Tiet kiem dien nang

Tiết kiệm điện năng Tháng 1/2007
Trang - 1 -
KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ
Biến tần, một biện pháp tiết kiệm điện
Ở các xí nghiệp, nhà máy và ở các nhà máy điện đều có các thiết bị hút thổi gió,
khói, hơi nước...có sử dụng động cơ ba pha xoay chiều làm động cơ sơ cấp. Tại
các xí nghiệp khác, thường là các thiết bị làm mát ( điều hoà trung tâm ), máy
bơm nước...
Trong quá trình sản xuất, lưu lượng của các thiết bị này luôn cần thay đổi để phù hợp
với nhu cầu cụ thể về sản xuất của xí nghiệp, nhà máy.... Với động cơ sơ cấp là các
động cơ xoay chiều ba pha, việc điều chỉnh lưu lượng của các thiết bị này là khó khăn
vì như ta đã biết, lưu lượng của các môi chất thông qua thiết bị là phụ thuộc vào tốc
độ qua của động cơ sơ cấp. Với cấu tạo của các động cơ xoay chiều ba pha truyền
thống thì tốc độ quay của động cơ coi như không đổi với hệ thống lưới điện xoay
chiều có tần ssố công nghiệp f= 50Hz thông qua quan hệ f=p.n/60 - trong đó p là số
đôi cực của động cơ, và n là tốc độ quay. Với quan hệ này, tốc độ quay của động cơ
chỉ còn phụ thuộc vào tần số của lưới điện. Vì vậy để thực hiện thay đổi được lưu
lượng, điều tốt nhất là thay đổi tốc độ động cơ sơ cấp, có nghĩa là cần thay đổi tần số
của lưới điện .Thêm nữa, như ta đã biêt, đối với các hệ truyền động loại bơm và quạt,
mômen tải phụ thuộc vào tốc độ quay của trục theo hàm bình phương. Lưu lượng ra
của hệ tỉ lệ thuận với tốc độ quay:
Do đó, công suất đòi hỏi của hệ thống tỉ lệ với lập phương của tốc độ quay và cũng là
tỉ lệ với lập phương của lưu lượng:
Do rằng việc điều chỉnh tần số của lưới điện là điều không thể được, nên cho đến nay
tại các xí nghiệp, nhà máy thường để điều chỉnh lưu lượng, người ta thường sử dụng
biện pháp điều chỉnh các lá chắn đầu vào, đầu ra hoặc làm một đường quay trở lại (
như hình vẽ 1,3). Thí dụ như ở nhà máy nhiệt điện, ở các quạt hút khói, thổi gió, ở
đầu ra hoặc đầu vào của quạt, thường có một lá chắn động, gồm các cánh hình cánh
quạt, có trục quay theo các bán kính. Có một động cơ nhỏ điều khiển độ quay của các
lá chắn này, để tạo ra các khe hở rộng hay hẹp tuỳ theo yêu cầu cho gió, khói lọt qua.
Việc điều chỉnh lưu lượng khói gió kiểu đối phó này tuy có đem lại hiệu quả về điều
chỉnh lưu lượng khói gió nhưng không kinh tế vì động cơ vẫn làm việc gần như
không thay đổi, lượng điện tiêu thụ không giảm được bao nhiêu. Hình vẽ đường đặc
tính nêu dưới đây sẽ cho thấy điều đó.

Trang - 2 -
Hiển nhiên là trong các phương pháp trên đây, năng lượng tiêu thụ của toàn hệ thống
lớn hơn nhiều so với năng lượng yêu cầu khi lưu lượng yêu cầu giảm đi so với thiết
kế. Mặc dù khi giảm lưu lượng ra, năng lượng tiêu thụ cũng giảm đi nhưng tổn hao
trên các thiết bị khống chế như các lá chắn vẫn còn lớn. Các phương pháp điều chỉnh
lá chắn khác nhau cho thấy tổn hao trên các lá chắn cũng khác nhau rất nhiều. Việc
làm mất đi những tổn hao trên các lá chắn này gợi ra một tiềm năng tiết kiệm rất lớn.
Như đã biết ở trên, lưu lượng của các thiết bị này phụ thuộc vào tốc độ của động cơ
sơ cấp, mà tốc độ này lại phụ thuộc vào tần số của nguồn điện. Vì vậy với một động
cơ sơ cấp đã có, việc điều chỉnh tốc độ dễ dàng thực hiện được nhất là thay đổi tần số
của nguồn điện. Giải pháp cho vấn đề trên chính là sử dụng biến tần để thay thế cho
các van .
Theo các công nghệ truyền thống trước đây mới chỉ thực hiện được việc biến tần ở
các tần số cao, với công suất nhỏ trong kỹ nghệ truyền thanh và truyền hình. Còn với
tần số công nghiệp và với công suất lớn hàng trăm kilô wat thì chưa thực hiện được.
Cho đến nay, rào cản về trình độ công nghệ này đã bị tháo bỏ, các nước có nền kỹ
nghệ tiền tiến đã chế tạo được các máy biến tần công suất lớn, và ngay lập tức đã
được áp dụng vào sản xuất, giải quyết được vấn đề điều chỉnh tốc độ của các động cơ
ba pha xoay chiều và đem lại hiệu quả cao về mặt kinh tế.
Việc điều chỉnh đầu ra (v.d lưu lượng) của bơm/quạt được thực hiện ngay tại đầu vào
là nguồn sinh ra lưu lượng, cũng chính là thông qua điều chỉnh tốc độ của động cơ
truyền động bơm/quạt ấy. Khi không phải dùng van (hoặc để các van sẵn có mở tối
đa) đương nhiên sẽ không còn tổn thất trên van. Động cơ cũng không phải sinh công
suất cơ trên trục lớn hơn nhu cầu thực để thắng sức cản trên các van.
Trong hình vẽ 2 là đường đặc tính năng lượng - lưu lượng của bộ biến tần so sánh với
bộ điều khiển lá chắn đầu vào. Theo hai đường đặc tính trên, chúng ta luôn thấy
đường biểu diễn năng lượng cho hệ thống khi dùng biến tần (Micromaster) để điều
khiển nằm thấp hơn rất nhiều so với đặc tính van, nhất là khi lưu lượng ra điều chỉnh
xuống giá trị phần trăm thấp. Như trên hình vẽ, nếu giảm lưu lượng đi 20% thì năng
lượng tiêu thụ sẽ giảm gần 50% so với giá trị thiết kế với phương án điều khiển lá
chắn đầu vào. Còn khi sử dụng bộ biến tần thì năng lượng tiêu thụ giảm chỉ còn 2-
3%. Khi lưu lượng tiêu thụ giảm xuống còn 50% thì năng lượng tiêu thụ với bộ biến
tần chỉ còn 15% so với 56% khi sử dụng lá chắn đầu vào.
Cũng so sánh như vậy với bộ điều khiển lá chắn đầu ra ( Hình vẽ 4) thì năng lượng
tiêu thụ còn tiết kiệm được nhiều hơn.
Ngoài ra, vớiviệc sử dụng các lá chắn, chẳng những năng lượng tổn hao đã gây ra
lãng phí lớn mà bản thân nó còn gây ra những tác hại không nhỏ cho hệ thống. Các lá
chắn bị mòn đi rất nhanh. Các chi tiết cơ khí trên hệ thống bị chịu áp lực nhiều hơn

Trang - 3 -
cần thiết, chóng mỏi hơn và mau hỏng. Như vậy, chúng ta lại còn mất thêm những chi
phí cho bảo trì hệ thống.
Vậy bộ biến tần làm việc như thế nào ?
Nguyên lý làm việc của bộ biến tần cũng khá đơn giản ( Hình 5). Đầu tiên, nguồn
điện xoay chiều 1pha hay 3 pha được chỉnh lưu và lọc thành nguồn 1 chiều bằng
phẳng. Công đoạn này được thực hiện bởi bộ chỉnh lưu cầu diode và tụ điện (tụ DC
link). Nhờ vậy, hệ số công suất cosphi của hệ biến tần đều có giá trị không phụ thuộc
vào tải và có giá trị ít nhất 0.96.
Điện áp một chiều này được biến đổi (nghịch lưu) thành điện áp xoay chiều 3 pha đối
xứng. Công đoạn này hiện nay được thực hiện thông qua hệ IGBT (transistor lưỡng
cực có cổng cách ly) bằng phương pháp điều chế độ rộng xung (PWM). Nhờ tiến bộ
của công nghệ vi xử lý và công nghệ bán dẫn lực hiện nay, tần số chuyển mạch xung
có thể lên tới dải tần số siêu âm nhằm giảm tiếng ồn cho động cơ và giảm tổn thất trên
lõi sắt động cơ.
Hệ thống điện áp xoay chiều 3 pha ở đầu ra có thể thay đổi giá trị biên độ và tần số vô
cấp tuỳ theo bộ điều khiển. Theo lý thuyết, giữa tần số và điện áp có một quy luật
nhất định tuỳ theo chế độ điều khiển. Đối với tải có mô men không đổi, tỉ số điện áp -
tần số là không đổi. Tuy vậy với tải bơm và quạt, quy luật này lại là hàm bậc 4. Điện
áp là hàm bậc 4 của tần số. Điều này tạo ra đặc tính mô men là hàm bậc hai của tốc độ
phù hợp với yêu cầu của tải bơm/quạt do bản thân mô men cũng lại là hàm bậc hai
của điện áp.
Hiệu suất chuyển đổi nguồn của các bộ biến tần rất cao vì sử dụng các bộ linh kiện
bán dẫn công suất chế tạo theo công nghệ hiện đại. Chính vì vậy, năng lượng tiêu thụ
cũng xấp xỉ bằng năng lượng yêu cầu bởi hệ thống.
Qua tính toán với các dữ liệu thực tế, với các chi phí thực tế thì với một động cơ sơ
cấp khoảng 100 kW, thời gian thu hồi vốn đầu tư cho một bộ biến tần là khoảng từ 3
tháng đến 6 tháng
Hiện nay ở Việt nam đã có một số xí nghiệp sử dụng máy biến tần này và đã có kết
quả rõ rệt. Với giải pháp tiết kiệm năng lượng bên cạnh việc nâng cao tính năng điều
khiển hệ thống, các bộ biến tần hiện nay đang được coi là một ứng dụng chuẩn cho
các hệ truyền động cho bơm và quạt.
Nhờ tính năng kỹ thuật cao với công nghệ điều khiển hiện đại nhất (điều khiển tối ưu
về năng lượng) các bộ biến tần đang và sẽ làm hài lòng nhiều nhà đầu tư trong nước,
trong khu vực và trên thế giới.
Nguồn: Theo Công nghệ mới

Trang - 4 -
Tăng cường các biện pháp giảm tổn thất điện năng
8 tháng đầu năm 2006, tổn thất điện năng của toàn Tổng
công ty là 11,94%, giảm 0,3% so với cùng kỳ năm 2005, tuy
nhiên vẫn cao hơn 0,94% so với chỉ tiêu Chính phủ giao.
Chương trình giảm tổn thất điện năng cho thời gian tới mới
đây đã được EVN đặt ra với những biện pháp triển khai
quyết liệt tới từng đơn vị.
Theo Quyết định số 80/2006/QĐ-TTg ngày 14/4/2006, Thủ tướng Chính phủ yêu
cầu EVN đưa tổn thất xuống còn 11% vào năm 2006 và 9% vào năm 2010 (giảm
1% so với quyết định số 3259/QĐ-NLDK ngày 8/12/2003 do Bộ Công nghiệp
giao). Đây thực sự là một nhiệm vụ khó khăn đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của toàn
ngành Điện. Mặc dù nhiều năm qua, EVN đã có không ít kinh nghiệm trong việc
thực hiện các biện pháp giảm tổn thất, đặc biệt từ đầu năm đến nay các đơn vị
trong toàn ngành cũng đã nỗ lực triển khai đồng bộ các giải pháp về quản lý, kỹ
thuật, kinh doanh… nhằm đưa mức tổn thất xuống thấp nhất; song theo Phó Tổng
Giám đốc EVN Nguyễn Mạnh Hùng thì: Trong quá trình triển khai vẫn còn một
số tồn tại ở tất cả các khâu từ đầu tư xây dựng, cải tạo nâng cấp, sửa chữa lớn
lưới điện, công tác quản lý vận hành hệ thống lưới điện, công tác kinh doanh dịch
vụ khách hàng… Chính vì vậy, chỉ đạo tại Hội nghị Giao ban công tác giảm tổn
thất điện năng 8 tháng đầu năm 2006 và đề ra các biện pháp giảm tổn thất điện
năng cho thời gian tiếp theo, Phó TGĐ Nguyễn Mạnh Hùng yêu cầu: Các đơn vị
cần khắc phục ngay những tồn tại và quyết liệt triển khai các biện pháp giảm tổn
thất điện năng để toàn Tổng công ty đạt được chỉ tiêu của Chính phủ giao.
Theo đó, Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia và các trung tâm điều độ Hệ
thống điện miền phải thường xuyên tính toán, bố trí phương thức vận hành hợp
lý, đảm bảo tính kinh tế chung của hệ thống; đồng thời đảm bảo điện áp tại thanh
cái các trạm biến áp theo tiêu chuẩn nhằm giảm tổn thất điện ngay từ trên lưới.
Các công ty truyền tải điện cùng với việc luôn phải đảm bảo điện áp trên lưới, tại
các trạm biến áp và trên đường dây thì cần: Tăng cường quản lý kỹ thuật, theo
dõi tình trạng mang tải của đường dây và trạm để chủ động lập phương án khắc
phục nếu đường dây và trạm đầy hoặc quá tải; tăng cường kiểm tra thiết bị trên
lưới, phát quang hành lang tuyến để tránh rò rỉ điện và kịp thời xử lý các mối nối
phát nhiệt nếu có; khẩn trương hoàn tất sửa chữa lớn để ngăn ngừa giảm sự cố
trên lưới; dự phòng vật tư, thiết bị, xây dựng phương án xử lý nhanh sự cố để
giảm tối thiểu thời gian cắt điện... Đặc biệt, các công ty truyền tải cũng cần quản
lý tốt hệ thống công tơ đo đếm ranh giới giao nhận điện với các công ty bán điện
và các công ty điện lực; tăng cường kiểm ta đảm bảo sử dụng điện tự dùng đúng

Trang - 5 -
mục đích và tiết kiệm tại các trạm biến áp từ 110 – 500 kV.
Đối với các công ty điện lực, Tổng công ty yêu cầu thực hiện triệt để cả hai biện
pháp kỹ thuật và kinh doanh. Ngoài một số các biện pháp kỹ thuật tương tự như
đối với các công ty truyền tải, các công ty điện lực cần triển khai áp dụng phần
mềm PSS/ADEPT đã được trang bị để tính toán tổn thất kỹ thuật, tính toán các
chế độ vận hành, lập phương thức kết dây tối ưu và tính toán bù cho lưới điện
phân phối. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ lắp tụ bù trung thế, hạ thế ở những khu
vực điện áp không đảm bảo. Riêng công tác đầu tư xây dựng và đại tu củng cố
lưới điện, các công ty cần có biện pháp chỉ đạo kiên quyết đối với các công trình
cấp bách để đảm bảo tiến độ đưa vào vận hành đúng kế hoạch năm 2006; tiếp tục
đưa trạm biến áp 1 pha hoặc 3 pha công suất nhỏ vào từng cụm dân cư để giảm
tổn thất hạ thế; đồng thời nâng cao chất lượng của thiết bị đưa vào lưới điện, lựa
chọn hợp lý các thiết bị có hiệu suất cao, tổn thất thấp…
Đặc biệt, các biện pháp kinh doanh được Tổng công ty rất chú trọng do liên quan
đến các đối tượng khách hàng sử dụng điện. Vì vậy, EVN yêu cầu các công ty
điện lực, các điện lực cần: Tăng cường các biện pháp quản lý hệ số phụ tải khách
hàng, thực hiện nghiêm túc công tác mua bán công suất phản kháng theo qui
định. Riêng với các khách hàng công nghiệp lớn (xi măng, luyện thép...) đấu nối
trực tiếp trên lưới truyền tải thì phải có thiết bị bù công suất phản kháng thích
hợp trước khi cho phép đấu nối; hoàn thiện hệ thống đo đếm, kiểm định thay thế
thiết bị đo đếm đúng định kỳ, khắc phục tình trạng ghi chỉ số công tơ sai, áp dụng
các giải pháp công nghệ mới ghi chỉ số công tơ khách hàng (HHU hoặc ARM);
củng cố, hoàn thiện lắp đặt công tơ đo đếm các xuất tuyến, công tơ đo đếm tổng
tại các trạm công cộng để phân tích chính xác tổn thất của từng khu vực và có
biện pháp kịp thời; chú trọng điều hoà công suất cao thấp điểm, tăng cường kiểm
tra các hộ sử dụng điện giờ cao điểm và theo biểu đồ phụ tải đã đăng ký; tuyên
truyền sử dụng điện tiết kiệm; đẩy mạnh triển khai lắp đặt công tơ điện tử 3 giá
theo quy định...
Chương trình CMIS (Hệ thống thông tin quản lý khách hàng) được Tổng công ty
yêu cầu đẩy mạnh triển khai áp dụng, nhất là đối với các phân hệ Quản lý thiết bị
đo đếm và Quản lý tổn thất điện năng để các đơn vị có công cụ quản lý chất
lượng thiết bị đo đếm và theo dõi, phân tích tổn thất một cách hữu hiệu nhất. Bên
cạnh đó, nhằm hạn chế các hiện tượng ghi sai, câu móc công tơ để lấy cắp điện,
các công ty điện lực cần vận động chính quyền, khách hàng để lắp đặt công tơ ra
vị trí bên ngoài nhà. Đối với các khu vực tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn để
bán điện đến tận hộ dân thì các công ty cần tập trung thay thế dứt điểm các công
tơ kém chất lượng, củng cố lưới điện đảm bảo an toàn và giảm thiệt hại tài chính
cho ngành Điện tại khu vực này.

Trang - 6 -
Cùng với những biện pháp cụ thể trên, việc phối hơp chặt chẽ với chính quyền và
Sở công nghiệp các địa phương nhằm tăng cường các biện pháp quản lý và xử lý
kiên quyết, triệt để đối với các đối tượng vi phạm sử dụng điện, kết hợp với tuyên
truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để ngăn chặn câu móc điện bất
hợp pháp, cũng là những biện pháp gián tiếp Tổng công ty yêu cầu đẩy mạnh
nhằm tránh thiệt hại tài chính, giảm tổn thất điện năng, nhất là trong tình trạng lấy
cắp điện ngày càng tinh vi và trắng trợn đang diễn ra tại các thành phố lớn như
hiện nay.
(Nguồn: ICON)

Trang - 7 -
Bộ Công nghiệp khởi động chương trình tiết kiệm năng lượng
thương mại thí điểm.
Việt Nam luôn phải đối mặt với tình trạng thiếu điện trầm trọng, đặc biệt, khi
tốc độ phát triển kinh tế ngày càng cao. Theo thống kê của Bộ Công nghiệp,
năm 2006, dân số đô thị chiếm trên 25% cả nước, nhưng sử dụng trên 80%
tổng năng lượng điện quốc gia,trong đó, lượng điện năng dùng cho chiếu sáng
chiếm tới 25 - 27%, giờ cao điểm từ 16 – 22h hàng ngày điện dùng chiếu sáng
chiếm 75% phụ tải đỉnh. Do đó, để ổn định nguồn điện phục vụ sản xuất và
sinh hoạt hằng ngày, việc sử dụng điện một cách hợp lý, khoa học là điều hết
sức cần thiết.
Tiết kiệm điện? – Câu trả lời từ Chương trình CEEP
Để nâng cao ý thức sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, tránh đầu tư vào hạ
tầng cơ sở năng lượng một cách bất hợp lý, Bộ Công nghiệp thực hiện chương trình
Tiết kiệm Năng lượng Thương mại thí điểm(CEEP). Quỹ Môi trường Toàn cầu
(GEF) thông qua Ngân hàng Tái thiết và Phát triển (Ngân hàng Thế giới-WB) tài trợ
cho Chính phủ Việt Nam thực hiện dự án Quản lý nhu cầu điện và Tiết kiệm Năng
lượng (DSM/EE) và Chương trình CEEP là phần thứ hai của dự án DSM/EE do Bộ
Công nghiệp quản lý thực hiện. Mục tiêu của CEEP là xây dựng và thử nghiệm các
cơ chế và mô hình kinh doanh tiết kiệm năng lượng trong nước, qua đó xác định mô
hình và cơ chế thực hiện thích hợp mang tính bền vững để nhân rộng với quy mô
lớn trên phạm vi toàn quốc. Chương trình Tiết kiệm Năng lượng Thương mại thí
điểm chính thức được công bố tại Khách sạn Majestic – TP.HCM vào ngày
12/5/2006 và ngày 17/5/2006 tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế – Hà Nội dưới sự chủ
trì của Cục điều tiết điện lực thuộc Bộ Công nghiệp.
Chương trình CEEP được thí điểm tại bốn thành phố lớn: Hà Nội, TP.HCM, Đà
Nẵng, Hải Phòng và được mở rộng ra một số tỉnh lân cận trong quá trình thực hiện.
Chương trình tập trung vào các đối tượng là khách sạn, tòa nhà văn phòng, các đơn
vị dịch vụ, thương mại và công nghiệp, được áp dụng vào các lĩnh vực chiếu sáng,
động cơ, máy bơm, các hệ thống điều hòa không khí, thông gió, đun nước bằng
năng lượng mặt trời, hệ thống cung cấp điện.
Chương trình sẽ hỗ trợ khoảng 200 dự án tiết kiệm năng lượng với tổng số tiền đầu
tư 7,32 triệu USD nhằm tiết kiệm 13,171 kWh/năm. Chương trình này sẽ thúc đẩy
thị trường dịch vụ tiết kiệm năng lượng, chứng minh tính khả thi của các giải pháp
và tiết kiệm được GWh trong vòng 10 năm. Đồng thời, mang lại sự gia tăng đáng kể
về lợi nhuận cho các doanh nghiệp thương mại và công nghiệp khi đầu tư vào tiết
kiệm năng lượng thông qua nhiều chính sách khuyến khích nhằm tạo cơ hội kinh
doanh mới và thúc đẩy các cơ hội tiếp xúc giữa các đơn vị cung cấp dịch vụ tài

Trang - 8 -
chính (FPS), các chủ đầu tư (PP) và các đại diện dự án (PA).
Cục Điều tiết điện lực cho biết sẽ hỗ trợ: cơ chế thu xếp vốn, những rủi ro tài chính
khi đầu tư các dự án tiết kiệm năng lượng, cung cấp các cơ hội tham khảo cho
những đơn vị cung cấp dịch vụ tài chính đầu tiên hiện cho vay hoặc cho thuê tài
chính đối với các dự án tiết kiệm năng lượng. Ông Phạm Mạnh Thắng, Phó Cục
trưởng Cục điều tiết điện lực nhận định: “Nhiều đơn vị doanh nghiệp, tài chính
trong thành phố đã quan tâm và đăng ký tham chương trình CEEP, đó là một tín
hiệu đáng mừng, giúp tiết kiệm nguồn năng lượng, ngân sách quốc gia một cách
đáng kể”.
Khách sạn New World và Majestic là hai đơn vị tiên phong thực hiện chương trình
thí điểm này tại TP.HCM. Ông Nguyễn Đức Thanh - Trợ lý Phòng kỹ thuật Khách
sạn New World nhận định: “Tiết kiệm điện không đồng nghĩa với việc tắt thiết bị
tiêu thụ điện. Điều cốt yếu là phải sử dụng các thiết bị tiêu thụ điện tiết kiệm, hiệu
suất cao”. Hiện nay, Khách sạn New World đang tiến hành thực hiện một số biện
pháp tiết kiệm năng lượng, thay thế 4.700 bóng đèn sợi đốt 40W bằng bóng đèn
compact 15W Rạng Đông. Theo tính toán sơ bộ, nếu sử dụng trung bình một ngày 8
giờ thì một năm New World tiết kiệm được 338.400 kWh, tương đương 333 triệu
đồng.
Tại khách sạn Majestic, mặc dù vốn đầu tư dự kiến áp dụng các biện pháp tiết kiệm
điện lên tới 950 triệu đồng, nhưng Ban giám đốc khách sạn vẫn mạnh dạn đầu tư vì
theo họ hiệu quả của chương trình mang lại có giá trị khá lớn (mỗi năm tiết kiệm
được 900 triệu đồng tiền điện).
Các mô hình kinh doanh dịch vụ Tiết kiệm năng lượng thích hợp mang tính bền
vững như các khách sạn nêu trên sẽ được CEEP nhân rộng trong giai đoạn tiếp theo
của chương trình.
Thêm nhiều giải pháp tiết kiệm điện
Để sử dụng năng lượng điện một cách hợp lý và khoa học, CEEP đưa ra một số giải
pháp tiết kiệm như sau:
* Tiết kiệm điện trong hệ thống làm mát và đông lạnh
* Lắp đặt hệ thống thiết bị tiết kiệm năng lượng
* Xác định rõ nhu cầu làm mát hay đông lạnh để chọn chế độ và công suất phù hợp
*Không nên lưu kho khi sản phẩm còn nóng
*Giảm thiểu sự xâm nhập của khí nóng từ các nguồn khác như: đèn chiếu sáng, ánh
mặt trời…
*Lưu trữ sản phẩm hợp lý để nhân viên hay khách hàng dễ dàng lấy sản phẩm ra,
giảm tối đa thời gian đóng mở cửa máy đông lạnh
*Thường xuyên bảo trì và vệ sinh máy
* Tiết kiệm điện trong hệ thống điều hòa không khí (ĐHKK)
*Nâng cao độ cách nhiệt của các đường ống dẫn hơi nước và khí nóng lạnh
*Tối ưu hóa sự tham gia của khí tự nhiên để duy trì chất lượng không khí và môi

Trang - 9 -
trường, nâng cao hiệu suất làm việc của hệ thống ĐHKK
*Sử dụng bộ lọc hơi ẩm để nâng cao hiệu suất làm việc của hệ thống ĐHKK
*Tối ưu hóa việc điều khiển theo khu vực trong các tòa nhà lớn có sử dụng hệ thống
ĐHKK điều khiển trung tâm
*Điều chỉnh ĐHKK ở nhiệt độ cao hơn sẽ giảm tiêu thụ điện đáng kể cho hệ thống
ĐHKK
*Nâng cao cách nhiệt của hệ thống cửa sổ, tường kính để giảm thiểu sự thâm nhập
của khí nóng từ bên ngoài
*Nâng cao ý thức sử dụng, giảm thiểu thất thoát khí lạnh qua cửa ra vào và cửa sổ
*Thay thế hệ thống ĐHKK có hiệu suất cao hơn: hệ thống ĐHKK sử dụng công
nghệ biến tần – VSD có khả năng tiết kiệm được ~40% điện năng tiêu thụ.
* Tiết kiệm điện cho động cơ và máy bơm
*Sử dụng động cơ có công suất phù hợp và không vận hành thiếu tải trong thời gian
dài
*Lắp đặt thiết bị điều tốc (VDS) cho các động cơ để điều khiển tốc độ đối với động
cơ có chế độ làm việc thay đổi (tiết kiệm từ 10% - 50% chi phí điện năng)
*Thay thế động cơ cũ và động cơ mới có hiệu suất cao. Chi phí lắp đặt động cơ mới
đắt hơn khoảng 2530% so với động cơ thông thường nhưng chi phí được tiết kiệm
trong suốt thời gian sử dụng động cơ.
??Kiểm tra và bảo trì thường xuyên
* Tiết kiệm điện trong chiếu sáng
*Tắt những thiết bị chiếu sáng không cần thiết
*Thiết lập hệ thống chiếu sáng điều khiển tự động: sử dụng thiết bị điều khiển cảm
biến cho phép thời gian chờ tối thiểu trước khi tắt thiết bị chiếu sáng hoặc tắt thiết bị
chiếu sáng khi có đủ ánh sáng tự nhiên và bật lại khi ánh sáng tự nhiên tối trở lại.
*Tận dụng ánh sáng tự nhiên từ các cửa kính, mái ngói có lắp kính
*Bố trí, lắp đặt hệ thống chiếu sáng hợp lý, phù hợp
*Nâng cao hiệu suất thiết bị chiếu sáng: thay thế bóng đèn sợi đốt bằng đèn compact
(tiết kiệm 80% điện tiêu thụ); thay thế bóng đèn huỳnh quang cũ 40W bằng bóng
đèn huỳnh quang gầy 36W (tiết kiệm 10% điện tiêu thụ); thay thế chấn lưu điện cũ
bằng chấn lưu điện tử tổn hao thấp (tiết kiệm được từ 40 ÷ 70% điện năng tiêu thụ).
*Thường xuyên bảo dưỡng và kiểm tra thiết bị chiếu sáng
* Sử dụng hệ thống làm nóng nước bằng năng lượng mặt trời
??Tiết kiệm lượng dầu tiêu thụ: 1mét tấm lợp thu năng lượng mặt trời có thể sản
xuất cùng một lượng nhiệt như 180lít chất đốt dầu hỏa mỗi năm
*Tiết kiệm lượng điện tiêu thụ cần để đun nước nóng
*Không tốn chi phí vận hành và chi phí bảo dưỡng thấp nhất
*Nguồn năng lượng tái tạo và không gây ô nhiễm
*Nguồn năng lượng không mất tiền sau khi lắp đặt một lần
*Nhấn mạnh tầm quan trọng trong vấn đề môi trường cho việc kinh doanh

Trang - 10 -
Rạng Đông - nhiều nghiên cứu hướng tới cộng đồng
Đón bắt từ rất sớm nhu cầu phát triển đô thị Việt Nam theo quy hoạch tổng thể phát
triển đô thị Việt Nam của Thủ tướng Chính phủ, Công ty CP Bóng đèn phích nước
Rạng Đông đã nghiên cứu, đầu tư và cung cấp rộng rãi trên thị trường các loại sản
phẩm chiếu sáng chất lượng, hiệu suất cao, tiết kiệm điện và bảo vệ môi trường.
Công ty Rạng Đông là công ty sản xuất bóng đèn duy nhất ở Việt Nam có các dây
chuyền hoàn chỉnh, đồng bộ để sản xuất các đèn phóng điện, balast, starter, thiết bị
chiếu sáng hiệu suất cao.
Rạng Đông đưa ra các vật liệu phát quang mới có các phổ bức xạ ánh sáng phù hợp
với từng mục đích sử dụng tạo ra nhiệt độ màu, độ trả màu phù hợp, đồng thời giải
quyết được tính tương thích giữa các linh kiện của hệ thống đèn – balast – starter
phù hợp, bảo đảm tuổi thọ cao của hệ thống như bóng đèn huỳnh quang T10, T9,
T8, T5, T4, T3. Đèn huỳnh quang T8-36W/18W tiết kiệm 10% điện tiêu thụ nhưng
lượng quang thông phát ra cao hơn 10-20% so với đèn huỳnh quang thường. Đèn
huỳnh quang T8-32W tần số cao, chỉ tiêu tốn 80% điện năng nhưng quang thông
phát ra bằng đèn huỳnh quang 40W thông thường. Đèn huỳnh quang compact với
dải công suất 5, 7, 9, 11, 13, 15, 18, 20, 26W tiết kiệm 80% công suất điện và phát
ra quang thông bằng bóng đèn dây tóc có công suất gấp 5 lần.
Một linh kiện quan trọng giúp các đèn phóng điện huỳnh quang khởi động và làm
việc ổn định là chấn lưu (balast). Chấn lưu luôn gây tổn hao một lượng công suất
điện không nhỏ. Vì vậy, Rạng Đông đã nghiên cứu loại chấn lưu B.E.F có chỉ tiêu
tổn hao điện và chỉ tiêu hiệu suất phát quang đạt tiêu chuẩn quốc tế (tổn hao 9W,
6W, 3W so với các loại thông thường 10 – 13W).
Với nhiều năm nghiên cứu và thử nghiệm, được sự hợp tác, giúp đỡ của các chuyên
gia, các cơ quan ban ngành, Công ty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông đã đưa ra
bộ đèn chuyên dụng chiếu sáng lớp học FS – 36/40x1 CM1 kết cấu chao chụp hợp
lý, đảm bảo rọi sáng tiêu chuẩn, tiết kiệm điện… Tính đến ngày 30-12-2005, Công
ty Rạng Đông đã lắp đặt được tổng cộng 2.748 phòng học tại 299 trường trên 49
tỉnh, thành phố trong cả nước. Các phòng học lắp mới hệ thống điện chiếu sáng đều
đạt tiêu chuẩn Việt Nam - TCVN 7114:2002, quy chuẩn Bộ Xây dựng. Chương
trình này đã được Viện Nghiên cứu thiết kế trường học, các giáo sư, tiến sĩ của Viện
Mắt Trung ương, các bậc phụ huynh học sinh đánh giá rất cao.
Bên cạnh việc nghiên cứu lĩnh vực chiếu sáng học đường, Rạng Đông còn nghiên
cứu việc sử dụng bóng đèn tiết kiệm điện trong các lĩnh vực chiếu sáng doanh
nghiệp sản xuất, tòa nhà dân dụng và lĩnh vực chiếu sáng công cộng. Công ty In
Tiến Bộ – Hà Nội sau khi lắp đặt hệ thống chiếu sáng mới, ánh sáng được phân bố
đều, độ rọi trung bình đạt 510 lux (tăng 9,4% so với trước), điện tiêu thụ thấp 711W
(giảm 55% so với trước). Thị xã Bắc Ninh ứng dụng đèn compact Rạng Đông thay
thế các loại đèn Sodium và đèn sợi đốt trong chiếu sáng, trang trí đường phố, tiết
kiệm 60% điện năng so với trước đây. Bóng đèn compact Rạng Đông còn được ứng

Trang - 11 -
dụng trong trong việc trồng hoa tại Đà Lạt. Kết quả cho thấy, ánh sáng có bước sóng
phù hợp với cây trồng, kích thích tăng trưởng…, điện năng tiêu thụ giảm 80% so
với đèn sợi đốt, giảm chi phí sản xuất.
Việc nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng nói chung, năng lượng điện nói riêng sẽ
góp phần thúc đẩy tiết kiệm và hỗ trợ ngành điện trong việc đáp ứng được yêu cầu
về nguồn năng lượng trong tương lai. Nhà nước cần tổ chức thêm nhiều chương
trình tiết kiệm năng lượng, thúc đẩy các doanh nghiệp sử dụng điện tiết kiệm, đồng
thời, sản xuất các sản phẩm tiết kiệm điện tiêu biểu như Công ty CP Bóng đèn
phích nước Rạng Đông để khắc phục tình trạng thiếu điện, tiết kiệm năng lượng, ổn
định sản xuất sinh hoạt, góp phần vào sự tăng trưởng chung của đất nước.

Trang - 12 -
BÓNG ĐÈN KHÔNG ĐIỆN CỰC
CÁC SẢN PHẨM ĐÈN CẢM ỨNG TRÊN THỊ TRƯỜNG
Phạm Minh Tâm - Chuyên viên
Trung tâm Tiết kiệm Năng lượng
Phải mất nhiều thập kỷ nỗ lực phát triển trong các lĩnh vực kỹ thuật chiếu sáng, sự
phóng điện trong chất khí, vật lý bán dẫn, khoa học vật liệu, điện tử công suất để có
được những sản phẩm đèn không điện cực trên thị trường. Bắt đầu vào thập kỷ 1990,
nhiều công ty chiếu sáng lớn trên thế giới đã cho ra đời những sản phẩm đầu tiên của
mình, tất cả những sản phẩm này đều dựa trên những mô hình đã được giới thiệu
trước đó
1. Đèn sulfur kiểu hốc cộng hưởng
- Mô tả khái quát: Một bóng đèn thạch anh đường kính khoảng 3cm, đổ đầy
argon và một lượng nhỏ sulfur. Bóng đèn được quay trong hốc cộng hưởng vi sóng để
ổn định sự phóng điện. Hốc cộng hưởng này được nối với một máy phát manhêtron
qua ống dẫn sóng điện từ
- Xuất hiện vào năm 1995
- Chấn lưu: manhêtron 2,45 GHz, công suất 1,5 KW
- ánh sáng trắng
- Hiệu suất chuyển đổi điện quang: 100lm/W
- Tuổi thọ định mức: 15.000 giờ
- ứng dụng: trang trí Bảo tàng Không gian và Vũ trụ Quốc gia Washington
2. Đèn cảm ứng kiểu Hewitt
Boùng
OÁng daãn
noái ñeán nguoàn ñieän
vaø manheâtron

Trang - 13 -
- Mô tả khái quát: Đây là một đèn huỳnh quang nhỏ, đường kính 4,5cm, bên
trong là hỗn hợp khí néon và thuỷ ngân. Bên ngoài đèn có một cuộn cảm nhiều vòng
dây theo kiểu của Hewit. Sự phóng điện xảy ra theo nguyên lý cảm ứng điện từ nhờ
một chấn lưu được tích hợp chung với đèn. Chóa bao đèn có chức năng khử nhiễu
điện từ
- Xuất hiện vào năm 1991 tại
Nhật
- Công suất bộ đèn: 27W
- Chấn lưu: 13,56 MHz
- Hiệu suất chuyển đổi điện
quang: 37lm/W
- ứng dụng: thay thế đèn
nung sáng trong những vị trí khó
thay đèn như cao ốc, trên các cây
cầu,…
3. Đèn cảm ứng kiểu hố lõm
- Loại 1: Là một loại đèn huỳnh
quang không điện cực với cuộn dây cảm
ứng đặt ẩn bên trong đèn, hỗn hợp khí bên
trong đèn là argon và thuỷ ngân. Đặc trưng
của đèn này là chân đế kim loại dùng để giải
nhiệt cho cuộn dây cảm ứng bên trong đèn,
và chấn lưu được tách độc lập với đèn thông
qua một cáp đồng trục do đó kéo dài tuổi
thọ của cả bộ đèn
- Công suất bộ đèn: 85W
- Hiệu suất chuyển đổi điện quang: 70lm/W
Boùng
Cuoän
Choaù khöû
nhieãu
Chaán löu

Trang - 14 -
- Kích thước: đường kính 11cm, chiều dài 18cm
- ứng dụng: do có tuổi thọ khá cao nên thường được dùng tại những nơi thay
thế đèn là khó khăn như xa lộ, nhà xưởng
có trần cao…
- Loại 2: Là một loại đèn huỳnh
quang compact với chấn lưu điện tử được
tích hợp chung với đèn, có khả năng khử
nhiễu điện từ
- Công suất đèn: 23W
- Hiệu suất chuyển đổi điện quang:
48lm/W
- ứng dụng: thay thế đèn nung sáng
4. Đèn huỳnh quang cảm ứng tần số thấp
- Mô tả khái quát: Là loại đèn không điện cực phổ
biến nhất hiện nay, dựa trên mô hình đèn của Anderson
năm 1970 và được thiết kế lại để giảm tối đa tổn thất điện
năng trong cuộn dây cảm ứng. Do đó, đây là loại đèn
huỳnh quang cảm ứng có hiệu suất cao nhất trên thị
trường. Hơn nữa, việc giảm tần số làm việc xuống 250
KHz làm giảm nhiễu điện từ, giảm những hư hỏng của
chấn lưu, và giảm giá thành. Với cấu trúc như một biến áp
thông thường, công suất được phân bố dọc theo đèn, tránh
hiện tượng quá nhiệt cục bộ, giúp nâng cao công suất và
hiệu suất của đèn.
- Tần số làm việc của chấn lưu: 250 KHz
- Hiệu suất chuyển đổi điện quang > 80lm/W
- Chất lượng ánh sáng cao: Chỉ số hoàn màu >80
- Tuổi thọ định mức: 60.000 giờ (tại 70÷100% độ sáng của đèn)
- Khả năng khởi động tức thì < 0,2 giây
- Nhiệt độ khởi động của chấn lưu có thể xuống đến –400
C (thuận lợi trong các
kho trữ đông…)
- Có thể dùng nguồn điện xoay chiều lẫn một chiều
- Chấn lưu có thể đặt cách xa đèn 20m

Trang - 15 -
- Dưới đây là một số thông số của đèn huỳnh quang cảm ứng và chấn lưu dùng
cho đèn này của hãng OSRAM có mặt trên thị trường Việt Nam. Để biết thêm chi tiết
có thể liên hệ với Trung tâm Tiết kiệm năng lượng hay Đại lý của OSRAM 14
Nhiêu Tâm Phường 5 Quận 5 ĐT 0958807766
Có dạng sau
P1 = 100kW t1 = 10 phuùt
P2 = 50kW t2 = 15 phuùt
P3 = 80kW t3 = 10 phuùt
P4 = 50kW t4 = 20 phuùt
-Ta có thể tính toán động cơ theo công thức trên
kW
xxxx
P 6,67
20101510
20501080155010100 2222
=
+++
+++
=
như vậy ta chọn động cơ 75kW thay vì chọn động cơ 100kW, điều này giúp
giảm chi phí đầu tư cũng như chi phí vận hành của động cơ
-Với một tải cần trục có chế độ ngắn hạn lặp lại như sau
P1 = 50kW trong 1,5phuùt
P2 = 30kW trong 1,5phuùt
t1 = 1,5 +1,5 = 3phuùt
t2 = 7phuùt
- Tải trung bình trong vận hành là
P1
P2
P3
P4
P1
t1 t2 t3 t4
P1
P2
P1
P2
t1 t2

Trang - 16 -
kW
xx
P 2,41
3
5,1305,150 22
=
+
=
như vậy ta chọn động cơ 45kW trong điều kiện thời gian có tải chiếm
khoảng 40% (40% ED) theo bảng sau
15%ED 25%ED 40%ED 60%ED 100%EDLoaïi ñoäng cô
kW kW kW kW kW
Soá
cöïc
132M
160M
160L
180L
200L
225L
250L
280M
315M
355L
400L
3,0
5,0
7,5
10,0
15,0
20,0
30,0
40,0
50,0
63,0
75,0
100,0
125,0
150,0
185,0
220,0
280,0
2,5
4,0
6,3
8,5
13,0
17,0
25,0
33,0
40,0
50,0
63,0
85,0
100,0
125,0
150,0
185,0
220,0
2,2
3,7
5,5
7,5
11,0
15,0
22,0
30,0
37,0
45,0
55,0
63,0
75,0
90,0
110,0
132,0
160,0
1,8
3,0
4,5
6,3
9,0
13,0
18,5
25,0
30,0
37,0
45,0
63,0
75,0
90,0
110,0
132,0
160,0
1,5
2,8
4,0
5,5
7,5
11,0
15,0
22,0
25,0
33,0
37,0
50,0
63,0
75,0
90,0
110,0
132,0
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
8
8
8
10
10
10
10

Trang - 17 -
MẠNG LƯỚI ĐIỆN HIỆN ĐẠI, AN TOÀN, TIẾT KIỆM
Sau sự cố khiến gần một nửa đất nước mất điện vào năm 2003, Bộ Năng lượng
Mỹ đã tập hợp ý kiến các nhà khoa học, xây dựng một đề án nhằm xây dựng một
mạng lưới điện phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới.
Dưới đây giới thiệu sơ bộ về đề án này (đã công bố trên Tạp chí Scientific
American số tháng 7.2006).
Năm 2003, một nhà máy điện ở bang Ohido bị hỏng
đột xuất, chính quyền Bang đã phải lấy điện từ các nơi
khác để đảm bảo nhu cầu của người dân. Khi đó, dòng
điện trên đường dây cao thế bị tăng lên, dây điện bị
nóng và chùng xuống, làm chập mạch điện. Tương tự
như Đôminô, lần lượt hơn 200 nhà máy điện bị hỏng,
khiến hơn 50 triệu dân không có điện để dùng.
Theo nhận định chung, mạng lưới điện của Mỹ hiện
nay được thừa hưởng công nghệ của thế kỷ XX, đã
không còn phù hợp cho thế kỷ XI, khi mà yêu cầu sử
dụng năng lượng ngày càng tăng cao và xu hướng
chuyển sang dùng các dạng năng lượng sạch thay thế
cho xăng dầu cũng gia tăng không ngừng.
Sau sự cố đó, Bộ Năng lượng Mỹ (DOE) đã tổ chức
nhiều cuộc thảo luận, tập hợp ý kiến các nhà khoa học... để xây dựng một đề án nhằm
tìm ra giải pháp tối ưu cho mạng lưới điện trong thời gian tới. Đề án có tên là
Continental SuperGrid (có nghĩa là siêu mạng lưới cho lục địa, gọi tắt là SuperGrid).
Mục tiêu của Đề án là thêm vào mạng lưới điện đang có để có được mạng lưới cấp
điện mạnh hơn, an toàn hơn, không những đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng mà
còn đáp ứng nhu cầu sử dụng hyđrô (hoá năng) thay thế dần cho xăng dầu trong hoạt
động giao thông, đảm bảo xanh, sạch và rẻ. Những nét chính của Đề án là:
- Làm thêm những đường dây siêu dẫn để dẫn dòng điện cực lớn nhưng không bị tổn
hao.
- Dùng các nhà máy điện hạt nhân thế hệ 4, không làm lạnh bằng nước mà bằng khí,
có thể đặt xa khu dân cư. Dùng dây siêu dẫn để tải điện cũng như tải hyđrô từ các nhà
máy điện hạt nhân.
- Kết hợp làm đường dây siêu dẫn với đường tải khí hyđrô. Hyđrô vừa dùng để làm
lạnh dây siêu dẫn, vừa để dự trữ năng lượng.
- Kết hợp sử dụng năng lượng điện và năng lượng hyđrô, giảm sự phụ thuộc vào dầu
mỏ.

Trang - 18 -
Dẫn điện bằng dây siêu dẫn
Ý tưởng dùng dây siêu dẫn để dẫn điện đã được các nhà khoa học ở IBM đề xuất từ
những năm 60 của thế kỷ XX. Theo tính toán thời đó thì có thể làm dây siêu dẫn thiếc
- niôbi, làm lạnh bằng hyđrô lỏng, có thể tải được 100 gigawatt điện, bằng sản lượng
của 50 nhà máy điện hạt nhân loại vừa, quãng đường tải điện là 1.000 km mà tổn hao
không đáng kể.
Ở Mỹ (New York, Brookhaven) và ở Áo (Graz), người ta đã làm thử đường dây siêu
dẫn ở khoảng cách ngắn và thấy rằng chúng có thể hoạt động tốt. Sau khi chế tạo
thành công vật liệu siêu dẫn nhiệt độ cao (năm 1986), các nhà khoa học đã đi đến kết
luận, đường dây siêu dẫn làm lạnh bằng nitơ lỏng dẫn điện một chiều dài 800 km,
công suất là 5 gigawatt là cạnh tranh được về mặt kinh tế. Tuy nhiên ở Đề án này, chủ
trương làm dây siêu dẫn nhưng làm bằng hyđrô để đường dây vừa tải được điện vừa
tải được hyđrô, tức là đồng thời cung cấp nguồn điện năng và hoá năng.
Bên cạnh việc làm thêm các đường dây siêu dẫn để tải hàng trăm gigawatt điện đi xa,
những đường dây cao thế hiện nay có thể cải tiến bằng cách thay dây đồng bằng dây
nhôm lõi sợi cacbon. Loại dây này dẫn điện tốt nhưng nhẹ, khi dòng điện lớn chạy
qua ít bị chùng xuống như dây đồng. Tuy nhiên, nếu tải điện đột xuất tăng lên thì phải
sử dụng đường dây siêu dẫn.
Nhà máy điện hạt nhân thế hệ mới
Theo Đề án SuperGrid, việc bổ sung nguồn điện
có thể là từ các nguồn năng lượng gió, mặt trời...
cho đến điện từ các nhà máy điện hạt nhân.
Năm 2005, Mỹ đã bắt đầu phát triển “nhà máy
điện hạt nhân thế hệ 4” - lò phản ứng nhiệt độ
cao, làm lạnh bằng khí. Các nhà máy điện hạt
nhân thế hệ trước đều làm lạnh bằng nước và đặt
gần khu dân cư, do vậy dễ gây tranh cãi và phản
đối. Với nhà máy điện hạt nhân thế hệ mới, rất
dễ xây dựng thành những cụm nhà máy đặt ở nơi
xa khu dân cư, tổng công suất mỗi cụm nhà máy
này khoảng 10 gigawatt. Điện của các nhà máy
điện hạt nhân này không nhất thiết phải chuyển
đi hết mà có thể dùng để chế tạo hyđrô làm hoá
năng, vừa để dự trữ, vừa để chuyển đi theo các
đường dây siêu dẫn. Như vậy, việc xây dựng nhà
máy điện hạt nhân là một biện pháp quan trọng

Trang - 19 -
để thay thế dần và giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn nhiên liệu dầu mỏ.
Siêu cáp
Để tải nhiều gigawatt điện đi xa, yêu cầu của Đề án đặt ra là dây dẫn phải hoàn chỉnh,
không làm tiêu hao năng lượng. Do đó, đã có nhiều mô hình thử nghiệm về dây siêu
dẫn, biến thế siêu dẫn, thiết bị báo hiệu quá tải của dây siêu dẫn... Với siêu dẫn nhiệt
độ cao, đã có thử nghiệm về dây siêu dẫn được chế tạo trên cơ sở oxit đồng làm lạnh
bằng nitơ ở 77 độ Kelvin (-1960C), nhưng dùng nitơ lỏng có thể làm lạnh đến 20 độ
Kelvin và có thể chuyển sang dùng hợp kim siêu dẫn manhê điborit (MgB2).
Theo tính toán của các nhà khoa học, việc dùng dây siêu dẫn để tải dòng điện xoay
chiều cỡ như ở mạng điện hiện nay thì tổn hao bằng 1/200 tổn hao năng lượng ở dây
dẫn thường. Nhưng dùng dây siêu dẫn để tải dòng điện một chiều (DC) thì hầu như
không bị tổn hao năng lượng. Đề án SuperGrid cho thấy, nếu làm 4 đường cáp siêu
dẫn thì có thể chuyển hết toàn bộ lượng điện do một nhà máy như Nhà máy điện Tam
Hiệp (Trung Quốc). Theo thiết kế của Đề án thì siêu cáp là ống dây siêu dẫn có đường
kính 40 cm, ống dày 3,8 cm, bên ngoài có lớp vỏ bọc cách nhiệt đường kính 75 cm,
vỏ bảo vệ lớp cách nhiệt dày 3 cm. Bên trong ống siêu dẫn là đường dẫn khí hyđrô
(dẫn được 0,6 m3 khí hyđrô trong 1 giây), dòng điện trong ống là 50.000 ampe,
chuyển tải được 5.000 megawatt điện (xem hình 1). Nếu dùng siêu cáp để dẫn dòng
điện một chiều thì chỉ cần một đôi, để gần nhau và dùng kỹ thuật đào đường ngầm
tiên tiến hiện nay thì có thể dễ dàng cho đi dưới mặt đất mà ít bị ảnh hưởng của việc
giải phóng mặt bằng.
Năng lượng điện và năng lượng hyđrô
Đề án SuperGrid với cốt lõi là bố trí các đường cáp siêu dẫn, bớt sử dụng xăng dầu
mà sử dụng phối hợp năng lượng điện và năng lượng hyđrô. Máy móc, thiết bị,
phương tiện vận tải... hiện nay đã quá lệ thuộc vào dầu mỏ, dần dần cần phải chuyển
sang dùng động cơ kiểu lai, chạy bằng điện sinh ra từ hyđrô, dùng pin nhiên liệu với
khí hyđrô sẽ tiết kiệm được rất nhiều. Ví dụ, ô tô chạy bằng xăng chỉ có khả năng
chuyển đổi 30-35% xăng thành năng lượng chuyển động. Trong khi đó, xe động cơ lai
chạy bằng pin nhiên liệu có khả năng chuyển đổi tới 50%, thậm chí 60-65% nhiên liệu
thành năng lượng chuyển động.
Vấn đề nan giải đối với ngành điện là điều kiện thời tiết và nhu cầu sử dụng của người
dân luôn có sự biến đổi. Lúc thì nhu cầu dùng điện tăng lên rất mạnh, khiến cung
không đủ cầu; lúc thì nhu cầu giảm xuống nhanh, điện sản xuất ra bị thừa, không tích
trữ được và cũng không thể phân phối đi đâu. Việc kết hợp chuyển tải điện và chuyển
tải hyđrô có thể điều tiết dễ dàng lúc chuyển tải trực tiếp năng lượng điện đi, lúc dùng
năng lượng điện để chế tạo hyđrô (vừa để sử dụng, vừa để dự trữ).
Bộ Năng lượng Mỹ đã tổ chức nhiều cuộc thảo luận góp ý và triển khai thí điểm Đề
án SuperGrid. Hiện nay, Bộ này đang có ý định làm thí điểm 1 km siêu cáp để tải cỡ

Trang - 20 -
vài trăm megawatt. Từ đó rút kinh nghiệm để làm siêu cáp dài 30-80 km nhằm giải
quyết nhu cầu về truyền tải điện năng của mạng lưới điện hiện nay ở Mỹ. Dự kiến, để
thực hiện được Đề án này, phải kêu gọi đầu tư nhiều tỷ USD.
Hình 2 giới thiệu quang cảnh lưới điện mới sau 10 năm thực hiện Đề án SuperGrid so
sánh với mạng lưới điện hiện nay.
Giải pháp tiết kiệm điện bằng cách giảm dòng điện
từ thiết bị tiêu thụ
Thời gian gần đây, tiết kiệm điện là một vấn đề nóng bỏng đối với EVN nói riêng và
cả Việt Nam nói chung. Rất nhiều cuộc hội thảo, nhiều giải pháp đã được đưa ra,
đồng thời nhiều thiết bị đã được đưa ra với tiêu chí tiết kiệm điện nhằm giảm áp lực
thiếu điện cho EVN và có lợi cho người tiêu dùng. Tôi xin mạnh dạn đưa ra một giải
pháp tiết kiệm điện thông qua việc giảm dòng điện lãng phí ngay từ thiết bị tiêu thụ
điện (mục đích là nâng cao hệ số công suất của toàn mạng điện). Giải pháp này được
áp dụng đến đâu, còn phụ thuộc vào những nhà quản lý và cơ quan thực hiện nó.
Tại sao hiện nay một động cơ tiêu thụ công suất 15kw lại phải cần một nguồn công
suất ít nhất là 17,65 kVA, tại sao một bóng đèn sợi đốt công suất 60W, chỉ “sinh ra”
dòng điện 0,27A trong khi một bộ đèn huỳnh quang 1,2m và tăng phô sắt từ tổng
công suất 52W dòng điện lại là 0,39A còn ở bộ đèn 0,6m công suất 26W thì dòng là
0,29A (những con số này được đưa sau khi đã thử nghiệm)
Dẫn chứng trên cho thấy thực tế chỉ cần một công suất nhất định, nhưng chúng ta
phải yêu cầu nhà cung cấp (tức EVN) cung cấp một công suất lớn hơn và tất nhiên
phải trả tiền nhiều hơn, cũng có nghĩa là chúng ta đang lãng phí.
Giải thích điều trên, lý thuyết chỉ rõ rằng một thiết bị điện ngoài tiêu tốn công suất
(hữu ích) còn tạo ra công suất phản kháng (CSPK), là một thành phần tham gia vào
các quá trình từ hóa các thiết bị điện và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng điện
năng, triệt tiêu CSPK là một việc đơn giản nhưng không hiểu tại sao chúng ta vẫn
xem thường. Tác hại của CSPK kéo theo tổn thất đường dây, giảm khả năng cung
cấp của nguồn đồng thời nó bắt nhà tiêu dùng mà thấy rõ nhất là các nhà máy lớn
hàng tháng phải chịu thêm một khoản phí không nhỏ gọi là mua CSPK, theo tôi đây
cũng là lãng phí và những nhà máy mà chi phí điện chiếm trong trong giá thành càng
cao thì càng thấy rõ hơn khi mốc tăng giá điện đang gần kề.
Trong truyền tải và phân phối điện năng, EVN có cố gắng đáng kể để kiểm soát

Trang - 21 -
CSPK, điều này thông thường được thực hiện bởi việc tự động đóng/mở các cuộn
cảm hay các tụ điện. Các nhà phân phối điện có thể sử dụng các đồng hồ đo điện để
đo CSPK, nhằm hỗ trợ khách hàng tìm biện pháp nâng hệ số công suất lên hay xử
phạt các khách hàng để hệ số công suất quá thấp (chủ yếu là các khách hàng lớn).
Hiện nay để xử lý vấn đề này, EVN thường yêu cầu phải lắp đặt tụ bù chung tại trạm
(và tùy theo công suất trạm có mỗi loại tụ cố định khác nhau). Theo tôi, đối với các
nhà máy hoặc phụ tải là điện dân dụng giải pháp mắc tụ bù (chung) không giải quyết
triệt để sự hao hụt này vì lý do: hệ số sử dụng đồng thời thiết bị không thể xác định
chính xác, nói tóm lại là ở mỗi thời điểm khác nhau thì phụ tải khác nhau, nên xảy ra
tình trạng bù nhưng không đủ (hoặc thừa). Tất nhiên, càng về phía đầu nguồn, EVN
sẽ có những biện pháp bù để tăng hiệu suất máy phát nhưng dù sao đi nữa, đoạn
đường từ phụ tải đến vị trí bù cũng xa, tổn năng do dây dẫn (thất thoát) sẽ lớn.
Song song với việc ra đời những thiết bị hiện đại, vẫn còn nhiều thiết bị mà không
thể một sớm, một chiều có thể thay thế, mặc dù tạo ra CSPK:
+ Công nghiệp: các loại động cơ đều có tính cảm kháng….
+ Dân dụng: quạt, máy giặt, tủ lạnh, tăng phô sắt từ…
Sau khi giải một số bài toán, tôi thấy rằng việc tính toán điện dung tụ điện để bù cho
thiết bị sử dụng điện là hết sức cần thiết, và vị trí đặt kinh kiện bù ngay sát tại thiết bị
sử dụng điện là hợp lý và hiệu quả nhất. Phương pháp này chấm dứt tình trạng
thường xảy ra với mạch có tụ bù chung (phương pháp cũ) là khi không có phụ tải
hoặc phụ tải nhỏ thì dòng điện tổng trên mạch rất lớn nên xảy ra tổn thất.
Thử nghiệm sau đã được kiểm chứng và có thể áp dụng, chất lượng bóng và độ sáng
không thay đổi:
- Bộ đèn huỳnh quang 1,2m, tăng phô sắt từ Thailand khi bình thường, dòng định
mức 0,39A. Nhưng khi lắp song song với bộ đèn này 1 tụ 6mF, dòng điện còn chỉ
0,23A. Bộ đèn huỳnh quang 0,6m, tăng phô sắt từ Điện Quang, dòng định mức
0,29A. Khi lắp song song với bộ đèn này thêm 1 tụ 4mF, dòng điện còn chỉ 0,12A.
Giả sử một công ty dùng N bộ đèn trên, nếu có tụ bù sẽ chỉ phải trả:
a(đ)=(0,052xNxđơn giá điện), nhưng nếu dùng theo kiểu cũ sẽ phải trả số tiền là a(1+
39,34%)(đ) do sử dụng lượng CSPK quá quy định, tương ứng cos phi=0,61. Có
nghĩa là khi lắp tụ bù, chi phí điện chiếu sáng giảm ít nhất 39,34% (chưa kể đến giảm
điện do tổn thất trên dây do dòng giảm).
- Máy phát điện EZ1400 (Honda Motor Co.LTD) có Smax=1,2KVA, U=220V chỉ có

Trang - 22 -
thể thắp sáng 9-10 đèn huỳnh quang 1,2m như trên, nhưng có thể thắp sáng lên đến
14-15 bóng đèn khi có thêm tụ bù.
Xin nêu thêm một tính toán, ví dụ 40 triệu bóng huỳnh quang, tăng phô sắt từ cùng
hoạt động một lúc, mỗi giờ EVN phải cấp 3.432.000KVA, nhưng khi có tụ bù, chỉ
cần cấp 2.024.000KVA mà thôi.
Đối với đa số các nhà máy, động cơ là phần tiêu tốn năng lượng điện nhiều nhất.
Thật nghịch lý khi tất cả các động cơ đều có gắn nhãn ghi rõ cos phi=0,85 (trong tiêu
chuẩn ngành điện cho phép), nhưng khi lắp vào hệ thống và ngành điện kiểm tra thì
hệ thống hầu như không đạt (luôn thấp hơn), phương pháp “chữa cháy” là gắn 1 tụ
bù chung cho cả hệ thống nhưng như phân tích phần trên, vẫn còn rất lãng phí. Giải
pháp tính toán và lắp tụ bù cho từng động cơ tuy đơn giản nhưng tính toán cụ thể nó
có lợi cho người tiêu dùng và cho cả nhà cung cấp điện. Vậy tại sao chúng ta không
tính đến chuyện bù cho từng động cơ (từ khi xuất xưởng), và những động cơ đã và
đang hoạt động phải tính toán và bù ngay tại động cơ?
Trong khuôn khổ nghiên cứu có giới hạn, chúng tôi chưa đề cập đến các thiết bị có
CSPK khác, nhưng cũng tạm rút ra kết luận, thực sự chúng ta đang lãng phí lớn, xin
dẫn lời tiến sĩ Nguyễn Văn Khải Giám đốc Trung tâm Tiết kiệm điện năng “tiết kiệm
dù chỉ 1W nhưng nếu áp dụng cho nhiều đối tượng thì hiệu quả sẽ rất cao”.
Trên cơ sở những nghiên cứu ban đầu, tôi xin có vài đề nghị các Bộ về giải pháp
này:
+ Tạm thời chưa nhập các loại bóng đèn compact (vì trong nước đã sản xuất được)
dành kinh phí để tập trung nghiên cứu và xử lý vấn đề nâng cao HSCS từ thiết bị tiêu
thụ điện.
+ Đèn huỳnh quang tăng phô sắt, loại đèn này đang được sử dụng rất nhiều và nhiều
tính năng tốt, đề xuất: lắp thêm tụ bù cho tất cả các loại này (Thailand đã áp dụng rất
tốt việc này).
+ Đề nghị các cơ quan nhà nước gương mẫu trong việc bổ sung, cải tạo hệ thống
chiếu sang cơ quan, lắp thiết bị bù vào những thiết bị có HSCS thấp.
+ Các dự án sẽ và đang thực hiện cần bổ sung phần thiết bị bù công suất vào dự toán.
Kiểm tra nghiêm ngặt việc thực hiện, quản lý chặt các thiết bị tiêu thụ điện nhập
khẩu.
+ Cơ quan quản lý yêu cầu nhà sản xuất phải đưa tiêu chí HSCS thiết bị lên hàng

Trang - 23 -
đầu, các nhà máy sản xuất động cơ, các loại máy móc thiết bị đều phải chứng minh
HSCS của nó.
+ Các đơn vị sản xuất khẩn trương thành lập một bộ phận thống kê, kết hợp nghiên
cứu thực trạng máy móc thiết bị của đơn mình, có biện pháp khắc phục ngay tại thiết
bị, không nên dùng biện pháp yêu cầu mua công suất phản kháng của bên bán điện,
bởi trả thêm tiền điện (phạt) cũng là lãng phí.
+ Phải có một tổ chuyên kiểm tra tình hình sử dụng điện, trang bị phương tiện để
phát hiện sớm nhất sự lệch pha, sự gia tăng CSPK của các khách hàng sử dụng điện.
Đối với các hộ dân, có chế độ ưu đãi (tặng và lắp đặt miễn phí các thiết bị bù),
khuyến cáo người dân chỉ nên mua những thiết bị có HSCS cao, những dấu hiệu
nhận biết…
+ Cho phép một số đơn vị tư vấn, khảo sát thực tế nhà máy, khảo sát từng thiết bị đã
lắp đặt (thiết bị cũ) để tính toán những thiết bị bù có hiệu quả nhất, đơn vị này không
nhất thiết là người của EVN, theo tôi tốt nhất là các giảng viên chuyên ngành điện.
+ Nghiên cứu và triển khai xây dựng nhà máy sản xuất tụ điện, nhiều chủng loại,
kích cỡ, công suất, điện dung khác nhau để phục vụ lợi ích quốc gia trước mắt và lâu
dài.
+ Hai nhà máy sản xuất bóng đèn và tăng phô của Việt Nam là Rạng Đông và Điện
Quang cần phải gắn tất tụ bù vào tất cả các tăng phô sắt từ hiện còn nằm trong tầm
kiểm soát của nhà máy.
Trên cương vị là một kỹ sư, tôi sẵn sàng mong muốn phối hợp với các cá nhân, tổ
chức, cơ quan, đơn vị để nghiên cứu sâu hơn, tìm giải pháp tích cực thực hiện mục
tiêu tiết kiệm điện và làm lợi cho người sử dụng.
Kỹ sư Trần Đình Hiệp

Trang - 24 -
Chia sẻ kinh nghiệm tiết kiệm năng lượng
Trong giai đoạn hiện nay, đối với các ngành công nghiệp chủ lực như xi
măng, thép, kính, gốm sứ, dệt nhuộm và vật liệu xây dựng, vấn đề tiết kiệm
năng lượng trở nên rất bức xúc. Giá xăng dầu càng ngày càng cao, Nhà nước
không thể bao cấp mãi, và giá tăng là điều tất yếu. Đối với các nhà máy này, có
ba biện pháp chính thực hiện tiết kiệm năng lượng có thể áp dụng là: - Tăng
hiệu suất của các thiết bị trao đổi nhiệt như lò hơi, giàn lạnh, máy chưng cất. -
Cải tiến công nghệ để tăng công suất, giảm thời gian, giảm tiêu hao điện năng. -
Sử dụng các loại nhiên liệu mới như xăng pha cồn, diesel pha cồn, hỗn hợp nhũ
tương mazút và nước.
Các biện pháp trên không phải là mới bởi các nước trên thế giới đã áp dụng từ
lâu, tuy nhiên chúng tôi muốn trình bày thêm về lợi ích và cách thực hiện các biện
pháp đó ra sao.
Qua các nghiên cứu về ảnh hưởng của lớp cáu cặn bám trên thành ống lò hơi,
thiết bị trao đổi nhiệt tới mức độ tiêu tốn nhiên liệu, các chuyên gia trong ngành
nhiệt đã đưa ra được mối liên hệ như sau: Khi độ dày của lớp cáu cặn là 1 mm thì lò
hơi tiêu tốn nhiên liệu hơn định mức từ 2 đến 3%.
Nhằm tăng hiệu suất của lò hơi và bảo vệ môi trường (không dùng hóa chất để
xử lý nồi hơi), Chính phủ Hàn Quốc đã ban hành một bộ luật trong đó quy định, tất
cả các lò hơi trước khi đưa vào vận hành phải lắp thiết bị chống cáu cặn bằng
phương pháp siêu âm USP (ultrasonic scale preventer). Đây là thiết bị bao gồm một
bộ nguồn phát ra dao động điện có tần số 22 kz. Các dao động điện được chuyển
qua dây dẫn cao tần sang các đầu biến đổi để chuyển thành dao động sóng. Các đầu
biến đổi được hàn trực tiếp lên thành lò hơi và phát ra sóng siêu âm để phá cáu cặn
đã có, hoặc đề phòng không cho bám cáu mới lên thành ống nước, ống lửa. Dĩ
nhiên, chi phí lắp đặt cũng là điều phải cân nhắc. Một số người có thể nói là giá thiết
bị cao, nhưng nếu đặt bút tính toán một cách khoa học thì thấy rõ thời hạn thu hồi
vốn khi lắp USP rất ngắn.
Với một lò hơi 6 tấn, một tháng phải chi phí tiền hóa chất vệ sinh khoảng 6-7
triệu đồng, nhưng lớp cáu thì vẫn không thể phá hoàn toàn, có thể còn khoảng 1-1,5
mm, như vậy đã mất đi khoảng 3-4% nhiên liệu.
Một lò hơi 6 tấn hơi một tháng đốt hết khoảng 180.000 lít dầu, nếu tiết kiệm được
3% thì một tháng tiết kiệm được 5.400 lít hay 21.000.000đ.
Một bộ chống cáu cặn cho lò 6 tấn tùy theo mác hiệu có giá từ 120.000.000 đ.
Thời gian hoàn vốn là 120 triệu : 28 triệu = 4,3 tháng.
Như vậy chỉ trong 5-6 tháng là thu hồi vốn và sau đó cứ mỗi tháng tiết kiệm
được 28.000.000 đồng. Một năm tiết kiệm được 28.000.000 x 12 tháng =
336.000.000 đồng. Chưa kể đến việc không phải dùng hóa chất để làm vệ sinh lò sẽ
giúp bảo vệ môi trường, công nhân không phải dừng lò để làm vệ sinh, đảm bảo

Trang - 25 -
cung cấp ổn định nguồn hơi để sản xuất. Và dĩ nhiên, đốt càng ít dầu thì càng tiết
kiệm và càng ít ô nhiễm môi trường không khí.
Một phương pháp khác tiết kiệm nhiên liệu là dùng hỗn hợp nhũ tương mazút
và nước để đốt.
Trộn thêm vào dầu đốt 15-20% nước và tán mịn, trộn đồng nhất để tạo nhũ
tương mazút nước.
Việc tạo nhũ tương để đốt tốt hơn thì ở các nước châu Âu, đặc biệt là Nga,
Đức, Canada, Mỹ… đã sử dụng từ 30 năm trước. Năm 1993, ở Việt Nam đã có một
đề tài cấp quốc gia của Tiến sỹ Lê Mười. Mặc dù vậy, kể cả ở châu Âu và Việt
Nam, hiệu quả của việc tạo nhũ tương thời gian trước đều chưa thực sự thuyết phục.
Nguyên nhân không phải là do công nghệ mà do thiết bị để tạo nhũ tương chưa hoàn
thiện.
Cách đây khoảng 4-5 năm, các chuyên gia trong lĩnh vực chế tạo nhiên liệu
động cơ tên lửa của Nga đã chế tạo thành công thiết bị trộn đồng nhất bằng phương
pháp siêu âm CHS 6, CHS-14 (cavitation homogenizing system), có thể tán mịn các
chất lỏng hoặc nhiên liệu xuống còn khoảng 1-5mc và trộn đồng nhất nó, tạo ra nhũ
tương có tính ổn định không dưới 1 năm. Các lợi thế của việc đốt nhũ tương tạo ra
từ thiết bị này:
- Đốt nhũ tương này tiết kiệm từ 11-18% dầu FO.
- Giảm lượng CO, NOx, SOx trong khí thải xuống 60-80%.
Nếu xí nghiệp đốt một tháng khoảng 400-500.000 lít dầu, thì một tháng tiết
kiệm được 40-50.000 lít dầu tương đương với 160-200 triệu đồng. Sử dụng thiết bị
này sẽ thu hồi vốn tối đa trong vòng 5-6 tháng. Ngoài ra, có thể dùng thiết bị này để
xử lý nước có lẫn dầu, loại bỏ hoàn toàn vấn đề tách nước lẫn trong dầu, cũng như
có thể trộn thêm vào dầu FO một lượng dầu nhờn phế, cặn dầu, dầu ép từ hạt điều…
Một ứng dụng hết sức quan trọng là thiết bị này có thể trộn lẫn cồn vào xăng
để tạo ra xăng pha cồn. Các máy trộn truyền thống không thể trộn lẫn được cồn và
xăng vì cồn và xăng có trọng lượng riêng khác nhau, (trọng lượng riêng của cồn là
785 kg/m3 và xăng 730 kg/m3).
Tham khảo thêm các tính năng của thiết bị chống cáu cặn và thiết bị trộn đồng nhất
bằng phương pháp siêu âm CHS 6, CHS-14 tại địa chỉ website:
http://www.garan.com.vn.
(KHCN số tháng 11/2006 (trang 50))

Trang - 26 -
THIẾT BỊ TIẾT KIỆM ĐIỆN SỬ DUNG CHO ĐỘNG CƠ
ĐIỆN XOAY CHIỀU CẢM ỨNG
DR. POWER - BỘ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNG VÀ KIỂM SOÁT ĐỘNG CƠ
MỘT CÁCH THÔNG MINH
(Công nghệ Anh Quốc)
Giải pháp
Điển hình là các động cơ điện cảm ứng xoay chiều đang hoạt động ở mức đầy tải chỉ
trong những chu kỳ giới hạn. Khi điều kiện thay đổi, động cơ thường hoạt động với
mức non tải hơn nhiều là đầy tải, trong khi hoạt động như vậy, điện năng sẽ bị sẽ bị
tiêu thụ nhiều hơn mức cần thiết. Thật không may là các động cơ không thể tự điều
chỉnh một cách thông minh lượng điện cần tiêu thụ trong khi hoạt động. Do đó rõ
ràng là bạn có thể theo dõi và giảm điện năng cung cấp cho động cơ phù hợp với
mức tải thực sự cần thiết trong các điều kiện tải trọng khác nhau và từ đó sẽ tạo ra
một cơ hội để tiết kiệm điện năng.
DR. Power là một giải pháp đơn giản và hiệu quả cho vấn đề này. Sử dụng một bộ
vi sử lý tích hợp với một phần mềm điều khiển đặc biệt, DR. Power mang đến cho
bạn một giải pháp kiểm soát hiệu quả đối với động cơ, đảm bảo rằng mức điện năng
cấp vào động cơ đúng bằng mức tải mà động cơ yêu cầu tại các thời điểm khác
nhau, thậm chí là cả những thay đổi nhỏ nhất về yêu cầu điện năng đối với tải thì
DR.Power cũng phát hiện và đáp ứng bằng cách cấp đủ điện năng tại mức đó trong
vòng 1/ 100.000 giây. Tuy nhiên, tốc độ của động cơ không bị ảnh hưởng.
Trong các ứng dụng ở những động cơ thường xuyên hoạt động ở mức non tải,
DR.Power mang lại một tỷ lệ tiết kiệm rất cao, trong một số trường hợp có thể đến
30 ~ 40%. Ở những điều kiện làm việc bình thường, mức tiết kiệm dao động tuỳ
thuộc vào số lượng các hệ số, các điều kiện tải quan trọng nhất. Nhưng thậm chí các
động cơ đang hoạt động với mức đủ tải hoặc gần đầy tải trong phần lớn thời gian
hoạt động - thì ta thấy năng lượng bị lẵng phí rất thấp hoặc không bị lãng phí.
DR.Power ngoài việc giúp bạn tiết kiệm điện, tăng thêm lợi nhuận nó còn cho thấy
việc mua DR.Power của bạn là một sự đầu tư sáng suốt.

Trang - 27 -
DR.Power cải thiện hệ số công suất (Cost φ), tăng độ tin cậy và sản xuất có hiệu quả
hơn, hoạt động thải mái hơn, suôn sẻ hơn và quan trọng là động cơ chạy êm hơn với
khả năng hoạt động tăng dẫn đến giá thành của sản phẩm được giảm đều. DR.Power
làm giảm hỏng hóc và lãng phí do gián đoạn hoạt động sản xuất gây ra.
DR.Power cho bạn những gì?
DR.Power (3 pha) mang lại lợi ích tức thì và lâu dài, gồm: khởi động mềm, dừng
mềm, hiển thị, cải thiện hệ số công suất (Cost φ) và tối ưu hóa yêu cầu tiết kiệm.
Ngay từ những phút đầu lắp đặt DR.Power đã đem lại lợi ích tiết kiệm, giảm chi phí,
do đó tăng thêm lợi nhuận.
Khởi động mềm và dừng mềm.
DR.Power lựa chọn khởi động với thời gian dốc (Ramp times) cung cấp gia tốc điều
chỉnh và gia tốc âm của động cơ, điều khiển dòng điện một cách hiệu quả mà không
làm méo sóng hài kết nối thông thường với máy đổi điện, thay đổi dạng sóng điện
áp, bằng cách đó giảm được tổn thất thường xuyên do sự truyền động đang tồn tại
trong tất cả các động cơ điện cảm ứng xoay chiều. DR.Power sử dựng Thyristor để
điều khiển một cách chính xác điện áp ứng dụng tại các cực của động cơ. Thyristor
có khả năng đóng mở nhanh tắt/ bật khi có xung điện và duy trì ở chế độ bật cho đến
khi dòng điện vào qua thiết bị tương ứng với gốc toạ độ điểm không của điện áp tại
từng bán chu kỳ của nguồn điện xoay chiều AC.
Phương pháp điều khiển
Dòng qua Thyristor được điều chỉnh thông qua sự điều khiển của điểm bật liên quan
đến điện áp không qua mỗi bán chu kỳ của nguồn cấp. Điểm bật càng gần với điểm
kết thúc của chu kỳ, giá trị của dòng điện càng nhỏ nó sẽ cho phép đi qua. Ngược
lại, điểm bật càng gần với nơi bắt đầu của chu kỳ, thì giá trị của dòng điện càng lớn.
Sử dụng nguyên tắc này và bằng cách kết nối hai Thirystor song song, ngược chiều
nhau, nối vào mỗi pha của động cơ, DR.Power sẽ liên tục điều chỉnh điện áp vào
động cơ thông qua việc kiểm soát các điểm bật tắt của Thirystor. Điều này cho phép
cung cấp điện áp chỉ đủ cho động cơ gia tăng mức tải. Bằng cách khởi động với một
Ramp lớn đối với điểm bật trong mỗi bán chu kỳ, và giảm dần điện áp qua một quá
trình lựa chọn, điện áp cấp đối với động cơ khởi động từ một giá trị tương đối thấp
và tăng dần đến đầy đủ. Vì mô men xoắn của động cơ tỷ lệ với bình phương của
điện áp, mô men xoắn khởi động tăng một cách liên tục để đảm bảo khởi động mềm
cho cả động cơ và mức tải do truyền động.
Giải pháp đơn giản hiệu quả

Trang - 28 -
Sử dụng một bộ vi xử lý tích hợp với một phần mềm điều khiển đặc biệt. Điều khiển
pha Thyristor được dùng để làm thay đổi điện áp đầu cực của động cơ phù hợ với sự
thay đổi mức tải của động cơ. Bằng cách giảm điện áp cấp tại cực của động cơ với
các mức tải thấp hoặc biến thiên, có thể thường xuyên giảm thiệt hại của sự vênh,
dơ đồng, sự bão hoà lõi từ, tăng hiệu quả của động cơ một cách tổng quan nhờ đó
tiết kiệm được chi phí về điện năng.
Bất kỳ sự thay đổi nào của mức tải, cao hay thấp được tự động bù đắp bằng sự điều
chỉnh tương ứng của công suất từ DR.Power nó thích với mọi điều kiện. DR.Power
là một thiết bị thông minh được thiết kế để phục vụ các nhu cầu đặc biệt của mỗi
động cơ; do đó, một DR.Power đáp ứng yêu cầu cho mỗi động cơ khác nhau.
Hệ số công suất và hiệu quả của động cơ
Khi hoạt động với mức đầy tải, động cơ điện cảm ứng xoay chiều 3 pha, khi đó hiệu
quả đạt được từ 80 ~ 92%. Tuy nhiên, hiệu quả của động cơ bị giảm xuống đột ngột
khi mức tải giảm xuống dưới 50% công suất. Thực tế, động cơ hoạt động ở mức đầy
tải và tải cố định là rất ít, số động cơ hoạt động ở mức non tải chiếm phần lớn, vì do
quá cỡ hoặc do sự biến đổi tự nhiên của mức tải. Với ứng dụng ở các tốc độ của
động cơ không cần thiết phải thay đổi, phần mềm đáng tin cậy của DR.Power mang
lại sự tiết kiệm năng lượng rất ấn tượng trong các động cơ hoạt đông ở mức non tải.
Số ít các bộ phận khởi động mềm vi xử lý duy trì ở mức dẫn điện đầy đủ và các hoạt
động của động cơ dường như được liên kết trực tiếp với thiết bị cung cấp chính, với
các mức tải thấp nhưng tại các điện áp chính, các động cơ luôn có dòng quá mức
cần thiết. Bằng cách phát hiện ra tải bất kỳ lúc nào và điều chỉnh điện áp tại cực của
động cơ tương ứng. DR.Power có thế tiết kiệm số năng lượng bức xạ và tổn thấp
điện. Điều này dẫn đến tăng hệ số công suất tới một phạm vi lớn khi động cơ đang
hoạt động kém hiệu quả với các mức non tải. Vì vậy, DR.Power tính toán với hoạt
động của động cơ ở bất kỳ thời điểm nào cho nên động cơ luôn hoạt động ở mức
đầy tải, có nghĩa là động cơ đang hoạt động gần đạt đến mức hiệu quả 100% trong
suất thời gian hoạt động. Một động cơ đạt tốc độ đầy đủ, với giải pháp đơn giản mà
hiệu quả, DR.Power sẽ kiểm tra mức yêu cầu thấp nhất để đảm bảo công suất liên
tục tối đa cho động cơ đáp ứng chính xác tải, cho dù nó thay đổi.
Các động cơ hiệu suất cao có cần DR.Power không?
Được gắn với một động cơ hiệu suất cao, DR.Power cung cấp công nghệ điều khiển
cao qua phần khởi động mềm và dừng mềm của động cơ, do đó tạo ra sự tiết kiệm
tổng quan về tiêu thụ năng lượng. Các động cơ này cũng giảm được sự hư hại
thường trực của hệ thống truyền động. Các động cơ hiệu suất cao mang lại sự tiết
kiệm cố định thông qua dãy tải trọng của động cơ. DR.Power đem lại sự tiết kiệm

Trang - 29 -
cố định và kịp thời làm giảm những hư hại của hệ thống truyền động khi tải trọng
thay đổi.
Trong thực tế, DR.Power mang lại sự điều khiển tiết kiệm và đáng tin cậy cho
các động cơ. Đối với nhiều công ty, DR.Power là sự lựa chọn hàng đầu vì khởi
động mềm thông thường và đáp ứng sự thay đổi về điện.
Ai cần DR.Power nhất?
Đó là những người phải thanh toán những chi phí cho một động cơ điện xoay chiều,
nhưng những động cơ hoạt động suốt ngày đêm cần DR.Power nhất và động cơ
càng lớn thì dùng DR.Power càng tiết kiệm được nhiều điện năng.
Phạm vi ứng dụng
DR.Power được ưa chuộng trong các ứng dụng sau:
Thang tự động
Thang máy
Máy ép
Cưa gỗ
Máy nghiền tổng hợp
Máy nghiền
Kích thuỷ lực
Máy bơm dầu
Máy thuỷ lực
Quạt tuần hoàn
Máy cắt
Máy bơm nước
Các ứng dụng bánh đà
Máy cưa
Máy nén
Băng tải
Máy lạnh
Máy chuyển nhiệt
DR.Power bảo hành 02 năm
SAMCO., LTD nhà phân phối chính thức tại Việt Nam
(HK, Internet)

Trang - 30 -
Giới thiệu thiết bị tiết kiệm điện DIGI-TEK & SEW SAVER.
Theo đà tăng trưởng kinh tế của Đất nước, ngành công nghiệp Việt nam ngày
càng có nhiều thêm các nhà máy, cơ sở sản xuất công nghiệp như các nhà máy xi
măng, sắt thép, nhựa…, Hiện nay, tại các nhà máy, cơ sở sản xuất công nghiệp
này chi phí cho điện năng luôn chiếm tỷ trọng cao trong tổng giá thành sản
phẩm.
Trong nền kinh tế cạnh tranh và Việt nam đang trong quá trình gia nhập AFFTA và
WTO, việc hạ giá thành sản phẩm nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh là yếu tố sống
còn của doanh nghiệp. Do vậy, các giải pháp về sử dụng điện năng một cách hiệu quả,
tiết kiệm luôn thu hút được sự quan tâm hàng đầu của các nhà quản lý, nhất là trong
thời gian tới Chính phủ thực hiện lộ trình tăng giá điện.
Để cùng các doanh nghiệp sử dụng điện năng hiệu quả, tiết kiệm, Công ty Cổ phần
Công nghệ và Thương mại Nguyễn Phát (NGUYEN PHAT T&T., JSC) xin giới thiệu
thiết bị tiết kiệm điện DIGI-TEK dành cho các động cơ công nghiệp. Thiết bị DIGI-
TEK có thể cắt giảm tới 40% chi phí điện năng của động cơ. DIGI-TEK được nhập
khẩu từ Đài Loan và do Nguyen Phat T&T., JSC phân phối độc quyền tại Việt nam.
Động cơ cảm ứng là một trong những bộ phận quan trọng và phổ biến trong các dây
chuyền, máy móc công nghiệp. Thông thường các động cơ này hoạt động ở chế độ
đầy tải là rất ít, phần lớn chúng chạy ở chế độ non tải hoặc có hành trình tải thay đổi
liên tục; tải/không tải. Trong thời gian này phần năng lượng thất thoát là rất lớn,
chúng chuyển hóa từ điện năng sang nhiệt năng làm nóng và gây rung lắc động cơ. Về
nguyên lý khi động cơ hoạt động ở chế độ đầy tải nó cũng chỉ đạt hiệu suất xấp xỉ
80%, 20% năng lượng còn lại bị tiêu tốn. Do vậy, để đạt được hiệu suất cao nhất cho
các động cơ là cần điều khiển việc cung cấp năng lượng theo đúng mức tải của động
cơ. Thiết bị DIGI-TEK sử dụng bộ vi xử lý cực mạnh và chương trình điều khiển độc
quyền luôn giám sát hiệu suất của động cơ. DIGI-TEK đảm bảo năng lượng cấp cho
động cơ luôn phù hợp chính xác với tải khi nó thay đổi. DIGI-TEK cảm nhận thay đổi
tải của động cơ và phản ứng trong vòng 12 mili giây. DIGI-TEK cung cấp một giải
pháp đơn giản, hiệu quả cho hầu hết các động cơ ứng dụng mà không làm thay đổi tốc
độ của động cơ. Tùy theo ứng dụng của động cơ, DIGI-TEK có khả năng tiết kiệm 10
- 40% điện năng tiêu thụ.
Thiết bị DIGI-TEK còn được tích hợp sẵn bộ khởi động mềm và tắt mềm. Khởi
động/tắt mềm giúp cho quá trình khởi động/tắt của động cơ nhẹ nhàng, trơn chu tránh
gây ra hiện tượng sụt áp, tránh các hỏng hóc cơ khí, nâng cao tuổi thọ của động cơ.
Ngoài ra, thiết bị DIGI-TEK còn có đầy đủ các chức năng bảo vệ động cơ như: bảo vệ
mất pha, bảo vệ quá dòng, quá áp hay sụt dòng, sụt áp hay chuyển sang chế độ bypass

Trang - 31 -
bên ngoài một cách tự động.
Chi phí về điện để phục vụ sản xuất của ngành dệt may đang chiếm từ 8-10% trong
tổng chi phí về doanh thu gia công. Trong khi giá gia công giảm cộng với các chi phí
khác đều tăng, hai lý do này đã khiến các doanh nghiệp dệt may càng phải tiết giảm
chi phí. Nguyen phat T&T., JSC xin giới thiệu thiết bị tiết kiệm điện SEW SAVER
cho các động cơ máy may công nghiệp. Thiết bị SEW SAVER có thể tiết kiệm 20 -
45% điện năng tiêu thụ của máy may công nghiệp.
Thời gian hữu công và vô công của động cơ máy may gần như bằng nhau trong suốt
quá trình làm việc. Trong hầu hết các trường hợp, thời gian hữu công của động cơ
máy may thường chiếm ít hơn ½ của tổng chu trình làm việc. Khi động cơ chạy ở chế
độ tải thấp hoặc không tải dẫn đến giảm hiệu suất và gây ra lãng phí điện năng. Hơn
thế, trong thời gian không tải, nhiệt độ hoạt động của động cơ tăng lên dẫn tới làm
giảm tuổi thọ của động cơ. Thiết bị SEW SAVER hoạt động với nguyên lý giống như
thiết bị DIGI-TEK nhưng được thiết kế riêng cho động cơ máy may công nghiệp.
SEW SAVER tính tóan mức tải của động cơ thông qua đo dòng tải. Khi động cơ chạy
với tải thấp hoặc không tải, SEW SAVER làm giảm điện năng tiêu thụ bằng cách làm
giảm dòng cấp cho động cơ. Điều này đạt được bởi bộ chuyển mạch Triac mà không
tạo ra bất kỳ sóng nhiễu nào. SEW SAVER còn tiếp tục điều chỉnh năng lượng cấp
cho động cơ và đảm bảo rằng động cơ luôn đủ năng lượng phù hợp với tải.
Các thiết bị trên đều được phân phối độc quyền tại Việt nam bởi Công ty Cổ phần
Công nghệ và Thương mại Nguyễn Phát.

Trang - 32 -
Phong điện- Kho báu đang chờ người mở
Ưu điểm dễ thấy nhất của phong điện là không tiêu tốn
nhiên liệu, không gây ô nhiễm môi trường như các nhà máy
nhiệt điện, dễ chọn địa điểm và tiết kiệm đất xây dựng, khác
hẳn với các nhà máy thủy điện chỉ có thể xây dựng gần dòng
nước mạnh với những điều kiện đặc biệt và cần diện tích rất
lớn cho hồ chứa nước.Các trạm phong điện có thể đặt gần nơi tiêu thụ điện,
như vậy sẽ tránh được chi phí cho việc xây dựng đường dây tải điện.
Vài nét về các máy phát phong điện
Các máy phát điện lợi dụng sức gió (dưới đây gọi tắt là trạm phong điện) đã
được sử dụng nhiều ở các nước châu Âu, Mỹ và các nước công nghiệp phát triển
khác. Nước Đức đang dẫn đầu thế giới về công nghệ phong điện.
Tới nay hầu hết vẫn là các trạm phong điện trục ngang, gồm một máy phát điện
có trục quay nằm ngang, với rotor (phần quay) ở giữa, liên hệ với một tua bin 3
cánh đón gió. Máy phát điện được đặt trên một tháp cao hình côn. Trạm phát
điện kiểu này mang dáng dấp những cối xay gió ở châu Âu từ những thế kỷ
trước, nhưng rất thanh nhã và hiện đại.
Các trạm phong điện trục đứng gồm một máy phát điện có trục quay thẳng
đứng, rotor nằm ngoài được nối với các cánh đón gió đặt thẳng đứng. Trạm
phong điện trục đứng có thể hoạt động bình đẳng với mọi hướng gió nên hiệu
qủa cao hơn, lại có cấu tạo đơn giản, các bộ phận đều có kích thước không quá
lớn nên vận chuyển và lắp ráp dễ dàng, độ bền cao, duy tu bảo dưỡng đơn giản.
Loại này mới xuất hiện từ vài năm gần đây nhưng đã được nhiều nơi sử dụng.
Hiện có các loại máy phát phong điện với công suất rất khác nhau, từ 1 kW tới
hàng chục ngàn kW. Các trạm phong điện có thể hoạt động độc lập hoặc cũng có
thể nối với mạng điện quốc gia. Các trạm độc lập cần có một bộ nạp, bộ ắc-quy
và bộ đổi điện. Khi dùng không hết, điện được tích trữ vào ắc-quy. Khi không có
gió sẽ sử dụng điện phát ra từ ắc-quy. Các trạm nối với mạng điện quốc gia thì
không cần bộ nạp và ắc-quy.
Các trạm phong điện có thể phát điện khi tốc độ gió từ 3 m/s (11 km/h), và tự
ngừng phát điện khi tốc độ gió vượt quá 25 m/s (90 km/h). Tốc độ gió hiệu qủa
từ 10 m/s tới 17 m/s, tùy theo từng thiết bị phong điện.
Những ưu điểm của phong điện.
Ưu điểm dễ thấy nhất của phong điện là không tiêu tốn nhiên liệu, không gây ô

Trang - 33 -
nhiễm môi trường như các nhà máy nhiệt điện, dễ chọn địa điểm và tiết kiệm đất
xây dựng, khác hẳn với các nhà máy thủy điện chỉ có thể xây dựng gần dòng
nước mạnh với những điều kiện đặc biệt và cần diện tích rất lớn cho hồ chứa
nước.
Các trạm phong điện có thể đặt gần nơi tiêu thụ điện, như vậy sẽ tránh được chi
phí cho việc xây dựng đường dây tải điện.
Trước đây, khi công nghệ phong điện còn ít được ứng dụng, việc xây dựng một
trạm phong điện rất tốn kém, chi phí cho thiết bị và xây lắp đều rất đắt nên chỉ
được áp dụng trong một số trường hợp thật cần thiết. Ngày nay phong điện đã trở
nên rất phổ biến, thiết bị được sản xuất hàng loạt, công nghệ lắp ráp đã hoàn
thiện nên chi phí cho việc hoàn thành một trạm phong điện hiện nay chỉ bằng ¼
so với năm 1986.
Phong điện đã trở thành một trong những giải pháp năng lượng quan trọng ở
nhiều nước, và cũng rất phù hợp với điều kiện Việt nam.
Các trạm phong điện có thể đặt ở đâu ?
Trạm phong điện có thể đặt ở những địa điểm và vị trí khác nhau, với những giải
pháp rất linh hoạt và phong phú:
Các trạm phong điện đặt ở ven biển cho sản lượng cao hơn các trạm nội địa vì bờ
biển thường có gió mạnh. Giải pháp này tiết kiệm đất xây dựng, đồng thời việc
vận chuyển các cấu kiện lớn trên biển cũng thuận lợi hơn trên bộ. Giải bờ biển
Việt Nam trên 3000 km có thể tạo ra công suất hàng tỷ kW phong điện.
Những mỏm núi, những đồi hoang không sử dụng được cho công nghiệp, nông
nghiệp cũng có thể đặt được trạm phong điện. Trường hợp này không cần làm trụ
đỡ cao, tiết kiệm đáng kể chi phí xây dựng.
Trên mái nhà cao tầng cũng có thể đặt trạm phong điện, dùng cho các nhu cầu
trong nhà và cung cấp điện cho thành phố khi không dùng hết điện. Trạm điện
này càng có ý nghĩa thiết thực khi thành phố bất ngờ bị mất điện.
Ngay tại các khu chế xuất cũng có thể đặt các trạm phong điện. Nếu tận dụng
không gian phía trên các nhà xưởng để đặt các trạm phong điện thì sẽ giảm tới
mức thấp nhất diện tích đất xây dựng và chi phí làm đường dây điện.
Điện khí hóa ngành đường sắt là xu hướng tất yếu của các nước công nghiệp.
Chỉ cần đặt với khoảng cách 10 km một trạm 4800kW dọc các tuyến đường sắt
đã có đủ điện năng cho tất cả các đoàn tàu ở Việt nam hiện nay. Các vùng phong
điện lớn đặt gần tuyến đường sắt cũng rất thuận tiện trong việc vận chuyển và
dựng lắp. Các đầu máy diesel và than đá tiêu thụ lượng nhiên liệu rất lớn và gây
ô nhiễm môi trường sẽ được thay thế bằng đầu máy điện trong tương lai.
Đặt một trạm phong điện bên cạnh các trạm bơm thủy lợi ở xa lưới điện quốc
gia sẽ tránh được việc xây dựng đường dây tải điện với chi phí lớn gấp nhiều lần

Trang - 34 -
chi phí xây dựng một trạm phong điện. Việc bảo quản một trạm phong điện cũng
đơn giản hơn việc bảo vệ đường dây tải điện rất nhiều.
Nhà máy nước ngọt đặt cạnh những trạm phong điện là mô hình tối ưu để giải
quyết việc cung cấp nước ngọt cho vùng đồng bằng sông Cửu Long, tiết kiệm
nhiên liệu và đường dây điện.
Một trạm phong điện 4 kW có thể đủ điện cho một trạm kiểm lâm trong rừng
sâu hoặc một ngọn hải đăng xa đất liền. Một trạm 10 kW đủ cho một đồn biên
phòng trên núi cao, hoặc một đơn vị hải quân nơi đảo xa. Một trạm 40 kW có thể
đủ cho một xã vùng cao, một đoàn thăm dò địa chất hay một khách sạn du lịch
biệt lập, nơi đường dây chưa thể vươn tới được. Một nông trường cà phê hay cao
su trên cao nguyên có thể xây dựng trạm phong điện hàng trăm hoặc hàng ngàn
kW, vừa phục vụ đời sống công nhân, vừa cung cấp nước tưới và dùng cho
xưởng chế biến sản phẩm....
Không phải nơi nào đặt trạm phong điện cũng có hiệu quả như nhau. Để có sản
lượng điện cao cần tìm đến những nơi có nhiều gió. Các vùng đất nhô ra biển và
các thung lũng sông thường là những nơi có lượng gió lớn. Một vách núi cao có
thể là vật cản gió nhưng cũng có thể lại tạo ra một nguồn gió mạnh thường
xuyên, rất có lợi cho việc khai thác phong điện. Khi chọn địa điểm đặt trạm có
thể dựa vào các số liệu thống kê của cơ quan khí tượng hoặc kinh nghiệm của
nhân đân địa phương, nhưng chỉ là căn cứ sơ bộ. Lượng gió mỗi nơi còn thay đổi
theo từng địa hình cụ thể và từng thời gian. Tại nơi dự định dựng trạm phong
điện cần đặt các thiết bị đo gió và ghi lại tổng lượng gió hàng năm, từ đó tính ra
sản lượng điện có thể khai thác, tuơng ứng với từng thiết bị phong điện. Việc
này càng quan trọng hơn khi xây dựng các trạm công suất lớn hoặc các vùng
phong điện tập trung.
Gió là dạng năng lượng vô hình và mang tính ngẫu nhiên rất cao nên khi đầu tư
vào lĩnh vực này cần có các số liệu thống kê đủ tin cậy. Rào cản chủ yếu đối với
việc phát triển phong điện ở Việt nam chính là sự thiếu thông tin về năng lượng
gió.
Tới nay đã có một số công ty nước ngoài đến Việt nam tìm cách khai thác phong
điện, nhưng vì chưa đủ những số liệu cần thiết nên cũng chưa có sự đầu tư nào
đáng kể vào thị trường này. Một hãng Đức đã xây dựng tại Ấn độ hàng ngàn
trạm phong điện, có cơ sở thường trực giám sát hoạt động các trạm qua hệ thống
vệ tinh viễn thông, xử lý kỹ thuật ngay khi cần thiết, và hoàn toàn hài lòng về kết
quả đã thu được ở Ấn độ. Hãng này cũng đã đến Việt Nam tìm thị trường nhưng
chưa quyết định đầu tư, vì chưa có đủ cứ liệu để xây dựng trên quy mô lớn, còn
với quy mô nhỏ thì lợi tức không đủ bù lại chi phí cho một cơ sở kỹ thuật thường
trực. Một công ty khác chuẩn bị xây dựng 12 trạm phong điện với công suất

Trang - 35 -
3000 kW trên huyện đảo Lý Sơn đã khẳng định công nghệ phong điện rất phù
hợp với Việt Nam!
Tính kinh tế của phong điện
Chi phí để xây dựng một trạm phong điện gồm :
- Chi phí cho máy phát điện và các cánh đón gió chiếm phần chủ yếu. Có nhiều
hãng sản xuất các thiết bị này, nhưng với giá bán và chất lượng kỹ thuật rất khác
nhau.
- Chi phí cho bộ ổn áp và hòa mạng, tự động đưa dòng điện về điện áp và tần
s̔#7907;p với mạng điện quốc gia.
- Chi phí cho ắc-quy, bộ nạp và thiết bị đổi điện từ ắc-quy trở lại điện xoay
chiều. Các bộ phận này chỉ cần cho các trạm hoạt động độc lập.
- Chi phí cho phần tháp hoặc trụ đỡ tùy thuộc chiều cao trụ, trọng lượng thiết bị
và các điều kiện địa chất công trình. Phần tháp có thể sản xuất tại Việt Nam để
giảm chi phí. Với các trạm phong điện đặt trên nóc nhà cao (H.7) thì chi phí này
hầu như không đáng kể.
- Chi phí cho việc vận chuyển tới nơi xây dựng và công việc lắp đặt trạm. Chi
phí này ở Việt Nam rẻ hơn rất nhiều so với các nước khác, đặc biệt nếu xây dựng
ở vùng ven biển, ven sông hoặc dọc theo các tuyến đường sắt.
1) So sánh chi phí đầu tư giữa phong điện và thủy điện
Toàn bộ chi phí cho một trạm phong điện 4800 kW khoảng 3 000 000 Euro.
Với 500 trạm phong điện loại 4800 kW sẽ có công suất 2,4 triệu kW, bằng
công suất nhà máy thủy điện Sơn La , tổng chi phí sẽ là :
500 x 3 000 000 € = 1,50 tỷ Euro = 1,875 tỷ USD,
chi phí này nhỏ hơn 2,4 tỷ USD, là dự toán xây dựng nhà máy thủy điện Sơn La.
2) Giá thành mỗi kWh
Giá thành một kWh điện trong 10 năm đầu có thể tính như sau:
Sản lượng điện của trạm trong 1 năm là : 4800kW x 2200 giờ = 10 560 000 kWh
(ở đây tính trạm chỉ đủ gió để hoạt động 2200 giờ - khoảng ¼ thời gian một năm)
Một trạm 4800 kW trong 10 năm có sản lượng điện là 105 600 000 kWh
Chi phí để xây dựng trạm là 3 000 000 €
Chi phí duy tu bảo dưỡng trong 10 năm là : 240 000 €
Toàn bộ chi phí trong 10 năm đầu là 3 240 000 €
Chi phí cho 1 kWh là :
3 240 000 : 105 600 000 = 0,031 €
Tính ra tiền Việt Nam với tỷ giá 20 000 Đồng / 1 € :
0,031 x 20 000 = 620 đồng / kWh

Tiet kiem dien nang

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (10)

Similaire à Tiet kiem dien nang

Similaire à Tiet kiem dien nang (20)

Tiet kiem dien nang