1. Economie van de aandacht 1
Economie van de aandacht
Sociale Netwerken = Sociale Media
Maarten Marx
Informatica Institute, Universiteit van Amsterdam
Expertisedag Sociale Media, 25 Juni 2013, Amsterdam
2. Economie van de aandacht 2
Inhoud
• Economie van de aandacht
• Sociale netwerken
• Geschiedenis
• Wat theorie
• Veel voorbeelden, vooral uit de NL politiek
• Samenwerking journalistiek en wetenschap
3. Economie van de aandacht 3
Economie van de aandacht
• Aandacht is het meest schaarse goed op het web [Huberman HP
labs].
• Niet alleen voor bedrijven, ook voor individuen.
• Sociaal kapitaal bestaat voor een groot deel uit aandacht.
Kernvragen
• Wat is aandacht?
• Hoe kunnen we het opmeten?
4. Economie van de aandacht 4
Aandacht opmeten
• Aandacht is iets wat personen elkaar geven.
• Het is dus een relatie tussen personen.
• Aandacht geven gaat echter vaak indirect:
• Een webpagina liken
• Een tweet retweeten
• In jouw artikel naar een ander artikel verwijzen.
• Aandacht opmeten door te kijken naar sociale interactie die je
indirect terugziet in bronnen.
5. Economie van de aandacht 5
Sociaal netwerk: netwerk van aandacht
Debat als tijdslijn
6. Economie van de aandacht 6
Interruptie-netwerk: hoe meet je dat nou op?
• Eigenlijk gewoon gaan turven in de Handelingen.
• Die bevatten alle informatie, en zelfs computers kunnen dat eruit
halen.
• Voor elk woord gesproken in de Kamer tussen 1814 en 2012:
• wanneer het gezegd is
• wie het zegt, en tegen wie, in welke rol, namens welke partij
• betoog,interruptie of antwoord op een interruptie.
• Voorbeeld Handeling
7. Economie van de aandacht 7
Intermezzo: spelen met woorden
• Als je van iedereen z’n woorden hebt, kan je mooie profielen van
personen maken . . .
• Lijst met de name-droppers in de Tweede Kamer (2010)
• Het profiel van Rutte
• Mijn eerstejaars maakten:
http://data.politicalmashup.nl/politiekinzicht/
8. Economie van de aandacht 8
Sociale netwerken: wat geschiedenis
• In Nederland: begint met 200 van Mertens (1968):
. . . de Nederlandse economie wordt gedomineerd door
een ”old-boys network” van ongeveer 200 man.
Bestuurders van grote bedrijven vervulden commissariaten
bij vele andere bedrijven en hadden bovendien
bestuursfuncties bij universiteiten en hogescholen. Namen
noemde hij niet.
• Mokken, Stokman et al: “OK, laten we dat dan maar uit gaan
zoeken”: Boek: Graven naar macht.
• Methode: bekijk de “interlocking directories”
10. Economie van de aandacht 10
Voorbeelden van aandachtsnetwerken
• Persoon A geeft aandacht aan persoon B als . . .
• Indirect: A reageert op een bericht van B (typisch sociale media)
• Direct: A wat tegen B zegt (Bijv. tijdens een vergadering)
Voorbeelden
• Direct: De debatten van Pechtold in 09-10.
• Direct: “community” van kamerleden tijdens Kok II
• Indirect: de Twitter aandachtsgrafen van Tokmetzis.
11. Economie van de aandacht 11
Voordelen van netwerk analyse
• Je kan verbanden die tot stand komen over een lange tijd
inzichtelijk maken.
• Je kan wat verder kijken dan alleen de aantallen.
12. Economie van de aandacht 12
Lange termijn samenwerkingsverbanden
• Kan je in de Tweede Kamer afleiden uit het gezamelijk indienen
van moties, amendementen, kamervragen.
• Zie http://data.politicalmashup.nl/PoliticalMashup/
SocialNetworks/vis/interactive/applet/
• Vergelijk bijvoorbeeld de netwerken van van Gent en Thieme (op
moties tijdens Balkenende IV).
13. Economie van de aandacht 13
Wie steunt wie als het op stemmen aankomt?
• Ook een netwerk.
• Tussen indieners en partijen.
• Of tussen partijen.
• Alle data aanwezig!
• Spreadsheet op Google docs
• Recente data ook beschikbaar.
• Wie pikt dit op?
14. Economie van de aandacht 14
Verder kijken dan alleen de aantallen
• Google’s PageRank kijkt niet naar de inhoud van webpaginas,
maar naar het aandachtsnetwerk tusen paginas
• Eerste idee: Hoe meer aandacht, hoe hoger je ranking . . .
• Maar: aandacht van de ´e´en is meer waard dan van de ander . . .
• Oplossing: weeg de aandacht naar een pagina met de
belangrijkheid van de aandachtgever.
• Bijt in je eigen staart: je bent belangrijk als je veel aandacht krijgt
van belangrijke paginas.
15. Economie van de aandacht 15
Analyse van de Twitter berichten
• Niet het aantal retweets, of het aantal retweeters per se is erg
interresant.
• Wel het aantal (en van wie) vanuit het Haagse wereldje!
• Dit is wat Dimitri Tokmetzis met Dispectu BV en de
UvA-eerstejaars heeft bekeken.
• Aandacht uit de incrowd
• Veel meer werk: database van incrowd Twitteraars, en hun rol
nodig.
16. Economie van de aandacht 16
Waar zijn we?
• Economie van de aandacht
• Sociale netwerken
• Geschiedenis
• Wat theorie
• Veel voorbeelden, vooral uit de NL politiek
• Samenwerking journalistiek en wetenschap
17. Economie van de aandacht 17
Samenwerking journalistiek en wetenschap
• Waardevol voor beide kanten.
• Vooral in datajournalistiek.
• Let op! Vaak wel een lange looptijd:
• data verzamelen over een lange periode (eg Tweets van een jaar)
• analyse kost vaak ook veel programmeertijd
• Maar wel: eenmaal gedaan, volgende keer zo gepiept.
(Bijv: Vrij Nederland deze week: overzicht afgelopen
parlementaire jaar).
• UvA Informatica heeft heel veel data en rekenkracht beschikbaar.
18. Economie van de aandacht 18
Dank
• Eerste Twitter Analyse: haagsetweet.nl Bart Hayo, Lisette
Meijerman, Frank Houweling.
• Twitter Database: Bart de Goede, Justin van Wees.
• Handelingen: Arjan Nusselder.
19. Economie van de aandacht 19
Contact
• maartenmarx@uva.nl
• politicalmashup.nl
