longen en/of luchtwegen Verstoorde gaswisseling; de opname van zuurstof is niet optimaal of de afgifte van koolzuur wordt bemoeilijkt Bloedziekte: te weinig rode bloedlichaampjes die zuurstof op nemen Hartziekte: hart pompt te langzaam dat er te weinig bloed door de longen stroomt, en er dus te weinig zuurstof kan worden opgenomen. Longziekte: delen van de luchtwegen kunnen afgesloten of vernauwd zijn, of er kan vocht in de longblaasjes zitten waardoor de zuurstof uit de lucht onvoldoende in de bloedvaten opgenomen kan worden. Blauwe verkleuring wordt ook wel cyanose genoemd (men zegt nog wel eens: die zorgvrager ziet cyanotisch) Houding: rechtop, soms iets voorovergebogen, met de ellebogen steunend, hoofd licht achterover gebogen De hulpademhalingsspieren kun je bij de inademing duidelijk zien aanspannen (lopen van de achterzijde van de schedel naar het borstbeen.
Chronische bronchitis: wanneer iemand gedurende minstens 3 maanden dagelijks last heeft van de ontsteking van de luchtwegen De irritatie van het trilhaarepitheel zorgt voor een ontstekingsreactie waardoor het trilhaarepitheel opzwelt en meer slijm gaat produceren. Gevolg: zorgvrager gaat hoesten om het slijm op te hoesten. Door het hoesten raakt het epitheel nog meer beschadigd waardoor bacterieën gemakkelijk een infectie kunnen veroorzaken!!
Links, gezonde luchtweg Rechts, geïrriteerde luchtweg, met veel slijmvorming
Met het klimmen van de jaren neemt de elasticiteit af, mensen met chronische bronchitis en astma en mensen die veel hoesten gebeurd dit eerder en is de aandoening vaak ernstiger. Achterblijven van de lucht: doordat er veel lucht achterblijft wordt het moeilijk om steeds voldoende verse lucht in te ademen. Gevolg: de zorgvrager zal steeds benauwder worden
Voorbeelden allergieën: huisstofmijt, kattenhaar, cavia’s op bepaalde voedingsstoffen Het is niet altijd mogelijk om astma en chronische bronchitis van elkaar te onderscheiden (het kan erg op elkaar lijken).
Oorzaak van het ontstoken longweefsel: Virus of bacterie Achtergebleven slijm is een prima voedingsbodem voor bacterieën Acute longontsteking: mensen zijn goed ziek!! Bronchopneumonie: longontsteking bij mensen met chronische bronchitis, de longontsteking begint sluipend waarbij er op verschillende plaatsen in de longen kleine infectiehaardjes zijn Aspiratiepneumonie: na het verslikken (het vreemde materiaal kan een bronchustakje afsluiten en daar kan gemakkelijk een ontsteking ontstaan.
Snelwerkende middelen: kunnen worden gebruikt om een aanval te couperen (stoppen) Langzaamwerkende middelen: worden elke dag gebruikt om een aanvallen te voorkomen
Problemen geboorte: als de eerste ontlasting zo taai is dat het de darmen van de pasgeborene verstopt
Het slijm bevat te weinig water waardoor het te dik/taai is om gemakkelijk dor het trilhaarepitheel vervoerd te worden in de richting van de keel Door de infecties raakt de wand van de luchtwegen op den duur zo beschadigd, dat hij verslapt
Vertering: pancreassap bevat enzymen voor de vertering van vetten, koolhydraten en eiwitten Onvoldoende bouwstoffen, gevolg: vitaminetekort en bloedarmoede Kinderen: achterblijven in de groei en vermageren Volwassenen: erg mager, moe en slap DM: 15 tot 20& van de volwassen met cystic fibrosis heeft suikerziekte waarbij de behandeling met insuline noodzakelijk is.
Behandeling richt zich eerst op; opbouwen van een zo goed mogelijke gezondheidstoestand, een goed gewicht en een goede conditie Daarnaast: bestrijden en onderdrukken van longinfecties Medicijnen antibiotica en slijmverdunnende middelen tegen de longinfecties Jaarlijkse griepprik, door een vergroot risico op luchtweginfecties Dieet: pancreassapvervangers in de vorm van een capsule (pancrease) Voeding bevat voornamelijk eiwitten en vetten Dieetpreperaten en sondevoeding zijn soms nodig, omdat de zorgvrager moeite heeft om het eten binnen te houden door hoestaanvallen en infecties. Evt. vitaminetekorten worden aangevuld Fysiotherapie: in stabiele tijden: dagelijkse oefeningen (ademhalingsoefeningen en hoesttechnieken) Wanneer de klachten erger worden kan de therapeut de behandeling intensiveren. Longtransplantatie: - de zorgvrager moet dan in een zo goed mogelijke lichamelijke conditie verkeren, om in aanmerking te komen voor deze ingrijpende operatie.