1. Ang Pilipinas sa
Harap ng Digmaan:
Huwad at Gawad na
John Lee Candelaria
Departmento ng Agham Panlipunan
Unibersidad ng Pilipinas Los Baños
2. Simula ng digmaan.
Naghanda ang Pilipinas sa pagkamit ng
kasarinlan nang sumiklab ang digmaan.
Handa ang Amerika na tumulong sa
Pilipinas sa oras na ito ay magdeklara ng
digmaan.
Umanib ang Sandatahang Lakas ng Pilipinas
sa United States Armed Forces in the Far
East (USAFFE).
3. Nakatakdang mag-usap ang mga
Amerikano at
Hapones upang maayos ang usapin.
Pasorpresang inatake ng Hapon ang Pearl
Harbor, Hawaii noong 7 Disyembre 1941.
Sa sumunod na araw, nagdeklara ang
Amerika ng
digmaan laban sa Hapon.
Simula ng digmaan.
7. Pagdating ng mga Hapon
sa Pilipinas.
Sunud-sunod ang pagbomba sa Pilipinas.
Sinalakay noong 8 Disyembre ang Davao,
Baguio, Aparri, Nichols Field at Sangley
Point.
Idineklarang “open city” ang Maynila noong
26 Disyembre.
8. Pinalikas ang puwersa ng USAFFE sa Bataan.
Pinalikas si Quezon, kanyang pamilya at
mga opisyal ng Komonwelt sa Corregidor.
Si Quezon sa Corregidor.
12. Sa Bataan naghintay ng tulong mula sa
Amerika ang mga sundalo ng USAFFE.
Tumulak pa-Australya si MacArthur.
Sumuko ang mga Pilipino at Amerikano sa
Bataan sa mga Hapon. Pinaglakad sila mula
Mariveles-San Fernando.
Sa Corregidor, isinuko ni Wainwright ang
Pilipinas. 6 Mayo 1942, napasailalim ang
buong kapuluan sa mga Hapon.
Kagitingan sa Bataan.
16. Ang Pilipinas sa Ilalim ng
mga Hapon.
Idineklara ang Batas Militar sa Pilipinas.
Nagkaroon ng reorganisasyon sa
Pamahalaan.
Binuwag ang mga partido politikal at binuo
ang KALIBAPI.
17. Hangaring tanggalin ang impluwensyang
kanluranin sa bansa.
Muling paggamit ng mga wika ng bansa.
Reoryentasyon ng edukasyon, pagtuturo ng
Nippongo.
Ang Pilipinas sa Ilalim ng
mga Hapon.
20. Ipinain ang kalayaan.
Greater East Asia Co-Prosperity Sphere.
Komisyon sa Paghahanda sa Kalayaan ng
Pilipinas, pinamunuan ni Jose P. Laurel.
Saligang Batas ng 1943.
Pangakong Kalayaan mula
sa Hapon.
21. Pangakong Kalayaan mula
sa Hapon.
14 Oktubre 1943, pinasinayaan ang
republika, nanumpa si Laurel bilang
pangulo.
Hindi kinilala ang bagong republika ng mga
bansa, tanging mga kaalyado ng Hapon ang
kumilala.
Maraming mga Pilipino ang kumikilala pa
rin kay Quezon bilang pangulo.
25. Kalagayang
Pangkabuhayan,
Panlipunan at
Pangkalinangan.
Limitado ang paghahanapbuhay.
Apektado ang produksyong agrikultural.
Kinumpiska ang transportasyon.
Problemang pinansyal na sinolusyunan ng
pag-iimprenta ng perang papel.
26. Nagkaroon ng rasyon ng
mga pangunahing pangangailangan.
Alternatibong ersatz.
Lahat ng sumasalungat ay pinarusahan.
Bayarang espiya at ang mga Makapili.
Tumaas ang bilang ng mga nagkakasakit,
mga pulubi, krimen at nakawan.
Kalagayang
Pangkabuhayan,
Panlipunan at
Pangkalinangan.
32. Maraming mga Pilipino ang umanib sa
kilusang gerilya matapos bumagsak ang
Bataan at Corregidor.
Tungkulin nilang salakayin ang mga Hapon,
magpadala ng ulat ukol sa mga Hapon sa
USAFFE, at salakayin pati mga maka-
Hapong Pilipino.
Kilusang Gerilya.
34. Mahirap makakuha ng impormasyon ukol sa
digmaan sa ilalim ng istriktong pamamahala
ng mga Hapon.
Ang pakikinig sa Radio San Francisco,
halimbawa, ay may kaparusahang pagpugot
ng ulo.
Mga Pahayagang Gerilya.
35. Mga Pahayagang Gerilya.
Matanglawin, Nueva Vizcaya
Liberator at The Flash, Cavite, Maynila,
Rizal, at Bulacan
Ing Masala (HUKBALAHAP), Pampanga at
Tarlac
Thunderclap (Hunters ROTC), naging Liberty
Kalibo War Bulletin, Panay
Ang Tigbatas, Hiligaynon at Ingles
The Commentator, Sorsogon
The Saber, Bikol at Laguna
36. Ang Komonwelt sa
Amerika.
Tumungo si Quezon sa Amerika upang
pamahalaan ang government in exile.
Namatay si Quezon noong 1 Agosto 1944,
humalili sa kanya si Osmeña.
40. Matapos ang 1942, unti-unti nang nagagapi
ang Hapon sa WWII sa Pasipiko.
1944, sunud-sunod na ang labanan ng
Hapon at Amerika.
Pinamunuan ni MacArthur ang pagpapalaya
ng mga Pilipino.
Leyte Landing, 20 Oktubre 1944.
Pagpapalaya sa Pilipinas.
41. Pagpapalaya sa Pilipinas.
Idineklara ang pamahalaang Komonwelt sa
Tacloban, Leyte, kung saan naglaban ang
mga Amerikano at Hapones sa Leyte Gulf.
Sunud-sunod ang pagbomba ng mga
Amerikano. Iniba ng mga Hapones ang
kanilang taktika--kamikaze.
Pumasok sa Maynila ang mga Amerikano
noong 21 Setyembre.
42. 27 Pebrero 1945 ibinalik sa mga Pilipino
ang Maynila.
Isa-isang sinalakay ang mga pulo ng
Pilipinas upang mapaalis ang mga Hapon.
4 Hulyo 1945, idineklara ang paglaya ng
Pilipinas mula sa mga Hapon.
Pagpapalaya sa Pilipinas.
45. Epekto ng Digmaan.
80% ng gusali ay nasira.
Napinsala ang transportasyon at
komunikasyon.
Marami ang nawalan ng bahay at
hanapbuhay.
Nasira ang mga ospital.
Milyon ang nasawi sa digmaan.
Humina ang sistema ng edukasyon.
Malaking salapi ang kailangan para sa
muling pagbangon.
46. 4 Hulyo 1946, iginawad ang kalayaan mula
Amerika.
Inatasan ni MacArthur si Osmeña na litisin
at parusahan ang mga kolaborador.
Kolaborasyon o napilitan?
Halalan ng 1946, natalo ni Roxas si
Osmeña.
Paggawad ng Kalayaan at
ang Isyu ng Kolaborasyon
47. Paggawad ng Kalayaan at
ang Isyu ng Kolaborasyon
Nagtagal ang isyu ng kolaborasyon sa
panahon ni Roxas.
Marami ang binigyan ng pardon at
pinatawad ng pamahalaan.
Tinanggihan ito ni Claro M. Recto--
katumbas nito ang pag-amin ng kasalanan.
Mas pipiliin pa niyang malitis ng Korte ng
Bayan.