3. Masalimoot na pangyayari ang mga naganap sa panahong ito. Sa
simula’y pagtatayong muli ng nawasak na moog. Ang mga nasalantang
nilikha ng digmaan at ang alaala ng mga nasawing mahal sa buhay ay
mga pangitaing nagpapabuntung-hininga. Ang mga kabiguan ng
pangarap, ang kalupitan ng nagdaang sigwa, at iba pang masasaklap
na karanasan, ang namalasak sa katha.
4. Kaligirang Pangkasaysayan
Tumatalakay sa masasamang karanasan ng mga
Pilipino sa ilalim ng Hapon
1. Tungkol sa kalupitan ng mga Hapones
2. Kahirapan ng pamumuhay sa ilalim ng
pamamahala ng mga Hapones
3. Kabayanihan ng mga gerilya
5. Natupad ang pangakong pagbabalik ng mga
Amerikano sa Pilipinas noong 1945. At sa ika-
apat ng Hulyo taong 1946 isinauli ng mga
Amerikano ang kalayaan ng mga Pilipino. Sa mga
panahong ito, naging balakid ng Pilipinas sa
kaniyang pagsasarili ang Ekonomiyang
naapektuhan ng digmaan.
6. Panitikan sa Panahon ng Republika (1946-1971)
At dahil sa kalayaang natamo, higit ding sumigla
ang kalayaang pampanitikan ng bansa...
Nagkaroon ng KOMERSYO
Naisulat ng panandalian lamang upang maihabol
sa palimbagan at mabayaran agad.
8. Sumigla muli ang panitikan sa Pilipinas
*Naging paksain ang kabayanihan ng mga
gerilya, kalupitan ng mga Hapon,
Kahirapan ng pamumuhay noon atbp
* Nabuksang muli ang mga palimbagang
naipasara dahil sa giyera
* Naitatag ang Palanca Memorial Award in
Pilipino and English Literature noong 1950
9. Nagkaroon din ng Republic Cultural
Award, Gawad ni Balagtas at Taunang
Gawad ng Surian ng Wikang Pambansa
* Sumigla rin ang pagkakaroon ng
pahayagan sa mga paaralang
pangkolehiyo
* Nagbukas din ang palimbagan ng
lingguhang babasahin: Liwayway,
Bulaklak, Tagumpay, Ilang-ilang atbp
10. Ilang Samahang Naitatag para sa
Panitikang Filipino:
Taliba ng Inang Wika (TANIW)
Kapisanan ng Diwa at Panitik
(KADIPAN)
Kapisanan ng mga Mandudulang
Pilipino (KAMPI)
12. Si Amado Vera Hernández
(13 Setyembre 1903 – 24 Marso 1970)
ay isang makata at manunulat
sa wikang Tagalog. Kilala rin siya bilang
"Manunulat ng mga Manggagawa",
sapagkat isa siyang pinuno ng mga
Pilipinong manggagawa at sa kaniyang
mga pagpuna at pagsusuri sa mga
kawalan ng katarungang naganap sa
Pilipinas noong kaniyang kapanahunan.
Nakulong siya dahil sa pakikipag-
ugnayan niya sa mga kilusang
makakomunista. Siya ang punong
tauhan sa isang bukod-tanging kasong
panghukuman na tumagal ng 13 taon
bago nagwakas.
13.
14. Isang Dipang Langit
Amado V. Hernandez
Sa munting dungawan, tanging abot-malas
ay sandipang langit na puno ng luha,
maramot na birang ng pusong may sugat,
watawat ng aking pagkapariwara.
Sintalim ng kidlat ang mata ng tanod,
sa pintong may susi't walang makalapit;
sigaw ng bilanggo sa katabing moog,
anaki'y atungal ng hayop sa yungib.
15. Ang maghapo'y tila isang tanikala
na kala-kaladkad ng paang madugo
ang buong magdamag ay kulambong luksa
ng kabaong waring lungga ng bilanggo.
Kung minsa'y magdaan ang payak na yabag,
kawil ng kadena ang kumakalanding;
sa maputlang araw saglit ibibilad,
sanlibong aninong iniluwa ng dilim.
16. Kung minsan, ang gabi'y biglang magulantang
sa hudyat - may takas! - at asod ng punlo;
kung minsa'y tumangis ang lumang batingaw,
sa bitayang moog, may naghihingalo.
At ito ang tanging daigdig ko ngayon -
bilangguang mandi'y libingan ng buhay;
sampu, dalawampu, at lahat ng taon
ng buong buhay ko'y dito mapipigtal.
17. Nguni't yaring diwa'y walang takot-hirap
at batis pa rin itong aking puso:
piita'y bahagi ng pakikilamas,
mapiit ay tanda ng di pagsuko.
Ang tao't Bathala ay di natutulog
at di habang araw ang api ay api,
tanang paniniil ay may pagtutuos,
habang may Bastilya'y may bayang gaganti.
Abril 22, 1952
18. Edgardo M. Reyes
(20 September 1936- 15 May 2012)
Ang isa sa mga tinaguriang Haligi ng Kontemporaryong
19.
20. Si Julio, isang mahirap na mangingisda, ay nagpunta sa Maynila
upang hanapin ang kaniyang kababata’t kasintahang si Ligaya. Isang
araw bago ang pagpuntang ito ni Julio sa Maynila, umalis si Ligaya na
kasama ang isang babaeng may pangalang Ginang Cruz upang
makapag-aral at makapaghanapbuhay sa lungsod. Noong nasa
Maynila na, naging biktima si Julio ng mga mapanlamang na mga tao.
Nakaranas si Julio ng mga pang-aabuso habang nagtatrabaho sa
isang lugar ng konstruksiyon. Sa paglaon, nawalan siya ng trabaho at
naghanap ng isang disenteng pook na matutulugan. Unti-unting
nawawalan na ng pag-asa si Julio na matagpuan pa si Ligaya.
BUOD
21. Kalaunan, nakita rin niya si Ligaya…Lumagi sila sa isang retawrant habang
pinagusapan ang nangyari sa isa't isa. Natuklasan ni Julio na naging biktima ng
prostitusyon si Ligaya. Nagustuhan naman daw siya ng isang Intsik, si Ah Tek, na
kukunin siya nito. Matapos ang kanilang paguusap, napagpasyahan nilang tumakas
at bumalik sa kanilang probinsya. Magkikita sa gabi ng alas-dose hanggang alas-3
ng madaling araw. Kapag hindi dumating si Ligaya, ibig sabihin lang nito ay hindi
siya makararating.
Lumipas ang mga araw at wala pa ring nagpapakitang Ligaya hanggang sa
makaabot kay Julio sa pamamagitan ng isang kaibigan ang pagkamatay nito.
Nahulog si Ligaya sa taas ng kanyang tinutuluyan. Naging balisa si Julio bago
hanggang matapos ang libing. Sa huli, napatay niya si Ah Tek. Napatay naman siya
ng kalapit tao sa bahay ni Ah Tek.
20 Setyembre 1966