1. 1
Organización Política e Territorial de España
Dende 1978, coa actual Constitución Española, o Estado español organízase
territorialmente en Concellos, Provincias e Comunidades Autónomas.
Raíces históricas:
España non sempre foi España, nin Galicia foi sempre Galicia. Vemos
exemplos nestes mapas históricos:
Cando a Península Ibérica era provincia de Roma:
Durante a reconquista, cando gran parte da Península era musulmá:
CoCos re
2. 2
Cos Reis Católicos se forma por primeira vez un Estado español: conquistan o
reino de Granada e Fernando o Católico anexiona o Reino de Navarra. Pero a unión
destes reinos foi só política, é dicir, tiñan os mesmos reis, pero diferentes normativas e
organización, coma se foran países distintos. Cada un tiña os seus órganos de xustiza,
leis, impostos diferentes, organismos de administración distintos, etc.
Organización política e territorial de España na actualidade:
Administración local:
Son administracións locais o municipio e a provincia.
O concello (municipio).
A organización municipal é a que máis achegada está ao cidadán e á cidadá.
Os concelleiros e concelleiras elíxense mediante sufraxio universal, libre, igual, directo
e secreto pola poboación do municipio maior de 18 anos. O alcalde ou a alcaldesa é
elixido/a polos concelleiros.
O concello lexisla e organiza os asuntos propios do municipio tales como
organización urbanística, servizos públicos municipais, alumeado público, recollida de
residuos, limpeza das rúas, abastecemento de auga, sumidoiros, etc.
A provincia:
É unha agrupación de municipios e cumpre actividades do Estado Español,
non da Autonomía. É dicir, por exemplo, se se queren cambiar os límites xeográficos
dunha provincia iso é competencia do goberno central e se lle solicitaría a el, non á
3. 3
comunidade autónoma. Isto é importante entendelo, porque cando se fala de darlle ou
quitarlle poder ou funcións ás Deputacións Provinciais, está en xogo a maior ou menor
importancia que se lle dea ao centralismo español ou ás autonomías.
As deputadas e deputados da Deputación Provincial elíxense de forma
indirecta. Son os concelleiros e concelleiras dos municipios os que os elixen de entre
eles mesmos. Cada partido xudicial ten un número de deputados que depende da
poboación. A máis poboación máis deputadas e deputados por cada partido xudicial.
As deputacións coordinan servizos municipais.
En cada provincia hai tamén un Gobernador Civil que é o representante do
Goberno Español Central na provincia.
Comunidades Autónomas:
Cada unha das Comunidades Autónomas do Estado Español ten un
parlamento con poder lexislativo, un goberno, con poder executivo e un tribunal
4. 4
superior de Xustiza, con poder xudicial. Son os mesmos poderes que ten o Estado
Español, que lle foi cedendo competencias ás Autonomías.
Comunidad Autónoma Fecha de promulgación
del Estatuto
Poder Legislativo Poder Ejecutivo
Asturias (Principado). 30 -12 -81 Junta General del
Principado
Consejo de Gobierno
Navarra 10 - 8 - 82 Cortes de Navarra Diputación Foral
Comunidad Valenciana 1 - 7 - 82 Cortes Valencianas Consell
Canarias 10 - 8 -82 Parlamento Canario Gobierno de Canarias
Andalucía 30 -12 - 81 Parlamento Andaluz Consejo de Gobierno
Galicia 6 - 4 - 81 parlamento de Galicia La Junta (Xunta)
Cataluña 18 - 12 - 79 parlamento de Cataluña ConsellExecutiu
país Vasco 18 - 12 - 79 Parlamento Vasco Gobierno Vasco
Castilla y León 25 - 2 - 83 Cortes de Castilla y león La Junta
Extremadura 25 - 2 - 83 Asamblea de
Extremadura
la Junta
Baleares 25 - 2 - 83 Parlamento Balear Gobierno Balear
Madrid 25 - 2 - 83 Asamblea de Madrid Consejo de Gobierno
la Rioja 9 - 6 - 82 Diputación General Consejo de Gobierno
Murcia (Región) 25 - 2 - 83 Asamblea Regional Consejo de Gobierno
Cantabria (Diputación
Reg.)
30 - 12 - 81 Asamblea Regional Consejo de Gobierno
Aragón 19 - 8 - 82 Cortes de Aragón Diputación General
Castilla - La Mancha
(Junta Comunidades)
10 - 8 - 82 Cortes Castilla - La
Mancha
Consejo de Gobierno
As Asembleas Lexislativas, Cortes o Parlamentos das Comunidades
Autónomas, elíxense mediante sufraxio universal, libre, igual, directo e secreto. Son
elixidas nas eleccións autonómicas cada catro anos. A poboación de cada provincia
elixe unha cantidade de deputados do parlamento. Os deputados e deputadas elixen
ao presidente e o presidente escolle aos seus conselleiros que formarán con el ou con
ela o goberno autonómico.