1. Osmanlı Devletini Kurtarma Çabaları
• Osmanlıcılık (Eşitlik)
• Ümmetçilik (İslam Birliğini Sağlamak)
• Türkçülük (Dil, Tarih, bağımsızlık ve ortak
kültür)
• Batıcılık (Batı kültür ve medeniyetini
benimsemek)
• Adem-i Merkeziyetçilik (Merkezi otoriteyi
zayıflatarak yerel yönetimleri güçlendirmek)
1
2. 1908-1918
II. Meşrutiyet
• Bulgaristan çıkan iç • Osmanlı Devleti ilk
karışıklıklardan defa çok Partili
yararlanıp hayata geçti.
bağımsızlığını ilan etti. • 1909’da Meşrutiyet’e
• Avusturya-Macaristan karşı 31 Mart İsyanı
Bosna’yı ilhak etti. çıktı.
• Yunanistan Girit’i ilhak • Bu isyan Hareket
etti. Ordusu tarafından
bastırıldı.
3. II. Meşrutiyetle
Kurulan Siyasi Partiler
• Osmanlı Ahali Fırkası
• Ahrar Fırkası
• İttihat ve Terakki
Fırkası
• Hürriyet ve İtilaf
Fırkası
• Halk İştirak Fırkası
5. Sol baştan Emanuel Karaso
(Yahudi), Aram Efendi
(Ermeni), Esat Toptani
Paşa(Arnavut), Arif Hikmet
Paşa (Gürcü). Aram
Efendi'nin tehditkar bir
biçimde beline giden elinin
aksi bir durumda
Abdülhamid Han'ı öldürmek
için silahına davranmak için
olduğu yorumlanmaktadır
5
9. İttihat ve Terakki Dönemi Olayları
1908 II. Meşrutiyet 1909 31 Mart İsyanı
1911-1912 Trablusgarp Savaşı
1912 Uşi Antlaşması Rodos ve 12 Ada Sorunu
1912-1913 Balkan Savaşları
1913 Londra 1913 Atina ve
1913 Bab-ı Ali Baskını
Antlaşması İstanbul Antlaşmaları
10. 1909 Racconigi Antlaşması ile
Rusya ve İtalya, Trablusgarp
ve Boğazlar üzerindeki
menfaatlerini karşılıklı olarak
tanımayı taahhüt ettiler.
14. Trablusgarp Savaşı 1911-1912
Sebepleri;
İtalya’nın siyasi birliğini kurması ve sömürgeciliğe başlaması
Büyük Devletlerin İtalya’yı kendi yanlarına çekmek için
Trablusgarp’ın işgaline izin vermesi
Osmanlı Devletinin siyasi ve askeri açıdan zayıflaması
Trablusgarp’ın İtalya’ya yakın olması
Sonuçları;
İtalya askerinin Derne ve Tobruk’da başarısız olması İtalya’nın 12
ada ve Rodos’u işgal etmesine sebep olmuştur.
İtalya Çanakkale Boğazını ablukaya aldı. Balkan Devletleri de savaş
hazırlıklarına başladı.
Bunun üzerine Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kaldı.
14
18. Trablusgarp Savaşının Sonuçları
Osmanlı Devleti İtalya
ile Uşi Antlaşmasını
imzaladı.
Trablusgarp İtalya’ya
verildi.
Halkı dinen halifeye
bağlı kaldı.
Rodos ve 12 ada Yunan
tehdidine karşı geçici
olarak İtalya’ya verildi.
18
20. Balkan Savaşları 1912-1913
Sebepleri
Rusya’nın
Panslavizm
politikası
Fransız İhtilalinin
yaydığı milliyetçi-
lik akımı
Osmanlı Dev-
letinin zayıfla-ması
Balkan Devlet-
lerinin sınırlarını
genişletmek
istemesi
20
21. Balkan Savaşlarının Kaybedilmesinin Nedenleri
Savaşın çıkacağı esnada Osmanlı
askerinin terhis edilmesi
Dış politik gelişmelerin iyi takip
edilememesi
Siyasetin orduya bulaşması ile alaylı-
mektepli çatışmasının ortaya çıkması
Aynı anda dört devletle birlikte savaşa
girilmesi
Avrupalı devletlerin savaşta Osmanlı’nın
galip gelmesi durumunda kazanacakları
toprakları kabul etmemesi
Dışişleri bakanı Asım Bey’in ‘Savaşın
çıkmayacağın-dan vicdanım kadar
eminim’ açıklamasını yapması
21
22. 1910 yılında çıkarılan kiliseler
Kanunu ile Balkanlardaki azınlıklar
arasında sorunlar kilise ve mektep
ayrılığının ortadan kaldırılması bu
sorunun çözümlenmesi Balkan
ülkelerinin birleşmesine neden
olmuştur.
24. I. Balkan Savaşı’nın Sonuçları
Osmanlı tüm cephelerde yenildi.
Kavala,İşkodra,Makedonya,Selanik,Edirne,Ege Adaları
(Gökçeada ve Bozcaada hariç) kaybedildi.
Arnavutluk Osmanlı Devleti ile toprak bağı kalmadığından
bağımsızlığını ilan etti.
Osmanlı Devletinin batı sınırı Midye-Enez Hattına çekildi.
Balkan Devletleri içinde en fazla Bulgaristan topraklarını
genişletti.
Siyasetin ordu içinde olmasının zararları görüldü.
İttihat ve Terakki Cemiyeti Bab-ı Ali Baskını yaparak
yönetimi tamamen ele geçirdi.
Savaş sonunda Londra Antlaşması imzalandı. 24
25. 30 Mayıs 1913 Londra Antlaşması
1. Osmanlı Devletinin batı sınırı Midye Enez Hattı
olacak.
2. Yunanistan Selanik, Güney Makedonya ve Girit’i
alacak.
3. Sırbistan Orta ve Güney Makedonya'yı alacak.
4. Arnavutluk ve Ege Adalarının geleceği büyük
devletlerin kararına bırakılacak.
30. II. Balkan Savaşı 1913
Bulgaristan’ın I. Balkan Kaybettiği toprakları geri
Savaşında sınırlarını almak isteyen Osmanlı
genişletmesi diğer balkan Devleti Bulgaristan’a savaş
devletlerini rahatsız etti. ilan etti.
Sırbistan ve Yunanistan Osmanlı Devleti Edirne ve
daha fazla toprak kazanmak Kırklareli’ni alarak sınırlarını
istiyordu. Meriç Nehrine kadar
Yunanistan ve Sırbistan genişletti.
savaş hazırlığı yaparken Savaş sonunda Bükreş
Bulgaristan bu iki devlete Antlaşması imzalandı.
saldırdı ve II. Balkan Savaşı Bulgaristan kazandığı
başladı. toprakların bir kısmını geri
vermek zorunda kaldı.
30
31.
32. Azınlıklar Sorunu
Bulgaristan
29 Eylül 1913
İstanbul Antlaşması
Sırbistan Yunanistan
13 Mart 1914 14 Kasım 1913
İstanbul Antlaşması Atina Antlaşması
32
33. Balkan Savaşlarının Genel Sonuçları
Osmanlı Devleti balkanlarda kalan Türklerin hakları için
Sırbistan ile İstanbul, Bulgaristan'la İstanbul, Yunanistan ile
Atina Antlaşmasını imzaladı.
Osmanlı Devleti Almanya ile ilişkilerini geliştirdi. Orduyu
modernize etmek için Alman subaylar getirildi. Silah satın
alındı.
Balkanlarda sınır sorunlarının devam etmesi I. Dünya
Savaşının çıkmasına sebep olmuştur.
Atina Antlaşması ile Osmanlı Devleti Girit’i resmen
Yunanistan’a verdi.
Balkan Savaşlarının günümüze kadar getirdiği sorun
azınlıklar sorunudur.
33
34.
35. Osmanlı ve Müttefikleri
Çarlık Rusya
Almanya
Avusturya
Fransa Macaristan
Bulgaristan İran
Osmanlı Devleti
İspanya
Arabistan
Tunus
Fransa
Mısır
Bloklaşmalar 35
37. I. Dünya Savaşı 1914-1918
Genel Sebepler Özel Sebepler
Fransız İhtilalinin yaydığı Alman-İngiliz rekabeti
milliyetçilik akımı Balkanlarda Panslavizm ve
Devletler arasında yaşanan pangermenizm
bloklaşmalar politikalarının çatışması
Sömürgecilik yarışı Sırplı öğrencinin Bosna’da
Ekonomik rekabetin Avusturya Arşidükünü
devletler arası rekabete öldürmesi
dönüşmesi Almanya’nın Fransa’dan
Silahlanma yarışı Sedan Savaşı ile Alsas-
Loren’i alması
37
38. Avrupalı Devletlerin Politikaları
İngiltere, Almanya’nın sömürgecilik politikasına karşı korunmaya
çalışıyordu. Bu yüzden Fransa ve Rusya ile üçlü itilaf birliğini kurdu.
Almanya ve İtalya sömürge elde etmek istiyordu. Almanya, İtalya ve
Avusturya Macaristan devletleri ile üçlü ittifak birliğini kurdu. İtalya
savaş başladığında daha fazla toprak veren üçlü itilaf safına geçti.
Osmanlı Devleti muhtemel bir savaşta yalnız kalmamak için Almanya
ile ittifak kurdu.
Bulgaristan, Büyük Bulgar Krallığını arzuluyordu. Çanakkale
Savaşından sonra Almanya yanında savaşa girdi.
Yunanistan Megalo İdea (Büyük Yunanistan) ile Ege Adaları, Trakya,
Batı Anadolu’yu ele geçirmek istiyordu.
Rusya, Boğazları ele geçirmek sıcak denizlere inmek istiyordu.
Avusturya-Macaristan Rusya’nın Panslavizm politikasından çekindiği
için Almanya yanında yer aldı.
38
39. ABD önce Monreo Doktrini gereği Avrupa'nın içişlerine karışmıyordu.
Ama ABD başkanı Wilson bu politikayı terk etti. Ortadoğu politikasının
çıkarlarına uygun olduğunu düşünüyordu.
39
40. Osmanlı-Alman Yakınlaşmasının Nedenleri
Almanya’nın halifeliği kullanarak İngiltere ve Fransa’yı
sömürgelerinde rahatsız etmek istemesi
Savaşta askeri yükünü azaltmak savaşı geniş alanlara
yayma düşüncesi
Osmanlı Devletinin jeopolitik yapısından yararlanmak
istemesi
Osmanlı Devletinin yalnızlık siyasetinden kurtulmak
istemesi
Almanya’nın savaşı kazanacağı kanısı
Almanya’nın Osmanlı toprak bütünlüğünü koruma
politikası izlemesi
Bazı devlet yöneticilerinin Alman hayranlığı
40
41. Osmanlı ve Müttefikleri
Çarlık Rusya
Almanya
Avusturya
Fransa Macaristan Karadeniz
İran
Osmanlı Devleti
İspanya
Arabistan
Tunus
Fransa
Mısır
Bloklaşmalar 41
42. I. Dünya Savaşının Başlaması
Avrupa’da bu gerginliği savaşa dönüştürecek bir kıvılcım beklenmektedir. Avusturya-
Macaristan veliahdının Saraybosna’yı ziyareti sırasında bir Sırplı tarafından
öldürülmesi ile beklenen bu kıvılcım çıkmıştır.
I. Dünya Savaşı Avusturya-Macaristan ile Sırbistan arasında başlamıştır. Rusya’nın
Sırbistan’ı yalnız bırakmamak amacıyla savaşa katılması, Almanya’nın da Avusturya-
Macaristan’ın yanında savaşa girmesini kaçınılmaz kılmıştır.
Bütün bu gelişmeler yaşanırken, Almanya’nın Avrupa’da savaşması, Uzakdoğu da
yayılmacı bir politika izleyen Japonya’nın işine yaramıştır. Almanya’ya 23 Ağustos
1914’de savaş ilan eden Japonya, Almanya’nın Uzakdoğu’daki sömürgelerini ele
geçirmiş ve Kasım 1914’de savaşı kendi açısından sonuçlandırmıştır.
Almanya, Avusturya ordusunu Rusya’yı oyalamak için kullanacak ve Fransa’yı kısa
sürede yenecekti. Ama plan tutmadı.
42
44. Rusya
Avusturya
Atlantik Macaristan
Karadeniz
I. Dünya
Savaşının Akdeniz
Başlaması
44
45. Osmanlı Devletinin Savaşa Girmesi
I. Dünya Savaşı başlayınca Osmanlı Devleti tarafsızlığını ilan etti.
İngiltere, Fransa ve Rusya ile ittifak kurmak istedi ise de bu istek kabul
görmedi.
2 Ağustos 1914 gecesi İstanbul’da üst düzey İttihat ve Terakki
yöneticileriyle gizli bir ittifak görüşmesi yapmış ve bu görüşme
sonunda Osmanlı Devleti ile Almanya arasında gizli bir ittifak
anlaşması yapılmıştır.
Osmanlı Devleti kapitülasyonları tek taraflı kaldırdığını ilan etti.
İngiltere ve Fransa Osmanlı Devletinin tarafsız kalmasını istiyordu.
Osmanlı Devletinin savaşa girmesi demek savaşın geniş alanlara
yayılması anlamına geliyordu.
Akdeniz’de İngiliz donanmasından kaçan iki Alman gemisi Goben ve
Breslav (Yavuz ve Midilli) Osmanlı’ya sığındı. Bu iki gemi Rusların
Sivastopol limanını bombalayınca Osmanlı resmen savaşa dahil oldu.
İngiltere 1878’de geçici olarak elinde bulundurduğu Kıbrıs’ı resmen
işgal ettiğini açıkladı.
45
48. Osmanlı Devleti’nin Savaştığı Cepheler
Kafkas Cephesi (Taarruz)
Amaçlar
Almanya’nın yükünü hafifletmek
Orta Asya Türkleri ile birliktelik kurmak
Turancılık siyaseti izlemek
Bakü petrollerini ele geçirmek
Rusya’yı doğudan ve güneyden kuşatma altına almak
Sonuçlar
Savaşmadan 90 bin asker açlık,hastalık ve soğuk sebebiyle şehit oldu.
Ruslar, Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu’yu işgal etti.
Doğu Anadolu’da Ermeniler savaş bahanesi ile birçok Türk’ü katletti.
Osmanlı Devleti Türk soykırımını engellemek için 1915’te Tehcir Kanunu çıkardı.
Ermenileri Irak ve Suriye’ye gönderdi.
1916’da Mustafa Kemal Muş ve Bitlis’i Ruslardan geri aldı.
1917’de başlayan Bolşevik İhtilali nedeniyle Ruslar işgal ettikleri yerleri terk etmeye
başladı. 3 Mart 1918’de imzalanan Brest-Litowsky Antlaşması ile Ruslar
Kars,Ardahan ve Batum’u Osmanlı Devletine verdi. Ruslar Savaştan çekilerek gizli
antlaşmaları dünyaya ilan etti.
48
51. Savaşa Neden Olan Üç Devlet Adamı
Enver Talat Cemal
Paşa Paşa Paşa
51
52. İstanbul
Çanakkale
Osmanlı Kars
Devleti
Kıbrıs
Akdeniz
İran
İskenderiye
Mısır Arabistan
52
53. Kanal (Mısır) Cephesi
Amaçlar
İngiltere’nin sömürgelerle olan bağlantısını kesmek
Mısır’ı İngiltere'den geri almak
Cihad-ı Ekber ile Müslüman Arapların İngilizlere karşı desteğini almak
(Ümmetçilik)
Almanya’nın yükünü hafifletmek
Sonuçlar
Araplar İngilizlerle işbirliği yaparak Osmanlı Devletine karşı savaştı.Osmanlı
Devleti yenildi. Ümmetçilik anlayışına karşı milliyetçilik anlayışı galip geldi.
İngilizler Osmanlı Devletine iki cephe birden açtı. Irak ve Suriye-Filistin
Cephesi
Irak Cephesinde 1916 Kut-el Amara’da 18.000 İngiliz esir alındı. Ama
Çanakkale Cephesi nedeniyle Irak’a gereken önem verilemedi. Osmanlı
Musul’a kadar çekildi. Irak cephesinde İngilizlerin bir amacı da Doğu
Anadolu’daki Ruslara yardım etmekti.
Suriye’de İngiliz askerleri Halep’e kadar ilerledi. 7. Ordu komutanı Mustafa
Kemal İngiliz ilerleyişini durdurdu.
53
55. Çanakkale Cephesi (Savunma)
Amaçlar
• İtilaf Donanması 2 hafta içinde boğazları ele geçirmek istiyordu.
• Osmanlı Devletini savaş dışında bırakmak
• Zor durumdaki Çarlık Rusyasına yardım etmek
• Balkan Devletlerini savaşa sokmak
Sonuçlar
• İtilaf Donanması 18 Mart 1915’te denizden boğazı geçemeyeceğini anladı.
• I. Dünya Savaşı 2 sene uzadı.
• Rusya’ya yardım gönderilemedi. Rusya’da Bolşevik İhtilali patlak verdi.
• Bulgaristan Almanya yanında savaşa girince Osmanlı Devletinin müttefikleri ile
kara bağlantısı sağlanmış oldu.
• Mustafa Kemal’in askeri başarıları onun Kurtuluş Savaşında lider olmasına etki
etti.
55
60. Hicaz-Yemen Cephesi Makedonya-Romanya Galiçya
Osmanlı cihat ilan ettiği Cephesi
Arap yarımadasında Osmanlı Devleti
beklenen ilgiyi göremedi. müttefiklerine yardım
İngilizlerin izlediği etmek için bu cepheye asker
milliyetçilik akımı başarılı gönderdi.
oldu. Araplar İngilizlerle Bu cephelerde de başarı
işbirliği yaptı. elde edilemedi.
Osmanlı 1517’de aldığı
toprakları 1918’de kaybetti.
Ümmetçilik siyaseti iflas
etti.
60
61. I. Dünya Savaşının Sona Ermesi
Rusya’nın savaştan çekilmesiyle İtilaf devletleri
önemli bir gücü kaybetmiştir.
1917’de, Almanların sivil gemilerini batırması
gerekçesiyle ABD savaşa katılmıştır.
Almanya cephelerde ağır yenilgiler aldı. Savaştan
çekildiğini ilan etti.
ABD diğer devletlerin savaşı bırakması için Wilson
İlkelerini 1918’de ilan etti. İngiltere ve Fransa bu
ilkeleri kabul ederken amaçları ABD desteğini
kaybetmemekti. Yoksa Wilson Prensipleri çıkarlarına
aykırıydı.
61
62. Savaşı Bitiren Antlaşmalar
Ateşkes Antlaşmaları
• Bulgaristan-Selanik Ateşkes Antlaşması(29 Eylül 1918)
• Osmanlı-Mondros Ateşkes Antlaşması(30 Ekim 1918)
• Avusturya-Villa Gusti Ateşkes Antlaşması(3 Kasım 1918)
• Almanya-Redhandes Ateşkes Antlaşması(11 Kasım 1918)
Barış Antlaşmaları (18 Ocak 1919 Paris Konferansı)
• Almanya-Versay Antlaşması
• Avusturya-Saint Jermen Antlaşması
• Macaristan-Triyanon Antlaşması
• Bulgaristan-Nöyyi Antlaşması
NOT: Osmanlı topraklarının paylaşılmasında sorun yaşandığı
için Osmanlı Devleti ile daha sonra antlaşma imzalan-
mıştır.
62
63. Wilson İlkeleri
1) Avrupa’da siyasi harita milliyet esasına göre düzenlenecektir.
2) İşgal edilen yerler hemen boşlatılacak, küçük devletlerin bağımsızlıkları
büyük devletlerin teminatı ile sağlanacaktır.
3) Osmanlı Devleti’nin Türklerle mesken kısımlarında Türk hakimiyeti
sağlanacaktır. Ancak; Türk olmayan milletlere muhtar gelişme imkanı
sağlanacaktır.
4) Çanakkale Boğazı devamlı olarak bütün milletlerin gemilerine açık
tutulacak ve bu durum uluslar arası garanti altına alınacaktır.
5) Açık diplomasi uygulanacak gizli antlaşma imzalanmayacaktır.
6) Dünya barışını sağlamak için Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti)
oluşturulacaktır.
7) Bağımsız Polonya Devleti kurulacaktır.
8) Azınlıklar çoğunlukta oldukları bölgede bağımsız devlet kurabilecektir.
9) Ekonomik engeller kaldırılmalıdır.
10) Rusya,İtalya,Belçika,Romanya,Sırbistan,Karadağ ve Polonya devletlerinin
sınırları yeniden belirlenmelidir.
63
64. I. Dünya Savaşı’nın Sonuçları
• 1815 Viyana Kongresi ile kurulan siyasi dengeler yıkıldı.
• Çok uluslu devletler yıkıldı. (Osmanlı ve Avusturya-Macaristan)
• Yeni rejimler ortaya çıkmıştır.(Sosyalizm, Cumhuriyet)
• İngiltere savaştan en karlı çıkan devlet oldu. Dünyada 1 numaralı
devlet haline geldi.
• Yapılan barış antlaşmaları ağır hükümlerden dolayı yeni sorunlar
doğurdu. Bu da II. Dünya savaşının çıkmasına sebep oldu.
• Yeni devletler ortaya çıkmıştır. (Yugoslavya, Macaristan,Çekoslovakya)
• 10 milyon insan hayatını kaybetmiştir.
• Ekonomiler iflas ettiğinden Avrupa’da enflasyon ortaya çıkmıştır.
• Türk milleti esareti kabul etmediğinden Milli Mücadeleyi başlatmıştır.
64
66. • Osmanlıyı Paylaşma Tasarıları:
• 1915 Boğazlar Antlaşması: Rusya’yı kendi yanlarında tutabilmek için İngiltere ve
Fransa tarafından İstanbul, Boğazlar ve Marmara kıyıları Rusya’ya vaat edilmiş.
• 1915 Londra Antlaşması: 12 Ada ve Güneybatı Anadolu, İtalyanlara vaat edilerek
İtilaf devletlerinin yanına geçtiği antlaşmadır.
• 1916 Sykes-Picot Antlaşması: İngiltere ve Fransa’nın Osmanlı topraklarını
paylaştıkları antlaşmadır. Çukurova, G.Doğu Anadolu, Musul ve Suriye çevresi
Fransızlara, Irak İngilizlere bırakılacak. Diğer bölgelerde ise bir Arap devleti
kurulacak.
• 1916 Petrograd Antlaşması: D.Anadolu ve Trabzon’a kadar olan Karadeniz kıyıları
daha önceki bölgelere ek olarak Rusya’ya bırakılmıştır.
• 1916 Mac-Mahon Antlaşması: İngilizlerin Mısır valisi Mac-Mahon ile Hicaz Emiri
Şerif Hüseyin arasında yapılmıştır. Arapların Osmanlı Devletine isyan etmelerine
karşılık bağımsız bir Arap devleti vaat edilmiştir.
• 1917 Saint Jean De Mauriuenne Antlaşması: İtalya’ya İzmir ve çevresi verildi.
• 1917 Balfour Deklerasyonu: İsrail devletinin kurulması amaçlanmıştır.
• Not: Rusya’da Bolşevik ihtilali sonunda kurulan yeni rejim tarafından gizli
antlaşmalar dünya kamuoyuna duyurulmuş, böylece uygulama alanı
bulamamışlardır.
66
68. 30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması
İstanbul ve Boğazlar İtilaf Devletlerinin denetimine bırakılacak.
(Sovyet Rusya buna tepki göstermiştir)
İstanbul hariç tüm haberleşme araçları Anlaşma devletlerinin
denetimine bırakılacak.
Osmanlı askeri terhis edilecek. Silahlar toplanacak.
Ermeni esirler serbest bırakılacak Türk esirler bırakılmayacak.
Toros tünelleri demir yolları limanlar itilaf devletlerinin kontrolüne
bırakılacak.
Osmanlı Devletinin akaryakıt yatakları İtilaf devletlerine verilecek.
İtilaf Devletleri güvenliklerinin tehlikeye düştüğü stratejik bölgeleri
işgal edebilecek.(7. madde- İşgal gerekçesi-Wilson İlkelerine aykırı)
Vilayet-i Sitte’de karışıklık çıkarsa itilaf devletleri bu bölgeleri de işgal
edebilecek. (Erzurum, Sivas, Van,Elazığ, Bitlis, Diyarbakır) Ermeni
Devleti kurulmak istenmiştir.(24. Madde)
68
70. Mondros Ateşkes
Antlaşmasından
Sonra Kurulan
Cemiyetler
Yararlı Cemiyetler
Milli Varlığa Düşman Cemiyetler 1. Trakya Paşaeli Müd. Huk.
1. Sulh ve Selamet-i Osmaniye Zararlı (Azınlık) Cemiyetler Cemiyeti
2. İslam Teali Cemiyeti 1. Mavri Mira 2. İzmir Müd. Huk. Cemiyeti
3. Redd-i İlhak Cemiyeti
3. Kürt Teali Cemiyeti 2. Etnik-i Eterya
4. Vilayet-i Şark Müd. Hukuk
4. İngiliz Muhipler Cemiyeti 3. Pontus Rum
Cemiyeti
5. Wilson Prensipler Cemiyeti 4. Taşnak ve Hınçak 5. Milli Kongre Cemiyeti
6. Nigehban Cemiyeti 5. Alyans İsrailit 6. Kilikyalılar Cemiyeti
7. Hürriyet ve İtilaf Fırkası 6. Kordos 7. Trabzon Muhafaza-i Milliye
Cemiyeti
70
71. Mondros Ateşkes Antlaşması Sonrası İşgaller
• 3 gün sonra İngilizler Samsun, Batum ve Mu-sul’u
işgal etti.
• Güneydoğu Anadolu Bölgesini Fransızlar,
• Güneybatı Anadolu Bölgesini İtalya,
• İstanbul ve Boğazları, anlaşma devletleri işgal etti.
• 1919 Paris Barış Konferansından sonra İzmir ve
çevresini Yunanistan işgal etti.
• Osmanlı yönetiminin işgallere sessiz kalması Türk
milletinin örgütlenmesine sebep oldu.
71
73. Tarihlerini iyi biliyorlar! Ya biz…
Beyaz bir atın üzerinde
Fatih Sultan
Mehmet'ten intikam
alırcasına İstanbul’a
giren Fransız General
ESPEREY
8 Şubat 1919
73
76. 1919 Paris Barış Konferansı ve İzmir'in 15 Mayıs 1919’da
Yunanlılar tarafından işgal edilmesi
• İzmir’in Yunanlılar tarafından işgalinde İngiltere etkili olmuştur.
• Sömürgelerine giden yolda güçlü bir İtalya yerine zayıf bir
Yunanistan’ı tercih etmiştir.
• İtalya bu karar üzerine Paris Konferansını terk etmiştir.
• İtilaf Devletleri arasındaki ilk ayrılıklar başlamıştır.
• İzmir’in işgalini haklı göstermek için Rum nüfusunun daha fazla
olduğunu ileri sürmüştür.
• Ayrıca Rumların soykırıma uğradığını iddia etmiştir.
NOT: Paris Barış Konferansında Osmanlı Devletiyle herhangi bir
antlaşma imzalanmamıştır. Osmanlı Devleti ile imzalanan Sevr
Antlaşması San Remo Konferansında görüşülmüştür.
76
77. Soldan sağa, Britanya başbakanı David Lloyd George, İtalya
başbakanı Vittorio Orlando, Fransa başbakanı Georges
Clemenceau, ABD başkanı Woodrow Wilson, Paris Barış
Konferansı'nda
78. • İzmir’in işgalinde Yunanistan’ın Megalo İdeası etkili
olmuştur.
• İzmir’in işgali Kuvva-i Milliyenin kurulmasına sebep
olmuştur.
• Türkler soykırıma uğramıştır.
• 1919’da olayları tespit etmek için Amiral Bristol araştırma
ekibi kurdu.
• Yayınladığı raporda Türklerin soykırıma uğradığını
vurgulamıştır. Türklerin haklılığını belirten ilk belgedir.
• Ancak rapor uygulanmamıştır.
• İzmir’in işgali milli bilinci daha da uyandırmıştır.
• Diğer işgallere göre İzmir daha fazla dikkat çekmiştir. Çünkü
İzmir’in işgali geçici değildi. Ayrıca işgaller İzmir’le sınırlı
kalmayacaktı.
78
80. Amiral Bristol
Raporu (11 Ekim
1919) :
1. Katliamlardan Yunanistan sorumludur.
2. Mondros’tan sonra İzmir ve
dolaylarında Rum halkın hayatının
tehlikede olduğuna ilişkin Paris Barış
Konferansı’na yanlış bilgi verilmiştir.
3. Yunan askerlerinin bu bölgeden
derhal çekilmesi ve yerine İtilaf
Devletleri’ne ait askerlerin gönderilmesi
gerekir.
4. İzmir ve dolaylarının Yunanistan’a
verilmesi söz konusu olamaz, çünkü
burada Türk çoğunluğu vardır.
82. Milli Cemiyetler Kuvva-i Milliye
• 1918 Mondros Ateşkes Antlaşmasından • 1919 İzmir’in işgali sonrasında ortaya
sonra kuruldu. çıkmıştır.
• Türklerin haklılığını savundular. • Silahlı direniş örgütleridir.
• Çoğu İstanbul merkezli kuruldu. • Bölgesel amaçlı kurtuluş mücadelesi
• Silahlı mücadelede bulunmamışlardır. yapmışlardır.
• Kuruluşunda bağımsızlık ve milliyetçilik • Aralarında emir komuta zinciri yoktur.
fikri etkili olmuştur. • Kuruluşlarında Mustafa Kemal’in etkisi
• Çalışmalarını bölgesel olarak yoktur.
yürütmüşlerdir. • Kuruluşlarında milliyetçilik ve bağımsızlık
• Sivas Kongresinde tek çatı altında düşünceleri vardı.
birleştirilmiştir. • Kuvva-i Milliye düşman ilerleyişini
• Kuruluşlarında Mustafa Kemal’in etkisi yavaşlatmıştır.
yoktur. • Kuvva-i Milliye milli bilinci artırmıştır.
• Reddi İlhak Balıkesir ve Alaşehir • Mustafa Kemal bölgesel olan Kuvva-i
Kongrelerini tertip etti. Miliyeyi düzenli orduya çevirerek orduyu
• Vilayet-i Şark Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ulusallaştırmıştır.
Erzurum Kongresini toplamıştır. • Kuvva-i Milliyenin kaynağı Türk halkıdır.
serdarcinel@windowslive.com
84. Kurtuluş Savaşının Hazırlık Dönemi
• Mustafa Kemal savaş bitiminde Suriye’de 7. ordu
komutanıydı. Ateşkes imzalanınca İstanbul’a döndü.
• İstanbul’da İtilaf (Anlaşma) Devletlerini görünce ‘geldikleri
gibi giderler’ sözünü sarf etmiştir.
• Mustafa Kemal İstanbul’a geldiğinde arkadaşları ile Milli
Mücadeleyi görüşmüştür. Bu faaliyetlerden rahatsız olan
İstanbul Hükümeti onu Samsun’a 9. ordu müfettişi olarak
göndermiştir.
• Mustafa Kemal İstanbul’da bulunurken üç farklı görüşle
karşılaştı:
1. Manda ve Himayeyi savunanlar
2. Bölgesel Kurtuluşu savunanlar
3. Mücadelenin mümkün olamayacağını savunanlar
84
85. Osmanlı İmparatorluğu
ve 1918 Mondros
İşgal Altında İstanbul
Geldikleri gibi giderler Fransa
İngilizler
İngiltere
İtalya
85
86. Mustafa Kemal’in 9. Ordu Müfettişi Olarak Görevleri
• Samsun’da meydana gelen Türk-
Rum çatışmalarını engellemek
• Samsun’da orduyu terhis edip
silahları toplamak
• Samsun ve Karadeniz’in Mondros
Ateşkes Antlaşmasının 7.
maddesine dayanılarak işgal
edilmesini engellemek.
• Anadolu’daki bütün valilere
gerekirse emir vermek.
• Mustafa Kemal İstanbul’a çektiği
telgrafta çatışmanın çıkmasında
Rumların etkili olduğunu rapor
etmiştir.
86
87. 28 Mayıs 1919 Havza Genelgesi
İzmir’in işgali tüm yurtta protesto edilmelidir.
Protesto ve mitinglerde azınlıklara zarar verilmemelidir.
Bu belge milli bilinci uyandırma noktasında yayınlanan ilk belgedir.
M. Kemal bu belgeden sonra İstanbul Hükümeti tarafından geri çağırılmıştır.
NOT:Mustafa Kemal’e Havza’daki faaliyetlerinin sonucu olarak; İngilizlerin baskısıyla,
8 Haziran 1919’da İstanbul hükümetinden, kendisini İstanbul’a geri çağıran bir
telgraf geldi.
M.Kemal’in
Havza’da kaldığı
Otel
88. 15 Mayıs 1919 İzmir’in İşgali
19 Mayıs 1919 Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı
88
89. Amasya Genelgesi 22 Haziran
1919
• Vatanın bütünlüğü milletin
bağımsızlığı tehlike
altındadır.
• İstanbul hükümeti üzerine
aldığı görevi yerine
getirememek-tedir.
• Milletin bağımsızlığını yine
milletin azim ve kararı
kurtaracaktır.
• Her türlü etki ve
denetimden uzak milli bir
kurul oluşturulmalıdır.
• Sivas’ta her ilden 3
delegenin katılacağı ulusal
bir kongre toplanmalıdır.
89
90. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim
ve kararı kurtaracaktır.
• Milli Egemenlik ve milli
(Ulusal) bağımsızlık
kavramları ortaya çıkmıştır.
• Mustafa Kemal ileride
Cumhuriyete dayalı bir
devlet kurmak istemiştir.
• Mustafa Kemal milli
mücadeleyi halka
maletmeye çalışmıştır.
• Kurtuluş savaşının amaç
ve yöntemi belirtilmiş-tir.
• Kurtuluş savaşının
evrensel değerlere sahip
olduğu görülmektedir.
• Milli Mücadelenin ihtilalci
yönü ortaya çıkmıştır.
• NOT: Mustafa Kemal, 9.
ordu müfettişliğinden Amasya Genelgesi'nin hazırlanarak
alındı. Mustafa Kemal
askerlik görevinden istifa telgraf yolu ile tüm Türkiye'ye
etti.
iletildiği Amasya Saraydüzü 90
91. 23 Temmuz-7 Ağustos Erzurum Kongresi
• Milli sınırlar içinde vatan bir
bütündür. Parçalanamaz.
Bölünemez.
• Manda ve himaye kabul
edilemez.
• Kuvva-i Milliyeyi etkin irade-i
Milliyeyi hakim kılmak esastır.
• Mebusan meclisi derhal
toplanmalıdır.
• Azınlık hakları kabul edilemez.
• Adli,mali ve sosyal haklar
kabul edilemez.
• Padişah da kurtulacaktır.
• Geçici bir hükümet
kurulmalıdır.
• Temsil heyeti oluşturuldu.
• Doğu Anadolu’daki cemiyetler
birleştirildi.
91
92. Trabzon/ Merkez Kazası: Abanoszade Hüseyin Avni
Bey
Trabzon/Merkez Kazası: Hacısalihoğlu Servet Siret
(SALİHOĞLU)
Erzurum Kongresi Akçaaabat (Polathane) Kazası: Serdarizade Hasan
Remzi (SERDAROĞLU)
Giresun Kazası: Kitapçızade İbrahim Hamdi (Muhsin
bir okul salonunda ELGEN)
Giresun Kazası: Duydukzade Dr.Ali Naci DUYDUK
Bitlis, Erzurum, Gümüşhane Merkez Kazası: Kadirbeyoğlu Zeki Bey
(KADİRBEYOĞLU)
Sivas, Trabzon ve Kelkit Kazası: Müderris ve Müftü Hafız Osman Nuri
Efendi
Van Maçka Kazası: Eyyübizade Mehmet İzzet Bey
Of Kazası: Müfti-Müderris Hafız Yunus Sıdkı (BULUT)
vilayetlerinden Ordu Kazası: Avukat Hasan Hilmi (KORAL)
Rize Merkez Kazası: Gençağaoğlu Abaza Hafız İsmail
Hakkı (GENÇ)
gelen 56 delege ile Rize Merkez Kazası: Mehmed Necati MEMİŞOĞLU
Sürmene Kazası Eyyübizade Ömer Fevzi EYÜBOĞLU
toplanmıştır Sürmene Kazası: Kulaçzade Ahmed (KULAÇ)
Şiran Kazası: Müftü Hasan Fahri (POLAT)
Tirebolu Kazası: Yusuf Ziya (ŞİŞMAN)
Vakfıkebir Kazası: Hafız Abdullah Hasib (ATAMAN)
Rize Pazar: Ahmed Bey
93. Batı Cephesinin Kurulması
• Balıkesir Kongresi (26–31 Alaşehir Kongresi (15–25
Temmuz 1919) Ağustos 1919)
• Toplanış amacı ve aldığı
• Balıkesir ve Erzurum kongresi
kararlar bakımından sonuçlarını görüşmek için
bölgesel bir kongredir. toplanmıştır. Bölgesel nitelikte bir
kongredir.
• Yunanlılara karşı mücadele • Amasya Genelgesi kararlarına
etmek amacıyla uyulması onaylanmıştır.
toplanmıştır. • Batı Anadolu’da Yunanlılara karşı
direnilecek, silahlanma, askere
• Ege Bölgesindeki direnişin alınma gibi her türlü işlem
örgütlenmesinde etkili yapılacaktı.
olmuş, padişaha bağlılık • Gerekirse anlaşma devletlerinden de
yardım istenecekti.
bildirilmiştir. Amasya • Sivas kongresi katılma konusunda
genelgesini onaylamıştır. kongre üyeleri pek olumlu
düşünmemiştir.
94. Ali Galip Olayı
• Elazığ Valisi Ali Galip Sivas Kongresini engelleme
girişiminde bulundu. Fakat başarılı olamadı.
• Mustafa Kemal bunun üzerine Anadolu ile İstanbul
arasındaki bütün bağlantıları kesti.
• Damat Ferit Paşa Hükümeti istifa etti. Yerine Ali Rıza
Paşa Hükümeti kuruldu.(İlk siyasi başarı) 4 Ekim 1919
• Ali Rıza Paşa Hükümeti adına Salih Paşa Amasya’da
Temsil Heyeti ile görüşme yaptı.
94
96. 4-11 Eylül 1919 Sivas Kongresi
• Erzurum Kongresi kararları
aynen kabul edildi.
• Manda ve himaye kesin olarak
reddedildi.
• İrade-i Milliye gazetesi çıkarıldı.
• Temsil Heyetinin görev ve
yetkileri ulusallaş-tırıldı.
• Ali Fuat Paşa batı cephesi
komutanlığına atandı.
• İlk defa yürütme gücü kullanıldı.
• Temsil Heyeti ilk defa hükümet
gibi davranmıştır.
• Bütün cemiyetler Anadolu ve
Rumeli Müdafa-i Hukuk
Cemiyeti adı altında birleştirildi.
96
100. Türk illerinin düşmana şu veya bu suretle terk olunmaması, hiçbir
himaye ve manda kabul edilmemesi, Türk vatanının bütünlüğünün ve
bağımsızlığının korunması
Müslüman olmayan topluluklara Türk memleketlerinin siyasi
egemenlik ve sosyal dengesini bozacak biçimde ayrıcalıklar verilmemesi
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin hukuki bir kurul
olmak üzere İstanbul Hükümeti tarafından tanınması
İtilaf Devletleri ile Osmanlı Devleti arasında barışın kurulması için
toplanacak konferansa Heyet-i Temsiliye tarafından da uygun görülen
kimselerin gönderilmesi
Osmanlı Meclis-i Mebusan'nın İstanbul'da toplanmasının güvenlik
bakımından uygun olmadığı Son madde, yani meclisin İstanbul dışında
toplanacağı hükmü, anayasaya aykırı olacağı gerekçesiyle İstanbul
Hükümeti tarafından doğrudan kabul edilmedi.
Mustafa Kemal Paşa da ısrar etmedi.
101. 28 Mayıs 1919 Havza Genelgesi
22 Haziran 1919 Amasya Genelgesi
23 Temmuz- 7 Ağustos 1919 Erzurum
Kongresi
4-11 Eylül 1919 Sivas Kongresi
30 Eylül 1919 Damat Ferit Hükümetinin
istifası
20-22 Ekim 1919 Amasya Protokolü
102. 12 Ocak 1920 Son Osmanlı Mebusan Meclisinin
Açılması ve Misak-ı Milli Kararları
28 Ocak 1920 Misak-ı Milli Kararları 28 Ocak 1920 Misak-ı Millinin
Sonuçları
• Mondros Ateşkes Antlaşmasında işgal • İtilaf güçleri İstanbul’u resmen işgal etti.
edilmemiş topraklar Türk topraklarıdır. (16 Mart 1920)
• Elviye-i Selase’de (Kars,Ardahan ve • Osmanlı Mebuslar Meclisi padişah
Batum) gerekirse halk oylamasına gidil- tarafından 11 Nisan 1920’de kapatıldı.
melidir. • Mustafa Kemal Ankara’da TBMM’yi açtı.
• Batı Trakya’da halk oylamasına gidilme- (23 Nisan 1920)
lidir. • M. Kemal, Anadolu’daki İtilaf subaylarını
• Araplar kendi geleceklerine kendileri ka- tutuklattı.
rar verebilmelidir.
• Mustafa Kemal’in haklılığı ortaya çıktı.
• Boğazların güvenliği sağlanırsa ticarete
açılabilir. • Ali Rıza Paşa hükümeti görevden ayrıldı,
yerine Salih Paşa hükümet kurdu.
• Kapitülasyonlar kabul edilemez.
• Salih Paşa görevinden çekildi, yerine
• Azınlıklara sosyal ve siyasal dengemizi
Damat Ferit Paşa tekrar atandı. 8 Nisan
bozacak haklar verilemez.
1920
103. Misak-ı Milli’nin Sonuçları
• Ali Rıza Paşa hükümeti görevden ayrıldı, yerine Salih Paşa hükümet
kurdu.
• Kararın geri alınması için milletvekillerine baskı yaptılar.
Milletvekillerini tutukladılar.
• 16 Mart 1920’de İstanbul resmen işgal ettiler.
• İstanbul’dan kaçan milletvekilleri, asker, yazar ve memur Ankara’ya
gelerek ulusal mücadeleye güç kattılar. TBMM’nin toplanması için
haklı bir neden ve ortam hazırlandı.
• Salih Paşa görevinden çekildi, yerine Damat Ferit Paşa tekrar atandı.
• Osmanlı Mebuslar Meclisi padişah tarafından 11 Nisan 1920’de
kapatıldı.
• Kuvayi Milliye hareketine karşı Kuvayi İnzibatiye (Halifelik Ordusu)
oluşturuldu.
• Saltanat ve halifelik yanlıları bu kurumları kurtarabilmek için ulusal
mücadeleyi desteklemeye başladılar.
• Ulusal mücadeleye karşı bir fetva yayınlandı. (4 Mayıs 1920)
103
104. Önemi:
• İstanbul hükümetinin, Anadolu hareketini tanıdığını
gösteriyor.
• Mustafa Kemal, Temsil Heyeti’ni yeni bir devletin
hükümetiymiş gibi Osmanlı Hükümetinin karşısında
oturtmuş ve isteklerinin çoğunluğunu kabul ettirmiştir.
Temsil Heyetinin hem nüfuzunu hem de güvenilirliğini
artırmıştır.
• O dönem kadar Anadolu’ya katılmakta tereddüt
edenlerin kesin karar vererek, Anadolu hareketlerine
katılmaları hızlanmıştır.
• Belirtilen kararları İstanbul Hükümeti kabul etmedi.Ancak
Mebusan Meclisinin toplanmasına itiraz etmedi ve
seçimler yapıldı.
104
105. Kurucu
Meclis
Olağanüstü
Meclis I.TBMM Güçlerbirliği
Meclis
Hükümeti
Sistemi
106. 23 Nisan 1920 TBMM’NİN Açılması
• Hükümet kurmak gereklidir.
• Geçici bir hükümet başkanı tanımak ya da padişah vekili atamak
doğru değildir.
• Mecliste beliren milli iradenin yurdun alın yazısına doğrudan doğruya
el koymasını kabul etmek temel ilkedir.
• TBMM’nin üzerinde bir kuvvet yoktur.
• Meclis Hükümeti sistemini benimsediler.
• Yasama, yürütme ve yargı görevleri TBMM’ye aittir.
• Meclis içerisinden seçilecek olan bir kurul, hükümet görevi görür.
Meclis Başkanı da hükümet başkanıdır.
• Padişah ve halife, baskı ve zordan kurtarıldığı zaman, meclisin
koyacağı yasal kurallar uyarınca durumunu alır.
106
107. • “Hükümet kurmak gereklidir.” maddesi ile Meclis kuruculuk niteliğinin
bulunduğunu göstermiştir.
• “TBMM üstünde bir kuvvet yoktur.” maddesi ile İstanbul hükümetinin
hukuken yok saymış, millet iradesi hakim kılınmıştır.
• TBMM önce yasama ve yürütme içinde bulunanlara karşı çıkarılan
Hıyaneti-i Vataniye Kanunu ile yargı gücünü aldı. Buna “Güçler Birliği”
ilkesi denir.
• Bir ihtilal meclisidir. Millet iradesine dayandığı ve milli egemenlik
ilkesini esas aldığı için demokratik karakterde ve yapıdadır.
• 23 Nisan 1920’de açılıp, 1 Nisan 1923’te seçimlerin yenilenmesine
kadar görev yapan meclise I.TBMM denir.Hem millet egemenliğini
geliştirmiş hem de Kurtuluş savaşını yönetmiştir.
• I.Meclis inkılap olarak sadece saltanatı kaldırmıştır.
• 29 Nisanda 1920’de Hıyaneti Vataniye Kanununun çıkarılmış, bunu n
yanında 11 Eylül 1920’de Firariler Hakkında Kanun ve beraberinde
çıkarılan İstiklal Mahkemeleri olmuştur.
107
108. Kurutuluş
Savaşını
Yaptı.
Lozan
Antlaşmasını İstiklal
imzaladı. II. Marşını kabul
Meclis I. TBMM etti.
onayladı.
23 Nisan1920
11 Ağustos
1923
1 Kasım 1921
1922’de Anayasasını
Saltanatı
kaldırdı. Kabul etti.
109. İstiklal
Grubu
Müdafaa-
Teceddüt
i Hukuk
Yeşiller Tesanüt
(Dayanışma)
Grubu Grubu
Halk
Zümresi
112. İstanbul Hükümeti ve Kuvva-i Milliyecilerin
İstanbul Hükümetinin Azınlıkların Çıkardığı
İtilaf Devletlerinin Düzenli Orduya Karşı
Çıkardığı Ayaklanmalar Ayaklanmalar
çıkardığı Ayaklanmalar Çıkmaları
• Ahmet Anzavur • Bolu, Düzce, Hendek • Ermeni Ayaklanması • Çerkez Ethem
Ayaklanması ve Adapazarı • Rum Ayaklanması Ayaklanması
• Kuvva-i İnzibatiye Ayaklanmaları • Demirci Mehmet Efe
Ayaklanması • Yozgatta Çapanoğlu • Azınlıklar bulundukları Ayaklanması
• Amaçları Ayaklanması bölgelerde bağımsız
• İstanbul ve Boğazlar • Afyon’da Çapur Musa devlet kurmak
önünde tampon • Konya’da Delibaş istemişlerdir.
bölgeler oluşturup Mehmet Ayaklanması • En uzun ayaklanmayı
boğazların güvenliğini • Urfa Viranşehir'de Rumlar çıkarmışlardır.
sağlamak. Milli Aşiret
Ayaklanması
• Midyat ve Nusaybin
‘de Ali Batı
Ayaklanması
• Bayburt’ta Şeyh Eşref
Ayaklanması
• Erzincan, Zara ‘da
Koçkiri Ayaklanması
• Garzan ve çevresinde
Cemil Çeto
Ayaklanması
113. TBMM’nin Ayaklanmalara Karşı Aldığı Önlemler
Hıyanet-i Vataniye Kanunu kabul edilmiştir. (29 Nisan 1920)
Mahkeme kararlarında temyiz hakkı yoktur.
Mahkeme üyeleri TBMM üyeleri arasından seçilmiştir.
İstanbul ile her türlü resmi ilişkilerin ve haberleşmenin kesilmiştir.
İstanbul hükümetinin tüm işlemleri Anadolu’da yok sayılmıştır.
Şeyhülislamın halkı kışkırtıcı nitelikteki fetvalarına karşılık, Ankara müftüsü (Rıfat Börekçi) nün
gerçek vatan hainlerinin İstanbul hükümetinin başında bulunanlar olduğuna ilişkin fetvalarının
yayınlanmıştır.
TBMM, ulusu temsil üstün bir güç olduğundan, ona karşı ayaklananlar sözle bile olsa varlığını
inkâr edenler vatan haini sayılacak ve cezalandırılacaktı.
İstanbul’dan gelen hiçbir evrak kabul edilmeyecek ve geri gönderilecektir. Buna uymayanlar
vatan haini sayılacak ve cezalandırılacaktır.
114. TBMM’ye Karşı Çıkan Ayaklanmaların Sonuçları
•Boş yere kardeş kanı döküldü.
•TBMM Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkardı.
•İstiklal mahkemeleri kuruldu. (11 Eylül 1920)
•İsyanlar bastırıldı. TBMM’nin otoritesi arttı.
•İstanbul ile olan bağlantılar kesildi.
•Düzenli ordunun kurulmasına hız verildi.
•Düşmanın Anadolu’daki işgali hızlandı.
•Kurtuluş Savaşı gecikti.
•25 Kasım 1920 T.B.M.M.'nde "Düğünlerde Men'i
İsrafat Kanunu" kabul edildi.
115. 10 Ağustos 1920 Sevr Antlaşması
• Sevr Antlaşması İtalya’da
San Remo Konferansında
hazırlandı.
• Ahmet Tevfik Paşa'nın
barış görüşmelerini terk
ederek geriye dönmesi
üzerine İstanbul
Hükümeti, Damat Ferit
Paşa başkanlığında ikinci
bir heyet gönderdi.
• İstanbul hükümeti Sevr
Antlaşmasını Paris’te
imzalatmıştır.
117. Sevr Antlaşmasının maddeleri
• İstanbul ve boğazlar uluslar arası komisyona verilecek.
• 12 Ada ve Rodos İtalya’ya diğer adalar Yunanistan’a verilecek.
• Doğu Anadolu’da Ermenistan ve Kürdistan kurulacak. Karadeniz’de
Pontus Rum Devleti kurulacak.
• Arap toprakları İngiltere ve Fransa Arasında paylaşılacak.
• Kapitülasyonlardan tüm devletler yararlanacak.
• Azınlıklar uyruk değiştirirse kapitülasyonlardan yararlanabilecek.
• Osmanlı asker sayısı 50.700’e indirilecek.
• Türkiye'nin mali durumundan ötürü savaş tazminatı istenmeyecek,
ancak Türk maliyesi müttefikler arası mali komisyonun denetimine
alınacak.
• Antlaşma bir yanda Britanya İmparatorluğu, Fransa, İtalya,
Japonya, Belçika, Yunanistan, Hicaz Krallığı, Portekiz, Romanya,
Ermenistan, Polonya, Sırp-Hırvat Cumhuriyeti ve Çekoslovakya ile,
diğer yanda Osmanlı arasında imzalandı.
118. Sevr Antlaşmasının Sonuçları
•Mebusan Meclisi dağıtıldığından antlaşma
onaylanmamış ve uygulanamamıştır. Bu
yönüyle Sevr, 1878 Yeşilköy (Ayastefanos)
Antlaşması'na benzer.
•Antlaşmayı imzalayanlar vatan haini ka-bul
edilmiştir.
•Düzenli ordunun kurulmasına hız veril-
miştir.
•Yunanlar antlaşmayı onaylatmak için Batı
Anadolu'da ve Trakya'da ilerleyişe geçmiş-
lerdir.
•İngilizler Bandırma ve Mudanya'ya asker
çıkarmıştır.
•Sevr'in imzalanması, milletin Milli Müca-
dele'ye olan inancını arttırmıştır.
126. Times Gazetesi
Mustafa Kemal için şu
ifadeyi kullandı. “Bütün
cihanın kuvvetine karşı
milli bir hareket
yaratmak... Ne çocukça
bir hayal”.
126
127. İngiliz başbakanı Lloyd
George The Times
(25.05.1920) yaptığı
açıklamada; “Türkiye tarih
sahnesinden siliniyor diye
üzülecek değiliz.” demiştir.
127
128. Sevr Antlaşmasını imzalayan Osmanlı heyeti (soldan sağa,
Rıza Tevfik, Damat Ferid Paşa, Hadi Paşa ve Reşid Halis).
128
