new reality today - ethiek - Maarten Swinkels

15/02/11

Alle beschrijvingen
v a n e t h i e k
zijn tijdelijke
veronderstellingen

Beest of heilig boontje
25 jan 2011

Hoe raken we verslaafd aan het stellen van ethische vragen
en kunnen we niet meer stoppen?

maarten swinkels www.newshoestoday.com

Waarom durven zoveel
mensen de ethische
vraag niet te stellen?

2 www.newshoestoday.com

My passion is to open growth and vitality in organisations, teams and individuals. I use
travelling as a metaphor to find answers to strategic change and exploring new life in
organizations. After more than 20 years experience in improvement and strategic
change issues I believe in:
- The ambition and orientation to come and go outside
- An organisational design that creates and invites effective interaction patterns;
- The power of creation of all the people within the organisation.

For me it is great to help people and organisations to find perspective again in art of
living; creative power, innovation, more humanity and friendship. The organisation as a
valuable community

Ik neem organisaties en personen mee op reis
naar nieuwe bestemmingen: groei, innovatie,
Maarten Swinkels bezieling, duurzaamheid, energie, fun en
vitaliteit. Is het goed wat hier gebeurt?
Experience: Change management & organisation development; innovation;
Team development & Leadership development / coaching; Process (re)design
and enabling human competences; Organisation structuring & Cooperation
issues; Development of challenging Visions
Markets: Process industry, manufacturing industry, transport, utilities and
infrastructure, Maintenance providers, Contracting
Clients: DSM, AKZO Nobel, Prorail, Corus, HMC, Fujitsu, Red Bull, TiasNimbas
business school, Quadraam, Lekkerland, Chrysal, Grontmij, Goudappel coffeng,
Isover, Ministry of Defence, RAD, OCW and VROM
Methods : Whole Brain Dominance Ned Herrmann; World Class Manufacturing;
operational excellence; benchmarking; Lateral thinking; Options for Change;
Business Process Management; strategy development; (team)coaching.


1.  DEZE TIJD VAN GOOGLELICIOUSNESS IS ETHISCH BELAST
Ethiek vraagt om referentie en hedendaagse referentie lijkt ethiek
in de weg te staan. Angst voor de barbaren.

2.  ETHIEK STAAT AAN DE BASIS VAN PERSOONLIJK
LEIDERSCHAP
Elke persoonlijke keuze maakt je ethisch zichtbaar

3.  DURF DE ETHISCHE VRAAG TE STELLEN!
Attitude, reflecteren,
ethiek kun je leren; goede vragen stellen

4.  PRATEN OVER ETHIEK HEEFT EEN TRANSFORMERENDE
WERKING
medeleven met beesten (hufters) en genegenheid voor boontjes
(heiligen) geeft basis voor een convergerende en
4
werkelijkheidsverruimende dialoog. Identiteit maak uit
www.newshoestoday.com

Voorbeeld 1: handen_van_god of …..


Voorbeeld 2: integriteit …


beest of heilig boontje?
Waar sta jij? Waarom? Voorbeeld? Verder....


even luisteren


Waarover gaat ethiek?

•  Over normen en waarden
•  over goed en kwaad
•  Moeilijke vragen
•  Basale vragen
•  Grote onderwerpen (leven en dood)
•  kleine onderwerpen
(goed of fout; schuld of schaamte)

Is het goed wat hier gebeurd?

Waarover gaat ethiek? (2)
! Ben !
ik we
Kom ik l op
wel op de go
e
waarde voor w de weg?;
1.  Even stilstaan en afstand nemen vind vind?
ik ei
a
- Wel t ik van
Zelfst genlij ke wa
2.  Wat behoor ik te doen? Solida
andigh
ei
k bel arden
angrij
(regels en normen) riteit d ? Vertro k?
waarom ? Pli uwen?
En hoe wil ik leven, ook op werk? cht
Heb ik vind ik ze sbesef? En
d b
(idealen en waarden) Aan w aar goede r elangrijk?
elke e
3.  Ethiek probeert het goede te voorra belang denen voor?
ng? A a en ge
klant n het e
omschrijven die ge b e l a n g f ik
Aan holpen van de
het
4.  Ethiek vraagt dan om dat te organi
satie
belang wil wo
rden?
van
doen wat jezelf of wat anderen orde
moet
die de
zien financ de
mijn iën op
goed en waardevol vinden eigen te ho
ud
missch
i belang en? Aan
5.  Ethiek nodigt je uit om over dat te ko en bang zel ?Ben
ik
men? f in
wat i Hoe k de kne
alles na te denken: is het goed? laat
k waa
rdevol
om ik
op vo
l
ik da vind or
t aan e
andere n hoe
n zie
n?
!


Perspectieven
•  Het handeling-perspectief:
het handelen dient aan bepaalde plichten of geboden te
beantwoorden (plichtethiek; deontologie)

•  Het situatie-perspectief:
wat wordt beoogd en bereikt? Doelethiek: het handelen wordt
beoordeeld vanuit het doel en de (verwachte) gevolgen

•  Het actor-perspectief
Hierin valt het accent op de morele houding en gezindheid van de actor.
In deze benadering is het goede handelen het handelen zoals een goed,
een deugdzaam mens zou doen: Deugdenethiek


Waarom? Waarom niet?
•  Voorbeelden/incidenten die om bijsturing vragen
•  Werken aan integriteit van de organisatie en personen
•  ‘onderhoud’ van de eigen organisatie
•  Identiteit voeden en koesteren
•  Bewustzijn op eigen handelen vergroten
•  Verantwoordelijkheid nemen
voor iets wat groter is dan jezelf
•  Gedeelde opvattingen over professionaliteit
•  Tegen onverschilligheid, voor verschilligheid


Drog redenen … ethiek killers
"iedereen doet het",
"als ik het niet doe, doet mijn concurrent het wel",
"we zijn niet Roomser dan de paus",
"zaken doen is oorlog",
"het is eten of gegeten worden",
"zolang niemand er achter komt",
"we voldoen aan wet en regels",
"het is een kwestie van smaak",
"dit is de enige manier om carrière te maken”,
"de ander heeft net zo goed boter op zijn hoofd".


WHY
E thie k!

14
NOT ?!


&
We willen zo graag, maar ...

V
e
i
l
i
g
h
e
i
d

V
r
i
j
h
e
i
d


Veiligheid
•  Automatisering
•  Systemen
•  Protocollen
•  Procesflows

•  Verantwoordelijkheid
geïnstitutionaliseerd

•  Daglozen

Een dagloze is iemand die de middelen niet heeft om zich een dag te kunnen veroorloven. De dagloze leeft loze dagen. De dag is er wel, maar hij ziet het (nog) niet.
Er is gebrek aan aandacht voor het moment. Er is weinig bewustzijn op de persoonlijke verantwoordelijkheid en betekenis geven aan het moment.


Vrijheid
•  Spectaculariteit
•  Vele fragmenten
•  zappen of snappen
•  Waarom? of waarom niet?
•  Google of Britannica?
•  Schubben of longen?
•  Nieuwe werken
•  Virtueel
•  Populisme of nieuwe
bezieling

•  Dagtiest,
kunstenaar, zonderling


Oefenen: welke ethische vraag zie je
30 situaties

•  Welke perspectieven
spelen er?
•  Welke waarden spelen
een rol?
•  Zie je een ethisch
vraagstuk?
•  Stel je vraag?

•  Welke stakeholders spelen een rol?
•  Wie is moreel aanspreekbaar?
•  Welke aanknopingspunten geeft de ethische code?
•  Het formuleren van een oplossing


politiek


BELGEN DEMONSTREREN SCHANDE, NOG GEEN REGERING

Zo’n 35 duizend Belgen hebben zondag in Brussel gedemonstreerd voor dat er zeven maanden na de verkiezingen nog geen kabinet is. Ook werd
een nieuwe regering en voor nationale eenheid. Ze vinden het een schande geprotesteerd tegen een mogelijke splitsing van het land. Foto Reuters


Leden van de Groenen in het Europees Parlement protesteren tegen de Hongaarse mediawet. De nieuwe tijdelijk
voorzitter van de EU, de Hongaarse premier Orbán, werd meteen fel op de wet aangevallen. Foto Reuters

EU-voorzitter Orbán direct
onder vuur in parlement
Van onze correspondent de media de macht. Bij u contro- Zichtbaar geïrriteerd zegt Or-
24 Marc Peeperkorn leert de macht de media’, opent bán verbaasd te zijn dat ‘zo veel www.newshoestoday.com
de sociaal-democatrische leider gerespecteerde afgevaardigden
BRUSSEL De Hongaarse premier Schulz de aanval. Hoewel de Euro- zo’n verkeerde voorstelling van
Orbán is de kritiek op zijn media- pese Commissie nog onderzoekt zaken geven’. Hij spreekt over ‘be-
wet beu. ‘Dit gaat helemaal niet of de mediawet haaks staat op EU- ledigende opmerkingen’. ‘Ik heb
meer over de wet’, bijt hij woens- regels, heeft Schulz zijn oordeel onder een dictatuur geleefd. Dat
dag zijn criticasters in het Euro- al klaar: ‘Trek in die wet. Nu!’ er nu vraagtekens worden gezet
pees Parlement toe. ‘Het steekt u Cohn-Bendit (Groenen) trekt bij de Hongaarse democratie, kan

man


Boer zoekt vrouw!

fotograaf

BOER FRANK BOER MARCEL BOERIN ANNEMARIE BOER GIJSBERT BOER RICHARD
Frank (26) heeft een Marcel (44) heeft een Annemarie (32) is de enige Gijsbert (35) heeft een Richard (50) is een echte
geitenhouderij in Limburg, met akkerbouwbedrijf in Limburg, boerin in Boer zoekt Vrouw. Ze melkveebedrijf in Utrecht. Ook ondernemer. Hij woont in
1.500 melkgeiten, 2.800 lam- waar hij aardappels verbouwt. heeft een melkveebedrijf en hij kreeg veel brieven. Uit Duitsland, vlak bij de grens, en
metjes, 16 dekbokken, Op zijn boerderij zijn ook een kaasmakerij in Zuid-Holland. Ze 810 inzendingen koos hij bezit een enorme stal met ruim
4 kippen, 2 hanen en 2 Cana- hond en een kat te vinden. ontving 172 brieven. Vanwege Femke, José en Yvonne. duizend koeien – en een
dese ganzen. Hij deelt het Boer Marcel heeft een de vele uren die ze moet Zondagavond viel het doek melkcarroussel! Hij kreeg
werk met drie medewerkers. kinderwens en houdt van besteden aan het maken van voor Yvonne, omdat ze volgens 111 brieven. Annemieke, Heidy
Boer Frank kreeg de meeste skiën. Hij kreeg 65 brieven. kaas, heeft ze weinig tijd Gijsbert te weinig moeite deed en Susan mochten komen
brieven: 1.029. Hij koos Anita, Daaruit koos hij de Poolse gehad voor Adriaan, Harrie en om de gesprekken gaande te logeren op de boerderij.
Judith en Berber. De laatste weduwe Ksenia, Marita en Johannes. Volgende week houden. Gijsbert houdt van een Volgende week stuurt hij een
heeft hij inmiddels naar huis Sonja. De laatste moest zondag stuurt ze een van hen weg. Ze berehap met satésaus en zoekt vrouw weg. Richard heeft al
gestuurd. De ideale vrouw van het strijdtoneel verlaten. Zijn zoekt een man met een vrolijk een zelfstandige, ﬂexibele vier kinderen, en dus is er ook
Frank is enthousiast, ideale vrouw is ondernemend, karakter, een echt vrouw. Maar het belangrijkste plek voor zes. Vervelendste
optimistisch en spontaan. zelfstandig en eenvoudig. gezelligheidsdier. vindt hij dat het klikt. klus? Knoeien in de stront.

Aantal kijkers stijgt per seizoen
Het gemiddelde en hoogste aantal kijkcijfers van Boer zoekt Vrouw, in miljoenen per seizoen
Gemiddelde aantal Hoogste aantal
5

4
3

2

Wat moet Gullit in Tsjetsjenië
bij een man als Kadyrov?
Ruud Gullit wordt trainer van Terek Grozny, de club van de Tsjetsjeense president
Ramzan Kadyrov – een man aan wiens reputatie honderden ‘verdwijningen’ kleven.
Van onze correspondent
Arnout Brouwers

M OSKOU Na de mislukte campagne
om het wereldkampioenschap voet-
bal naar Nederland te halen heeft
Ruud Gullit een nieuwe taak op zich
genomen: hij wordt de trainer van
Terek Grozny. Dat is de club van Ram-
zan Kadyrov, de Tsjetsjeense leider
die door Russische mensenrechten-
activisten verantwoordelijk wordt
gehouden voor moord, honderden
‘verdwijningen’, marteling en de on-
derdrukking van vrouwen.
Waarom zou iemand die als am-
bassadeur voor de BV Nederland de
wereld afreisde, zich nu tot uithang-
bord maken van de man die bij critici
te boek staat als een van de contro-
versieelste mensenrechtenschen-
ders van Europa?
Gullit zelf was woensdag niet be-
reikbaar voor commentaar. Maar vol-
gens Aleksandr Tsjerkasov van de be-
faamde Russische organisatie Me-
morial, is het zonneklaar dat hij zich
als trainer van Terek voor het karretje
van Kadyrov laat spannen. ‘Natuur-
lijk heeft voetbal een politieke kant’, De Tsjetjeense leider Ramzan Kadyrov (midden) op de tribune bij een wedstrijd van zijn voetbalclub Terek Grozny. Op zijn initiatief is Ruud Gullit aangetrokken
zegt Tsjerkasov. ‘Het is een mooi in- als hoofdtrainer van de ploeg. Kadyrov wordt door mensenrechtenorganisaties gezien als het brein achter honderden verdwijningen in zijn land. Foto EPA
strument in de handen van politici.’
Sportprestaties en sportsterren ver- veroordeeld in een smaadproces. Na- heel ongebruikelijk. Voor het eerst verminkte lijken van zeven vrouwen stekertje gebruiken. En Ruud Gullit
schaffen legitimiteit en prestige – dat dat kort daarop nog enkele activis- sinds vele jaren werd Grozny niet ge- werden gevonden, zei Kadyrov dat is zeker een grote opsteker, schrijft
is bekend in alle uithoeken van de ten in Tsjetsjenië door onbekenden associeerd met oorlog of geweld, hun dood terecht was, omdat ze ‘lich- Dmitri Simonov van Sport Express.
wereld, en zeker in wat eens de Sov- werden vermoord, gooide Memorial maar met een humanitaire gebeurte- te zeden’ hadden. ‘Niemand kan ons ‘Gullit is een wandelende positivo,
jet-Unie was. de handdoek in de ring. nis. Ik heb die dag veel vrolijke jonge vertellen geen moslims te zijn.’ een lieverdje en een goeierd – in alles
Medewerkers van Memorial beho- Ondanks alle kritiek heeft Tsjerka- gezichten gezien.’ Het steriele uiterlijk van Grozny, de tegenpool van Grozny. Het lijkt
ren tot een klein groepje dappere sov ook zelf ervaren wat een opsteker waar Gullit vanaf maart de helft van erop alsof Terek Grozny niet alleen
Russen dat zo lang mogelijk mensen- het was toen twee jaar geleden Terek Hiddink de week met zijn team zal verblijven, uit was op een trainer, maar op een
rechtenschendingen in Tsjetsjenië is Grozny weer in de hoogste Russische Vooraf heeft Gullit zich laten bijpra- laat onverlet dat er geregeld zelf- mens-feest.’
30
blijven documenteren. Totdat medio divisie mocht spelen – en zijn thuis- ten door Guus Hiddink, de eerste bui- moordaanslagen worden gepleegd. Ook de grote baas zelf is verguld, www.newshoestoday.com
2009 de directrice, Natalja Estemiro- wedstrijden in het kleine maar gere- tenlandse bondscoach ooit in Rus- Of grotere acties, zoals de aanval op beaamt woordvoerder Kasbek
va, in hartje Grozny werd ontvoerd noveerde stadion van Grozny kon af- land. Hiddink raakte in de ban van de het Tsjetsjeense parlement van afge- Chadzjijev van de club wiens officiële
en op brute wijze vermoord. De di- werken, in plaats van in een naburi- groeimogelijkheden van het Russi- lopen herfst. naam luidt ‘Terek Grozny vernoemd
recteur van Memorial in Moskou ge republiek. ‘Ik was toen erg onder sche voetbal – en niet alleen vanwege President Medvedev noemde de si- naar Achmad Kadyrov’ (Ramzans va-
hield Kadyrov persoonlijk verant- de indruk van de atmosfeer in de het salaris dat miljardair Roman tuatie op de Russische Kaukasus vo- der, red.). ‘Gullit is een grote naam in
woordelijk voor de moord, en werd stad. Zo vredig en vriendelijk – echt Abramovitsj hem betaalde. Hij raak- rig jaar ‘het grootste nationale pro- de voetbalwereld dus onze voorzitter

vrouw


Bent u ook benieuwd of de vrouwelijke parlementsleden dinsdagmiddag allemaal
kortgerokt de eed komen afleggen? Gwendolyn Rutten (Open Vld) deed alvast
een warme oproep aan haar vrouwelijke collega's om in een rokje naar het
parlement af te zakken.
De discussie begon toen Siegfried Bracke (N-VA) zijn partijgenote Kim Geybels "te
sexy" noemde omdat ze in een kort, donkergroen broekpakje was verschenen in de
Senaat.
21e eeuw


‘80-jarige kan zwanger worden’
Nederland is het braafste jongetje van de klas als het om onvruchtbaarheid gaat.
Een 62-jarige Friezin ging naar het buitenland om via eiceldonatie zwanger te worden.
Van onze verslaggeefster Twente een 57-jarige vrouw van een Met eiceldonatie is echter alles mo- Oost-Europese vrouwen rond. Je mand in Nederland bereid is om mee
Maud Effting zoontje. De oudste moeder ter we- gelijk. ‘Daarmee kun je een vrouw van kunt ze gewoon uitkiezen.’ te werken aan een zwangerschap van
reld zou een 70-jarige Indiase vrouw 80 nog zwanger maken als je dat wilt.’ De grens voor eiceldonatie zou in vrouwen boven de 50 jaar.’
AMSTERDAM Een 62-jarige vrouw zijn, die in 2008 een tweeling kreeg. Maar een zwangerschap met 62 jaar Nederland best opnieuw ter discus- Nederland is wat onvruchtbaar-
uit Harlingen is volgens Friese De Roemeense hoogleraar en schrijf- zou niet moeten kunnen, vindt hij. sie mogen staan, vindt hoogleraar heid betreft vaak het braafste jonge-
media zwanger van haar eerste ster Adriana Iliescu werd wereldbe- ‘Dat geeft aanzienlijke risico’s. Het voortplantingsgeneeskunde Bart tje van de klas, zegt Fauser. ‘We mo-
kind. Ze is via eiceldonatie en een roemd door op haar 66ste van een kind kan veel te vroeg geboren wor- Fauser van het UMC Utrecht. ‘Een gen hier geen testiculair zaad uitne-
Zuid-Europese kliniek in ver- meisje te bevallen. den en handicaps oplopen. Ook kan leeftijd van 45 is arbitrair. Die zou men bij mannen die geen zaad in
wachting geraakt en zou in april Vrouwen van middelbare leeftijd het kind, of de moeder, overlijden. wellicht hoger kunnen, bijvoorbeeld hun ejaculaat hebben. In België doen
uitgerekend zijn. kunnen in principe alleen zwanger Toch wijken steeds meer Nederlan- naar 50. Daar moeten we niet te dog- ze dat al 15 jaar. Daar begint iedereen
raken via eiceldonatie (met de eicel- ders uit naar het buitenland, omdat matisch over zijn.’ te proesten als ze onze regels horen.’
De vrouw is alleenstaand en wil voor- len van een jongere vrouw). In Neder- de regels daar soepeler zijn, zegt Kre- ‘Het infertiliteitstoerisme neemt De 62-jarige vrouw uit Harlingen is
lopig niet in de publiciteit treden land is eiceldonatie toegestaan tot mer. Zo mag in Nederland niet wor- steeds grotere vormen aan’, stelt Fau- waarschijnlijk via een Italiaanse kli-
over haar beweegredenen. en met 45 jaar, volgens richtlijnen den betaald voor eiceldonatie, maar ser. ‘Voor je het weet komt iemand niek zwanger geraakt in een ander
Haar zwangerschap wordt beves- van de vereniging van gynaecologen. in landen als Spanje wel. ‘Daar han- zwanger van een drieling terug en land. ‘In Italië is eiceldonatie verbo-
tigd door familielid en NOS-verslag- Ivf met eigen eicellen is op die leef- gen in de metro reclames waarin dan zitten wij met de problemen. We den’, zegt Kremer. ‘Sinds een paar
gever Martijn Bink. Als de vrouw be- tijd zinloos, zegt hoogleraar voort- vrouwen wordt gevraagd voor 1000 moeten ons realiseren dat we niet op jaar hebben ze daar zeer strenge wet-
valt, is ze voor zover bekend de oud- plantingsgeneeskunde Jan Kremer euro eenmalig eicellen af te staan.’ een eiland leven. Maar het belang geving, mede doordat artsen zoals
ste moeder in Nederland van een van het UMC St. Radboud. ‘Dan zijn Ook Cyprus is berucht. ‘Rond de van het kind moet niet onder de tafel Antinori er in het verleden zo’n potje
pasgeboren kind. In 2005 beviel in de kansen minder dan 1 procent.’ privéklinieken daar hangen allemaal worden geveegd. Ik denk dat nie- van hebben gemaakt.’


kind


Alle vriendinnen
een liefdesbloem
Rozen voor je heimelijke liefde, je hartsvriendin of de conciërge. Op
veel scholen werden die gisteren anoniem uitgedeeld. Op het Fons
Vitae Lyceum in Amsterdam ging de leerlingenraad met 150 rozen
langs de lokalen.
Door Aimée Kiene en Sterre Lindhout Foto’s Julius Schrank

BORIS LYPPENS (16), 4 havo: LIZA DELABEDEVA (16), 5 havo: NINA MALBASIC (12), brugklas:
‘Deze roos was anoniem, dat vond ik eerst wel erg, want men- ‘Eerlijk gezegd zijn deze rozen van een vriendin. Ik heb er geen ‘Ik weet niet van wie ik deze roos heb gekregen, maar wel van
sen zaten me zo weird aan te kijken. Later zeiden mijn vriendin- gekregen, maar dat vind ik niet zo erg. Het is toch een beetje iemand die blijkbaar mijn naam weet! Er staat: Rozen zijn rood,
nen dat zij me de roos hadden gegeven, toen was ik wel blij. Ze voor de grap allemaal. Ik heb er wel voor gezorgd dat een vrien- violen zijn blauw, ik wil graag verkering met jou. Mijn vriendin-
vinden me lief, aardig, leuk. En ik hen ook: het zijn hele leuke, din een roos heeft gekregen van haar vriendje. Hij zit hier niet nen gingen heel hard gillen toen ze in de klas die roos kwamen
lieve meisjes. Ik word niet wakker met kriebels in mijn buik op meer op school, maar ik heb namens hem een roos voor haar brengen. Zij denken te weten wie het is, maar ik weet het echt
ZOË JOLINK (12), brugklas: Valentijnsdag, maar het is wel een dag die de kalender opﬂeurt.’ gekocht. Nu heeft ze geen idee van wie die roos is.’ niet. Ik ben natuurlijk wel heel nieuwsgierig.’
‘Deze heb ik niet van een jongen, hoor.
Gewoon van mijn beste vriendinnen, Ruby
en Tommie. Ik heb ook geen roos verstuurd.
Ik zou het wel durven, als ik verliefd was.
Maar dan zonder naam. Hoe noem je dat?
O ja, anoniem. Dat zou ik doen, een anonie-
me roos. Maar ik vind Valentijnsdag ook CHARLIE (12), brugklas:
gewoon gezellig. Het haarbandhart heb ik ‘We hebben met ons vriendinnengroepje afgespro-
zelf gemaakt, gisteren.’ ken dat we elkaar allemaal een valentijnscadeau
zouden geven. Gewoon iets kleins, van 8 euro of-
zo. Ik heb dit kettinkje gekregen, echt leuk, en nog
een enkelbandje, maar dat heb ik nu niet om. Ik
wilde ook wel rozen sturen, gewoon naar vrien-
dinnen, maar toen we ze vorige week konden ko-
pen had ik steeds geen geld bij me. Stom, hè? Als
ik verliefd was zou ik ook een roos sturen, niet
zo’n kleintje, maar een enorme.’

YOUSSRA BOUCHENGOUR (13), brugklas:
‘Ik heb deze roos van Beer gekregen, een jongen
uit mijn klas. Hij had een heel boeket gekocht
en die heeft hij gewoon weggegeven. Elk meisje
JAIR MATURIN (16), 5 vwo, kreeg er eentje. Dus het was niet echt speciaal,
kocht rozen voor want ik ben niet verliefd op hem en hij ook niet
LARA LESER (16), 4 vwo: op ons. Maar ik vind het wel leuk. Valentijn is
‘De rozen die je op school kunt een leuke dag, iedereen geeft elkaar cadeautjes.
kopen vind ik een beetje armoedig. Het is gezellig, niemand maakt ruzie. Ik heb zelf
En één roos is ook een beetje weinig, aan niemand een roos gestuurd.’
daarom heb ik een bos gekocht. Voor
schooltijd, bij de kiosk. Lara en ik heb-
ben drie maanden verkering, dus
dit is onze eerste Valentijn. Eigenlijk
vind ik het veel te commercieel.
Maar het is ook wel een mooi gebaar,
zo’n bos rozen.’

JONAS SMULDERS (17), 4 havo:
‘Ik heb deze roos van een meisje, maar ik
zeg niet van wie. Het is een heel mooi en
ontzettend lief meisje. Wat ze erbij heeft
geschreven is persoonlijk, dat kan ik jou
toch niet vertellen. Het was zoiets van: je
bent de enige voor mij. Ik heb haar ook
een roos gegeven, maar anoniem. Ik vind
Valentijnsdag eigenlijk een beetje een
commerciële ophoping, maar ja, de rozen
waren beschikbaar.’
MICHELLE MOOLENAAR (17), 4 havo: THOMAS VAN LUIN (17), 4 havo: LOTTE THURKOW (16), 4 havo:
‘Twee van mijn rozen zijn serieus. Eén is van een vriendin, één ‘Ik heb je lief, staat er op mijn roos. Het is niet van een meisje, ‘Eén roos is van een vriendinnetje. Van de ander heb ik geen
van Pim en één van Kyle. Kyle stuurde: ‘Aan me tijger. Alles op helaas, maar van een vriend van me. Voor de grap, weet je. Ik ﬂauw idee. Ik wil je, staat erop. Ik weet niet of het voor de grap
ze tijd.’ Ik heb zelf een roos aan een vriendin gestuurd, eentje vind die rozen een beetje onzin, maar ook wel leuk, op zich. Ik is, of serieus. Zelf heb ik alleen maar rozen aan vriendinnen ge-
aan Pim, eentje aan Kyle en eentje aan een andere jongen. Ik heb een roos gestuurd naar een meisje – ik zeg niet wie. Het is stuurd. Voor de jongen die ik leuk vind, doe ik liever iets orgine-
vind iemand wel leuk, al weet ik niet of het wat wordt. Iedereen een moeilijke situatie. Nee, eigenlijk heb ik helemaal geen roos lers. Tijdens de les heb ik sneaky een pakje sigaretten in zijn tas
vindt Valentijn stom en commercieel, maar ik vind het leuk.’ gestuurd. Niemand die ik ken stuurt serieus rozen.’ gestopt, een speciale Valentijnseditie.’


Ketenen van Brandon wekken
alom verontwaardiging
Van onze verslaggeefster
Anneke Stoffelen

AMSTERDAM De 18-jarige Brandon
zit volgens zijn moeder al drie
jaar ‘als een gekooid dier’ opge-
sloten in zorginstelling ’s Heeren
Loo. Dinsdag uitgezonden video-
opnamen wekken afschuw. De
PvdA wil in een spoeddebat van
het kabinet weten of dit vaker
voorkomt.

Het antwoord daarop is: ja. Volgens
onderzoeker Bert Lendemeijer verke-
ren in Nederland tientallen verstan-
delijk gehandicapten in vergelijkba-
re situaties. ‘Ik heb dit veel vaker ge-
zien. Het gebeurt uit pure wanhoop.’
Lendemeijer doet onderzoek naar se-
paratie in de psychiatrie en de zorg.
‘Met de verstandelijk gehandicapten
zijn ze het creatiefst. Zo’n ijzeren
beugel aan de muur kom je in de psy-
chiatrie niet tegen.’
Dinsdag zond EO Uitgesproken
schokkende beelden uit, gemaakt in
zorginstelling ’s Heeren Loo in Erme-
lo. Brandon loopt rond in een tuig,
dat met een riem is vastgebonden
aan een ijzeren beugel aan de muur.
Hij bevindt zich in een kale ruimte,
vergelijkbaar met een isoleercel en
hij heeft anderhalve meter bewe-
gingsruimte. Brandon is licht ver-
standelijk gehandicapt en lijdt daar-
naast aan een zeldzame combinatie
van psychiatrische stoornissen. Videobeeld van de geketende Brandon in zorginstelling ’s Heeren Loo in Ermelo.
Zijn moeder Petra van Ingen zei
dinsdag op Radio 1 dat haar zoon al iedereen daar in huis zo vast zit.’ ontdekt. ‘Uitzonderlijke situaties Maar de mensonterende kant wordt
sinds zijn 15de op deze manier leeft. Ze hoopt dat publiciteit de zaak in worden altijd door een team van ex- binnenskamers gehouden. De rapen
42 ‘Hij is al tweeënhalf jaar niet naar beweging brengt. Dat lijkt te lukken: terne experts bekeken. Dat is hier ge- www.newshoestoday.com
zijn nu gaar omdat de zaak naar bui-
buiten geweest.’ Onderwijs krijgt hij de PvdA vroeg direct om een spoed- beurd. Er is helaas geconcludeerd ten komt. Maar de rapen waren twee
terwijl hij zit vastgeketend. Zijn tuig debat. Ook de Inspectie voor de Ge- dat er op dit moment geen andere jaar geleden al gaar. Toen had ’s Hee-
gaat af als er niemand in zijn cel is en zondheidszorg ging dinsdag in aller- oplossing voor Brandon is.’ ren Loo moeten ingrijpen.’
als hij slaapt. Contact met andere ijl poolshoogte nemen. Volgens een Lendemeijer noemt dit tunnelvi-
kinderen heeft hij niet. ‘Hij denkt dat woordvoerster zijn geen misstanden sie. ‘Op papier zal het wel kloppen. BINNENLAND PAGINA 9

Vlaamse scholen trekken steeds
meer Nederlandse kinderen
Dagblad De Morgen derlandse nationaliteit ingeschre- Uit de cijfers blijkt dat de toename
Kim Herbots ven. Het afgelopen schooljaar was het grootst is in het basisonderwijs.
hun aantal gestegen tot 21.846, zo Daar stijgt het aantal Nederlandse
BRUSSEL Het aantal Nederlandse blijkt uit cijfers van het Vlaamse mi- leerlingen van 4.235 naar 8.711.
kinderen dat naar Vlaamse scho- nisterie van Onderwijs. Afgezien van de lagere leeftijds-
len gaat, is in de afgelopen zeven ‘Wij hebben altijd een groot aan- grens kiezen ouders ook voor Vlaam-
schooljaren met 43 procent geste- deel Nederlandse kinderen gehad’, se scholen omdat die beter en goed-
gen – het zijn er nu bijna 22.000. koper zouden zijn. ‘Er is écht een ver-
Nederlandse gemeenten probe- schil’, zegt schooldirecteur Van Gel-
ren het tij te keren. ‘We willen
niet dat onze scholen voor de
Aantal ingeschreven der. ‘Zeker voor wiskunde.’
In Nederland proberen grensge-
helft leegstaan omdat iedereen scholieren gestegen meenten te achterhalen wat de
in België zit’, zegt Frank van Vlaamse scholen zo populair maakt.
Driessche, wethouder van Onder- tot bijna 22.000 ‘We willen niet dat onze scholen voor
wijs in Hulst. de helft leegstaan omdat iedereen in
Vlaanderen zit’, zegt Frank van Dries-
De Erasmusschool in het Vlaamse Es- zegt Bart Weemans van De Hoge sche, wethouder van Onderwijs in
sen haalde vijftien jaar geleden met Geest in De Klinge. ‘De grens loopt Hulst. ‘We onderzoeken wat de aan-
een busje de Nederlandse leerlingen dan ook letterlijk door de school. trekkingskracht van de Belgische
thuis op. Er stapten elke morgen wel- Maar wat we de laatste jaren zien, is scholen is en wat wij kunnen doen
geteld zeven kinderen in. ‘Nu zijn dat dat ze hun hele schoolcarrière in om onze scholen net zo succesvol te
er 90’, zegt directeur Kathleen Van Vlaanderen doorlopen. In Nederland maken.’
Gelder. ‘De laatste jaren hebben we kunnen kinderen pas vanaf hun vier- Eén scholengroep in Hulst heeft
het aandeel Nederlandse kinderen de naar school. Ouders stuurden hun een aanvraag ingediend om ook van-
zien stijgen van 30 naar 50 procent.’ kinderen van 2,5 jaar naar hier, en af 2,5 jaar onderwijs aan te bieden.
In het schooljaar 2002-2003 ston- brachten ze vanaf hun vierde naar Een ander wacht die toestemming
den bij Vlaamse basis- en secundaire een Nederlandse school. Nu blijven niet af en voorziet alvast in ‘didacti-
scholen 12.431 kinderen met de Ne- ze hier.’ sche’ opvang voor jongste peuters.


samenleving


http://www.psfk.com/2009/08/far-food-food-miles-you-can-see.html www.newshoestoday.com

bedrijf


VIER VRAGEN SLAVERNIJ IN DE 21STE EEUW

Halen ethische codes dan niets uit?
De Rotterdamse graanhandelaar Nidera maakt zich volgens de Argentijnse justitie
schuldig aan slavernij. Bestaat slavernij dan nog steeds?

Slavernij? Anno 2011? kregen slaag tijdens het werk en dat milieuvriendelijkheid van bio-etha- ring, maar een onderdeel van de voor de producent die het goed-
‘Slavernij’ klinkt even archaïsch als allemaal voor een hongerloon. nol, waarop we ‘schone’ auto’s laten routine.’ koopst is. En een van de belangrijkste
de postkoets of de guillotine. Maar Maar het kan nog veel erger, zoals rijden. Maar we vergeten erbij te ver- manieren voor producenten om die
helaas komt het nog regelmatig op de cacaoplantages van Ivoorkust, tellen dat de winning van ditzelfde Hoe kan slavernij nog steeds be- concurrentie aan te gaan is om de ar-
voor dat arbeiders in toestanden de suikerrietvelden van Pernambu- ethanol uit suikerriet heel wat min- staan? beid zo goedkoop mogelijk te ma-
werken die doen denken aan slaver- co in Brazilië of de palmolieplanta- der vriendelijk is voor de landarbei- ‘Het is inherent aan de complexiteit ken. Daarbij worden er nog al eens
nij. En dan gaat het niet eens over ges van Sumatra in Indonesië. ders. van ons voedselsysteem’, zegt Han concessies gedaan aan de arbeids-
Nidera – dat alle aantijgingen overi- Saturnino Borras van het Interna- ‘Ze leven in veredelde bunkers, Wiskerke, landbouwsocioloog aan omstandigheden.’
gens met klem ontkent. Neem het tional Institute of Social Studies aan werken urenlang in de brandende Wageningen Universiteit. Er zijn zo
Brabantse Someren in mei 2009, de Erasmus Universiteit deed veld- zon, tot ze van uitputting niet meer veel verschillende bedrijven en scha- Wordt daar dan niet tegen opgetre-
waar 36 veelal Roemeense asperge- onderzoek naar de Braziliaanse sui- kunnen. Hoe meer suikerriet ze snij- kels bij betrokken. Een grondstof den?
stekers hun werk in abominabele kerindustrie. ‘Het is verbazingwek- den, des te meer ze verdienen. Ieder gaat de hele wereld over voordat het Dat is nog niet zo gemakkelijk, zegt
omstandigheden bleken te moeten kend dat er in de 21e eeuw, in indus- jaar sterven er op de suikerrietplan- eindproduct bij ons op het bord ligt. Sanne van der Wal van de Stichting
doen. Ze werden opgesloten in een triële landen als Brazilië, nog steeds tages honderden mensen van uit- Supermarkten en voedselverwerken- Onderzoek Multinationale Onderne-
brandgevaarlijk en vervuild pand, slavenarbeid is. We juichen om de putting. Hun dood is geen uitzonde- de bedrijven kiezen uiteindelijk toch mingen (Somo). ‘In de ontwikke-
lingslanden zijn niet alleen de regels
minder streng, maar is vooral de
handhaving van die regels een pro-
bleem.
‘Bovendien: er is veel armoede. Ar-
me mensen trekken van streek naar
streek, in de hoop werk te vinden. Zij
zijn sneller geneigd genoegen te ne-
men met slechte werkomstandighe-
den. Daarvan wordt door bedrijven
misbruik gemaakt. Die houden zich
zogenaamd aan de wet, totdat blijkt
dat het niet zo is.’

Maar het barst toch van de certiﬁca-
ten, keurmerken en ethische codes
waarmee bedrijven pronken?
Dat klopt, maar hoe ga je controleren
dat bedrijven zich aan die mooie be-
loften houden, vraagt Saturnino Bor-
ras zich af. Daar komt bij, zegt Sanne
van der Wal, dat plantagehouders en
exporteurs vaak verder van het con-
sumentenbewustzijn afstaan dan de
merken van wie het eindprodukt in
de supermarkt ligt. Zij kunnen daar-
door soms enigszins onder de radar
opereren, in tegenstelling tot grote
multinationals zoals Nestlé of Unile-
ver.
Uiteindelijk, zegt Borras, zijn het
de regeringen die moeten optreden.
‘Alleen zij kunnen iets veranderen.
Want voor bedrijven druist de logica
van de verandering in tegen de logi-
ca van de winst. Een bedrijf zal de re-
gels altijd naar zijn hand proberen te
zetten als het daarmee meer kan ver-
dienen. Als het dat niet doet, doet
een ander bedrijf dat wel.’
Het hoofdkantoor van Nidera Handelscompagnie in Rotterdam. Foto Arie Kievit Jonathan Witteman


The image cannot be displayed. Your computer may not have enough memory to open the image, or the image may have been corrupted. Restart your computer, and then open the ﬁle again. If the red x still appears, you may have to delete the image and
then insert it again.


Welke situatie trekt
het meest aan je?

In duo
Stel een ethische
vraag en deel die
met ons


we
zijn
niet
alleen


praten over ethiek,
geeft je ‘identiteit’ terug


new reality today - ethiek - Maarten Swinkels

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Similaire à new reality today - ethiek - Maarten Swinkels

Similaire à new reality today - ethiek - Maarten Swinkels (20)

Plus de new shoes today

Plus de new shoes today (20)

new reality today - ethiek - Maarten Swinkels