1. ALKANI

2. - Zasićeni, aciklični ugljovodonici
CnH2n+2
Opšta formula
- Homologi niz i nomenklatura:
CH4 metan C6H14 heksan
C2H6 etan CH3 – CH3 C7H16 heptan
C3H8 propan CH3 – CH2 – CH3 C8H18 oktan
C4H10 butan C9H20 nonan
C5H12 pentan C10H22 dekan
IUPAC- nomanklatura
CH3- metil grupa
C2H5- etil grupa
CH3-CH2-CH(CH3)-CH3 2-metil-butan

3. sp3 hibridizacija
2 2 2
6C:1s 2s 2p
Osnovno stanje Pobuđeno stanje Hibridno stanje
sp3
109028’
tetraedar
s

4. Izomerija
- Dva molekula imaju istu molekulsku a različitu
strukturnu formulu te imaju i različite osobine
CH3-CH2-CH2-CH3 n-butan
CH3-CH(CH3)-CH3 izo-butan

5. Konformacija
- Rotacija jedne grupe usled čega nastaju prostorni
oblici-konformacije
Eklipsna konformacija Stepeničasta konformacija
-Najaveće elektronsko odbijanje - Nastabilnija
-Najnestabilnija -Najmanja E
-Najveća E

6. Nalaženje i dobijanje
- U nafti, u močvarama, rudnicima
- Laboratorijsko dobijanje:
CH3COONa + NaOH  CH4 + Na2CO3

7. Fizičke osobine
- Od C1 do C4 su gasovitig agregatnog stanja
- Od C5 do C17 su tečnog agregatnog stanja
- Od C18 su čvrstog agregatnog stanja
- Račvasti alkani imaju nisku Tk
- Nepolarni i nerastvaraju se u vodi

8. Hemijske osobine
1. sagorevanje-
a) potpuno: CH4 + O2  CO2 + 2H2O
b) nepotpuno: 2CH4 + 3O2  2CO + 4H2O
CH4 + O2  C + 2H2O
2. krakovanje(piroliza)
CH3-CH3  CH2=CH2 + H2
CH3-CH2-CH3  CH2=CH2 + CH4
 CH3-CH=CH2 + H2

9. 3. Halogenovanje (hlorovanje)
CH4 + Cl2  CH3Cl + HCl metil-hlorid
CH3Cl + Cl2  CH2Cl2 + HCl metilen-hlorid
CH2Cl2 + Cl2  CHCl3 + HCl hloroform
CHCl3 + Cl2  CCl4 + HCl ugljentetrahlorid
MEHANIZAM:
I faza: inicijacija
Cl : Cl  2Cl•
II faza: elongacija
CH4 + Cl  CH3• + HCl metil-radikal
CH3• + Cl:Cl  CH3-Cl + Cl•
III faza: terminacija
CH3• + Cl•  CH3-Cl