Birmingham

1. ‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬ ‫مکتب‬
‫بیرمنگام‬
Birmingham School of
Cultural Studies

2. ‫مکتب‬ ‫تاریخچه‬
‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬
‫بیرمنگام‬
‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫بریتانیایی‬‫ـ‬‫که‬‫سرمشق‬‫های‬‫اصلی‬‫آن‬‫ریچ‬‫ارد‬
‫هوگارت‬،‫ریموند‬‫ویلیامز‬‫و‬‫استوارت‬‫هال‬‫بوده‬‫اند‬-‫را‬‫می‬‫توان‬‫در‬‫خط‬‫سیر‬
‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫سرنوشت‬‫ساز‬‫دانست‬.
‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫در‬‫ربع‬‫آخر‬‫قرن‬‫بیستم‬‫‌ویژه‬‫ه‬‫ب‬‫در‬‫واپسین‬‫ده‬‫ه‬‫آن‬
‫ظهور‬‫کرد‬.‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‌‫عمیقا‬‫وامدار‬‫فعالیت‬‫مرکز‬‫بیرمنگ‬‫ام‬‫است‬
‫که‬‫در‬‫سال‬1964‫تحت‬‫مدیریت‬‫ریچارد‬،‫هوگارت‬‫تأسیس‬‫شد‬.
‫استوارت‬‫هال‬‫در‬1964‫میالدی‬‫در‬‫تأسیس‬‫مرکز‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬
‫معاصر‬‫بیرمنگام‬‫مشارکت‬‫ورزیده‬‫و‬‫هدایت‬‫آن‬‫را‬‫حدود‬‫پانزده‬‫سال‬‫ب‬‫ر‬
‫عهده‬‫گرفت‬‫و‬‫لذا‬‫آثارش‬‫در‬‫زمره‬‫آثار‬‫مکتب‬‫بیرمنگام‬‫در‬‫عرصه‬
‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫دسته‬‫بندی‬‫گردید‬.
‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫از‬‫دهه‬1950‫‌عنوان‬‫ه‬‫ب‬‫حوزه‬‫ای‬‫مطالعاتی‬‫در‬‫بریتانی‬‫ا‬
‫ظهور‬‫کرد‬‫و‬‫سپس‬‫به‬‫مکان‬‫فکری‬‫برجسته‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫د‬‫ر‬‫سراسر‬
‫دهه‬‫های‬1970‫و‬1980‫تبدیل‬‫شد‬.

3. ‫محوری‬ ‫مسایل‬
‫مکتب‬ ‫در‬
‫فرهنگ‬ ‫مطالعات‬‫ی‬
‫بیرمنگام‬
‫فرهنگ‬‫توده‬‫و‬‫فرهنگ‬‫عامه‬‫دو‬‫موضوع‬‫و‬‫مسئله‬‫اصلی‬‫در‬‫مطالعات‬
‫فرهنگی‬‫هستند‬.
‫در‬‫فرهنگ‬‫عامه‬‫موضوعاتی‬‫چون‬،‫ورزش‬،‫غذا‬‫خوددرمانی‬‫از‬‫طریق‬
‫برنامه‬‫های‬،‫تلویزیونی‬،‫مد‬‫خرید‬‫و‬...‫اهمیت‬‫دارند‬.‫فرهنگ‬‫عامه‬
‫مجموعه‬‫ای‬‫از‬‫بدایع‬‫ساخت‬‫بشرند‬‫که‬‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬‫عمومی‬‫در‬‫دسترس‬‫اند‬‫م‬‫انند‬
‫مجموعه‬‫ای‬‫از‬‫فیلم‬،‫ها‬،‫نوار‬‫موسیقی‬‫تلویزیون‬‫و‬....‫زندگی‬‫روزمره‬‫نیز‬‫در‬
‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫مطالعه‬‫می‬‫شود‬‫که‬‫پیوند‬‫بسیار‬‫نزدیکی‬‫ب‬‫ا‬‫مفهوم‬
‫فرهنگ‬‫عامه‬‫دارد‬.
‫مفهوم‬‫اصلی‬‫فرهنگ‬‫توده‬‫ای‬‫این‬‫است‬‫که‬‫توده‬‫ها‬‫فرهنگی‬‫را‬‫مص‬‫رف‬
‫می‬‫کنند‬‫یا‬‫از‬‫آن‬‫بهره‬‫می‬‫گیرند‬‫که‬‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬‫قابل‬‫توجهی‬‫با‬‫فرهن‬‫گ‬‫در‬
‫دسترس‬‫نخبگان‬‫فرق‬‫دارد‬.‫موضوعات‬‫فرهنگ‬‫توده‬‫ای‬‫از‬‫طریق‬
‫رسانه‬‫های‬‫ارتباط‬‫همگانی‬‫جدید‬‫انتقال‬‫و‬‫اشاعه‬‫می‬‫یابند‬.

4. ‫مکتب‬ ‫مشخصات‬
‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬
‫بیرمنگام‬
‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫را‬‫با‬‫چند‬‫ویژگی‬‫عمده‬‫می‬‫توان‬‫شناخت‬:
.1‫نگاه‬‫استقاللی‬‫به‬‫فرهنگ‬‫که‬‫اصلی‬‫ترین‬‫مشخصه‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫در‬‫مقایسه‬
‫با‬‫علوم‬‫اجتماعی‬‫است‬.
.2‫فرهنگ‬‫موردنظر‬‫در‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫به‬‫جامعه‬‫مدرن‬‫معطوف‬‫می‬،‫باشد‬‫نه‬
‫فرهنگ‬‫سنتی‬.
.3‫مطالعه‬‫فرهنگ‬‫در‬‫این‬‫حوزه‬‫از‬‫مطالعه‬‫درون‬‫تا‬‫بیرون‬‫صورت‬‫می‬‫گیرد؛‬‫یعن‬‫ی‬
‫تحوالت‬‫و‬‫تغییرات‬‫فرهنگی‬‫مدنظر‬،‫نیست‬‫بلکه‬‫نحوه‬‫عمل‬‫فرهنگ‬‫اه‬‫میت‬‫دارد‬.
.4‫توجه‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫از‬‫همان‬‫آغاز‬‫تحلیل‬‫و‬‫نقد‬‫تولیدهای‬‫عینی‬‫و‬‫نهاد‬‫های‬
‫فرهنگی‬‫و‬‫سیاست‬‫ها‬‫بوده‬‫است‬‫و‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫در‬‫ضدیت‬‫با‬‫نظری‬‫ه‬‫گرایی‬
‫قرار‬‫داشته‬‫است‬.
.5‫استفاده‬‫از‬‫روش‬،‫ها‬‫نظریه‬‫ها‬‫و‬‫نظام‬‫های‬‫مفهومی‬‫متعدد‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬
‫‌عنوان‬‫ه‬‫ب‬‫یک‬‫علم‬‫بین‬‫رشته‬‫ای‬‫معرفی‬‫کرده‬‫است‬.
.6‫فاصله‬‫گرفتن‬‫از‬‫نگاه‬‫بدبینانه‬‫فرانکفورتی‬‫ها‬‫و‬‫مکتب‬‫انتقادی‬‫در‬‫زمینه‬‫فرهنگ‬
‫مورد‬‫توجه‬‫عمده‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫است‬.

5. ‫نحله‬‫تأثیرگ‬ ‫های‬‫ذار‬
‫مکتب‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫تحت‬‫تأثیر‬‫چندین‬‫نحله‬‫قرار‬‫داشت‬:
.1‫لیویسیسم‬(leavisism):‫حوزه‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫که‬‫‌ب‬‫ن‬‫نخستی‬‫ار‬
‫در‬‫بریتانیا‬‫ظهور‬،‫کرد‬‫ریشه‬‫در‬‫لیویسیسم‬‫دارد‬.‫لیویسی‬‫سم‬‫سعی‬
‫داشت‬‫از‬‫نظام‬‫آموزشی‬‫برای‬‫توزیع‬‫گسترده‬‫تر‬‫شناخت‬‫و‬‫درک‬‫ا‬‫دبی‬
‫استفاده‬‫کند‬.
.2‫مارکسیسم؛‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫قلمرویی‬‫مارکسیستی‬‫نیس‬،‫ت‬‫اما‬‫در‬
‫طرح‬‫انتقادات‬‫شدید‬‫از‬‫مارکسیسم‬‫کمک‬‫می‬‫گیرد‬.‫همچنین‬‫م‬‫انند‬
‫مارکسیسم‬‫از‬‫طریق‬‫عوامل‬‫انسانی‬‫و‬‫ترکیب‬‫نظریه‬‫و‬‫عمل‬‫خ‬‫ود‬‫را‬‫به‬
‫ایجاد‬‫تغییر‬‫در‬‫جامعه‬‫متعهد‬‫می‬‫داند‬.

6. ‫مکتب‬ ‫رویکردهای‬
‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬
‫بیرمنگام‬
.1‫مردم‬‫نگاری‬:‫رویکردی‬‫تجربی‬‫و‬‫نظری‬‫است‬‫به‬‫جستجوی‬
‫توصیف‬‫های‬‫کلی‬‫نگر‬‫جامع‬‫و‬‫تحلیل‬‫فرهنگ‬‫ها‬‫با‬‫تکیه‬‫بر‬‫ک‬‫ار‬‫میدانی‬
‫گسترده‬‫برمی‬‫آید‬.‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫مردم‬‫نگارانه‬‫به‬‫بررسی‬‫های‬‫کیفی‬
‫ارزش‬‫ها‬‫و‬‫معانی‬‫در‬‫بستر‬‫شیوه‬‫کلی‬‫زندگی‬‫تمرکز‬‫دارد‬.
.2‫تحلیل‬‫های‬‫متنی‬:‫از‬‫جمله‬‫نقد‬‫ادبی‬‫که‬‫به‬‫شیوه‬‫های‬‫نش‬‫انه‬،‫شناسی‬
‫نظریه‬‫روایت‬‫یا‬‫واسازی‬‫ظاهر‬‫می‬‫شوند‬.‫منظور‬‫از‬‫نشانه‬‫شناسی‬
‫بررسی‬‫نحوه‬‫تولید‬‫معانی‬‫‌وسیله‬‫ه‬‫ب‬‫متون‬‫و‬‫از‬‫طریق‬‫چینش‬‫ی‬‫خاص‬‫از‬
‫نشانه‬‫های‬‫فرهنگی‬‫است‬.
.3‫مطالعه‬‫پذیرشی‬:‫که‬‫معتقد‬‫است‬‫هر‬‫تحلیلی‬‫از‬‫معانی‬‫مت‬‫نی‬
‫ممکن‬‫است‬‫با‬‫انتقاداتی‬‫مواجه‬‫شود‬‫و‬‫از‬‫رسیدن‬‫به‬‫قطعیت‬‫ف‬‫اصله‬
‫بگیرد‬‫و‬‫معانی‬‫مشخص‬‫از‬‫سوی‬‫خواننده‬‫و‬‫مخاطب‬‫فعال‬‫شود‬.

7. ‫بر‬ ‫نقدهایی‬‫مکت‬‫ب‬
‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬
‫بیرمنگام‬
‫نقد‬‫اول‬:‫از‬‫نظر‬‫برخی‬‫دانشگاهیان‬‫‌های‬‫ل‬‫استدال‬‫مربوط‬‫به‬‫خودبنی‬‫ادی‬
‫فرهنگ‬‫که‬‫اصحاب‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫بدان‬،‫معتقدند‬‫با‬‫این‬‫اصرار‬‫د‬‫ر‬‫تضاد‬
‫است‬‫که‬‫فرهنگ‬‫اساسا‬‫با‬‫قدرت‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫‌م‬‫ل‬‫شک‬.‫به‬‫نظر‬‫‌رسد‬‫ی‬‫م‬‫مک‬‫تب‬
‫بیرمنگام‬‫از‬‫یک‬‫سو‬‫با‬‫فاصله‬‫گرفتن‬‫از‬‫جبرگرایی‬‫اقتصادی‬‫ب‬‫ه‬‫فرهنگ‬
‫اصالت‬،‫‌بخشد‬‫ی‬‫م‬‫از‬‫سوی‬‫دیگر‬‫تحت‬‫تاثیر‬،‫فوکو‬‫با‬‫ربط‬‫دادن‬‫ف‬‫رهنگ‬‫به‬
‫قدرت‬‫از‬‫آن‬‫‌زدایی‬‫ت‬‫اصال‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬(،‫ترنر‬32:2003)
‫نقد‬‫دوم‬:‫برخی‬‫همچون‬‫هاریس‬(1992)‫معتقدند‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫به‬
‫اندازه‬‫کافی‬‫به‬‫مسائل‬‫ساختاری‬-‫اجتماعی‬‫توجه‬‫‌کند‬‫ی‬‫نم‬‫و‬‫تاکی‬‫د‬‫بیش‬‫از‬
‫‌ای‬‫ه‬‫انداز‬‫بر‬‫تحلیل‬‫متون‬‫و‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫‌ای‬‫ه‬‫نشان‬‫دارد‬‫و‬‫در‬‫نتیجه‬‫دچار‬
‫‌اعتنایی‬‫ی‬‫ب‬‫به‬‫پویایی‬‫نهادهای‬‫تولید‬‫‌هاست‬‫ن‬‫آ‬.‫در‬‫همین‬‫راستا‬‫م‬‫یگان‬
‫موریس‬(1988)‫به‬«‫ابتذال‬»‫در‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫‌تازد‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫چندادن‬
‫توجهی‬‫به‬‫موضوعات‬،‫قدرت‬‫قیود‬‫محدود‬‫کننده‬‫و‬‫مسئله‬‫کنترل‬‫ن‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.
‫البته‬‫این‬‫انتقاد‬‫برخالف‬‫انتقاد‬،‫پیشین‬‫‌های‬‌‫ت‬‫ممارس‬‫رمزگذاری‬‫و‬
‫رمزگشایی‬‫از‬‫‌های‬‫م‬‫پیا‬‫‌ای‬‫ه‬‫رسان‬‫را‬‫هدف‬‫قرار‬‫داده‬‫است‬(،‫اسمیت‬
262:1387).

8. ‫مکت‬ ‫بر‬ ‫نقدهایی‬‫ب‬
‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬
‫بیرمنگام‬
‫نقد‬‫سوم‬:‫مکتب‬‫بیرمنگام‬‫به‬‫لحاظ‬‫‌سازی‬‫م‬‫مفهو‬‫توفیق‬‫چندادنی‬‫ن‬‫دارد‬‫و‬‫از‬
‫مفاهیم‬‫‌ی‬‫ه‬‫برساخت‬‫دیگر‬‫‌ها‬‫ه‬‫حوز‬‫بهره‬‫‌گیرد؛‬‫ی‬‫م‬‫به‬‫عبارت‬‫دیگر‬‫خوشه‬‫چ‬‫ین‬
‫سایر‬‫مکاتب‬‫‌افق‬‫م‬‫ه‬‫همچون‬،‫‌شناسی‬‫ه‬‫نشان‬،‫نوکارگردگرایی‬‫نومارکس‬،‫یسم‬‫به‬
‫ویژه‬‫مکتب‬،‫فرانکفورت‬‫‌باشد‬‫ی‬‫م‬.‫بدین‬‫دلیل‬‫این‬‫مکتب‬‫صرفا‬‫مج‬‫موعه‬‫آثاری‬‫با‬
‫‌های‬‫ی‬‫‌گیر‬‫ت‬‫جه‬‫متفاوت‬‫و‬‫معطوف‬‫به‬‫تحلیل‬‫انتقادی‬‫اشکال‬‫و‬‫فراینده‬‫ای‬
‫فرهنگی‬‫در‬‫جوامع‬‫معاصر‬‫است‬(،‫پین‬678:1382)
‫نقد‬‫چهارم‬:‫مکتب‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫تلقی‬‫روشنی‬‫از‬‫فرهنگ‬‫ندارد؛‬‫ب‬‫ه‬
‫عبارت‬‫دیگر‬‫‌چنان‬‫ن‬‫آ‬‫مفهوم‬‫فرهنگ‬‫را‬‫گسترده‬‫تلقی‬‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫همه‬‫‌ها‬‫ه‬‫حوز‬
‫را‬‫در‬‫بر‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬.‫این‬‫رویکرد‬‫از‬‫یک‬‫لحاظ‬‫امتیاز‬‫محسوب‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫حق‬‫ا‬‫ین‬
‫مفهوم‬‫را‬‫ادا‬،‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫اما‬‫گستردگی‬‫مفهوم‬‫توان‬‫تمرکز‬‫بر‬‫حوزه‬‫خاص‬‫را‬‫س‬‫لب‬
‫‌نماید‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫مطالعات‬‫پراکنده‬‫‌نماید؛‬‫ی‬‫م‬‫به‬‫عبارت‬‫دیگر‬‫در‬‫مطالعات‬‫فره‬،‫نگی‬
‫فرهنگ‬‫گسترده‬‫وسیعی‬‫پیدا‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫تمامی‬‫‌های‬‫ه‬‫شیو‬‫زندگی‬‫را‬‫ش‬‫امل‬
‫‌شود‬‫ی‬‫م‬.‫در‬‫واقع‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫‌گونه‬‫ن‬‫ای‬‫نتیجه‬‫گرفت‬‫که‬‫فرهنگ‬‫تمام‬‫اجتم‬‫اع‬‫را‬‫در‬
‫بر‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬(،‫پارسا‬1375:103-106)

9. ‫مکت‬ ‫بر‬ ‫نقدهایی‬‫ب‬
‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬
‫بیرمنگام‬
‫نقد‬‫پنجم‬:‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫در‬‫نگرش‬‫خود‬‫به‬‫فرهنگ‬‫دچار‬‫نوعی‬
‫‌گرایی‬‫ل‬‫تقلی‬‫شده‬‫است‬.‫این‬‫‌گرایی‬‫ل‬‫تقلی‬‫تمامی‬‫مظاهر‬‫اختالف‬‫ف‬‫رهنگی‬‫را‬‫به‬
‫مثابه‬‫امری‬‫سیاسی‬‫در‬‫نظر‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬.‫در‬‫این‬‫مکتب‬‫سیاست‬‫نه‬‫به‬‫م‬‫ثابه‬‫‌ای‬‫ه‬‫حوز‬
‫از‬‫مبارزه‬،‫سیاسی‬‫بلکه‬‫به‬‫مثابه‬‫خود‬‫فرهنگ‬‫در‬‫نظر‬‫گرفته‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫؛‬‫اگر‬
‫فعالیت‬‫سیاسی‬‫به‬‫معنای‬‫تمامیت‬‫روابط‬‫اجتماعی‬‫در‬‫فضایی‬‫معین‬،‫باشد‬‫در‬
‫واقع‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫‌گونه‬‫ن‬‫ای‬‫‌گیری‬‫ه‬‫نتیج‬‫کرد‬‫که‬‫فرهنگ‬‫و‬‫سیاست‬‫یک‬‫چیزند‬.‫در‬
‫واقع‬‫طبق‬‫این‬،‫رویکرد‬‫فرهنگ‬‫تمامی‬‫اجتماع‬‫را‬‫در‬‫بر‬‫‌گیرد؛‬‫ی‬‫م‬‫لذا‬‫هر‬‫گ‬‫رایش‬
‫فرهنگی‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬‫به‬‫طور‬‫مشروع‬‫خود‬‫را‬«‫سیاسی‬»‫بداند‬.‫مطالعات‬‫فر‬‫هنگی‬
‫امروزه‬‫انحالل‬‫سیاست‬‫در‬‫فرهنگ‬‫را‬‫در‬‫بر‬‫دارد‬(‫همان‬).

10. ‫مکت‬ ‫بر‬ ‫نقدهایی‬‫ب‬
‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬
‫بیرمنگام‬
‫نقد‬‫ششم‬:‫تعهدات‬‫سیاسی‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫بریتانیا‬‫گاه‬‫ممک‬‫ن‬‫است‬‫به‬
‫درون‬‫‌های‬‫ل‬‫تحلی‬‫دانشگاهی‬‫سرایت‬‫کرده‬‫در‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫منتشر‬‫شوند‬‫و‬‫در‬‫این‬‫حال‬
‫با‬‫گرایشی‬‫به‬‫رمانتیکی‬‫کردن‬‫امور‬‫‌ای‬‫ه‬‫حاشی‬‫و‬‫منحرف‬‫همراه‬‫باشند‬.‫همچنین‬
‫‌هایی‬‫ت‬‫فعالی‬‫که‬‫شاید‬‫ضداجتماعی‬‫یا‬‫غیرقانونی‬‫به‬‫شمار‬،‫آیند‬‫ب‬‫ه‬‫‌ای‬‫ه‬‫شیو‬
‫مثبن‬‫همچون‬‫اشکالی‬‫از‬‫مقاومت‬‫توصیف‬‫شوند‬.‫همچنین‬‫در‬‫ارزشگذار‬‫ی‬
‫‌های‬‫گ‬‫‌فرهن‬‫ه‬‫خرد‬،‫جوانان‬‫گرایش‬‫به‬‫این‬‫است‬‫که‬‫ناخوشایندترین‬‫جنب‬‫‌های‬‫ه‬
‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫مانند‬‫تبعیض‬‫جنسیتی‬‫علیه‬،‫زنان‬‫خشونت‬‫یا‬‫نژادپرستی‬‫ن‬‫ادیده‬‫گرفته‬
‫شود‬(،‫همو‬236:1373)
‫نقد‬‫هفتم‬:‫‌ای‬‫ه‬‫پار‬‫از‬‫انتقادات‬‫متوجه‬‫‌های‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ش‬‫رو‬‫مطالعات‬‫فرهن‬‫‌اند‬‫ی‬‫گ‬.
‫به‬‫استثنای‬‫مطالعات‬،‫توصیفی‬‫بسیاری‬‫از‬‫‌های‬‫ه‬‫پروژ‬‫تفسیری‬‫مب‬‫انی‬‫محکمی‬
،‫ندارند‬‫دارای‬‫‌طرفی‬‫ی‬‫ب‬‫ارزشی‬‫نیستند‬‫و‬‫از‬‫جنبه‬‫‌شناختی‬‫ش‬‫رو‬‫که‬‫د‬‫ر‬‫بدنه‬
‫اصلی‬‫‌های‬‫ه‬‫رشت‬‫‌تر‬‫ی‬‫سنت‬،‫دانشگاهی‬‫نظیر‬‫جامعه‬‫شناسی‬‫یا‬‫‌ش‬‫م‬‫مرد‬‫ناسی‬‫یافت‬
،‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬‫‌اند‬‫ه‬‫‌بهر‬‫ی‬‫ب‬.‫در‬‫نتیجه‬‫‌های‬‫ت‬‫قرائ‬‫متون‬‫هم‬«‫امپرسیونیست‬‫ی‬»‫یا‬
‫‌گرایانه‬‫ل‬‫ک‬‫و‬‫هم‬‫به‬‫لحاظ‬‫سیاسی‬‫‌اند‬‫ه‬‫جانبداران‬(،‫اسمیت‬262:1378)

11. ‫مکت‬ ‫بر‬ ‫نقدهایی‬‫ب‬
‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬
‫بیرمنگام‬
‫نقد‬‫هشتم‬:‫مکتب‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫‌شناسی‬‫ش‬‫رو‬‫‌ای‬‫ه‬‫ویژ‬‫برای‬‫خو‬‫د‬‫تعریف‬
‫‌است‬‫ه‬‫نکرد‬‫و‬‫از‬‫انواع‬‫‌ها‬‫ش‬‫رو‬‫همانند‬‫روش‬،‫تجربی‬‫روش‬،‫تفهمی‬
‫پدیدارشناسی‬‫و‬‫روش‬‫اسنادی‬‫سود‬‫‌جوید‬‫ی‬‫م‬.‫تنوع‬‫و‬‫تکثر‬‫در‬‫نظریه‬‫و‬‫موضوع‬‫و‬
‫روش‬‫سبب‬‫شده‬‫است‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫فاقد‬‫یک‬‫قلمرو‬‫نظری‬‫مشخص‬‫باشد‬
‫و‬‫برخی‬‫مفاهیم‬‫مورد‬‫استفاده‬‫در‬‫آن‬‫کلی‬‫و‬‫مبهم‬‫به‬‫نظر‬،‫آیند‬‫همچنین‬‫این‬‫امر‬
‫سبب‬‫شده‬‫است‬‫که‬‫این‬‫مکتب‬‫با‬‫سبک‬‫و‬‫سیاق‬‫‌های‬‫ه‬‫رشت‬‫مرسوم‬‫دا‬‫نشگاهی‬
‫سازگاری‬‫چندانی‬‫نداشته‬‫باشد‬.‫نتیجه‬‫اینکه‬‫استفاده‬‫از‬،‫‌ها‬‫ش‬‫رو‬‫نظ‬‫‌ها‬‫ه‬‫ری‬‫و‬
‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫مفهومی‬‫متعدد‬‫موجب‬‫شده‬‫است‬‫تلقی‬‫مکتب‬‫واحد‬‫از‬‫مکتب‬‫ان‬‫تقادی‬
‫نادرست‬‫به‬‫نظر‬‫رسد‬.‫پس‬‫هر‬‫چند‬‫در‬‫دوره‬‫پست‬‫مدرن‬‫که‬‫‌گرایی‬‫ی‬‫نسب‬‫به‬
‫لحاظ‬‫محتوا‬‫و‬‫روش‬‫رواج‬،‌‫ه‬‫یافت‬‫مکتب‬‫بیرمنگام‬‫از‬‫اقبال‬‫بیشتری‬‫ب‬‫رخوردار‬
،‫است‬‫باید‬‫گفت‬‫یک‬‫مکتب‬‫بدون‬‫داشتن‬،‫هدف‬‫روش‬‫و‬‫موضوع‬‫واحد‬‫نم‬‫‌تواند‬‫ی‬
‫به‬‫حیات‬‫ثمر‬‫بخش‬‫خویش‬‫تداوم‬‫ببخشد‬.

12. ‫مکت‬ ‫بر‬ ‫نقدهایی‬‫ب‬
‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬
‫بیرمنگام‬
‫نقد‬‫نهم‬:‫‌های‬‫ش‬‫پژوه‬‫اصحاب‬‫مکتب‬،‫بیرمنگام‬‫همچنان‬‫که‬‫خودشان‬‫اذعان‬‫‌د‬‫ی‬‫م‬،‫ارند‬
‫از‬‫روایی‬‫کافی‬‫برخوردار‬‫نیست؛‬‫از‬‫این‬‫رو‬‫از‬‫قدرت‬‫‌پذیری‬‫م‬‫تعمی‬‫‌بهره‬‫ی‬‫ب‬‫است‬.‫هرچند‬
‫آنان‬‫داعیع‬‫‌پذیری‬‫م‬‫تعمی‬‫‌ها‬‫ه‬‫یافت‬‫را‬‫ندارند‬.
‫نقد‬‫دهم‬:‫از‬‫اشکاالت‬‫وارده‬‫بر‬‫مبانی‬‫معرفتی‬‫مطالعات‬،‫فرهنگی‬‫تالش‬‫افراط‬‫ی‬‫این‬
‫نظریه‬‫برای‬‫فروکاستن‬‫تمام‬‫‌ها‬‫ه‬‫پدید‬‫و‬‫واقعیات‬‫اجتماعی‬‫به‬‫اموری‬‫قراردادی‬‫و‬‫ت‬‫ابع‬
،‫گفتمان‬‫فرهنگ‬‫و‬‫قدرت‬‫است‬.‫در‬‫واقع‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫به‬‫این‬‫نکته‬‫عیب‬‫گرفت‬‫که‬‫به‬‫چه‬
‫دلیل‬‫همه‬‫واقعیات‬‫و‬‫‌ها‬‫ه‬‫نشان‬‫و‬‫نمادها‬‫برخاسته‬‫از‬‫فرهنگ‬‫و‬‫گفتمان‬‫موجود‬‫در‬‫جا‬‫معه‬
‫محسوب‬،‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫در‬‫حالی‬‫که‬‫با‬‫دقت‬‫بیشتر‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫ریشه‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫را‬‫در‬‫طبیعت‬‫‌ها‬‫ن‬‫انسا‬
‫جستجو‬‫کرد؛‬‫برای‬‫نمونه‬‫خندیدن‬‫در‬‫جوامع‬‫‌ی‬‫ه‬‫نشان‬‫شادی‬‫انسان‬،‫‌باشد‬‫ی‬‫م‬‫این‬‫رفتار‬
‫که‬‫از‬‫نمادهای‬‫عمومی‬،‫است‬‫اگر‬‌‫صرفا‬‫تابع‬‫فرهنگ‬‫یا‬‫قرارداد‬‫خاصی‬‫بود‬‫نباید‬‫چنین‬
‫عمومیتی‬‫‌داشت‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫‌توانست‬‫ی‬‫م‬‫مثال‬‫در‬‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬‫نشانه‬‫ناراحتی‬‫و‬‫در‬‫جامعه‬‫دی‬‫گر‬
‫نشانه‬‫عصبانیت‬،‫باشد‬‫در‬‫حالی‬‫که‬‫چنین‬‫نیست‬.‫حتی‬‫برخی‬‫از‬‫امور‬‫و‬‫ادراک‬‫ات‬‫در‬‫امور‬
‫اجتماعی‬‫مابازای‬‫بیرونی‬‫داشته‬‫و‬‫حاکی‬‫از‬‫حقیقت‬‫است‬(‫عالمه‬،‫طباطبایی‬163:1380)‫؛‬
‫برخی‬‫از‬‫حقایق‬‫از‬‫طریق‬‫عقل‬‫ادراک‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫همانند‬‫عدل‬‫و‬‫بعضی‬‫دیگر‬‫از‬‫طریق‬‫شرع‬
‫که‬‫قراردادی‬‫نیست‬.‫البته‬‫مواردی‬‫وجود‬‫دارد‬‫که‬‫مابازای‬‫بیرونی‬‫ندارد‬‫و‬‫قراردادی‬‫است‬.
‫بنابراین‬‫حتی‬‫در‬‫امور‬‫اجتماعی‬‫همه‬‫چیز‬‫مبتنی‬‫بر‬‫قرارداد‬‫نیست‬(،‫همان‬358:1363).

13. ‫مکت‬ ‫بر‬ ‫نقدهایی‬‫ب‬
‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬
‫بیرمنگام‬
‫نقد‬‫یازدهم‬:‫طبق‬‫دیدگاه‬‫مطالعات‬،‫فرهنگی‬‫حقیقت‬‫ساخته‬‫مناسبات‬‫فرهنگی‬
‫و‬‫زبانی‬‫است‬‫و‬‫ادعای‬‫حقیقت‬‫وسیله‬‫کسب‬‫مشروعیت‬‫قدرت‬‫و‬‫در‬‫نتیج‬‫ه‬
«‫سلطه‬»‫است‬.‫معرفت‬‫و‬‫اصول‬‫شناخت‬‫تحت‬‫تاثیر‬‫فرهنگ‬‫و‬‫اجتماع‬‫و‬‫ب‬‫ینش‬
‫افراد‬‫متعدد‬‫شکل‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬.‫در‬‫توضیح‬‫این‬‫انتقاد‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫چنین‬‫گفت‬‫که‬‫اصوال‬
‫هر‬‫ادعایی‬‫نیاز‬‫به‬‫ارائه‬‫دلیل‬‫و‬‫استدالل‬‫دارد‬.‫این‬‫دلیل‬‫و‬‫استدالل‬‫باید‬‫به‬‫‌ای‬‫ه‬‫گون‬
‫باشد‬‫که‬‫بتوان‬‫از‬‫آن‬‫آگاه‬‫شد؛‬‫به‬‫عبارت‬‫دیگر‬‫به‬‫قواعد‬‫و‬‫قوانینی‬‫نی‬‫از‬‫داریم‬‫تا‬
‫میان‬‫ادعای‬‫نادرست‬‫و‬‫ادعای‬‫درست‬‫تمایز‬‫بنهیم‬.‫اما‬‫در‬‫دیدگاه‬‫‌شن‬‫ت‬‫معرف‬‫اسی‬
‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫چنین‬‫قواعد‬‫و‬‫قوانینی‬‫وجود‬‫ندارد‬‫و‬‫حتی‬‫امکان‬‫دست‬‫یابی‬‫به‬
‫حقیقت‬‫و‬‫معرفت‬‫نیز‬‫نفی‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬(،‫ساراپ‬44:1382)