2. Përbërja e skeletit
Skeleti është tërësia e kockave të
trupit, të cilat lidhen me njëra-tjetrën
me anë të kyçeve. Boshti i skeletit
përfshin kockat e fytyrës, të kafkës
dhe të shtyllës vertebrore, ku
qëndrojnë brinjët. Skeleti lidhet me
gjymtyrët e sipërme me anë të brezit
të legenit. Çdo pjesë e skeletit
përmbush një funksion të caktuar:
kockat e boshtit të skeletit mbajnë
trupin dhe mbrojnë organet jetësore,
kurse kockat e gjymtyrëve bëjnë të
mundur lëvizjet e shumëllojshme,
kontribuojnë në qëndrueshmërinë e
trupit, bëjnë të mundur ecjen si dhe
kapjen e shtrëngimin e objekteve.
3. Kockat
• Kockat mbahen nga një sistem gjenial nyjesh dhe menteshash që i
mundësojnë kurrizorëve të lëvizin. Kockat nuk janë aq të forta dhe të
rënda siç duken. Nga brenda kanë hapësira boshe, që i bëjnë të lehta
dhe lejojnë kalimin e enëve të gjakut dhe të nervave.Kockat janë inde
të gjalla - ato rriten dhe shërohen vetë, një lloj si lëkura. Në raste të
thyerjes së ndonjë kocke, indi i ri kockor formohet me shpejtësi dhe
plotëson boshllëkun. Me rastin e stërvitjeve të trupit ato ngjeshën dhe
bëhen më të forta.Kockat lidhen ndërmjet veti me nyje të cilat ju
mundësojnë atyre njëherit që të mund të lëvizin. Nyjet tek gishtat,
bërrylat dhe gjunjët punojnë si mentesha, duke kufizuar lëvizjen
kryesisht vetëm në një drejtim. Po ashtu është karakteristike edhe
nyja e legenit dhe e shpatullave që kanë formën e një topi brenda një
zgavre. Kjo zgjidhje i lejon krahët dhe këmbët të lëvizin lirisht në çdo
drejtim. Në të gjitha nyjet e lëvizshme ndodhet një lëngë që rrethon
nyjen dhe e bën atë të lëviz me lehtësi.
4. Kockat e kafkës
• Kockat e kafkës ndahen në 2
pjesë: zgavra e kafkës dhe
kockat e fytyrës.
• Kockat e kafkës janë: kocka
ballore, murore, zverkore
dhe kockat pykore dhe
tëmthore.
• Kockat e fytyrës janë: kocka
e hundës, zgavra e hundës,
zgavra e syrit, kocka e
mollëzave, nofulla e sipërme
dhe nofulla e poshtme.
5. Kockat e skeletit të trungut
• Kafazi i kraharorit ka 12 çifte
brinjësh dhe dërrasën e kraharorit.
• Shtatë çiftet e para (brinjë të
vërteta) lidhen nëpërmjet kërcit
drejtpërdrejt me dërrasën e
kraharorit.
• Tri çiftet e tjera (brinjë jo të vërteta)
lidhen me dërrasën e kraharorit
ndërmjet kërcit të çiftit të 7-të të
brinjëve të vërteta.
• Dy të fundit janë të lira. Ato lidhen
vetëm me kurrizin.
• Shtylla kurrizore ka 35 - 36 rruaza
dhe kanë formën S.
6. Gjymtyrët e sipërme
• Brezi supor është i përbërë
nga: kularthi dhe shpatulla.
• Kockat e tjera të krahut janë:
krahu, bërryli, parakrahu
(kocka e fyellit dhe kocka
rrëzore) dhe shuplaka
(paratrina, trina dhe
gishtërinjtë).
• Paratrina ose kyçi i dorës ka
8 kocka.
• Trina ka 5 kocka.
• Gishtërinjtë kanë 14 kocka.
7. Dora përbëhet gjithsejt nga 27 Eshtra. Skeleti i Dorës formon 8 -Eshtra
te Rrënjës së Dorës. Në Krahun e poshtëm kufizohet nga Radiusi ne
Kockën e Parakrahut (–afër Bërrylit nën), Meningitis, Lunatum.
Erbitras, Capitatum: Rendi i dytë formon Eshtra të mëdhenjë dhe të
vegjël, me Kokë dhe Kthyese. Dora është një organ i veçantë, i cili lejon
njerëzit të punojnë dhe të krijojnë. Dora për lehtësi studimi ndahet në
pjesën dorsale (kurrizi) dhe palmare (pëllëmba). Rajoni palmar
përmban nervat kryesore, tendinet fleksore, dhe muskujt që na lejojnë
të përkulim dhe lëvizim gishtat. Pjesa dorsale është zona e tendineve
ekstensore që realizojnë shtrirjen e dorës dhe gishtave. Arkitektura
kockore është komplekse: sipërfaqja fundore e radiusit (njëra nga dy
kockat e parakrahut) është pjesa kryesore e kyçit të dorës. Më distalisht
ndodhen tetë kocka të vogla të kyçit të dorës të rrjeshtuara në dy
rradhë, të quajtura karpe dhe akoma më distalisht ndodhen pesë
metakarpe. Ka tre falangje për secilin gisht, me përjashtim të gishtit të
parë që ka një falang proksimal dhe një distal.
Dora
8. Gjymtyrët e poshtme
• Legeni është një mbështetje
e fortë për trungun dhe për
organet e pjesës së poshtme
të hapësirës së barkut.
• Kockat e këmbëve janë:
kocka e kofshës, gjuri, kërciri
(kocka e shtizës dhe fyelli)
dhe kockat e këmbës
(paratrina, trina dhe
gishtërinjtë).
• Paratrina ka 7 kocka.
• Trina ka 5 kocka.
• Gishtërinjtë kanë 14 kocka.
9. Lidhjet e kockave
• Kockat lidhen me njëra – tjetrën në mënyra të
ndryshme. Ato janë: lidhje e lëvizshme, lidhje e
palëvizshme (lidhje me qepje) dhe lidhje pak e
lëvizshme.
• Lidhjet e lëvizshme janë te kërcet kyçore.
• Lidhjet pak të lëvizshme janë te shtylla kurrizore.
• Lidhjet me qepje janë te kafka.