2. Zbigniew Herbert (ur. 29 października 1924 we Lwowie, zm. 28 lipca 1998
w Warszawie) – polski poeta, eseista, dramatopisarz, autor słuchowisk; kawaler
Orderu Orła Białego. Z wykształcenia ekonomista, prawnik i filozof.
Jako poeta zadebiutował na łamach prasy w 1950. Jego debiut książkowy, tom
wierszy Struna światła, ukazał się w 1956. Do najbardziej cenionych dzieł Herberta
należy cykl utworów o Panu Cogito, postaci zanurzonej we współczesności,
a jednocześnie mocno zakorzenionej w europejskiej tradycji kulturowej. Jego książki
zostały przetłumaczone na 38 języków. W latach 80. XX w. Herbert stał się
sztandarowym poetą polskiej opozycji.
Od 1986 mieszkał w Paryżu, gdzie współpracował z Zeszytami Literackimi. Do Polski
wrócił w 1992. 10 lipca 2007 Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił rok 2008
Rokiem Zbigniewa Herberta.
3. Rodzina
Rodzina Herbertów, prawdopodobnie
pochodzenia angielskiego, przybyła do
Galicji z Wiednia. Ojciec poety,
Bolesław
(po matce półkrwi Ormianin), legionista
i obrońca Lwowa, z wykształcenia był
prawnikiem, pracował jako dyrektor
banku. Matka Maria pochodziła
z rodziny Kaniaków. Rodzina Herbertów
mieszkała przy ulicy Łyczakowskiej 55/5
we Lwowie, a od 1933 przy ulicy
Obozowej 3.
4. Twórczość
Zbigniew Herbert jest poetą znanym
i cenionym w Polsce i za granicą. Jego
wiersze były tłumaczone na język
angielski (wydany dzięki pomocy
Czesława Miłosza w 1968 roku wybór
Selected Poems), włoski, czeski,
holenderski i szwedzki. Do
najważniejszych nagród, którymi
wyróżniony został Herbert należą:
nagroda im. Nikolausa Lenaua (1965),
nagroda im. Herdera (1973) i nagroda
im. Petrarki (1978).
5. Utwory Herberta
Tomy poetyckie
Struna światła, Warszawa 1956. (Czytelnik)
Hermes, pies i gwiazda, Warszawa 1957. (Czytelnik)
Studium przedmiotu, Warszawa 1961. (Czytelnik)
Napis, Warszawa 1969. (Czytelnik)
Pan Cogito, Warszawa 1974. (Czytelnik)
Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze,
Paryż 1983. (Instytut Literacki)
Elegia na odejście, Paryż 1990. (Instytut Literacki)
Rovigo, Wrocław 1992. (Wydawnictwo Dolnośląskie)
Epilog burzy, Wrocław 1998. (Wydawnictwo
Dolnośląskie)
89 wierszy, Kraków 1998 (Wydawnictwo a5).
6. Zbiory esejów,
Dramaty
opowiadania
Barbarzyńca w ogrodzie, Warszawa 1962. Jaskinia filozofów, „Twórczość” 1956, nr 9
(Czytelnik) Drugi pokój, „Dialog” 1958, nr 4
Martwa natura z wędzidłem, Wrocław 1993. Rekonstrukcja poety, „Więź” 1960, nr 11/12
(Wydawnictwo Dolnośląskie) Lalek. Sztuka na głosy, „Dialog” 1961, nr 12
Labirynt nad morzem, Warszawa 2000. Listy naszych czytelników, „Dialog” 1972,
(Zeszyty Literackie) nr 11
Król mrówek, Kraków 2001. (Wydawnictwo a5) Dramaty (wszystkie), Wrocław 1997.
Węzeł gordyjski oraz inne pisma (Wydawnictwo Dolnośląskie)
rozproszone 1948-1998 (także recenzje Dramaty, Warszawa 2008. (Biblioteka
i publicystyka), oprac. P. Kądziela, „Więzi”).
Warszawa 2001, wyd. II rozszerzone 2008.
(Biblioteka „Więzi”)
„Mistrz z Delft” i inne utwory odnalezione,
oprac. B. Toruńczyk, Warszawa 2008.
(Zeszyty Literackie).
7. Nagrody
1961: Nagroda Pierścienia i tytuł Księcia Słowa (Rada Naczelna Zrzeszenia Studentów
Polskich)
1963: Nagroda Fundacji im. Kościelskich (Genewa)
1965: Nagroda Fundacji A. Jurzykowskiego (Nowy Jork)
1965: Internationaler Nikolaus Lenau Preis (Austria)
1973: Nagroda im. Herdera (Hamburg-Wiedeń)
1978: Nagroda im. Petrarki (RFN)
1981: Nagroda Literacka im. Andrzeja Struga
1984: Nagroda „Solidarności”
1984: Nagroda Poetycka im. Sępa Szarzyńskiego
1984: Międzynarodowa Nagroda Pisarska Walijskiej Rady Sztuki
1987: Nagroda Węgierskiej Fundacji Księcia Gabora Bethlema
1988: Nagroda im. Brunona Schulza (amerykańska Fundacja Studiów Polsko-Żydowskich
i amerykański Pen Club)
1989: Nagroda Pen Clubu im. komandora K. Szczęsnego
1990: Nagroda Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego
1991: Nagroda Jerozolimska (Jerusalem Prize for the Freedom of the Individual in Society )
1991: Nagroda Vilenica (Stowarzyszenie Pisarzy Słoweńskich)
1993: Nagroda im. Kazimierza Wyki
1993: Złoty Mikrofon
1994: Nagroda Krytyków Niemieckich za najlepszą książkę roku (Martwa natura z wędzidłem)
1995: Nagroda T.S. Eliota (amerykańska Fundacja Ingersol)
1996: Nagroda Miasta Münster.