Musluman Türk Sanatından Mimari Ornekler-2

Müslüman Türk Medeniyetinde Mimari Örnekler-2

Osmanlı Cihan Devleti Osmanlı Döneminde ise Mimari tarihimizin en seçkin eserleri yapılmıştır.

Bursa Ulucamii, Selçuklu Dönemi ile Osmanlı Dönemi Mimarisi arasında bir geçiş özelliği taşır. Bu geçiş özelliğiyle bir çok nitelikleri taşımasından onun üzerinde ayrıca duracağız…

Osmanlı Döneminin mimarlarıyla, özellikle büyük sanatkar Mimar Sinan ile, İslam Sanatı altın çağını yaşamıştır.

Biz de bu yüzden, Dünyada mimari sanatın zirvesine ulaşmış ve herkesin hayranlığını kazanmış Mimar Sinan’ın en önemli eserlerini inceleyeceğiz.

Batıda Rönesans yaşanırken, Osmanlı altın çağına girmişti.

Kanuni Sultan Süleyman, 16. Yüzyılda, Osmanlı Cihan Devletinin kudret sembolüydü.

Ama Osmanlı, fetihlerle, büyük zaferlerle üç kıtada genişlerken…

… saldığı korkulardan ve saygıdan fazla bir devletti.

İşte Mimar Sinan, bu eserleriyle, Müslüman Türk Kültürünün Anadolu’da meydana getirdiği sentezin harikası oldu.

Mimar Sinan’ın yüzlerce eserinden, sadece onun gelişme dönemlerine göre, mükemmele yaklaşmaya çalışan ve bir arayışın içinde olan…

şaheserleri: Şehzade, Süleymaniye ve Selimiye’ dir.

Şehzade Camii (1544-1548) Kanuni Sultan Süleyman’ın ölen çocuğu için yaptırdığı Şehzade Külliyesinde, Sinan’ın yorumu ilk defa kendini gösterir.

“ Çıraklık eserim” olarak adlandırmasına rağmen Şehzade Camii, Mimar Sinan’ın Rönesans mimarlarının isteyip de yapamadığı bir rüyayı…

… gerçekleştirme sürecinin başlangıcıdır.

Merkezi Kubbeye 4 yönde 4 yarım kubbe ekleyerek dört ayak üzerine oturttu.

… ve ayakların arasındaki ağırlığı da kemerlere bindirdi.

Şehzade Camii ile piramidal silueti güçlü bir şekilde yakaladı.

Ustalığını camilerin yan cephelerinde gösteren Sinan’ın üslubunda,…

… cephelerin pencereli taşıyıcı kimliğinden çıkarak,

… bir saray cephesi niteliğinde galeriler içermesi, Şehzade Camii ile başlar.

Şehzade Camiinden sonra bu, mükemmele doğru bir seyir işler.

Mühendislerin Gözbebeği Süleymaniye (1550-1557)

Mimar Sinan, mimarbaşı olarak geçirdiği yıllar süresince edindiği tecrübe sonucu…

… Osmanlı klasik mimarisinin prensiplerini belirleyecek olgunluğa erişti.

1550’de Kanuni adına Süleymaniye Camiinin yapılmasına başlandı.

Sinan, “Kalfalık eseri” kabul edilen Süleymaniye’de…

… merkezi kubbenin çapını genişleterek mükemmele yaklaştı.

Merkezi kubbeye mihrap yönünde 2 yarım kubbe ve bunlara bağlı eksedralar ekledi.

Tüm bunların gücünü yere indiren sistemi ise, 4 güçlü paye(ayak), bunların arasında 2 sütun,

… duvarlarda içeriye ve dışarıya taşan payelerle gerçekleştirdi.

Dört yönden görünümlerde siluete önem veren Sinan’ın…

… cephe kompozisyon-larında yeni tasarımlara başvurduğu Süleymaniye’de izlenir.

Bundan yaklaşık 450 yıl önce yapıldığı halde,

… hala İstanbul’un gecesine, gündüzüne hakimdir Süleymaniye.

Cihan Devletinin başkentinin en yüksek tepelerinden birine yerleştirilen Süleymaniye,

… Kanuni döneminde Osmanlı’nın gücünü ve hakimiyetini, anıtsal bir tavırla ifade eder.

Kocaman bir yapıdır ama aynı zamanda zariftir.

Süleymaniye, sayısız eksen, sayısız yön, sayısız görüş açısı sunan bir tasarım harikasıdır.

Kubbelerin en büyük ustası Sinan,..

… bir karenin üzerine kubbenin sonsuz permütasyonunu gösterir.

Sinan’ın kendi zamanındaki isimlerinden biri, “Ayan-ı Mühendisin” yani “Mühendislerin Gözbebeği” dir.

Ya da ona çağının Öklid’i, Sultanın mimarı ve Osmanlının öğretmeni sıfatları da verilmiştir.

Süleymaniye’de ses, aydınlatma, ısıtma sistemleri her yönüyle harika bir şekilde uygulanmıştır.

O günkü imkanlara göre , hoparlör düzeneği olmadan, her yere insan sesini eşit miktarda ulaştıracak, bir akustik düzene sahipti.

Işık düzeni ise, ins an ın içine ferahlık veren ve her yeri aydınlatan bir nurun yağması gibidir.

Geceleyin yakılan kandillerin, duvarları ve ortamı kirletmemesi için gerekli rüzgar akımı verilmiş ve kandillerden yanıp çıkan isler ise bir merkezde toplanmıştır.

İs odasında toplanan bu isler de, israf edilmemiş, hattatlar yazıda mürekkep olarak kullanmışlardır.

Süleymaniye bir külliye olarak inşa edildi.

Süleymaniye Külliyesi  Cami, Medrese, Kütüphane, Tabhane(Basımevi), Bimarhane (Hastane), Darüz Ziyafe (Misafirhane),…

… Darül Hadis, Hanlar, Hamamlar’dan meydana gelen bir komplekstir.

Külliye, mimarlık tarihinin en büyük şantiye organizasyon-larından biriyle gerçekleştirildi.

Eser aynı zamanda Osmanlı klasik döneminin en üst düzeydeki yapı tekniğiyle, yapı ekonomisinin imkanlarını belgeliyor.

Ayasofya’nın yapımı tamamlandığında insanoğlunun mimarlık yeteneğinin son noktaya ulaştığı düşünüldü.

Ayasofya  M.S. 601 Şüphesiz, mimarlarının hünerli cesareti, mekanın ruhani havası ve boyutlarının büyüklüğüyle zamanını aşan bir yapıydı, Ayasofya’da...

Amaç Bizans’ın gücünü simgeleyecek dev bir kilise inşa etmekti.

Ayasofya’da mek â nda bir “birlik” sağlama kaygısı görünmüyordu.

Süleymaniye’de ise bunun tersi amaçlanıyor ve ibadet mekanında homojenlik sağlanıyordu.

Süleymaniye, yüzlerce yıl sonra (956 yıl) uzun zamanda edinilen deneyimlerle yapıldı.

Ayasofya’nın bir tür eleştirisiydi.

Süleymaniye Taç Kapı Bu yönüyle Süleymaniye Camii, Sinan’ın Ayasofya yorumunu ve mimarı tarzını yansıtıyor.

Ayasofya, yükseklik ve genişlik olarak Süleymaniye’den daha büyüktü.

Sinan bir gösteri içersine girmedi ve mimari dehayı büyüklükte aramadı.

Süleymaniye- mihrab İki eseri birbirinden İslamiyet ile Hristıyanlık arasındaki hayat görüşünün ve ibadet biçimlerinin farklılığı ayırıyor.

Sinan’ı daha çok dinde gösteriş aramayan mümin anlayışının yönlendirdiği gözleniyor.

Selimiye-1569-1575 Mimar Sinan’ın Ustalık şaheseri

2. Selim adına inşa edilen Selimiye’de, mek â n bütünlüğüne ulaşma çabaları, en üst noktaya ulaştı…

Yapıda girişin iki tarafında ve yan cephelerde ikişer cephe serbest…

… ve mihrap yanında kısmen duvara bağlı iki paye ile toplam 8 destek yer alıyor.

İçeri ve dışarı taşan payandalar, dışarı çıkıntılı mihrap ve minareler, ikinci bir destek oluyor.

Sinan bu yapısında da cephe tasarımında bir tekrara gitmiyor.

Ayasofya’nın Kubbesi Selimiye’nin Kubbesi Selimiye’nin Kubbesi mimarlara dil ısırtacak kadar hayranlık veren kubbeler kubbesidir. Ayasofyanın kubbe çapı yaklaşık 33 metre iken, Selimiye’nin 32 metredir.

Ama Selimiye’nin kubbesi Ayasofya’dan daha geniş bir mekanı tek bir kubbe altında toplamıştır.

Selimiye’ye bakıldığında gereğinden yüksek minarelerin arasında kubbe ezilebilirdi.

Bu durumda Sinan mimari oyunlarla minarelerin olduğundan daha yüksek görünmesini sağladı.

Tüm mimari öğeler, muhteşem kubbeyi işaret eder gibi duruyor.

Boşluktaymış duygusu veren kubbe zarif görünümlü sekiz ayak üzerine oturuyor.

İslam Mimarisinin bu şaheseri yüzlerce yıllık bir çabayı yansıtıyor.

Çinileriyle meşhur Sokollu Camii içi

Edirne üç şerefeli- üç ayrı çıkışa sahiptir.

Sebil Sebiller, İnsanların içme suyundan karşılıksız faydalanması için yapılmışlardır.

Taç Mahal  Dünyanın yedi harikasından biridir.

Taç Mahal  Bir Osmanlı Mimarının eseridir.

Taç Mahal’ın her tarafı harika mermerlerden yapılmıştır. Bu mermerler Anadolu’dan götürülmüştür.

Taç Mahal’ın görüntüsü ve mermerleri günün değişik saatlerine göre değişik renkler alır.

www.yolyordam.com Sunum: Ahmet YORDAM

Musluman Türk Sanatından Mimari Ornekler-2

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

Similaire à Musluman Türk Sanatından Mimari Ornekler-2

Similaire à Musluman Türk Sanatından Mimari Ornekler-2 (20)

Plus de yolyordam yolyordam

Plus de yolyordam yolyordam (20)

Musluman Türk Sanatından Mimari Ornekler-2