PSSLC

1. ARALING PANLIPUNAN I
 KASAYSAYAN AT PAMAHALAAN NG PILIPINAS
A. MGA PANLAHAT AT TIYAK NA KASANAYANG PAMPAGKATUTO
Pagkatapos ng isang taong pag-aaral sa antas na ito ng mataas na paaralan,
ang bawat mag-aaral ay inaasahang makapagpapamalas ng sumusunod na
kakayahan.
I. Ang Pag-aaral ng Kasaysayan
1. Napahahalagahan ang pag-aaral ng kasaysayan sa pagbuo at pag-unlad
ng bansa
A. Ang Kasaysayan Bilang Isang Disiplina ng Agham Panlipunan
1.1 Nasusuri ang kahulugan ng kasaysayan
1.2 Naiuugnay ang kasaysayan sa iba pang disiplinang
panlipunan
B. Kahalagahan ng Kasaysayan
1.3 Naiuugnay ang kasaysayan bilang gamit (tool) sa pag-
aaral ng lipunang Pilipino
II. Ang Simula ng Bansa
2. Napahahalagahan ang kaugnayan ng heograpiya sa paglinang ng
kabihasnang Pilipino
A. Heograpiya at Kasaysayan
2.1 Nabibigyang halaga ang pagtiyak sa mapa ng mga
hangganan ng Pambansang Teritoryo ng Pilipinas ayon sa
Saligang Batas ng 1987
2.2 Nasusuri ang mga implikasyon ng mga probisyon ng
Doktrinang Pangkapuluan (Archipelagic Doctrine) at ng
Exclusive Economic Zone
2.3 Nasusuri ang mga layunin at dahilan ng rehiyonalisasyon
ng Pilipinas
2.4 Napahahalagahan ang pagkilala sa karapatan sa mga
lupaing ninuno (ancestral domain)
2.5 Nakapagbabalangkas ng mabisang paraan ng wastong
paggamit at pangangalaga ng mga likas na yaman ng
bansa
1

2. 2.6 Nasusuri ang implikasyon ng kasalukuyang balangkas ng
populasyon sa bansa
2.7 Nasusuri ang epekto ng heograpiya sa mga pag-uugali at
kamalayang pangkapaligiran
B. Sinaunang Kabihasnan
2.8 Nasusuri ang mga paliwanag tungkol sa pinagmulan ng
mga unang tao sa Pilipinas
2.9 Nabibigyang-halaga ang baranggay at sultanato batay sa
katatagan ng pamamahala, kaayusan ng lipunan at
kapayapaang naipatupad nito
2.10 Nasusuri ang kultura at pamumuhay ng mga sinaunang
pamayanan at ang naging pag-unlad nito
2.11 Napahahalagahan ang mga naging ugnayan at
impluwensya mula sa mga Asyano
2.12 Naipagmamalaki ang pagkakaroon ng kultura ng mga
sinaunang pamayanan
III. Paglinang sa Kamalayang Pilipino
3. Napahahalagahan ang mga pagsisikap ng mga Pilipino na malinang
ang kamalayang Pilipino
A. Kolonisasyon at Kristiyanisasyon
3.1 Nabibigyang-puna ang paggamit ng krus at espada sa
pananakop ng mga Español sa mga Pilipino
3.2 Nasusuri ang mga katutubong kultura bilang
kasangkapan sa kristiyanisasyon at pananakop
3.3 Nasisiyasat ng mapanuri ang iba’t ibang patakarang
pampulitika, pang-ekonomiya, panlipunan at pangkultural
ng mga Español at ang mga epekto nito sa pamumuhay
ng mga Pilipino
3.4 Nasisiyasat ang mga reaksyon ng mga Pilipino sa mga
mananakop
3.5 Naipahahayag ang damdamin sa kagitingan ng mga
Muslim at Igorot sa pakikipaglaban sa mga Español
B. Pilipino Laban sa Ibang Dayuhan
3.6 Nabibigyang-puna ang reaksyon ng mga Pilipino sa iba
pang dayuhang nagtangkang manakop dito
2

3. IV. Pagsibol at Pag-unlad ng Nasyonalismong Pilipino
4. Napahahalagahan ang pagsibol at pag-unlad ng nasyonalismong
Pilipino
A. Pagsilang ng Nasyonalismo
4.1 Nasusuri ang mga pagbabago sa ekonomiya at lipunan
ng Pilipinas noong ika-19 na siglo dulot ng pagbubukas
ng Pilipinas sa pandaigdigang kalakalan
4.2 Nasusuri ang kahulugan at kahalagahan ng
nasyonalismong Pilipino
B. Mga Kilusan Tungo sa Pagbabago
4.3 Nasusuri ang kilusang propaganda at ang papel ng
ilustrado
4.4 Napahahalagahan ang pagsisikap at paninindigan ng
mga katipunero sa pagtatamo ng kalayaan
4.5 Naipahahayag ang saloobin tungkol sa pamamaraang
ginamit ng mga ng propagandista at katipunero upang
makamit ang mithiin
C. Himagsikang Pilipino
4.6 Napag-uugnay-ugnay ang mahahalagang pangyayaring
naganap sa Unang Yugto ng Himagsikan: Ang Digmaang
Pilipino-Espanol (Aug 1896- Dec 1897) sa pagbuo ng
Pilipinas bilang isang nasyon
4.7 Nahihinuha ang implikasyon ng kawalan ng pagkakaisa
sa himagsikan
4.8 Nasusuri ang epekto ng Kasunduan ng Biak-na-Bato sa
pagpupunyagi tungo sa kalayaan
4.9 Naipahahayag ang damdamin hinggil sa proklamasyon
ng kasarinlan ng Pilipinas
4.10 Nabibigyang-puna ang pagtatatag ng pamahalaan ng
mga Pilipino noong 1898
3

4. 4.11 Napahahalagahan ang Unang Republlika na itinatag sa
Malolos
4.12 Napag-uugnay-ugnay ang mahahalagang pangyayaring
naganap sa Ikalawang Yugto ng Himagsikan: Ang
Digmaang Pilipino-Amerikano [Unang Putok ng
Digmaang Pilipino-Amerikano hanggang Battle of Bud
Bagsak (1899-1913)]
4.13 Nasusuri ang mga epekto ng Digmaang Pilipino-
Amerikano
4.14 Nabibigyang-halaga ang pagtatatag ng Iglesia
Independiente ng Pilipinas
V. Paghadlang sa Nasyonalismong Pilipino
5. Napahahalagahan ang pagsisikap ng mga Pilipino na makapagsarili sa
kabila ng pagkakatatag ng pamahalaang Amerikano
A. Mga Patakaran ng Pagsupil
5.1 Nasusuri ang mga layunin ng pananakop ng United
States sa Pilipinas
5.2 Nasusuri sa mga pangyayaring sumupil sa
nasyonalismong Pilipino
5.3 Nasusuri ang mga patakarang pampulitika, pang-
ekonomiya, panlipunan at pangkultura na pinairal ng mga
Amerikano at ang epekto nito sa pamumuhay ng Pilipino
B. Pagpupunyagi sa Kabila ng Pagsupil
5.4 Nasusuri ang mga patakaran at batas na may kinalaman
sa pagsasarili ng mga Pilipino
5.5 Napahahalagahan ang pagsisikap ng mga Pilipino na
matutunan ang pamamahala sa sarili (self-rule)
5.6 Nasusuri ang mga pangyayari na nagbigay daan sa
pagkakatatag ng Commonwealth
5.7 Nabibigyang-halaga ang pagkakatatag ng Philippine
Commonwealth bilang paghahanda sa pagsasarili
4

5. C. Pagkabalam ng Kalayaan
5.8 Nasisiyasat ang layunin ng Japan sa pananakop sa
Pilipinas
5.9 Nasusuri ang lipunan at pamumuhay ng mga Pilipino sa
panahon ng mga Hapones
5.10 Naipagmamalaki ang ipinakitang kagitingan ng mga
Pilipino upang mapalayang muli ang Pilipinas
5.11 Nasusuri ang naging bunga ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig sa Pilipinas
VI. Pagtataguyod ng Kalayaan
6. Napahahalagahan ang mabuting nagawa ng iba’t ibang pangasiwaan
mula nang makalaya ang bansa
A. Mga Hamon sa Kalayaan
6.1 Nasusuri ang mga suliraning kinaharap ng malayang
Pilipinas matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig
6.2 Nasusuri ang mga patakaran at pangangasiwa sa
pamamahala mula kay Pangulong Roxas hanggang sa
unang yugto ng administrasyon ni Pangulong Marcos
B. Ang Pilipinas sa Ilalim ng Batas-Militar
6.3 Nasusuri ang epekto ng Batas-Militar sa buhay at
pananaw ng mga Pilipino
C. Panunumbalik ng Demokrasya
6.4 Natatalakay ang kahulugan, elemento at kahalagahan ng
People Power
6.5 Nasusuri ang epekto ng People Power I at II sa buhay at
pananaw ng mga Pilipino at ng daigdig
6.6 Nasusuri ang mga patakaran at pangangasiwa ng
pamamahala mula kay Pangulong Aquino hanggang sa
kasalukuyan
D. Kultura sa Pagtataguyod ng Demokrasya
5

6. 6.7 Napahahalagahan ang bahaging ginampanan ng sining,
literatura at media sa lipunan sa pagtataguyod ng
demokrasya
VII. Ang Pamahalaaan at ang Mamamayan
7. Napahahalagahan na ang pamamahala ay magkabalikat na
pananagutan ng pamahalaan at mamamayan
A. Ang Estado
7.1 Naipaliliwanag ang mga elemento ng isang Estado
7.2 Napaghahambing ang Nasyon sa Estado
B. Saligang-Batas
7.3 Nasusuri ang uri, mga bahagi, mga katangian at
kahalagahan ng Saligang-Batas
7.4 Nailalahad ang proseso ng pagbabalangkas ng Saligang-
Batas ng Pilipinas
C. Pagkamamamayan
7.5 Naipaliliwanag ang mga proseso sa pagtatamo at
pagsasawalang-bisa ng pagkamamamayang Pilipino
7.6 Nasusuri ang mga karapatan at tungkulin ng isang
mamamayan
7.7 Napahahalagahan ang iba’t ibang karapatan tulad ng
kalusugang pangreproduktibo ng mga bata, kababaihan
at manggagawa
7. 8 Nabibigyang-proteksyon ang mga bata, kababaihan at
manggagawa laban sa mga pang-aabuso sa kanilang
6

7. karapatan tulad ng child, women and drug trafficking,
child abuse, at iba pa
7.9 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pakikilahok ng
mamamayan sa iba’t ibang prosesong pampulitika
7.10 Nasisiyasat ng mapanuri ang mga kakayahan at
katangian ng isang lider
D. Ang Pamahalaang Nasyonal
7.11 Nasusuri ang tungkulin at gawain ng pamahalaan
7.12 Naipahahayag ang kahalagahan ng pagkakaroon ng
isang matatag at mabuting pamahalaan na nasyonal
tungo sa pag-unlad ng bansa
7.13 Nasusuri ang mga kwalipikasyon, tungkulin at
kapangyarihan ng mga sumusunod:
• Pangulo
• Pangalawang Pangulo
• Gabinete
7.14 Nasusuri ang mga kwalipikasyon, tungkulin at pagganap
ng mga kasapi ng Kongreso
7.15 Naipaliliwanag ang mga hakbang kung paano nagiging
batas ang isang panukalang batas
7.16 Naipahahayag ang kahalagahan ng paggawa ng
kinakailangan at nararapat na batas para sa katatagan ng
bansa
7.17 Nasusuri ang organisasyon, tungkulin at saklaw na
kapangyarihan ng mga hukuman sa bansa
7.18 Naipaliliwanag ang kahulugan at sakop ng bawat haligi
ng katarungan ( 5 Pillars of the Philippine Justice System)
sa pagsasawata ng kriminalidad sa bansa
7.19 Naipahahayag ang kahalagahan ng isang malaya,
makatarungan at matatag na sistema ng paghuhukom
7

8. 7.20 Nasusuri ang organisayon, tungkulin at saklaw na
kapangyarihan ng mga Komisyong Konstitusyonal
(COMELEC, Civil Service, COA) sa pagkakaroon ng
mabuti at malinis na pamahalaan
E. Pamahalaang Lokal
7.21 Nasusuri ang balangkas, tungkulin at kapangyarihan ng
pamahalaang lokal batay sa Local Government Code
tungo sa pagkakamit ng isang maunlad na bansa
7.22 Napahahalagahan ang bahaging ginagampanan ng
pamahalaang lokal sa katatagan ng bansa
1. Pambansang Badyet
7.23 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pambansang badyet
7.24 Nasusuri ang pinanggagalingan ng pondo at
pinagkakagastusan ng pamahalaan (Line Item Budget)
7.25 Napahahalagahan ang pangangalaga sa pananalapi ng
bayan sa pamamagitan ng maayos na paggugol
2. Pakikipag-ugnayang Panlabas
7.26 Nasusuri ang mga patakarang panlabas ng bansa
7.27 Nasusuri ang mga suliraning panlabas na kasalukuyang
hinaharap ng bansa
7.28 Nabibigyang-halaga ang mga paraang ginagamit sa
pagharap sa mga suliraning panlabas
IKALAWANG TAON
PAG-AARAL NG MGA BANSANG ASYANO
8

9. Mga Pangkalahatan at Tiyak na Kakayahan
Pagkatapos ng isang taong pag-aaral sa antas na ito sa mataas na paaralan,
ang bawat mag-aaral ay inaasahang makapagpapamalas ng sumusunod na
kakayahan:
1. Heograpiya ng Asya
1. Naipamamalas ang pang-unawa at pagpapahalaga sa kaugnayan ng
heograpiya sa kultura at kasaysayan ng mga tao sa mga bansang Asyano
B. Katangiang Pisikal ng Asya
1.1 Naipaliliwanag ang konsepto ng Asya tungo sa paghahating-
heograpiko ng Asya: Silangang Asya, Timog-Silangang Asya,
Timog-Asya, Kanlurang Asya, Hilagang Asya, Hilaga/Sentral Asya
1.2 Nailalarawan ang mga katangian ng kapaligirang pisikal sa mga
rehiyon ng Asya katulad ng kinaroroonan, hugis, sukat,
anyo,klima at “vegetation cover” (tundra, taiga, grasslands,
desert, tropical forest, mountain lands)
1.3 Natataya ang mga yamang-likas ng mga rehiyon sa Asya
1.4 Natataya ang mga implikasyon ng kapaligirang pisikal at yamang
likas ng mga rehiyon sa pamumuhay ng mga Asyano noon at
ngayon sa larangan ng:
 agrikultura
 ekonomiya
 panahanan
 kultura
1.5 Nasusuri ang mga dahilan at epekto ng mga suliraning
pangkapaligiran sa pamumuhay ng mga Asyano
1.6 Naipahahayag ang kahalagahan ng pangangalaga sa timbang na
kalagayang ekolohikal ng rehiyon
C. Yamang-Tao sa Asya
1.7 Nailalarawan ang komposisyong etniko ng mga rehiyon sa Asya
1.8 Nasusuri ang kaugnayan ng paglinang ng wika sa paghubog ng
kultura ng mga Asyano
9

10. 1.9 Nasusuri ang antas ng kabuhayan ng mga bansang Asyano batay
sa lebel ng teknolohiya, uri ng paglilingkod na panlipunan at
pangkabuhayan
1.10 Nahihinuha (infer) ang mga implikasyon ng antas ng kabuhayan,
level ng teknolohiya at paglilingkod sa kabuuang pamumuhay ng
mga Asyano
1.11 Nasusuri ang kaugnayan ng yamang-tao ng mga bansa ng Asya
sa pagpapaunlad ng kabuhayan at lipunan sa kasalukuyang
panahon batay sa:
 dami ng tao
 komposisyon ayon sa gulang
 inaasahang haba ng buhay
 kasarian
 bilis ng paglaki
 uri ng hanapbuhay
 bilang ng may hanapbuhay
 kita ng bawa’t tao
 bahagdan ng marunong bumasa at sumulat
 migrasyon
II. Sinaunang Kabihasnan sa Asya (bago ang ika-16 na siglo hanggang
ika-16 na siglo)
2. Nasusuri ang paghubog (formation), pag-unlad/pagsulong (development)
at kalikasan (nature) ng mga pamayanan at estado (communities and
state)
 Mga Batayan sa Paghubog ng Sinaunang Kabihasnan sa
Asya
2.1 Nasusuri ang mga proseso at yugto ng ebolusyong bayolohikal ng
mga sinaunang tao sa Asya (primates, Ramapithecus,
Australopithecus, Homo Erectus, Homo Habilis, Homo Sapiens,
Homo Sapiens Sapiens)
2.2 Nasusuri ang kabuhayan, teknolohiya at pamumuhay ng mga
sinaunang tao sa Asya sa panahon ng paleolitiko, neolitiko at
metal
2.3 Napaghahambing ang mga sinaunang kabihasnan sa Asya
(Sumer, Indus, Tsina)
2.4 Nabubuo ang implikasyon ng pag-unlad ng kabihasnan at
pagtatatag ng mga imperyo sa Asya
10

11. 2.5 Napahahalagahan ang mga bagay at isipang pinagbatayan
(sinocentrism, divine origin, devaraja) sa pagkilala sa sinaunang
kabihasnan
 Sinaunang Pamumuhay ng mga Asyano
2.6 Nasusuri ang mga mahahalagang pangyayaring naganap sa Asya
mula sa pagkakatatag ng sinaunang kabihasnan hanggang ika-16
na siglo:
 Pamahalaan
 Kabuhayan
 Teknolohiya
 Lipunan
 Edukasyon
 Paniniwala
 Pagpapahalaga
 Sining at Kultura
2.7 Nasusuri ang impluwesya ng Budismo, Hinduismo, Confucianismo
Kristyanismo, Islam, Shintoismo, Judaismo, Zoroastrianismo,
Jainism, Sikhism, Arianismo sa kalagayang panlipunan, sining at
kultura ng mga Asyano
2.8 Nasusuri ang bahaging ginampanan ng mga pananaw,
paniniwalang relihiyon-pilosopiya at tradisyon sa paghubog ng
kasaysayan ng mga Asyano
2.9 Nasusuri ang epekto (impact) ng sinaunang kabihasnan ng India
at Tsina sa pagbuo ng kabihasnan sa Timog-Silangang Asya
2.10 Nasusuri ang mga kalagayang ligal at tradisyon ng mga
kababaihan sa iba’t ibang antas ng lipunan sa iba’t ibang uri ng
pamumuhay
2.11 Nasusuri ang bahaging ginampanan ng kababaihan sa
pagtataguyod at pagpapanatili ng mga Asyanong pagpapahalaga
2.12 Naipahahayag ang paghanga at pagmamalaki sa mga
kontribusyon ng mga sinaunang kabihasnang Asyano sa
sangkatauhan
III. Ang Asya sa Iba’t-Ibang Panahon: Transisyonal at Makabagong
Asya (mula ika-16 na siglo hanggang ika-20 siglo)
3. Nabibigyang-halaga ang transpormasyon ng mga pamayanan at estado
ng Asya mula sa sistemang tradisyunal tungo sa makabagong panahon
11

12. i. Ang Asya at ang Kanluranin
3.1 Nasusuri ang mga dahilan at pamaraan ng imperyalismo at
kolonyalismo ng mga Kanluran sa unang yugto (ika-16 at ika-17
siglo) ng pagdating nila sa Asya
3.2 Nasusuri ang mga pangyayaring nagbigay-daan sa unang yugto
ng imperyalismo sa Asya
3.3 Naihahambing ang ikalawang yugto (ika-18 at 19 siglo) ng
imperyalismo at kolonyalismo ng mga Kanluranin sa Asya sa
unang yugto ayon sa dahilan at pamamaraan
3.4 Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa rehiyong Asya
3.5 Nasusuri ang transpormasyon ng mga pamayanan at estado ng
Asya sa pagpasok ng mga isipang kanluranin sa larangan ng:
 pamamahala
 kabuhayan
 teknolohiya
 lipunan
 paniniwala
 pagpapahalaga
 sining at kultura
3.6 Nasusuri ang kakayahan ng ilang bansang Asyano na mapanatili
ang kalagayang pulitikal laban sa mga bansang kanluranin at
Asyano man (Korea, Thailand)
3.7 Nasusuri ang makabagong anyo ng imperyalismo ng Kanluranin
sa kasalukuyang Asya
ii. Nasyonalismo sa Asya
3.8 Nasusuri ang mga salik (factors) at pangyayaring nagbigay-daan
sa pag-usbong at pag-unlad ng nasyonalismo sa iba-t-ibang
rehiyon sa Asya
3.9 Naipaliliwanag ang iba’t ibang manispestasyon ng nasyonalismo
3.10 Nasusuri ang mga pamamaraang ginamit ng mga Asyano sa
pagtatamo ng kalayaan mula sa kolonyalismong kanluranin
12

13. 3.11 Nasusuri ang matinding epekto ng Una at Ikalawang Digmaang
Pandaigdig sa pag-angat ng mga malawakang kilusang
nasyonalista sa Asya (hal.: epekto ng Unang Digmaang
Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Kanlurang
Asya; Epekto ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa pagbuo ng
mga kilusan at hukbo sa Timog Silangang Asya na magsusulong
sa kalayaan ng mga bansa dito)
3.12 Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t-ibang idyolohiya sa mga
malawakang kilusang nasyonalista sa Asya (idyolohiya ng
malayang demokrasya o liberal democracy, sosyalismo at
komunismo)
3.13 Nasusuri and epekto ng mga samahang kababaihan at ng mga
kalagayang panlipunan sa buhay ng mga kababaihang Asyano
tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong ekonomikal at
karapatang pulitikal
3.14 Naipahahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng
nasyonalismo sa Asya tungo sa paglaya ng mga bansa
3.15 Nasusuri ang epekto (impact) ng nasyonalismo sa sigalot etniko
sa Asya katulad ng partisyon/paghahati ng India at Pakistan
3.16 Naipahahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng
nasyonalismo sa pagbibigay wakas sa imperyalismo
3.17 Nabubuod ang mga pangunahing katangian ng nasyonalismo sa
Asya
3.18 Naipagmamalaki ang pagka-Pilipino at ang pagka-Asyano
1. Ang Asya sa Pangkasalukuyang Panahon
4. Naipamamalas ang pang-unawa at pagpapahalaga sa mga pundasyong
idyolohikal sa pamumuhay sa Asya sa pangkasalukuyang panahon
a. Pamahalaan, Kultura at Lipunang
Asyano
4.1 Nasusuri ang balangkas ng pamahalaan ng mga bansang Asyano
4.2 Napaninindigan ang karapatang magkaroon ng mabuting
pamahalaan
4.3 Napaninindigan ang katatagan ng pamilyang Asyano bilang
batayang yunit ng lipunan
13

14. 4.4 Nasusuri ang mga palatuntunang nagtataguyod sa karapatan ng
mga bata, kababaihan at manggagawa
4.5 Naihahambing ang kalagayan ng kababaihan sa iba’t-ibang
bahagi ng Asya
4.6 Nasusuri ang mga naiambag ng mga kababaihang Asyano sa
kalagayang pulitikal, sosyal at kultural
4.7 Nasusuri ang kinalaman ng edukasyon sa pamumuhay ng mga
Asyano
4.8 Natataya ang bahaging ginampanan ng relihiyon sa iba’t ibang
aspeto ng pamumuhay ng mga Asyano
4.9 Naiuugnay ang mga pangkasalukuyang pagbabagong pang-
ekonomiya na naganap/nagaganap sa kalagayan ng mga bansa
sa Asya
4.10 Nasusuri ang pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad
sa Asya
4.11 Nasusuri ang mga anyo at tugon ng mga Asyano sa
neokolonyalismo
4.12 Nasusuri kung paano nakatulong ang kalakalan sa pagbabagong
ekonomikal at kultural ng mga bansang Asyano
4.13 Nasusuri ang pagpapahalagang Asyano at mga pamaraang
ginamit ng ilang bansang Asyano (Timog Korea at Singapore)
tungo sa pagtatamo ng pangkabuhayang pag-unlad
4.14 Naipagmamalaki sa daigdig ang mga kontribusyon ng mga
Asyano sa larangan ng humanidades (humanities), panitikan at
palakasan
4.15 Nasusuri ang kinalaman ng kultura sa asal at gawi ng mga
Asyano
4.16 Nahihinuha ang pagkakakilanlan ng kulturang Asyano batay sa
mga aspeto nito
4.17 Napahahalagahan ang mga isipan at gawaing Asyano na
kapupulutan ng mga aral tungo sa tagumpay ng sambayanan
14

15. B. Mga Napapanahong Isyu at Pagmamalasakit (Issues &
Concerns)
4.18 Naipaliliwanag ang mga pangunahing isyu at pagmamalasakit
(concerns) na kinakaharap ng Pilipinas dala ng kasalukuyang
pagbabagong pulitika at sosyo-ekonomiko sa Asya (terorismo,
kahirapan, pagkasira ng kapaligiran, pang-aabuso sa karapatang
pantao, paglaki ng populasyon at iba pa)
4.19 Nasusuri ang pananatili ng kahirapan at paglaganap ng mga salot
na sakit sa Asya sa gitna ng mataas na antas ng pag-aaral
siyentipiko, teknolohikal at medikal
4.20 Nasusuri ang pakikilahok sa pandaigdigang kalakalan at
industriyalisasyon ng mga Asyano
4.21 Nasusuri ang ugnayan sa pagitan ng pandaigdigang kalakaran
(globalizing trends) sa ekonomiya, talento at kultura sa
pagkakakilanlang tradisyonal at kultural ng Asya
4.22 Naipaliliwanag ang kaugnayan ng paglaki ng populasyon sa
pangkabuhayan at panlipunang pag-unlad ang mga rehiyong
Asya
4.23 Nasusuri ang epekto (impact) ng urbanisasyon sa pamilya, antas
ng pamumuhay, ugnayang panlipunan at pagkakakilanlang etniko
4.24 Nasusuri ang dahilan at epekto ng migrasyon sa buhay ng mga
Asyano sa loob at labas ng rehiyon
4.25 Nasusuri ang epekto/kaugnayan ng mga transnational crimes sa
kalagayang pulitikal, sosyal at ekonomikal sa Asya
4.26 Nasusuri ang bahaging ginampanan ng konsepto ng kalayaan
(freedom), pagkakapantay-pantay, katarungan at mabuting
pagkamamayan sa buhay ng mga Asyano
4.27 Napapangatwiranan ang kaangkupan ng isang natatanging
hakbang sa paglutas ng sigalot panrelihiyon at etniko tulad ng sa
Burma, Indonesia, Sri Lanka, atbp
4.28 Napahahalagahan ang bahaging ginagampanan ng ASEAN, APEC
at iba pang mga samahang pangrehiyon sa Asya
4.29 Naitataguyod ang pagtutulungang panrehiyon ng mga Asyano
4.30 Napahahalagahan ang pagkakaisa sa gitna ng pagkakaiba-iba ng
mga pangunahing katangian ng mga Asyano.
15