Ky Mon Don Giap

1. Nh»ng y‰u tÓ cæn bän vŠ ñ¶n giáp
MuÓn lÆp thành ñ¶n giáp, cÀn phäi bi‰t nh»ng
y‰u tÓ sau Çây:
1. Phäi bi‰t Ti‰t Ç‹ tìm ra sÓ cøc.
2. Bi‰t ngày Ç‹ tìm ThÜ®ng, Trung, Hå nguyên
3. Bi‰t gi© Ç‹ tìm ra Tr¿c Phù và Tr¿c sº
4. Cùng các chi ti‰t khác
LÜu š :
1. Ti‰t : phäi xem lÎch ta ( âm lÎch ) nh»ng cuÓn
lÎch có ghi Ti‰t khí, nhÜ Ti‰t lÆp xuân, Ti‰t lÆp thu,
ti‰t Thu phân v.v...
2. Ngày : phäi bi‰t ngày âm lÎch thí dø ngày Giáp
tuÃt, ngày MÆu tš, ngày ñinh mão, låi phäi hi‹u
ngày Çó thu¶c vŠ con Giáp nào v.v...
3. Gi© : phäi bi‰t gi© âm lÎch ( xem giäi thích ª
nh»ng trang sau ).
4. Các chi ti‰t khác së ÇÜ®c lÀn lÜ®t trình bày sau.
260

2. Bäng Ti‰t Khí trong næm
DuÖng Ƕn Âm Ƕn
Th. Tr. Hå Th. Tr. Hå
ñông chí 1 7 4 9 3 6 Hå chí
Ti‹u hàn 2 8 5 8 2 5 Ti‹u thº
ñåi hàn 3 9 6 7 1 4 ñåi thº
LÆp xuân 8 5 2 2 5 8 LÆp thu
VÛ thûy 9 6 3 1 4 7 Sº thº
Kinh trÆp 1 7 4 9 3 6 Båch l¶
Xuân phân 3 9 6 7 1 4 Thu phân
Thanh minh 4 1 7 6 9 3 Hàn l¶
CÓc vÛ 5 2 8 5 8 2 Sng giáng
LÆp hå 4 1 7 6 9 3 LÆp Çông
Ti‹u mãn 5 2 8 5 8 2 Ti‹u tuy‰t
Mg chûng 6 3 9 4 7 1 ñåi tuy‰t
Xem hình vë trên, n‰u là Ti‰t ñông chí, Ngày xem
vào ThÜ®ng nguyên th©i ÇÜ®c dÜÖng Ƕn (1) cøc,
Ngày xem vào Trung nguyên th©i dÜÖng Ƕn (7)
cøc, Ngày xem vào Hå nguyên th©i dÜÖng Ƕn (4)
cøc.
Ho¥c ti‰t Hå chí, ngày xem vào ThÜ®ng nguyên
th©i Âm Ƕn (9) cøc, ngày xem vào Trung nguyên
th©i âm Ƕn (3) cøc, và ngày xem vào Hå nguyên
th©i âm Ƕn (6) cøc.
Thí dø: Ti‰t Thanh minh, ngày xem vào ThÜ®ng
nguyên th©i dÜÖng Ƕn (4) cøc, ngày xem vào Trung
nguyên th©i dÜÖng Ƕn (1 ) cøc, và ngày xem thu¶c
Hå nguyên th©i dÜÖng Ƕn (7 ) cøc.
261

3. Bát môn
ñ‡ môn Cänh môn Tº môn
ThÜÖng môn (Trung cung) Kinh môn
Sinh môn HÜu môn Khai môn
Khäm
( Hình 3 )
Các cºa cûa Bát môn cÛng n¢m ª vÎ trí cÓ ÇÎnh
khi chÜa phân chia Tr¿c sÙ. B¡t ÇÀu tính tØ Khäm
theo chiŠu thuÆn, phäi džc là HÜu, Sinh, ThÜÖng,
ñ‡, Cänh, Tº, Kinh, Khai. Khi g¥p DÜÖng Ƕn rÖi
vào trung cung ( sÓ 5 ) thì lÃy Tº môn; Âm Ƕn rÖi
vào trung cung thì lÃy Sinh môn.
273

4. Tam nguyên Phù ÇÀu
- Can Giáp K› gia v§i Tš Ng† Mão DÆu là
ThÜ®ng nguyên
- Can Giáp K› gia v§i DÀn Thân Tœ H®i là
Trung nguyên
- Can Giáp K› gia v§i Thìn TuÃt Sºu Mùi là
Hå nguyên
Giäi thích:
Thí dø : næm Tân Tœ tháng Bính thân ngày ñinh
dÆu. Ti‰t LÆp thu. Khªi trên lòng bàn tay theo chiŠu
nghÎch : ( Xem hình vë trang k‰ )
ñinh dÆu
Bính thân
ƒt mùi
Giáp Ng†
Xem nhÜ vÆy ngày ñinh dÆu tr¿c thu¶c Giáp Ng†,
mà theo Tam Nguyên Phù ñÀu ª trên th©i can Giáp
- K› mà gia vào Tš Ng† Mão DÆu là ThÜ®ng nguyên.
Ÿ Çây là Giáp Ng† nên thu¶c ThÜ®ng nguyên.
Xem bäng ti‰t khí ( trang 261 ), th©i ti‰t LÆp Thu là
Âm Ƕn gÒm các sÓ 2 5 8 . SÓ 2 là ThÜ®ng, 5 là
Trung và 8 là Hå nguyên, ª Çây ta bi‰t r¢ng ngày
ñinh dÆu thu¶c vŠ ThÜ®ng nguyên, vÆy ngày ñinh
dÆu là Âm Ƕn nhÎ cøc .
NhÜ vÆy, thí dø trên ÇÜ®c vi‰t låi rõ ràng là :
Næm Tân Tœ tháng Bính thân, ngày ñinh dÆu ti‰t
LÆp thu Âm Ƕn nhÎ cøc.
264

5. Giáp Ng†
ƒt mùi
ƒt mùi
Bính thân
ñinh dÆu
265

6. Thí dø : Næm Tân tœ tháng K› h®i ngày Quš
dÆu Ti‰t LÆp Çông. B¡t ÇÀu khªi trên lòng bàn tay,
Çi theo chiŠu nghÎch : ( xem hình trang k‰ )
Quš dÆu
Nhâm thân
Tân mùi
Canh ng†
K› tœ
NhÜ vÆy ta thÃy ngày Quš dÆu tr¿c thu¶c K› tœ.
Mà theo Tam Nguyên Phù ñÀu thì can Giáp - K›
gia vào DÀn Thân Tœ H®i là Hå nguyên. Ÿ Çây là
K› tœ nên thu¶c Trung nguyên.
Xem bäng ti‰t khí ( trang 261 ), th©i ti‰t LÆp Çông
là Âm Ƕn gÒm các sÓ 6 9 3 . SÓ 6 là ThÜ®ng, 9 là
Trung và 3 là Hå nguyên, ª Çây ta bi‰t r¢ng ngày
Quš dÆu thu¶c vŠ Trung nguyên, vÆy ngày Quš
dÆu là Âm Ƕn cºu cøc .
NhÜ vÆy, thí dø trên ÇÜ®c vi‰t låi rõ ràng là :
Næm Tân Tœ tháng K› h®i, ngày Quš dÆu ti‰t LÆp
Çông Âm Ƕn cºu cøc.
( xem hình vë trang k‰ )
266

7. Canh ng†
K› tœ Tân mùi
Nhâm thân
Quš dÆu
267

8. Thí dø : Næm ƒt mùi tháng chåp ngày ñinh tœ gi©
Tân h®i Ti‹u hàn Trung nguyên dÜÖng Ƕn 8 cøc.
LÆp bäng Løc nghi và Tam kÿ:
MÆu 8 Tân 2 ƒt 7
K› 9 Nhâm 3 Bính 6
Canh 1 Quš 4 ñinh 5
Løc Nghi :
Vì là dÜÖng Ƕn 8 cøc nên b¡t ÇÀu khªi 8 tåi MÆu,
rÒi Çi theo chiŠu thuÆn theo bäng Løc nghi: MÆu 8,
K› 9, Canh 1, Tân 2, Nhâm 3, Quš 4 .
Tam Kÿ:
DÜÖng Ƕn nên Çi theo chiŠu nghÎch ( chiŠu thÙ t¿
ƒt, Bính, ñinh ). VÆy ghi sÓ 7 vào ƒt, 6 vào Bính,
và 5 vào ñinh.
269

9. Cºu cung
4 9 2
TÓn Ly Khôn
3 5 7
ChÃn Doài
8 1 6
CÃn Khäm Càn
( Hình 1 )
Các sÓ trên là sÓ cûa Låc thÜ, cÀn phäi thu¶c lòng
con sÓ và vÎ trí cûa Bát quái
271

10. Cºu Tinh
Thiên Phø Thiên Anh Thiên nhu‰
Thiên Xung Thiên CÀm Thiên Trø
Thiên NhÆm Thiên BÒng Thiên Tâm
Khäm
( hình 2 )
ñây là vÎ trí cÓ ÇÎnh cûa Cºu tinh khi chÜa phân
chia Tr¿c phù. Các sao b¡t ÇÀu tính tØ Khäm theo
chiŠu thuÆn, nên phäi džc là BÒng, NhÆm, Xung,
Phø, Anh, Nhu‰, Trø, Tâm. Sao Thiên CÀm n¢m ª
trung cung khi g¥p DÜÖng Ƕn thì lÃy Thiên Nhu‰,
còn g†i là kš Khôn. Âm Ƕn thì lÃy Thiên NhÆm,
còn g†i là kš CÃn.
272