4. 4
คูมือการติดตั้งและใชงาน Joomla 1.5 CMS
ความหมายของ Content Management System (CMS)
ระบบการจัดการเนื้อหาของเว็บไซต(Content Management System : CMS) คือ ระบบที่พัฒนา คิดคนขึ้นมาเพื่อชวยลดทรัพยากร
ในการพัฒนา(Development) และบริหาร(Management)เว็บไซต ไมวาจะเปนเรื่องของกําลังคน ระยะเวลา และเงินทอง ที่ใชในการ
สรางและควบคุมดูแลไซต
โดยสวนใหญแลว มักจะนําเอา ภาษาสคริปต(Script languages) ตางๆมาใช เพื่อใหวิธีการทํางานเปนแบบอัตโนมัติ ไมวาจะเปน
PHP, Perl, ASP, Python หรือภาษาอื่นๆ(แลวแตความถนัดของผูพัฒนา) ซึ่งมักตองใชควบคูกันกับโปรแกรมเว็บเซิรฟเวอร(เชน
Apache) และดาตาเบสเซิรฟเวอร(เชน MySQL)
ลักษณะเดนของ CMS ก็คือ มีสวนของ Administration panel(เมนูผูควบคุมระบบ) ที่ใชในการบริหารจัดการสวนการทํางานตางๆ
ในเว็บไซต ทําใหสามารถบริหารจัดการเนือหาไดอยางรวดเร็ว และเนนที่การ จัดการระบบผานเว็บ(Web interface) ในลักษณะ
้
รูปแบบของ ระบบเว็บทา(Portal Systems) โดย ตัวอยางของฟงกชันการทํางาน ไดแก การนําเสนอบทความ(Articles), เว็บ
ไดเรคทอรี(Web directory), เผยแพรขาวสารตางๆ(News), หัวขอขาว(Headline), รายงานสภาพดินฟาอากาศ(Weather), ขอมูล
ขาวสารที่นาสนใจ(Informations), ถาม/ตอบปญหา(FAQs), หองสนทนา(Chat), กระดานขาว(Forums), การจัดการไฟลในสวน
ดาวนโหลด(Downloads), แบบสอบถาม(Polls), ขอมูลสถิติตางๆ(Statistics) และสวนอื่นๆอีกมากมาย ที่สามารถเพิ่มเติม ดัดแปลง
แกไขแลวประยุกตนํามาใชงานใหเหมาะสมตามแตรูปแบบและประเภทของเว็บไซตนั้นๆ
Joomla คืออะไร?
Joomla คือระบบที่ชวยในการจัดการเนื้อหา(Content Management System: CMS) บนเว็บไซต เพื่อชวยในการอํานวยความสะดวก
ลดขั้นตอน และความยุงยากในการบริหารจัดการเว็บไซต โดยที่ ผูใชไมจําเปนตองมีความรูในดานการเขียนโปรแกรม หรือ
ออกแบบเว็บไซต ก็สามารถจัดทําเว็บไซตดวยตัวเองได
กอนจะมาเปนจุมลาในปจจุบัน
Mambo หรือชือเดิม Mambo Open Source (MOS) เปนระบบจัดการเนื้อหาเว็บ (Content Management System) แบบโอเพนซอร
่
สที่มผูใชจํานวนมาก Mambo เคยชนะการประกวดซอฟตแวรของนิตยสาร Linux Format ในป 2004 และ LinuxWorld เมื่อป 2005
ี
Mambo เปนซอฟตแวรที่มีความสามารถมากมาย เชน ปฏิทิน, RSS, เว็บบล็อก ปจจุบันมีกลุมนักพัฒนาจํานวนมากสรางโปรแกรม
เสริมใหกับ Mambo การติดตั้ง Mambo จําเปนตองใช Apache HTTP Server, MySQL และ PHP เดิม Mambo พัฒนาโดยบริษัท
Miro Corporation ประเทศออสเตรเลีย แตภายหลัง Miro ไดตั้ง Mambo Foundation ขึ้นมารับหนาที่แทน ใชสัญญาอนุญาตการใช
งานแบบ GPL หลังจากการเปลี่ยนรูปแบบการพัฒนามาอยูใต Mambo Foundation นักพัฒนาเดิมสวนหนึ่งไดแยกไปตั้งโครงการ
ใหมชื่อวา Joomla จูมลา! (Joomla!) เปนระบบจัดการเนือหาเว็บแบบโอเพนซอรส ที่เขียนดวยภาษาพีเอชพีและใชฐานขอมูล
้
MySQL เวอรชน 1.0 ออกเมือวันที่ 16 กันยายน ค.ศ. 2005 ทีมงาน พัฒนาจูมลา! แยกตัวออกมาจากการพัฒนา Mambo ซึ่งเปน
ั ่
ระบบจัดการเนื้อหาเว็บที่ไดรับความนิยมอีกตัวหนึ่ง เนื่องจากมีความคิดเห็นไมตรงกับบริษัท Miro Corporation ในประเทศ
ออสเตรเลีย ซึ่งเปนผูสนับสนุนหลักและเจาของเครื่องหมายการคา Mambo เมื่อวันที่ 17 สิงหาคม ค.ศ. 2005
5. 5
Joomla นั้นถูกออกแบบเวอรช่น มาอยู 2 แบบดวยกันคือ
ั
Joomla 1.0.xxx เปนเวอรชนที่ถูกพัฒนาตอมาจาก Mambo 4.5.x โดยแยกตัวออกมาทําเปนเวอรช่นของ Joomla โดยรูปแบบการใช
ั่ ั
งานยังคลายคลึงกับ Mambo 4.5.x อยู
Joomla 1.5.xxx เปนเวอรชั่นที่ถูกพัฒนาแตกตาง ออกไปจาก Joomla เวอรชั่น 1.0.xxx อยางสิ้งเชิงทั้งเมนูการใชงานรวมถึงขั้นตอน
การติดตั้ง และโครงสรางการทํางาน จากการทดสอบ ในการโหลดหนาเว็บไซต Joomla 1.5.xxx สามารถทํางานไดเร็วกวา Joomla
1.0.xxx
Content Management System: CMS คืออะไร?
Content Management System หรือ CMS ถาแปลตามตัว Content = เนือหา,บทความ Management=การจัดการ System =ระบบ
้
เพราะฉะนั้นจะไดความหายตามตัวคือ ระบบบริหารการจัดการเนื้อหา แตที่จริงแลว CMS นี้ถูกนํามาใชเรียกงานทางดานเว็บไซต
ซะสวนใหญ เ ขาจึงเรียกระบบนี้วาเปนระบบบริการการจัดการเว็บไซต โดยที่ระบบนี้ นั้นนควาหมาย จะรวมไปถึงการจัดการ
ขอมูลตางๆ ไมวาจะเปน ขอมูลที่เปนตัวอักษร รูปภาพ ไฟลงานตางๆดวย แลวแตผใชงานจะเลือกหรือกําหนดความตองการของ
ู
ตัวเอง
Jooma เหมาะกับเว็บไซตแบบไหนบาง?
วาไปแลว Joomla นั้นเราสามารถนํามาประยุกตทําเว็บไซตไดทุกรูปแบบ ตัวอยางเชน
* Corporate Web sites or portals
* Corporate intranets and extranets
* Online magazines, newspapers, and publications
* E-commerce and online reservations
* Government applications
* Small business Web sites
* Non-profit and organizational Web sites
* Community-based portals
* School and church Web sites
* Personal or family homepages
ทําความเขาใจเกี่ยวกับการใชงาน Joomla!
Joomla ถูกพัฒนาขึ้นดวยภาษา PHP และฐานขอมูล MySQL การที่จะใชงานไดนั้นจําเปนตองมี web server (เครื่องคอมพิวเตอร
ที่ใหบริการเผยแพรขอมูลทางอินเตอรเน็ต) ซึ่งตองรองรับการทํางานของ PHP และ MySQL web server ที่เหมาะสมที่สุดสําหรับ
joomla ก็คือ web server ที่ติดตั้งดวยระบบปฏิบัติการ Unix หรือ Linux นอกจากจะถูกกวา web server ที่ติดตั้งดวยระบบปฏิบัติการ
windows server เพราะไมตองเสียคาลิขสิทธิ์ ปญหาการใชงานเล็ก ๆ นอย ๆ ก็ยงมีนอยกวา windows server
ั
6. 6
ความตองการของระบบในการติดตั้ง
Software Recommended Minimum More information
PHP* 5.2 + 4.3.10 http://www.php.net
MySQL** 4.1.x + 3.23 http://www.mysql.com
Apache*** 2.x + 1.3 http://www.apache.org
(with mod_mysql, mod_xml,
and mod_zlib)
Microsoft IIS**** 7 6 http://www.iis.net
* ไมควรใช PHP 4.3.9, 4.4.2 หรือ 5.0.4. และ Zend Optimizer 2.5.10 สําหรับ PHP 4.4.x ยังมีขอบกพรองรายแรงและคุณควรขอ
โฮสตของคุณเพื่ออัปเกรดเปนเวอรชันใหม . Joomla ยังไมสามารถทํางานรวมกับ PHP 5.3
** Joomla ยังไมสามารถทํางานรวมกับ MySQL 6.x.
*** เพื่อที่จะใช SEO URL ที่คุณจะตองมี Apache mod_rewrite
**** Joomla จะเหมาะสําหรับ Apache แตยังทํางานบน Microsoft IIS (แตไมสนับสนุนอยางเปนทางการ). ขึ้นอยูกับการตั้งคาของ
คุณตอไปนี้
PHP 5.2
MySQL 5.1
Apache 2.2
Microsoft URL Rewrite Module – ความตองการสําหรับ SEO URLs เทานั้น
Joomla 1.6 will require PHP 5.2+ and MySQL 5.0.4+.
จะเห็นวาตองมี web server ที่มความพรอมจริง ๆ ในการลงระบบ joomla หากตองการทําสอบ joomla ในเครื่องคอมพิวเตอรของ
ี
คุณเองสามารถทําไดโดยใชโปรแกรม web server จําลอง ที่มีความสามารถในการจําลองระบบใหเหมือนกับ web server จริง ๆ
โปรแกรม web server มีอยูหลายตัวใหเลือกใชการติดตังงาย ๆ เพียงแค Next ไมกี่ขั้นตอนก็เสร็จเรียบรอย อยางเชน
้
- AppServ ดาวนโหลดฟรี ๆ ไดที่ http://www.appservnetwork.com/
- XAMPP ดาวนโหลดฟรี ๆ ไดที่ http://www.apachefriends.org/
เลือกเอาตัวใดตัวหนึงครับ แตผมจะแนะนําคือ XAMPP ความตางก็คือมีระบบจําลองการทํางานของ FTP Server และ Mail Server
่
มาใหดวยทําใหการใชงานเหมือน server จริง ๆ มาขึ้น
9. 9
4. เมื่อคลิ๊กNext จะเขาสูหนาเลือก คอมโพเนนที่จะติดตั้ง ในที่นี้คลิ๊กใหหมดทุกตัว
5. หนาServer Information
ชอง Server Name ใหใสlocalhost
ชอง Admin Email ใหใสemail ของเราไป
ชอง HTTP Port ใหใสหมายเลข Port ที่ตองการเผยแพรเขาไป ในที่นแนะนําเปน 80 จากนั้นคลิ๊ก Next
ี้
33. 33
ในสวนนี้ใหใสรายละเอียดเกี่ยวกับฐานขอมูล
- host name ใสช่อของ host สวนมากเปน localhost
ื
- User Name ใสชื่อผูใชงานฐานขอมูล คือ root
- Password ใสพาสเวิรดตามที่ตองไว
- Data Base ชื่อฐานขอมูลตามที่สรางไวใน phpmyadmin
จากนั้นคลิ๊ก Next
สวนของการกําหนดคา FTP ยังไมใชงานวางไวกอน จากนั้น คลิ๊กปุม Next
34. 34
ในสวนนี้เปนการกําหนดคาในขั้นตอนสุดทาย
- site name ใสชอเว็บไซต กําหนดชื่อตามตองการ
่ื
- you E-mail ใสอีเมลของผูดูแลระบบ
- admin password ใสรหัสผานในการเขาระบบของผูดูแลระบบ
- confirm admin password ยืนยันรหัสผานอีกครับ
ในชองลงมา หากตองการติดตั้งขอมูลตัวอยางก็ใหคลิ๊กที่ install sample data (ในที่นไมขอติดตั้งขอมูลตัวอยาง)
้ี
ตากนั้นคลิ๊ก Next จากนั้นจะมีหนาตางขึ้นมาใหยนยันวาขอมูลดังกลาวถูกตอง ให คลิก OK
ื ๊
เขามาสูหนานี้ ระบบจะบอกวา ชื่อผูใชงานของคุณคือ admin ระบบจะบอกใหทําการลบหรือเปลี่ยนชื่อโฟลเดอร installation
ยังไมตองไปไหนในขั้นตอนนี้ใหทําการยอหนาตางเบราวเซอรไวกอน แลวใหทําการลบโฟลเดอร installation ทิ้งกอน
36. 36
Note คําที่ใชตอนตอไป
- Front end คือสวนหนาเว็บไซต ผูใชทั่วไปที่ไมตองลงทะเบียนหรือมีหนาที่ดแลระบบสามารถเขาถึงได
ู
- Back end คือสวนดานในเว็บไซตที่ผูดูแลระบบใชจัดการตั้งคาระบบ พิมพเนื้อหาบทความตาง ๆ ผูใชทั่วไปไมสามารถ
เขาถึงหนานี้ได
- admin menu คือสวนของเมนูที่อยูดานบน
- cpanel หรือ control panel คือสวนของ back end ทั้งหมด
37. 37
การเขา – ออกระบบ ผูดแลระบบ
ู
การเขาสู cpanel สามารถทําไดโดยเขา หนา front end ตามปกติแลวพิมพช่อพาธ /administrator ตามหลัง
ื
จากนั้นกด enter ก็จะเขาสูหนาล็อกอินของ back end
จากนั้นพิมพ User Name คือ admin, password ตามที่ตั้งไวตอนติดตั้ง จากนั้นคลิ๊ก login
ก็จะเขาสูหนา cpanel
52. 52
- noindex ไมใหนําบทความนี้ไปแสดงที่ Search Engine
- nofollow ไมใหคนหาตอ กรณีมีลิ้งกในบทความและไมตองการให robots ไปตามลิ้งก URL ปลายทาง
ใสคําสั่งใดคําสั่งหนึ่งก็ได หรือใสทั้งสองคําสั่งโดยใช (,) ขั้นระหวางคําสั่ง
การใชงาน menu manager
การสรางเมนูลิ้งกไปหาบทความ section และ category ทําไดโดยคลิกที่ menu manager
๊
หรือเขาที่ admin menu >> menus >> main menu main menu เปนเมนูหลักที่มีอยูแลวไมจําเปนตองสรางใหม
จากนั้นคลิ๊กที่ new เพื่อทําการสรางเมนูยอย ใน main menu
54. 54
จะเห็นวามีสวนของ blog layout และ list layout
blog layout จะเปนแบบรูปดานลางเหมือนหนา front page
list layout แสดงในสวนหัวขอบทความเทานั้น
เมื่อเขาใจรูปแบบการแสดงผลแลวตอไปก็ทําเมนูลิ้งกไปหาบทความตามตองการ ในที่นี้จะทําลิ้งกไปหา section
ใสช่อ title , alias ตามตองการ
ื
56. 56
การสรางเมนูใหม
เมนูนี้มีลักษณะการทํางานเหมือนกับ main menu ไปที่ admin menu >> menu manager
คลิ๊กที่ new เพื่อสรางเมนูใหม
กําหนดชื่อตาง ๆ ตามตองการ
เมนูที่สรางใหม นี้จะไปปรากฏที่ โมดูล (module) ซึ่งโมดูลนี้สามารถจะเคลื่อนยายไป วางตําแหนงไหนของเทมเพลท
(template) ก็ได เมื่อกําหนดชื่อเรียบรอยแลว ก็ทําการ save
57. 57
การใชงานเมนูที่สรางนี้ จะเหมือนกับการใชงาน main menu ดังที่กลาวมาแลวในขางตน
เมนูที่สรางใหม จะกลายเปนโมดูล ไปโดยอัตโนมัติ
Trash manager
ทํางานเปนถังขยะ มีในสวนของ article และ menu เทานั้น ประโยชนคือเมื่อคุณทําการลบ บทความหรือเมนู บทความหรือ
เมนูดังกลาวจะลงมาอยูในถังขยะ เพื่อปองกันความผิดพลาดกรณีลบผิดหรือตองการนํามาใชใหม ได ถาทําการลบออกจาก ถังขยะนี้
บทความหรือเมนูน้นจะหายไปและไมสามารถกูไดอีกตอไป
ั
Front page manager
สวนนี้เอาไวสาหรับจัดการ การเผยแพรบทความดานหนาเว็บ
ํ
58. 58
User Manager
สวนจัดการผูใช สามารถลบ แกไขชื่อ รหัสผาน กําหนดสิทธิการใชงาน เพิ่มผูใชงานใหมไดที่น่ี ผูทมสิทธิใชในสวนนี้คือ
ี่ ี
administrator และ super administrator
การเพิ่มผูใชงานใหม คลิ๊กที่ New กรอกรายละเอียด name, username, e-mail, password กําหนด group จากนั้นคลิก save
๊
62. 62
การสรางรายชือผูติดตอ Contact
่
ไปที่ admin menu >> component >> contacts
คลิ๊กแท็บเมนู Categories จากนั้นคลิ๊ก new เพื่อสราง Categories ใหม
ใส title และ alias จากนั้น Save
63. 63
คลิ๊กแท็บเมนู Contacts จากนั้นคลิ๊ก new เพื่อสรางชื่อผูติดตอ
- ใส name, alias
- เลือก Category
- linked to user สามารถกําหนดใหสงขอความติดตอไปหาผูใชงานที่ลงทะเบียนในบัญชี joomla ได
ในชอง information ใสรายละเอียดเกี่ยวกับที่อยูติดตอ
73. 73
Web Link Manager
สําหรับเก็บลิ้งก URL ของเว็บไซตตาง ๆ ใหเปนหมวดหมู งายตอการใชงาน
ไปที่ admin menu >> component >> web links
คลิ๊กที่แท็บเมนู Categories จากนั้น คลิ๊ก new เพื่อสราง Categories
ใสช่อ tile, alias
ื
74. 74
คลิ๊กที่แท็บเมนู links จากนัน คลิ๊ก new เพื่อสราง links
้
ใสขอมูลตาง ๆ ของลิ้งก ตามตองการ จากนั้น save
เลือกรูปแบบการแสดงผล
- all category การแสดงผลรวมทุก ๆ category
- category การแสดงเฉพาะ category ที่ระบุ
- web link submission layout สําหรับใสเว็บลิ้งกใหม ในหนา front end
81. 81
- title ตั้งชื่อใหกบโมดูล
ั
- Show title เลือกเปน no เพื่อไมใหแสดงชื่อโมดูลที่หนาเว็บไซต
- Enable เลือกเปน yes เพื่อเปดโมดูลใหใชงานได
- Position เลือกตําแหนงในการจัดวาง (User4)
Mass Mail
ฟงกช่นที่ชวยใหคณสง อีเมล ไปยังกลุมผูใชงานไดงาย ๆ
ั ุ