więcej informacji www.luskar.pl

1. Izolacja dachu skośnego,
poddasza i stropodachu wentylowanego

2. 02 • URSA
Tallinn St. Petersburg
Tchudovo
North Licolnshire
Moskwa
Serpuchov
Londyn
Queis Delitzsch Warszawa
Desselgem Lipsk
Dąbrowa Górnicza
St. Avold
Noisiel Praga
(Paryż) Kijów
Wiedeń
Novo
Mesto Budapeszt
Mediolan Zagrzeb
Bondeno Bukareszt
Belgrad
Barcelona Sarajewo Sořa
Madryt Tarragona
URSA Insulation, S.A.
Uralita
Biura handlowe Polatli
Siedziba główna
Fabryki (mineralna wełna
szklana URSA Glasswool)
Fabryki (płyty URSA XPS)
URSA. Nowa siła izolacji w Europie
Firma URSA jest jednym z większych, europejskich producentów materiałów izolacyjnych.
Bogate doświadczenia zdobyte na całym świecie stwarzają możliwość łączenia kilku produktów
w jeden optymalny system. W 15 zakładach produkcyjnych i organizacjach sprzedaży w Europie pracują
dla Państwa pracownicy o wysokich kwalifikacjach, nieustannie poszukujący innowacyjnych rozwiązań
i mający silną motywację, aby obsługa Klienta była na jak najwyższym poziomie. W Polsce zakład
w Dąbrowie Górniczej produkuje mineralną wełnę szklaną URSA Glasswool, dbając o wysoką jakość
produktów i zachowanie równowagi środowiska naturalnego.
Firma URSA oferuje trzy grupy produktów, które wzajemnie się uzupełniając, tworzą jedyną w swoim
rodzaju paletę.
URSA GLASSWOOL® URSA XPS®
Materiały izolacyjne z mineralnej Polistyren ekstrudowany XPS.
wełny szklanej do energooszczędnej Wodoodporna płyta termoizolacyjna
izolacji cieplnej w budownictwie. przenosząca duże obciążenia.
Izolacja cieplna nowej generacji.
Delikatna, biała, niepalna i
dźwiękochłonna wełna mineralna
firmy URSA

3. Spis treści • 03
WSTĘP - WYMAGANIA W ZAKRESIE IZOLACYJNOŚCI TERMICZNEJ DACHÓW ............................................... 4
A. DACHY SKOŚNE........................................................................................................................................ 8
1. Dachy z poddaszem użytkowym...................................................................................................................... 8
1.1. Wstęp ................................................................................................................................................... 8
1.2. Rozwiązania dachów skośnych ............................................................................................................... 8
1.3. Izolacyjność termiczna dachów ................................................................................................................ 9
1.4. Izolacyjność akustyczna dachów ............................................................................................................ 11
1.5. Pochłanianie dźwięków.......................................................................................................................... 12
1.6. Wentylacja dachów i wymagania dotyczące zapobieganiu kondensacji pary wodnej ............................... 12
1.7. Folie wstępnego krycia ........................................................................................................................... 12
1.8. Ochrona przeciwpożarowa .................................................................................................................... 13
2. Dachy z poddaszem nieużytkowym ............................................................................................................... 13
2.1. Wstęp ................................................................................................................................................. 13
2.2. Izolacja termiczna dachów ..................................................................................................................... 13
2.3. Folie wstępnego krycia i paroizolacje ...................................................................................................... 14
2.4. Wentylacja dachu .................................................................................................................................. 14
B. PRZYKŁADY ROZWIĄZAŃ DACHÓW ....................................................................................................... 15
1. Dach z poddaszem użytkowym i dwoma warstwami izolacji termicznej ......................................................... 15
2. Dach z poddaszem nieużytkowym................................................................................................................. 16
C. SZCZEGÓŁY ROZWIĄZAŃ DACHÓW........................................................................................................ 17
1. Okap dachu z poddaszem użytkowym i dwoma warstwami izolacji termicznej............................................... 17
2. Okap dachu z poddaszem nieużytkowym ...................................................................................................... 17
D. STROPODACHY DWUDZIELNE, WENTYLOWANE ..................................................................................... 18
1. Charakterystyka stropodachów ...................................................................................................................... 18
2. Izolacja termiczna stropodachów .................................................................................................................. 18
3. Wentylacja stropodachów ............................................................................................................................. 18
4. Paroizolacja ................................................................................................................................................. 18
5. Część górna stropodachu .............................................................................................................................. 18
6. Przykłady rozwiązań stropodachów ............................................................................................................... 18
E. TERMORENOWACJA DACHÓW SKOŚNYCH I STROPODACHÓW .............................................................. 21
F. WYTYCZNE PRZY MONTAŻU IZOLACJI DACHU SKOŚNEGO .................................................................... 22
G. PRZYDATNE OBLICZENIA ........................................................................................................................ 24
1. Zasady obliczania współczynnika przenikania ciepła....................................................................................... 24
2. Przykład obliczenia współczynnika przenikania ciepła dla dachu skośnego ..................................................... 24
3. Podstawy prawne, normy i literatura ............................................................................................................. 26
H. ZESTAWIENIE PRODUKTÓW URSA ORAZ PureOne DO IZOLACJI DACHU SKOŚNEGO ............................. 26

4. 04 • Wstęp
Wstęp - Wymagania w zakresie Współczynnik przenikania ciepła
izolacyjności termicznej dachów skośnych U(MAX) ≤ 0,25 W/(m2∙K) przy ti > 16ºC
U(MAX) ≤ 0,50 W/(m ∙K)
2
przy 8ºC < ti ≤ 16ºC
W Prawie budowlanym określono podstawowe wymagania sta- U(MAX) ≤ 0,70 W/(m2∙K) przy Δti ≤ 8ºC
wiane przy projektowaniu i wykonywaniu budynków. Obiekt
budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowla- gdzie ti – temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu,
nymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowa- Δti – różnica temperatór obliczeniowych w pomieszczeniach –
nia, projektować i budować w sposób określony w przepisach, zgodnie z § 134 ust. 2 rozporządzenia dot. Warunków Technicz-
w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wie- nych lub określana indywidualnie w projekcie technologicznym.
dzy technicznej, zapewniając: Poza tym dla budynku produkcyjnego, magazynowego i gospo-
1) spełnienie wymagań podstawowych dotyczących: darczego dopuszcza się większe wartości współczynnika U niż
a) bezpieczeństwa konstrukcji, wynika to z w/w wartości jeśli uzasadnia to rachunek ekonomicz-
b) bezpieczeństwa pożarowego, ny inwestycji obejmujący koszt budowy i eksploatacji inwestycji.
c) bezpieczeństwa użytkowania,
d) odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz Uwaga. Obliczenie współczynnika przenikania ciepła na-
ochrony środowiska, leży wykonać zgodnie z normą PN-EN 6946:2008
e) ochrony przed hałasem i drganiami, Zgodnie z wymaganiami określonymi w Warunkach Technicznych
f) oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności ciepl- (1) obliczenia wartości granicznych U nie uwzględniają dodat-
nej przegród; ków na mostki cieplne. Wpływ mostków cieplnych uwzględnia
się przy obliczaniu współczynnika strat ciepła Htr. Z tego powo-
W przepisach techniczno – budowlanych, tj. w warunkach tech- du spełnienie wymagań w zakresie izolacji termicznej przegrody
nicznych określono wymagania w zakresie izolacyjności termicz- (obliczenie U) może nie wystarczyć do spełnienia warunku na EP
nej przez wprowadzenie wartości maksymalnej współczyn- (wskaźnika nieodnawialnej energii pierwotnej).
nika przenikania ciepła U(MAX) oraz wartości granicznych
dla wskaźnika nieodnawialnej energii pierwotnej EP. War- Dla budynków podlegających termomodernizacji zgodnie
tości graniczne zostały określone w Załączniku do rozporządze- z Dz.U. nr 79/99, poz. 900 wymagania w zakresie izolacyjności ter-
nia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (poz. 690) micznej dachów i stropodachów uważa się za spełnione, jeżeli:
z późniejszymi poprawkami. Uk ≤ 0,22 W/(m2∙K)
Rozporządzenie z dnia 6.11.2008 w.s. Warunków Technicznych
(1) wprowadziło aktualne wymagania dotyczące zasad projekto- Dla budynków energooszczędnych wymagania w zakresie
wania i wykonywania budynków, odnoszące się do izolacyjności izolacyjności termicznej dachów i stropodachów uważa się za
cieplnej przegród budynku spełnione, jeżeli:
Uk ≤ 0,15 W/(m2∙K)
Dla budynku mieszkalnego i zamieszkania zbiorowego wy-
magania w zakresie izolacyjności termicznej dla dachów i stro- Zgodnie z wprowadzonymi w prawie krajowym dokumentami
podachów uważa się za spełnione jeżeli: wykonawczymi EPBD zmieniono wymagania dotyczące projek-
towania budynków.
Współczynnik przenikania ciepła
U(MAX) ≤ 0,25 W/(m2∙K) przy ti > 16ºC Obecnie praktycznie nie wystarczy projektować nowy budynek
U(MAX) ≤ 0,50 W/(m ∙K)
2
przy 8ºC < ti ≤ 16ºC pod kątem spełnienia wymagań co do współczynnika przenikania
ciepła U dla przegród budynku. Zgodnie z art. 5 Prawa budow-
Dla budynków użyteczności publicznej i budynków pro- lanego projektowane i wykonywane budynki muszą spełnić dwa
dukcyjnych wymagania w zakresie izolacyjności termicznej da- warunki: oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności
chów i stropodachów uważa się za spełnione, jeżeli: cieplnej przegród. Na etapie projektowania sporządza się pro-
jektową charakterystykę energetyczną budynku, a przy uzyskaniu
Współczynnik przenikania ciepła pozwolenia na użytkowanie - świadectwo charakterystyki ener-
U(MAX) ≤ 0,25 W/(m2∙K) przy ti > 16ºC getycznej budynku. Oba dokumenty należy wykonać zgodnie
U(MAX) ≤ 0,50 W/(m2∙K) przy 8ºC < ti ≤ 16ºC z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6.11.2008 r.
w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej
Dla budynków produkcyjnych, magazynowych i gospo- budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej
darczych wymagania w zakresie izolacyjności termicznej da- samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporzą-
chów i stropodachów uważa się za spełnione, jeżeli: dzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej.

5. Mostki cieplne • 05
Współczynnik redukcyjny obliczeniowej różnicy temperatury btr
Lp. Rodzaj przestrzeni nieogrzewanej oddzielonej rozpatrywaną przegrodą od ogrzewanej przestrzeni budynku btr
Pomieszczenie:
a) tylko z 1 ścianą zewnętrzną 0,4
b) z przynajmniej 2 ścianami zewnętrznymi bez drzwi zewnętrznych 0,5
c) z przynajmniej 2 ścianami zewnętrznymi z drzwiami zewnętrznymi (np. hale, garaże) 0,6
1
d) z trzema ścianami zewnętrznymi (np. zewnętrzna klatka schodowa) 0,8
Podziemie:
a) bez okien/drzwi zewnętrznych 0,5
b) z oknami/drzwiami zewnętrznymi 0,8
Poddasze:
a) przestrzeń poddasza silnie wentylowana (np. pokrycie dachu z dachówek lub innych materiałów tworzą- 1,0
2 cych pokrycie nieciągłe) bez deskowania pokrytego papą lub płyt łączonych brzegami
b) inne nieizolowane dachy 0,9
c) izolowany dach 0,7
Wewnętrzne przestrzenie komunikacyjne
3
(bez zewnętrznych ścian, krotność wymiany powietrza mniejsza niż 0,5h-1) 0
Swobodnie wentylowane przestrzenie komunikacyjne
4
(powierzchnia otworów/kubatura powierzchni >0.005 m2/m3) 1,0
Przestrzeń podpodłogowa:
5 a) podłoga nad przestrzenią nieprzechodnią 0,8
b) podłoga na gruncie 0,6
6 Przejścia lub bramy przelotowe nieogrzewane, obustronnie zamknięte 0,9
Obliczanie mostków cieplnych dla dachu skośnego EN ISO 14683:2008 lub inną metodą np. katalogi mostków ciepl-
Zgodnie z normą PN-EN ISO 13789 „Właściwości cieplne budyn- nych opracowanych przez ITB lub obliczonych zgodnie z PN-EN
ków Współczynnik strat ciepła przez przenikanie. Metoda obli- ISO 10211:2008
czania” oraz zgodnie z normą PN-EN ISO 13790:2008 „Cieplne φi – i-ty mostek punktowy.
właściwości użytkowe budynków. Obliczanie zużycia energii do
ogrzewania i chłodzenia” należy obliczyć współczynnik strat cie-
pła przez przenikanie. Htr oblicza się wg wzoru: Mostki cieplne występujące w dachach skośnych:
Htr = Σi [btr,i ∙ (Ai ∙ Ui + Σ li ∙ Ψi + Σ ∙ φi)] • mostki na połączeniu dachu ze ścianą
gdzie • mostki cieplne przy murłacie od elementów nośnych dachu:
Ai – pole powierzchni netto i-tej przegrody otaczającej krokwi
przestrzeń o regulowanej temperaturze • mostki cieplne na otworach dachowych: oknach połaciowych,
Ui – współczynnik przenikania ciepła i-tej przegrody kominach
li – długość i-tego mostka liniowego • mostki geometryczne na ściankach kolankowych
Ψi – liniowy współczynnik przenikania ciepła przyjęty wg PN- • mostki punktowe.
Przykłady mostków cieplnych w dachu skośnym
1. Mostek na połączeniu okna połaciowego z dachem 2. Mostki na połączeniach dachu z oknami połaciowymi i z kominami

6. 06 • Mostki cieplne
3.Mostek na połączeniu dachu ze ścianą szczytową
4. Mostek na połączeniu ścianki kolankowej z konstrukcją dachu
oraz mostki termiczne na krokwiach
5. „Ciepły” dach domu pasywnego

7. Opt ymalna grubość izolacji • 07
Ekonomicznie uzasadniona grubość izolacji cieplnej Wartość optymalnej grubości izolacji jest zmienna w zależności
W praktyce projektowej przyjmuje się taką grubość izolacji ciepl- od czasu korzystania z efektów. Im dłuższy okres, tym większa
nej, która spełnia minimalne wymagania obowiązujących prze- optymalna grubość izolacji termicznej. Przy wyższej cenie ciepła,
pisów. np. z oleju opałowego – 80 zł/GJ (0,28 zł/kWh), wartości opty-
malnej grubości izolacji zostaną zwiększone.
Podstawowe wymagania narzucają jednak konieczność racjo-
nalizacji zużycia energii, co w konsekwencji wymaga dokona-
nia optymalizacji grubości izolacji. Obecnie stosowane są dwie
metody optymalizacji: na podstawie wskaźnika SPBT lub NPV.
Prosty czas zwrotu SPBT (Simple Pay Back Time) oblicza się za
pomocą wzoru:
N
SPBT = (1),
ΔO
gdzie:
N – nakłady inwestycyjne,
ΔO – oszczędności.
Metoda ta nie uwzględnia wzrostu cen nośników energii ani
utraty wartości pieniądza w czasie.
Wskaźnik NPV (Net Present Value) jest wskaźnikiem dynamicz-
nym i obejmuje zdyskontowane zyski w określonym okresie
użytkowania budynku pokazując dokładniej korzyści z realizacji
inwestycji w badanym okresie.
Przykładowe wyliczenia optymalnej grubości izolacji dla różnych
źródeł ogrzewania przedstawiono tabelarycznie.
Tab. Analiza opłacalności grubości izolacji dachu
Olej
Wyszczególnienie Jednostka Gaz ziemny Ekogroszek Węgiel Drewno
lub propan
Zalecana grubość ocieplenia cm 34 40 30 32 32
Optymalna wartość współczynnika U W/m2K 0,19 0,15 0,21 0,2 0,2
Wzrost kosztów inwestycji na 1m2
zł/m2 49 84 38 44 44
dla budynku o pow.120 m2
Dodatkowy koszt całkowity wynikający
zł 5488 9408 4256 4930 4930
ze zwiększonej grubości ocieplenia
Roczne oszczędności w kosztach ogrzewania zł/rok 288 576 120 135 135
Czas zwrotu poniesionych nakładów uwzględ-
lata 8,6 6,9 15,1 14,6 14,6
niający inflację i wzrost cen nośników energii
analiza DAOEŚ ; inflacja stała - 5%; roczny koszt energii ponad inflację - 8%

8. 08 • Dachy z poddaszem uż y tkow ym
A. • w maksymalnym stopniu ograniczyć straty ciepła przez dach,
DACHY SKOŚNE • wyeliminować ewentualne prawdopodobieństwo wystąpienia
kondensacji pary wodnej na chłodnych powierzchniach pokry-
1. cia (ewentualnie folii).
Dachy z poddaszem użytkowym Z uwagi na układ warstw wyszczególnić można:
• dachy z jednym lub dwoma poziomami wentylacji,
1.1. • dachy z jednym lub dwoma warstwami izolacji termicznej.
Wstęp Układy warstw w poszczególnych przypadkach przedstawiono
Dach jest lekką przegrodą zewnętrzną, która z uwagi na znaj- w pkt 1.2.1 i 1.2.2.
dujące się pod nim pomieszczenia musi spełniać określone wy-
magania. Konieczne jest zapewnienie tym pomieszczeniom od- 1.2.
powiedniego mikroklimatu oraz zabezpieczenie przed opadami Rozwiązania dachów skośnych
atmosferycznymi, nadmiernymi stratami ciepła, wiatrem, hała-
sem i innymi czynnikami zewnętrznymi. Konstrukcja dachowa 1.2.1.
powinna być przede wszystkim tak zaprojektowana, aby: Dachy z jednowarstwową izolacją termiczną
Rys. A1.
Dach z jedną warstwą izolacji termicznej oraz jednym poziomem wentylacji.
UWAGA: Przy wykonywaniu tego typu konstrukcji dachu należy uwzględnić wpływ niejednorodności przegrody.
1 Pokrycie dachowe
2 Łaty
3 Kontrłaty (szczelina wentylacyjna)
4 Folia o dużej paraprzepuszczalności (wg tablicy A4)
5 Wełna mineralna URSA lub PureOne (wg tablicy A1)
6 Kształtownik CD60 podwieszony do krokwi
7 Paroizolacja (wg tablicy A4)
8 Szczelina powietrzna
9 Płyty suchej zabudowy
Rys. A2.
Dach z jednowarstwową izolacją termiczną i dwoma poziomami wentylacji.
1 Pokrycie dachowe
2 Łaty
3 Kontrłaty (pierwszy poziom wentylacji)
4 Folia o niskiej paraprzepuszczalności (wg tablicy A4)
5 Drugi poziom wentylacji
6 Wełna mineralna URSA lub PureOne (wg tablicy A1)
7 Kształtownik CD60 podwieszony do krokwi
8 Paroizolacja (wg tablicy A4)
9 Szczelina powietrzna
10 Płyty suchej zabudowy

9. Dachy z poddaszem uż y tkow ym • 09
1.2.2.
Dachy z dwuwarstwową izolacją termiczną
Rys. A3.
Dach z dwuwarstwową izolacją termiczną i jednym poziomem wentylacji
1 Poszycie dachowe ułożone na łatach
2 Kontrłaty
3 Hydroizolacja (np. papa izolacyjna)
4 Pełne deskowanie
5 Wełna mineralna URSA lub PureOne (wg tab. A2–1)
6 Folia paroizolacyjna
7 Profile CD mocowane na wieszakach
8 Płyta suchej zabudowy (np. gipsowo-kartonowa)
Rys. A4.
Dach z dwuwarstwową izolacją termiczną i dwoma poziomami wentylacji.
1 Poszycie dachowe ułożone na łatach
2 Kontrłaty
3 Folia o wysokiej paroprzepuszczalności
4 Wełna mineralna URSA lub PureOne (wg tab. A2–1)
5 Folia paroizolacyjna
6 Profile CD mocowane na wieszakach
7 Płyta suchej zabudowy (np. gipsowo-kartonowa)
1.3.
Izolacyjność termiczna dachów Dachy są przegrodami złożonymi z warstw niejednorodnych
Dach powinien być tak zaprojektowany, aby jego współczynnik i z tego powodu obliczenie współczynnika przenikania ciepła
przenikania ciepła był zgodny z wymaganiami podanymi na str. wymaga obliczeń współczynnika U w przekrojach międzykro-
4. W tablicy A1 przedstawiono przybliżone zależności współ- kwiowych i w przekroju krokwi.
czynnika przenikania ciepła od grubości izolacji termicznej dla Do obliczenia współczynnika U można posłużyć się programami
dachów z jedną warstwą izolacji termicznej, a w tablicy A2 – obliczeniowymi firmy URSA: Kalkulator cieplno- wilgotnościowy
przybliżone zależności istniejące między współczynnikiem prze- na stronie www.ursa.pl oraz Kalkulator energetyczny URSA do
nikania ciepła a grubością izolacji termicznej dla dachów z dwo- pobrania ze strony internetowej URSA lub z płyt CD firmy URSA
ma warstwami izolacji termicznej. Polska.

10. 10 • Dachy z poddaszem uż y tkow ym
Tablica A1
Współczynnik przenikania ciepła U dla dachu z jednowarstwową izolacją termiczną (W/m2K)
URSA DF 35 GOLD URSA DF 39 SILVER
Grubość izolacji URSA SF 32 PLATINUM URSA DF 37 OPTIMUM URSA DF 42 PRACTIC
PURE 35 RN FIT PURE 39 RN SILVER
termicznej λ = 0,032 λ= 0,037 λ = 0,042
λ = 0,035 λ = 0,039
mm W/(m·K) W/(m·K) W/(m·K)
W/(m·K) W/(m·K)
150 0,25* 0,28 0,29 0,30 0,33
180 - 0,24 0,25 0,26 0,28
200 - 0,22 0,22 0,23 0,25
* dla grubości SF 32–160 mm
Założenia do obliczeń: układ warstw: płyta gips- kart. 12,5 mm, Przy rozwiązaniu izolacji jednowarstwowej (między kro-
szczelina niewentylowana, folia paroizolacyjna, izolacja jednowar- kwiami) jedynie w przypadków produktów URSA SF 32
stwowa wełną URSA lub PureOne, membrana o dużej paroprze- PLATINUM, URSA DF 35 GOLD, URSA DF 37 OPTIMUM oraz
puszczalności, szczelina dobrze wentylowana, pokrycie dachowe; PURE 35 RN FIT, dla krokwi o wysokości 18 i 20cm możliwe
udział izolacji i drewna w warstwie niejednorodnej - 10:1; warunki jest spełnienie wymagań prawnych.
średnio wilgotne; dodatek na nieszczelności - 0,01 W/m2 K. W ob-
liczeniach nie uzględniono dodatkowych mostków cieplnych np. Właściwym rozwiązaniem izolacji dachu skośnego jest
przy stykach więźby z oknami dachowymi, kominami itp. rozwiązanie dwuwarstwowe.
Uwaga
• kolorem żółtym oznaczono współczynniki U w przypadku, kiedy nie są W dachach z dwuwarstwową izolacją termiczną nie uwzględ-
spełnione zasadnicze wymagania w zakresie izolacyjności termicznej nia się dodatku na nieszczelności zgodnie z (2). Wyniki obliczeń
• kolorem jasnoniebieskim oznaczono współczynniki U w przypadku, przedstawiono w tablicy A2-1 i A2-2
kiedy wymagania w zakresie izolacyjności termicznej są spełnione.
Współczynnik przenikania ciepła dla dachu z dwuwarstwową
izolacją termiczną
Tablica A2-1
Współczynnik przenikania ciepła U (W/m2K)
Rozwiązanie z jednym poziomem wentylacji
URSA DF 35
URSA DF 37 URSA DF 39 URSA DF 42 URSA DF 35 URSA DF 39
wymiar k Grubość GOLD
OPTIMUM SILVER PRACTIC GOLD + SILVER +
krokwi izolacji PURE 35 RN FIT
λ = 0,037 λ = 0,039 λ = 0,042 URSA DF 32 URSA DF 37
cm termicznej λ = 0,035
W/(m·K) W/(m·K) W/(m·K) PLATINUM OPTIMUM
W/(m·K)
14 x10 140 + 50 0,23 0,24 0,21 0,22
14 x10 140 + 100 0,18 0,19 0,16 0,17
16 x 10(8) 150 + 50 0,19 0,21 0,22 0,23 – 0,21
16 x 10(8) 150 + 100 0,15 0,16 0,17 0,18 – 0,17
16 x 10(8) 160 +50 0,21 0,22 0,20 0,21
16 x 10(8) 160 +100 0,17 0,18 0,15 0,16
18 x 9 180 +50 0,17 0,18 0,19 0,20 0,18 0,19
18 x 9 180 + 100 0,14 0,15 0,16 0,17 0,14 0,15
Założenia do obliczeń: układ warstw: płyta gips- kart. 12,5 mm, nictwa pasywnego.
folia paroizolacyjna, izolacja dwuwarstwowa wełną URSA lub W porównaniu z dachami z jednowarstwową izolacją
PureOne, membrana o dużej paroprzepuszczalności, szczelina cieplną rozwiązanie to jest korzystniejsze energetycznie
dobrze wentylowana, pokrycie dachowe; udział izolacji i drew- i poprawia izolacyjność w przekrojach krokwi. Grubość
na w warstwie niejednorodnej – 10:1; warunki średnio wilgotne. całkowita izolacji termicznej nie jest ograniczona wyso-
W obliczeniach nie uzględniono dodatkowych mostków ciepl- kością krokwi.
nych np. przy stykach więźby z oknami dachowymi, kominami
itp.
Uwaga
• kolorem jasnoniebieskim oznaczono współczynniki U w przypadku,
kiedy wymagania w zakresie izolacyjności termicznej są spełnione
• kolorem czerwonym wielkości U charakterystyczne dla budow-

11. Izolac yjność akust yczna dachów • 11
Tablica A2-2
Współczynnik przenikania ciepła U (W/m2K)
Rozwiązanie przy dwóch poziomach wentylacji lub przy pełnym deskowaniu
URSA DF 32 URSA DF 37 URSA DF 39 SILVER URSA DF 42 URSA DF 39 URSA DF 39
wymiar Grubość
PLATINUM λ = 0,037 PURE 39 RN SILVER PRACTIC SILVER + SILVER +
krokwi izolacji
λ = 0,032 λ = 0,039 λ = 0,042 URSA DF 35 URSA DF 37
cm termicznej
W/(m·K) W/(m·K) W/(m·K) W/(m·K) GOLD OPTIMUM
16 x 10(8) 14 0+ 50 0,18 0,21 0,22 0,20 0,21
16 x 10(8) 140 + 100 0,14 0,17 0,18 0,16 0,16
18 x 9 150 +50 0,17* 0,,18 0,20 0,21 0,19 0,19
18 x 9 150 +100 0,13* 0,15 0,16 0,17 0,15 0,15
* Grubość izolacji termicznej odpowiednio 160 + 50 oraz 160 + 100.
Założenia do obliczeń - układ warstw: płyta gips- kart. 12,5 mm, folia Skorygowana wielkość A dla przyjętej zabudowy mieszkaniowej
paroizolacyjna, izolacja dwuwarstwowa wełną URSA lub PureOne ze będzie wynosić w dzień 58 dB i w nocy 48 dB.
szczeliną niewentylowaną między krokwiami, deskowanie 20mm, Minimalny wskaźnik oceny wypadkowej izolacyjności akustycz-
szczelina słabo wentylowana, pokrycie dachowe; proporcja odstępu nej właściwej przybliżonej R’A2 określony na podstawie tab. 5
między krokwiami do szer. krokwii – 10:1; warunki średnio wilgotne. [8] wynosi w rozpatrywanym przypadku 23 dB, a wymagany
W obliczeniach nie uzględniono dodatkowych mostków cieplnych wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej dla części pełnej (da-
np. przy stykach więźby z oknami dachowymi, kominami itp. chu), określony w tab. 6 [8] wynosi 30 dB.
Uwaga
• kolorem jasnoniebieskim oznaczono współczynniki U w przypadku, 1.4.2. Wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej R’A2 dachu.
kiedy wymagania w zakresie izolacyjności termicznej są spełnione Wskaźnik oceny przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej
• kolorem czerwonym wielkości U charakterystyczne dla budow- R’A2 można obliczyć ze wzoru:
nictwa pasywnego. R’A2 = R A2 – K – 2
w którym:
W porównaniu z dachami z jednowarstwową izolacją ciepl- R A2 - wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej właściwej,
ną rozwiązanie to jest korzystniejsze energetycznie i po- K – poprawka określająca wpływ bocznego przenoszenia dźwię-
prawia izolacyjność w przekrojach krokwi. Współczynniki ku (przyjęto wielkość równą 0),
przenikania ciepła U przyjmują wartości niewiele gorsze 2 – korekta określona w pkt. 8 normy.
(ok. 0,01 W/m2K) w porównaniu do odpowiednich warto- Wartość R A2 dla dachów ocieplanych wełną mineralną zależy od
ści U dla rozwiązania z jednym poziomem wentylacji. grubości izolacji termicznej. Jak wynika z literatury technicznej
wynosi ona na ogół około 50 dB (dla najczęściej spotykanych
1.4. grubości izolacji termicznej).
Izolacyjność akustyczna dachów Wartość R’A2 będzie wynosiła:
R’A2 = 50 – 2 = 48 dB
1.4.1
Wymagania w zakresie izolacyjności akustycznej Ocena izolacyjności akustycznej dachów
Wymagania w zakresie izolacyjności akustycznej określone są
w normie PN - B02151 - 3:1999. Za podstawę do dalszych obli- Mając na uwadze rzeczywistą izolacyjność akustyczną, wy-
czeń przyjęto wymagania dla budynków mieszkalnych (pokoje) noszącą w większości przypadków około 48 dB oraz wy-
i hoteli kategorii trzygwiazdkowej i wyższej oraz miarodajny po- magania w tym zakresie, wynoszące 30 dB, należy uważać,
ziom dźwięku A na zewnątrz budynku. że dachy ocieplone wełną mineralną URSA lub PureOne
Miarodajny poziom dźwięku A na zewnątrz budynku określo- spełniają wymagania normy PN-B-2151 w zakresie izolacyj-
no w oparciu o przepisy przedstawione w Dz. U. nr 178/2004. ności akustycznej.

12. 12 • Went ylacja dachów
1.5.
Pochłanianie dźwięków
Tablica A3
Parametry pochłaniania dźwięku dla produktów URSA oraz PureOne
grubość mat lub płyt URSA 30 mm 50 mm 100 mm
Praktyczny współczynnik pochłaniania dźwięku αp w pasmach
13-17 kg/m3 13-17 kg/m3 25-30 kg/m3 13-17 kg/m3
częstotliwości ( Hz) dla produktów URSA gęstości
125 0,12 0,15 0,20 0,45
250 0,30 0,60 0,65 0,90
500 0,62 0,90 1,00 1,00
1000 0,72 1,00 1,00 0,90
2000 0,77 1,00 1,00 0,90
4000 0,82 1,00 1,00 1,00
Wskaźnik pochłaniania dźwięku _w 0,60 0,90 0,95 0,95
Klasa pochłaniania dźwięku C A A A
Z przedstawionych parametrów wynika, że produkty z wełny Okap
szklanej URSA oraz PureOne doskonale pochłaniają dźwięki. Wielkość przekroju wentylacyjnego przy okapie musi wynosić co
Dachy ocieplone wełną szklaną zaliczyć można więc do prze- najmniej 200 cm2/ mb
gród dźwiękochłonnych, które powodują zmniejszenie poziomu
hałasu i przyczyniają się do polepszenia komfortu przebywania Kalenica (grzbiet dachu)
w pomieszczeniach poddasza. Przekroje otworów wentylacyjnych na kalenicy i grzbiecie dachu
muszą wynosić co najmniej 0,5‰ wielkości powierzchni dachu.
1.6.
Wentylacja dachów i wymagania dotyczące zapobieganiu Według normy (2) dobrze wentylowana warstwa powietrza
kondensacji pary wodnej zakłada pole powierzchni otworów między warstwą powietrza
Warunki Techniczne zawierają wymagane informacje dotyczące a otoczeniem zewnętrznym ≥ 1500 mm2 na m2 powierzchni -
ochrony przed kondensacją: w przypadku poziomej warstwy powietrza.
1. Na wewnętrznej powierzchni nieprzezroczystej przegrody Wolną przestrzeń wentylacyjną nad izolacją termiczną należy za-
zewnętrznej nie może występować kondensacja pary wodnej projektować ≥ 3cm. W przypadku rozwiązania z jednym pozio-
umożliwiająca rozwój grzybów pleśniowych. mem wentylacji nad folią wstępnego krycia wysokość kontrłat
2. We wnętrzu przegrody, o której mowa w p. 1. nie może wy- > 2 cm.
stępować narastające w kolejnych latach zawilgocenie spowo-
dowane kondensacją pary wodnej. 1.7.
3. Warunki określone w p. 1, 2 uważa się za spełnione, jeżeli Folie wstępnego krycia i paroizolacje
przegrody zostały sprawdzone pod względem spełnienia wy- Folia wstępnego krycia ma na celu:
magań dotyczących powierzchniowej kondensacji pary wod- • zabezpieczyć niżej położone warstwy przed opadami atmosfe-
nej, zgodnie z Polską Normą. rycznymi w czasie wykonywania pokrycia z dachówek,
Zgodnie z normą PN-EN ISO 13788 (4) - dla przegród zewnętrz- • chronić niżej położone warstwy przed zawilgoceniem w przy-
nych oraz węzłów konstrukcyjnych współczynnik temperaturowy padku wystąpienia nieszczelności w zasadniczym pokryciu
fRsi ≤ krytycznego fRsi . Praktycznie należy projektować tak, aby dachowym.
krytyczna wilgotność względna nie przekraczała 80%. W ogól- Rodzaje folii wstępnego krycia należy dobierać mając na uwadze
nym przypadku dachu izolowanego wełną mineralną ilość wy- wymagania określone w tablicy A4.
kroplonej rosy nie powinna przekraczać 0,5 kg/m2. Folia paroszczelna ma na celu ograniczenie ilości pary wodnej
Obliczenia cieplno-wilgotnościowe można wykonać wykorzy- dyfundującej z pomieszczeń na zewnątrz.
stując program Kalkulator cieplno- wilgotnościowy umieszczony Rodzaje folii paroszczelnych w zależności od parametrów folii
na stronie www.ursa.pl wstępnego krycia należy dobierać mając na uwadze wymagania
Warunkiem niezbędnym dla dobrej wentylacji konstrukcji dachu określone w tablicy A4.
skośnego są otwory, które należy przewidzieć w okapie i kalenicy.
Poniżej podano warunki, jakim powinny odpowiadać te otwory.

13. Dachy z poddaszem nieuż y tkow ym • 13
Tablica A4
Zależności między parametrami folii wstępnego krycia a parametrami paroizolacji
Folia wstępnego krycia Paroizolacja
Wartość sd Wymagana wartość sd
m m
Dach z jednym poziomem wentylacji
≤0,1 ≥1,0
≤0,3 ≥2,0
>0,3 ≥100
Dach z dwoma poziomami wentylacji
a ≤ 10,0m sd ≤ 2,0m
Bez ograniczeń a ≤ 15,0m sd ≤ 5,0m
a > 15,0m sd ≤ 10,0m
gdzie: przypadkach zgodnie Dz. U. Nr 75/2002 poz. 690 § 219 ust. 2.
a – długość krokwi, „poddasze użytkowe przeznaczone na cele mieszkalne lub biu-
sd – równoważnik oporu dyfuzyjnego – grubość warstwy nierucho- rowe powinno być oddzielone od palnej konstrukcji i palnego
mego powietrza o takim samym oporze dyfuzyjnym jak rozwa- przekrycia dachu przegrodami o klasie odporności ogniowej:
żana warstwa materiału. • w budynku niskim – RE I 30
• w budynku średniowysokim i wysokim – RE I 60
Wpływ na ewentualną kondensację pary wodnej mają:
• ilość poziomów wentylacyjnych (jeden lub dwa) i ich parametry, Klasa odporności ogniowej:
• opory dyfuzyjne paroizolacji i folii wstępnego krycia. URSA Polska posiada klasyfikacje REI 30 zabudowy pod-
Jeżeli spełnione będą warunki przedstawione w tablicy A4 dasza izolowanego wełną mineralną URSA z producenta-
wówczas zgodnie z normą DIN 4108 nie będzie istniało za- mi systemów suchej zabudowy wydane na podstawie normy
grożenie kondensacją pary wodnej i nie będą konieczne do- PN EN 13501-2:2007 „Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych
datkowe obliczenia sprawdzające. i elementów budynków na podstawie badań odporności ogniowej
Brak szczelności połączeń powłok paraizolacyjnych może spo- z wyłączeniem instalacji wentylacyjnej”
wodować przedostawanie się pewnych ilości pary wodnej do Rozstaw profili niezależnie od usytuowania płyt gipsowo-kartono-
konstrukcji dachowej powodując zawilgocenie wełny szklanej wych powinien wynosić 40 cm.
(efektem tego będzie obniżenie izolacyjności termicznej da-
chu), uszkodzenie elementów drewnianych wskutek korozji
biologicznej, a w skrajnych przypadkach – zawilgocenie sufitu 2.
wskutek kondensacji pary wodnej na chłodnych powierzch- Dachy z poddaszem nieużytkowym
niach pokrycia dachowego, względnie folii paroizolacyjnej.
W celu zapewnienia odpowiedniej szczelności zaleca się wy- 2.1.
korzystać taśmę dwustronnie klejącą, taśmę uszczelniającą. Wstęp
Główną zaletą takiego rozwiązania jest stworzenie możliwości
1.8. kontrolowania stanu technicznego konstrukcji dachowej i w razie
Ochrona przeciwpożarowa potrzeby zastosowanie dodatkowych środków zapobiegających
W domkach jednorodzinnych nie przewiduje się żadnych wy- korozji biologicznej. Połacie dachowe w tym przypadku pozostają
magań w zakresie ochrony przeciwpożarowej. W pozostałych nieocieplane, natomiast termoizolacja zakładana jest na stropie
Tablica A5
Klasyfikacja odporności ogniowej zabudowy poddaszy dachu skośnego izolowanego wełną URSA lub PureOne – stan: luty 2010
Okładzina z płyt gips.-karton. Klasa odporności
Lp Producent Wełna mineralna
Grubość Typ opłytowania ogniowej
wełna szklana URSA
1 Lafarge 1 x 12,5 mm NIDA Ogień Plus REI 15
lub PureOne
wełna szklana URSA
2 Lafarge 2 x 12,5 mm NIDA Ogień Plus REI 30
lub PureOne
wełna szklana URSA
3 Lafarge 3 x 12,5 mm NIDA Ogień Plus REI 60
lub PureOne
wełna szklana URSA
4 Knauf 2 x 12,5 mm typ F; FH2 REI 30
lub PureOne
Klasyfikacja wg normy PN EN 13501-2:2008

14. 14 • Dachy z poddaszem nieuż y tkow ym
ostatniej kondygnacji. Pod pokryciem stosuje się z reguły folię • Chronić niżej położone warstwy przed zawilgoceniem w przypadku
wstępnego krycia, która zabezpiecza wnętrze przed opadami at- wystąpienia nieszczelności w zasadniczym pokryciu dachowym
mosferycznymi w czasie wykonywania zasadniczego pokrycia oraz
chroni poddasze przed ewentualnymi zawilgoceniami wskutek wy- Paroizolacja nie jest konieczna, jeżeli spełnione są wyma-
stępowania nieszczelności, względnie podwiewania pod pokrycie gania odnośnie wentylacji. Tylko w przypadku pomieszczeń
(zwłaszcza przy małych spadkach) wody opadowej lub śniegu. wilgotnych (ps ≥ 1400 Pa) opór dyfuzyjny warstw usytuowa-
nych od strony wewnętrznej powinien wynosić nie mniej niż
2.2. 12 m∙h∙hPa/g. Warunek ten spełnia warstwa z betonu zwykłego
Izolacja termiczna dachów o grubości co najmniej 3,5cm. Paroizolacja powinna być w świe-
Izolacja termiczna układana jest, podobnie jak w przypadku stropo- tle tego stosowana tylko w przypadku stropu drewnianego, bo-
dachów, bezpośrednio na stropie. Dach budynków mieszkalnych i za- wiem stropy żelbetowe spełniają powyższy warunek.
mieszkania zbiorowego powinien być tak zaprojektowany, aby jego
współczynnik przenikania ciepła Uk ≤ 0,25 W/(m2∙K) w zasadniczych 2.4.
przypadkach oraz ≤ 0,15 W/(m2∙K) w budynkach energooszczędnych. Wentylacja dachu
Grubość izolacji termicznej można określić korzystając z tablicy A6 Wymiana powietrza w przestrzeni wentylowanej jest potrzebna do
usunięcia nadmiaru pary wodnej. Przepływ powietrza umożliwiają
2.3. otwory, które na ogół wykonuje się w części okapowej między kro-
Folie wstępnego krycia i paroizolacje kwiami, względnie w ścianie kolankowej jeżeli jest ona projektowa-
Folia wstępnego krycia ma na celu: na. Powierzchnia tych otworów powinna wynosić nie mniej niż 20
• Zabezpieczyć niżej położone warstwy przed opadami atmosfe- cm2/m. Drugi poziom wentylacji (nie jest konieczny) może stanowić
rycznymi w czasie wykonywania pokrycia z dachówek, przestrzeń nad folią wstępnego krycia (patrz rys. B3)
Tablica A6
Współczynnik przenikania ciepła U dla dachu z poddaszem nieużytkowym (W/m2K)
Grubość izolacji URSA SF 32 PLATINUM URSA DF 35 GOLD URSA DF 37 OPTIMUM URSA DF 39 SILVER URSA DF 42 PRACTIC
termicznej λ = 0,032 λ = 0,035 λ= 0,037 λ = 0,039 λ = 0,042
mm W/(m·K) W/(m·K) W/(m·K) W/(m·K) W/(m·K)
100 0,27 0,29 0,30 0,32 0,33
120 0,23 0,25 0,26 0,27 0,29
150 0,19 0,20 0,21 0,23 0,24
180 0,16 0,17 0,18 0,19 0,21
200 0,15 0,16 0,17 0,18 0,19
220 0,13 0,14 0,15 0,16 0,17
240 0,12 0,13 0,14 0,15 0,16
W obliczeniach założono, że opór cieplny dla gęstożebrowego stropu żelbetowego wynosi R= 0,23 m2∙K/W a opór cieplny przestrze-
ni dachowej jest równy R= 0,20 m2∙K/W. W obliczeniach nie uzględniono dodatkowych mostków cieplnych np. przy stykach więźby
z oknami dachowymi, kominami itp.
Uwaga:
• kolorem żółtym oznaczono współczynniki U w przypadku, kiedy nie są spełnione wymagania w zakresie izolacyjności termicznej
• kolorem jasnoniebieskim oznaczono współczynniki U w przypadku, kiedy wymagania w zakresie izolacyjności termicznej są spełnione
• kolorem czerwonym wielkości U charakterystyczne dla budownictwa pasywnego.
Fot. Archipelag

15. Pr z ykłady roz wiązań dachów • 15
B.
Przykłady rozwiązań dachów
1.
Dach z poddaszem użytkowym i dwoma warstwami izolacji termicznej
Rys. B1.
Dach z poddaszem mieszkalnym, jednym poziomem wentylacji i dwoma warstwami izolacji termicznej
1 Pokrycie dachowe
2 Łaty
3 Kontrłaty (poziom wentylacji)
4 Folia o wysokiej poroprzepuszczalności
5 Murłata mocowana kotwami do wieńca żelbetowego
6 Wełna mineralna URSA lub PureOne wg tablicy A2-1
7 Wełna mineralna URSA lub PureOne wg tablicy A2-1
8 Paroizolacja
9 Płyty suchej zabudowy
Fot. Archipelag

16. 16 • Pr z ykłady roz wiązań dachów
Rozwiązanie to umożliwia stosowanie znacznie grubszych izolacji micznej. Maksymalne wysunięcie wieszaka o długości 170 mm
termicznych niż rozwiązanie z jedną warstwą izolacji termicznej. poza płaszczyznę czołową krokwi wynosi 140mm, umożliwiając
Dach ten może również osiągnąć znacznie wyższą izolacyjność ter- zastosowanie ocieplenia o wystarczającej grubości. Wieszaki
miczną. Zależności między grubością izolacji termicznej a współ- typu ES posiadają długość 125 mm i również umożliwiają stoso-
czynnikiem przenikania ciepła przedstawiono w tablicy A2-2. wanie ocieplenia o grubości 100 mm.
Możliwa jest izolacja dwuwarstwowa mieszana tzn. między kro- Przy obecnych tendencjach wzrostu cen paliwa do ogrzewa-
kwiami URSA DF 39 SILVER grubości 15 cm, poniżej krokwi – nia budynku i zaostrzających się przepisach dotyczących wy-
URSA DF 35 GOLD grubości 10 cm. magań w zakresie izolacyjności termicznej przegród, wariant
Typ wieszaka (o długościach 80 i 170 mm) powinien być dosto- dachu z dwoma warstwami ocieplenia należy uznać za naj-
sowany do projektowanej grubości dolnej warstwy izolacji ter- właściwszy.
2.
Dach z poddaszem nieużytkowym
Rys. B2.
Dach z poddaszem nieużytkowym
1 Pokrycie dachowe
2 Łaty
3 Kontrłaty
4 Folia wstępnego krycia
5 Krokiew
6 Jętka
7 Wełna mineralna
URSA DF 39 (DF 35, DF 37, SF 32, DF 42, FKP 39)
PURE 39 RN SILVER, PURE 35 RN FIT
Zaletą tego typu dachów jest możliwość kontroli konstrukcji da-
chowej oraz w razie potrzeby przeprowadzanie remontów. Za-
leca się w tym celu wykonanie w stropie wejścia do przestrzeni
nieużytkowej oraz wykonanie pomostu drewnianego umożli-
wiającego przemieszczanie się.

17. Szczegół y roz wiązań dachów • 17
C.
Szczegóły rozwiązań dachów
1.
Okap dachu z poddaszem użytkowym i dwoma warstwami izolacji termicznej
Rys. C1.
Szczegół okapu w dachu z poddaszem użytkowym i dwoma warstwami izolacji termicznej
1 Rynna
2 Pokrycie dachowe
3 Łaty, deski i kontrłaty
4 Kontrłaty (przestrzeń wentylacyjna)
5 Folia o dużej paroprzepuszczalności
6 Wełna mineralna URSA DF 39
(DF 35, DF 37, SF 32, DF 42, FKP 39)
7 Wełna mineralna URSA DF 39 (DF 35, SF 32, DF 37,
FKP 39) PURE 39 RN SILVER, PURE 35 RN FIT
8 Płyty suchej zabudowy
9 Folia paroizolacyjna
10 Wieszak typu ES
11 Murłata
12 Izolacja zabezpieczająca murłatę
13 Mocowanie paroizolacji do murłaty
14 Blacha okapowa
15 Wlot powietrza do dolnego poziomu
wentylacji
16 Grzebień okapowy
17 Izolacja termiczna ściany
18 Ściana z pustaków lub cegieł ceramicznych
19 Wieniec żelbetowy
20 Kotwy
2.
Okap dachu z poddaszem nieużytkowym
Rys. C2.
Szczegół okapu w dachu z poddaszem nieużytkowym
1 Pokrycie dachowe
2 Łata
3 Kontrłata
4 Folia o dużej paroprzepuszczalności
5 Krokiew
6 Wełna mineralna URSA DF 39
(DF 35, DF 37, SF 32, DF 42, FKP 39)
PURE 39 RN SILVER, PURE 35 RN FIT
7 Murłata mocowana kotwami
do wieńca żelbetowego
8 Kotwy
9 Strop żelbetowy
10 Ściana z cegły lub pustaków ceramicznych
11 Izolacja termiczna ściany
12 Wlot do przestrzeni wentylowanej

18. 18 • Stropodachy dwudzielne went ylowane
D. izolacji termicznej i zabezpieczyć od zewnątrz siatką. Zaleca się,
Stropodachy dwudzielne, wentylowane aby otwory (na ogół są one w postaci rury) sytuować z pewnym
spadkiem w kierunku na zewnątrz.
1.
Charakterystyka stropodachów 4.
Stropodachy dwudzielne składają się z: Paroizolacja
• części dolnej, która z reguły jest warstwą nośną, Paroizolacja nie jest konieczna, jeżeli spełnione są wymagania
• izolacji termicznej, ułożonej na warstwie dolnej, odnośnie wentylacji. Tylko w przypadku pomieszczeń wilgotnych
• przestrzeni wentylowanej, umożliwiającej usunięcie na zewnątrz (ps ≥ 1400 Pa) opór dyfuzyjny warstw usytuowanych od strony
nadmiaru pary wodnej, która w warunkach zimowych mogłaby ule- wewnętrznej powinien wynosić nie mniej niż 12 m ∙ h ∙ hPa/g.
gać kondensacji i powodować zawilgocenie sufitów pomieszczeń. Warunek ten spełnia warstwa z betonu zwykłego o grubości co
• części górnej, stanowiącej podłoże pod pokrycie dachowe. najmniej 3,5cm. Paroizolacja powinna być w świetle tego stoso-
wana tylko w przypadku stropu drewnianego, bowiem stropy
2. żelbetowe spełniają powyższy warunek.
Izolacja termiczna stropodachów
Izolację termiczną można wykonać z następujących rodzajów 5.
wełny szklanej: URSA DF 39 SILVER, URSA DF 37 OPTIMUM, Część górna stropodachów
URSA DF 35 GOLD, URSA FKP 39 oraz URSA DF 42 PRACTIC, Część górną stropodachu stanowi podłoże pod pokrycie dacho-
URSA Granulat oraz PURE 39 RN SILVER, PURE 35 RN FIT. Jej gru- we. Może być wykonana w postaci warstwy z płyt dachowych,
bość powinna zapewnić uzyskanie współczynnika przenikania spoczywających na ściankach ażurowych, względnie może to
ciepła U ≤ 0,25 W/(m2K) a w przypadku budynków energoosz- być konstrukcja drewniana.
czędnych – wartość U ≤ 0,15 W/(m2K). Grubości izolacji termicz-
nej można wstępnie określić na podstawie tablicy A6. 6.
Przykłady rozwiązań stropodachów
3. Rysunek D1 przedstawia rozwiązanie stropodachu, który jest
Wentylacja stropodachów najczęściej stosowany w budownictwie. W celu uniknięcia
Wymiana powietrza w przestrzeni wentylowanej jest potrzebna uszkodzeń pokrycia i powstania pęknięć na ścianie pod oka-
do usunięcia nadmiaru pary wodnej. Przepływ powietrza umoż- pem, należy płytom dachowym zapewnić swobodę odkształ-
liwiają otwory, które na ogół wykonuje się w podłużnych ścia- ceń termicznych. Osiągniemy to stosując dylatacje obwodowe,
nach zewnętrznych. Powierzchnia tych otworów powinna wyno- oddzielające płyty dachowe od ścian zewnętrznych oraz dyla-
sić nie mniej niż 0,15% (15 cm2 na 1 m2) rzutu połaci dachowej. tacje w odstępach nie większych niż 12,0m w warstwie płyt
Przy spełnieniu tego warunku zachowane są wymagania nor- dachowych. W celu ograniczenia przenikania ciepła przez wie-
my PN-EN ISO 6946 dotyczące warstw dobrze wentylowanych. niec żelbetowy do przestrzeni wentylowanej należy dodatkowo
Rozstaw otworów nie powinien być większy niż 1,0m. Otwory ocieplić od strony wewnętrznej ścianę na wysokości stropoda-
należy sytuować co najmniej 5 cm powyżej górnej powierzchni chu (rys D1).
Tablica A6
Współczynnik przenikania ciepła U dla stropodachu (bez uwzględnienia wpływu mostków termicznych) (W/m2K)
URSA DF 35 GOLD URSA DF 37 OPTIMUM URSA DF 39 SILVER URSA DF 42 PRACTIC
Grubość izolacji
PURE 35 RN FIT λ= 0,037 λ = 0,039 λ = 0,042
termicznej
λ = 0,035
mm
W/(m·K) W/(m·K) W/(m·K) W/(m·K)
100 0,28 0,3 0,32 0,33
120 0,24 0,26 0,27 0,30
150 0,20 0,21 0,22 0,24
180 0,17 0,18 0,19 0,21
200 0,16 0,17 0,18 0,19
220 0,14 0,15 0,16 0,17
240 0,13 0,14 0,15 0,16
W obliczeniach przyjęto następujące założenia: strop Akermana Uwaga
grub. 22 cm, o oporze cieplnym R = 0,26m2∙K/W; warstwa z wełny • kolorem żółtym oznaczono współczynniki U w przypadku, kiedy
URSA lub PureOne (może być ułożona jedno- lub dwuwarstwowo); nie są spełnione wymagania w zakresie izolacyjności termicznej
R se = R si = 0,10 W/m2K • kolorem jasnoniebieskim oznaczono współczynniki U w przypadku,
kiedy wymagania w zakresie izolacyjności termicznej są spełnione
• kolorem czerwonym wielkości U charakterystyczne dla budow-
nictwa energooszczędnego.

19. Stropodachy dwudzielne went ylowane • 19
Rys. D1.
Stropodach z odwodnieniem zewnętrznym i górną częścią z płyt dachowych
1 Pokrycie papowe 2x papą termozgrzewalną na warstwie wyrównawczej
z gładzi cementowej
2 Dylatacja obwodowa, w szczelinie umieścić pasek ze styropianu o gr. 2 cm
3 Wełna mineralna URSA DF 39 (DF 35, DF 37, DF 42, FKP 39, URSA Granulat,
PURE 39 RN SILVER, PURE 35 RN FIT)
4 Płyty z wełny szklanej URSA KDP2/V (FKP PLUS) o grubości 12 cm mocowane do ściany
5 Otwory wentylacyjne (rury) w odstępach nie większych niż 1 m, o łącznej
powierzchni nie mniejszej niż 0,15% powierzchni dachu.
6 Izolacja termiczna w systemie “lekka mokra”, (zalecana grubość 15 cm).
7 Strop żelbetowy gęstożebrowy monolityczny.
Płyty dachowe zaleca się opierać na ściance ażurowej za po- współczynniku przewodzenia ciepła (np. bloczków gazobe-
średnictwem warstwy poślizgowej (np. paski papy), aby za- tonowych), aby ograniczyć straty ciepła (zmniejszyć liniowy
pewnić odkształcającej się warstwie płyt swobodę odkształ- współczynnik przenikania ciepła). Ścianki ażurowe zaleca się
ceń termicznych (patrz rys. D2). Dolne fragmenty ścianek sytuować prostopadle do przebiegu żeber stropu żelbetowe-
ażurowych powinny być wykonane z materiałów o niskim go.
Rys. D2.
Szczegół oparcia płyt dachowych na ściance ażurowej.
1 Pokrycie papowe na warstwie gładzi cementowej
2 Płyty dachowe np. płyty korytkowe
3 Warstwa poślizgowa umożliwiająca odkształcenia
termiczne warstwy z płyt dachowych, wykonana
np. z pasków papy
4 Ścianka ażurowa z cegły dziurawki o grubości 12 cm
5 Bloczki z betonu komórkowego.
6 Wełna mineralna URSA URSA DF 39
(DF 35, DF 42, FKP 39, URSA Granulat PURE 39 RN SILVER,
PURE 35 RN FIT)
7 Strop żelbetowy gęstożebrowy
7

20. 20 • Stropodachy dwudzielne went ylowane
Rys. D3.
Stropodach z odwodnieniem wewnętrznym (attyka) i górną częścią z płyt korytkowych.
1 Pokrycie dachowe z papy termozgrzewalnej
na warstwie gładzi cementowej
2 Dylatacja obwodowa, w szczelinie umieścić
pasek np. ze styropianu o gr. 2 cm
3 Odbój (klin) z zaprawy cementowej.
4 Wełna mineralna URSA DF 39 (DF 35, DF 37,
DF 42, FKP 39, URSA Granulat,
PURE 39 RN SILVER, PURE 35 RN FIT)
5 Płyty z wełny mineralnej URSA KDP2/V (AKP 3/V)
o grubości 12 cm mocowana do ściany
6 Obróbka blacharska
7 Płyty z wełny mineralnej URSA KDP2/V (AKP 3/V)
wraz ze ścianką i szczeliną powietrzną
8 Otwór wentylacyjny (rura) w odstępach
nie większych niż 1,0 m o łącznej powierzchni
nie mniejszej niż 0,15% powierzchni dachu
9 Impregnowana łata drewniana
Rysunek D3 przedstawia stropodach stosowany w budynkach wyso- Rysunek D4 przedstawia alternatywę rozwiązania przedstawio-
kich, gdzie nie należy stosować odwodnień zewnętrznych. Szczegól- nego na rysunku D3 z tą różnicą, że górna część jest o konstruk-
ną uwagę należy zwrócić na konieczność właściwego zabezpieczenia cji drewnianej. Rozwiązania to charakteryzuje się mniejszymi
attyki. Papę asfaltową należy wyprowadzić na wysokość co najmniej stratami ciepła w związku z zastąpieniem ścianek ażurowych
15 cm ponad pokrycie dachowe i przymocować do ściany za pomocą drewnianymi słupkami.
specjalnej listwy. Bardzo często łączy się pokrycie dachowe z obróbką
blacharską, zabezpieczając w ten sposób całą powierzchnię ściany.
Rys. D4.
Stropodach z odwodnieniem wewnętrznym (attyka) i górną częścią o konstrukcji drewnianej
1 Pokrycie papowe z dwóch warstw papy asfaltowej
2 Krokiew
3 Klin drewniany
4 Belka drewniana
5 Wełna mineralna URSA DF 39 (DF 35, DF 37,
DF 42, FKP 39, URSA Granulat,
PURE 39 RN SILVER, PURE 35 RN FIT)
6 Płyta z wełny szklanej URSA KDP2/V
o grubości 12 cm, mocowana do ściany
7 Płyty z wełny mineralnej URSA KDP2/V (AKP 3/V)
8 Szczelina powietrzna
9 Otwór wentylacyjny (rura) w odstępach
nie większych niż 1,0 m, o łącznej powierzchni
nie mniejszej niż 0,15% powierzchni dachu
10 Impregnowana łata drewniana
11 Obróbka blacharska

21. Termorenowacja dachów skośnych i stropodachów • 21
E.
Termorenowacja dachów skośnych
i stropodachów.
1.
Renowacja dachu skośnego od zewnątrz
W przypadku wymiany poszycia dachowego można polepszyć izo-
lacyjność dachu stromego, wykorzystując folie paroizolacyjną opó-
zniającą przepływ pary wodnej tzw. folię aktywną, maty lub płyty
URSA (PureOne) oraz membrany o dużej paroprzepuszczalności.
Folia paroizolacyjna Poszycie poddasza,
„aktywna” np. płyta kartonowo-gipsowa
Listwa mocująca Krokiew
Wełna szklana
URSA SF 32, (DF 37, DF 35 DF 39,
PURE 39 RN SILVER, PURE 35 RN FIT)
Membrana o dużej
paroprzepuszczalności
Nowe poszycie
dachowe
2.
Wskazówki dotyczace wykonania izolacji przy renowacji
dachu stromego
• Folię paroizolacyjną “aktywną” należy ułożyć tak aby obejmowała
Listwa dociskowa Folia paroizolacyjna
krokwie w sposób pokazany na rysunku. Do układania pod kątem
„aktywna“
prostym pomocne są drewniane listwy. Sąsiednie arkusze folii łą-
czymy na zakład przy pomocy taśmy dwustronnie klejącej. Taśma
uszczelniająca
• Na paroizolację należy ułożyć pasma wełny szklanej URSA SF 32,
URSA DF 39, URSA DF 37 lub URSA DF 35, PURE 39 RN SILVER,
PURE 35 RN FIT. W przypadku niewielkiej wysokości krokwi lepiej
jest zastosować wełnę o mniejszym współczynniku przewodzenia
ciepła λ (wiekszą wartość oporu cieplnego R) np. URSA SF 32.
Dzięki temu przy porównywalnej izolacyjności cieplnej oszczędza
się ok. 2–4 cm warstwy izolacji.
• Membranę o dużej paroprzepuszczalności należy rozpiąć na kro-
Krokiew szczytowa Membrana o dużej
kwiach z lekkim naprężeniem. Jej kontakt z wełną szklaną nie prze- paroprzepuszczalności
szkadza w prawidłowym funkcjonowaniu układu.
• Na tak docieplony dach należy ułożyć nowe poszycie dachowe,
stosując wcześniej wspomniane ołatowanie dachu.
Uwaga! Przy niewystarczającej wysokości krokwi w porównaniu do
założonej grubości izolacji należy przed ułożeniem wełny nadbić
krokwie przy pomocy łat drewnianych impregnowanych metodą
zanurzeniową. Takie rozwiązanie pociąga za sobą podwyższenie
innych elementów dachu.

22. 22 • W y t yczne pr z y montażu izolacji dachu
3. ści, jest technologia polegająca na wdmuchiwaniu do zamkniętej
Termorenowacja stropodachów przestrzeni stropodachu specjalnie przygotowanego materiału
Izolacyjność termiczna stropodachów w starszych budynkach izolacyjnego URSA GRANULAT. Wdmuchiwanie wymaga za-
jest na ogół zaniżona, a jej parametry znacznie odbiegają od stosowania specjalistycznego sprzętu do pneumatycznego roz-
obecnie obowiązujących wymagań. Ocieplanie stropodachów prowadzania warstwy izolacyjnej. Wdmuchiwanie wykonuje się
jest na ogół ekonomicznie uzasadnione z uwagi na stosunkowo najczęściej przez otwory wentylacyjne w ścianach budynku lub
niskie koszty wykonania robót (niższe niż przy ocieplaniu innych przez otwory specjalne, wykonane na powierzchni dachu (w pły-
przegród), ponadto przeprowadzenie termorenowacji może tach dachowych). Otwory te po wykonaniu ocieplenia są wypeł-
umożliwić znaczne ograniczenie strat ciepła, zwłaszcza w dom- niane lub montuje się w nich kominki wentylujące wewnętrzną
kach jednorodzinnych czy małych obiektach. Według obecnie przestrzeń dachu. W czasie realizacji robót nie występują żadne
obowiązujących przepisów (Dz. U. 79 poz. 900) stropodach po uciążliwości dla mieszkańców i nie występują odpady.
termorenowacji powinien mieć opór cieplny nie mniejszy niż R = Jeżeli przestrzeń między dolną a górną częścią stropodachu jest do-
4,5m ∙K/W co odpowiada współczynnikowi przenikania ciepła
2
statecznie duża, aby mógł w niej przemieszczać się człowiek, to moż-
o wartości U = 0,23 W/(m2∙K). na po uprzednim wykonaniu otworów np. w ściance przy wyłazie na
Najbardziej popularną metodą ocieplenia stropodachów, charak- dach wprowadzić do tej przestrzeni ludzi, którzy wykonają dodatko-
teryzującą się brakiem konieczności rozbierania jego górnej czę- wą izolację termiczną, względnie zastąpią starą izolację nową.
F.
Wytyczne przy montażu izolacji
dachu skośnego.
1.
Etapy ułożenia izolacji z wełny URSA
1.1.
Po rozpakowaniu mat lub płyt izolacyjnych URSA należy odczekać
kilka minut do czasu, aż wełna rozpręży się do grubości nominal-
nej – w razie konieczności strzepnąć pas wełny chwytając go za
2 narożniki.
1.2.
Przed przycięciem wełny URSA należy zmierzyć każdorazowo ro-
zstaw w świetle między krokwiami.
Ostrym narzędziem należy uciąć przy prostej listwie pas wełny,
którego długość równa będzie odległości w świetle między
krokwiami (w miejscu montażu), plus 2 cm naddatku potrzebnego
na zaklinowanie wełny URSA w przestrzeni między krokwiami.
1.3.
Izolowanie rozpoczynamy od dołu krokwi, a każdy następny ele-
ment należy dokładnie dosuwać do wcześniej zamontowanej izol-
acji. W ten sposób unika się mostków termicznych.
Aby lepiej zabezpieczyć wełnę przed wysunięciem (szczególnie
przy większym rozstawie krokwi) należy ją podwiązać żyłką lub
cienkim ocynkowanym drutem stalowym. Drut rozciąga się między
gwoździami nabitymi od spodu krokwi (w odstępie 60 - 70 cm).

23. W y t yczne pr z y montażu izolacji dachu • 23
1.4.
Można uniknąć takiego mocowania stosując produkty URSA DF 37 lub
DF 35, które dobrze zaklinują się między krokwiami dzięki wyjątkowej
sile sprężystości włókien. Docinanie elementów o określonej szerokości
redukuje odpady wełny do minimum.
Przy membranie o wysokiej paroprzepuszczalności ułożonej na krokwiach
wełnę dosuwa się bezpośrednio do powłoki. Przy konstrukcji z pełnym de-
skowaniem lub membranie o niskiej paroprzepuszczalności zalecana jest
szczelina 2 do 4 cm. Podczas układania pasów wełny przy wymaganej szcze-
linie wentylacyjnej szczególnie ważne jest pozostawienie drogi wentylacji.
W tym celu można przymocować listwy ograniczające lub przewiązać
ocynkowany drut stalowy. Grubość płyt izolacyjnych URSA FKP 39 lub
mat URSA SF 32, URSA DF 39, (DF 35, DF 39, DF 42, PURE 39 RN SILVER,
PURE 35 RN FIT) dolnej warstwy wynika z łącznej grubości izolacji i wyno-
si najczęściej 50 -140 mm.
1.5.
Przed zamontowaniem profili metalowych należy umieścić w nich
przycięte paski wełny URSA.
1.6.
Druga warstwa ocieplenia układana jest w poprzek pod krokwiami,
między listwami drewnianymi lub profilami (wieszakami)metalowymi
CD suchej zabudowy przymocowanymi do krokwi. Dolna warstwa
ocieplenia przykrywa krokwie zmniejszając mostki termiczne.
1.7.
Na tak wykonanej izolacji termicznej układana jest folia paroizolacyjna.
Mocuje się ją zszywkami do łat drewnianych lub w przypadku profili
metalowych - taśmą dwustronnie klejącą. Zakłady między pasami folii
szerokości ok. 10 cm łączy się przy pomocy tej samej taśmy. Miejsca na
obrzeżach folii (połączenia z murłatą, ścianą szczytową itp.) uszczelnia
się przy pomocy taśmy rozprężnej.
1.8.
Ostatecznym wykończeniem poddasza są płyty gipsowo-
kartonowe, gipsowo-włóknowe, panele drewniane itp. Montaż
wszystkich elementów suchej zabudowy należy wykonać zgodnie
z zaleceniami producentów.

24. 24 • Pr z ydatne obliczenia
G. .2.
Przydatne obliczenia Przykład obliczenia współczynnika przenikania ciepła dla
dachu skośnego
1. Poniżej podano przekrój konstrukcji dachu
Zasady obliczania współczynnika przenikania ciepła
Współczynnik przenikania ciepła obliczamy ze wzoru: Określenie rodzaju przestrzeni wentylowanej
U = 1/RT – powierzchnia otworu wentylacyjnego przy okapie.
w którym: Fotw= 77 ∙ 3 ∙ 0,8 = 184,8 cm2
RT – opór całkowity przegrody. – powierzchnia otworu na 1mb okapu:
Opór całkowity przegrody złożonej z warstw jednorodnych moż-
na obliczyć ze wzoru:
RT = Rsi + R1 + R2 + ……Rn + Rse: - długość pustki powietrznej wynosi 7,0 m
w którym:
ƒ ƒ
Rsi – opór przejmowania ciepła na wewnętrznej powierzch-
ni przegrody,
R1, R2,…Rn – obliczeniowe opory cieplne każdej warstwy, Jest to więc przestrzeń powietrzna dobrze wentylowana.
Rse – opór przejmowania ciepła na zewnętrznej powierzchni.
ƒ ƒ
Opory przejmowania ciepła przy napływie ciepła na wewnętrzne Podział pola na wycinki jednorodne
powierzchnie przegród. Wycinek przez krokwie
• kierunek przepływu – z dołu do góry Rsi= 0,10 m2K/W, fa = 0,08∙1,0/0,8 = 0,1
• kierunek przepływu – poziomy Rsi= 0,13 m2K/W, Wycinek przez wełnę mineralną
ƒ ƒ
• kierunek przepływu – z góry na dół Rsi= 0,17 m2K/W, fb = 0,72∙1,0/0,8 = 0,9
Opory przejmowania ciepła przy odpływie ciepła z zewnętrznych
powierzchni przegród.
• niezależnie od kierunku przepływu ciepła Rse = 0,04 m2K/W.
ƒ ƒ
Opór cieplny pojedynczej warstwy przegrody
Rn = d/λ
w którym:
d – grubość pojedynczej warstwy przegrody w m,
λ – obliczeniowy współczynnik przewodzenia ciepła w W/mK.
Dachy są przegrodami złożonymi z warstw niejednorodnych. Ob-
liczenia takich przegród są bardziej skomplikowane i wymagają
większego nakładu pracy. Poniżej przedstawiono przykład oblicze-
nia takiej przegrody
Przekrój przez fragment dachu