2. Γεωγραφία
Η τάφρος των Μαριάνων είναι η βαθύτερη τάφρος των ωκεανών παγκοσμίως. Το
βάθος της έχει μετρηθεί γύρω στα 11.000 μέτρα, το μήκος της περίπου 2.550
χιλιόμετρα και το πλάτος της 69 χιλιόμετρα. Είναι «κολλητά» στην νησιωτική αλυσίδα
των Μαριάνων η οποία βρίσκεται περίπου 1.957 με 2.312 χιλιόμετρα μακριά απ’ τις
Φιλιππίνες.
Η τάφρος των
Μαριάνων
3. Η τάφρος των Μαριάνων σχηματίζεται εκεί όπου η πλάκα του Ειρηνικού βυθίζεται κάτω απ’ την
πλάκα των Μαριάνων, μία απ’ τις λιγότερο σημαντικές τεκτονικές πλάκες της Γης. Μέσα σε
διάστημα εκατομμυρίων ετών το μάγμα που αναδυόταν απ’ την πλάκα του Ειρηνικού,
τρυπούσε τον φλοιό της Γης και με επανειλημμένες εκρήξεις σχημάτιζε σιγά-σιγά την νησιωτική
αλυσίδα των Μαριάνων. Στο όριο γύρω απ’ την πλάκα του Ειρηνικού είναι πολύ συχνές οι
ηφαιστειακές εκρήξεις και οι σεισμοί και για αυτό τούτο το όριο λέγεται «Δακτύλιος της
φωτιάς». Αυτό σημαίνει ότι η τάφρος των Μαριάνων αποτελεί σημαντικό κομμάτι αυτού του
δακτυλίου.
Στην τάφρο των Μαριάνων έχει επίσης απίστευτη πίεση, ίση με πάνω από 1.000 ατμόσφαιρες.
Το νερό της τάφρου συμπιέζεται τόσο που εκεί κάτω 95 λίτρα νερό ζυγίζουν 100 κιλά δηλαδή
όσο 100 λίτρα στην επιφάνεια.
Τρισδιάστατη απεικόνιση του νοτιότερου τμήματος
τάφρου Πλάκα του
Ειρηνικού
Πλάκα των
Μαριάνων
Νησί Alamagan
Γεωλογία και πίεση
4. Challenger Deep
Challenger Deep
Το βαθύτερο σημείο της τάφρου πιστεύεται ότι είναι το Challenger Deep, στο
νοτιότερο τμήμα της. Για την ακρίβεια βρίσκεται περίπου 345 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά
του Γκουάμ, του μεγαλύτερου νησιού της αλυσίδας. Οι πιο σύγχρονες μετρήσεις
έχουν δείξει ένα βάθος γύρω στα 10.930 μέτρα. Παρ’ όλα αυτά μία πιο παλιά
μέτρηση (του Ρώσικου σκάφους Vityaz) είχε δείξει βάθος 11.034 μέτρα ενώ μία άλλη
(το Deepsea Challenger του 2010) έδειξε 10.898 μέτρα. Με τα μέσα της σημερινής
εποχής είναι δύσκολο να γίνει γνωστό το πραγματικό βάθος του σημείου.
Το Challenger Deep σε 3D απ’το Google Earth
5. Καταδύσεις
Στην τάφρο των Μαριάνων έχουν γίνει μόνο 4 καταδύσεις:
23 Ιανουαρίου 1960: Ο Αμερικανός Don Walsh και ο Ελβετός Jacques Piccard μπήκαν στο Ιταλικό,
Ελβετικού σχεδιασμού βαθυσκάφος Trieste (Τεργέστη) και καταδύθηκαν στο Challenger Deep. Το
σκάφος παθαίνει μία βλάβη στα 9.000 μέτρα αλλά τελικά καταφέρνουν να βγουν σώοι.
24 Μαρτίου 1995: Το Ιαπωνικό, ανεπάνδρωτο βαθυσκάφος Kaiko έφτασε το Challenger Deep.
Επέστρεψε τον Φεβρουάριο του 1996 για να συλλέξει δείγματα μαζί με τις τοπικές μορφές ζωής.
31 Μαΐου 2009: Το Αμερικάνικο ανεπάνδρωτο βαθυσκάφος Nereus έφτασε το Challenger Deep και
συνέλεξε δείγματα απ’ τον βυθό και γι’ αυτό ξόδεψε περίπου 10 ώρες.
26 Μαρτίου 2012: Ο Καναδός σκηνοθέτης James Cameron μπήκε στην κάψουλα Deepsea Challenger και
ολομόναχος, με υποστήριξη από το πλήρωμα ενός πλοίου στην επιφάνεια, έφτασε μέχρι το Challenger
Deep και ξαναβγήκε σώος. Ξόδεψε 3 ώρες εξερευνώντας τον βυθό.
Jacques Piccard, Don Walsh Trieste
James Cameron
Nereus
6. Ζωή
Όταν ο Piccard και ο Walsh καταδύθηκαν στην τάφρο με το Trieste, ανέφεραν διάφορα πολύ
περίεργα ζώα, πιθανότατα τα πιο περίεργα που έχουν υπάρξει ποτέ στη Γη. Ανάμεσά τους ήταν
διάφορα είδη γλωσσών και άλλων επίπεδων ψαριών αυτής της κατηγορίας. Αυτοί που τις
έχουν δει δεν είναι τελικά σίγουροι για το αν ήταν όντως γλώσσες ή αν ήταν τελικά θαλάσσια
αγγούρια (ένα είδος ασπόνδυλων ζώων που μοιάζουν πάρα πολύ με φυτικούς οργανισμούς)
πράγμα που φανερώνει το πόσο απόκοσμοι είναι οι οργανισμοί της αβύσσου. Επίσης ηπύρχαν
διάφορες περίεργες γαρίδες, πολλές απ’ αυτές χωρίς μάτια αφού καθόλου φως δεν φτάνει εκεί
κάτω. Ο βυθός είναι καλυμμένος με γιγάντιες μάζες από μικροοργανισμούς. Μία έρευνα του
2011 έδειξε αμοιβάδες με μήκος έως και 10 εκατοστών μέσα στην τάφρο. Και μιλάμε για
ενιαίες αμοιβάδες και όχι κοπάδια από χιλιάδες μικρότερες. Αυτές οι αμοιβάδες ανήκουν σε
μία κατηγορία γνωστή ως Xenophyophores (το οποίο ίσως μεταφράζεται σαν Ξενοφυόφορα)
και αποτελούν ξενιστές για μικρότερους οργανισμούς. Όλοι αυτοί οι περίεργοι οργανισμοί
τρέφονται απ’ την οργανική ύλη που πέφτει από υψηλότερα στρώματα (αφού η τάφρος
βρίσκεται στην λεγόμενη ζώνη του Άδη η οποία αποτελεί μέρος της Βενθικής ζώνης) ή από
αέρια που βγαίνουν απ’ τον βυθό εξαιτίας της ηφαιστειακής δραστηριότητας, αφού το φως
δεν φτάνει τόσο βαθειά.
7. Έκθεση πυρηνικών αποβλήτων
Η τάφρος των Μαριάνων είναι πιθανόν περιοχή έκθεσης πυρηνικών αποβλήτων.
Αυτοί που ρίχνουν τα πυρηνικά μέσα στην τάφρο το κάνουν στην ελπίδα ότι η κίνηση
των τεκτονικών πλακών θα τα σπρώξει μέσα στον μανδύα της Γης όπου θα καούν μια
για πάντα. Ωστόσο πάλι γίνονται προσπάθειες για να σταματήσει αυτό.
8.
9. Πηγές
Πληροφορίες: Wikipedia
Χάρτες: Google Earth
Εικόνες: http://www.nbcnews.com/id/46983709/
http://oceanexplorer.noaa.gov/explorations/03fire/background/plan/media/
xsection.html
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bathyscaphe_Trieste_Piccard-
Walsh.jpg
http://www.soest.hawaii.edu/SOEST_News/AGU2003/pfryer.htm
http://www.ceoe.udel.edu/extreme2004/geology/trieste.html
http://en.wikipedia.org/wiki/File:JamesCameronHWOFOct2012.jpg
http://www.dvice.com/sites/dvice/files/styles/blog_post_media/public/imag
es/Giant-amoebas-mariana-trench.jpg
http://iliketowastemytime.com/sites/default/files/imagecache/blog_image/
mariana_trench_creatures3.jpg
