Ανοικτό εξ' αποστάσεως πρόγραμμα εκπαίδευσης "Στοιχεία Ερευνητικής Μεθοδολογίας" στα πλαίσια της δράσης Ανοικτό Εργαστήριο Πληροφοριακής Παιδείας. Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφορόσησης Πανεπιστήμιο Πατρών

1. ΢τοιχεία
Ερευνθτικισ Μεκοδολογίασ
Ανοικτό Εργαςτιριο 2012-13

2. Ανοικτό Εργαςτιριο 2.0

3. Second Life
http://maps.secondlife.com/secondlife/Alice%20Academy/216/41/32

4. Wiki
http://openworkshop.pbworks.com

5. ΢τυλιανόσ Μυςτακίδθσ
• MSc, Ειδικόσ ςτο E-learning,
Βιβλιοκικθ Πανεπιςτθμίου Πατρϊν
• Διδάςκων, Ανοιχτό Πανεπιςτιμιο
Καταλωνίασ (Βαρκελϊνθ, Ιςπανία) @ WWW
• Διδάςκων, Πανεπιςτιμιο τθσ Ουάςινγκτον
(΢θάτλ, ΘΠΑ) @ SL

6. ΢ΣΟΙΧΕΙΑ ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΗ΢
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ΢ –
ΕΡΩΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟ
Γιαννοποφλου Αγγελικι, MBA, ΒΚΠ

7. Μακθςιακοί ΢τόχοι
Μετά το τζλοσ τθσ ςυνεδρίασ αυτισ κα είςτε ςε
κζςθ να:
• Γνωρίηετε όλουσ τουσ τφπουσ ερωτιςεων
• Διατυπϊνετε ςωςτά ερωτιςεισ
• ΢υντάςςετε ζνα ερωτθματολόγιο με τισ ςωςτζσ
μεταβλθτζσ

8. ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΕΡΕΤΝΑ
΢τόχοσ: ακριβι περιγραφι των μεγεκϊν ι μεταβλθτϊν εκείνων
που αποτελοφν μζροσ του προβλιματοσ.
Οι περιγραφικζσ ζρευνεσ βαςίηονται ςυνικωσ ςε πρωτογενι
ςτοιχεία. Ο ερευνθτισ πρζπει να ζχει πολφ καλι γνϊςθ του
προβλιματοσ εκ των προτζρων ϊςτε να κακορίςει το είδοσ των
πλθροφοριϊν που απαιτείται να ςυγκεντρωκοφν.
Ειδικότερα, οι περιγραφικζσ ζρευνεσ απαιτοφν τον πολφ καλό
κακοριςμό του ποιοσ, τι, πότε, ποφ, γιατί και πϊσ τθσ ζρευνασ
που κα πραγματοποιθκεί.

9. ΢ΣΑΔΙΑ ΕΡΕΤΝΑ΢

10. ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΕΡΕΤΝΑ
Μεθοδολογία (τρόποι ςυλλογήσ δεδομζνων)
• Παρατιρθςθ
• Ερωτηματολόγιο
• Πείραμα
• ΢υνζντευξθ

11. ΕΡΩΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟ
Είναι μια τυποποιθμζνθ ομάδα ερωτιςεων για τθ ςυλλογι ςυγκεκριμζνων
πλθροφοριϊν από τουσ ερωτϊμενουσ. Aποτελεί απαραίτθτο εργαλείο του ερευνθτι.
• Μεταβλθτι  εννοοφμε τθν πλθροφορία που κζλουμε να λάβουμε (να
μετριςουμε) κάκε φορά. Μία ερϊτθςθ πρζπει να ζχει ΜΟΝΟ μια μεταβλθτι
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΣΑ:
΢Ω΢ΣΟ: Ποιο είναι το φφλο ςασ; (μεταβλθτι = φφλο)
ΛΑΘΟ΢: Ποια υπθρεςία τθσ βιβλιοκικθσ γνωρίηετε και χρθςιμοποιείτε;
(Υπαρξθ δφο μεταβλθτϊν: 1θ μεταβλθτι = γνϊςθ υπθρεςίασ
2θ μεταβλθτι = χριςθ υπθρεςίασ
Πρζπει να δθμιουργθκοφν δφο διαφορετικζσ ερωτιςεισ)

12. ΢ΧΕΔΙΑ΢ΜΟ΢ ΕΡΩΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟΤ
1
• Καθοπιζμόρ ηων πληποθοπιών πος σπειάζεηαι ο επεςνηηήρ
2
• Επιλογή ηων ηύπων ηων επωηήζεων
3 • Απόθαζη για διαηύπωζη επωηήζεων
4
• Καθοπιζμόρ ηηρ ζειπάρ ηων επωηήζεων
• Πποζδιοπιζμόρ ηηρ μοπθολογίαρ και ηηρ εμθάνιζηρ ηος
5 επωηημαηολογίος
6
• Πποέλεγσορ ηος επωηημαηολογίος
7
• Διεξαγωγή έπεςναρ
Πθγι: Προςαρμογι από Wilson (2006)

13. 1. Κακοριςμόσ πλθροφοριϊν
ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ
• Πλθροφορίεσ που κζλει να αντλιςει ο ερευνθτισ
μζςω του ερωτθματολογίου ςφμφωνα με ςτόχουσ
που ζχει κζςει
• Οι πλθροφορίεσ που κα ςυλλεχκοφν κα πρζπει να
ικανοποιοφν πλιρωσ τουσ ςτόχουσ τθσ ζρευνασ
ΔΗΛΑΔΗ: Οριςμόσ μεταβλθτϊν τθσ ζρευνασ

14. 2. Σφποι ερωτιςεων
Α. Ανοιχτζσ Ερωτιςεισ: ΢τισ ερωτιςεισ αυτζσ ο ερωτϊμενοσ μπορεί να
εκφράςει τθν γνϊμθ του ελεφκερα - χωρίσ περιοριςμοφσ. Δεν δίνονται οι
απαντιςεισ και απαντά ότι κζλει ο ερωτϊμενοσ. Χριςιμο για τισ
περιπτϊςεισ που ο ερευνθτισ δεν είναι ςίγουροσ για το είδοσ των
απαντιςεων
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
1. Θα μποροφςατε να προτείνετε οριςμζνεσ νζεσ κεματικζσ κατθγορίεσ, που κα
επικυμοφςατε να ςυμπεριλάβει θ Ιατρικι Βιβλιοκικθ ςτθν προςπάκεια του
εμπλουτιςμοφ τθσ;
………………………………………………………………………………………
΢ΗΜΕΙΩ΢Η: Αποφζρουν ποικιλία απαντιςεων και είναι δφςκολο να
επεξεργαςτοφν. Πρζπει να ομαδοποιθκοφν τα αποτελζςματα
Β. Κλειςτζσ Ερωτιςεισ: Δίνονται εκ των προτζρων οι δυνατζσ απαντιςεισ
μεταξφ των οποίων καλείται να επιλζξει ο ερωτϊμενοσ. Δυνατότθτα
ςυλλογισ ομοιόμορφων απαντιςεων

15. Σφποι ερωτιςεων (αναλυτικά)
Κλίμακασ
Ανοιχτζσ
Λόγου
Διχοτομικι
Σφποι Κλίμακασ Αμοιβαία
Ερωτιςεων Ονοματικισ αποκλειόμενθ
Πολλαπλϊν
επιλογϊν
Κλίμακασ
Κλειςτζσ Κατάταξθσ
Σάξεωσ
Likert
Κλίμακασ
Stapel
Διαςτιματοσ
κ.α

16. 2.1 Κλίμακεσ Μζτρθςθσ
• Σρόποι μζτρθςθσ οποιαςδιποτε μεταβλθτισ
(Ζτςι ειςάγονται ςτο SPSS)
1. Ονοματικζσ ι κατθγoρίασ (nominal)
2. Σάξθσ ι κατάταξθσ (ordinal)
3. Διαςτιματοσ (scale)
4. Λόγου ι αναλογίασ (scale)

17. ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΕΣΡΗ΢Η΢: Ονοματικι Nominal
• Είναι οι κατθγορικζσ μεταβλθτζσ των οποίων οι τιμζσ
αναφζρονται ςε ονόματα, κατθγορίεσ, χαρακτθριςτικά, κ.ά.
Οι αρικμοί εκφράηουν κατθγορίεσ, ονόματα, χαρακτθριςτικά,
ιδιότθτεσ π.χ. ΝΑΙ = 1 & ΌΧΙ = 2
• Μια υποκατθγορία μεταβλθτϊν nominal είναι οι διχοτομικζσ
μεταβλθτζσ.
• ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
Ζχετε παιδιά; Ναι Όχι
(Μεταβλθτι = Παιδιά)
(Ερϊτθςθ = Κλειςτοφ τφπου, κλίμακασ μζτρθςθσ ονοματικισ)

18. ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΕΣΡΗ΢Η΢: Κλίμακα τάξθσ ι
κατάταξθσ Ordinal
• Μια μεταβλθτι κεωρείται ordinal όταν οι αξίεσ τθσ
αντιπροςωπεφουν μια ιεραρχθμζνθ λίςτα (διάταξθ) ςτθν
κωδικοποίθςθ (1οσ , 2οσ, 3οσ, …)
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
1. Ιεραρχιςτε από το 1 ζωσ το 5 τισ παρακάτω μάρκεσ ςοκολάτασ, όπου 1 = θ
ςοκολάτα που ςασ αρζςει περιςςότερο και 5= θ ςοκολάτα που ςασ αρζςει
λιγότερο
– ΢οκολάτα 1 ……….
– ΢οκολάτα 2 ………..
– ΢οκολάτα 3 ………..
– ΢οκολάτα 4 ………..
– ΢οκολάτα 5 ………..
(Μεταβλθτι = μάρκα ςοκολάτασ)
(Ερϊτθςθ = κλειςτοφ τφπου, κλίμακασ μζτρθςθσ τάξεωσ)

19. ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΕΣΡΗ΢Η΢: Κλίμακασ Λόγου - scale
Ερωτιςεισ ανοιχτζσ με τθν προχπόκεςθ ότι οι απαντιςεισ δίνονται ςε
απόλυτεσ μονάδεσ τθσ φυςικισ τουσ μζτρθςθσ. Μπορεί να είναι: ποςά,
μικθ, ειςοδιματα, τιμζσ, θλικίεσ, χρόνοσ.
• ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΣΑ:
1. Ποια είναι θ θλικία ςασ; ________
( Μεταβλθτι = θλικία )
(Ερϊτθςθ = ανοιχτοφ τφπου, κλίμακασ λόγου)
2. Ποιο είναι το κακαρό μθνιαίο ειςόδθμά ςασ; _________ €
( Μεταβλθτι = κακαρό μθνιαίο ειςόδθμα )
(Ερϊτθςθ = ανοιχτοφ τφπου, κλίμακασ λόγου)

20. ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΕΣΡΗ΢Η΢: Διαςτιματοσ Scale
• ΢τισ περιπτϊςεισ όπου χρθςιμοποιοφνται διαςτιματα μζτρθςθσ, είτε για
ποςότθτεσ, είτε για αξιολογιςεισ (π.χ. γεφςθσ) και εφόςον υπάρχει
ιςότθτα διαςτιματοσ μεταξφ των υποδιαιρζςεων τθσ κλίμακασ. ΢ε αυτζσ
τισ μετριςεισ δεν υπάρχει ο αντικειμενικόσ προςδιοριςμόσ του μθδενόσ
και γι’ αυτό το λόγο είναι δφςκολθ ζωσ αδφνατθ θ απόλυτθ ποςοτικι
ςφγκριςθ των απαντιςεων των ερωτϊμενων.
• Ερωτιςεισ Βακμονόμθςθσ (Διαςτιματοσ): ΢τισ ερωτιςεισ αυτζσ ο
ερωτϊμενοσ μπορεί να απαντιςει ςε μόνο μία από τισ υπάρχουςεσ
κατθγορίεσ. Οι απαντιςεισ δίνονται ςε ίςα διαςτιματα από το 1 ζωσ το 5
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
Σασ δυςκολεφει ςτθ χριςθ του, ο κατάλογοσ OPAC τθσ ΒΚΠ;
1. Κακόλου 2. Ελάχιςτα 3. Μζτρια 4. Αρκετά 5. Πάρα πολφ
Α΢ΚΗ΢Η: Ποια θ μεταβλθτι τθσ ερϊτθςθσ; Σι τφποσ ερϊτθςθσ είναι (α ι κ);
Είναι ςωςτι ερϊτθςθ;

21. Σφποι μζτρθςθσ
(κλειςτζσ ερωτιςεισ - ονοματικζσ) /1
Α. Κλειςτζσ ερωτιςεισ με δφο επιλογζσ -Διχοτομικζσ ερωτιςεισ: Οι ερωτιςεισ αυτζσ
επιτρζπουν ςτον ερωτϊμενο να επιλζξει μόνο μία από τισ δφο απαντιςεισ που
δίνονται. Είναι πολφ ξεκάκαρεσ και γι' αυτό ακριβϊσ θ επεξεργαςία είναι πολφ πιο
εφκολθ.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΣΑ :
1. Κατά τθν επίςκεψι ςασ ςτο χϊρο τθσ Βιβλιοκικθσ ηθτάτε βοικεια από το
προςωπικό; Ναι Όχι
2. Ποιο το φφλο ςασ; Άντρασ Γυναίκα
Β. Κλειςτζσ ερωτιςεισ με μία ςωςτι απάντθςθ (αμοιβαία αποκλειόμενθ): Οι
ερωτϊμενοι επιλζγουν μία απάντθςθ από πολλζσ επιλογζσ που τουσ δίνονται
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
1. Σι ςθμαίνει για εςάσ καλι διατροφι; (Επιλζξτε μία απάντθςθ)
Λιψθ βιταμινϊν  Καλι υγεία 
Ποιοτικό φαγθτό  Σροφζσ που δεν μου αρζςουν 

22. Σφποι μζτρθςθσ
(κλειςτζσ ερωτιςεισ - ονοματικζσ) /2
Γ. Ερωτιςεισ πολλαπλισ επιλογισ: ΢τισ ερωτιςεισ αυτζσ ο ερωτϊμενοσ
μπορεί να επιλζξει περιςςότερεσ από μία απαντιςεισ.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
Παρακαλοφμε προςδιορίςτε ποιον τρόπο ενθμζρωςθσ κεωρείτε πιο ζγκυρο:
(Μπορείτε να προςδιορίςετε περιςςότερουσ από ζναν τρόπουσ)
Σθλεφωνικϊσ  Με ανακοίνωςθ 
Με FAX  Με ενθμερωτικοφ φυλλάδιο 
Με e-mail  Με διοργάνωςθ θμερίδων 
΢ΗΜΕΙΩ΢Η: Πρζπει να ςυμπεριλθφκοφν όλεσ οι πικανζσ απαντιςεισ ι
αλλιϊσ μπορείτε να αφιςετε μία ανοιχτοφ τφπου ερϊτθςθ ςτο τζλοσ
γράφοντασ ΆΛΛΟ…… και να δϊςει ο ερωτϊμενοσ μια πικανι απάντθςθ

23. Σφποι μζτρθςθσ
(κλειςτζσ ερωτιςεισ- τάξεωσ)
Ερωτιςεισ κατάταξθσ: Ο ερωτϊμενοσ καλείται να επιλζξει τισ απαντιςεισ με
ςειρά προτεραιότθτασ ανάλογα με το ποια απάντθςθ κεωρεί πιο ςθμαντικι.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
1. Ποιοι είναι οι κφριοι λόγοι για τουσ οποίουσ επιςκζπτεςτε τθ βιβλιοκικθ;
(παρακαλοφμε επιλζξτε με ςειρά προτεραιότθτασ τθ ςθμαντικότθτα των
λόγων : 1 για το πρϊτο, 2 για το δεφτερο, 3 για το τρίτο, 4…,5…)
Ζρευνα 
Ενθμζρωςθ 
Τλικό για εργαςία 
Δανειςμό 
Μελζτθ 
Μεταβλθτι = λόγοι επίςκεψθσ ςτθ βιβλιοκικθ
Ερϊτθςθ = Κλειςτοφ τφπου, κλίμακασ τάξεωσ, τφπου κατάταξθσ

24. Σφποι μζτρθςθσ
(κλειςτζσ ερωτιςεισ- διαςτιματοσ) / 1
Διαςτιματοσ Κλίμακασ Likert: To πρόβλθμα τθσ αξιολόγθςθσ πιο ςφνκετων,
πολφπλοκων ι αφθρθμζνων ιδιοτιτων, καταςτάςεων, απόψεων, ςτάςεων,
διακζςεων, αλλά και αιςκθμάτων ι ςυναιςκθμάτων αντιμετωπίηεται με τθ
χριςθ τθσ κλίμακασ Λίκερτ. Θ κλίμακα αυτι ηθτάει να δείξει ο ερωτϊμενοσ
τον βακμό ςυμφωνίασ ι διαφωνίασ του με οριςμζνεσ προτάςεισ-δθλϊςεισ.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
Σε ποιο βακμό ςυμφωνείτε ι διαφωνείτε με τθ διεφρυνςθ του ωραρίου τθσ
βιβλιοκικθσ. (Κυκλϊςτε τθν επιλογι ςασ)
1. Διαφωνϊ Απόλυτα
2. Διαφωνϊ
3. Οφτε Συμφωνϊ/Οφτε Διαφωνϊ
4. Συμφωνϊ
5. Συμφωνϊ Απόλυτα
Μεταβλθτι = ωράριο βιβλιοκικθσ
Ερϊτθςθ = κλειςτοφ τφπου, κλίμακασ διαςτιματοσ, τφπου LIKERT

25. Σφποι μζτρθςθσ
(κλειςτζσ ερωτιςεισ- διαςτιματοσ) / 2
Διαςτιματοσ Κλίμακασ Stapel: Δίνεται θ ιδιότθτα ι ο
παράγοντασ και μια ςειρά κετικϊν και αρνθτικϊν αρικμϊν που
αντιςτοιχοφν ςε διαφορετικό βακμό παρουςίασ ι αξιολόγθςθσ
τθσ ιδιότθτασ, του παράγοντα ι του χαρακτθριςτικοφ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
Πόςο γευςτικό είναι το φαγθτό του εςτιατορίου "Taste";
(Κυκλϊςτε μια επιλογι)
-3 -2 -1 +1 +2 +3

26. Κλίμακα ςτακεροφ ακροίςματοσ
(Διαςτιματοσ)
Οι ερωτϊμενοι καλοφνται να κατανείμουν ζνα ςτακερό αρικμό πχ 100 μονάδεσ ςε
διάφορα χαρακτθριςτικά, δίνοντασ περιςςότερεσ μονάδεσ ςε αυτό που κεωροφν
καλφτερο.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
Να κατανείμετε 100 βακμοφσ ςτα παρακάτω χαρακτθριςτικά του προςωπικοφ τθσ
Βιβλιοκικθσ, δίνοντασ περιςςότερουσ βακμοφσ ςτο χαρακτθριςτικό που κεωρείτε
ςθμαντικότερο
Ευγζνεια ___
Ενθμζρωςθ ___
Σαχφτθτα εξυπθρζτθςθσ ___
Κατανόθςθ αναγκϊν των χρθςτϊν ___
100

27. Γραφικζσ κλίμακεσ (Διαςτιματοσ)
΢τισ γραφικζσ κλίμακεσ ο ερωτϊμενοσ ςθμειϊνει τθ γνϊμθ του με Χ
πάνω ςε μια ευκεία γραμμι τθσ οποίασ τα άκρα αντιπροςωπεφουν
δφο αντίκετουσ επικετικοφσ προςδιοριςμοφσ. Ονομάηονται και
ςυνεχόμενεσ κλίμακεσ αξιολόγθςθσ.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
Πωσ ςασ φάνθκε το μάκθμα;
Βαρετό ____________Χ___________Πολφ ενδιαφζρον
΢ΗΜΕΙΩ΢Η: Χρονοβόρο και δφςκολο ςτθν ανάλυςθ

28. Κλίμακα «ςθμαντικοφ διαφορικοφ»
(Διαςτιματοσ)
Παρακαλϊ, για κακζνα από τα ηεφγθ ιδιοτιτων που
ακολουκοφν, ςθμειϊςτε με (ν) το ςθμείο που περιγράφει
καλφτερα ςε ποιον βακμό το τςιγάρο ζχει, περιςςότερο ι
λιγότερο, τθ μία ι τθν άλλθ ιδιότθτα κακενόσ από τα ηεφγθ
ιδιοτιτων που παρατίκενται:
• Ελαφρφ ν Βαρφ
• Γευςτικό ν Άγευςτο
• Ακριβό ν Φτθνό
1 2 3 4 5 6 7

29. 3. ΔΙΑΣΤΠΩ΢Η ΕΡΩΣΗ΢ΕΩΝ
• Χριςθ απλϊν λζξεων
• Αποφυγι ςυντομογραφιϊν, εξειδικευμζνθσ φραςεολογίασ
και ξζνων λζξεων
• Ερωτιςεισ ςυγκεκριμζνεσ
• Χριςθ λζξεων με ξεκάκαρθ ζννοια (π.χ θ λζξθ ςυχνά)
• Αποφυγι μερολθπτικϊν ερωτιςεων που κακοδθγοφν ςε μια
ςυγκεκριμζνθ απάντθςθ
• Διατφπωςθ προςωπικϊν ερωτιςεων με ωραίο τρόπο
• Αποφυγι υποκζςεων του ερευνθτι
• ΢φντομεσ ερωτιςεισ – ΢φντομεσ απαντιςεισ

30. Χαρακτθριςτικά ερωτθματολογίου
1. Σςνοσή
2. Σαθήνεια
3. Πλθρότθτα
4. Καηάλληλη δομή
5. Να έσει ηελειόηηηα παποςζίαζηρ από ηεσνικήρ πλεςπάρ
6. Να επιδέσεηαι κωδικογπάθηζηρ και μησανογπαθικήρ επεξεπγαζίαρ
7. Να πεπιλαμβάνει βαζικέρ οδηγίερ ζςμπλήπωζηρ
8. Να είναι καηά ηο δςναηόν ζύνηομο
9. Να ςπάπσει μία μεηαβληηή ζε κάθε επώηηζη

31. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΣΑ /1
1. Υπαρξθ ςαφινειασ ςτισ ερωτιςεισ
Θεωρείτε ικανοποιθτικι τθ ρφκμιςθ τθσ κερμοκραςίασ ςτο αναγνωςτιριο;
Ναι Όχι
(Μεταβλθτι: Θερμοκραςία)
2. Αποφυγι ενςωμάτωςθσ δφο ι περιςςότερων υποερωτιςεων ςε μία κφρια
ερϊτθςθ, οι οποίεσ να απαντϊνται από κοινοφ
Θεωρείτε ότι θ βιβλιοκικθ προςφζρει ςθμαντικζσ και εκςυγχρονιςμζνεσ υπθρεςίεσ;
Ναι Όχι

32. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΣΑ /1
1. Υπαρξθ ςαφινειασ ςτισ ερωτιςεισ
Θεωρείτε ικανοποιθτικι τθ ρφκμιςθ τθσ κερμοκραςίασ ςτο αναγνωςτιριο; Ναι Όχι
(Μεταβλθτι: Θερμοκραςία)
• ΛΑΘΟ΢ ΕΡΩΣΗ΢Η: Γιατί δεν παίρνω τθν πλθροφορία που κζλω
• ΢Ω΢ΣΗ ΔΙΑΣΤΠΩ΢Η: Ζχουμε 25ο C. Ηεςταίνεςτε ι κρυϊνετε;
2. Αποφυγι ενςωμάτωςθσ δφο ι περιςςότερων υποερωτιςεων ςε μία κφρια
ερϊτθςθ, οι οποίεσ να απαντϊνται από κοινοφ
Θεωρείτε ότι θ βιβλιοκικθ προςφζρει ςθμαντικζσ και εκςυγχρονιςμζνεσ υπθρεςίεσ;
Ναι Όχι
• ΛΑΘΟ΢ ΕΡΩΣΗ΢Η:Τπάρχουν δφο μεταβλθτζσ ςε μία ερϊτθςθ
1θ μεταβλθτι = ςθμαντικότθτα υπθρεςιϊν
2θ μεταβλθτι = εκςυγχρονιςμζνεσ υπθρεςίεσ
• ΢Ω΢ΣΗ ΔΙΑΣΤΠΩ΢Η: Δθμιουργία 2 ξεχωριςτϊν ερωτιςεων

33. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΣΑ /2
3. Αποφυγι ςφνταξθσ τθσ ερϊτθςθσ με τρόπο που να προδιακζτει ι
να κατευκφνει τον ερωτϊμενο προσ κάποια ςυγκεκριμζνθ
απάντθςθ
Συμφωνείτε ότι το μάκθμα τθσ Οικονομετρίασ είναι το δυςκολότερο
μάκθμα τθσ ςχολισ ςασ; Ναι Όχι
4. Αποφυγι εξεηθτθμζνων, ξενόγλωςςων ι τεχνικϊν λζξεων και
όρων
Θα ιςαςταν διατεκειμζνοι να ταξιδζψετε με Hovercraft ι Catamaran;
Ναι Όχι
5. Σι πρόβλθμα μπορεί να αντιμετωπιςτεί ςτθν παρακάτω ερϊτθςθ;
Γράψτε μου όλοι το όνομά ςασ…….

34. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΣΑ /2
3. Αποφυγι ςφνταξθσ τθσ ερϊτθςθσ με τρόπο που να προδιακζτει ι να κατευκφνει
τον ερωτϊμενο προσ κάποια ςυγκεκριμζνθ απάντθςθ
Συμφωνείτε ότι το μάκθμα τθσ Οικονομετρίασ είναι το δυςκολότερο μάκθμα τθσ
ςχολισ ςασ; Ναι Όχι
ΛΑΘΟ΢ ΕΡΩΣΗ΢Η: Γιατί οι ερωτϊμενοι κατευκφνονται
΢Ω΢ΣΗ ΔΑΣΤΠΩ΢Η: Ποιο κεωρείτε το δυςκολότερο μάκθμα τθσ ςχολισ ςασ;
4. Αποφυγι εξεηθτθμζνων, ξενόγλωςςων ι τεχνικϊν λζξεων και όρων
Θα ιςαςταν διατεκειμζνοι να ταξιδζψετε με Hovercraft ι Catamaran; Ναι Όχι
ΛΑΘΟ΢ ΕΡΩΣΗ΢Η: 1ο λάκοσ = Χριςθ ξζνων λζξεων, χωρίσ επεξθγιςεισ
2ο λάκοσ = Χριςθ δφο μεταβλθτϊν ςε μία ερϊτθςθ
΢Ω΢ΣΗ ΔΙΑΣΤΠΩ΢Η: Δθμιουργία 2 ξεχωριςτϊν ερωτιςεων και φυςικά ςτθν ελλθνικι
γλϊςςα
5. Σι πρόβλθμα μπορεί να αντιμετωπιςτεί ςτθν παρακάτω ερϊτθςθ;
Γράψτε μου όλοι το όνομά ςασ…….

35. 4. ΢ειρά Ερωτιςεων
I. Ερωτιςεισ για τθν ζναρξθ των ερωταποκρίςεων, εφκολεσ να
απαντθκοφν και όχι πολφ προςωπικζσ
II. Ερωτιςεισ για τθν εφρεςθ τθσ καταλλθλότθτασ του ανταποκρινόμενου
III. Ερωτιςεισ για τθν ενεργοποίθςθ τθσ μνιμθσ και τθσ ςκζψθσ προσ τθν
επικυμθτι κατεφκυνςθ (αφορά κυρίωσ ζρευνεσ με δφςκολεσ
απαντιςεισ). ΢το παράδειγμα τθσ διερεφνθςθσ τθσ
αποτελεςματικότθτασ ενόσ φαρμάκου, ερϊτθμα τθσ κατθγορίασ αυτισ
κα ιταν : «΢ασ ζχει χορθγθκεί ςτο παρελκόν το φάρμακο Αϋ»
IV. Ερωτιςεισ που ζχουν άμεςθ ςχζςθ με το προσ διερεφνθςθ κζμα (κυρίωσ
ερωτιςεισ)
V. Ερωτιςεισ που ζχουν ςχζςεισ με τα δθμογραφικά χαρακτθριςτικά του
ανταποκρινόμενου, τα οποία κα ςυςχετιςτοφν με τα υπόλοιπα
ερωτιματα
(Luck D. And Rubin R. 1987)

36. 5. Εμφάνιςθ του ερωτθματολογίου
• Προςεγμζνθ εκτφπωςθ
• Οι αρικμοί ςτισ απαντιςεισ κα πρζπει να ζχουν τθν
ίδια ςθμαςίασ ςε όλεσ τισ ερωτιςεισ, π.χ. 1= Ναι και
2= Όχι
• Να αποφεφγεται ο διαχωριςμόσ μιασ ερϊτθςθσ ςε δυο
ςελίδεσ
• Οι ερωτιςεισ κα πρζπει να είναι ευκρινϊσ
διαχωριςμζνεσ από τισ απαντιςεισ
• Πρζπει να δίνονται οδθγίεσ για τισ απαντιςεισ, όπου
χρειάηεται
• Προςοχι ςτα ωρκογραφεικά λάκοι!

37. 6. Προζλεγχοσ
• Διανομι του ερωτθματολογίου ςε 3 - 4 γνωςτά άτομα και
καταγραφι ςχολίων για τυχϊν διορκϊςεισ π.χ ςε περίπτωςθ
κακισ διατφπωςθσ κάποιασ ερϊτθςθσ ι μθ κατανόθςθσ
κάποιασ άλλθσ
• Πιλοτικό Σεςτ – Δοκιμαςτικά ςε κάποιο δείγμα

38. Μζκοδοσ διανομισ ερωτθματολογίου
Τπάρχουν τζςςερισ μζκοδοι διανομισ του ερωτθματολογίου
1.Προςωπικι
2.Σθλεφωνικι
3.Σαχυδρομικι
4.Θλεκτρονικά ερωτθματολόγια

39. ΔΕΙΓΜΑΣΟΛΗΨΙΑ

40. ΢τάδια Δειγματολθψίασ
Πηγή: Churchill and Iacobucci (2002), ζελ. 449.

41. ΢τοιχεία δειγματολθψίασ
1. Πλθκυςμόσ 2. Πλαίςιο δείγματοσ (sampling
• Αποτελεί όλουσ τουσ frame)
δυνθτικοφσ ερωτϊμενουσ (π.χ. • Οι κατάλογοι εκείνοι που
καταναλωτζσ, χριςτεσ περιλαμβάνουν όλουσ τουσ
προϊόντοσ/ υπθρεςίασ, δυνθτικοφσ ερωτϊμενουσ από
επιχειριςεισ, φοιτθτζσ) οι όπου κα επιλεγεί το δείγμα.
οποίοι κεωροφνται κατάλλθλοι (π.χ. λίςτα με τουσ φοιτθτζσ του
για να ςυμμετάςχουν ςτθν τμιματοσ Πολιτικϊν Μθχανικϊν
ζρευνα. Ορίηεται από 4 ι τθλεφωνικόσ κατάλογοσ των
παραμζτρουσ: κατοίκων τθσ Πάτρασ)
• ΢τοιχείο: Νζοι θλικίασ 18-35
• Μονάδα Δειγματολθψίασ: και
ςπουδάηουν ςτο Παν. Πατρϊν
• Γεωγραφικι Ζκταςθ: Πάτρα ι
Πανεπιςτιμιο Πατρϊν
• Χρόνοσ: κατά το χρονικό
διάςτθμα 10/10/12 - 30/10/12

42. Μζκοδοσ δειγματολθψίασ
Αναφζρεται ςτον τρόπο με τον οποίο κα γίνει θ επιλογι των ςτοιχείων του
πλθκυςμοφ που κα αποτελοφν το δείγμα
• Δείγματα Πικανότθτασ: ΢ε ζνα δείγμα • Δείγματα Μθ Πικανότθτασ: Όλα τα
πικανότθτασ κάκε ςτοιχείο του δείγματα μθ πικανότθτασ ςτθρίηονται
πλθκυςμοφ ζχει γνωςτι και μθ ςτθν προςωπικι κρίςθ του ερευνθτι
μθδενικι πικανότθτα να περιλθφκεί αντί για κάποιασ μορφισ μθχανιςτικι
ςτο δείγμα. Ο ερευνθτισ μπορεί να διαδικαςία για τθν επιλογι των μελϊν
υπολογίςει το μζγεκοσ του του δείγματοσ. Μερικζσ φορζσ θ κρίςθ
δειγματολθπτικοφ ςφάλματοσ. αυτι μπορεί να αποδειχκεί ςωςτι και
τα αποτελζςματα του δείγματοσ τθσ
ζρευνασ να αντιπροςωπεφουν ςε
μεγάλο βακμό τον πλθκυςμό.

43. Δείγματα Πικανότθτασ
• Απλό Συχαίο Δείγμα: κάκε ςτοιχείο του πλθκυςμοφ ζχει γνωςτι
και ίςθ πικανότθτα να επιλεχκεί ςτο δείγμα.
• Random Walk Sample: ςαν το απλό αλλά για μεγάλουσ
καταναλωτικοφσ πλθκυςμοφσ (οι ερευνθτζσ ςυλλζγουν τα ςτοιχεία
περπατϊντασ).
• ΢τρωματοποιθμζνο: ο πλθκυςμόσ χωρίηεται ςε πλιρεισ, αμοιβαία
αποκλειόμενεσ, ομοειδείσ ομάδεσ και επιλζγεται από κάκε ομάδα
ζνα απλό τυχαίο δείγμα.
• Δείγματα Ομάδασ: ο ερευνθτισ προχωρά πρϊτα ςτθ διάςπαςθ
του πλθκυςμοφ ςε ομάδεσ (clusters) και ςτθ ςυνζχεια επιλζγει
τυχαία ζνα υποςφνολο των ομάδων αυτϊν.
• ΢υςτθματικι Δειγματολθψία: ο ερευνθτισ ακολουκεί ζνα
προκακοριςμζνο, ςυςτθματικό τρόπο για να επιλζξει το δείγμα.

44. Δείγματα Μθ Πικανότθτασ
• Δείγμα Ευκολίασ ι ΢υμβατικό Δείγμα: θ επιλογι των μελϊν του
δείγματοσ γίνεται με μόνο κριτιριο τθν ευκολία, π.χ. θ επιλογι των 100
πρϊτων φοιτθτϊν που κα ζρκουν ςτθ βιβλιοκικθ για να ςυμμετάςχουν
ςτθν ζρευνα.
• Δείγμα ποςοςτϊν: ΢το δείγμα των ποςοςτϊν ο ερευνθτισ επιλζγει ζνα
δείγμα όμοιο προσ τον πλθκυςμό με βάςθ διάφορα προκακοριςμζνα
χαρακτθριςτικά ελζγχου. Αυτά τα χαρακτθριςτικά ελζγχου είναι ςυνικωσ
δθμογραφικά.
• Τποκειμενικό Δείγμα. Θ επιλογι του δείγματοσ γίνεται με βάςθ τθν κρίςθ
κάποιου ειδικοφ ότι ςυγκεκριμζνα ςτοιχεία του πλθκυςμοφ κα είναι καλοί
πλθροφοριοδότεσ για τουσ ςκοποφσ τθσ ζρευνασ. Για παράδειγμα, θ
επιλογι των πόλεων για τθ διενζργεια δοκιμαςτικϊν αγορϊν (market
tests) αποτελεί υποκειμενικό δείγμα.

45. Μζγεκοσ δείγματοσ
• Ο κακοριςμόσ του κατάλλθλου μεγζκουσ που πρζπει να ζχει το δείγμα
γίνεται με τθ βοικεια τθσ ςτατιςτικισ επιςτιμθσ. Πάντωσ, ςτθν Ελλάδα οι
ζρευνεσ που γίνονται βαςίηονται ςε δείγμα 1.600 ατόμων περίπου, αν θ
ζρευνα είναι πανελλαδικι.

46. ΢χεδιαςμόσ τθσ διαδικαςίασ διεξαγωγισ τθσ
δειγματολθψίασ
• Επιλογι, ενθμζρωςθ, εκπαίδευςθ, οργάνωςθ και
επίβλεψθ των ατόμων που κα ζρκουν ςε επαφι
με τα μζλθ του δείγματοσ.
• Χοριγθςθ λεπτομερειακϊν οδθγιϊν ςχετικά με
τον τρόπο επιλογισ, προςζγγιςθσ, επαφισ και
αντιμετϊπιςθσ των μελϊν του δείγματοσ.
• Πρόβλεψθ και κακοδιγθςθ ςτθν αντιμετϊπιςθ
ζκτακτων ι εξωγενϊν παραγόντων κατά τθν
διαδικαςία επιλογισ ι προςζγγιςθσ των μελϊν
του δείγματοσ.
• Θ παροχι υπθρεςιϊν υποςτιριξθσ και
διευκόλυνςθσ των ερωτϊμενων

47. ΢υλλογι των ςτοιχείων από τα
επιλεγμζνα μζλθ του «πλθκυςμοφ».
• Χοριγθςθ ερωτθματολογίου

48. Α΢ΚΗ΢ΕΙ΢
1. Σο πρϊτο βιμα ςτθ διαδικαςία ςχεδιαςμοφ του ερωτθματολογίου είναι ο κακοριςμόσ των
ερωτιςεων.
΢ωςτό Λάκοσ
2. Οι κλειςτζσ ερωτιςεισ είναι πιο δφςκολεσ ςτθν ανάλυςθ τουσ ςε ςχζςθ με τισ ανοιχτζσ
ερωτιςεισ.
΢ωςτό Λάκοσ
3. ΢το ερωτθματολόγιο ενκαρρφνεται θ χριςθ ξζνων λζξεων.
΢ωςτό Λάκοσ
4. Καλό είναι οι ειδικότερεσ και πιο ςυγκεκριμζνεσ ερωτιςεισ να προθγοφνται των
γενικότερων.
΢ωςτό Λάκοσ
5. Οι ερωτιςεισ που αφοροφν δθμογραφικά χαρακτθριςτικά κα πρζπει να μπαίνουν ςτο τζλοσ
του ερωτθματολογίου.
΢ωςτό Λάκοσ
6. Θ κλίμακα μζτρθςθσ Likert είναι κλειςτοφ τφπου ερϊτθςθ και κλίμακασ διαςτιματοσ.
΢ωςτό Λάκοσ
7. Θ ερϊτθςθ ιεράρχθςθσ ι κατάταξθσ μετρά ίςα διαςτιματα.
΢ωςτό Λάκοσ

49. Α΢ΚΗ΢ΕΙ΢
Χαρακτθρίςτε τον τφπο τθσ ακόλουκθσ ερϊτθςθσ, ςθμειϊνοντασ ΢ωςτό -Λάκοσ:
Ποιεσ από τισ ακόλουκεσ μάρκεσ ςοκολάτασ ζχετε καταναλϊςει κατά τθν τελευταία
εβδομάδα;
ΙOΝ ΠΑΥΛΙΔΗ LACTA MARS ΚΑΜΙΑ
ΣΤΠO΢ ΕΡΩΣΗ΢Η΢
΢ωςτό Λάκοσ
1. Διχοτομικι
2. Αμοιβαία αποκλειόμενων απαντιςεων
3. Πολλαπλϊν επιλογϊν
4. Ανοικτι
5. Μθ αμοιβαία αποκλειόμενων απαντιςεων
6. Κλειςτι
Ποια η μεταβλητή; ……..

50. Μελζτεσ περίπτωςθσ

51. Μελζτθ περίπτωςθσ Α
(Μεταβλθτζσ)
Ο πρόεδροσ του τμιματοσ επικυμεί να προςδιορίςει τισ απόψεισ των
φοιτθτϊν του τμιματοσ για:
(α) το νζο πρόγραμμα ςπουδϊν που κα τεκεί ςε εφαρμογι μετά από ζνα
χρόνο
(β) τθν ποιότθτα τθσ παρεχόμενθσ εκπαίδευςθσ ςτο Πανεπιςτιμιο Πατρϊν
Καλείςτε να λάβετε αποφάςεισ ςχετικά με τα παρακάτω ερωτιματα:
Ερωτιςεισ:
1. Προςδιορίςτε τισ υπό διερεφνθςθ μεταβλθτζσ για κάκε μια από τισ
κεματικζσ ενότθτεσ (α) και (β)…….. (Δϊςτε 3 μεταβλθτζσ για τθν κάκε
κεματικι ενότθτα)
2. Για κάκε μια μεταβλθτι, που κα εξετάςετε, ορίςτε τθν κλίμακα μζτρθςισ
τθσ (φροντίςτε να υπάρχει ιςόρροπθ κατανομι μεταξφ μεταβλθτϊν και
κλιμάκων μζτρθςθσ).

52. Μελζτθ περίπτωςθσ Β
(Δειγματολθψία)
Ο πρόεδροσ του τμιματοσ Δθμοτικισ Εκπαίδευςθσ κζλει να προςδιορίςει τισ απόψεισ
των φοιτθτϊν του τμιματοσ για το νζο πρόγραμμα ςπουδϊν το οποίο κα τεκεί ςε
εφαρμογι μετά από ζνα χρόνο. Δεδομζνου ότι πιςτεφει ςτθν υψθλι εκπαιδευτικι
αξία που προςφζρει το τμιμα ςτουσ ςπουδαςτζσ του, αποφάςιςε να ανακζςει τθ
διενζργεια τθσ ζρευνασ ςε μια ομάδα αριςτοφχων φοιτθτϊν.
Θ Γραμματεία του τμιματοσ ςασ κάλεςε ςτο τθλζφωνο και ςασ ενθμζρωςε ότι
επιλεχκικατε, μαηί με άλλουσ, να ςυμμετάςχετε ςτθν παραπάνω ερευνθτικι ομάδα.
Θ ερευνθτικι ομάδα καλείται να λάβει αποφάςεισ ςχετικά με τα παρακάτω
ερωτιματα:
Ερωτιςεισ:
1) Ποιο είδοσ ζρευνασ μάρκετινγκ κα πρζπει να διεξαχκεί και γιατί;
2) Ποιοσ είναι ο υπό εξζταςθ πλθκυςμόσ;
3) Προςδιορίςτε το δειγματολθπτικό πλαίςιο και τθν μονάδα δειγματολθψίασ.
4) Ποια μζκοδο δειγματολθψίασ κα επιλζγατε και γιατί;
5) Περιγράψτε τθν διαδικαςία επιλογισ των υποκειμζνων τθσ ζρευνασ.

53. Άςκθςθ
Εντοπιςμόσ Λακϊν Ερωτθματολογίου
Εντοπίςτε τυχόν λάκθ ςτισ ερωτιςεισ του ςυγκεκριμζνου ερωτθματολογίου που
δθμιουργικθκε για τθν αξιολόγθςθ των υπθρεςιϊν τθσ Βιβλιοκικθσ.
1.Χρθςιμοποιείτε ςυχνά τθ βιβλιοκικθ; Ναι Όχι
2. Πόςο ικανοποιθτικι κεωρείτε τθ ςυλλογι βιβλίων και περιοδικϊν όςον αφορά
το γνωςτικό αντικείμενό ςασ; Βακμολογιςτε με βάςθ τθν κλίμακα 1 (κακόλου
ικανοποιθτικι) ζωσ 5 (πάρα πολφ ικανοποιθτικι). Κυκλϊςτε επιλογι ςασ
κακόλου λίγο μζτρια πολφ πάρα πολφ
1 2 3 4 5
3. Ποια είναι κατά τθν γνϊμθ ςασ τα ςθμαντικότερα προβλιματα που διζπουν τθν
χριςθ τθσ ςυλλογισ βιβλίων;
Ποςοτικι ανεπάρκεια 1 2 3 4 5
Οργάνωςθ ραφιϊν 1 2 3 4 5
4.Είςτε ικανοποιθμζνοι από τθν λειτουργία του OPAC;
Ναι Όχι

54. Εντοπιςμόσ Λακϊν Ερωτθματολογίου
(ςυνζχεια)
5. Θεωρείτε ότι ο δανειςμόσ των βιβλίων είναι θ καλφτερθ
υπθρεςία τθσ βιβλιοκικθσ;
Ναι Όχι
6. Είςτε ικανοποιθμζνοι από τον κλιματιςμό και τον φωτιςμό τθσ
βιβλιοκικθσ;
κακόλου λίγο πολφ πάρα πολφ
7. Προτιμάται περιςςότερο τα ζντυπα από τα θλεκτρονικά
περιοδικά;
Όχι Ναι
8. Για ποιο ςκοπό κα χρθςιμοποιιςετε πλθροφορίεσ που πιρατε;
Μπορείτε να επιλζξετε περιςςότερα από ζνα:
Εργαςία μακιματοσ Ενθμζρωςθ για τρζχουςα βιβλιογραφία
Διδαςκαλία Μελζτθ

55. ΕΡΓΑ΢ΙΑ ΓΙΑ ΣΟ ΢ΠΙΣΙ ΢Ε ΟΜΑΔΕ΢
Δθμιουργιςτε ζνα δικό ςασ ερωτθματολόγιο για όποιο κζματα
κζλετε εςείσ
• Οι ερωτιςεισ να είναι 5-6 και να χρθςιμοποιιςετε τισ κλίμακεσ
μζτρθςθσ που αναφζραμε
• Χωριςτείτε ςε ομάδεσ
Προτεινόμενα κζματα:
• Αξιολόγθςθ προγράμματοσ «Σο ςχολείο πάει Πανεπιςτιμιο»
• Αξιολόγθςθ υπθρεςιϊν του Πανεπιςτθμίου
• Αξιολόγθςθ του τρόπου λειτουργίασ του τμιματόσ ςασ ι τθσ εςτίασ
ι τθσ ςυγκοινωνίασ
• Δθμιουργία μιασ νζασ υπθρεςίασ
• Ζρευνα για το ςχζδιο Ακθνά

56. Επόμενθ ΢φνοδοσ 5/2
• Γνωρίηετε το ςτατιςτικό πακζτο SPSS;
• Σο ζχετε χρθςιμοποιιςει;
 Μπορείτε να το κατεβάςετε δωρεάν από το
spss.upatras.gr

57. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• Θεοφανίδθσ, Φ. (2010) Ζρευνα Μάρκετινγκ: ΢θμειϊςεισ
μακιματοσ, Πάτρα
• Κατςίλλθσ, (2006) Περιγραφικι ΢τατιςτικι, Ακινα
• Κουρεμζνοσ, Ακ. (1992), Μάρκετινγκ ΙΙ: Ζρευνα Αγοράσ, Ελλθνικό
Ανοικτό Πανεπιςτιμιο, Σόμοσ Γ, Πάτρα
• ΢ιϊμκοσ, Γ. και Βαςιλικοποφλου, Α. (2005), Εφαρμογι Μεκόδων
Ανάλυςθσ ςτθν Ζρευνα Αγοράσ, Εκδ, ΢ταμοφλθ, Ακινα
• ΢ιϊμκοσ, Γ. και Μαφροσ, Δ.(2008), Ζρευνα αγοράσ, Εκδ, ΢ταμοφλθ,
Ακινα
• ΢τακακόπουλοσ, Β. (2001), Μζκοδοι Ζρευνασ Αγοράσ, Εκδόςεισ
΢ταμοφλθ, Ακινα
• Field, A. (2009) Discovering statistics using SPSS, Sage, California
• Pallant, J. (2012) SPSS Survival Manual, Open University Press,
England

58. Ευχαριςτοφμε
για τθν προςοχι ςασ!!!!!
Αγγελικι Γιαννοποφλου
agianop@upatras.gr