projekt edukacyjny

1. „Bonżurka na Etażerce”, czyli
zapożyczenia z języka
francuskiego
Piotr Szymkowiak 2G

2. Krótko o zapożyczeniach
Zapożyczenia to słowa z konkretnego języka zapożyczone na inny. Każdy
zbiór zapożyczeń z języków ma swoje nazwy, zapożyczenia z języka
Francuskiego nazywamy galicyzmami. Przykładami galicyzmów są
tytułowe bonżurka i etażerka.
Bonżurka (z francuskiego „bonjour”)- poranny ubiór męski z miękkiej tkaniny
wełnianej, krótki, luźny, o kroju zbliżonym do marynarki, z kołnierzem i mankietami.
Etażerka (z francuskiego „étagère”)- lekki przenośny mebel stojący na podłodze,
składający się z kilku półek, umieszczonych jedna nad drugą. Pojawił się w
okresie klasycyzmu.

3. Galicyzmy- kulinaria
• Menu (z francuskiego „menu”)- Karta dań, spis potraw, trunków i deserów
w restauracjach, czy pubach.
• Bagietka (z francuskiego „baguette”)- Popularne we Francji długie
pieczywo.
• Sos (z francuskiego „sauce”)- Jest to gęsty płyn, tworzony na bazie różnych
składników, nadających mu odmienne smaki stosowany jako dodatek do
różnych dań.
• Sosjerka (z francuskiego „saucière”)- Jest to naczynie którym nalewamy
sos.
• Majonez (z francuskiego „mayonnaise”)- Zimny, emulsyjny sos, o szerokim
zastosowaniu, jeden z sosów podstawowych.
• Szampan (z francuskiego „champagne”)- Szczególny rodzaj wina
musującego, powszechnie kojarzony ze świętowaniem i luksusem.

4. Galicyzmy- kulinaria
• Oranżada (z francuskiego „orangeade”)- chłodzący gazowany napój
bezalkoholowy, tradycyjnie o intensywnie słodkim, pomarańczowym
smaku.
• Bulion (z francuskiego „bouillon”)
• Omlet (z francuskiego „omelette”)- potrawa sporządzana ze starannie
rozmąconych jaj z innymi dodatkami.
• prześwitujące, bezbarwne ciało stałe, naturalna substancja, będąca
mieszaniną białek i reptydów.
• Szarlotka (z francuskiego „charlotte”)- Pochodzący z Francji wyrób
cukierniczy.

5. Galicyzmy- język komunikacji
• Awiacja (z francuskiego „aviation”)
• Awionetka (z francuskiego „avion”)- potoczne, przez purystów uznane
za niefachowe, określenie małego samolotu turystycznego,
sportowego lub dyspozycyjnego, stosowane obecnie na ogół przez
ludzi nie związanych z lotnictwem, spotykane zwłaszcza w mediach.
• Balon (z francuskiego „ballon”)- statek powietrzny z
grupy aerostatów (statków lżejszych od powietrza), bez
napędu silnikowego.
• Kuszetka (z francuskiego „couchette”)- Wagon kolejowy z miejscami
do leżenia

6. Galicyzmy- język kultury, dyplomacji
• Ambasador (z francuskiego „ambassadeur”)- szef misji
dyplomatycznej pierwszej klasy, reprezentujący państwo wysyłające
wobec władz innego państwa lub organizacji międzynarodowej.
• Konsultacje (z francuskiego „consultation)
• Konsul (z francuskiego „consul”)- urzędnik państwa pełniący funkcje
za granicą, w urzędzie konsularnym.
• Dyplomata (z francuskiego „diplomate”)- oficjalny
przedstawiciel państwa za granicą, czyli zatrudniony w dyplomacji.

7. Galicyzmy- język elity dworskiej
• Abażur (z francuskiego „abat-jour”)
• Aleja (z francuskiego „allée”)- droga piesza, rowerowa lub jezdna, jak
również szlak komunikacji wodnej, obsadzony po obu stronach
drzewami albo krzewami o określonej kompozycji, czyli z
zachowaniem rytmu nasadzeń i powiązań krajobrazowych.
• Awans (z francuskiego „avance”)
• Awantura (z francuskiego „aventure”)
• Bagatela (z francuskiego „bagatelle”)
• Buduar (z francuskiego „boudoir”)- wytwornie umeblowany i
wykwintnie ozdobiony, niewielki pokój zajmowany przez panią domu.

8. Galicyzmy- język elity dworskiej
• Dama (z francuskiego „dame”)
• Kawaler (z francuskiego „cavalier”)
• Komplement (z francuskiego „compliment”)
• Perfumy (z francuskiego „parfum”) łączna nazwa kosmetyków, których
jedynym zadaniem jest nadawanie różnym obiektom (zwykle ciału
człowieka) przyjemnego i długo utrzymującego się zapachu.
• Wazon (z francuskiego „vase”)- naczynie najczęściej wykonane
z porcelany lub szkła, o podłużnym, wysokim kształcie, służące do
przechowywania kwiatów.

9. Galicyzmy- język sztuki
• Afisz (z francuskiego „affiche”)- rodzaj wyrobu
poligraficznego zaliczany do akcydensów informacyjnych.
• Balkon (z francuskiego „balcon”)- element architektoniczny budynku,
nadwieszony, posiadający formę otwartą.
• Maska (z francuskiego „masquer”)- przykrycie twarzy lub jej części, z
otworami na oczy, początkowo używane w
celach magicznych lub obrzędowych.
• Trupa (z francuskiego „troupe”)- zespół teatralny lub cyrkowy (często
wędrowny) wystawiający przedstawienia.

10. Galicyzmy- język sztuki
• Impresja (z francuskiego „impression”)
• Ekspresja (z francuskiego „expression”)
• Marionetka (z francuskiego „marionette”)- jest to lalka
teatralna poruszaną od góry za pomocą nitek lub drucików
zawieszonych na tzw. krzyżaku.
• Żongler (z francuskiego „jongleur”)
• Surrealizm (z francuskiego „surréalisme”)- kierunek w sztuce powstały
w 1924 roku we Francji, początkowo występujący wyłącznie w
literaturze, później w sztukach plastycznych, filmie i teatrze.

11. Inne galicyzmy
• Żurnalista (z francuskiego „journaliste”)
• Gilotyna (z francuskiego „guillotine”)- przyrząd służący do
wykonywania kary śmierci poprzez ścięcie głowy za pomocą dużego,
ciężkiego (ok. 40 kg) noża o skośnym ostrzu, który opada pionowo pod
wpływem grawitacji na szyję skazańca, unieruchomionego w ramie
gilotyny.
• Toaleta (z francuskiego „toilette”)- pomieszczenie sanitarne, w którym
człowiek dokonuje świadomego aktu defekacji lub mikcji.
• Apartament (z francuskiego „appartement”)- wystawne, przestronne
pomieszczenie (XVI wiek), od XIX wieku określenie używane w odniesieniu
do luksusowego mieszkania lub zespołu pomieszczeń przeznaczonych dla
potrzeb jednego użytkownika.

12. KONIEC
Prezentacje wykonał Piotr Szymkowiak 2G
Źródła:
http://www.slideshare.net/janek/zapoyczeni
a-w-jzyku-polskim oraz Wikipedia ;)