1. PENGURUSAN JENAZAH &
KAIFIATNYA
Maksudnya:
Tiap-tiap diri (sudah tetap) akan merasai mati, kemudian kamu akan dikembalikan kepada Kami (untuk menerima
balasan).
HUKUM MENGURUSKAN
JENAZAH
DALIL
KEMATIAN
FARDU KIFAYAH
Fardu kifayah kepada orang yang hidup di dalam sesuatu kawasan . Jika ada orang yang
menguruskannya maka terlepaslah org lain daripada kewajipan itu. Sebaliknya jika tiada
orang yang menguruskannya maka berdosalah semua orang yang tinggal di kawasan itu
MEMANDIKAN
KEWAJ
IPAN
TERHA
DAP
JENAZ
AH
MENGKAFANKAN
MENSOLATKAN
MENGKEBUMIKAN
KAN
AWAL
KETIK
A
BERLA
KU
KEMAT
IAN
Menutup mata mayat : Mulut ditutp dengan mengikat dari bawa dagu hingga atas
kepala dgn kain bersih agar mulutnya tidak terbuka
Melembutkan sendi-sendi anggota mayat :Semua sendi seperti jari, siku, lutut dan
kaki dielmbutlan agar mudah ketika dimandi dan dikapankan
Meletakkan sesuatu yg sederhana berat di atas perut maya bertujuan menjaga dan
mengawasi perut mayat supaya tidak kembong
Tubuh badan mayat hendaklah ditutup agar auratnya tidak terdedah, diletakkan di atas
katil/ditempat yg sesuai dlm keadaan mengadap kiblat dgn keadaan kedua tangannya
di atas dada seperti qiam dalam solat

2. MEMANDIKAN JENAZAH
Maksud Memandikan Jenazah :
Perbuatan meratakan air ke seluruh anggota tubuh jenazah untuk menghilangkan najis &
kekotoran serta mengangkat hadas
Tujuan :Untuk membersihkan anggota tubuh mayat daripada najis & kekotoran serta menyucikan
daripada hadas, agar si mati menghadapai Allah swt dalam keadaan suci
Syarat-syarat wajib
memandikan jenazah
Mayat orang
Islam
Masih ada anggota mayat walaupun sebahagian darinya
Mayat bukan mati syahid ( orang yang mati di medan peperengan
untuk membela agama Islam- tidak wajib dimandikan)
KAIFIAT/CARA MEMANDIKAN MAYAT
Sekurang-kurangnya : Ialah dengan meratakan sekali air ke seluruh
badan mayat setelah dibersihkan semua najis & kotoran
Sebaik-baiknya :
Letakkan mayat ditempat yang tinggi & terlindung drpd pandangan orang ramai supaya
memudahkan air mengalir kecuali orang yg memandikan mayat & pembantunya
Jenazah dihadapkan ke arah kiblat
Tutup tubuh mayat sentiasa ditutup dgn kain basahan yg boleh melindungi auratnya
Muka jenazah sentiasa ditutp semasa dijirus air ke atasnya
Bersihkan najis yg ada pd mayat. Sebaiknya tekan sedikit perutnya supaya keluar kotorannya
Cuci kemaluannya dengan tangan kiri yang bersarung (istinjak )
Bersihkan gigi , mulut mayat kuku, hidung, telinga dll
Wudukkan mayat dengan sempurna ( sunat sahaja )
Jirus kepala jenazah sambil berniat & kemudian , janggut serta rambutnya. ( jika gugur,
letakkan semula ketika mengkafankan mayat )
Siram / Ratakan air keseluruh anggota badan, bermula dr sebelah kanan badan ke kiri
sebanyak 3 kali @ 5 kali. Sebaiknya guna air bercampur daun bidara, kapur barus & sabun
Berniat ketika memandikannya;{ {نَيوَييتتُ ل الغُ لسَيل الوَياجِ تَبُ ل لِ تَهَيذَيا الَيمييِّتِ تَ لِ تَلَّههِ تَ تَيعَياللَيي}
Jenazah hendaklah diwudu’kan dengan sempurna
HIKMAT
Islam mementingkan kebersihan
Menghormati manusia sebagi makhluk yang dimuliakan oleh Allah swt
Membolehkan jenazah disolatkan
Menghadap Allah dalam keadaan bersih dan suci

3. MENGAPANKAN JENAZAH
Maksud Mengapankan Jenazah :
Menutup seluruh tubuh badan jenazah
Tujuan :
Menjaga/memelihara maruah dan kehormatannya serta melindungi aib jenazah
KAIFIAT/CARA MENGAPANKAN MAYAT
Sekurang-kurangnya : Wajib Sehelai kain ( lelaki @ perempuan )
Sebaik-baiknya :( sunat )
Kafankan: ( Lelaki : 3 helai) . ( Perempuan : 5 helai )
Kain kapan dihamparkan sehelai demi sehelai
Setiap lapisan kain ditaburkan dengan wangian seperti kapur
barus & bau-bauan yang harum kecuali yang meninggal dalam
keadaan ihram
Kedua-dua tangan mayat diletakkan di antara dada dan
pusatnya seperti qiam dalam solat. Tangan kanan di atas
tangan kiri @ kedua tangan diluruskan mengikut rusuknya
Bagi mayat lelaki yang mati ketika sedang berihram haji /
umrah
Tidak boleh : direnjis dengan bau-bauan & tutup kepala
Kapankan jenazah dengan berhati-hati dan lemah lembut
dengan menutup seluruh tubuhnya.
[ Orang yang Mati Syahid : hanya perlu dikafankan dengan
pakaiannya yang berlumuran darah ]
HIKMAT
Memelihara kehormatan dan kemuliaan jenazah
Memberi keinsafan bahawa manusia itu sama disisi Allah
swt kecuali orang yang bertaqwa
Menutup aib jenazah

4. MENSOLATKAN JENAZAH
Maksud Mensolatkan Jenazah :
Solat yang dilakuakn oleh orang hidup kepada orang yang telah meninggal dunia agar diampunkan
dosanya, mendapat rahmat dan keredaan Allah swt
Tujuan :
Memohon keampunan, keredaan serta rahmat Allah swt untuk si mati. Ia juga merupakan
penghormatan seorang muslim terhadap saudara seagamanya.
[ Orang yang Mati Syahid : tidak perlu disolatkan ]
SYARAT SAH SOLAT
JENAZAH Jenazah telah dimandikan
Jenazah telah dikafankan
Jenazah menghadap kiblat
Jenazah berada di hadapan orang yang solat
RUKUN SOLAT JENAZAH
Niat
Berdiri bagi orang ayng berkuasa
4 x takbir
Membaca al-Fatihah selepas takbir pertama
Bersalawat ke atas Nabi selepas takbir kedua
Mendoakan mayat sesudah takbir ketiga
Memberi salam selepas takbir keempat
Memberikan penghormatan dan kasih sayang kepada si mati
Menimbulkan keinsafan
Memohon rahmat Allah utk si mati
Mengeratkan silaturrahim dengan keluarga si mati
HIKMAT

5. KAIFIAT/CARA MENSOLATKAN MAYAT
Cara / kaifiat solat jenazah :
i. Niat semasa takbir pertama.
اصَلّي عَلَي هَ ذَا المَْيَّتِ أَرْبَعَ تَكْبِيْرَاتٍ ف رْضَ الْكِفَايَه
ii. Membaca surah al-Fatihah selepas takbir pertama
iii. Takbir kedua dan membaca selawat kepada nabi
iv. Takbir yang ketiga dan berdoa untuk si mati
v. Takbir yang keempat
vi. Memberi salam ke kiri dan ke kanan
Kedudukan Imam
-Jenazah Lelaki : Imam berdiri bertentangan dengan kepala jenazah
-Jenazah Perempuan : Imam berdiri bertentangan dgn pinggang jenazah
Kedudukan Jenazah
-Jenazah Lelaki : Kepalanya di sebelah kiri imam
-Jenazah Perempuan : Kepalanya di sebelah kanan imam
SAF solat jenazah : Sunat membentuk 3 saf & meluruskannya.
Setiap saf sekurangg-kurangnya terdiri dari 2 orang
LATIHAN I
1.
مأموما/ امامِ اِللهِ تَعَالَي
Boleh dilakukan secara berjemaah @ seorang diri
HIKMAT SOLAT JENAZAH
.i
ii. Mengukuhkan ikatan____________
sesama Islam
iv. Yang hidup akan
berasa__________ bahawa mereka
_____________juga akan
iii. Memohon kpd Allah
supaya__________ dosa si mati dan
dicucu ___________rahmat ke atasnya
2. Lengkapkan carta di bawah cara pengurusan jenazah orang Islam yang mati biasa dan mati syahid.
Pengurusa
n jenazah
i.Memandikan .ii .iii .iv
a. Mati Biasa
b. Mati Syahid
.i
.ii

6. 4. MENGKEBUMIKAN JENAZAH
Tujuan : Untuk menjaga keselamatan , maruah &
kehormatan jenazah
Perkara berkaitan
pengkebumiaan
jenazah
· Masa Pengkebumian : Harus dilakukan bila-bila masa
Tetapi Makruh dilakukan diWaktu :.Terbit Matahari, Matahari Tepat
di kepala ( waktu syuruk) & Terbenam Matahari
 Harus menguburkan beberapa jenazah dalam satu kubur
 Sunat meninggikan tanah perkuburan sekadar sejengkal
 Sunat mendalamkan kubur untuk mengelakkkan dari berbau & tidak
digali oleh binatang buas / manusia
 Wajib menghadapkan muka jenazah dalam liang lahat ke arah kiblat
(mengereng di atas rusuk kanan)
 Sunat mendoakan jenazah setelah selesai dikebumikan
Cara mengkebumikan
mayat
Menggali kubur dengan kedlaman yang sesuai supaya tidak berbau dan tidak . 1
Jenazah dimasukkan ke dlam liang lahad. 2
Jenazah diletkkan dalam keadaan mengereng di ats rusuk kanan menghadap . 3
Meninggikan tanah kubur sekadar sejengkal. 4
PERINGATAN
boleh dikorekoleh binatang buas
Menziarah orang mati adalah sunat. Apabila menziarah :
ke arah qiblat
· Ucapkan takziah kepada keluarga si mati & menasihati supaya bersabar
· Membaca al Quran
· Tidak berbual kosong
· Mengiringi jenazah ke kubur
HIKMAT
Agar tidak dimakan oleh binatang buas
Supaya tidak berbau
Memuliakan
jenazah

7. LATIHAN II
1. Apakah yang dimaksudkan dengan memandikan jenazah
2. Terangkan dua hikmat memandikan jenazah
3. Mengapakah air untuk memandikan jenazah dicampur dengan daun bidara dan kapur barus
4. Apakah yang dimaksudkan dengan kapan menurut pandangan Islam
5. Senaraikan dua perkara sunat dilakukan ketika mengapankan jenazah
6. Senaraikan dua adab menziarahi jenazah
7. Nyatakan hukum menguruskan jenazah
8. Tuliskan dalil naqli yang menunjukkan kematian tidak mengenal usia
9. Jelaskan cara menunaikan solat jenazah
10. Senarailan dua hikmat solat jenazah
11. Nyatakan tindakan anda sekiranya jiran anda meninggal dunia
12. Mengapakah orang hidup disuruh berdoa untuk si mati?
13. Bagaimanakah kedudukan imam ketika menyembahyangkan jenazah lelaki dan perempuan
14. Apakah tujuan utma solat jenazah
15. Mengapakah jenazah wajib dikebumikan