2. Wat is een energiebron?
Een energiebron is elk voorwerp of elke materie die
energie bevat en dat kan overdragen op andere
voorwerpen of op een andere materie.
3. Enkele voorbeelden van energiebronnen
De wind
De zon (zie zonnecollector van
Almeria)
Fossiele brandstoffen
(aardolie, aardgas, steenkool)
Voedsel
Brandend hout
Een rollende bowlingbal
Uranium (kerncentrale)
Magneten
…
5. Verschillende soorten energie: energievormen
De energie van de rollende bowlingbal is van een
andere aard dan de energie van de zon.
We moeten onderscheid maken tussen de
verschillende energievormen.
6. Energievormen
We zullen in de lessen fysica 8 vormen van energie
bespreken:
Kinetische energie
Potentiële energie
Gravitationeel
Elastisch
Kernenergie
Elektrische energie
Magnetische energie
Chemische energie
Stralingsenergie
Warmte
7. Kinetische energie
Uitleg Voorbeelden
Deze energie heeft alles te Rollende bowlingbal
maken met beweging. Wind
Elk voorwerp dat beweegt
Waterval
(met een bepaalde snelheid
≠ 0) bevat op dat moment Rijdende auto
kinetische energie. Een vliegtuig (dat rijdt of
Wanneer een voorwerp vliegt)
stopt met bewegen Kortom: ALLES wat in
(snelheid = 0), heeft het beweging is, bevat
GEEN kinetische energie
meer.
kinetische energie.
8. Potentiële energie
Gravitationeel Elastisch
Elk voorwerp dat zich in Een veer of ander elastisch
het zwaarteveld van de voorwerp, die uitgerokken
aarde of andere planeet of ingedrukt is, KAN
bevindt (en niet op de energie overbrengen naar
grond ligt), KAN naar
beneden vallen als je het een ander voorwerp als je
loslaat. het loslaat.
Hoe verder (hoger) de Hoe meer de veer is
voorwerpen zich bevinden uitgerokken of ingedrukt,
van de grond, hoe dieper ze hoe meer energie ze bevat,
kunnen vallen, dus hoe en hoe meer energie ze kan
meer potentiële energie ze overbrengen.
bevatten.
9. Kernenergie
Kernenergie is energie die vrijkomt door de kernen
van bepaalde atomen te splijten.
Enkel uranium en plutonium zijn hiervoor geschikt.
Het splijten gebeurt in kerncentrales, waar het onder
controle kan gehouden worden.
Bij het splijten van 1 uraniumkern komt evenveel
energie vrij als bij het verbranden van 2,6 ton
steenkool.
Kernenergie heeft veel voordelen, maar ook veel
ernstige en gevaarlijke nadelen. Lees hier meer over
in de cursus op de ELO.
10. Elektrische energie
Elektriciteit op zich komt maar in
geringe mate voor in de natuur:
Bliksem
Statische elektriciteit (vb: schok die je kan
krijgen als sommige voorwerpen aanraakt)
Dieren die elektrisch geladen zijn (vb: rog,
sidderaal)
Gelukkig kan de mens zelf
elektriciteit opwekken, door
kinetische energie om te zetten in
elektrische energie. Hoe dat gebeurt
zien we verder in de ELO cursus.
11. Magnetische energie
Magneten trekken bepaalde metalen aan die zich in het
magnetisch veld van de magneet bevinden.
Een magnetisch veld bestaat altijd uit 2 polen: noord en
zuid.
Het veld is opgebouwd uit veldlijnen die van noord naar
zuid lopen.
Soorten magneten:
Permanente magneten
Hoefijzermagneet (of U-vormige magneet)
Staafmagneet
Elektromagneten
Supergeleidende magneten (komt niet veel voor)
12. Chemische energie
Dit is de energie die sommige stoffen bevatten
dankzij de opbouw van de atomen en moleculen.
Voorbeelden:
Sommige stoffen reageren chemisch met elkaar. Bij deze
reactie komt energie vrij. (vb: batterijen, glowsticks,…)
Sommige stoffen ontbranden goed en/of blijven zeer lang
branden, wat warmte oplevert.
LET OP: hout is een chemische
energiebron, brandend hout is een warmtebron!
13. Stralingsenergie
Alle energie die via straling zich voortplant.
Straling is het transport van energie waarbij geen
materie nodig is om zich voort te planten.
Hieronder valt o.a.:
Licht
Laser
Radioactieve straling
Elektromagnetische straling
14. Wind
Wind = lucht die zich verplaatst (bezit energie).
Door die verplaatsing kan de wind andere
voorwerpen in beweging brengen (overdragen van
energie naar een ander voorwerp).
Wind is een energiebron
15. De zon
Deze enige ster in ons Conclusie:
zonnestelsel (de zon) is een De zon bevat energie
brandende gasbol. De zon kan energie
De stralen die het overdragen op andere
uitzendt, komen toe op voorwerpen.
onze aarde.
Deze stralen kunnen wij
gebruiken voor allerlei De zon is een energiebron
toepassingen:
Zonnepanelen zetten deze
stralen om in elektriciteit.
We kunnen er dingen mee
opwarmen.
We kunnen onze huid laten
bruinen.
…
16. Fossiele brandstoffen
= natuurlijke grondstoffen Deze stoffen bevatten
die vanwege hun chemische energie door hun structuur.
structuur energie bevatten Deze stoffen kunnen energie
Worden o.a. gebruikt als overdragen op andere
brandstof voor: voorwerpen.
Verbrandingsmotoren
Comfort Fossiele brandstoffen zijn
(verwarming, koken, …) energiebronnen
17. Voedsel
We moeten eten om te Voedsel bevat energie, en
overleven. Ons voedsel kan energie overbrengen
bevat de energie die we op mensen en dieren.
nodig hebben om:
Lichaamstemperatuur op Voedsel is een energiebron
peil te houden.
Te bewegen
Te denken
…
18. Brandend hout
We gebruiken hout om: Hout is net zoals de fossiele
brandstoffen een materiaal dat
Te verbranden in de gemakkelijk en lang brandt. Dit
kachel komt door de structuur van het
materiaal.
Te koken op houtvuur
Brandend hout kan iets
Ons te warmen bij het verwarmen, of anders gezegd:
kampvuur energie overbrengen op zijn
omgeving.
Oorlog te voeren (lang
geleden: vuurpijlen)
Hout is een energiebron.
19. Rollende bowlingbal
Door de beweging die de bal bezit kan hij de kegels omver werpen.
De bal bezit energie. De bal kan zijn energie
overbrengen op
andere voorwerpen.
Een rollende bowlingbal is een energiebron
20. Uranium
Deze stof wordt gebruikt in kerncentrales. Door
atoomkernen van het uranium te splijten, komt er
ENORM veel energie vrij, die overgedragen wordt aan de
nabije voorwerpen:
Warmte
Gevaarlijke radioactieve straling
De energie die deze stof bevat ligt opnieuw in de
structuur van de atomen van die stof.
Uranium is een energiebron
21. Magneten
Magneten bezitten de eigenschap dat ze sommige
metalen aantrekken.
Magneten kunnen dus bepaalde metalen in beweging
brengen en zelf magnetisch maken als ze ermee in
contact komen.
Anders gezegd: ze kunnen hun energie overbrengen naar
andere voorwerpen.
Een magneet is een energiebron
