1. หน่วยประมวลผลกลาง (central processing unit) หรือย่อว่า ซีพียู (CPU) เป็นวงจรอิเลคทรอนิกส์ที่ทำงาน หรือประมวลผล ตามชุดของคำสั่งเครื่องจากซอฟต์แวร์ ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางการประมวลผล คำนวณและควบคุมการทำงานต่างๆในระบบคอมพิวเตอร์ ทำให้ทุกหน่วยงานสอดคล้องประสานและสัมพันธ์กัน หน่วยประมวลผลกลางนี้ จะรับข้อมูลหรือชุดคำสั่งที่ผู้ใช้ป้อนผ่านอุปกรณ์รับข้อมูลเพื่อดำเนินการประมวลผลต่อไป

5. หน่วยคำนวณและตรรกะ (Arithmetic and Logic Unit : ALU) หน่วยคำนวณและตรรกะเป็นหน่วยที่ทำหน้าที่คำนวณทางเลขคณิต ได้แก่ การบวก ลบ คูณ หารและเปรียบเทียบทางตรรกะเพื่อทำการตัดสินใจ เช่น ทำการเปรียบเทียบข้อมูล เพื่อตรวจสอบว่าปริมาณหนึ่ง น้อยกว่า เท่ากับ หรือมากกว่า อีกปริมาณหนึ่ง แล้วส่งผลการเปรียบเทียบว่าจริงหรือเท็จไปยังหน่วยความจำเพื่อทำงานต่อไป ตามขั้นตอนที่กำหนดไว้ในเงื่อนไข การทำงานของเอแอลยูคือ รับข้อมูลจากหน่วยความจำมาไว้ในที่เก็บชั่วคราวของเอแอลยูซึ่งเรียกว่า เรจิสเตอร์ (register)เพื่อทำการคำนวณแล้วส่งผลลัพธ์กลับไปยังหน่วยความจำ ทั้งนี้ในการส่งข้อมูลระหว่างอุปกรณ์ต่างๆ ข้อมูลและคำสั่งจะอยู่ในรูปของสัญญาณไฟฟ้าแล้วส่งไปยังอุปกรณ์ต่างๆ ผ่านระบบส่งถ่ายข้อมูลผ่านในที่เรียกว่าบัส (bus)

6. การทำงานของหน่วยประมวลผลกลางจะเริ่มที่หน่วยควบคุมนำคำสั่งที่ต้องการใช้จากหน่วยความจำหลักมาเก็บไว้ที่รีจิสเตอร์(Register) ซึ่งเป็นส่วนประกอบของไมโครเพรสเซอร์ที่ใช้ในการเก็บข้อมูลชั่วคราว จากนั้นจะทำการถอดรหัสหรือแปลความหมายต่างๆ แล้วส่งไปยังหน่วยคำนวณและตรรกยะ เพื่อประมวลผลคำสั่งทีละคำสั่งแล้วนำผลลัพธ์ที่ได้ไปเก็บไว้ในหน่วยความจำหลัก

7. กลไกการทำงานของซีพียู มีความสลับซับซ้อน ผู้พัฒนาซีพียูได้สร้างกลไกให้ทำงานได้ดีขึ้น โดยแบ่งการทำงานเป็นส่วน ๆ มีการทำงานแบบขนาน และทำงานเหลื่อมกันเพื่อให้ทำงานได้เร็วขึ้น

8. ปัจจัยที่มีผลต่อความเร็วของซีพียู ความสามารถในการประมวลผล (Processing Power) คือประสิทธิภาพและความเร็วในการทำงานของซีพียู ซึ่งขึ้นอยู่กับชนิดหรือรุ่นของซีพียู เครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล (Personal Computer) โดยทั่วไปจะใช้ซีพียูในตระกูลของอินเทล เช่น Pentium I, Pentium II, Pentium III ส่วนเครื่องคอมพิวเตอร์อื่นจะใช้ซีพียูที่ต่างกันออกไปคอมพิวเตอร์ทำงานด้วยความเร็วที่แตกต่างกันซึ่งขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ ดังนี้ • รีจิสเตอร์• หน่วยความจำภายนอก• สัญญาณนาฬิกา เป็นจังหวะ สัญญาณ (Pulse) ในหนึ่งรอบสัญญาณ (Clock Cycle) คอมพิวเตอร์จะคำนวณหนึ่งครั้ง ส่วนความเร็วของรอบสัญญาณ คือจำนวนรอบของสัญญาณต่อวินาที ซึ่งมีความเร็วมากกว่า 100 ล้านรอบต่อวินาที (100 Megahertz) (แอนนา 2540: 9) • บัส• หน่วยความจำแคช• Passing Math Operation

9. ภาพด้านหลังของไมโครโพรเซสเซอร์เพนเทียม มีขาที่สามารถเสียบบนช่องสล็อต (slot) และตรงกลางเป็นวงจรอิเล็กทรอนิกส์กว้าง 24 มิลลิเมตร