1. ATASAM HASTANESİ
EL HİJYENİ EĞİTİMİ
Hazırlayan: Gülendam EKER
Hemşirelik Hizmetleri Müdürü
1

2. EL HİJYENİ
El yıkama günlük yaşantı içinde her şeyden önce
kişinin kendi sağlığı için önemliyken, çalışma
ortamında diğer kişilerin sağlığı içinde önemlidir.
Başta sağlık sektörü olmak üzere bir çok iş kolunda,
çalışanların el yıkamasındaki aksaklıklar, hızla toplumu
tehdit eden ciddi sorunlara yol açabilmektedir.
2

3. El Hijyeni
El hijyeni, normal sıvı sabun/antiseptik ajan ve su ile
yıkanarak ya da ; alkolsüz susuz el antiseptiği ile
ovuşturularak geçici floranın uzaklaştırılması ile
sağlanır.
Doğru el hijyeni tekniği, sıvı sabunun yada; alkollü el
antiseptiğinin avuç içi, el sırtı, parmak araları , tırnak
yüzeyleri ve bileklerin her tarafına temas ederek
temizlenmesidir.
3

4. El Hijyeni
Hastaneye yatan hastaların % 5 ile % 15 inde hastane
infeksiyonu gelişir.
Uygun el hijyeni, sağlık personeli ve hastalar
arasındaki mikroorganizma transferini ve fekal-oral
geçişi önlemede en etkili yöntemdir.
4

5. Ellerin yıkanması gereken durumlar
Göreve başlamadan önce ve görev bitiminden sonra
Kişisel ihtiyaçların giderilmesinden önce ve sonra
Gözle görülür kirlilik durumunda,
Hasta ile her temas öncesinde ve sonrasında
Hasta bakımında, kullanılan aletlere temastan önce ve sonra
Hastaya girişimsel bir işlem yapmadan önce ve sonra
İmmün sistemi baskılanmış ve yeni doğan ünitesindeki hastalar ile
temas öncesi ve sonrası
Vücut sıvı ve sekresyonları ile, bütünlüğü bozulmuş cilt veya mukoz
membranlarla temas sonrasında
Eldiven giymeden önce ve sonra
5

6. El yıkama çeşitleri
Sosyal el yıkama: Elde gözle görünür kir ve geçici
mikroorganizma florasının uzaklaştırılmasıdır.
El yıkama öncesinde takı ve mücevherler çıkarılır,
akmakta olan su altında eller ıslatılır , avuç içine sıvı
sabun alınır bilekler, avuç içi, parmak araları ,
tırnakların kenarları ve uçları iyice köpürtülerek
yıkanır.En az 15 sn sürer.
6

7. El yıkama çeşitleri
Hijyenik el yıkama
Sosyal el yıkama süresinden daha uzundur. En az 15-30
sn sürer
Avuç içi, bilekler ve parmak araları başta olmak üzere
ellerin her noktası titizlikle yıkanır.
7

8. Hijyenik el yıkama
8

9. Hijyenik el yıkama
9

10. Hijyenik el yıkama
10

11. Hijyenik el yıkama
11

12. Hijyenik el yıkama
12

13. Hijyenik el yıkama
13

14. Yanlış uygulama
14

15. Cerrahi El Yıkama
Cerrahi işlemler öncesinde, antiseptik solüsyon ile
parmak ucundan başlanarak ; parmak, parmak araları ,
el, kol ve dirsekten dört parmak yukarıya kadar olan
kısımların ovalanarak yıkanmasıdır ve ortalama 3-5 dk
sürer.
15

16. Cerrahi el yıkama öncesi
dikkat edilecekler
Deri ve tırnakların temiz olması sağlanır
Tırnakların parmak uçlarını geçmemesi sağlanır
Oje kullanılmaması, yapay tırnak takılmaması gerekir
Elde küçük kesikler var ise steril özel bant ile kapatılır
Eldeki takıların tamamı çıkarılır
Saçlar bone içerisine yerleştirilir, maske burun ve ağzı
kapatacak şekilde bağlanır
Yıkama için tek kullanımlık fırça kullanılır
Su ısısının yıkanmaya elverişli olması sağlanır
16

17. Cerrahi el yıkama
Yeteri kadar (5ml) antiseptik içerikli povidon iyod/
klorokhegsidin antiseptik solüsyon avuç içine alınır.
Tırnak uçlarından başlanarak parmak, parmak araları,
el , kol dirsekten dört parmak yukarıya kadar
ovalanarak yıkanır.
17

18. Cerrahi el yıkama
Tırnaklar ve tırnak dipleri tek kullanımlık fırça ile
fırçalanır
Fırçalamanın cildi travmatize etmemesine dikkat edilir
Uygun sertlikte fırça kullanılmalıdır
Yıkanma işlemi parmak uçlarından dirseğe doğru
yapılmalıdır
Ellerden dirseklere doğru durulama yapılmalıdır
Yıkanma işlemi birkaç kez yapılmalıdır
18

19. Cerrahi el yıkama
Yıkanma işlemi esnasında bir yere dokunulursa eller
kontamine kabul edilir. Yıkanma işlemi tekrar edilir.
Bir ameliyattan diğerine geçiliyorsa eller
fırçalanmadan solüsyonun etki etme süresi kadar
ovalanarak yıkanması yeterlidir
19

20. El antiseptiği kullanımı
20

21. El antiseptiği kullanımı
El antiseptiği ellerde major bir kontaminasyon ve
gözle görünür kir olmadığı sürece her işlem öncesi ve
sonrası kullanılır
Eller major kontaminasyon olması durumunda el
yıkama işleminden sonra kuru elde antiseptik
kullanılmalıdır
Avuç içerisine el antiseptiği alınarak mekanik
hareketler ile el yıkanıyormuş gibi en az 15-20 sn süre
ile ovuşturulur
21

22. El antiseptiği kullanımı
El antiseptiği doz pompaları ile kullanılır
El yıkama lavabosu bulunmayan alanlarda, bebek
bakın alanlarında, girişim yapılan tüm alanlarda yoğun
bakım ünitelerinde ve hasta başında el antiseptiği
bulundurulur
İzolasyonda olan tüm hastalarda mutlaka hasta
odasında el antiseptiği temin edilir.
22

23. El antiseptiği kullanımı
El hijyeni enfeksiyonlarının yayılımını kontrol etmede
en etkili yöntemdir.
Hastane infeksiyonlarının oluşmasında , tüm dünyada
bu konuda çalışan uzmanlar tarafından en önemli
faktör olarak gösterilen olay kişilerin el temizliğidir.
Eldiven kullanımı asla el hijyeninin yerini alacak bir
uygulama değildir.
23

24. TEŞEKKÜRLER
24