Εργασία μαθητών του Γ2, στο πλαίσιο του προγράμματος "Μεγάλοι Έλληνες της Μεγάλης Ελλάδας", ΠΠΓΖΣ Ιωαννίνων 2014-15.

1. ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
Βάββα Μαρία
Γερασιμίδη Χρυσούλα
Ζυγογιάννη Θάνια
Καννή Ειρήνη
ΜηχαΪλίδου Ναταλία
Γ2

2. ΓΕΝΙΚΑ
 Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος, υπήρξε
σημαντικός Έλληνας φιλόσοφος, μαθηματικός, γεωμέτρης και
θεωρητικός της μουσικής. Είναι ο κατεξοχήν θεμελιωτής των ελληνικών
μαθηματικών , δημιούργησε ένα άρτιο σύστημα για την επιστήμη των
ουρανίων σωμάτων που κατοχύρωσε με όλες τις σχετικές αριθμητικές
και γεωμετρικές αποδείξεις και ήταν ιδρυτής ενός μυητικού φιλοσοφικού
κινήματος που λέγεται Πυθαγορισμός .

3.  Επίσης ,επηρέασε σημαντικά τη φιλοσοφία και τη θρησκευτική διδασκαλία
στα τέλη του 6ο αιώνα π.Χ., συχνά αναφέρεται ως σπουδαίος μαθηματικός
και επιστήμονας και είναι γνωστός για το Πυθαγόρειο Θεώρημα που έχει το
όνομά του. Ο Πυθαγόρας γεννήθηκε το 580 π.Χ. , περίπου, στη Σάμο, αλλά
έζησε και έδρασε στον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας. Πέθανε στο
Μεταπόντιον της Ιταλικής Λευκανίας σε ηλικία 84 ετών το 496 π.Χ. ,
περίπου. Το όνομα Πυθαγόρας του το έδωσαν οι γονείς του προς τιμήν της
Πυθίας που προφήτευσε την γέννηση του.

4.  Ο Πυθαγόρας ιδρυτής της Πυθαγόρειας σχολής. Η σχολή των
Πυθαγορείων εμφανίζεται συγκροτημένη μέσα στις πόλεις της Μεγάλης
Ελλάδος ως κίνημα πολιτικό και θρησκευτικό.
 Η φιλοσοφία μετακινείται από την περιοχή της Ιωνίας στην Κάτω Ιταλία,
όπου ήκμαζαν οι ελληνικές πόλεις. Ο Κρότωνας, αριστοκρατική πόλη της
Μεγάλης Ελλάδος, έγινε το ορμητήριο του "Θιάσου" του Πυθαγόρα που
επεδίωκε την ηθική και πνευματική αναγέννηση όλων των λαϊκών
στρωμάτων, ανδρών και γυναικών.

5. ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
 Ο Πυθαγόρας δίδασκε ότι ολόκληρο το σύµπαν αποτελεί µια ολότητα µε
µαθηµατική τάξη. Τα πάντα διαιρούνται σε τριάδες. Όσον αφορά στο
σύµπαν, αυτό διαιρείται σε τρεις κόσµους:
1. Τον Υπέρτατο, µία λεπτή ουσία που ήταν και το πραγµατικό πεδίο της
µονάδας.
2. Τον Ανώτερο, τον κόσµο των αθανάτων.
3. Τον Κατώτερο, των θνητών θεών, δαιµόνων, ανθρώπων, ζώων και όλων
των υλικών πραγµάτων.
 Τα ζωντανά όντα έχουν µία τριαδική φύση: σώµα, ψυχή (που ο
Πυθαγόρας συσχέτιζε µε το νου) και πνεύµα.

6.  Ο Πυθαγόρας ήταν αντίθετος µε τη χειρουργική και συνήθιζε να διδάσκει
τη βοτανικήκαι ιατρική φυτική παράδοση.
 Πίστευε επίσης στη φιλία ως την πιο αληθινή και πλησιέστερη στην
τελειότητα µορφή σχέσης.
 Καταδίκαζε την αναρχία ως το µεγαλύτερο έγκληµα.
 ∆ίδασκε τους µαθητές του ότι από τη στιγµή της µύησής τους έπρεπε να
µάθουν να εφαρµόζουν την αλήθεια στην καθηµερινή τους ζωή. Η
επίτευξη αυτού του σκοπού συνίστατο σε τρεις βασικούς παράγοντες:
1. Πραγµάτωση της αλήθειας στη διάνοια
2. Αρετή της ψυχής
3. Αγνότητα του σώµατος.
∆ίδασκε επίσης τη θεωρία της µετεµψύχωσης, σύµφωνα µε την οποία η
ψυχή του ανθρώπου µπορεί να συνεχίσει να υπάρχει και µετά το
θάνατο µέσα από ένα ζώο ή µέσα σε κάποιο φυτό, µέχρι να
τελειοποιηθεί και να φτάσει στο στάδιο της τελικής της ένωσης µε την
κοσµική ψυχή.

7. ΑΡΙΘΜΟΙ
 Ο Πυθαγόρας, ως µαθηµατικός, διέκρινε τους αριθµούς
σε άρτιους τους οποίους επειδή επιτρέπουν την επ'
άπειρον διαίρεση θεωρούσε ατελέστερους, και σε
περιττούς, τους οποίους επειδή παρουσιάζουν
ολοκληρωµένη µορφή, η οποία έχει αρχή, µέσο και τέλος,
θεωρούσε τελειότερους.

8.  Σε κάθε αριθµό απέδιδε µία αρχή, ένα νόµο και µία ενεργό δύναµη του
σύµπαντος. Οι τέσσερις πρώτοι αριθµοί αντιστοιχούσαν στις βασικές
αρχές του σύµπαντος, εφόσον κάθε πράξη πρόσθεσης ή
πολλαπλασιασµού µε αυτούς τους αριθµούς δηµιουργεί όλους τους
υπόλοιπους. Εκτός από το τρία, ο Πυθαγόρας θεωρούσε επίσης πολύ
σηµαντικούς τους αριθµούς επτά και δέκα. Το επτά, ως άθροισµα των
αριθµών τέσσερα και τρία είναι ο αριθµός των µυστών και των µεγάλων
µυηµένων ενώ το δέκα είναι ένας τέλειος αριθµός καθώς αντιπροσωπεύει
τις αρχές της µονάδας στο σύνολό τους. Οι Πυθαγόρειες θεωρίες περί
αριθµών αποτέλεσαν τη βάση της σηµερινής αριθµολογίας.

9.  Κατά τη γνώµη του, οι αριθµοί είναι αυτή η ίδια η ουσία του κόσµου και
όχι απλώς σύµβολα ποσοτικών σχέσεων, γι' αυτό και είναι ιεροί. Η
µονάδα (1) συµβολίζει το πνεύµα, τη δύναµη εκείνη από την οποία
προέρχεται το παν. Η δυάδα (2) δείχνει τις δύο µορφές της ύλης - Γη και
Νερό. Η τριάδα (3) φανερώνει το χρόνο στις τρεις του διαστάσεις -
παρόν, παρελθόν, µέλλον κ.ο.κ. Η κατανόηση των κοσµικών φαινοµένων
ήταν δυνατή µε τη αριθµολογία, τη γεωµετρία και τη µουσική.

10. ΜΟΥΣΙΚΗ
 Σηµαντική υπήρξε και η συνεισφορά του Πυθαγόρα στο χώρο της
µουσικής καθώς λέγεται ότι επινόησε τη διατονική κλίµακα. Ανακάλυψε
ότι όλη η µουσική µπορεί να ερµηνευθεί µε µαθηµατικούς τύπους οι
οποίοι, όπως υποστήριζε, µπορούν να εφαρµοστούν στο σύµπαν,
αποτελώντας τη βάση της παράξενης θεωρίας του περί αρµονίας ή
µουσικής των σφαιρών.

12. ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ ΘΕΩΡΗΜΑ
 Από τον 4ο αιώνα π.Χ.,ο Πυθαγόρας έδινε στοιχεία για την ανακάλυψη
του Πυθαγορείου Θεωρήματος ( Πυθαγόρειο Θεώρημα),ένα θεώρημα
γεωμετρίας σύμφωνα με το οποίο σε κάθε ορθογώνιο τρίγωνο το
τετράγωνο της υποτείνουσας (η πλευρά απέναντι από την ορθή γωνία)
είναι ίση με το άθροισμα των τετραγώνων των δύο κάθετων πλευρών .

13. Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΑ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ
 Όταν έφθασε στην Ιταλία, πήγε πρώτα στον Κρότωνα, όπου έκανε
μεγάλη εντύπωση στους εκεί κατοίκους. Ήταν ένας άνδρας με
μακρόχρονες περιπλανήσεις και εξαιρετικός από την ίδια του τη
φύση, καλά προικισμένος από την τύχη, φιλελεύθερος στα
φρονήματα και μεγάλος, με πολλή χάρη και ευπρέπεια στον λόγο και
στο ήθος και σε όλα τα άλλα, με αποτέλεσμα να γοητεύσει τους
ανώτατους άρχοντες της πόλεως.

14.  Αφού είπε πολλά καλά, κατά διαταγή των αρχόντων άρχισε να
συμβουλεύει τους νέους. Μετά απ' αυτά, οι νέοι προσέρχονταν αθρόα
κοντά στον Πυθαγόρα και ύστερα οι γυναίκες και έτσι ιδρύθηκε από
αυτόν σύλλογος γυναικών. Η φήμη του μεγάλωσε ακόμη περισσότερο
και απέκτησε πολλούς οπαδούς ακόμη και βασιλείς και δυνάστες από
την γειτονική βάρβαρη χώρα.

16.  Με την πρώτη του δημόσια ομιλία, ενώπιον του δήμου μετέστρεψε τους
πάντες υπέρ του και όπως παραδίδει ο Νικόμαχος περισσότεροι από
δύο χιλιάδες παρακολούθησαν τους λόγους του. Γοητεύτηκαν δε τόσο
που δεν επέστρεψαν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους αλλά μαζί με τα
παιδιά και τις γυναίκες τους έκτισαν ένα τεράστιο οίκημα ομαδικής
ακροάσεως, το «Ομακοείον» και ίδρυσαν την ονομαζόμενη απ' όλους
Μεγάλη Ελλάδα στην Ιταλία, γινόμενοι πολίτες της.

17.  Και αφού αποδέχθηκαν ορισμένους Νόμους και παραγγέλματα απ'
αυτόν σαν να ήταν θείες υποθήκες έξω από τις οποίες τίποτε δεν
έκαναν, παρέμειναν με ομόνοια μαζί με το σύνολο των μαθητών
επευφημούμενοι και «μακαριζόμενοι» από όλους τους γύρω τους. Τις δε
περιουσίες τους έθεταν σε κοινή χρήση και συγκατέλεγαν τον Πυθαγόρα
μεταξύ των Θεών. Γι' αυτό ένα απ' τα απόρρητα που παρεδόθησαν σ'
αυτούς κατά τα μαθήματα, είναι η λεγόμενη «Τετρακτύς» με την οποία
ορκίζονταν για όλα όσα ήθελαν να βεβαιώσουν επικαλούμενοι την
ενέργεια της ύπαρξης του Πυθαγόρα (σαν κάτι θείο).

18. ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
 Όταν ο Μνήσαρχος επέστρεψε στη Σάμο με πολλά κέρδη και μεγάλη
περιουσία, έχτισε ιερό του Πύθιου Απόλλωνα και πρόσεξε ιδιαίτερα την
ανατροφή του παιδιού του, αναθέτοντάς την παράλληλα πότε στον
Κρεώφυλο, πότε στον Φερεκύδη από τη Σύρο καθώς επίσης και σε
ιερείς.
Ο νεαρός Πυθαγόρας μεγάλωνε με μεγάλη σεμνότητα και σωφροσύνη
και έγινε όμορφος στην εμφάνιση πολύ περισσότερο από άλλους νέους.
Απολάμβανε δε κάθε είδους σεβασμό ακόμη και από τους πολύ
μεγαλύτερούς του σε ηλικία πολίτες. Όταν ομιλούσε μετέστρεφε τους
πάντες με το μέρος του και εφαίνετο αξιοθαύμαστος ώστε από τους
πολλούς να βεβαιώνεται με κάθε φυσικότητα πώς ήταν πράγματι υιός
του θεού Απόλλωνος.

19.  Ενθαρρυνόμενος από τις σχετικές αυτές δοξασίες και την παιδεία που
έλαβε από βρέφος και από τη φυσική του ομορφιά, ακόμη περισσότερο
κατέβαλλε προσπάθεια να αποδεικνύει τον εαυτό του άξιο των
προτερημάτων που τον διακοσμούσαν. Όλα όσα έλεγε ή έπραττε τα
έκανε με μειλιχιότητα, δίχως να κυριεύεται ούτε από οργή, ούτε από
ζήλια, ούτε από εριστικότητα ούτε από άλλη διαταραχή ή επιπολαιότητα.
Μεγάλη θρησκευτικότητα χαρακτήριζε τη συμπεριφορά του και
ακολουθούσε ιδιαίτερα σημαντικές δίαιτες, με ισορροπία ψυχής και
εγκράτεια σώματος. Όντας ακόμη έφηβος, η φήμη του έφθασε εις
την Μίλητο προς τον Θαλήν και εις την Πριήνη προς τον Βίαντα, τους
δύο εκ των επτά σοφών της αρχαιότητος και σε πολλά μέρη οι άνθρωποι
εξεθείαζαν τον νεανία, αποκαλώντας τον, τον "εν Σάμω κομήτην".

20. Το άγαλμα
του
Πυθαγόρα
στη Σάμο.

21. Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΑ
 Ο νεαρός Πυθαγόρας έχοντας βελτιώσει τις διατροφικές του συνήθειες
κοντά στον Θαλή, χρησιμοποιώντας με άριστο μέτρο ελαφρές και
ευκολοχώνευτες τροφές, δίχως υπερβολές στην οινοποσία, απέκτησε
πολύ καλή υγεία, την ικανότητα να κοιμάται λίγο καθώς και διαύγεια και
καθαρότητα ψυχής. Ακολουθώντας την προτροπή του διδασκάλου του,
απέπλευσε προς την Σιδώνα θεωρώντας πως από εκεί θα μετέβαινε
ευκολότερα προς την Αίγυπτο. Εκεί συνάντησε τους απογόνους του
Μώχου, του φυσιολόγου-μάντη, και τους άλλους ιεροφάντες της Φοινίκης
και μυήθηκε στα ιερά μυστήρια της Βύβλου και της Τύρου και εις τις
τελετουργίες που ιερουργούνται σε πολλά μέρη της Συρίας.

22.  Όχι από λόγους δεισιδαιμονίας αλλά από μεγάλη επιθυμία και όρεξη για
μάθηση, για να μην του διαφύγει κάτι αξιοσπούδαστο που υποκρύπτεται
στα απόρρητα μυστήρια των Θεών και στις ιερές τελετές. Εκεί έμαθε
πως τα περισσότερα τελετουργικά στοιχεία είναι "άποικα", δηλαδή
προέρχονται από αλλού και ότι κατάγονται από τα ιερά της Αιγύπτου.
Έτσι, αποφάσισε να διαπλεύσει προς την Αίγυπτο ελπίζοντας ότι εκεί θα
μετάσχει σε μυστήρια θειότερα και γνησιότερα.

23. Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
 Όταν ο Πυθαγόρας επέστρεψε στη Σάμο, κατασκεύασε διδασκαλείο
ημικυκλικό που για αιώνες αργότερα διατηρήθηκε με την ονομασία
«ημικύκλιο του Πυθαγόρα», στο οποίο οι Σάμιοι συσκέπτονταν για τα
κοινά. Το λίγο διάστημα που έμεινε στην πατρίδα του, ασχολήθηκε με τη
διδασκαλία κάποιων νέων, μεταξύ των οποίων ήταν ο Ευρυμένης ο
Σάμιος, αθλητής που νίκησε πολλούς και μεγάλους αθλητές
στους Ολυμπιακούς Αγώνες

24.  Ο Πυθαγόρας επιχειρούσε με κάθε τρόπο να μεταδώσει στους
συμπατριώτες του τα μαθήματα των αριθμών καθώς και άλλες γνώσεις
της πολύ πλούσιας παιδείας του. Όμως οι Σάμιοι δεν έδειξαν το
απαιτούμενο ενδιαφέρουν ούτε και ακολούθησαν τις διδασκαλίες του στον
τρόπο ζωής τους με αποτέλεσμα ο Πυθαγόρας να παραιτηθεί εν τέλει από
τις προσπάθειες διαπαιδαγώγησης τους.

25.  Τον θαύμαζαν βεβαίως και του προσέφεραν αξιώματα και μάλιστα τον
ανάγκαζαν να συμμετέχει σε όλες τις δημόσιες λειτουργίες, ενώ η φήμη
του τόσο είχε απλωθεί σε όλη την Ελλάδα που άλλοι μεγάλοι φιλόσοφοι
επίσης ήλθαν εις την Σάμο, ζητώντας να τον συναντήσουν. Ο
Πυθαγόρας διεπίστωσε ότι η συμμόρφωσή του προς τα πρόσθετα αυτά
καθήκοντα προς την πατρίδα δυσχέραινε τη δυνατότητα να φιλοσοφεί.

26. ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΑ
 «Τα λόγια είναι οι άνεµοι της ψυχής.»
 «Η παιδεία μοιάζει µε χρυσό στεφάνι, γιατί και αξία
µεγάλη έχει και ωφέλεια πολύ µεγάλη προσφέρει.»
 «Καθώς φαίνεται, η δικαιοσύνη είναι τετράγωνη, σ’ όλα τα
µέρη ίση και όµοια.»

27. ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ
• http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%85%CE%
B8%CE%B1%CE%B3%CF%8C%CF%81%CE%B1
%CF%82
• http://www.hellinon.net/Pythagoras.htm
• http://1lyk-karpen.eyr.sch.gr/geometry/gramm.pdf
• https://www.google.gr/search?q=%CF%80%CF%85
%CE%B8%CE%B1%CE%B3%CF%8C%CF%81%C
E%B1%CF%82+%CE%BF+%CF%83%CE%AC%CE
%BC%CE%B9%CE%BF%CF%82&espv=2&biw=102
4&bih=667&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=
Fef5VI-IJMvePYuFgJAF&ved=0CH4QiR4