1. Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος
Πόλεμος κατά του
φασισμού
Ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος ήταν, βέβαια, ένας πόλεμος μεταξύ
εθνών/κρατών, ήταν όμως κι ένας πόλεμος με πολύ έντονη την
ιδεολογική/πολιτική διάσταση. Για τους ναζί ήταν βασικά πόλεμος
ενάντια στους υπάνθρωπους των κατώτερων φυλών με στόχο την
κατάκτηση ζωτικού χώρου για το γερμανικό έθνος και την καταστροφή
του κομμουνισμού. Για την Σοβιετική Ένωση, τις ΗΠΑ, την Αγγλία και τις
υπόλοιπες συμμαχικές δυνάμεις, εξελίχθηκε σε πόλεμο αντιφασιστικό.
3. «Πρόγραμμα της εξωτερικής μας πολιτικής είναι να εξασφαλίσουμε στο
Γερμανικό λαό το ζωτικό χώρο που του είναι απαραίτητος… Αποστολή μας
είναι να υποτάξουμε τους άλλους λαούς… Η διεθνής δικαιοσύνη, εφαρμόζεται
μόνο με τη δύναμη του κατακτητή και την υποταγή του αδυνάτου».
Αδόλφος Χίτλερ, 1933
4. 30.4.1945
Ο Χίτλερ
νεκρός
Το σημαντικότερο αποτέλεσμα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου ήταν η καταστροφή
του φασισμού ως πολιτικής δύναμης. Μετά τον Β΄ παγκόσμιο υπήρξε μια
εμβάθυνση των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων στις περισσότερες χώρες,
στη βάση ακριβώς των ιδεών στις οποίες αναφερόταν η αντιφασιστική συμμαχία,
ενώ ο φασισμός έπαψε να υπάρχει ως αξιόλογο πολιτικό ρεύμα μέχρι πρόσφατα.
6. 2 Μαΐου 1945
Οι Σοβιετικοί στρατιώτες υψώνουν την σοβιετική σημαία στην οροφή της
γερμανικής βουλής (Reichstag) στο Βερολίνο.
7. Αφίσα που
προπαγάνδιζε την
εξόντωση ατόμων
με ειδικές ανάγκες
Οι φασίστες λατρεύουν τη δύναμη,
αυτό που θέλουν είναι να τους
φοβούνται.
Οι
αδύναμοι
προορίζονται για τον Καιάδα: στη
ναζιστική Γερμανία δεν υπήρχε
θέση για τα άτομα με ειδικές
ανάγκες,
στειρώνονταν
ή
εξοντώνονταν
8.
9. Για τους ναζί, υπήρχαν μόνο φυλές, ανώτερες και κατώτερες, σε αιώνια πάλη
μεταξύ τους, και ήταν απολύτως θεμιτό οι ανώτερες να υποδουλώσουν ή να
εξοντώσουν τις κατώτερες φυλές. Οι στοιχειώδεις ηθικοί φραγμοί απέναντι στον
συνάνθρωπο δεν ισχύουν για όσους δεν ανήκουν στη σωστή φυλή.
10. Για τους ναζί οι άνθρωποι δεν θεωρούνται ίσοι μεταξύ τους, η ισότητα κατηγορήτω
από τους φασίστες ως αξία της δημοκρατίας, δεν υπήρχε κράτος δικαίου και ίση
μεταχείριση των πολιτών. Τα μέλη των εθνικών μειονοτήτων δεν είχαν τα ίδια
δικαιώματα με τους υπόλοιπους πολίτες.
13. Ανεργία
Αυτό που διαφημίζεται ως το μεγάλο επίτευγμα των ναζί είναι η
αντιμετώπιση της ανεργίας, η οποία το 1932 είχε πάρει τεράστιες
διαστάσεις. Αυτό επιτεύχθηκε με την απασχόληση εκατομμυρίων
ανέργων σε δημόσια έργα κυρίως για την προετοιμασία του
πολέμου με μοναδική αμοιβή ένα πιάτο φαΐ και ένα δωμάτιο για να
κοιμηθούν. Η αμοιβή ήταν ελάχιστη και οι πρώην άνεργοι δεν είχαν
ούτε δικαιώματα ούτε δυνατότητες διαπραγμάτευσης.
Οι ναζί προώθησαν την εμπλοκή του κράτους στην οικονομία
περισσότερο απ’ ό,τι σε άλλες χώρες επειδή ήθελαν να
προετοιμαστούν για πόλεμο. Η απασχόληση που πέτυχε η
ναζιστική Γερμανία είναι αδιαχώριστη από την επιθετικότητά της
και τον πόλεμο που ακολούθησε: όταν όλα υποτάσσονται στην
προετοιμασία για πόλεμο, κάποια στιγμή ο πόλεμος θα
πρέπει να γίνει (και να ξαναγίνει, σ’ έναν κύκλο που μπορεί
να τελειώσει μόνο με την ήττα του φασισμού).
19. Κάψιμο των βιβλίων
Οι ναζί ήθελαν τον έλεγχο της σκέψης
και για αυτό οργάνωναν κάψιμο των
βιβλίων που δεν τους άρεσαν.
Γι’
αυτούς
η
εθνικότητα
του
επιστήμονα ήταν πιο σημαντική από
το αν είχε δίκιο: φιλοδοξούσαν να
δημιουργήσουν
μια
«γερμανική
φυσική» που θα αντικαθιστούσε την
«εβραϊκή φυσική» του Αϊνστάιν.
20.
21.
22. Νύχτα των Κρυστάλλων
Οι άνθρωποι μάθαιναν όχι να
αναζητούν
τα
αίτια
των
προβλημάτων τους και λύσεις γι’
αυτά, αλλά αποδιοπομπαίους
τράγους,
κάποιον
να
του
φορτώσουν τη δυστυχία τους και
να ξεσπάσουν πάνω του, όπως
έκανε ο Χίτλερ με τους Εβραίους.
Αντί να κρίνουν τους ηγέτες τους,
πρέπει να τους λατρεύουν. Αντί να
διερωτούνται για την ορθότητα
των εντολών, είναι υποχρεωμένοι
να τις υπακούν.
27. Έγκλημα κατά της ανθρωπότητας
Οι φασίστες λάτρευαν τον πόλεμο, βρίσκονταν στο στοιχείο τους,
αποθέωναν τη βία, και επιπλέον τα εγκλήματά τους δεν ήταν κοινά. Πέρα
από το ότι υπήρξαν πάμπολλοι Γερμανοί εγκληματίες πολέμου, ειδικά
για τους ναζί δημιουργήθηκε μια νέα νομική κατηγορία, το «έγκλημα
κατά της ανθρωπότητας» που αφορούσε τη δολοφονία και την
υποδούλωση άμαχων πληθυσμών και μάλιστα για πολιτικούς και
«φυλετικούς» ή θρησκευτικούς λόγους.
Για πρώτη φορά στην ιστορία επιχειρήθηκε συνειδητά η εξόντωση ενός
ολόκληρου λαού, εκατομμυρίων ανθρώπων απλώς και μόνο επειδή ήταν
Εβραίοι. Ακόμα πιο ανατριχιαστικό είναι ότι οι μαζικές αυτές δολοφονίες
δεν έγιναν σε μια έκρηξη μίσους, δεν ήταν ένα πογκρόμ που ξεκίνησε με
κάποια (έστω ψεύτικη) αφορμή: εν πλήρη ηρεμία, με κανονικές
γραφειοκρατικές διαδικασίες και με βιομηχανική οργάνωση, εκατομμύρια
άνθρωποι σκοτώνονταν επειδή οι ναζί είχαν αποφασίσει ότι δεν είχαν
δικαίωμα να ζουν.
63. Θύματα ολοκαυτώματος
Εκτός από τα 6 εκατομμύρια Εβραίων (συμπεριλαμβανομένων και
των Πολωνών Εβραίων) θύματα ήταν και:
1,8-1,9 εκατομμύρια Πολωνοί
250.000 Τσιγγάνοι (Ρομά και Σίντι)
200.000 άτομα με ειδικές ανάγκες
100.00 Κομμουνιστές
80.000 Μασόνοι
15.000 ομοφυλόφιλοι
2.500-5.000 Μάρτυρες του Ιεχωβά
330.00 με 1,2 εκατομμύρια Σέρβοι, που δολοφονήθηκαν από
Κροάτες ναζί.
Οι παρακάτω πληθυσμιακές ομάδες έγιναν επίσης στόχος των ναζί:
3,5-6 εκατομμύρια Σλάβοι πολίτες
2,5-4 εκατομμύρια Σοβιετικοί αιχμάλωτοι πολέμου
1-1,5 εκατομμύρια πολιτικά διαφωνούντες
67. Τέλος Ιουνίου του 1940 η Γαλλία υπογράφει συνθηκολόγηση και παραδίδεται στο
Γερμανό κατακτητή. Ο Χίτλερ είναι κύριος της ηπειρωτικής Ευρώπης, από το Βιστούλα
έως τον Ατλαντικό.
68. Το εύδρομον Έλλη
Στις 15 Αυγούστου του 1940 στο λιμάνι της Τήνου αποβιβάζονται εκατοντάδες
προσκυνητές, που έχουν πάει για τη γιορτή της Παναγίας. Σε απόσταση 800 μ. από
το λιμενοβραχίονα “Το εύδρομον “Ελλη” ετορπιλίσθη αιφνιδίως παρ’ υποβρυχίου
αγνώστου εθνικότητος”. Στις 9.54 το “Ελλη” είχε βυθιστεί. Θύματα: 1 νεκρός, 29
τραυματίες.
69. 15 Αυγούστου 1940
Τορπιλισμός της Έλλης
Η στιγμή της έκρηξης μιας εκ των
τορπιλών στην προβλήτα του λιμανιού
της Τηνου, στις 15 Αυγούστου 1940.
Το καταδρομικό Έλλη (ΒΠ Κ/Δ ΕΛΛΗ)
του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού
διακρίνεται στην δεξιά πλευρά του
στύλου.
70. Οι ελληνικές αρχές είχαν από τη πρώτη στιγμή στα χέρια τους ατράνταχτα
στοιχεία ότι το υποβρύχιο που χτύπησε το “Ελλη” ήταν ιταλικό.
Η Ιταλική Τορπίλη που βύθισε την Ελλη (Ναυτικό Μουσείο Πειραιά)
74. Ο πόλεμος του 1940-41 αποτέλεσε το θρίαμβο της
πατριωτικής και της αντιφασιστικής πίστης του ελληνικού
λαού. Χωρίς επαρκή εφοδιασμό, χωρίς σύγχρονο πολεμικό
υλικό, χωρίς ψυχωμένη πολιτική και στρατιωτική ηγεσία,
χωρίς καν ένα σχέδιο επιστράτευσης και κινητοποίησης της
χώρας μπροστά στην απειλή του ιταλικού φασισμού, με μια
κυβέρνηση που ιδεολογικά ταυτιζόταν με τους ναζί και τους
φασίστες, άτολμη και αναποφάσιστη για το μέλλον, οι
Έλληνες πολίτες κινητοποιήθηκαν με θαυμαστούς ρυθμούς
τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 όταν άρχισε η
ιταλική επίθεση στην ελληνοαλβανική μεθόριο και
πραγμάτωσαν, με πρωτοβουλία των πολιτών και όχι του
κράτους, αυτό που απεκλήθη θαύμα της Αλβανίας, την
απόκρουση δηλαδή του επιδρομέα και κατόπιν την
καταδίωξή του μέσα στο εχθρικό έδαφος
78. Το χαρακτηριστικότερο γνώρισμα της άμυνας της Ελλάδας κατά τον ελληνοϊταλικό
πόλεμο του 1940-41 ήταν η καθολικότητα της συμμετοχής στην πατριωτικήαντιφασιστική μάχη όλου του ελληνικού πληθυσμού, αδιάκριτα από κοινωνικές ή
πολιτικές τοποθετήσεις.
79. Φυλακές Ακροναυπλίας
«Νεκροταφείο ζωντανών» όπως τις χαρακτηρίζει ο Μ. Γλέζος
Η δικτατορία Μεταξά και ενώ η φασιστική απειλή κρεμόταν πάνω από τα κεφάλια
των Ελλήνων, διατηρούσε με αμείωτη σκληρότητα στρατόπεδα των πολιτικών της
αντιπάλων.
80. Υπομνήματα φυλακισμένων Ακροναυπλίας
• 29 Οκτωβρίου 1940 - Υπόμνημα στην κυβέρνηση
από τους έγκλειστους στις φυλακές για να σταλούν
οι κρατούμενοι στο μέτωπο να πολεμήσουν.
• 6 Νοεμβρίου 1940 - Δεύτερο υπόμνημα για να
πάνε οι κρατούμενοι στο μέτωπο
• 13 Νοεμβρίου 1940 - Τρίτο υπόμνημα για το
μέτωπο χωρίς απάντηση
Η Δικτατορία τους κράτησε φυλακισμένους και τον
Απρίλη του 1941 τους παρέδωσε στους ναζί.
85. Οι Γερμανοί δέσμευσαν όλα
τα αγαθά, το φυσικό πλούτο
και την παραγωγή.
Καθημερινά «έφευγαν»
πολύτιμα φορτία για την
Γερμανία και την Ιταλία. Την
ίδια ώρα, οι Έλληνες
στερούνταν ακόμα και την
τροφή.
Κατά τη διετία 1941-1942 χάνουν τη ζωή του από έλλειψη
τροφής περί τα 300.000 άτομα
86. Θεριεύει η Εθνική Αντίσταση. Το όραμα της λευτεριάς, γίνεται ορμητήριο
ανταρτών, που χτυπούν τον κατακτητή με κάθε τρόπο.
87.
88. Οι δρόμοι των πόλεων
γεμίζουν με συνθήματα
αγανάκτησης του λαού.
ΚΑΤΩ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ
89. Διοργάνωση λαϊκών συσσιτίων
Η πάλη για την επιβίωση του λαού με τη διοργάνωση των «λαϊκών συσσιτίων»
από επαγγελματικές οργανώσεις και συλλόγους εργαζομένων ήταν η πρώτη
αυθόρμητη αντιστασιακή πράξη.
90. Μανώλης Γλέζος – Απόστολος Σάντας
Ο Μανώλης Γλέζος (9/9/1922) και ο
Λάκης Σάντας (22/2/1922) ήταν δύο
νεαροί φοιτητές, που δάκρυζαν, όπως
και χιλιάδες Αθηναίοι, βλέποντας τη
γερμανική σβάστικα να κυματίζει στην
Ακρόπολη.
Το χιτλερικό σύμβολο
προκαλούσε την ελληνική
υπερηφάνεια. Έπρεπε, λοιπόν,
να κατέβει…
91. Υποστολή γερμανικής σημαίας από την
Ακρόπολη – Μάιος 1941
• Η υποστολή της σβάστικας από
την Ακρόπολη αποτέλεσε
ουσιαστικά την πρώτη
αντιστασιακή πράξη στην
κατεχόμενη Αθήνα, μία
ενέργεια με συμβολικό
χαρακτήρα, αλλά τεράστια
απήχηση στο ηθικό των
δοκιμαζόμενων Ελλήνων.
• Το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς
ιδρύθηκαν οι δύο μεγάλες
αντιστασιακές οργανώσεις ΕΑΜ και
ΕΔΕΣ.
92. Βούλγαροι στρατιώτες με κεφάλια ελλήνων
Το Σεπτέμβριο του 1942, οι κάτοικοι της περιοχής της Δράμας εξεγείρονται
αυθόρμητα και καταλύουν τις βουλγαρικές αρχές κατοχής. Η εξέγερση καταπνίγεται
από τους Βούλγαρους, οι οποίοι εκτελούν 3.000 πατριώτες στην περιοχή του
Δοξάτου.
93. Από το καλοκαίρι του 1941 ιδρύονται οι
αντιστασιακές οργανώσεις
• «Ε.Δ.Ε.Σ.» - (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός
Σύνδεσμος)
• «Ε.Α.Μ.» - (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο)
• «Ε.Κ.Κ.Α.» - (Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωση)
• Πλήθος άλλες τοπικού χαρακτήρα οργανώσεις
Ο αγώνας κατά των κατακτητών αρχίζει στις πόλεις μέσα
με σαμποτάζ και στα βουνά που δρουν οι αντάρτες
• Το 1942 το Ε.Α.Μ. αποφασίζει να ιδρύσει τον Ε.Λ.Α.Σ.
(Εθνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός)
Μάιος 1942 – Έξοδος του Άρη Βελουχιώτη στο βούνό.
Δημιουργία του Ε.Λ.Α.Σ. Ρούμελης
• Φεβρουάριος 1943: Το Ε.Α.Μ. ιδρύει την Ε.Π.Ο.Ν.
(Εθνική Πανελλαδική Οργάνωση Νεολαίας).
95. Στην ανατίναξη έλαβαν μέρος 120 άνδρες του Ε.Α.Μ., 65 του
Ε.Δ.Ε.Σ και 12 Αγγλοι κάτω από την προσωπική καθοδήγηση του
Άρη Βελουχιώτη και του Ναπολέοντα Ζέρβα.
96. 25 Μαρτίου του 1941, στην Αθήνα
φοιτητές και λαός διαδηλώνουν
Ιταλοί καραμπινιέροι καταδιώκουν τους διαδηλωτές
97. Κηδεία Κωστή Παλαμά – 28.2.1943
Στις 28 Φεβρουαρίου 1943, κηδεύεται ο ποιητής Κωστής Παλαμάς και στη
συνέχεια ξεσπά αυθόρμητη λαϊκή διαδήλωση κατά των κατακτητών. Την ώρα του
ενταφιασμού με παρόντες Γερμανούς με τα όπλα στο χέρι, ο λαός τραγουδά τον
Εθνικό Ύμνο.
98. 5 Μαρτίου 1943: Όταν οι Έλληνες
αρνήθηκαν να γίνουν δούλοι των Γερμανών
Στις 5 Μαρτίου 1943, γενική απεργία στην Αθήνα ματαιώνει επιστράτευση των
Ελλήνων εργατών για αποστολή τους στη Γερμανία, προκειμένου να
δουλέψουν στα γερμανικά εργοστάσια.
99. Κάτω από την συνεχώς αυξανόμενη λαϊκή αντίδραση,
το μέτρο της πολιτικής επιστράτευσης, ανακαλείται.
100. Η πλειοψηφία του λαού
συμμετέχει στο ΕΑΜ
1944. Η ελληνική Εθνική
Αντίσταση μετρά μια σειρά από
επιτυχίες σε όλα τα επίπεδα.
101. Ο ΕΛΑΣ σε όλες σχεδόν τις περιοχές της χώρας σημειώνει
νίκες επί των γερμανών ναζί
Ομαδική φωτογραφία των ανταρτών του ΕΛΑΣ
Στο κέντρο ο Άρης Βελουχιώτης
103. Τα γερμανικά στρατεύματα στη Σοβιετική Ένωση υφίστανται
καθημερινά τα ανελέητα χτυπήματα του Κόκκινου Στρατού
Σοβιετικοί στρατιώτες σε επίθεση - Μάχη του Σταλινγκραντ
105. Οι
ναζί
στην
Ελλάδα,
γνωρίζοντας ότι οι μέρες τους
είναι μετρημένες και ότι
γρήγορα θα αναγκάζονταν να
αποχωρήσουν, είχαν αρχίσει
εδώ και μήνες να υλοποιούν
σχέδιο μαζικής εξόντωσης
άμαχου πληθυσμού.
106. Μαρτυρολόγιο
Ολοκαυτώματα και Εκατόμβες Θυσιών
ΤΟ ΜΙΣΟΣ ΚΑΙ Η ΜΑΝΙΑ των ναζί εναντίον του Ελληνικού Λαού εκδηλώνεται
από τις πρώτες μέρες της κατοχής ως τις τελευταίες. Από το εξωφρενικό «Εδώ
υπήρχε κάποτε η Κάνδανος», γραμμένο από τους ίδιους, που μαρτυράει την
εσώτερη διάθεση για το πώς θα ’θελαν την Ελλάδα όλη, έως τους 1.460 της
περιοχής των Καλαβρύτων, από 13 χρόνων και πάνω, τα γυναικόπαιδα στις
Λιγγιάδες της Ηπείρου, τους 174 καμένους του Χορτιάτη, τα όργανα του Χίτλερ
δεν σταματάνε μπροστά σε τίποτα. Κανένας ηθικός φραγμός. Σφάζουν νήπια,
έγκυες γυναίκες, μικρά παιδιά, ιερείς, υπερήλικες· απαγχονίζουν, καίουν
ζωντανούς, εκτελούν με λιθοβολισμό, με τσεκούρι, με την ξιφολόγχη και με
πυροβόλα όπλα.
Στο πέρασμα των αιώνων η ανθρωπότητα είναι ζήτημα αν δοκίμασε παρόμοια
θηριωδία. Στον κατάλογο του Μαρτυρολογίου αναφέρονται μόνο οι ομαδικές
εκτελέσεις και τα ολοκαυτώματα, με βάση τα στοιχεία που διαθέτουμε ως
σήμερα. Δεν αναφέρονται οι νεκροί από τις μάχες ανάμεσα στις οργανώσεις
της Αντίστασης και τις δυνάμεις Κατοχής, ούτε, δυστυχώς, οι ατομικές
εκτελέσεις.
108. 1941
2 Ιουνίου – Το πρώτο ολοκαύτωμα
Κάνδανος Χανίων. Οι ναζί εκτελούν 300 κατοίκους και
ξεθεμελιώνουν το χωριό. Φεύγοντας, γράφουν: «Εδώ υπήρχε
η Κάνδανος».
Στο Κοντομάρι εκτελούν 25 άνδρες.
1 Αυγούστου – Ολοκαύτωμα Αλικιανού Στον Αλικιανό
Χανίων, στις όχθες του ποταμού Κερίτη, εκτελούν 118 από τα
χωριά Αλικιανό, Κουφό, Βατόλακκο, Σκινέ, Μεσκλά, Φουρνέ,
Πρασέ, Ν. Ρούματα, Θρούνι, Καράνο, Σκαφιδάκια.
3 Αυγούστου Στο Καρπερό Ελασσόνας (Λάρισα), ομαδικός
βασανισμός των κατοίκων (και του ιερέα) στην αυλή της
εκκλησίας, όπου τους μαστίγωσαν γυμνούς.
29 Σεπτεμβρίου-6 Οκτωβρίου Ολοκαύτωμα ΔράμαςΔοξάτου και γύρω περιοχής.
Εκτέλεση 5.016 πατριωτών στη Δράμα και στα χωριά
Δοξάτο, Αγ. Αθανάσιο, Χωριστή, Κύρια, Νικηφόρο,
Προσωτσάνη, Κουδούνια, Ν. Σκοπό, Οργαντζί και Ευριπέδου
από Βούλγαρους φασίστες.
Στην Αλμωπία Πέλλας, στο χωριό Κωνσταντία, εκτελούν 6
επιτόπου.
5 Οκτωβρίου – Ολοκαύτωμα στο Κιλκίς
Στα χωριά της περιοχής του Κιλκίς Κλειστό (Μούζγαλι),
1941
109. 1942
8 Ιανουαρίου Εκτέλεση των 12 πρώτων ομήρων στο
στρατόπεδο Παύλου Μελά (Θεσσαλονίκη).
17 Ιανουαρίου Ιταλοί φασίστες κυκλώνουν το λιμάνι της
Σκιάθου, συλλαμβάνουν και βασανίζουν πολίτες, τυφλώνουν
το γιατρό του νησιού και σκοτώνουν με μαχαίρι τον
πρόεδρο.
14 Φεβρουαρίου Στη Θεσσαλονίκη εκτελούν 20 ομήρους.
26 Μαρτίου Στη Λακωνία πυρπολούν το χωριό Σαϊδόνα.
28 Μαρτίου Στην Αθήνα εκτελούν 6 στο εξωτερικό προαύλιο
των φυλακών Αβέρωφ.
28 Απριλίου Στην Αθήνα εκτελούν 5.
Στη Λάρισα συλλαμβάνουν 12 και τους στέλνουν ομήρους
στην Ιταλία.
8 Μαΐου Στην Αθήνα εκτελούνται 11.
23 Μαΐου Στη Λιβαδειά εκτελούν 8.
Στη Θεσσαλονίκη εκτελούν 6.
Στην Τρίπολη εκτελούν 3.
14 Ιουνίου Στο Ηράκλειο Κρήτης εκτελούν 50 στη θέση
Ξηρόκαμπος.
22 Ιουνίου Στη Θεσσαλονίκη εκτελούν 23 ομήρους.
30 Οκτωβρίου Πυρπολούν στο χωριό Καρούτες της
Παρνασσίδας.
1942
110. 1943
16 Φεβρουαρίου – Ολοκαύτωμα Δομένικου
Στη Θεσσαλία οι Ιταλοί φασίστες εκτελούν 118 από το
Δομένικο Ελασσόνας και αφανίζουν το χωριό.
1 Μαρτίου Στη Μίκρα Θεσσαλονίκης εκτελούν 50 ομήρους
(οι 26 από το στρατόπεδο Π. Μελά).
5 Μαρτίου Στην Αθήνα σκοτώνουν 18 και τραυματίζουν 135
στη διαδήλωση κατά της πολιτικής επιστράτευσης.
11 Μαρτίου Στο δρόμο Αγιάς – Λάρισας εκτελούν 100
ομήρους.
15 Μαρτίου – Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραϊκής
καταγωγής
Από τη Θεσσαλονίκη, αρχίζουν οι αποστολές Ελλήνων
Εβραίων στη Γερμανία, που θα συνεχιστούν ως τις 10.8.44.
Μεταφέρθηκαν συνολικά στα ναζιστικά στρατόπεδα της
Γερμανίας 69.151 Έλληνες πολίτες εβραϊκής καταγωγής και
επέστρεψαν με
τη λήξη του πολέμου 2.000. Εξοντώθηκε, δηλαδή, το 87%
των 77.377 Εβραίων που υπήρχαν στην Ελλάδα. Τη σύλληψη
κατόρθωσαν να διαφύγουν 8.226 άτομα.
25 Μαρτίου Στην Αθήνα σκοτώνουν 32 διαδηλωτές και
τραυματίζουν 180.
21 Ιουνίου Στην Κοζάνη πυρπολούν τα χωριά Σαραντάπορο,
1943
111. 24 Σεπτεμβρίου Στην Ήπειρο πυρπολούν το χωριό
Σελλιανή.
Επίθεση συνεργατών των ναζί στο Πανεπιστήμιο της
Αθήνας. Σκοτώνουν 2 φοιτητές και τραυματίζουν 10.
25 Σεπτεμβρίου Στη Θεσσαλία πυρπολούν 200 σπίτια και
πιάνουν 300 ως ομήρους στον Πλατύκαμπο Λάρισας.
3 Οκτωβρίου – Ολοκαύτωμα στους Λιγγιάδες
Στο χωριό Λιγγιάδες του Ν. Ιωαννίνων εκτελούνται από τους
ναζί 85 άτομα (15 άνδρες, 30 γυναίκες, 21 κοριτσάκια και 19
παιδιά και μωρά). Το χωριό πυρπολείται και καταστρέφεται.
14 Οκτωβρίου – Ολοκαύτωμα στις Μηλιές
Στις Μηλιές του Πηλίου εκτελούν 33 και πυρπολούν τον
οικισμό και το σιδηροδρομικό σταθμό.
26 Οκτωβρίου Στον Βελβενδό της Κοζάνης, επιδρομή των
ναζί τη νύχτα. Συλλαμβάνουν 3 νέους, τους οποίους έλιωσαν
με τις ρόδες των αυτοκινήτων τους, αφού τους ξάπλωσαν
δεμένους στο δρόμο προς την Κοζάνη, λίγο πριν τη γέφυρα
του Αλιάκμονα.
26 Νοεμβρίου Οι ναζί εκτελούν 118 ομήρους στο
Μονοδένδρι Σπάρτης.
27 Νοεμβρίου Στην Αθήνα εκτελούν 19 ομήρους στο Γουδί,
από τις φυλακές Χατζηκώστα. Από αυτούς, οι 7 ανάπηροι.
Δύο τους εκτέλεσαν πάνω στις καρέκλες τους.
1943
112. 1944
17 Ιανουαρίου − Το Ολοκαύτωμα στο Ελατοχώρι
Στο Νομό Πιερίας, τρίτη επιδρομή στο Ελατοχώρι, όπου
πυρπολούν και τα υπόλοιπα 14 σπίτια, που είχαν μείνει όρθια
από τις προηγούμενες επιδρομές (στις 13.11.43 και στις
25.12.43). Σκοτώνουν 30 γυναικόπαιδα και τραυματίζουν 32.
Στη Χαλκιδική πυρπολούν τα χωριά Χαμηλό, Δογιάννη,
Πλαγιά, Φανό. Στην Ήπειρο πυρπολούν και λεηλατούν το
Καταφύγιο Μετσόβου.
1-10 Φεβρουαρίου Στην Καλαμάτα, 10ήμερη επιδρομή με
500 εκτελεσμένους. Στις 5 του μήνα συνέλαβαν 2.000 και
εκτέλεσαν επιτόπου 300.
24 Φεβρουαρίου Στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας εκτελούν 212
ομήρους στην Παλιόχουνη.
9 Μαρτίου Στο Χαϊδάρι εκτελούν 53 ομήρους.
Στην Κοκκινιά το πρώτο Μπλόκο (το 2ο στις 17.8 και το 3ο
στις 29.9). Συλλήψεις και εκτελέσεις. 1.500 στέλνονται στη
Γερμανία.
23 Μαρτίου − Ολοκαύτωμα Ελευθεροχωρίου
Ξεθεμελιώνουν και πυρπολούν το Ελευθεροχώρι Γιαννιτσών,
εκτελούν όλους τους κατοίκους, ως και μωρά 15 ημερών με
τις λεχώνες μητέρες τους.
4 Απριλίου Στο χωριό Ορμάν Μαγούλα της Λάρισας κρεμούν
1944
113. 6 Ιουνίου Στη Θεσσαλονίκη εκτελούν 101 ομήρους από το
στρατόπεδο Π. Μελά στα Διαβατά.
8 Ιουνίου Βύθιση του πλοίου «Δανάη» κοντά στη Μήλο, με
600 ομήρους από το Ηράκλειο Κρήτης. Οι ναζί είχαν ανοίξει
επίτηδες τους κρουνούς του κύτους.
10 Ιουνίου − Ολοκαύτωμα του Διστόμου
Οι χιτλερικοί εκτελούν στο Δίστομο Λιβαδειάς 296
γυναικόπαιδα και άγνωστο αριθμό στη γύρω περιοχή και στο
δρόμο Θήβας – Λιβαδειάς.
13 Ιουνίου Στη Λαμία τινάζουν συθέμελα με ολμοβόλα το
Σανατόριο της Αντίνιτσας, καίγοντας αρρώστους και
προσωπικό.
26 Ιουνίου Στην Κυνουρία Αρκαδίας εκτελούν 212
κατοίκους στα χωριά Καστρί, Κοσμάς και Άγιος Πέτρος και τα
πυρπολούν. Συνολικά στην Κυνουρία σκότωσαν 500
κατοίκους στην επιδρομή του Ιουνίου.
7 Ιουλίου Στο Βόλο κρεμούν στο ίδιο δέντρο 3 γυναίκες,
αφού τις βασάνισαν επί 8 ημέρες.
3-22 Ιουλίου Στην περιοχή της Β. Πίνδου σκοτώνουν 161
πολίτες, πυρπολούν 53 χωριά με 4.449 σπίτια, καταστρέφουν
53 σχολεία και 25 εκκλησίες και συλλαμβάνουν 427 ομήρους.
Μόνο στο χωριό Κοσμάτι σκοτώνουν 29 κατοίκους μέσα στην
εκκλησία, πολυβολώντας από τα παράθυρα και πυρπολώντας
1944
114. 17 Αυγούστου – Μπλόκο της Κοκκινιάς
Οι ναζί και τα Τάγματα Ασφαλείας εκτελούν 200 αγωνιστές
στην Οσία Ξένη. 6.000 όμηροι μεταφέρονται σε χιτλερικά
στρατόπεδα. Σε δεύτερο μπλόκο συλλαμβάνουν στην
Κοκκινιά 4.000, εκτελούν 140 και στέλνουν στη Γερμανία
1.200 ομήρους.
28 Αυγούστου – Μπλόκο στην Καλλιθέα Οι ναζί εκτελούν
40 κατοίκους επιτόπου.
2 Σεπτεμβρίου Στον Χορτιάτη Θεσσαλονίκης εκτελούν και
πυρπολούν 246 κατοίκους.
5 Σεπτεμβρίου Στην Αθήνα, στο Σκοπευτήριο Καισαριανής,
εκτελούν 50. Ανάμεσά τους ο μικρός Ανδρέας Λυκουρίνος,
12 χρόνων, που σηκώνεται στις μύτες των ποδιών για να τον
πάρει η ριπή.
8 Σεπτεμβρίου Στην Αθήνα οι ναζί εκτελούν 72 στο Δαφνί
(οι 7 γυναίκες). Ανάμεσά τους, η ηρωίδα Λέλα Καραγιάννη
της οργάνωσης Πληροφοριών-Δολιοφθοράς
«Μπουμπουλίνα», μετά από φριχτά βασανιστήρια στη Μέρλιν.
14 Σεπτεμβρίου Στα Γιαννιτσά εκτελούνται 104 από τους
χιτλερικούς και τους ταγματασφαλίτες
Νοέμβριος-Δεκέμβριος Στο Φρούριο της Κρήτης (Σούδα),
που εξακολουθούσε να κατέχεται από τους ναζί, εκτελούνται
δύο στις 14, ένας στις 18, δύο (μάνα και γιος) στις 30
1944
115. ΟΙ ΘΥΣΙΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ
ΝΕΚΡΟΙ
Αλβανίας
13.500
Ελ Αλαμέιν, Ρίμινι, θαλασσών και ανταρτών
10.000
Θάνατοι από την πείνα
310.000
Όμηροι που θανατώθηκαν στη Γερμανία
60.000
Εκτελεσθέντες και δολοφονημένοι στην Ελλάδα
49.200
ΠΥΡΠΟΛΗΣΕΙΣ
Καμμένα χωριά
1.700
Καμμένα Σχολεία
709
Καμμένες Εκκλησίες
501
Καμμένα σπίτια
142.830
Πυροπαθείς οικογένειες
111.000
Πηγή: Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας. Τάσος Βουρνάς
118. Τον Μάϊο του 1941 και ενώ οι κατακτητές κυβερνούσαν την
κατεχόμενη ηπειρωτική Ελλάδα, η ελληνική κυβέρνηση, που είχε
διαφύγει στην Κρήτη, μαζί με τους Βρετανούς, Αυστραλούς και
Νεοζηλανδούς, καθώς και με την αμέριστη συμπαράσταση και
ενεργή συμμετοχή του κρητικού λαού, αποφάσισαν να
αντισταθούν και να αποτρέψουν την κατάληψη του νησιού από
τους ναζί. Η Μάχη της Κρήτης υπήρξε σκληρή και ανελέητη και
κυρίως καταστροφική για τους Γερμανούς, οι οποίοι είχαν βαριές
απώλειες, με σημαντικότερη την αχρήστευση ενός σημαντικού
όπλου της ναζιστικής πολεμικής μηχανής - τους αλεξιπτωτιστές,
οι οποίοι, μέχρι τότε, είχαν παίξει καθοριστικό ρόλο. Η Μάχη της
Κρήτης και οι βαριές απώλειες του σώματος των Γερμανών
αλεξιπτωτιστών υποχρέωσαν τους Γκαίρινγκ και Χίτλερ να μην
ξαναχρησιμοποιήσουν το εν λόγω σώμα στις μετέπειτα μάχες του
Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αφού είχε χαθεί, πλέον, το πλεονέκτημα
του αιφνιδιασμού, το οποίο συνόδευε την δράση τους κατά τις
πολεμικές επιχειρήσεις.
120. Το πρωί τnς 20ης Μαΐου 1941, οι αλεξιπτωτιστές του ΙΙΙ Τάγματος
Εφόδου έπεσαν στα ανατολικά του αεροδρομίου του Μάλεμε, μέχρι τον
Πλατανιά, όπου δέχτηκαν τα πυρά των Νεοζηλανδών, ενώ ταυτόχρονα
είχαν να αντιμετωπίσουν και τους περιοίκους «παντός φύλου και
ηλικίας, επιτιθέμενους εναντίον των δια πρωτογόνων μέσων», με
αποτέλεσμα μέχρι το τέλος της ημέρας σχεδόν να εκμηδενιστούν: επί
600 ανδρών σκοτώθηκαν περίπου οι 400, συμπεριλαμβανομένων του
διοικητού και του υποδιοικητού του τάγματος, καθώς και τριών από
τους τέσσερις διοικητές λόχων. Ο υποσμηναγός Horst Trebes ήταν ο
μόνος αξιωματικός που γλίτωσε χωρίς να χτυπηθεί. Οι δραματικές
ώρες που έζησε εκείνη την ημέρα επρόκειτο να σφραγίσουν τη μοίρα
του γειτονικού χωριού Κοντομαρί.
Μετά το πέρας της μάχης και την οριστική κατάληψη της Kρήτης,
απόσπασμα του ΙΙΙ Τάγματος, με επικεφαλής τον ίδιο, εισήλθε στο
χωριό το απομεσήμερο της 2ας Ιουνίου και με συνοπτικές διαδικασίες
συγκέντρωσε και εκτέλεσε σε γειτονικό λιόφυτο 25 άνδρεs που
βρέθηκαν επί τόπου. Οι σκηνές των γεγονότων φωτoγραφήθηκαν
σχεδόν καρέ - καρέ από ένα Γερμανό φωτογράφο που συνόδευε τους
αλεξιπτωτιστές και οι σχετικές φωτογραφίες ανακαλύφθηκαν σαράντα
χρόνια αργότερα, στα Γερμανικά αρχεία, από τον δημοσιογράφο Βάσο
Μαθιόπουλο.
121.
122.
123. Το απομεσήμερο, στις 2
Ιουνίου του 1941 γερμανοί
αλεξιπτωτιστές εισέβαλαν
στο Κοντομαρί Χανίων και
συνέλαβαν 25 άνδρες
κατοίκους ηλικίας από 18
έως 50 ετών και τους
εκτέλεσαν, εν ψυχρώ,
χωρίς καμία άλλη
διαδικασία.
129. Η κτηνωδία των
Γερμανών
Το 1942 και κυρίως το 1943
εντείνεται ο απελευθερωτικός
αντιστασιακός αγώνας με σαμποτάζ,
με συγκρούσεις μεταξύ ανταρτών και
κατακτητών, με εκτελέσεις Γερμανών
στρατιωτών και αξιωματικών, με
δημιουργία ελεύθερων ζωνών τόσο
στην πρωτεύουσα όσο και στις
ορεινές, κατεξοχήν, περιοχές, με
προκηρύξεις, με απεργίες, με ίδρυση
οργανώσεων νέων, με ραδιοφωνικά
μηνύματα, με την τέχνη. Το
Γερμανικό μέτωπο αρχίζει να
καταρρέει.
132. Αντίποινα
Οι Γερμανοί θέτουν σε εφαρμογή τη
χιτλερική αρχή της «αλληλέγγυας
ευθύνης», εκτελώντας για κάθε
σκοτωμένο συμπατριώτη τους εκατό
άμαχους.
Παράλληλα, επειδή αδυνατούν να
συγκρουστούν με τους αντάρτες και
να τους εξοντώσουν, στρέφονται
εναντίον πόλεων και χωριών και
διαπράττουν φρικιαστικά εγκλήματα,
μετατρέποντάς τα σε ολοκαυτώματα,
με στόχο να κάμψουν το αγωνιστικό
και αντιστασιακό φρόνημα των
Ελλήνων.
Σκοπός τους ήταν να διαλύσουν τις
αντιστασιακές οργανώσεις και με τα
αντίποινα για τις απώλειές τους να
σπείρουν τον τρόμο στις πόλεις και τα
χωριά, έτσι ώστε να σβήσει κάθε
εστία αντίστασης.
133. «Αυτό που παίζεται εδώ είναι περισσότερο κι από
αγώνας επιβίωσης. Αν αυτός ο αγώνας εναντίον των
συμμοριών, στην Ανατολή και στα Βαλκάνια, δεν
διεξαχθεί με τα πιο ωμά μέσα, οι δυνάμεις που
διαθέτουμε μπορεί στο προσεχές μέλλον να μην αρκούν
για να επιβληθούν σ' αυτή τη μάστιγα. Γι' αυτό οι
μονάδες έχουν την άδεια και την εντολή σ' αυτό τον
αγώνα να λάβουν οποιαδήποτε μέτρα, χωρίς
περιορισμούς ούτε και προς τις γυναίκες και τα παιδιά,
αν αυτά τα μέτρα είναι αναγκαία για την επιτυχία.
Ανθρωπιστικές επιφυλάξεις οποιουδήποτε είδους
αποτελούν έγκλημα εναντίον του γερμανικού
έθνους...»
Διαταγές του στρατάρχη Κάιτελ (βάσει εντολών του Χίτλερ)
6 Δεκεμβρίου 1942
134. Ολοκαύτωμα των χωριών
της Βιάννου
Το 1943, στις 14, 15 και 16 Σεπτεμβρίου, 5.000 στρατιώτες
του κατακτητή ζώνουν τα χωριά της Βιάννου και εξοντώνουν
325 άνδρες και άλλους 126 στα χωριά της Επαρχίας
Ιεράπετρας. Σε συνέχεια ανατινάζουν με δυναμίτες τα σπίτια
και καίνε τα χωριά.
135. Να εξοντωθεί ό,τι αναπνέει και να
καταστραφεί κάθε μέσον ζωής
Διαταγή Στρατηγού Μύλερ
136. Ο Λευτέρης Αναστασάκης, ένας από τους ελάχιστους που
γλίτωσαν απ’ αυτό το χωριό, θυμάται:
Την ημέρα εκείνη, 14 Σεπτεμβρίου, είχαμε τη γιορτή του Τιμίου Σταυρού
και ο κόσμος είχε μαζευτεί στα καφενεία. Κατά τις 10 το πρωί ήρθαν οι
Γερμανοί και άρχισαν να μας συλλαμβάνουν. Μας χώριζαν σε ομάδες
ανά 25 άτομα. Εκτέλεσαν την πρώτη και τη δεύτερη ομάδα. Εγώ ήμουν
να πάω με τη δεύτερη ομάδα, αλλά είδα τους δικούς μου –τον πατέρα
μου, τον πεθερό μου και τ’ αδέλφια μου– και τραβήχτηκα κοντά τους.
Μας πήραν για τον τόπο της εκτέλεσης. Μόλις φτάσαμε, σαστίσαμε από
τη φρίκη. Οι άνθρωποι κείτονταν σωρός σκοτωμένοι και το αίμα έτρεχε
ποταμός…
Μόλις άρχισαν οι πυροβολισμοί, έπεσα αστραπιαία κάτω. Μια σφαίρα
με πήρε στο μάγουλο και τρεις στο πόδι. Σε λίγο άρχισαν τη χαριστική
βολή. Είχα κρύψει το κεφάλι μου στον μπροστινό νεκρό. Ήρθε ο
Γερμανός και με πάτησε στο σπασμένο μου πόδι, που έτρεχε αίματα,
για να δει αν ζω. Από τον πόνο αισθάνθηκα πως θα σχιζόταν το μυαλό
μου. Αλλά ο Θεός μού δωσε τη δύναμη και δεν κινήθηκα, κι έτσι
γλίτωσα.
139. Το πρωί της 13ης Δεκεμβρίου άρχισαν να χτυπούν μανιασμένα οι
καμπάνες. Με κήρυκα καλούσαν όλους, με την απειλή εκτέλεσης, να
συγκεντρωθούν στο σχολείο. Εκεί ξεχώρισαν όλες τις γυναίκες και τα
αγόρια κάτω των 14 χρόνων, γεμίζοντας ασφυκτικά μια μικρή αίθουσα.
Τους άντρες τους έβγαλαν κρυφά και τους συγκέντρωσαν στα ριζά των
λόφων, στη θέση «Λάκκα του Καππή», επτακόσια μέτρα ψηλότερα από
το νεκροταφείο. Τους τοποθέτησαν αμφιθεατρικά, ώστε να βλέπουν τα
σπίτια τους που άρχισαν να καίγονται. Πίσω απ’ τις πλάτες τους τα
πολυβόλα και τα μυδράλλια περίμεναν το παράγγελμα για ν’ αρχίσουν το
μακελειό. Κι όμως, η ελπίδα δεν εγκατέλειπε τους μελλοθάνατους. Τους
είχαν εξαπατήσει λέγοντας να πάρουν μαζί τους από μια κουβέρτα κι ένα
καρβέλι ψωμί. Έλπιζαν λοιπόν να τους έπαιρναν ομήρους. Δύο
φωτοβολίδες από το ξενοδοχείο του Δαλιάνη έδωσαν το σύνθημα της
σφαγής... Πυρ!...
Πάνω από μια ώρα κροτάλιζαν οι ριπές. Οι σκοτωμένοι έπεφταν επάνω
στους λαβωμένους αλλά ζωντανούς και τους σκέπαζαν. Τότε ένα ειδικό
τμήμα από 30 αξιωματικούς, αρχίζουν ν’αποτελειώνουν με χαριστικές
βολές στο κεφάλι τους εκτελεσμένους...
140.
141. Την ίδια εκείνη ώρα στο σχολείο, με ανατριχιαστική
υπόκρουση τη χλαπαταγή απ’ τη φωτιά που
λυσσομανούσε σ’ όλη την πόλη και τις ριπές της
εκτέλεσης, τα γυναικόπαιδα κι οι γέροντες προσεύχονταν
σε εικόνες που είχαν φέρει απ’ τα σπίτια τους. Ξάφνου,
όταν άρχισε να καίει τις πατούσες το πάτωμα ζεσταμένο
από τη φωτιά που είχαν βάλει οι ναζί στο υπόγειο του
σχολείου, τα γυναικόπαιδα ρίχτηκαν ξετρελαμένα πάνω
στην κλειδομανταλωμένη πόρτα και την έσπασαν.
Άλλοι λένε πως κάποιος Αυστριακός ή Αλσατός φρουρός
την άνοιξε κι οι χιτλερικοί τον σκότωσαν επιτόπου. Τα
γυναικόπαιδα, που σύμφωνα με το σχέδιο έπρεπε να
καούν για να μη μείνει ψυχή ζωντανή από τα Καλάβρυτα,
σώθηκαν.
142.
143.
144. Πράξεις της τραγωδίας που συνεχίστηκε ήταν το κουβάλημα των νεκρών στις
πλάτες των γυναικών στο νεκροταφείο, το σκάψιμο στην πέτρινη παγωμένη γη και
με τα νύχια ακόμα, γιατί τα σκαπανικά είχαν λιώσει, για την ταφή των νεκρών. Κι η
πάλη με τα αγριεμένα απ’ την πείνα σκυλιά, που ξέθαβαν κι έτρωγαν τις νύχτες
τους νεκρούς...
145. Οι Καλαβρυτινές χήρες, μάνες, αδερφές, αρραβωνιαστικές κινδύνεψαν να
τρελαθούν απ’ το σπαραγμό. Δεν τρελάθηκαν όμως. Παλεύοντας κάτω από
δύσκολες συνθήκες, κατάφεραν να αναθρέψουν τα παιδιά τους και να
ξαναχτίσουν την πόλη μέσα από τα ερείπια.
148. Η 10η Ιουνίου του 1944, με τη σφαγή των κατοίκων του Διστόμου, έμεινε
στην ιστορία σαν η μέρα που πραγματοποιήθηκε ένα από τα πιο στυγερά
εγκλήματα των ναζί στην Ελλάδα, ημέρα που η θηριωδία και η
βαρβαρότητα ξεπέρασαν κάθε όριο.
Στο Δίστομο οι Γερμανοί εκτέλεσαν περισσότερους από 200 κατοίκους,
από τους οποίους 20 ήταν βρέφη, 45 παιδιά και 42 υπερήλικες. Εκτός
αυτών, δεκάδες ήταν οι άμαχοι που σκότωσαν στη διαδρομή για το
Δίστομο. Στο τέλος σκότωσαν μέχρι και τα ζώα και πυρπόλησαν
σημαντικό τμήμα του χωριού.
Δεν τους ικανοποίησε όμως ο θάνατος των αμάχων. Τα ανθρωπόμορφα
κτήνη κατακρεούργησαν τα ίδια τα πτώματα.
Η φρίκη ήταν απίστευτη. Πολλά βρέφη στραγγαλίστηκαν. Ανήμποροι
γέροι πυροβολούνταν ξανά και ξανά. Τους μαθητές τούς εκτέλεσαν στην
αίθουσα του σχολείου. Ακόμα και τις εγκύους, αφού τις σκότωναν, τις
ξεκοίλιαζαν για να διαμελίσουν τα έμβρυα. Οι δρόμοι του Διστόμου είχαν
κοκκινίσει από το αίμα των κατοίκων του και στα δέντρα του δρόμου που
οδηγούσε στο χωριό κρέμονταν δεκάδες νεκρά κορμιά.
149.
150.
151. Φωτογραφία που διέδωσε ο Παντελής Καρακίτσης και την έκανε γνωστή ο Σπύρος
Μελετζής. Βρέθηκε στην τσέπη αιχμαλώτου γερμανού απο τον ΕΛΑΣ. Απεικονίζει τους
γερμανούς στο πυρπολημένο Δίστομο.
152.
153.
154. Ο Eλβετός George Wehrly ήταν υπεύθυνος της αποστολής του Διεθνούς
Ερυθρού Σταυρού που κατέφθασε στο Δίστομο. Η μαρτυρία του είναι
αποκαλυπτική:
«…Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων είναι δύσκολο να προσδιοριστεί, διότι
πολλά θύματα βρίσκονται ακόμα διασκορπισμένα στα χωράφια και στους
δρόμους… Παντού συναντούσα μεγάλες κηλίδες αίματος, ανακατωμένες με
γυναικεία μαλλιά, παιδικά παπούτσια, σκισμένα ρούχα και σκεπάσματα. Οι
στρατιώτες, σύμφωνα με τους αυτόπτες, κυνηγούσαν ανελέητα τους
ανθρώπους από δωμάτιο σε δωμάτιο και δεν λυπήθηκαν ούτε παιδιά, ούτε
γυναίκες, ούτε γέρους. Μόνο όσοι κατάφεραν να τραπούν σε φυγή ή κρύφτηκαν
διέφυγαν τη σφαγή. Παιδιά ως και πέντε ετών βρέθηκαν με κομμένα τα
λαρύγγια ή στραγγαλισμένα.».
Λίγους μήνες μετά τη σφαγή στο Δίστομο, οι Γερμανοί ηττημένοι έφυγαν από
την Ελλάδα. Είναι κανόνας πως, όταν ο κατακτητής στρέφεται εναντίον του
άμαχου πληθυσμού, είναι πλέον αδύναμος και εφαρμόζει αυτή τη μέθοδο γιατί
είναι η μόνη που του απομένει ώστε να ρίξει το ηθικό των εξεγερμένων.
Και είναι σχεδόν νομοτελειακό πως, όταν ο κατακτητής φτάσει σ' αυτό το
σημείο, η ήττα του είναι πολύ κοντά.
155. Εδώ ’ναι το πικρό το χώμα
του Διστόμου.
Ω, εσύ διαβάτη, όπου
πατήσεις να προσέχεις –
εδώ πονά η σιωπή, πονάει
κι η πέτρα κάθε δρόμου
κι απ’ τη θυσία κι απ’ τη
σκληρότητα του ανθρώπου.
Εδώ μια στήλη απλή,
μαρμάρινη, όλη κι όλη
με ονόματα σεμνά, κι η Δόξα
τα ανεβαίνει
λυγμό-λυγμό, σκαλί-σκαλί,
μεγίστη σκάλα.
Γιάννης Ρίτσος
156. Σκοπευτήριο Καισαριανής
Κατά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής στην Ελλάδα, οι Γερμανοί ανέβαζαν
καθημερινά καμιόνια με πατριώτες, για να τους εκτελέσουν στο Σκοπευτήριο
της Καισαριανής. Τα στενά της Καισαριανής, βάφονταν με αίμα. Η μανία του
κατακτητή ήταν τόσο μεγάλη που ποτέ του δεν έδειχνε έλεος. Οι αγώνες
εναντίον των κατακτητών συνεχίζονταν. Το αίμα που χυνόταν από τις
εκτελέσεις στην Καισαριανή αποτελούσε πηγή ηρωισμού και κάλεσμα
συμμετοχής στον αγώνα για την Εθνική Αντίσταση.
157. Το σκοπευτήριο της Καισαριανής
Οι 200 φυλακισμένοι Έλληνες Κομμουνιστές της Καισαριανής
λίγο πριν την εκτέλεση – 1η Μαΐου 1944
158. Οι «200» κομμουνιστές, πρώην κρατούμενοι-εξόριστοι επί δικτατορίας Μεταξά
στην Ακροναυπλία, την Ανάφη, τον Αϊ-Στράτη κ.ά., εκτελέστηκαν ως αντίποινα για
το θάνατο ενός Γερμανού στρατηγού και τριών συνοδών του αξιωματικών στους
Μολάους της Λακωνίας, στις 27 Απριλίου του 1944.
159. Οι δυνάμεις κατοχής διάλεξαν τα θύματά τους από τους
πατριώτες που ήταν έγκλειστοι στο στρατόπεδο του
Χαϊδαρίου. Από τους 200 κομμουνιστές που επέλεξαν, οι 170,
περίπου, ήταν πρώην κρατούμενοι της Ακροναυπλίας και οι
υπόλοιποι πρώην εξόριστοι στην Ανάφη.
Οι Γερμανοί, αφού φόρτωσαν τους 200 στα καμιόνια, άρχισαν
να κατευθύνονται προς το Σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Κατά τη μεταγωγή τους από το Χαϊδάρι προς τον τόπο
εκτέλεσης, οι μελλοθάνατοι αγωνιστές πετούσαν από τα
καμιόνια ιδιόχειρα σημειώματα με μηνύματα θάρρους προς το
λαό της Αθήνας.
160. Καλύτερα να πεθαίνει κανείς
στον αγώνα για τη λευτεριά,
παρά να ζει σκλάβος
Ν. Μαριακάκης
161. Αγαπημένοι μου,
Ο θάνατός μου δε θα πρέπει να σας λυπήσει
αλλά να σας ατσαλώσει πιο πολύ για την πάλη
που διεξάγετε. Σφίξετε τις καρδιές σας και βγήτε
παλικάρια από τη νέα αυτή δοκιμασία, έτσι θα
μας τιμήσετε καλύτερα. Όταν ο άνθρωπος δίνει
τη ζωή του για ανωτερα ιδανικά δεν πεθαίνει
ποτέ.
Με πολύ αγάπη. Σας φιλώ, Μήτσος
165. Οι Γερμανοί τους εκτέλεσαν με τα πολυβόλα. Το ίδιο έγινε και με τους
υπόλοιπους. Μετά τους στοίβαξαν στα σκουπιδιάρικα και τους μετέφεραν
στο νεκροταφείο της Κοκκινιάς, όπου είχαν ανοιχτεί ήδη από το
προηγούμενο βράδυ διακόσιοι τάφοι. Το χώμα της Καισαριανής για μία
ακόμη φορά βάφτηκε κόκκινο…
Η καμπάνα της εκκλησίας χτύπησε πένθιμα. Οι γυναίκες βγήκαν στους
δρόμους και τους γέμισαν με λουλούδια. Έτσι, έκαναν κάθε φορά που ο
δρόμος πλημμύριζε από το αίμα των ηρώων. Πουθενά αλλού και σε
κανένα άλλο κράτος της Ευρώπης δεν έγιναν τόσες πολλές εκτελέσεις
από τους Γερμανούς. Και η Πρωτομαγιά, έμεινε στην ιστορία σαν
ματωμένη Πρωτομαγιά και το Σκοπευτήριο έγινε το «Θυσιαστήριο της
Λευτεριάς», η ματωμένη καρδιά της Ελλάδας.
166.
167. Τάγματα ασφαλείας
Μετά από όλες αυτές τις θηριωδίες
που υπέστησαν οι Έλληνες από το
ναζισμό, αλλά και το γεγονός ότι δε
δείλιασαν απέναντι στον κατακτητή,
αλλά τον πάλεψαν με όλες τους τις
δυνάμεις, οργανώνοντας
ηρωική
εθνική αντίσταση, θα περίμενε κανείς
ότι έχουμε ανοσία στο δηλητήριό του.
Να μην ξεχνάμε, όμως, ότι στην
Κατοχή ήταν χιλιάδες και οι Έλληνες
που
συνεργάστηκαν
με
τον
κατακτητή.
168.
169. Όρκος των ταγμάτων ασφαλείας:
«Ορκίζομαι εις τον Θεόν, τον άγιον τούτον όρκο,
ότι θα υπακούω απολύτως εις τα διαταγάς του
ανωτάτου αρχηγού του γερμανικού στρατού
Αδόλφου Χίτλερ»
Ανακοινωθέν διοικητή Ταγμάτων Ασφαλείας:
«Εκ των ημετέρων απώλειες… ΕΙΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ» !!!
Η Ελλάδα ήταν υπό γερμανική κατοχή, ο λαός υπέφερε και οι
ταγματασφαλίτες πολεμούσαν πλάι στους Γερμανούς ενάντια στους
αντάρτες της Αντίστασης φορώντας γερμανικές στολές. Μετά την
απελευθέρωση οι ταγματασφαλίτες χαρακτηρίστηκαν προδότες απ’
όλες τις πολιτικές δυνάμεις
174. Ο Ναζισμός δεν έχει φίλους, μόνο θύματα
Υπάρχει κάτι που με τρομάζει πιο πολύ από το έγκλημα. Είναι ο
τρόπος του εγκλήματος. Η ψυχρότητα της εκτέλεσης. Ούτε ένα
δάγκωμα της ψυχής, ούτε ένας προβληματισμός της τελευταίας
στιγμής, ούτε η παραμικρή νύξη της συνείδησης, ενός
υποτιθέμενου φιλήσυχου πολίτη;
Ποια λοιπόν είναι η οργάνωση και πόσο κολασμένη είναι, που
μπορεί να μετατρέψει ένα «φιλήσυχο πολίτη» σε αδίστακτο
εγκληματία;
Το έγκλημα ήταν αποτέλεσμα μιας λεηλατημένης από κάθε αξία
και ισοπεδωμένης ψυχής ή ήταν καρπός ενός φόβου απέναντι σε
εκείνους που τον διέταξαν να σκοτώσει;
Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος
175. Για τον Παύλο
Τον κρατούσε όλο το βράδυ αγκαλιά.
Μην τυχόν κινηθεί και τον ξυπνήσει.
Να ξεκουραστεί εκεί.
Να μην περάσει ούτε ένα δευτερόλεπτο μακριά της.
Να τον κρατήσει λίγο ακόμα.
Να μην ακούει τους χτύπους του ρολογιού.
Να τον ακούσει να αναπνέει.
Να τον χαϊδέψει απαλά κάτω από τη μπλούζα.
Να τον ησυχάσει.
Να του ψιθυρίσει ένα όνειρο.
Να του μιλήσει σιγανά για ένα παιδί.
Να ακούει την καρδιά του.
Να κολυμπάνε σε βαθιά θάλασσα. Να μην φτάνουν οι ήχοι του
δρόμου και οι σειρήνες. Να μην ακουμπάνε τα δάχτυλα τους
στο έδαφος. Να βουτάνε με μια ανάσα.
Να μην ακούνε τις φωνές.
Να μην αλυχτάνε τα σκυλιά.
Να σταματήσει η νύχτα.
Να μην ακούει τις σκέψεις της.
Να μη φοβάται άλλο.
Να περάσει τα δάχτυλά του μέσα από τα μαλλιά της. Να την
αγγίξει τυχαία. Να ακουμπά το κεφάλι του στο στήθος της.
Να μην τον ξαναδεί να αγωνιά για κανέναν.
Να τον βλέπει να χαμογελάει.
Να δει τη σκιά του στην πόρτα. Να του ζεστάνει τα χέρια. Να
του σιδερώσει το πουκάμισο. Να του φιλήσει τα χείλια. Να
περάσει τα δαχτυλά της από το λακάκι στο λαιμό του.
Να την κρατήσει απ’τη μέση. Να νιώσει την ανάσα του στο
προσωπό της. Να του πει ένα μυστικό.
Να τσακωθούνε για ψήλου πήδημα. Να της κρατήσει μούτρα.
Να του τηλεφωνήσει ντροπαλά. Να πάνε στη συναυλία.
Να τον νιώσει δίπλα της. Να πιούνε κρασί. Να γελά ζαλισμένη.
Να κοιμηθεί μεθυσμένος.
Να μην ξημερώσει η επόμενη μέρα. Να μην υπάρχει
σκοτάδι.
Να μην φύγει.
Να σταματήσει τον χρόνο.
Να τον κλείσει στα χέρια της.
Να γίνουν τα χέρια της τοίχος.
Να γίνει το κορμί της ασπίδα.
Να γίνει το κορμί της φωτιά.
Να γίνει ύαινα. Να τους καταπιεί.
Να μην τον δούνε. Να μην τον ξέρουν. Να μην
τολμήσουν. Να μην τον πλησιάσει κανείς.
Τον κρατούσε όλο το βράδυ αγκαλιά. Στο
πεζοδρόμιο. Ακίνητη. Μην της τον πάρουν.
176.
177. ΝΑ ΣΤΕΙΛΟΥΜΕ ΣΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟ
ΝΕΟΝΑΖΙΣΜΟ ΚΑΙ ΟΣΟΥΣ ΤΟΝ ΥΠΟΘΑΛΠΟΥΝ