daha fazlası için www.tipfakültesi.org

1. AKUT EKLEM VE BURSA
HASTALIKLARI
12.08.2008
Dr.Türkan Güven

2. Akut Eklem Hastalıkları
 Akut eklem ve sorunları yaş,ani başlama ve
nedenlerine göre çeşitlilik gösteren ve sık
karşılaşılan acil sorunlardır.
 Bu nedenle acil hekimi daha az acil tedavi
gerekenleri diğerlerinden ayırt etmeli.

3. Klinik Özellikleri
 En sık ortaya çıkan yakınma ağrıdır.
 Hastaya öncesiden bir tanı konulup konulmadığı ve
ağrının akut,kronik veya kronik zeminde gelişmiş
akut ağrı olup olmadığı,etkilenen eklemlerin sayısı
ve dağılımı ayrıcı tanı için önemlidir.
 Selülit,bursit ve tendinit gibi daha fokal özelikli
olan periartiküler enflamasyondan ayrılmalıdır.
 Gerçek artrite aktif ve pasif harekete ağrı vardır.

4. Etkilenen Eklem Sayısına Göre Artritlerin
Sınıflandırılması

5. Tanı Ve Ayırıcı Tanı
 Kültür,Gr boyama,Hücre sayımı ve Kristal
değerlendirilmesi için sinovyal sıvı örneği alınmalı
 WBC ve ESR ayrıcı tanıda yeterince duyarlı ve özgül
değil.
 Çocuk ve genç infantlarda septik artrite;ESR % 90 sensitiv
bulunmuş.
 Pediatrik septik artrite WBC %30-60 sensitiv ,sola kayma
ise %66 sensitiv bulunmuş.
 Kan kültürü %23(adult)-%40(çoçuklarda) sensitiv
 Ayrıcı tanıda travma,osteomyelit,neoplazm,avasküler
nekroz,femur başı epifiz kayması veya Legg Calve
Perthes gibi hastalıklar düşünülüyorsa radyografi istenmeli

6. Sinovyal Sıvı İncelemesi
normal Non- Enflamatuar Septik
enflamatuar
Görünüm Berrak Berrak Bulanık Bulanık
Renk Renksiz Sarı Sarı Sarı
WBC/ml <200 <200-2000 200-50.000 >50.000
PMNL,% <25 <25 >50 >50
Kültür Negatif Negatif Negatif >%50,pozitif
Kristal YOK YOK Çeşitli veya YOK YOK
Eşlik Eden YOK Osteoartrit,Travm Gut,Psodogut,Sp Gonokokal olan
Durumlar a,Romatizmal ondiloartropatiler veya olmayan
Ateş ,RA,SLE,Lyme septik artrit

7. Arthrocentesis of the shoulder posterior
approach

8. Arthrocentesis of the elbow

11. Arthrocentesis of the knee, medial
approach

13. Medial approach
of Ankle

14. Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme
 Septik Artrit
 Travmatik hemartroz
 Kristale Bağlı Sinovit
 Osteoartrit
 Lyme Artriti
 Gonokokal Artrit
 Akut Romatizmal Ateş
 Reiter Send
 Ankilozan Spondilit
 Romatoid Artrit
 Viral Artrit
 Bursit

15. Septik Artrit(Nongonococcal Artritis))
 Hematojen,başka odaktan göç,direk bulaştırma ile oluşur.
 Normal inflamatuar yanıt ile kısa sürede(gün)eklemi harap
eder.
 Tutulan eklemde saatler içinde hafif bir ağrı başlar.
 Fizik muayenede eklem; effüzyonu sınırlı ve harekete
dirençlidir.
 Ateş,üşüme ,titreme,huzursuzluk klasik olarak tanımlanır.
 10 yıllık retrospektif bir çalışmada 43 hastada %40’ında
ateş, % 20’sinde eklem katılığı tesbit edilmiş.
 Bu yüzden Monoartiküler Artritli bir hastada bakteriyel
enfeksiyondan şüphelenmek klinik kararda yol gösterici
olabilir.

16. Septik Artrit
 Sinovyal sıvı ile tanı konur.
 Sinovyal sıvı ile septik artrit dışlanmıyorsa kültür
sonucuna kadar ağrı kontrolü ve parenteral antby
tedavisi başlanmalıdır.
 Tekrarlayan iğne aspirasyonu,artroskopi veya açık
cerrahi drenaj gerekebilir.
 Uygun şekilde tdv edilmediğinde hızla irreversibil
eklem harabiyetine ilerler.

17. Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme
 Septik Artrit
 Travmatik hemartroz
 Kristale Bağlı Sinovit
 Osteoartrit
 Lyme Artriti
 Gonokokal Artrit
 Akut Romatizmal Ateş
 Reiter Send
 Ankilozan Spondilit
 Romatoid Artrit
 Viral Artrit
 Bursit

18. Travmatik Hemartroz
 Eklem içi kırık yada ligament yaralanması ile birlikte olan bir
durumdur.
 Tdv:Destek-immobilizasyon,elevasyon,soğuk uygulama-
 Kırık olmayan anstabil eklemlerde ligament ve kemik yaralanmaları
olabileceğinden erkenden konsülte edilmeli
 Spontan hemartroz primer ve sekonder koagülopati nedeniyle
oluşur.
 Hemofili hastaları spesifik pıhtılaşma fac. replasmanı gerektirir.
 Akut hemartrozlu hemofili hastalarında eklem aspirasyonu
tartışmalı.İlk 12 sa. İçinde büyük kanaması olan hastalarda eklem
aspirasyonu tavsiye ediliyor.

19. Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme
 Septik Artrit
 Travmatik Hemartroz
 Kristale Bağlı Sinovit
 Osteoartrit
 Lyme Artriti
 Gonokokal Artrit
 Akut Romatizmal Ateş
 Reiter Send
 Ankilozan Spondilit
 Romatoid Artrit
 Viral Artrit
 Bursit

20. Kristale Bağlı Sinovit
 Genelikle orta ve ileri yaş grubunu etkiler.
 Ağrı saatler,günler içinde ortaya çıkar.
 Travma,cerrahi,ciddi hastalık,yemek-alkol dietine
uymama veya belirli ilaçların alınması ile ortaya çıkar
 Gut(Ürik Asit Kristalleri) :Ayak başparmağı,tarsal
eklemler ve dizi etkiler.Işık mikroskobunda sinovyal
sıvı iğ şeklinde negatif çift kırıcı görünüm verir.
 Pseudogut(Ca Pirofosfat Kristalleri):Diz,el bileği,ayak
bileği ve dirseği etkiler.Sinovyal sıvının zayıf pozitif
çift kırılma özeliği var.

21. Kristale Bağlı Sinovit
 Akut gut atağında hastaların %30’unda serum ürik asit
seviyesi normal,WBC sıklıkla yüksektir.
 Bu nedenle kristalin varlığı,gr boyama ve kültür bulgusu
olmaması,NSAİ iyi yanıt vermesi tanıyı koydurur.
 TDV:NSAİ(indometazin 3-5 gün/günde 3 kez renal
fonksiyonu normal olan hastalarda 50mg başlangıç dozu)),KS
veya Kolşisin(oral 0.6 mg/sa tolare edilemeyen y.e. ortaya
çıkana kadar.İV form tek doz 1 sa.yavaş 1-2mg)
 Uzun Dönem TDV: Diüretik,aspirinveya siklosiporin gibi
tetikleyici ilaçlardan sakınmak,allopürinol-probenecid
gibi profilaktik ilaçlar almak

22. Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme
 Septik Artrit
 Travmatik hemartroz
 Kristale Bağlı Sinovit
 Osteoartrit
 Lyme Artriti
 Gonokokal Artrit
 Akut Romatizmal Ateş
 Reiter Send
 Ankilozan Spondilit
 Romatoid Artrit
 Viral Artrit
 Bursit

23. Osteoartrit
 Eklemlerin kronik,simetrik ve poliartiküler
harabiyetiyle karakterize,akut monoartiküler
alevlenmeler başlar.
 XRay:Eklem aralığında daralma
 Tdv:İstirahat ve analjezikler
 KS kullanılmaz
 İlerlerse total eklem replasmanı gerektirir.

24. Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme
 Septik Artrit
 Travmatik hemartroz
 Kristale Bağlı Sinovit
 Osteoartrit
 Lyme Artriti
 Gonokokal Artrit
 Akut Romatizmal Ateş
 Reiter Send
 Ankilozan Spondilit
 Romatoid Artrit
 Viral Artrit
 Bursit

25. Lyme Artriti
 Özelikle büyük eklemleri tutan monoartiküler yada simetrik
oligoartiküler bir akut eklem hastalığı
 Tanı:Klinik şüphe ile konur.
 Hastanın ikamet etiği yer veya son gezdiği endemik
bölgeler
 Kene ısırığı veya eritema kronicum migrans(ECM) rash
 Stage I: Kısa süren alevlenme dönemleri ve alevlenme
dönemlerini primer enfeksiyondan sonra haftalar-yıllar
süren tam remisyon dönemleri izler
 Stage II-III:Yorgunluk,nörolojik anormalikler,kalp
yetmezliği Bursit ve tendinit ile seyreden ek atakları
olabilir

26. Lyme Artriti
 Sinovyal sıvı inflamatuar
 Kültürler genelikle pozitif
 LAB:ELİSA,IFA titresi,spiroketin izolasyonu
 Uygun antby ile 3-4 hft
tedavi(doksisiklin.penisilin,eritromisin ve
amoksisilin) oldukça etkili

27. Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme
 Septik Artrit
 Travmatik hemartroz
 Kristale Bağlı Sinovit
 Osteoartrit
 Lyme Artriti
 Gonokokal Artrit
 Akut Romatizmal Ateş
 Reiter Send
 Ankilozan Spondilit
 Romatoid Artrit
 Viral Artrit
 Bursit

28. Gonokokal Artrit
 Tipik olarak adalesanları ve genç yetişkinleri etkileyen
immun nitelikli infeksiyoz bir hastalık
 Ateş,üşüme,gezici tenosinoviti,artraljileri tipik olarak
mono-oligo artrit takib eder.
 Distal extermitedeki vezikopüstüler lezyonlar
karakteristiktir.
 Sinovyal sıvı genelikle inflamatuvardır
 Kültürler sıklıkla negatiftir.%25-30 hastada pozitif
 Posterior farinks,üretra,serviks ve rektumdan alınan
örnekler kültürün pozitif olma olasılığını artırır.
 Hasta ağrı kontrolü ve parenteral antby tdv için hastaneye
yatırılmalıdırlar.

29. Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme
 Septik Artrit
 Travmatik hemartroz
 Kristale Bağlı Sinovit
 Osteoartrit
 Lyme Artriti
 Gonokokal Artrit
 Akut Romatizmal Ateş
 Reiter Send
 Ankilozan Spondilit
 Romatoid Artrit
 Viral Artrit
 Bursit

30. Akut Romatizmal Ateş
 Primer olarak büyük eklemlerde gezici veya aditif
oligoartritile karakterize non-infeksiyoz immun hastalıktır.
 Tedavi edilmeyen A grubu beta- hemolitik streptokok
enfeksiyonundan 3-4 hafta sonra ortaya çıkar.
 Sinovyal sıvı inflamatuardır.
 Tanı:2 major yada 1 major +2 minor kriterle
konur.(Major:kardit,gezici poliartrit,korea,eritema
marjinatum,subkutan nodüler Minor:ateş,artralji,önceki
romatizmal ateş öyküsü,akut faz reaktanlarında yükselme)
 TDV:penisilin-eritromisin ve analjezik kullanılır.

31. Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme
 Septik Artrit
 Travmatik hemartroz
 Kristale Bağlı Sinovit
 Osteoartrit
 Lyme Artriti
 Gonokokal Artrit
 Akut Romatizmal Ateş
 Reiter Send
 Ankilozan Spondilit
 Romatoid Artrit
 Viral Artrit
 Bursit

32. Reiter Send
 Özellikle alt extermitede akut asimetrik oligoartritle
karakterize bir seronegatif reaktif
spondiloartropatidir.
 Üretrit-enterit enfeksiyon gibi bir enfeksiyoz
hastalıktan 2-6 hft sonra ortaya çıkar.
 Artrit-konjiktivit-üretrit tipik triadı tanı için gerekli
değildir.
 TDV:Semptomatiktir.Antby yararı yok.

33. Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme
 Septik Artrit
 Travmatik hemartroz
 Kristale Bağlı Sinovit
 Osteoartrit
 Lyme Artriti
 Gonokokal Artrit
 Akut Romatizmal Ateş
 Reiter Send
 Ankilozan Spondilit
 Romatoid Artrit
 Viral Artrit
 Bursit

34. Ankilozan Spondilit
 Primer olarak vertebral kolonu ve pelvisi etkileyen
bir seronegatif spondiloartropatidir.
 Sabah sertliği,bitkinlik ve güçsüzlük olabilir.
 XRay:Sakroileit ve vertebra korpusunda kareleşme
tesbit edilir.
 TDV:Semptomatiktir.

35. Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme
 Septik Artrit
 Travmatik hemartroz
 Kristale Bağlı Sinovit
 Osteoartrit
 Lyme Artriti
 Gonokokal Artrit
 Akut Romatizmal Ateş
 Reiter Send
 Ankilozan Spondilit
 Romatoid Artrit
 Viral Artrit
 Bursit

36. Romatoid Artrit
 Kronik,simetrik,poliartiküler tutulumlu bir
hastalıktır.DIPeklemi korunmuştur.
 Sabah sertliği,depresyon,bitkinlik ve yaygın kas ağrılarıyla
birliktedir.
 Extraartiküler Semptom:Perikardit,miyokardit,plevral
efüzyon,pnomonit ve mononöritis multiplex tabloya
eklenebilir.
 Sinovyal sıvı inflamatuardır
 Akut alevlenme tedavisinde immobilizasyon,NSAİ ve
nadiren KS kullanılır.
 Uzun Dönem TDV:Antimalaryal,altın,methotrexate

37. Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme
 Septik Artrit
 Travmatik hemartroz
 Kristale Bağlı Sinovit
 Osteoartrit
 Lyme Artriti
 Gonokokal Artrit
 Akut Romatizmal Ateş
 Reiter Send
 Ankilozan Spondilit
 Romatoid Artrit
 Viral Artrit
 Bursit

38. Viral Artrit
 Akut,simetrik,viral etkenlere bağlı olarak
prodromal belirtilerle birlikte olan,genelikle
poliartiküler tutulumlu ve immun nitelikili bir
hastalıktır.
 Sinovyal sıvı immun-nonimmun olabilir.
 TDV:Destekleyici niteliktedir.

39. Acil Serviste Tedavi ve Yönlendirme
 Septik Artrit
 Travmatik hemartroz
 Kristale Bağlı Sinovit
 Osteoartrit
 Lyme Artriti
 Gonokokal Artrit
 Akut Romatizmal Ateş
 Reiter Send
 Ankilozan Spondilit
 Romatoid Artrit
 Viral Artrit
 Bursit

40. Bursit
 İnsan vucudunda 150’den fazla bursanın herhangini birini tutan enflamatuar bir
süreçtir.
 Enfeksiyon,travma,romatolojik hastalıklar ve kristal depolanmasına bağlı
gelişebilir.
 Belirli tekrarlayan hareketler bursit oluşmasını kolaylaştırabilir.(prepateler bursit-
hizmetçi dizi-halı döşeyicisi dizi-carpet layer’s knee,olecronon bursiti-öğrenci
dirseği)
 Özelikle olecronon bursitinde septik bursit şüphesi varsa;bursit sıvısının
aspirasyonu gerekebiir.
 Septik Bursa Sıvısı:Pürülan görünümde,lokosit sayısı 15.000/mL ‘den fazladır ve
kültür pozitiftidir.
 TDV:İstirahat,baskılı pansuman,analjezik ve septik bursit için 14 gün oral antby
tedavisi içermektedir.
 Parenteral TDV:Toksik görünüm,infeksiyonun sistemik belirtileri,selülit,immun
yetmezlikli hastalar