1. ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ – ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ
Α) Στερεότυπα= αφοριστικές δογματικές κρίσεις που ασυναίσθητα υιοθετούμε ,
καθώς δεν αποδεικνύονται κατόπιν πληροφόρησης έρευνας και κριτικής αλλά τις
αποδεχόμαστε ως διαπιστωμένο γεγονός.
Π.χ. οι Ιταλοί είναι μαφιόζοι, οι Σκωτσέζοι τσιγκούνηδες, οι ξανθές ανόητες ,
οι δημόσιοι υπάλληλοι τεμπέληδες κ.τ.λ
Τα στερεότυπα δεν αφορούν μόνο έθνη αλλά και κατοίκους περιοχών και κοινωνικές
ομάδες
Πρόκειται για ιδεολογήματα που εξυπηρετούν κοινωνικές , πολιτικές και οικονομικές
σκοπιμότητες, κάποτε και εθνικές> σε αυτά στηρίζονται μισαλλοδοξίες και
φανατισμός.
Με τα στερεότυπα αντιδρούμε μεροληπτικά ,συναισθηματικά και βέβαια
συμφεροντολογικά.
Λόγοι που τα αποδεχόμαστε:
-μας βομβαρδίζουν με αυτά από παιδιά= ο χαρακτήρας είναι εύπλαστος και πολλά
πράγματα τα δεχόμαστε ως δόγμα.
-ο φόβος εναντίωσης στην πλειοψηφία που αποδέχεται τα κοινωνικά στερεότυπα.
-τα στερεότυπα κολακεύουν εμάς και υποβιβάζουν τους «άλλους». Π.χ. οι Έλληνες
πάντα νικούν με την εξυπνάδα τους
-έλλειψη διάθεσης να κατανοήσουμε τη διαφορετικότητα.
-χαμηλό μορφωτικό και πνευματικό επίπεδο
ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ
Β)Ρατσισμός= είναι το δόγμα , το ιδεολόγημα σύμφωνα με το οποίο μια φυλή είναι
εγγενώς ανώτερη από τις άλλες και επομένως η κυριαρχία της σε αυτή είναι νόμιμη
και φυσική. Η ρατσιστική αντιμετώπιση ξεκινά από την περιφρόνηση και τις ύβρεις
για να φτάσει ως την άσκηση της ωμής βίας , τις γενοκτονίες και εθνοκαθάρσεις
Απαρχές της ρατσιστικής θεωρίας: θεωρία του Δαρβίνου περί ανώτερων και
κατώτερων φυλών, η θεωρία του Υπερανθρώπου του Νίτσε , οι θεωρίες για την
Αρεία φυλή.
Μορφές ρατσισμού: φυλετικός, κοινωνικός , ιδεολογικός, θρησκευτικός.
Ο ρατσισμός αναπτύσσεται όχι μόνο εναντίον άλλων εθνών αλλά και εντός
των συνόρων σε κοινωνίες ανομοιογενείς(θρησκευτικές μειονότητες ,πρόσφυγες-
μετανάστες )αλλά και σε ομοιογενείς( τσιγγάνοι ,ομοφυλόφιλοι , άνεργοι, ανύπαντρες
μητέρες, πρώην φυλακισμένοι, σωματικά ή πνευματικά ανάπηροι, φορείς του AIDS ,
οικονομικά ασθενείς τάξεις , άστεγοι, ναρκομανείς κτλ.)
ΑΙΤΙΑ
-η συντήρηση των προκαταλήψεων από τα ΜΜΕ.
-το χαμηλό πνευματικό επίπεδο, έλλειψη ανθρωπιάς, συμπλέγματα κατωτερότητας ΄η
ανωτερότητας έναντι των άλλων.
-η διαφορετική κουλτούρα. Η ξενοφοβία ,η καχυποψία απέναντι σε κάθε τι
διαφορετικό
-οικονομικοί λόγοι:π.χ. για να δικαιολογηθούν οι επεκτατικοί πόλεμοι, η μεταφορά
των μαύρων ως δούλων στην Αμερική, η κακομεταχείριση των μεταναστών που
κλέβουν τις δουλειές.
-πολιτικοί στόχοι για να δικαιολογηθούν εθνοκαθάρσεις ,σκληρά απαγορευτικά
μέτρα εναντίον μειονοτήτων, για την άνοδο δικτατόρων ή για να αποπροσανατολιστεί
ο λαός από τα πραγματικά προβλήματα και να στραφεί κατά μιας ομάδας ή άλλου
έθνους
-το δημοκρατικό έλλειμμα που εμφανίζουν κάποιες κοινωνίες.
-η τάση του ανθρώπου για γενικεύσεις και απλοποιήσεις( στερεότυπα)

2. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ
-Παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Χάνεται η αξιοπρέπεια και επικρατεί
εξαχρείωση
-αποκλείεται μια μεγάλη μερίδα ατόμων από την κοινωνική , οικονομική και πολιτική
ζωή. > οικονομικά προβλήματα
-κοινωνικές αναταραχές, συγκρούσεις ,εκδικητικότητα από τα θύματα της
ρατσιστικής εκμετάλλευσης, γκέτο.
-προβλήματα στις διεθνείς σχέσεις από την ρατσιστική αντιμετώπιση μειονοτήτων.
(βία, τρομοκρατία ,πόλεμοι)
-οι ισχυροί εκμεταλλεύονται του αδύνατους οικονομικά και πολιτικά, επικρατεί το
δίκαιο του ισχυροτέρου
-ο ρατσισμός περιθωριοποιεί , γεννά δυστυχία για το θύμα , αποκτηνώνει το θύτη,
.είναι αντίθετος προς το χριστιανισμό και άλλες θρησκείες, δεν υποστηρίζεται
επιστημονικά και αποτελεί ντροπή για το ανθρώπινο γένος.
Γενικά , με το ρατσισμό μετατίθενται οι ευθύνες για τη φτώχεια ,την
εγκληματικότητα , την ανεργία ,τις ανταγωνιστικές ανθρώπινες σχέσεις , την
καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μια ομάδα που εμφανίζεται ως
εξιλαστήριο θύμα(π.χ. όλοι οι κλέφτες είναι ξένοι)
ΛΥΣΕΙΣ
-με νομική κατοχύρωση απέναντι σε ρατσιστικές αντιλήψεις
-με την ανεκτικότητα στη διαφορετικότητα του άλλου.
-με τη διάδοση της ανθρωπιστικής παιδείας> απόκτηση γνώσεων για την αποφυγή
προκαταλήψεων και μισαλλοδοξίας.
-με το διάλογο ανάμεσα σε κράτη και μεταξύ μειονοτήτων και κεντρικής εξουσίας.
- με την ενδυνάμωση των δημοκρατικών θεσμών, την ευαισθητοποίηση και
καταγγελία κάθε ρατσιστικής συμπεριφοράς από τους λογικά σκεπτόμενους πολίτες.
Ιστορικά παραδείγματα: οι διωγμοί των χριστιανών , τα γκέτο και το Απαρτχάιντ σε
βάρος των νέγρων, τα ανάπηρα παιδιά στη Σπάρτη, οι ιεροί πόλεμοι (τζιχάντ,
σταυροφορίες,) τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί