2. K
KARADENİZ BÖLGESİ
1. Konumu ve Sınırları K
Bölge, Türkiye’nin kuzeyindedir. Ġsmini P
kuzeyindeki Karadeniz’den alır. S
S
Bölge, doğuda Gürcistan sınırından baĢlayarak,
1
batıda Sakarya Ovası ile Bilecik’in doğusunda
kadar uzanır. 0
.
Türkiye yüzölçümünün % 18'ine sahip olan bölge, C
bu oranla yüzölçüm bakımından üçüncüdür.
O
Doğu - batı istikametinde en uzun olan bölgemizdir. M
KPSS10.com
3. K
KARADENİZ BÖLGESİ
1. Konumu ve Sınırları K
Bölge, batıdan doğuya doğru yaklaĢık 1400 km lik P
uzunluğa, kuzey - güney istikametinde ise 100 - S
200 km arasında değiĢen geniĢliğe sahiptir. S
1
Bölge, Doğu Karadeniz, Orta Karadeniz ve Batı
Karadeniz olmak üzere üç coğrafi bölümden 0
meydana gelir. .
C
O
M
KPSS10.com
4. K
KARADENİZ BÖLGESİ
2. Yeryüzü Şekilleri K
P
Bölgede, çeĢitli jeolojik zamanlara ait araziler
bulunmakla birlikte, daha çok III. jeolojik zamanda S
oluĢmuĢ araziler yer alır. Dağlar kıyıya paralel S
uzanır. 1
0
Karadeniz Bölgesinde dağların kıyıya paralel
uzanmasına bağlı olarak ortaya çıkan özellikler .
Ģunlardır ; C
O
M
KPSS10.com
5. K
KARADENİZ BÖLGESİ
a) Dağlar kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaĢımı K
güçleĢtirmektedir. UlaĢım geçitler yardımı ile
P
yapılmaktadır. Doğu Karadeniz Bölümünde
Kalkanlı ve Kop geçitleri bulunmaktadır. S
S
b) Dağların kıyıya paralel uzanmasına bağlı 1
kıyılarda boyuna kıyı tipi ortaya çıkmıĢtır .
0
Kıyılarda girinti ve çıkıntı azdır , kıyılarda doğal
liman azdır, kıyılarda koy ve körfez sayısı azdır, .
ada sayısı azdır. C
O
c) Falez ( Yalıyar ) oluĢmuĢtur .
M
KPSS10.com
6. K
KARADENİZ BÖLGESİ
d) Kıyı ve iç kesimler arasında farklı iklim tipleri K
ortaya çıkmıĢtır . Kıyılarda nemli ve yağıĢlı bir
P
iklim iç kesimlerde ise karasal iklim koĢulları
görülmektedir. S
S
e) Nüfus kıyılarda daha yoğundur , iç kesimlere 1
doğru gidildikçe nüfus azalmaktadır.
0
f) Kıta sahanlığı (ġelf sahası ) dardır. .
C
O
M
KPSS10.com
7. K
KARADENİZ BÖLGESİ
Bu dağlara Karadeniz Dağları ya da Kuzey K
Anadolu Dağları adı verilir. Kuzey Anadolu P
Dağları kıyı ve iç sıra dağları olarak ikiye ayrılır.
S
Bu iki sıradağ kuĢağını Kuzey Anadolu Fay Hattı
birbirinden ayırır. S
1
Dağlar, Batı Karadeniz Bölümü’nde yaklaĢık 2000 0
m. yükseltiye sahiptir. Orta Karadeniz
Bölümü’nde yükselti azalarak 1000 m.ye iner.
.
Doğu Karadeniz Bölümü’nde ise yükselti artarak C
yaklaĢık 4000 m.ye çıkar. O
M
KPSS10.com
8. K
KARADENİZ BÖLGESİ
Bölgede, ovalar çok az yer kaplar ve genellikle K
Orta Karadeniz Bölümü’nde toplanmıĢtır.
P
ÇarĢamba ve Bafra ovaları bölgenin en büyük
ovalarıdır. S
S
Bölgenin en önemli akarsuları Kızılırmak, 1
YeĢilırmak, Sakarya, Çoruh, Bartın ve Yenice
0
(Filyos) dir. YerĢekillerinin özelliği nedeni ile,
göllerin yüzölçümü küçüktür. Sera, Tortum, .
Uzungöl, Yedigöller ve Abant bölgenin baĢlıca C
gölleridir. Doğu Karadeniz Bölümü’nün yüksek O
dağ zirvelerinde ise buzul (sirk) gölleri bulunur.
M
KPSS10.com
9. K
KARADENİZ BÖLGESİ
YerĢekillerinin özelliği nedeni ile ulaĢım kıyı K
Ģeridinde yoğunlaĢır. Ġç kesimlerle olan bağlantı
P
Kalkanlı (Zigana) ve Kop gibi önemli geçitlerle
sağlanır. Ayrıca, bölgedeki dağlar denize paralel S
uzandığı için, kıyılarda boyuna kıyı tipi görülür. S
1
0
.
C
O
M
KPSS10.com
10. K
KARADENİZ BÖLGESİ
Yaz mevsimi ise kıyı kesime göre daha sıcaktır. K
P
Ġç Batı Anadolu’da kıyı kesimine göre azalan
yağıĢlar, ilkbahar mevsimine doğru kayar. S
S
Yaz kuraklığı kıyı kesimden daha azdır. 1
0
.
C
O
M
KPSS10.com
11. K
KARADENİZ BÖLGESİ
3. İklim K
P
Bölgenin kıyı Ģeridinde Karadeniz iklimi etkilidir.
Her mevsim yağıĢ almasından dolayı, bulutlu gün S
sayısı ile yıllık yağıĢ miktarı fazladır. S
1
Doğu Karadeniz kıyı Ģeridinde yıllık yağıĢ miktarı
0
oldukça fazladır. (Giresun 1268 mm, Rize 2400
mm.) .
C
Bunun yanında, Doğu Karadeniz kıyılarında yer O
almasına rağmen Trabzon’da yağıĢ miktarı daha
azdır. (833 mm)
M
KPSS10.com
12. K
KARADENİZ BÖLGESİ
3. İklim K
P
Orta Karadeniz kıyı Ģeridinde yıllık yağıĢ miktarı
600 - 1200 mm. arasındadır. (Samsun 650 mm, S
Ordu 1146 mm) Batı Karadeniz kıyı Ģeridinde ise, S
yağıĢ 1000 mm. nin üzerindedir. (Zonguldak 1220 1
mm, Bartın 1196 mm)
0
.
C
O
M
KPSS10.com
13. K
KARADENİZ BÖLGESİ
3. İklim K
P
Kıyıdan itibaren duvar gibi yükselen dağlar,
Karadeniz üzerinden gelen nemli hava kütlelerinin S
dağların denize bakan yamaçlarında yağıĢ S
bırakmalarına, iç kısımlara da kuru olarak 1
geçmelerine neden olur. Buna bağlı olarak, yağıĢ
0
miktarı güneye gidildikçe azalır ve Karadeniz iklimi
yerini karasal iklime bırakır. Bölgelerin iç .
kesimlerinde günlük ve yıllık sıcaklık farkları kıyıya C
nazaran daha fazladır. O
M
KPSS10.com
14. K
KARADENİZ BÖLGESİ
4. Bitki Örtüsü K
Bitki örtüsü, iklim tiplerinin özelliklerini en iyi P
Ģekilde yansıtır. Bundan dolayı, iki iklim tipinin S
etkili olduğu bölgede, iki karakteristik bitki örtüsü S
vardır. Karadeniz iklim özelliklerinin etkili olduğu
1
kıyı Ģeridinde ormanlar yaygınken, karasal iklim
özelliklerinin etkili olduğu iç kesimlerde seyrek 0
ağaçlı ot toplulukları görülür. .
C
O
M
KPSS10.com
15. K
KARADENİZ BÖLGESİ
4. Bitki Örtüsü K
Türkiye’de % 25 ile orman oranının en fazla P
olduğu bölge Karadeniz’dir. Bölgede nemliliğin S
fazla olması, ormanların yetiĢmesini S
kolaylaĢtırdığı gibi, orman yangınlarının da çok
1
az olmasını sağlar.
0
.
C
O
M
KPSS10.com
16. K
KARADENİZ BÖLGESİ
5. Toprak K
Bölgede, iklime bağlı olarak asit tepkime P
(reaksiyon) gösteren, koyu renkli, humus S
bakımından zengin yıkanmıĢ çeĢitli topraklar S
bulunur. Kuzey Anadolu Dağları’nın fazla yağıĢ
1
alan kuzey yamaçlarında boz ve esmer renkte
kireçsiz orman toprakları yaygındır. Toprak 0
yüzeyinde kimyasal reaksiyonun fazla olması, .
toprak katmanlarının kalınlaĢmasını kolaylaĢtırır. C
O
M
KPSS10.com
17. K
KARADENİZ BÖLGESİ
Tarım: Kıyı kesimindeki Ege Bölümü’nde verimli K
tarım topraklarının bulunması ve Akdeniz
ikliminin etkisi nedeniyle, ekonomik değeri P
yüksek olan ihraç ürünleri yetiĢtirilir. S
S
Bu bölümde tarımda makine kullanımı yaygındır.
1
Ġntansif (modern) tarım yöntemleri uygulanır. 0
Tarımsal nüfus yoğunluğu fazla olan bu bölümde .
seracılık da yaygındır. C
O
M
KPSS10.com
18. K
KARADENİZ BÖLGESİ
6. Nüfus ve Yerleşme K
Karadeniz Bölgesi, 1997 nüfus sayımına göre, P
8,2 milyon nüfusa sahiptir. Bu miktar, bölge S
yüzölçümü ile oranlandığında km2 ye 58 kiĢi S
düĢer. Bölgenin nüfus yoğunluğu Türkiye
1
ortalamasının altındadır.
0
.
C
O
M
KPSS10.com
19. K
KARADENİZ BÖLGESİ
6. Nüfus ve Yerleşme K
1975 nüfus sayımına göre, Karadeniz Bölgesi’nin P
nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının S
üzerindeydi. ġimdi ise Türkiye ortalamasının S
altına düĢmesinin nedeni, son yirmi yıldır,
1
bölgeden diğer bölgelere özellikle Marmara
Bölgesi’ne olan göçlerdir. Göçün en önemli 0
nedeni, bölgedeki ekonomik faaliyetlerin sınırlı .
oluĢudur. C
O
M
KPSS10.com
20. K
KARADENİZ BÖLGESİ
6. Nüfus ve Yerleşme K
Bölgede nüfus dağılıĢı da düzenli değildir. P
Bölüm ve yöreler arasında önemli farklar vardır. S
S
Bunun en önemli nedeni, bölgedeki yeryüzü
1
Ģekillerinin engebeli ve yüksek olmasıdır. Nüfus
daha çok, Karadeniz kıyı Ģeridinde ve iç 0
kesimlerdeki ovalarda toplanmıĢtır. Dağınk .
yerleĢme görülür.Bunun en temel sebebleri C
arasında arazinin dağınık tarım arazilerinin
O
parçalı , dağınık olması su kaynaklarının bol
olması gelir. M
KPSS10.com
21. K
KARADENİZ BÖLGESİ
7. Ekonomik Özellikler K
Tarım, kıyı kesimindeki sınırlı alanlar ile iç P
kesimlerdeki ovalarda yapılır. Bölgede dağların S
geniĢ yer kaplaması ve arazinin engebeli olması S
makineli tarımı güçleĢtirir. Daha çok insan ve
1
hayvan gücüne dayalı emek yoğun tarım
yaygındır. Bölgenin kıyı Ģeridinde çay, fındık, 0
sebze, meyve ve mısır tarımı yapılırken, iç .
kesimlerde Ģekerpancarı, tütün ve tahıl tarımı C
yaygındır. Akarsu boylarının bazı kesimlerinde
O
ise çeltik tarımı yapılır.
M
KPSS10.com
22. K
KARADENİZ BÖLGESİ
7. Ekonomik Özellikler K
Türkiye çay üretiminin tamamı, fındık üretiminin P
de % 80'den fazlası Karadeniz Bölgesi’ne aittir. S
Karadeniz Bölgesi, nadasa ayrılan toprak S
oranının en az olduğu bölgedir. Bölgede, tarım
1
alanlarının sınırlı oluĢu ve sanayinin az geliĢmesi
gibi nedenlerle kıyı Ģeridindeki bölge halkı 0
balıkçılığa yönelmiĢtir. Bölgenin iç kesimlerinde .
ise, balıkçılığın yerini küçük ve büyükbaĢ C
hayvancılık alır. Arıcılık ve kümes hayvancılığı da
O
geliĢmiĢtir.
M
KPSS10.com
23. K
KARADENİZ BÖLGESİ
YER ALTI ZENGİNLİKLERİ: K
Taşkömürü: Zonguldak , Bartın ve P
Kastamonu’da. Türkiye’de tek. S
S
Bakır: Murgul (Artvin), Küre (Kastamonu), Çayeli
1
(Rize). Türkiye’de 1.Sıradadır.
0
Linyit: Bolu, Çankırı, Amasya, Samsun, .
Ankara’da. Demir: Ordu’da. C
O
Manganez: Trabzon, Artvin, Amasya ve
Kastamonu’da çıkarılır. M
KPSS10.com
24. K
KARADENİZ BÖLGESİ
ENDÜSTRİ: K
Demir-Çelik Sanayisi: Karabük ve Ereğli’de. Bakır P
Tesisleri: Samsun’da. S
Şeker Sanayisi: Turhal, Amasya, Suluova, Çorum, S
Kastamonu ve Çorum’da. 1
Tütün Sanayisi: Samsun ve Tokat’ta. Kağıt Sanayisi: Batı 0
Karadeniz’de. .
Çay Sanayisi: Rize ve çevresi. Fındık Sanayisi: Ordu ve C
çevresi. O
Gıda ve Dokuma Sanayisi: Büyük kentlerin yakınlarında M
KurulmuĢtur.
KPSS10.com
25. K
KARADENİZ BÖLGESİ
BÖLGE HAKKINDA NOTLAR K
Alan bakımından %18 ile 3. Büyük bölgemizdir. P
S
Kırsal nüfusun en fazla olduğu bölgemizdir. S
1
Ormanlarımızın %27’sine sahip olarak
1.Sıradadır. 0
.
En fazla yağıĢ alan bölgedir. C
O
Nadasa bırakmanın en az olduğu bölgedir.
M
KPSS10.com
26. K
KARADENİZ BÖLGESİ
BÖLGE HAKKINDA NOTLAR K
Temel geçim kaynağı tarımdır. P
S
En çok göç veren bölgedir. S
GüneĢten yararlanma oranı en az bölgedir. 1
0
Gölge uzunluğu en fazla bölgedir. .
Gece-Gündüz süresi arasındaki farkın en fazla
C
olduğu bölgedir. O
M
Kimyasal çözülmenin en fazla olduğu bölgedir.
KPSS10.com
27. K
KARADENİZ BÖLGESİ
BÖLGE HAKKINDA NOTLAR K
En fazla heyelan olan bölgedir. P
S
En fazla falez (yalıyar) olan bölgedir. S
Çay, Fındık, Mısır, Keten-Kenevir, Soya Fasulyesi 1
üretiminde 1. Sıradadır. 0
.
TaĢkömürünün tamamı ve Bakırın yarısı bu
bölgeden sağlanır.
C
O
Kereste en çok Sinop, Kastamonu ve Bolu’da M
üretilir.
KPSS10.com
28. K
KARADENİZ BÖLGESİ
BÖLGE HAKKINDA NOTLAR K
Boyuna kıyı tipi görülür. P
S
Sıcaklık ortalaması 14-15 derece, yağıĢ ortalama S
1000 mm’dir.
1
Çatalağzı Termik Santrali bu bölgededir. 0
.
Kızılırmak Türkiye’nin en uzun ırmağıdır... C
O
M
KPSS10.com
