1. BUDAYA DAN PEMBELAJARAN
Kepelbagaian Sosio-Budaya di Malaysia
DISEDIAKAN OLEH
Nor Amalina Che Zam Zan
Hazwani Kamaludin
5 PISMP PJK

2. PENGENALAN
• Malaysia mempunyai lebih dari 27 juta
penduduk pada tahun 2008.
• Rakyat di negara kita ini terdiri daripada lebih
dari 200 etnik.
• Di antara kumpulan terbesar terdiri dari
Melayu, Cina, India, Kadazan-Dusun, Banjar,
Iban dan lain-lain lagi.

3. BANGSA
KEPELBAGAIAN STRUKTUR
BAHASA SOSIO-BUDAYA MASYARAKAT
KEPERCAYAAN

4. BANGSA
• Menurut Kamus Dewan (1999), bangsa
merupakan sekumpulan orang yang
mempunyai ciri-ciri kebudayaan, nilai dan
aspirasi yang sama.
• Kamus Pelajar (1993) pula memberi
takrifan bangsa sebagai kumpulan manusia
yang sama usulnya serta serupa sifatnya.

5. Sambungan : BANGSA
• Antara tiga kaum utama di Malaysia Cina,
Melayu dan India telah pun menetap di tanah
ini selama 5 abad.
• Selain itu, Malaysia juga merupakan tanah air
kepada sebanyak kira kira 80 kaum etnik.
• Antaranya termasuklah Baba dan Nyonya,
Kadazandusun dan Iban.

6. KLIK PADA GAMBAR
HOME

7. KAUM MELAYU
• Istilah "Melayu" ditakrifkan oleh UNESCO
pada tahun 1972 sebagai suku bangsa Melayu
di Semenanjung Malaysia, Thailand,
Indonesia, Filipina, dan Madagaskar.
• Menurut Perlembagaan Malaysia
– Istilah "Melayu" hanya merujuk kepada seseorang
yang berketurunan Melayu yang menganut agama
Islam.

8. Sambungan Kaum Melayu
• Penakrifan undang-undang:
Di Malaysia, orang Melayu didefinisikan menurut
perlembagaan dalam perkara 160(2). Menurut perkara
ini, orang Melayu ditakrifkan sebagai:
 Bertutur bahasa Melayu
 Mengamalkan adat istiadat Melayu
 Lahir sebelum hari merdeka sama ada di Persekutuan atau di
Singapura atau pada hari merdeka, dia bermastautin di
Persekutuan atau di Singapura

9. • Menurut Syed Husin Ali, orang Melayu itu dari segi
zahirnya, lazimnya berkulit sawo matang, berbadan
sederhana besar serta tegap dan selalu berlemah lembut
serta berbudi bahasa
Rujukan : http://suhaizamzahri.wordpress.com/category/melayu/
• Terdapat dua teori yang menyatakan mengenai asal-usul
bangsa Melayu:
– Bangsa Melayu berasal daripada Yunnan
– Bangsa Melayu berasal daripada Sumatera
• Pecahan suku kaum Melayu di Malaysia :
– Banjar, Boyan, Bugis, Jawa, Kampar, Kerinci, Mendaling,
Minangkabau, Rawa dan Johor-Riau

10. BANJAR BOYAN BUGIS
JAWA KAMPAR KERINCI
MENDALING MINANGKABAU RAWA
JOHOR - RIAU
HOME

11. SUKU MELAYU - BANJAR
• Asal : Wilayah Kalimantan Selatan kecuali di
Kabupaten Kota Baru
• Nama Banjar diperolehi dari Kesultanan
Banjarmasin atau dipendekkan menjadi Banjar
 nama asal ibu kota

12. PENGHIJRAHAN SUKU BANJAR
Perang saudara
Pangeran Amir dan Pangeran
Tahmidullah
Perang Banjar
Pangeran Antasari vs Belanda
Raja Banjar, Sultan Muhammad
Seman mati syahid di tangan tentera
Belanda

13. SUKU BANJAR DI MALAYSIA
TOKOH BANJAR DI MALAYSIA BANJAR DI MALAYSIA
• Syeikh Husein Kedah Al • Kedah
Banjari, iaitu bekas mufti
Kerajaan Kedah • Perak  Kerian, Sg Manik,
bagan Datoh
• Dato Seri Harussani bin Haji
Zakaria, Mufti Kerajaan • Selangor  Sabak Bernam,
Negeri Perak Tg Karang
• Johor  Batu Pahat
KEMBALI

14. SUKU MELAYU - BOYAN
• Asal Boyan  dikenali Bawean
– sebuah pulau di Laut Jawa
– 150 kilometer sebelah utara Pulau Jawa
• Bawean  bahasa Sanskrit,
– Maksud : ada sinar matahari
– Menurut legenda, sekitar tahun 1350, pelaut kerajaan
Majapahit dilanda ribut di Laut Jawa dan akhirnya terdampar di Pulau
Bawean ketika matahari terbit.
– Bawean  Pulau Puteri
KEMBALI

15. SUKU MELAYU - BUGIS
• Asal : Kepulauan Sulawesi, Indonesia
• Punca Penghijrahan : Penaklukan Belanda
pada kurun ke-17
• Kawasan Penghijrahan : Sumatra, Kalimantan,
Jawa, Malaysia

16. Sambungan Suku Melayu-Bugis
• Keistimewaan :
– Bidang maritim dan ekonomi.
– Pahlawan yang berani, lanun yang digeruni
– Pedagang yang berjaya.
• Pekerjaan : Pedagang rempah-rempah dan
kemenyan.
• Pusat tumpuan : Ujung Pandang atau dikenali
sebagai Makassar

17. KEDATANGAN BUGIS DI MALAYSIA
• Terlibat dengan perbalahan politik negeri  Johor
• Daeng Loklok  ingin memerintah Johor
• Tidak dipersetujui pemerintah negeri Johor Riau Lingga  Raja
Kechil
• Daeng Loklok atau Bendahara Husain  minta bantuan Raja-Raja
Bugis
– kalahkan Raja Kechil.
– Raja Ali, anak Daeng Chelak, Raja Lumu, dinobatkan sebagai Sultan
Selangor pertama.

18. Sambungan Melayu - Bugis
• Bahasa Bugis atau Ugi
• Konsonan : Lontara berdasarkan tulisan
Brahmi

19. ORANG BUGIS
Raja Ali Haji Jusuf Kalla BJ Habibie
Najib Tun Razak Andi Mallarangeng Sophan Sophiaan
KEMBALI

20. SUKU MELAYU - JAWA
• Punca Penghijrahan : Dasar transmigrasi Belanda
daripada Pulau Jawa.
• Pekerjaan : Pekerja di ladang-ladang kopi, getah
dan di kawasan tanah yang baru
• Penempatan :
– Johor (Muar, Batu , Pahat dan Pontian)
– Selangor (Kelang, Kuala Selangor, Kuala Langat)
– Perak (Hilir Perak, Krian, Parit Buntar)

21. HURUF JAWA
KEMBALI

22. SUKU MELAYU - KAMPAR
• Orang Kampar datang ke Semenanjung Tanah
Melayu melalui jalan laut Selat Melaka
• Penempatan : di kawasan Sungai Pahang
• Orang-orang Kampar yang mendarat di pantai
barat Semenanjung membuat penempatan
baru di :
– Selangor Batang Kali dan Kajang
– Perak Batu Gajah, Kampar dan Parit Buntar

23. PENEMPATAN MELAYU - KAMPAR
• Penempatan baru :
– Pekan - Chenor - Temerloh
– Jerantut - Kuantan - Mentakab
– Kerdau - Kuala Krau - Kuala Lipis
• Pekerjaan :
– Pedagang
– Peniaga kain di pekan-pekan sehari

24. BAHASA
SUKU MELAYU - KAMPAR
"tapi ado juo masalahnyo...banyak yang endak
goti bahso awak..paje kekenek olun tontu
paham apo bahso awak..banyak yang dah
bercampur bahwo lain..salah omak bapak
juo,endak omou mengingatkan papajey bahso
awak..."

25. TOKOH MELAYU - KAMPAR
Sudirman Hj Arshad
– Seorang anak Kampar kelahiran Temerloh yang
paling terkenal di Pahang.
U-Wei Hj Saari,
– Seorang pengarah filem terkenal Malaysia ialah
anak Kampar kelahiran Mentakab.
KEMBALI

26. KERINCI
- TIADA MAKLUMAT -
KEMBALI

27. MENDALING
- TIADA MAKLUMAT -
KEMBALI

28. SUKU MELAYU - MINANGKABAU
• Etnik : Nusantara
• Adat : Minangkabau
• Asal : Sumatera Barat, uata Bengkulu, barat Lambi,
Selatan Sumatera Utara, barat daya Aceh, Negeri
Sembilan
• Kebudayaan  bersifat keibuan atau matrilineal
– Harta dan tanah diwariskan dari ibu kepada anak
perempuan, sementara urusan ugama dan politik
merupakan urusan kaum lelaki

29. Sambungan Melayu - Minang
• Kuat agama ISLAM  pegang adat
• Unsur adat Minangkabau berasal dari fahaman  animisme
dan agama Hindu
• Pengaruh agama Islam masih kuat di dalam adat
Minangkabau,  tercatat di dalam pepatah mereka
– Adat basandi syara', syara' basandi Kitabullah  bermaksud,
adat (Minangkabau) bersendi hukum Islam dan hukum Islam
bersendi Al - Quran
• Keistimewaan :
– Perniaga, dan bidang intelektual.
– Makanan Padang

30. ORANG MINANG
Lt. Adnan Bin Saidi Mohammad Hatta Yusof Ishak Dr. Sheikh Muszaphar
Wira Perang Dunia II Naib Presiden Yang di-Pertuan Shukor Al Masrie bin
Indonesia pertama Negara dan Presiden Sheikh Mustapha
Pengasas Indonesia pertama Singapura Angkasawan pertama
Malaysia
KEMBALI

31. RAWA
- TIADA MAKLUMAT -
KEMBALI

32. JOHOR - RIAU
- TIADA MAKLUMAT -
KEMBALI

33. KAUM CINA
GELOMBANG PERTAMA
GELOMBANG KEDUA

34. • Gelombang Pertama
– Abad ke15  Puteri Hang Li Poh dikahwinkan dengan
Sultan Melaka
– bawa golongan bangsawan ,pengikut dan hamba China
– Kerketurunan Fujian
– Pekahwinan campur  masyarakat Peranakan = Baba &
Nyonya
• Gelombang Kedua
– Abad ke 19 & 20  penghijrahan beramai
– Asal  Daerah Fujian, Guangdong, Guangxi ,dan Hainan
– bentuk penempatan di Perak dan Selangor
– Pekerjaan dengan sokongan British lombong bijih
timah

35. KAUM CINA MASA KINI
• Mengekalkan identiti komuniti
• Jarang berkahwin campur  sebab agama
dan budaya
• Pendapat  "kecinaan" mereka sebagai satu
identiti etnik, budaya dan politik.

36. KLIK DI TENGAH UNTUK KEMBALI MENU
HAKKA
KAUM
CINA
HOKKIEN KANTONIS

37. SUKU CINA : HAKKA
• Keistimewaan :
– Kumpulan dialek terbesar
– Sarawak dan Sabah
– Johor (Kulai)
– Selangor-Kuala Lumpur
– Pahang
– Pulau Pinang
– Perak
KEMBALI

38. SUKU CINA : KANTONIS
• Keistimewaan : Suku dialek terbesar
– Selangor
– KL
– Pahang
– Negeri Sembilan
– Perak
– Johor Timur
– Sandakan, Sabah  gelaran “ Hong Kong Kecil”
• Hong Kong Kecil  Tempat tinggal kedua
pendatang Guangdong
KEMBALI

39. SUKU CINA : HOKKIEN
• Keistimewaan : Suku dialek terbesar
– Pulau Pinang
– Melaka
– Kedah
– Terengganu
– Kelantan
– Selangor (Klang dan pantai Selangor)
– Johor Barat
– Kuching, Sarawak
KEMBALI

40. KAUM INDIA
• Berketurunan daripada orang yang berhijrah
dari India  pemerintahan British di Tanah
Melayu.
• Orang-orang India telah berhijrah ke Malaysia
sejak 2,000 tahun yg lalu.
• Asal : Lelaki dari India & Sri Lanka.

41. KLIK DI TENGAH UNTUK KEMBALI MENU
TAMIL
SIKH
KAUM MALAYALI
INDIA
TELEGU

42. SUKU INDIA : TAMIL
• Asal : Tamil Nadu
• Keistimewaan :
– Etnik India yang terbesar di Tanah Melayu
– 80% daripada penduduk India di Tanah Melayu
• Pekerjaan :
– Bekerja di ladang-ladang getah dan kelapa sawit
– Bekerja di jabatan kerajaan.
KEMBALI

43. SUKU INDIA : MALAYALI
• Asal : Pantai Malabar
• Keistimewaan :
– 7% sahaja daripada jumlah penduduk India di Tanah
Melayu
– Terdiri daripada kelas pekerja dan kelas pertengahan.
• Pekerjaan :
– Bekerja di ladang
– Perkhidmatan perkeranian dan profesional
– Peniaga kedai makanan@restoran
KEMBALI

44. SUKU INDIA : TELEGU
• Asal : Andhra Pradesh
• Keistimewaan : 4% sahaja daripada jumlah
penduduk India di Tanah Melayu
• Pekerjaan : Buruh di ladang-ladang
KEMBALI

45. SUKU INDIA : SIKH
• Asal : Punjab
• Pekerjaan :
– Perkhidmatan polis dan keretapi
– Pengawal keselamatan
– Penternak lembu  Perkhidmatan kereta lembu
berperanan sebagai pengangkutan di lombong bijih.
– 1920-an  Bidang perniagaan dan profesional.
KEMBALI

46. STRUKTUR MASYARAKAT / KELAS
SOSIAL
• Sistem kelas sosial ialah satu sistem di dalam
sistem susun lapis sosial terbuka.
• Di dalam sistem ini, susun lapis masyarakat
lebih mudah diubah dan dapat bergerak dari
satu lapisan ke lapisan yang lain.
• Status seseorang individu itu biasanya
bergantung kepada kedudukan ekonomi ketua
rumah.

47. • Sebagai contoh dalam masyarakat perindustrian
biasanya terdapat 3 kelas besar iaitu;
– Kelas atasan elit
– Kelas pertengahan (para profesional dan pekerja
mahir kolar putih)
– Kelas bawahan (pekerja yang kurang mahir)

48. CIRI –CIRI UTAMA BAGI MENGKLASIFIKASIKAN
MASYARAKAT
• Hidup berkelompok
• Mempunyai budaya  adat
• Sering mengalami perubahan
• Saling berinteraksi sama ada dalaman dan
dengan pihak luar
• Mempunyai kepimpinan  ketua @ pemerintaan
• Mempunyai aturan sosialnya  susun lapis
masyarakat, kelas, status, dan kasta

49. MELAYU
STRUKTUR
MASYARAKAT
INDIA CINA
HOME

50. STRUKTUR MASYARAKAT MELAYU
RAJA KELAS
ATASAN
PEMBESAR KELAS MENENGAH
RAKYAT KELAS PEKERJA
KELAS
HAMBA BAWAHAN
STRUKTUR SOSIAL TRADISIONAL
STRUKTUR SOSIAL MODEN
KEMBALI

51. • Sistem kasta dan kelas sosial
SISTEM KASTA
KELAS WARNA KULIT PEKERJAAN
Brahmin Putih Paderi dan guru
Ksatriya Merah Pendekar dan pemerintah
Vaisya Coklat Petani, pedagang dan
pelukis
Sudra Hitam Buruh
KEMBALI

52. Struktur/ Kelas sosial
• Kumpulan intelektual – ahli fikir, guru
• Penjawat awam – termasuklah tentera
• Kumpulan Petani
• Kumpulan Peniaga
KEMBALI

53. KEPERCAYAAN
• Bermaksud akuan akan benarnya terhadap
sesuatu perkara.
• Kepercayaan dalam konteks psikologi
adalah bermaksud suatu keadaan jiwa yang
berkaitan dengan sikap berkedudukan-
memihak (propositional attitude).

54. • Dalam konteks agama pula, kepercayaan adalah
sebahagian daripada batu asas pembangunan
moral.
• Dalam konteks ini, kepercayaan dikenali sebagai
Akidah ataupun Iman.

55. ORANG MELAYU ORANG CINA
KEPERCAYAAN
ORANG SABAH DAN
ORANG INDIA
SARAWAK
HOME

56. KEPERCAYAAN ORANG MELAYU
• Makan nasi jika tidak dihabiskan nasi akan
menangis
• Jangan kencing dibusut nanti kemaluan tak elok
• Jangan bergendang dalam rumah nanti kena
curi segala harta
• Ibu hamil jangan lalu di bawah ampaian nanti
anak gagap
• Jika keluar rumah ternampak biawak, patah
balik ke rumah kerana dikhuatiri akan ditimpa
bencana
• Keluar rumah jangan toleh belakang nanti
diserang musuh
• Jangan tunjuk pada pelangi nanti tangan
kudung
KEMBALI

57. KEPERCAYAAN ORANG CINA
• Chinese New Year tidak boleh pakai baju
putih, biru, hitam. Baju kuning dan merah
membawa tuah.
• Meja makan mesti bulat, melambangkan
kesatuan
• Chinese New Year tidak boleh menyapu
sampah, dikhuatiri buang nasib baik “ong”
• Jika ada kematian tidak dibenarkan pakai
warna warni tetapi warna hitam, kelabu dan
biru KEMBALI

58. KEPERCAYAAN ORANG INDIA
• Tidak boleh menyapu rumah pada waktu malam
• Perempuan tidak keluar rumah selepas pukul 8
dikhuatiri kena rasuk
• Tidak boleh makan daging
• Jika masuk rumah perlu mencuci kaki jika tidak
semangat jahat akan ikut
• Orang baru kahwin perlu jadi vegeterian selama 3
hari untuk cuci badan

59. • Hari bayi dilahirkan hingga hari ke 16 dianggap
keluarga tersebut tidak suci
• Ketika berlaku kematian rumah tersebut tidak boleh
membuat aktiviti memasak
• Kaum wanita dilarang untuk mengiringi mayat ke
tempat membakar
• Kalau makan daging sembahyang tidak diterima
• Jika perayaan Tahun Baru (India) jangan
mengunjungi pada hari Ahad, Selasa, atau Khamis
KEMBALI

60. KEPERCAYAAN ORANG SABAH DAN
SARAWAK
• Orang Asli – tidak boleh memuji “bayi comel”
kerana akan di ambil hantu
• Orang Kadazan – Pengunjung dihadiahkan
seekor ayam sebagai tanda terima kasih
kerana mengunjungi rumah mereka
• Bajau – harta orang mati ditanam bersama
jenazahnya
KEMBALI

61. BAHASA
• Bahasa  alat pertuturan untuk
berkomunikasi
• Antara bahasa utama yang digunakan di
Malaysia ialah:
– Bahasa Melayu kaum Melayu
– Bahasa Cina kaum Cina
– Bahasa Tamil kaum India

62. BAHASA
MELAYU
BAHASA
BAHASA BAHASA
INDIA CINA
HOME

66. KEMBALI

68. KEMBALI

71. KEMBALI

72. -Tamat –
TERIMA KASIH